Giáo án Lịch sử 8 bài 1: Những cuộc cách mạng tư sản đầu tiên

Bài: 1
NHỮNG CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN ĐẦU
TIÊN
A. Mục tiêu:
- Kiến thức: Giúp HS nắm được các ý sau:
+ Nguyên nhân, diển biến, tính chất, ý nghĩa của cuộc cách mạng Hà Lan giữa TK
XVI, cách mạng Anh giữa TK XVII,chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa
Anh ở Bắc Mĩ và việc thành lập Hợp chúng quốc Hoa Kì.
+ Các khái niệm cơ bản trong bài, chủ yếu là khái niệm “ Cách mạng tư sản”.
- Tư tưởng: Thông qua các sự kiện cụ thể, bồi dưỡng cho HS:
+ Nhận thức đúng đắn vai trò của quần chúng nhân dân trong các cuộc cách mạng.
+ Nhận thấy CNTB có mặt tiến bộ, nhưng vẫn là chế độ bóc lột, thay thế cho chế
độ phong kiến.
- Kĩ năng:
+ Rèn luyện kỉ năng sử dụng bản đồ, tranh ảnh; độc lập làm việc để giải quyết vấn
đề, đặc biệt là câu hỏi và các bài tập trong sgk.
B. Chuẩn bị:
+ Lược đồ, tranh ảnh có liên quan...
C. Phương pháp:
+ Nêu vấn đề, trực quan, thảo luận, tường thuật...
D. Tiến trình giờ dạy:
I. Ổn định tổ chức: (1’) BCS báo cáo tình hình của lớp
II. Kiểm tra bài cũ: (2’)Kiểm tra sách vở đồ dùng học tập, giới thiệu chương
trình ...
III. Bài mới: (39’)
* Giới thiệu bài: GV: Các em đã tìm hiểu về xã hội phong kiến trong chương
trình lịch sử lớp 7. Những mâu thuẫn gay gắt giữa các tầng lớp mới ( tư sản và các
tầng lớp nhân dân) với chế độ phong kiến trong lòng xã hội phong kiến đã suy yếu
đòi hỏi phải được giải quyết bằng một cuộc cách mạng tư sản là tất yếu. Vậy các
cuộc cách mạng tư sản đầu tiên đã diễn ra như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu nội
dung của bài hôm nay…

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung ghi bảng

* Hoạt động 1: (7’)
HS: tìm hiểu nội dung mục1/I
- GV: Giới thiệu mốc mở đầu lịch sử thế giới cận đại bằng
cuộc cách mạng tư sản đầu tiên, cách mạng tư sản Hà Lan

I. Sự biến đổi kinh tế,
xã hội Tây Âu trong
các TK XV – XVII,
cách mạng Hà Lan TK


năm 1566 đến cuộc cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 XVI.
? Vào đầu TK XV kinh tế Tây Âu có những biến đổi như
1. Một nền sản xuất
thế nào?(nền sản xuất mới ra đời và phát triển trong lòng
mới ra đời.
XHPK đã bị suy yếu và bị phong kiến kìm hãm.)
a. Kinh tế:
? Nêu những biểu hiện mới về kinh tế, xã hội của Tây Âu? - Nền sản xuất TBCN ra
(xuất hiện các công trường thủ công, trung tâm buôn bán
đời: Các công trường thủ
và ngân hàng, hình thành giai cấp mới đó là tư sản và vô
công, buôn bán phát
sản.)
triển...
Thảo luận: ? Hệ quả của sự biến đổi xã hội, vì sao có sự

biến đổi đó? - Từng nhóm thảo luận, báo cáo kết quả, góp ý b. Xã hội: Hình thành
bổ sung.
hai giai cấp mới: tư sản
GV: Chuẩn xác kiến thức( Mâu thuẫn giai cấp dẫn đến đấu và vô sản.
tranh. Giai cấp tư sản đại diện cho phương thức sản xuất
mới, có thế lực về kinh tế nhưng không có địa vị về chính
trị từ đó dẫn đến mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và phong
kiến → phong trào Văn hoá Phục Hưng, Phong trào Cải
2. Cách mạng Hà Lan
TK XVII
cách Tôn giáo... mâu thuẫn đó ngày càng gay gắt và là
a. Nguyên nhân:
nguyên nhân của cuộc cách mạng tư sản.
GV: Chỉ trên lược đồ vùng đất Nê - déc - lan có nền kinh tế phong kiến Tây Ban Nha
CNTB phát triển mạnh nhưng do phong kiến Tây Ban Nha kìm hãm sự phát triển
của nền sản xuất TBCN
thống trị đã kìm hãm sự phát triển này.
ở Nê đéc lan.
* Hoạt động 2: (7’)Tìm hiểu mục 2/I
b. Diển biến: (SGK)
GV: Trình bày diển biến theo SGK(trang 4)
c. Kết quả: Hà Lan được
? Cách mạng Hà Lan diển ra dưới hình thức nào? ( Đấu
giải phóng, tạo điều kiện
tranh giải phóng dân tộc)
cho CNTB phát triển.
N thảo luận: ? Vì sao cách mạng Hà Lan TKXVI được
xem là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên trên thế giới?( Cách * Là cuộc cách mạng tư
mạng đã đánh đổ phong kiến (ngoại bang) thành lập nước sản đầu tiên.
II. Cách mạng Anh

cộng hoà xây dựng xã hội mới tiến bộ hơn)
giữa TK XVII.
* Hoạt đông 3: (10’)Tìm hiểu mục 1/II
GV: Dùng lược đồ chỉ vị trí nước Anh và những vùng kinh tế 1. Sự phát triển của
CNTB ở Anh.
TBCN phát triển
? Nêu biểu hiện sự phát triển của CNTB ở Anh? ( HS dựa a. Kinh tế:
- Kinh tế TBCN phát
vào SGK trang 4, 5 – xuất hiện các công trường thủ công
triển mạnh.
kinh tế hàng hoá phát triển, nhiều trung tâm công nghiệp,
b. Xã hội: Xuất hiện các
thương mại, tài chính ...
? Kinh tế TBCN phát triển đem lại hệ quả gì?( Làm thay đổi tầng lớp mới: quí tộc
thành phần xã hội: Xuất hiện tầng lớp quí tộc mới và tư sản; mới và tư sản.
- Mâu thuẫn xã hội ngày
nông dân bị bần cùng hoá.
GV: Giải thích thuật ngữ quí tộc mới và vị trí tính chất của càng gay gắt →bùng nổ


tầng lớp này.
cách mạng.
GV: Kể chuyện rào đất cướp ruộng ở Anh, đây là thời kì
“Cừu ăn thịt người”
? Vì sao nông dân phải bỏ quê hương đi nơi khác sinh sống?
(nông dân bị mất ruộng đất, bị bần cùng hoá)
2. Tiến trình cách mạng
* Hoạt động 4: (10’) HS tìm hiểu nội dung mục2/II
a. Giai đoạn I ( 1642 –
? Nêu những mâu thuẫn chính trong lòng xã hội Anh? ( vua, 1648)

địa chủ phong kiến mâu thuẫn với quí tộc mới, tư sản, nhân - Nộị chiến bùng nổ
dân lao động.)
tháng 8 – 1642.
GV: Những mâu thuẫn xã hội ngày càng gắt là nguyên nhân - Năm 1648 quân đội
bùng nổ cách mạng Anh
nhà vua bại trận.
GV: Sử dụng lược đồ và hình 2 SGK để trình bày diễn biến
của cách mạng qua hai giai đoạn. Chủ yếu là so sánh giữa lực
lượng của nhà vua với quốc hội qua vùng đất chiếm giữ.
? Việc xử tử vua Sác- lơ I có ý nghĩa như thế nào?(chấm dứt
chế độ quân chủ ở Anh. Đồng thời đánh dấu sự sụp đổ của b. Giai đoạn II( 1649 –
chế độ phong kiến, thắng lợi của CNTB.
1688)
? Tại sao vua Sác-lơ I bị xử tử, cách mạng Anh vẫn chưa
- Vua Sác-lơ I bị xử tử.
chấm dứt? (vua bị xử tử, Anh trở thành nước cộng hoà, cách - Anh trở thành nước
mạng đạt đến đỉnh cao, cách mạng chưa chấm dứt vì quần cộng hoà. CMTS đạt đến
chúng chưa đạt được quyền lợi gì, muốn đẩy cách mạng đi xađỉnh cao.
hơn nữa và đề ra yêu sách của mình nhưng cuối cùng bị chế - Năm 1688, quốc hội
độ cộng hoà đàn áp dã man)
tiến hành đảo chính →
? Quí tộc mới có vai trò như thế nào đối với cách mạng
chế độ quân chủ lập hiến
Anh( vừa tham gia lãnh đạo cách mạng vừa tìm cách hạn chế ra đời.
cách mạng vừa tìm cdách hạn chế cách mạng cho phù hợp
với quyền lợi của mình...)
? Vì sao sau cuộc đảo chính năm 1688, Anh trở thành nước
quân chủ lập hiến? GV: giải thích khái niệm quân chủ lập
3. Ý nghĩa lịch sử của
hiến.

cách mạng tư sản Anh
Hoạt động 5: (5’)HS tìm hiểu ý nghĩa.
giữa TK XVII.
Thảo luận: ? Mục tiêu cuộc cách mạng? Ai là người lãnh - CNTB được xác lập.
đạo cách mạng? Tại sao cách mạng Anh là cuộc cách mạng - Nền kinh tế TBCN phát
không triệt để?
triển và thoát khỏi sự
GV:(nhấn mạnh) lãnh đạo cách mạng là liên minh tư sản, thống trị của chế độ
quí tộc mới, nên nhiều tàn dư phong kiến không bị xoá bỏ, phong kiến
nông dân không được chia ruộng đất mà còn tiếp tục bị
chiếm và đẩy đến chỗ phá sản hoàn toàn.
IV.Củng cố: (3’)


? Vì sao cách mạng Hà Lan ở TK XVI được xem là cuộc cách mạng tư sản đầu
tiên trên thế giới? Cách mạng Hà Lan có ý nghĩa lịch sử như thế nào?
? Nước Anh đầu TK XVII có những mâu thuẫn sau đây, theo em mâu thuẫn nào là
gay gắt nhất.
A. Mâu thuẫn giữa nông dân với địa chủ, quí tộc.
B. Mâu thuẫn giữa công nhân với tư sản.
C. Mâu thuẫn giữa quí tộc mới, tư sản với chế độ quân chủ chuyên chế.
? Với mâu thuẫn xã hội như vậy thì điều gì sẽ xảy ra?
V. Dặn dò: (1’) Học bài cũ, đọc và nghiên cứu lại bài đã học.Làm bài tập:Lập niên
biểu cuộc cách mạng tư sản Anh TK XVII theo mẫu
Niên đại
Sự kiện
6 – 1642
1648
Ngày 30 - 1 – 1649
1688

- Chuẩn bị bài sau: phần III “ Chiến tranh giành độc lập...” ( nghiên cứu trả lời
các câu hỏi SGK)
E. Rút kinh nghiệm:
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
……………….

Bài: 1
NHỮNG CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN
ĐẦU TIÊN (TT)
A. Mục tiêu:
- Kiến thức:
+ Giúp HS nắm được các ý sau: nguyên nhân, diễn biến, tính chất, ý nghĩa lịch sử
cuộc chiến tranh giành độc lập ở 13 thuộc địa của Anh ở Bắc Mĩ và việc thành lập
Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.
- Tư tưởng:
+ HS nhận thấy được CNTB có mặt tiến bộ, song vẫn là chế độ bóc lột thay thế
cho chế độ phong kiến.
- Kĩ Năng:
+ Độc lập làm việc để giải quyết vấn đề...
B. Chuẩn bị:


- Lược đồ, tranh ảnh có liên quan...
C. Phương pháp: Tường thuật, phân tích, đàm thoại, trắc nghiệm...
D. Tiến trình giờ dạy:
I. Ổn định tổ chức: (1’)BCS báo cáo tình hình của lớp
II. Kiểm tra bài cũ: (5’)
? Hãy nêu những biểu hiện mới về kinh tế xã hội Tây Âu trong các TK XV –

XVII?
? cuộc các mạng tư sản Anh có ý nghĩa như thế nào? Vì sao gọi cuộc cách
mạng tư sản Anh là cuộc cách mạng chưa triệt để?
*Trả lời : - Nền kinh tế có sự thành lập các xưởng sản xuất như dệt vải luyện
kim nấu đường ...có thuê mướn nhân công. Nhiều thành thị trở thành trung tâm sản
xuất và buôn bán. Các ngân hàng thành lập... Đó là nền kinh tế tư bản chủ nghĩa .
- Ý nghĩa: Mở đường cho CNTB phát triển mạnh mẽ hơn, đem lại thắng lợi
cho giai cấp tư bản và quí tộc mới nhưng quyền lợi của nhân dân lao động không
được đáp ứng.
- Cách mạng tư sản Anh là cuộc cách mạng chưa triệt để vì chỉ đem lại
quyền lợi cho giai cấp tư sản còn quyền lợi của nhân dân lao động chưa được đáp
ứng .
III. Bài mới: (35’)
*Giới thiệu bài: Sau khi Cô-lôm-bô tìm ra châu Mĩ, người Anh đã chiếm
Bắc Mĩ, lập ra 13 thuộc địa. Thế kỉ XVIII đã nổ ra cuộc chiến tranh giành độc lập
của 13 thuộc địa đó.
Hoạt động của thầy và trò
* Hoạt động 1: (10’) HS tìm hiểu mục 1/III
? Nêu vài nét về sự xâm nhập và thành lập các thuộc địa
của Anh ở Bắc Mĩ?
GV đến giữ TK XVIII kinh tế 13 thuộc địa phảt triển theo
hướng TBCN. Dùng lược đồ giới thiệu vị trí 13 thuộc địa
đó.
? Vì sao mâu thuẫn giữa thuộc địa và chính quốc nảy sinh?
( thực dân Anh tìm cách ngăn cản sự phát triển của nền
kinh tế công thương nghiệp...)
GV Mâu thuẫn thuộc địa và chính quốc dẫn đến chiến
tranh.

* Hoạt động 2: (15’)Tìm hiểu mục 2/III

Nội dung ghi bảng
III. Chiến tranh giành
độc lập của các thuộc địa
Anh ở Bắc Mĩ:
1.Tình hình các thuộc
địa. Nguyên nhân của
cuộc chiến tranh:
a. Tình hình các thuộc
địa:
13 thuộc địa sớm phát triển
theo con đường TBCN
b. Nguyên nhân của
chiến tranh:
Mâu thuẫn giữa thuộc địa
và chính quốc.
2. Diển biến của cuộc


? Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cuộc chiến tranh (đó là sự
kiện Bô-xtơn)
GV dùng lược đồ chỉ vị trí xảy ra sự kiện và trình bày tiếp
từ ngày 5-9 đến ngày26-10-1774 hội nghị Phi-la-đen-phi-a
→ chiến tranh bùng nổ.

chiến tranh:
- 12-1773sự kiện Bô-xtơn.
- Tháng 9 đến tháng 101774 hội nghị Phi-la-đenphi-a.
- 4-1775 chiến tranh bùng
nổ, chỉ huy của nghĩa quân

là Gioóc-giơ Oa-sinh-tơn.
- Ngày 4-7-1776, Tuyên
ngôn Độc lập ra đời: xác
định quyền con người và
quyền độc lập của các
thuộc địa..
- Quân khởi nghĩa thắng
nhiều trận lớn.
- Hiệp ước Véc-xai năm
1773 công nhận nền độc
lập của 13 thuộc địa.

HS xem H4 sgk GV giới thiệu thêm về Giooc-giơ Oa-sinhtơn.
HS đọc “Tuyên ngôn Độc lập” sgk
N thảo luận những điểm chính trong Tuyên ngôn Độc lập
của nước Mĩ? Tính chất tiến bộ của tuyên ngôn thể hiện ở
những điểm nào?
GV nhấn mạnh: Những điểm chính trong tuyên ngôn đó là:
Mọi người có quyền bình đẳng, khẳng định quyền tư hữu
tài sản, duy trì chế độ nô lệ và bóc lột công nhân.
? Ở Mĩ nhân dân có hưởng được những quyền nêu trong
Tuyên ngôn không?( không, các quyền đó chỉ áp dụng cho
những người có của và da trắng)
GV ngày 4-7 được lấy làm ngày quốc khánh của nước Mĩ.
GV dựa trên lược đó trình bày tiếp chiến sự đến việc kí
hiệp ước Vec-xai.
? Nội dung chính của hiệp ước Vec-xai?
3, Kết quả và ý nghĩa
* Hoạt đông 3: (10’)Tìm hiểu mục 3/III
? Cuộc chiến tranh giành độc lập đã đem lại kết quả gì?(13 cuộc chiến tranh giành

thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ được độc lập, một nước cộng hoà độc lập của các thuộc địa
Anh ở Bắc Mĩ.
tư sản ra đời.
- Anh thừa nhận độc lập
GV năm 1787 Hiến pháp được ban hành.
? Nêu nội dung chính của Hiến pháp 1787? ( chỉ có người của các thuộc địa - một
nước cộng hòa tư sản
da trắng có tài sản mới có quyền về chính trị....)
được thành lập( nước Mĩ).
N thảo luận ? Vì sao gọi cuộc chiến tranh giành độc lập
- Mở đường cho kinhtế
này là cuộc cách mạng tư sản?( mục tiêu: giành độc lập,
TBCN phát triển mạnh mẽ.
ngoài ra chiến tranh còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự
Đây là cuộc cách mạng tư
phát triển của CNTB ở Bắc Mĩ → thực chất là cuộc cách
sản.
mạng tư sản.
IV.Củng cố: (3’)? Nguyên nhân dẫn tới các cuộc cách mạng tư sản?
? Vai trò của quần chúng nhân dân trong cách mạng tư sản?
? Ý nghĩa của các cuộc cách mạng tư sản?
V. Dặn dò: (1’)Học bài cũ và làm bài tập sau:
? Nhà nước Hoa Kì tồn tại dưới hình thức nào?


- Lập niên biểu chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc đia Anh ở Bắc Mĩ
Niên đại
Sự kiện
12-1773
Ngày 5-9 đến ngày 26-10-1774

4-1775
4-7-1776
17-10-1777
1783
- Chuẩn bị bài sau: soạn bài “ Cách mạng tư sản Pháp”.Phần I và II
E. Rút kinh nghiệm:
………………………………………………………………………