Giáo án Lịch sử 8 bài 1: Những cuộc cách mạng tư sản đầu tiên

Tiết 1 - Bài 1
NHỮNG CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN ĐẦU TIÊN
I. Mục tiêu bài học :
1. Kiến thức
- Nhận biết được những chuyển biến lớn về kinh tế ,chính trị ,xã hội ở châu Âu
trong các thế kỉ XVI,XVII; mâu thuẫn ngày càng sâu sắc giữa lực lượng SX mới –
TBCN với chế độ PK, từ đó thấy đc cuộc ĐT giữa TS và Quí tộc PK tất yếu nổ ra.
- Nhận biết được nguyên nhân, diễn biến, ý nghĩa, tính chất của cách mạng Hà
Lan giữa thế kỉ XVI, cách mạng TS Anh thế kỉ XVII,sự hạn chế của CMTS Anh.
- Hiểu các khái niệm cơ bản trong bài học( chủ yếu là khái niệm “ Cách mạng tư
sản”).
2. Kĩ năng
- HS có kĩ năng phân tích sự kiện lịch sử, sử dụng lược đồ.
3. Tư tưởng thái độ
- HS nhận thức đúng về vai trò của quần chúng nhân dân trong các cuộc cách
mạng; mặt tích cực, tiêu cực của CNTB .
II. Đồ dùng dạy học
- GV: Tài liệu tham khảo, lược đồ cách mạng tư sản Anh .
- HS: Đọc và nghiên cứu SGK.
III. Phương pháp
- Sử dụng đồ dùng trực quan, phân tích, trao đổi đàm thoại.
IV. Tổ chức giờ học
1. Kiểm tra bài cũ
2. Giới thiệu bài mới
GV nhắc lại những mâu thuẫn trong xã hội phong kiến. Điều tất yếu cần thay đổi
của lịch sử-> cách mạng tư sản đã nổ ra. Vậy những cuộc cách mạng đầu tiên trên
thế giới diễn ra như thế nào? kết quả ra sao? Chúng ta cùng tìm hiểu nội dung bài
học hôm nay
3. Dạy học bài mới
Hoạt động của thầy và trò

Chuẩn kiến thức cần đạt
I. Sự biến đổi về kinh tế, xã hội Tây Âu
trong các thế kỉ XV- XVII. Cách mạng
Hà Lan thế kỉ XVI.
Hoạt động1: Tìm hiểu sự biến đổi về kt xh 1. Một nền sản xuất mới ra đời.
Tây Âu
- gv cho hs theo dõi sgk tr3 và cho biết * Kinh tế:
những sự kiện nào chứng tỏ nền sx mới ra - Thế kỉ XV ở Tây Âu bắt đầu xuất hiện


đời ở Tây Âu?
- hs theo dõi trả lời
- gv nhận xét,kết luận
- hs ghi
- GV nhấn mạnh: nền s/xuất mới ra đời
trong lòng XH PK đã suy yếu.
- GVcung cấp thông tin về sự chuyến biến
của XH.
- GV nêu câu hỏi: mâu thuẫn mới nào nảy
sinh? Và sẽ dẫn tới hệ quả gì?
- HS nhắc lại mâu thuẫn cơ bản của XH PK
và trả lời câu hỏi
- GV nhận xét,kết luận :
Hoạt động 1: Trình bày được nguyên nhân
của cuộc CM .
- GV nêu câu hỏi: Cuộc ĐT của nhân dân
Nê-đec-lan bùng nổ trong hoàn cảnh nào?
- GV tường thuật diễn biến chính cuộc đấu
tranh của nhân dân Nê-đéc-lan
- HS theo dõi và ghi tóm tắt

Hoạt động 2: - Trình bày được diễn biến
và kết quả của cuộc CM Hà Lan .
? Dựa vào lược đồ hãy trình bày diễn biến
của cuộc CM ?
? CMTS Anh thu lại được kết quả gì ?

các xưởng thủ công ( dệt, luyện kim, ...)
có thuê mướn nhân công; thành thị ->
trung tâm s/xuất và buôn bán.
-> Đó là nền s/xuất T.B.C.N.
* Xã hội:
- hình thành 2 g/c mới là TS và VS.
(TS>< VS)
- chế độ phong kiến >< g/cấp TS và các
tầng lớp nhân dân -> cách mạng bùng nổ

2. Cách mạng Hà Lan thế kỷ XVI
*Nguyên nhân: do sự thống trị của vương
quốc Tây Ban Nha

* Diễn biến: (sgk)

* Kết quả: năm 1684 nước cộng hòa Hà
Lan thành lập
? Vì sao CM Hà Lan được xem là cuộc CM => Cách mạng Hà Lan là cuộc cách
TS đầu tiên trên thế giới?
mạng tư sản đầu tiên trên thế giới
- các nhóm thảo luận,nhóm trưởng báo cáo
kq
- GV nhận xét,kết luận:

(Vì + đánh đổ chế độ phong kiến
+ XD xã hội tiến bộ hơn, mở đường
cho CNTB phát triển).
Hoạt động 1: Tìm hiểu về sự phát triển II. Cách mạng tư sản Anh thế kỉ XVII
CNTB Anh về kinh tế .
1.Sự phát triển của CNTB ở Anh.
*kinh tế:
? Cho biết những biểu hiện sự phát triển - Sự phát triển các công trường thủ công,
của CNTB ở Anh?
nhiều trung tâm lớn về công nghiệp,


Nguyên nhân?

thương mại, tài chính hình thành và hoạt
động mạnh
Hoạt động 2: - HS biết được sự phân hoá * xã hội:
về mặt XH nước Anh .
- xuất hiện tầng lớp qúy tộc mới (có thế
- GV cung cấp thông tin về hệ quả sự phát lực lớn về kinh tế)
triển của CNTB Anh
- nông dân nghèo khổ
- hs giải thích: quý tộc mới là ai,họ có vai - mâu thuẫn XH gay gắt: vua >< tư sản,
trò gì trong xã hội Anh trước cách mạng?
quý tộc mới-> cách mạng bùng nổ.
( Là tầng lớp quý tộc phong kiến đã tư sản
hoá, kinh doanh TBCN. Là lực lượng quan
trọng lãnh đạo cách mạng TS Anh.)
- gv yêu cầu hs: Hãy vẽ sơ đồ các tầng lớp
trong xã hội Anh thế kỉ XVI?

- gv kết luận
Hoạt động 1: Trình bày diễn biến
2. Tiến trình cách mạng.
- GV tường thuật trên lược đồ.
a. Giai đoạn 1: (1642-1648)
- gv hỏi:quan sát lược đồ và so sánh lực
- 8/1642, cuộc nội chiến bùng nổ.
lượng của nhà vua với lực lượng của Quốc - 1648, giai đoạn 1 của cuộc nội chiến
hội?
chấm. dứt.
- Lực lượng quốc hội lớn mạnh hơn rất
nhiều, họ được đông đảo nhân dân ủng hộ.
- GV tường thuật.
- HS quan sát hình 2. Bức tranh miêu tả
cảnh gì? - Cuộc hành hình vua.
- GV miêu tả quang cảnh xử tử vua Sác-lơ
I,nhấn mạnh ý nghĩa của sự kiện này: lần
đầu tiên ở châu âu phong kiến, quần chúng
cách mạng đã xử tử nhà vua. Chế độ PK
sụp đổ. Nước Anh trở thành nước cộng hòa
TS. Sự kiện này đánh dấu CM Anh đạt đến
đến đỉnh cao.
h: Em hiểu thế nào là chế độ quân chủ lập
hiến?
- Chế độ do vua đứng đầu mà vua không có
quyền hành tuyệt đối. Bên cạnh vua còn có
cơ quan lập hiến điều hành xã hội.
- gv nêu vấn đề: Vì sao nước Anh từ chế độ
cộng hoà lại trở thành chế độ quân chủ lập
hiến ?

b. Giai đoạn 2: ( 1649-1688)
- 30/1/1649, Sac-lơ I bị xử tử,nước Anh
trở thành nước cộng hoà.
- Quần chúng nhân dân tiếp tục đấu
tranh, Crôm-oen thiết lập chế độ độc tài
quân sự.
- 12/1866, quốc hội đảo chính , chế độ
quân chủ lập hiến ra đời.


-> Thực chất vẫn là chế độ TB song để
chống lại cuộc đấu tranh của nhân dân, bảo
vệ quyền lợi của quý tộc và tư sản.
Hoạt động 3: HS nắm được ý nghĩa lịch
sử của cuộc c/m
- gv cho HS đọc SGK và cho biết kết quả
của cách mạng Anh thế kỉ VVII. Em hiểu
như thế nào về câu nói trên của Mác ?
- HS thảo luận nhóm nhỏ theo bàn
- đại diện nhóm báo cáo k/quả.
- gv kết luận.
(+ Cuộc cách mạng do giai cấp tư sản
lãnh đạo. Quyền lợi cách mạng rơi vào tay
giai cấp tư sản.
+ Giai cấp TS và quý tộc mới thắng lợi đã
xác lập chế độ TBCN, sản xuất TBCN phát
triển và thoát khỏi sự thống trị của chế độ
phong kiến.
GV hỏi: hãy cho biết sự hạn chế của CMTS

Anh?

3. ý nghĩa lịch sử của cách mạng tư sản
Anh giữa thế kỉ XVII.
- Mở đường cho cách mạng tư sản phát
triển mạnh mẽ. Thoát khỏi ách thống trị
của chế độ PK.
- Đem lại thắng lợi cho giai cấp tư sản và
quý tộc mới.

* Sự hạn chế của CMTS Anh.
Là 1 cuộc CM ko triệt để vì vẫn còn
“ngôi vua”,mặt khác CM chỉ đáp ứng
được quyền lợi cho g/c TS và quí tộc
mới,còn ND ko được hưởng chút quyền
lợi gì.

4. Củng cố:
- Nhắc lại nguyên nhân dẫn đến các cuộc cách mạng tư sản.
- Những giai đoạn cách mạng chính của CM Hà Lan, Anh.
5. Hướng dẫn học bài:
- Đọc lại vở ghi, sgk kết hợp với bài giảng của gv trả lời các câu hỏi và bài tập cuối
bài
- Chuẩn bị bài mục III , theo câu hỏi SGK:
+ Thống kê 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

Tiết 2 - Bài 1
NHỮNG CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN ĐẦU TIÊN(Tiếp theo)
I. Mục tiêu bài học :

1.Kiến thức
- Hiểu được chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ mang tính
chất một cuộc CMTS.
- Nắm được sự ra đời của Hợp chủng quốc Mĩ – nhà nước tư sản.
- Giải thích được khái niệm: "thuộc địa"
2. Kĩ năng
- HS có kĩ năng phân tích, sử dụng bản đồ, lập niên biểu.
3.Tư tưởng, thái độ , tình cảm :
- HS có sự nhận thức đúng về vai trò của quần chúng trong các cuộc cách mạng;
nhận xét được CNTB có mặt tiến bộ song vẫn là chế độ bóc lột thay thế cho chế
độ phong kiến.
II.Thiết bị dạy học và sự chuẩn bị của GV và HS:
- GV: lược đồ 13 thuộc địa của Anh ở Bắc Mĩ, bảng phụ ghi bài tập củng cố.
- HS: sưu tầm tư liệu về G. Oa-sinh-tơn
III. Phương pháp
- Sử dụng đồ dùng trực quan, trao đổi đàm thoại , nêu vấn đề, thuyết trình.
IV. Tổ chức giờ học
1. Kiểm tra bài cũ
- Trình bày nguyên nhân, diễn biến, kết quả, tính chất của cách mạng Hà Lan TK
XVI?
- Vì sao nước Anh từ chế độ cộng hòa lại trở thành chế độ quân chủ lập hiến?
2. Giới thiệu bài mới
- GV nhắc lại những cuộc cách mạng đã diễn ra trong các thế kỉ XVI,XVII
( CMTS Hà Lan và CMTS Anh). Tiết học hôm nay sẽ tìm hiểu một cuộc cách
mạng diễn ra ở châu Mĩ. Sau khi tìm hiểu,chúng ta sẽ so sánh xem các cuộc cách
mạng này có gì giống và khác nhau.
3. Dạy học bài mới
Hoạt động của thầy và trò
Hoạt động1: Hiểu được chiến tranh

giành độc lập của các thuộc địa Anh ở
Bắc Mĩ mang tính chất một cuộc CMTS.
- GV treo lược đồ , giới thiệu khái quát
và yêu cầu hs xác định vị trí 13 thuộc địa
của Anh ở Bắc Mĩ
- GV miêu tả về điều kiện tự nhiên của
vùng đất này->tích hợp gd bv mt -> cung

Kiến thức cần đạt
III. Chiến tranh giành độc lập của
các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ
1. Tình hình các thuộc địa. Nguyên
nhân của chiến tranh.
- Từ đầu thế kỉ XVII-XVIII, thực dân
Anh thành lập 13 thuộc địa ở Bắc Mĩ.


cấp thông tin về sự xâm nhập và thành lập
thuộc địa của Anh.
- hs nghe, ghi và giải thích khái niệm
"thuộc địa"?
- GV cho HS theo dõi SGK đoạn " Kinh
tế...thực dân Anh" và cho biết vì sao nhân
dân các thuộc địa ở Bắc Mĩ đấu tranh
chống thực dân Anh?
- gv nhận xét,kết luận.
- GV gợi ý HS phân tích: vì sao thực dân
Anh kìm hãm sự p/triển kinh tế thuộc
địa? Cuộc đấu tranh của nhân dân thuộc
địa chống thực dân Anh nhằm mục đích

gì?
- hs trả lời
- GV nhận xét,kết luận và nhấn mạnh
nguyên nhân bùng nổ chiến tranh.
( + Muốn k/tế thuộc địa gắn chặt và phụ
thuộc vào chính quốc để dễ cai trị và bóc
lột.
+ Mục đích thoát khỏi sự thống trị của
thực dân Anh).
-GV khẳng định: việc đàn áp nhân dân
Bô-xtơn và không chấp nhận kiến nghị
của đại hội lục địa-> chiến tranh chính
thức bùng nổ.
Hoạt động 1: - HS trình bày được diễn
biến và kết quả của cuộc chiến tranh .
-GV treo lược đồ, giới thiệu khái quát và
tường thuật diễn biến chiến tranh.
-hs theo dõi, ghi tóm tắt.
-GV cung cấp thông tin về "Tuyên ngôn
Độc lập" ->gọi HS đọc đoạn chữ in nhỏ
và cho biết tính chất tiến bộ của bản
Tuyên ngôn Độc lập của Mĩ thể hiện ở
những điểm nào?

- Thực dân Anh ngăn cản sự pt kt thuộc
địa bằng các chính sách vô lí ->mâu
thuẫn giữa thuộc địa và chính quốc
ngày càng gay gắt.

2. Diễn biến cuộc chiến tranh

- Tháng 12-1773,nhân dân Bô-xtơn
nổi dậy phản đối chế độ thuế.
- Tháng 10-1774, Đại hội lục địa-> vua
Anh không chấp nhận các đề nghị của
thuộc địa.
- Tháng 4-1775 chiến tranh bùng nổ
( G.Oa-simh-tơn chỉ huy).
- 4/7/1776,bản tuyên ngôn độc lập
được công bố nhưng Anh ko chấp nhận
và c/tranh vẫn tiếp diễn.


* GV kết luận : Đề cao quyền con người (
tự do, bình đẳng, hạnh phúc)->coi là bản
tuyên ngôn khai sinh ra nước Mĩ. Với tính
chất tiến bộ của nó tuyên ngôn có ý nghĩa
to lớn đối với tiến trình cuộc đấu tranh
giành độc lập dân tộc vì đáp ứng nguyện
vọng của ND-> thúc đẩy cuộc chiến tranh
với những thắng lợi liên tiếp của quân
thuộc địa.
* Kết quả :
- Tháng 10-1777, quân khởi nghĩa
thắng trận lớn ở Xa-ra-tô-ga.
-H: Chiến thắng Xa-ra-tô-ga có ý nghĩa
như thế nào?
- hs trả lời

-Năm 1783,Anh buộc phải kí Hiệp ước
Véc-xai.

sinh-tơn là nhân vật số một trong chiến
tranh, trong hòa bình và trong trái tim
mọi người"
3. Kết quả và ý nghĩa cuộc Chiến tranh
Hoạt động 1: - Trình bày được kết quả
giành độc lập của các thuộc địa Anh ở
của cuộc chiến tranh .
Bắc mĩ
? Cho biết những kết quả lớn của chiến
* Kết quả:
tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh - Anh thừa nhận nền độc lập của các
ở Bắc Mĩ là gì?
thuộc địa Bắc Mĩ.
- GV treo lược đồ gọi HS lên bảng xác
- một quốc gia mới ra đời - Hợp chủng
định đường biên giới Hợp chủng quốc Mĩ quốc Mĩ(Hoa Kì).
-năm 1787, Hiến pháp được ban hành
-GV nêu vấn đề: vì sao chiến tranh giành ->Mĩ là nước cộng hòa liên bang: tổng
độc lập ...là một cuộc cách mạng TS?
thống nắm quyền hành pháp, hạn chế
Hoạt động 2: - Trình bày được ý nghĩa quyền dân chủ.
của cuộc chiến tranh .
? Y nghĩa cuộc chiến tranh giành độc lập
của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.
* ý nghĩa:
-GV kết luận
-Chiến tranh ...thực chất là một cuộc
(Gợi ý: mục tiêu cuộc chiến tranh là gì?
CM TS,nó đã thực hiện được 2 nhiệm

Ngoài việc thoát khỏi ách thuộc địa, chiến vụ cùng 1 lúc là lật đổ được ach thống
tranh còn đem lại k/qủa gì?)
trị của thực dân và mở đường cho
CNTB phát triển.
- Là cuộc CM ko triệt để vì chỉ có g/c
TS ,chủ nô được hưởng quyền lợi, còn
ND ko được hưởng chút quyền lợi gì.

4. Củng cố :
* Bài tập:
1. Điền chữ S(sai) ,chữ Đ(đúng) vào các ô trống dới đây
Mâu thuẫn giữa chế độ phong kiến (trong nước hoặc nước ngoài) với sự
phát
triển s/xuất TBCN đã dẫn tới bùng nổ các cuộc cách mạng tư sản.
Tư sản và nhân dân lao động là động lực chính của cách mạng ( TS nắm
vai trò
lãnh đạo,nhân dân đóng vai trò quan trọng quyết định thắng lợi của CM).
Các cuộc CM TS đầu tiên diễn ra dưới hình thức chiến tranh giành độc lập
.
Thắng lợi của các cuộc CMTS đều mở đường cho CNTB p/triển, mở ra
thời kì lịch sử thế giới cận đại.
2. Nêu ý nghĩa lịch sử của các cuộc cách mạng tư sản đầu tiên.
5. Hướng dẫn học ở nhà :
- Bài cũ: đọc lại vở ghi, SGK, kết hợp với bài giảng trên lớp trả lời các câu hỏi và
bài
tập cuối bài. Lập niên biểu về cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc
địa Anh ở Bắc Mĩ.
- Bài mới: đọc và nghiên cứu SGK phần I,II bài 2:

+ Vẽ sơ đồ sự phân hóa XH nước Pháp trước cách mạng.
+ Khai thác ND kênh hình 5.