Giáo án Lịch sử 7 bài 12: Đời sống kinh tế, văn hóa

BÀI 12
ĐỜI SỐNG KINH TẾ - VĂN HOÁ
I-ĐỜI SỐNG KINH TẾ
A-Mục tiêu:
KT: Dưới thời Lý,đất nước được ổn định lâu dài, nông nghiệp ,thủ công nghiệp đã có nhiều
chuyễn biến và đạt được một số thành tưụ nhất định
Việc buôn bán với bên ngoài phát triển .
TT: Khâm phục ý thức vươn lên trong công cuộc xây dựng đất nước độc lập của dân tộc ta vào
thời Lý.
KN: Quan sát và phân tích các nét đặc sắc của một công trình nghệ thuật.
B-Phương tiện dạy học :
.Các tranh ảnh mô tả các hoạt động kinh tế thời Lý.
.Tư liệu về thành tựu kinh tế,văn hoá thời Lý.
C- Tiến trình dạy học:
1.Ổn định:
2.KTBC:
-Trình bày diển biến trên phòng tuyến sông Như Nguyệt bằng lược đồ?
- Vì sao nhân dân ta chống Tống thắng lợi?
- Ý nghĩa lịch sử của chiến thắng này?
3. Bài mới:
Hoạt động dạy và học
Kiến thức cơ bản
Khẳng định: Nôngnghiệp là ngành kinh tế chủ yếu,
1. Sự chuyển biến của nền nông
quan trọng nhất dưới thời Lý.
nghiệp:
GV(H): Ruộng đất trong cả nước thuộc quyền sỡ
Ruộng đất đều thuộc quyền sở hữu của
hữu của ai?
vua do nông dân canh tác
HS: Của nhà vua

GV(giảng) Thực tế ruộng đất đều do nông dân canh
tác. Hằng năm nhân dân các địa phương theo tục lệ
chia ruộng để cày cấy và nộp thuế cho nhà vua. Tuy
nhiên trong xã hội thời Lý sự phân hoá ruộng đất diển
ra khá mạnh. Vua Lý lấy một số đất công làm nơi thờ
phụng lễ tế...Vua Lý rất quan tâm đến sản xuất nông
nghiệp.
GV gọi HS đọc phần nghiêng SGK
GV(H): Trong lễ tịch điền nhà vua tự cày mấy
đường thể hiện điều gì?
HS: Để khuyến khích nhân dân sản xuất.
GV(H): Nêu những biện pháp nhà Lý khuyến khích Nhà Lý rất quan tâm đến nông nghiệp
phát triển nông nghiệp?
và đề ra nhiều biện pháp khuyến khích
HS: Khai hoang, đào kênh mương, đắp đê phòng lụt.
nông nghiệp phát triển.
- Ban hành luật cấm giết hại trâu bò bảo vệ sức kéo
cho nông nghiệp.
GV(giảng): Do vậy dưới thời Lý nhiều năm mùa
màng bội thu.
GV(H): Tại sao nông nghiệp thời Lý phát triển


mạnh như vậy?
HS: Nhà nước quan tâm đến sản xuất nông nghiệp.
- Nhân dân chăm lo sản xuất.
GV(giảng): Nông nghiệp phát triển tạo điều kiện cho
các ngành thủ công phát triển.
( gọi HS đọc phần in nghiêng SGK)
GV(H): Nội dung trong phần in nghiêng cho thấy

nghề thủ công nào phát triển?
HS: nghề dệt
GV(H): Tại sao vua Lý không dùng gấm vóc của
nhà Tống?
HS: Bởi nhà Lý muốn nâng cao giá trị hàng hoá trong
nước.
GV(giảng) Ngoài nghề dệt, có nhiều nghề thủ công
khác: Chăm tằm, ươm tơ, nghề gốm, xây dựng đền đài
cung điện...Đó là các nhgề dân gian. Ngoài các nghề:
Làm đồ trang sức, làm giấy, đúc đồng, rèn sắt... đều
phát triển.
Cho HS xem các đồ gốm tráng men.
( Yêu cầu HS nhận xét về chúng)
GV (giảng): Bên cạnh đó bàn tay người thủ công Đại
Việt đã tạo dựng nhiều công trình nổi tiếng như: Vạc
Phổ Minh, Chuông Quy Điền...( Sưu tầm tranh ảnh
các công trình)
GV(H): Bước phát triển của thủ công nghiệp thời
Lý là gì?
HS: Tạo ra nhiều sản phẩm mới, kĩ thuật ngày càng
cao.
GV(giảng): Thương nghiệp: Việc buôn bán trong và
ngoài nước cũng được mở mang phát triển.
Vùng biên giới hải đảo giữa hai nước đã được chính
quyền 2 bên cho lập nhiều chợ để trao đổi buôn bán.
GVgọi HS đọc phần chữ nhỏ in nghiêng.
GV(giảng): Vân đồn thuộc Quảng Ninh là một hải
đảo, nơi thương nhân nước ngoài thường đến buôn
bán.
GV(H): Tại sao nhà Lý chỉ cho người nước ngoài

đến buôn bán ở hải đảo, vùng biên giới mà không
cho tự do đi lại ở nội địa?
HS: Thể hiệný thức cảnh giác tự vệ đối với nhà Tống.
GV(H): Sự phát triển của thủ công nghiệp và
thương nghiệp thời Lý chứng tỏ điều gì?
HS: Nhân dân Đại Việt đã đủ khả năng xây dựng nền
kinh tế tự chủ phát triển.
4. Củng cố:

2. Thủ công nghiệp và thương
nghiệp:

Thủ công nghiệp có rất nhiều ngành
nghề tạo ra các sản phẩm có chất lượng
cao

Hoạt động trao đổi buôn bán ở trong và
ngoài nước diễn ra rất mạnh

Vân Đồn được coi là nơi buôn bán rất
thuận tiện với thương nhân nước ngoài


- Nhà Lý làm gì để đấy mạnh sản xuất nông ghiệp?
- Trình bày những nét chính của sự phát triển thủ công nghiệp và thương nghiệp?
5. Dặn dò: Học thuộc bai và chuẩn bị bày sau:" đời sống kinh tế văn hoá TT"
------------------------------------------------------------------------------------------------------

ĐỜI SỐNG KINH TẾ - VĂN HOÁ( TT)
II Sinh hoạt xã hội và văn hoá

A: Mục tiêu:
KT Thời Lý có sự phân hoá mạnh mẽ về giai cấp và các tầng lớp trong xã hội.
Văn hoá giáo dục phát triển mạnh, hình thành văn hoá Tăng Long.
TT: Giáo dục lòng tự dào truyền thống văn hiến của dân tộc, ý thức xây dựng nền văn hoá dân
tộc.
KN: Rèn luyện kỉ năng lập bản so sánh.
B. Phương tiên dạy học:
Tranh ảnh các thành tựu văn hoá thời Lý
C. Tiến trình dạy học:
1. Ổn định:
2. KTBC:
- Nhà Lý đã làm gì để đẩy manmhj SX nông nghiệp?
- Nêu tình hình thủ công nghiệp và thương nghiệp thời Lý?
Mối quan hệ giữa nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp thời Lý?
3. Bài mới:
Giới thiệu: Bên cạnh việc phát triển đời sống kinh tế thì văn hoá xã hội thời Lý cũng đạt được
nhiều thành tựu rực rỡ. Bài học hôm nay cho chúng ta thấy điều đó
Hoạt động dạy và học
Kiến thức cơ bản
GV(giảng): Thời Lý, xã hội chia nhiều tầng lớp:
1.Những thay đổi về mặt xã hội:
( treo bảng phụ)
Quan lại hoàng tử Được cấp ruộng
ĐỊA CHỦ
Công chúa
Nông dân
từ 18 tuổi trở lên
Nông dân không
có ruộng đất

được nhận đất
của làng xã
nhận ruộng đất của
địa chủ cày cấy
nộp tô cho địa chủ

Nông dân
thường
Nông dân tá
điền

GV(H):So với thời Đinh -Tiền Lê sự phân biệt giai cấp ở
thời Lý như thế nào?
HS: Sự phân biệt giai cấp sâu sắc hơn.Địa chủ ngày càng
tăng,nông dân tá điền bị bóc lột ngày càng nhiều.
GV(H): Đời sống các tầng lớp trong giai cấp thống trị
như thế nào?


HS: Đầy đủ sung túc.
GV(H): Nêu đời sống của các tầng lớp trong giai cấp bị
trị?
HS: - Thợ thủ công thương nhân. Họ sản xuất các đồ
dùng và trao đổi buôn bán. Họ phải nộp thuế, làm nghĩa
vụ với nhà vua.
- Nông dân: Là lực lưởng xản xuất chính của xã hội được
chia ruộng đất theo tục lệ và làm nghĩa vụ cho nhà nước.
Nô tì:Tầng lớp thấp nhất trong xã hộinhọ làm vciệc nặng
nhọc trong các nhà quý tộc.
GVgọi HS đọc từ đầu đến " 1000 người ở Thăng Long

làm sư"
GV(H): Văn miếu được xây dựng vào năm nào?
HS: Vào năm 1070.
GV(giảng): Văn miếu chính thức được xây dựng và tháng
9/ 1970 Đây là miếu thờ tổ Đạo Nho( do Khổng Tử sáng
lập) và là nơi dạy học cho các con vua.
Văn Miếu dài 350 Km, ngang 75 m.
Năm 1075 khoa thi đầu tiên mở tại đây.
Năm 1076 nhà Quốc Tử Giám được dựng lên trong khu
Văn Miếu .Được coi là trường Đại học đầu tiên của Đại
Việt. Lúc đầu ở đây chỉ dành cho con vua sao đó nhà Lý
mở rộng đến cho con nem quan lại và những người giỏi
trong nước.
GV(H): Nêu những dẫn chứng thời lý, đạo phật rất
được sùng bái?
HS: Vua Lý sai người dựng chù tháp, tô tượng đúc
chuông, dịch kinh phật, soạn sách phật.
GV giói thiệu cho HS xem các công trình thờig Lý H24,
H25 trong SGK.
- Tượng phật A-di -đà nằm trong chùa phậttích.
Chùa Một Cột( còn có tên là Diên Hựu) xây dựng vào
năm 1049 thời vua Lý Thái Tông.
GV(H): Thời Lý có những ngành nghệ thuật nào.
HS: Thời Lý nhân ưa thích ca hát nhảy múa. Các ngành
nghệ thuật như: Kiến trúc, điêu khắc, ca nhạc, lễ hội.... rất
phát triển.
GV(H): Kể tên các hoạt động văn hoá dân gian và các
môn thể thao được nhân dân ưa chuộng?
HS: Hát chèo, múa rối, dàn nhạc có nhạc cụ trống, kèn.....
Đá cầu, vật, đua thuyền,....

GV(giảng): các tác phẩm nghệ thuật của nhân dân ta thời
Lý đã đánh dấu sự ra đờicủa nền văn hoá riêng của dân
tộc- đó là văn hoá Thăng Long.
4. Củng cố: - Trình bày nhứng thay đổi XH dưới thời Lý?

2. Giáo dục và văn hoá:
Năm 1070 nhà Lỹ xây dựng văn
miếu và đến năm 1075 mở khoa thi
đầu tiên.
Thành lập Quốc Tử Giám vào năm
1076

Đạo phật ở thời Lý rất phát triển.

Các ngành nghệ thuật: Kiến trúc,
điêu
khắc, ca nhạc, lễ hội.... rất phát triển

Nền văn hoá mang tính dân tộc.


- Nêu những thành tựu văn hoá thời Lý?
- Kể tên một vài công trình kiến trúc thời Lý
5. Dặn dò: Về nhà học thuộc bài và xem trước các bài đã học trong chương I và II để chúng ta
làm bài tập lịch sử trong tiết đến