Giáo án Lịch sử 7 bài 11: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075 1077)

BAI 11 :

CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG TỐNG XÂM LƯỢC (1075 1077)

A. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Âm mưu xâm lược nước ta của nhà Tống là bành trướng lãnh thổ, đồng thời để giải quyết khó
khăn về tài chính và xã hội trong nước.
- Cuộc tiến công tập kích sang đất Tống của Lý Thường Kiệt là hành động chính đáng.
2.Kỹ năng:
- Sử dụng lược đồ để tường thuật cuộc tiến công vào đất Tống do Lý Thường Kiệt chỉ huy.
- Phân tích, nhận xét, đánh giá các sự kiện lịch sử.
3. Tư tưởng:
- Giáo dục lòng tự hào dân tộc và biết ơn người anh hùng dân tộc Lý Thường Kiệt có công lao
lớn với đất nước.
- Bồi dưỡng lòng dũng cảm, nhân ái và tình đoàn kết dân tộc.
B. Phương tiện dạy học:
-Bản đồ đại Việt thời Lý – Trần.
-Lược đồ kháng chiến chống Tống (1075-1077)
C. Thiết kế bài học.
I. Ổn định.
II. Kiểm tra bài cũ.
-Nhà Lý được thành lập như thế nào và làm gì để xây dựng đất nước?
III. Bài mớí:
Năm 981 mối quan hệ giữa 2 nước được củng cố nhưng từ giữa thế kỷ XI, quan hệ 2 nước bị cắt
đứt bởi nhà Tống có những hành động khiêu khích xâm lược đại Việt.
Phương pháp
Nội dung
- HS đọc phần 1.
GV: - Tình hình nhà Tống lúc này như thế
nào?

- Nhà Tống xâm lược nước ta nhằm mục đích
gì?
+Ngân khố tài chính nguy ngập
+Nội bộ mâu thuẫn.
+Nhân dân khắp nơi đấu tranh.
+Bộ tộc người liêu hạ quấy nhiễu phía bắc.
- Để chiếm Đại Việt, nhà Tống đã làm gì?
HS: + Xúi dục vua Chăm Pa
+ Cấm nhân dân 2 bên qua lại
+ Cho quân sang, cướp bóc, dò la
+ Lôi kéo tù trưởng.
+ Ngấm ngầm chuân bị vũ khí, lương thực.
GV: Đứng trước âm mưu xâm lược đó nhà Lý
đã đối phó bằng cách nào?
HS:Thái úy Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy
tổ chức kháng chiến.

I. Giai đoạn thứ I (1075)
1/. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta
-Thế kỉ XI nhà Tống gặp phải khó khăn về
kinh tế ,chính trị
-Xâm lược Đại Việt để giải quyết tình hình
khó khăn trong nước.
-Nhà Tống xúi Cham-pa đánh Đại Việt,ngăn
cản việc trao đổi buôn bán giữa 2 nước…

2/. Nhà Lý chủ động tiến công để phòng vệ.
a. Nhà Lý chuẩn bị:
-Nhà lý chủ động tiến hành các biện pháp
chuẩn bị đối phó.

KTB
S


-Cho biết đôi nét về Lý Thường Kiệt?
GV gọi HS đọc phần chữ in nhỏ SGK

-Cử Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy tổ chức
kháng chiến.
-Chủ trương của nhà Lý:Tấn công trước để
phòng vệ.
GV:-Lý Thường Kiệt chủ trương gì? Và làm gì b.Diễn biến:
để đối phó với cuộc xâm lược của quân giặc?
-Tháng 10-1075, Lý Thường Kiệt và Tông
-Trình bày diễn biến cuộc tiến công của quân
Đản chỉ huy 10 vạn quân, chia làm 2 đạo tấn
ta?
công vào đất Tống.
Giáo viên treo bản đồ hướng dẫn học sinh trình -Lý Thường kiệt đã cho yết bảng nói rõ mục
bày.
đích cuộc tiến công tự vệ của mình.
-Tại sao nói đây là cuộc tấn công để tự vệ mà
-Sau 42 ngày đêm quân ta đã làm chủ thành
không phải là cuộc tấn công xâm lược?
Ung Châu tướng giặc phải tự tử.
HS thảo luận nhóm.
-Việc chủ động tiến công có ý nghĩa như thế
nào?

c.Ý nghĩa: Làm thay đổi kế hoạch và làm
chậm lại cuộc tấn công xâm lược của nhà
Tống vào nước ta .

IV. Củng cố - luyện tập
- Quân Tống âm mưu xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì?
- Vua tôi nhà Lý đã làm gì trước âm mưu của nhà Tống? Kết quả của việc chủ động tấn công?
- BT 1, 2, 3 trang 30.
V. Dặn dò: Học bài - soạn bài 11 phần II.
D/Rút kinh nghiệm.
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
Bài 11: (TT)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076 - 1077)
A.Mục tiêu:
(Như tiết 15)
B. Phương tiện dạy học:
- Lược đồ trận chiến tại phòng tuyến Như Nguyệt.
C. Thiết kế bài học.
I. Ổn định lớp.
II. Kiểm tra bài cũ.
- Trình bày âm mưu xâm lược của nhà Tống?
- Nhà Lý đã làm gì trước âm mưu xâm lược của nhà Tống?
III. Bài mới:

Sau khi rút khỏi thành Ung Châu nhà Lý đã làm gì? Bị tấn công bất ngờ và thất bại nhà Tống có
còn xâm lược nước ta nữa không? Nhà Lý đã đối phó ra sao?
Phương pháp
Nội dung
1/. Kháng chiến bùng nổ
GV:-Sau khi rút khỏi thành Ung Châu Lý
a.Nha øLý chuẩn bị
Thường Kiệt đã làm gì?
-Nhà Lý ra lệnh cho các địa phương ráo riết
chuẩn bị đề phòng
-Tại sao Lý Thường Kiệt chọn sông Câù làm
-Chọn phòng tuyến sông Như Nguyệt làm
phòng tuyến chống quân Tống?
nơi đối phó với quân Tống.
-Phòng tuyến được xây dựng thế nào?
-Sau khi thất bại ở Ung Châu, quân Tống đã
làm gì?
Học sinh:dựa vào SGK trình bày.
b. Diễn biến
-Cuối năm 1076 quân Tống kéo vào nước ta
-1077 nhà Lý đánh nhiều trận nhỏ để cản
bước tiến của giặc.
- Lý Kế Nguyên đã mai phục và đánh 10
trận liên tiếp ngăn bước tiến đạo quân thủy
của giặc
c.Kết quả:Quân Tống đóng quân ở bờ bắc
sông Cầu không lọt vào sâu được
2/. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như

Nguyệt
a. Diễn biến
-Quách Quỳ cho quân vượt sông đánh
phòng tuyến của ta nhưng bị quân ta phản
công quyết liệt làm chúng không tiến vào
được.

KTBS


Giáo viên treo bản đồ trận chiến tại phòng tuyến
Như Nguyệt hướng dẫn học sinh trình bày diễn
biến theo.
GV:Trước tình hình đó, nhà Lý đã làm gì?
HS thảo luận nhóm:
-Vì sao đang ở thế thắng mà Lý Thường Kiệt lại
cử người thương lượng giảng hòa với giặc?
+Để đảm bảo mối quan hệ bang giao hòa hiếu
giữa 2 nước.
+Không làm tổn thương danh dự của nước lớn
đảm bảo nền hòa bình lâu dài.
-Nêu cách đánh giặc độc đáo của Lý Thường
Kiệt?
+Cách tấn công,phòng thủ,cách kết thúc chiến
tranh.
-Trận chiến thắng lợi là do đâu?
+Tinh thần đoàn kết và chiến đấu anh dũng của
nhân dân ta.
+Sự chỉ huy tài tình của Lý Thường Kiệt.

-Cuối xuân 1077 Lý Thường Kiệt cho quân
vượt sông bắt ngờ đánh vào đồn giặc.
b.Kết quả:
+Quân giặc “mười phần chết đến năm sáu
phần”.
+Quách Qùy chấp nhận giảng hòa và rút
quân về nước.

-Chiến thắng có ý nghĩa gì?

c. Ý nghĩa:
+ Là trận đánh tuyệt vời trong lịch sử chống
giặc ngoại xâm của dân tộc.
+ Củng cố nền độc lập tự chủ của dân tộc.
+ Đập tan mộng xâm lược Đại Việt của nhà
Tống.

IV. Củng cố - luyện tập.
- Trình bày theo lược đồ trận chiến trên sông Như Nguyệt.
- Nêu ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống Tống lần thứ hai.
V. Dặn dò:
-Học bài, soạn bài 12.
D. Rút kinh nghiệm:
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................