Giáo án Lịch sử 7 bài 24: Khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII

BÀI 24
KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI
THẾ KỈ XVIII
I/ Mục tiêu:
1. Kiến thức: HS nắm được một số ý cơ bản sau:
- Sự suy tàn mọc nát của chế độ phong kiến Đàng Ngoài đã kìm hãm sự phát triển của sức sản
xuất, đời sống nhan dân khổ cực, đói kém lưu vong.
- Phong trào nông dân khởi nghĩa chống lại nhà nước PK, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của
Nguyễn Hữu Cầu và Hoàng Công Chất.
2. Tư tưởng: Thấy rõ sức mạnh quật khởi của của nông dân Đàng Ngoài, thể hiện ý chí đấu tranh
chống áp bức bóc lột của nhân dân ta.
3. Kĩ năng: Đánh giá hiện tượng đấu tranh giai cấp thông qua các tư liệu về phong trào nông dân.
II/ Chuẩn bị:
1. Phương pháp: Trực quan, thuyết trình.
2. Đồ dùng dạy học: Lược đồ nơi diễn ra các cuộc khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài TK XVIXVIII.
III/ Lên lớp:
1. Ổn định tổ chức: BCS báo cáo sơ lược tình hình lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
a. Đặc điểm nổi bật của văn học nghệ thuật TK XVI-XVIII như thế nào? Đánh dấu x vào ô trống
đầu câu mà em cho là đúng.
 Sự phát triển của thơ Nôm.
 Sự hình thành và phát triển của văn học nghệ thuật dân gian.
 Sự phát triển của đình chùa.
b. Hãy giải thích ý nghĩa hiện tượng nổi bật mà em cho là đúng?
3. Bài mới
a. Hoạt động giới thiệu bài: Ở bài học trước, chúng ta đã thấy dưới quyền cai trị của chúa Trịnh
Đàng Ngoài, nền sản xuất bị trì trệ, kìm hãm, không chăm lo phát triển. Tình trạng đó kéo dài ắt
dẫn tới cảnh điêu đứng, khổ cực của quần chúng nhân dân. Có áp bức có đấu tranh. Nông dân
Đàng Ngoài đã bùng lên đấu tranh lật đổ chính quyền họ Trịnh thối nát.
b. Các hoạt động dạy và học bài mới:
Hoạt động của thầy và trò

Nội dung ghi bảng
* Hoạt động 1 HS đọc SGK tìm hiểu nội dung mục 1.
1. Tình hình chính trị, kinh tế:
? Nhận xét về chính quyền phong kiến Đàng Ngoài giữa * Chính quyền phong kiến
TK XVIII?(mục nát đến cực độ: Vua Lê bù nhìn, chúa - Mục nát đến cực độ
Trịnh quanh năm hội hè yến tiệc, quan lại hoành hành * Hậu quả:
đục khoét)
- Sản xuât nông nghiệp bị đình đốn,
- HS đọc phần in nghiêng SGK
công thương nghiệp sa sút.
- GV nhấn mạnh: Từ tầng lớp vua chúa, quan lại, hoạn - Đời sống nhân dân cực khổ, thường
quan đều ra sức ăn chơ hưởng lạc, phè phỡn không còn xuyên xãy ra nạn đói.
kĩ cương, phép tắc.
? Chính quyền PK mục nát dẫn đến hậu quả gì về sản
xuất?(nông nghiệp đình đốn: Đê vỡ, lũ lụt, nhà nước
đánh thuế nặng, công thương nghiệp sa sút.)
? Nhân dân phải chịu cảnh tô thuế nặng nề bất công như


thế nào?(hs đọc đoạn viết sử của Nguyễn Huy Chú)
? Đời sống nhân dân?( nhan dân bị đẩy tới bước đường
cùng)
- GV: Đây là nét đen tối của bức tranh lịch sử nữa sau
thế kỉ XVIII.
? Trước cuộc sống cự khổ ấy nhân dân có thái độ như
thế nào?(vùng lên đấu tranh)
* Hoạt động 2 HS đọc SGK và tìm hiểu mục 2
2. Những cuộc khởi nghĩa lớn:
- GV: treolược đồ nơi diễn ra các cuộc khởi nghĩa nông - Địa bàn hoạt động rộng.
dân ở Đàng Ngoài TK XVIII

- Tiêu biểu: Khởi nghĩa của Nguyễn
- Giải thích kí hiệu các con số để chỉ tên cuộc khởi Hữu Cầu và Hoàng Công Chất.
nghĩa được gọi theo tên thủ lĩnh. Mở đầu là cuộc khởi * Ý nghĩa:
nghĩa của Nguyễn Dương Hưng. GV giới thiệu lần lược - Chính quyền PK Họ Trịnh bị lung
tất cả các cuộc khởi nghĩa.
lay.
? Nhìn trên lược đồ, rm có nhận xét gì về địa bàn của - Nêu cao tinh thần đấu tranh của
phong trào nông dân ở Đàng Ngoài?(lan rộng khắp đồng nhân dân.
bằng và miền núi)
- Tạo điều kiện cho nghĩa quân Tây
- GV tường thuật cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Hữu Cầu Sơn tiến ra Bắc.
tiêu biểu cho ý chí nguyện vọng của nông dân vào
năm40 của TK XVIII. Đến cuộc khởi nghĩa của Hoàng
Công Chất.
? Việc nghĩa quân chuyển địa bàn hoạt động có ý nghĩa
gì?(đánh dấu bước chuyển biến mới của phong trào. Là
tinh thần đoàn kết nông dân giữa miền xuôi và miền
núi.)
? Nguyên nhân thất bại của các cuộc khởi nghĩa?(rời
rạc, không liên kết thành phong trào rộng lớn)
? Nêu ý nghĩa của các cuộc khởi nghĩa nông dân Đàng
Ngoài TK XVIII?
4.Củng cố:
a. Nguyên nhân chính của phong trào nông dân ở Đàng Ngoài TX XVIII là gì? Đánh x vào ô
trống đầu câu trả lời mà em cho là đúng.
 Kinh tế suy thoái về mọi mặt.
 Chúa trịnh phung phí tiền của, quanh năm hội hè yến tiệc.
 Quan lại tham nhũng chỉ lo bóc lột trong lúc nông dân sống khổ cực, bần cùng phiêu tán
khắp nơi.
 Ruộng đất bị bọn quan lại địa chủ lấn chiếm.

b. Lập bảng thống kê những cuộc khởi nghĩa tiêu biểu.
Thời gian
Người lãnh
Khu vực hoạt động
Kết quả
hoạt động
đạo

5. Dặn dò: Học bài cũ. Xem lại lược đồ SGK


- xem trước bài “ Phong trào Tây Sơn”
- Tìm sự tầm tài liệu liên quan đến phong trào Tây Sơn