Hiệu quả hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ việt nam

Bé gi¸o dôc v

® o t¹o

Tr−êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n

TR NH CHI MAI

HiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t− cña c¸c
doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä viÖt nam
Chuyên ngành : Kinh t tài chính Ngân hàng
Mã s : 62.31.12.01

LU%N ÁN TI∋N S) KINH T∋
Ngư i hư ng d n khoa h c
1. PGS.TS Tr−n ðăng Khâm
2. TS. Ph1m Th2 ð2nh

Hà N3i 4 2013


i

L5I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan r ng lu n án này do tôi th c hi n dư i s hư ng d n
khoa h c c a PGS.TS Tr%n ðăng Khâm và TS. Ph+m Th, ð,nh. Nh.ng ñánh
giá và phân tích nêu ra trong lu n án hoàn toàn mang tính nghiên c2u khoa
h c. Tôi hoàn toàn ch,u trách nhi m v3 n4i dung lu n án và tính xác ñáng c a
các tài li u trích d n.

Hà n i, ngày 20 tháng 1 năm 2013

Ngư8i th9c hi:n

Tr2nh Chi Mai


ii

ML5I CAM ðOAN ....................................................................................................... i
DANH MDANH MDANH ML5I NÓI ðϑU ........................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: NHΛNG VΜN ðΝ LÝ LU%N CƠ BΕN VΝ HIΠU QUΕ HOΡT
ðΣNG ðϑU TƯ CΤA DOANH NGHIΠP BΕO HIΦM PHI NHÂN THς ....... 14
1.1.

TΞng quan vΖ doanh nghi:p b_o him phi nhân thα..............................14

1.1.1.

Khái ni m doanh nghi p b7o hi8m phi nhân th .........................................14

1.1.2.

Các ho+t ñ4ng ch y
1.1.3.

ð?c ñi8m ho+t ñ4ng c a doanh nghi p b7o hi8m phi nhân th ..................19

1.1.4.

Mô hình hóa mDi quan h gi.a các ho+t ñ4ng c a doanh nghi p b7o
hi8m phi nhân th ........................................................................................28

1.1.5.

Vai trò c a doanh nghi p b7o hi8m phi nhân th ........................................29

1.2.

Hi:u qu_ ho1t ñ3ng ñ−u tư cχa doanh nghi:p b_o him phi
nhân thα .......................................................................................... 33

1.2.1.

Ho+t ñ4ng ñ%u tư c a doanh nghi p b7o hi8m phi nhân th .......................33

1.2.2.

Hi u qu7 ñ%u tư c a các doanh nghi p b7o hi8m phi nhân th ................... 49

1.2.3.

Các mô hình ñưΚc sΛ dΜng ñ8 ñánh giá hi u qu7 ñ%u tư c a các doanh
nghi p b7o hi8m phi nhân th ..................................................................... 53

1.3.

Các nhân t _nh hưεng tφi hi:u qu_ ñ−u tư cχa các doanh nghi:p
b_o him phi nhân thα ..............................................................................59

1.3.1.

Các nhân tD vi mô........................................................................................59

1.3.2.

Các nhân tD vĩ mô........................................................................................63

K∋T LU%N CHƯƠNG 1........................................................................................ 66


iii

CHƯƠNG 2: THιC TRΡNG HIΠU QUΕ ðϑU TƯ CΤA CÁC DOANH
NGHIΠP BΕO HIΦM PHI NHÂN THς VIΠT NAM ......................................... 67
2.1.

Khái quát vΖ s9 phát trin cχa th2 trư8ng b_o him phi nhân thα
Vi:t Nam và vκn ñΖ huy ñ3ng v n ñ−u tư cχa DNBH phi nhân thα
Vi:t Nam.....................................................................................................67

2.1.1.

Khái quát v3 s phát tri8n c a th, trưΠng b7o hi8m phi nhân th Vi t Nam ......67

2.1.2.

VΘn ñ3 huy ñ4ng vDn ñ%u tư c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam ........70

2.2.

Th9c tr1ng hi:u qu_ ho1t ñ3ng ñ−u tư cχa các DNBH phi nhân thα
Vi:t Nam năm 20074 2011.........................................................................85

2.2.1.

Th c tr+ng tΥng vDn ñ%u tư c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam ..........85

2.2.2.

Th c tr+ng cơ cΘu danh mΜc ñ%u tư c a các DNBH phi nhân th
Vi t Nam.......................................................................................... 95

2.2.3.

Th c tr+ng hi u qu7 ho+t ñ4ng ñ%u tư c a các DNBH phi nhân th Vi t
Nam năm 2007 – 2011 ................................................................................97

2.3.

ðánh giá th c tr+ng hi u qu7 ho+t ñ4ng ñ%u tư c a các doanh nghi p
b7o hi8m phi nhân th Vi t Nam ..............................................................122

2.3.1.

K

2.3.2.

H+n ch< và nguyên nhân ...........................................................................128

K∋T LU%N CHƯƠNG 2...................................................................................... 138
CHƯƠNG 3: GIΕI PHÁP NÂNG CAO HIΠU QUΕ HOΡT ðΣNG ðϑU TƯ
CΤA CÁC DOANH NGHIΠP BΕO HIΦM PHI NHÂN THς VIΠT NAM.... 139
3.1.

Cơ h3i và thách thνc cχa Vi:t Nam trong phát trin kinh t 4 xã h3i
trong giai ño1n tφi ...................................................................................139

3.1.1.

BDi c7nh quDc t< và trong nư c.................................................................139

3.1.2.

Cơ h4i và thách th2c trong phát tri8n kinh t< Ξ xã h4i c a Vi t Nam giai
ño+n t i......................................................................................................142

3.2.

Cơ h3i và thách thνc ñ i vφi ngành b_o him Vi:t Nam nói chung
và th2 trư8ng b_o him phi nhân thα nói riêng ....................................146


iv

3.2.1.

Nh.ng cơ h4i .............................................................................................146

3.2.2.

Nh.ng thách th2c ......................................................................................148

3.3.

ð2nh hưφng ho1t ñ3ng ñ−u tư ñ i vφi các doanh nghi:p b_o him
phi nhân thα Vi:t Nam............................................................................153

3.3.1.

ð,nh hư ng phát tri8n th, trưΠng b7o hi8m nói chung và th, trưΠng b7o
hi8m phi nhân th Vi t Nam nói riêng......................................................153

3.3.2.

ð,nh hư ng ho+t ñ4ng ñ%u tư ñDi v i các doanh nghi p b7o hi8m phi
nhân th Vi t Nam ....................................................................................154

3.4.

Gi_i pháp nâng cao hi:u qu_ ho1t ñ3ng ñ−u tư cχa doanh nghi:p
b_o him phi nhân thα Vi:t Nam ..........................................................155

3.4.1.

Nhóm gi7i pháp vi mô ...............................................................................156

3.4.2.

Nhóm gi7i pháp vĩ mô ...............................................................................173

3.4.3.

L4 trình th c hi n các gi7i pháp ñ8 nâng cao hi u qu7 ho+t ñ4ng ñ%u tư
c a các doanh nghi p b7o hi8m phi nhân th Vi t Nam...........................179

K∋T LU%N ............................................................................................................ 181
DANH MDANH MPH< L

v

DANH MBCðKT

B7ng cân ñDi k< toán

BCKQKD

Báo cáo k
BH

B7o hi8m

DN

Doanh nghi p

DNBH

Doanh nghi p b7o hi8m

DPNV

D phòng nghi p vΜ

Hð ðTTC

Ho+t ñ4ng ñ%u tư tài chính

HSSDVðT

Hi u suΘt sΛ dΜng vDn ñ%u tư

KD

Kinh doanh

KNSL

Kh7 năng sinh lΠi

KNTTNH

Kh7 năng thanh toán ng∴n h+n

TCTD

TΥ ch2c tín dΜng

TLBðS

T] l ñ%u tư bΘt ñ4ng s7n

TLDPNV

T] l d phòng nghi p vΜ

TLðTNH

T] l ñ%u tư ng∴n h+n

TSLNTTVðT

T] suΘt lΚi nhu n trên tΥng vDn ñ%u tư

TTBH

Th, trưΠng b7o hi8m

TTDH

Tr7 trư c dài h+n

TVðT

Ngu⊥n vDn ñ%u tư

VCSH

VDn ch s_ h.u

RR

R i ro

GT

Giá tr,

TT

Tăng trư_ng

HHBHVN

Hi p h4i b7o hi8m Vi t Nam


vi

DANH MB7ng 2.1.

Th, ph%n doanh thu phí b7o hi8m c a các DNBH phi nhân th
Vi t Nam 2007Ξ2011........................................................................... 68

B7ng 2.2.

TDc ñ4 tăng trư_ng doanh thu phí b7o hi8m gDc theo nghi p vΜ
b7o hi8m c a toàn th, trưΠng BH phi nhân th 2007Ξ2011 ................ 71

B7ng 2.3.

T] tr ng doanh thu phí b7o hi8m gDc c a các DNBH phi nhân
th l n trên th, trưΠng b7o hi8m phi nhân th Vi t Nam ................... 73

B7ng 2.4.

T] l b⊥i thưΠng theo nghi p vΜ c a toàn th, trưΠng năm 2007Ξ2011 ......74

B7ng 2.5.

T] l b⊥i thưΠng b7o hi8m gDc c a các DNBH phi nhân th Vi t
Nam năm 2007Ξ2011........................................................................... 76

B7ng 2.6.

Tình hình nh n và nhưΚng tái b7o hi8m c a m4t sD DNBH phi
nhân th 2007 – 2011.......................................................................... 77

B7ng 2.7.

TΥng d phòng nghi p vΜ b7o hi8m phi nhân th năm 2007 – 2011...........80

B7ng 2.8:

B7ng sD li u so sánh VCSH v i các chχ tiêu khác .................................81

B7ng 2.9.

SD li u tΥng sD vDn ñ%u tư c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam
2007 – 2011......................................................................................... 86

B7ng 2.10.

Ngu⊥n vDn ch s_ h.u c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam
năm 2007Ξ2011 ................................................................................... 88

B7ng 2.11.

Ngu⊥n vDn tδ quε DPNV b7o hi8m c a các DNBH phi nhân th
Vi t Nam năm 2007Ξ2011................................................................... 89

B7ng 2.12.

T] tr ng ñ%u tư c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam 2007 Ξ2011.........95

B7ng 2.13. B7ng tΥng kñ%u tư c a các DNBH phi nhân th năm 2007Ξ2011 .................. 96
B7ng 2.14. Hi u suΘt sΛ dΜng vDn theo doanh thu tδ ho+t ñ4ng ñ%u tư
tài chính .................................................................................... 98
B7ng 2.15.

T] suΘt lΚi nhu n theo tΥng vDn tδ ho+t ñ4ng ñ%u tư tài chính .......... 99

B7ng 2.16.

T] suΘt lΚi nhu n theo doanh thu tδ ho+t ñ4ng ñ%u tư tài chính ...... 102

B7ng 2.17.

T] l chi tr7 b⊥i thưΠng c a BH phi nhân th năm 2007 – 2011 ..... 103


vii

B7ng 2.18.

B7ng tính t] suΘt lΚi nhu n/doanh thu tδ ho+t ñ4ng KDBH c a
m4t sD DNBH phi nhân th năm 2007Ξ2011 .................................... 104

B7ng 2.19:

T] l d phòng dao ñ4ng l n trên doanh thu phí b7o hi8m ................107

B7ng 2.20.

B7ng tΥng hΚp chχ tiêu ñánh giá kh7 năng thanh toán c a m4t sD
DNBH phi nhân th Vi t Nam năm 2007Ξ2011 ............................... 109

B7ng 2.21.

T] tr ng ñ%u tư tài chính c a m4t sD DNBH phi nhân th Vi t
Nam năm 2007Ξ2011......................................................................... 112

B7ng 2.22.

T] tr ng ñ%u tư c a tδng nhóm ñ%u tư phân chia theo m2c ñ4 r i
ro do B4 Tài chính quy ñ,nh ............................................................. 115

B7ng 2.24.

T] tr ng lΚi nhu n tδ ho+t ñ4ng ñ%u tư trong 1 t] ñ⊥ng .....................124


viii

DANH MHình 2.1.

Th, ph%n doanh thu phí b7o hi8m c a m4t sD DNBH phi nhân th
2007Ξ2011 ....................................................................................................68

Hình 2.2.

Doanh thu phí b7o hi8m gDc theo nghi p vΜ b7o hi8m c a toàn
th, trưΠng BH phi nhân th 2007Ξ2010 ...................................................72

Hình 2.3.

T] tr ng doanh thu phí b7o hi8m gDc c a các DNBH phi nhân
th l n trên th, trưΠng b7o hi8m phi nhân th Vi t Nam ......................73

Hình 2.4.

T] l b⊥i thưΠng theo nghi p vΜ c a toàn th, trưΠng b7o hi8m phi
nhân th 2007Ξ2011....................................................................................75

Hình 2.5.

TΥng d phòng nghi p vΜ BH phi nhân th năm 2007 – 2011 ............80