Phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ đại học nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí theo tiếp cận CDIO tt

1
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Bối cảnh quốc tế và trong nước vừa tạo thời cơ lớn, vừa đặt ra
những thách thức không nhỏ cho giáo dục nước ta. Công nghệ phát
triển nhanh chóng nên kiến thức và kỹ năng của người được đào tạo
phải đổi mới và cập nhật liên tục. Toàn cầu hóa và phát triển kinh tế
đất nước đòi hỏi giáo dục cần cung cấp cho xã hội một lực lượng lao
động có chất lượng cao về kiến thức, kỹ năng và thái độ lao động tốt
để tiến tới một nền giáo dục dân chủ, tiến bộ và hiện đại.
Để đáp ứng yêu cầu thực tiễn xã hội, việc nghiên cứu phát
triển CTĐT liên thông là nhiệm vụ cấp bách của nhà trường. Chương
trình đào tạo liên thông sẽ được phát triển theo một tiếp cận mới, đó
là tiếp cận năng lực, giúp người học không chỉ biết mà còn làm được
ở trong môi trường lao động phù hợp với lĩnh vực mình được học.
Tiếp cận CDIO đã và đang là xu hướng hiện đại trong phát
triển chương trình đào tạo trình độ đại học nhóm ngành công nghệ kỹ
thuật ở Mỹ và các nước có nền giáo dục kỹ thuật phát triển cao và
phù hợp với yêu cầu đào tạo nhân lực theo chuẩn đầu ra ở nước ta.
Do đó, cần thiết phải nghiên cứu phát triển chương trình đào
tạo liên thông trình độ đại học nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí
theo tiếp cận CDIO đáp ứng nhu cầu xã hội, góp phần đào tạo nguồn
nhân lực có chất lượng cao, phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH đất nước.
Với những lý do trên, đề tài nghiên cứu được lựa chọn trong khuôn
khổ của luận án Tiến sĩ chuyên ngành Lý luận và Lịch sử giáo dục là
“Phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ đại học nhóm
ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí theo tiếp cận CDIO”.


2
2. Mục đích nghiên cứu

Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn phát triển chương trình
đào tạo liên thông theo tiếp cận CDIO và trên cơ sở đó đề xuất các
biện pháp phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ đại học
nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí theo tiếp cận CDIO.
3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu
Khách thể nghiên cứu: Chương trình đào tạo trình độ CĐ/ĐH
nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí trong hệ thống GD quốc dân.
Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp phát triển chương trình đào
tạo liên thông trình độ đại học nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí
theo tiếp cận CDIO từ trình độ cao đẳng.
4. Giả thuyết khoa học
Đào tạo liên thông ở bậc đại học tuy đã có những kết quả bước
đầu song còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế và bất cập. Chương trình
đào tạo liên thông trình độ đại học ở Việt Nam chưa thực sự được xây
dựng bài bản theo một quy trình khoa học, hợp lý để đáp ứng các yêu
cầu của thực tiễn sản xuất và nhu cầu xã hội. Nếu phát triển CTĐT
liên thông trình độ đại học nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí
theo tiếp cận CDIO với một quy trình khoa học, hợp lý và phù hợp
với thực tiễn thì sẽ giúp các trường đại học và cao đẳng đào tạo ra
những SV có năng lực cao về thực hành thiết kế, vận hành, sáng tạo,
sẽ góp phần đảm bảo và từng bước nâng cao chất lượng đào tạo liên
thông trình độ đại học, đáp ứng với những thay đổi rất nhanh của tiến
bộ khoa học kỹ thuật và nhu cầu nhân lực kỹ thuật có trình độ cao
cho sự nghiệp CNH, HĐH và hội nhập quốc tế của đất nước.


3
5. Nhiệm vụ và các nội dung nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển chương trình đào
tạo trình độ đại học; Cách tiếp cận CDIO vào phát triển CTĐT liên

thông trình độ đại học nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí.
5.2. Nghiên cứu khảo sát - đánh giá thực trạng CTĐT liên
thông trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy thuộc nhóm
ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí tại các trường đại học, cao đẳng.
5.3. Nghiên cứu đề xuất biện pháp phát triển CTĐT liên thông
trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO.
5.4. Khảo nghiệm lấy ý kiến chuyên gia về biện pháp đề xuất.
Xây dựng dự thảo cấu trúc CTĐT liên thông trình độ đại học ngành
công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO giữa Trường CĐ Lý Tự
Trọng TP Hồ Chí Minh và Trường ĐH Bách khoa TP Hồ Chí Minh.
6. Phạm vi nghiên cứu
Luận án tập trung nghiên cứu phát triển chương trình đào tạo
liên thông trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy trong nhóm
ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí theo tiếp cận CDIO.
Phạm vi khảo sát một số trường đại học, cao đẳng ở khu vực
thành phố Hồ Chí Minh.
Thời gian khảo sát trong các năm học 2016 - 2018.
7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp luận và cách tiếp cận
Luận án nghiên cứu dựa trên những quan điểm duy vật biện
chứng và duy vật lịch sử với các cách tiếp cận chủ yếu sau: Tiếp cận
hệ thống; Tiếp cận CDIO; Tiếp cận về thực tiễn; Tiếp cận phát triển;
Tiếp cận liên thông.


4
7.2. Phương pháp nghiên cứu
7.2.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Phân tích, so sánh, tổng hợp, hệ thống hóa và khái quát hóa các
sách khoa học chuyên khảo, công trình nghiên cứu, tài liệu lý luận

trong nước và quốc tế.
7.2.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn;
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động;
- Phương pháp điều tra;
- Phương pháp phỏng vấn;
- Phương pháp chuyên gia;
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
7.2.3. Nhóm các phương pháp hỗ trợ
Phương pháp thống kê toán học được sử dụng các công cụ,
phần mềm thống kê và xử lý số liệu, tính toán,… trong việc đánh giá
thực trạng các CTĐT liên thông trình độ đại học ngành công nghệ
chế tạo máy của các trường đại học tại thành phố Hồ Chí Minh.
8. Câu hỏi nghiên cứu
Hiện nay, hoạt động đào tạo liên thông ở bậc đại học nói chung
và đào tạo liên thông từ trình độ cao đẳng lên trình độ đại học nhóm
ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí nói riêng có những khó khăn, hạn
chế nào về chương trình đào tạo liên thông?
Tiếp cận CDIO trong phát triển chương trình đào tạo nhóm
ngành công nghệ kỹ thuật có những đặc điểm nào? Cách tiếp cận này
có phù hợp với đặc trưng và yêu cầu phát triển CTĐT liên thông trình
độ đại học nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí không?


5
Cần có những biện pháp nào để phát triển chương trình đào tạo
liên thông trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp
cận CDIO bảo đảm tính khoa học, thực tiễn và khả thi?
9. Những đóng góp mới của đề tài
9.1. Về lý luận

Hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển CTĐT liên thông trình
độ ĐH nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí theo tiếp cận CDIO.
Nghiên cứu quy trình, cách thức chung để phát triển CTĐT
liên thông trình độ đại học theo tiếp cận CDIO.
9.2. Về thực tiễn
Đề xuất các nguyên tắc, tiêu chuẩn, quy trình và biện pháp cụ
thể để phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ đại học
ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO.
Thiết kế cấu trúc khung CTĐT liên thông trình độ ĐH ngành
công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO của Trường CĐ Lý Tự
Trọng TP Hồ Chí Minh và Trường ĐH Bách khoa TP Hồ Chí Minh.
Biện pháp và cấu trúc khung chương trình đào tạo liên thông
này có thể xem là mẫu để xây dựng cấu trúc khung chương trình đào
tạo liên thông trình độ đại học của các ngành học khác trong nhóm
ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí theo tiếp cận CDIO.
10. Các luận điểm bảo vệ
Tiếp cận CDIO trong phát triển chương trình đào tạo nói chung
và CTĐT liên thông nói riêng là cách tiếp cận phát triển chương trình
hiện đại và phù hợp với nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí.
Việc vận dụng phương pháp tiếp cận CDIO theo chu trình phát


6
triển chương trình đào tạo trong việc phát triển CTĐT liên thông
trình độ đại học sẽ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo phù hợp với
nhu cầu xã hội và thích nghi với môi trường hiện đại.
Các nguyên tắc, tiêu chuẩn, quy trình phát triển CTĐT và cấu
trúc cùng những nội dung cốt yếu của CTĐT liên thông ngành công
nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO được đề xuất trong khuôn khổ
của Luận án là cơ sở khoa học để xây dựng các CTĐT liên thông

trình độ đại học cho nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí nói
chung và ngành công nghệ chế tạo máy nói riêng theo tiếp cận CDIO.
Khảo sát và đánh giá thực trạng CTĐT liên thông trình độ đại
học ngành công nghệ chế tạo máy trên cơ sở các nguyên tắc, tiêu
chuẩn và quy trình để phát triển chương trình đào tạo liên thông trình
độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO.
Biện pháp phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ
đại học ngành công nghệ chế tạo máy trong nhóm ngành công nghệ
kỹ thuật cơ khí theo tiếp cận CDIO được đề xuất trong khuôn khổ
của luận án có tính phù hợp và khả thi cao.
11. Cấu trúc của luận án
Luận án gồm các phần: Mở đầu; nội dung; kết luận và kiến
nghị; tài liệu tham khảo; phụ lục.
Nội dung luận án gồm 3 chương:
- Chương 1: Cơ sở lý luận phát triển chương trình đào tạo liên
thông trình độ đại học nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí theo
tiếp cận CDIO.
- Chương 2: Thực trạng phát triển CTĐT liên thông trình độ
đại học ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO.
- Chương 3: Các biện pháp phát triển CTĐT liên thông trình
độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO.


7
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO
LIÊN THÔNG TRÌNH ĐỘ ĐẠI HỌC NHÓM NGÀNH CÔNG
NGHỆ KỸ THUẬT CƠ KHÍ THEO TIẾP CẬN CDIO
1.1. Tổng quan nghiên cứu về đào tạo liên thông và phát triển
chương trình đào tạo

1.1.1. Các công trình nghiên cứu nước ngoài
Các công trình nghiên cứu về đào tạo liên thông và phát triển
CTĐT ở nước ngoài được các tác giả của nhiều nước phát triển quan
tâm nghiên cứu từ khá sớm và được kiểm nghiệm thực tế bằng việc
áp dụng triển khai thực hiện đã mang lại hiệu quả tốt.
1.1.2. Các công trình nghiên cứu trong nước
Nhiều công trình nghiên cứu về ĐTLT và phát triển CTĐT ở
trong nước được các tác giả quan tâm nghiên cứu khá công phu
nhưng còn ít đề cập đến việc phát triển CTĐT liên thông và chưa
nghiên cứu sâu về phát triển CTĐT liên thông theo tiếp cận CDIO.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Đào tạo và quá trình đào tạo
Quá trình đào tạo là quá trình tổ chức và thực hiện các nhiệm
vụ, nội dung đào tạo bằng các phương pháp, phương tiện, hình thức,
nguồn lực và đánh giá phù hợp nhằm đạt được các mục tiêu đào tạo.
1.2.2. Liên thông
Liên thông là sự chuyển tiếp của hai hoặc nhiều cơ sở giáo dục
trong một cộng đồng đào tạo để giúp SV chuyển dễ dàng từ một bậc
học này tới một bậc học khác mà không phải học lại hoặc mất tín chỉ.


8
1.2.3. Đào tạo liên thông
Đào tạo liên thông là quá trình ĐT được phép công nhận và
chuyển đổi kết quả học tập từ một bậc học này tới một hay vài bậc
học khác trong hệ thống ĐT nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí ĐT.
1.2.4. Chương trình đào tạo đại học
Chương trình đào tạo đại học thể hiện mục tiêu đào tạo đại
học, quy định chuẩn kiến thức, kỹ năng, phạm vi và cấu trúc nội dung
giáo dục đào tạo, phương pháp và hình thức đào tạo, cách thức đánh

giá kết quả đào tạo đối với mỗi học phần, ngành học, trình độ ĐT.
1.2.5. Chương trình đào tạo liên thông đại học
Chương trình đào tạo liên thông đại học là một loại hình
chương trình đào tạo liên thông có mục tiêu, cấu trúc, nội dung, CĐR
của cấp trình độ đại học.
1.2.6. Phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ đại học
Phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ đại học phải
dựa trên CTĐT cao đẳng và CTĐT đại học để xây dựng chương trình
đào tạo liên thông trình độ đại học từ trình độ cao đẳng và kế thừa
các kiến thức, kỷ năng đã học từ chương trình đào tạo cao đẳng.
1.2.7. Phát triển chương trình đào tạo theo cách tiếp cận CDIO
Phát triển chương trình đào tạo theo cách tiếp cận CDIO dựa
trên chuẩn đầu ra: Sinh viên tốt nghiệp cần có những kiến thức, kỹ
năng, phẩm chất, thái độ nào và trên cơ sở đó hình thành những năng
lực hành nghề đáp ứng nhu cầu hay mong đợi của các bên liên đới.
1.3. Cơ sở lý luận phát triển CTĐT theo tiếp cận CDIO
1.3.1. Chu trình phát triển chương trình đào tạo
Phát triển CTĐT là quá trình xác định và tổ chức toàn bộ các
hoạt động thiết kế và triển khai, đánh giá CTĐT theo một chu trình


9
hợp lý, khoa học nhằm khẳng định sự đạt được mục tiêu mong muốn.
1.3.2. Các đặc trưng của tiếp cận CDIO trong phát triển CTĐT
Hình thành ý tưởng (Conceive): Là việc xác định yêu cầu ban
đầu, lựa chọn công nghệ sử dụng, các chiến lược, quy tắc, thiết lập
các kế hoạch sơ bộ, kế hoạch kỹ thuật và kế hoạch liên quan khác.
Thiết kế (Design): Tập trung vào hình thành các bản thiết kế,
gồm các kế hoạch, bản vẽ và thuật toán mô tả sản phẩm, quá trình hệ
thống gì sẽ được triển khai.

Triển khai (Implement): Là giai đoạn chuyển thiết kế thành sản
phẩm, bao gồm việc chế tạo thiết bị phần cứng, lập trình phần mềm,
kiểm tra và phê chuẩn.
Vận hành (Operate): Sử dụng sản phẩm, quy trình hoặc hệ
thống được triển khai để đem lại những giá trị mong muốn đã dự
định bao gồm: Bảo trì, phát triển, tái sử dụng và đào thải hệ thống.
1.3.3. Phát triển chương trình đào tạo nhóm ngành công nghệ kỹ
thuật cơ khí theo cách tiếp cận CDIO

Hình 1.1. Mô hình phát triển CTĐT theo tiếp cận CDIO


10
1.3.4. Các nguyên tắc phát triển CTĐT theo tiếp cận CDIO
Chương trình đào tạo được thiết kế với các môn học có sự hỗ
trợ lẫn nhau, với một kế hoạch rõ ràng để kết hợp việc học kiến thức
và đồng thời rèn luyện các kỹ năng, thái độ cho sinh viên.
Các chuẩn đầu ra của chương trình đào tạo được chuyển tải
một cách có hệ thống thành các chuẩn đầu ra trong từng môn học,
từng hoạt động học tập để đảm bảo sinh viên khi tốt nghiệp đạt được
các chuẩn đầu ra của cả chương trình đào tạo.
1.3.5. Quy trình phát triển CTĐT theo tiếp cận CDIO

Hình 1.2. Quy trình phát triển CTĐT theo tiếp cận CDIO
1.4. Quy trình phát triển chương trình đào tạo liên thông trình
độ đại học ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí theo tiếp cận CDIO
Bước 1: Chuyển đổi các CTĐT cấp trình độ đại học và cao
đẳng hiện hành sang các CTĐT tương ứng theo tiếp cận CDIO.
Bước 2. So sánh chuẩn đầu ra và mục tiêu chung, mục tiêu cụ
thể của hai chương trình đào tạo trình độ cao đẳng và đại học.

11
Bước 3: So sánh cấu trúc và nội dung của CTĐT theo các tiêu
chuẩn kiến thức giữa hai cấp đào tạo trình độ đại học và cao đẳng.
Bước 4: Dựa vào các tiêu chuẩn CDIO và so sánh chỉ số năng
lực (PI) của hai chương trình đào tạo.
Bước 5: Xây dựng cấu trúc khung chương trình đào tạo liên
thông trình độ đại học theo tiếp cận CDIO từ trình độ cao đẳng.
Bước 6: Tiến hành lấy ý kiến đánh giá chuyên gia và trình
thẩm định CTĐT liên thông trình độ ĐH ở các cấp có thẩm quyền.
Bước 7. Triển khai các khóa đào tạo theo CTĐT liên thông
trình độ ĐH và đánh giá thường xuyên, định kỳ sau mỗi khóa ĐT.
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển chương trình đào tạo
liên thông trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy theo
tiếp cận CDIO
Phát triển CTĐT liên thông trình độ đại học ngành công nghệ
chế tạo máy theo cách tiếp cận CDIO liên quan đến rất nhiều yếu tố:
Yếu tố khách quan về chủ trương, chính sách và các cơ chế, quy định
của pháp luật; Yếu tố chủ quan về nhận thức của đội ngũ cán bộ quản
lý và giảng viên, về chương trình đào tạo của các trường cao đẳng và
đại học, về trình độ và năng lực phát triển CTĐT liên thông theo tiếp
cận CDIO của giảng viên, về cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học,
về mối quan hệ giữa các cơ sở đào tạo liên thông, ...
Kết luận chương 1
Phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ đại học
nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí theo tiếp cận CDIO đòi hỏi
tuân theo một quy trình nghiêm ngặt. Đây thực sự là những thách
thức lớn đối với các trường cao đẳng/đại học tại Việt Nam. Các kết
quả nghiên cứu về tổng quan và cơ sở lý luận phát triển chương trình

đào tạo liên thông trình độ đại học nhóm ngành công nghệ kỹ thuật
cơ khí tạo cơ sở khoa học để triển khai các nội dung nghiên cứu tiếp
theo về thực trạng phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ
đại học nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí.


12
Chương 2
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO
LIÊN THÔNG TRÌNH ĐỘ ĐẠI HỌC NGÀNH CÔNG NGHỆ
CHẾ TẠO MÁY THEO TIẾP CẬN CDIO
2.1. Thông tin chung về tổ chức khảo sát và đánh giá thực trạng
Khảo sát về thực trạng chương trình đào tạo liên thông trình độ
đại học nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí, cần phải xác định:
- Về đối tượng khảo sát; Về phạm vi khảo sát;
- Về phương pháp khảo sát; Về nội dung khảo sát.
2.2. Khảo sát và đánh giá các chương trình đào tạo đại học ngành
công nghệ chế tạo máy của các trường ĐH tại TP Hồ Chí Minh

Biểu đồ 2.1. Tổng hợp khảo sát và đánh giá các CTĐT ĐH ngành
công nghệ chế tạo máy của 3 trường ĐH tại TP Hồ Chí Minh
Trên cơ sở phân tích và biểu đồ đánh giá, CTĐT đại học ngành
công nghệ chế tạo máy của Trường Đại học Bách khoa TP Hồ Chí
Minh được đánh giá cao nhất và xây dựng theo tiếp cận CDIO nên
lựa chọn làm chương trình chuẩn để phát triển CTĐT liên thông trình
độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO.
2.3. Thực trạng về chương trình đào tạo liên thông trình độ đại
học ngành công nghệ chế tạo máy từ trình độ cao đẳng

13

Biểu đồ 2.2. Tổng hợp thực trạng về CTĐT liên thông trình độ
ĐH ngành công nghệ chế tạo máy từ trình độ cao đẳng
Thực trạng về CTĐT liên thông trình độ đại học ngành công
nghệ chế tạo máy từ trình độ cao đẳng của các trường đại học tại
thành phố Hồ Chí Minh mức độ đồng ý và mức độ không đồng ý gần
bằng nhau nên CTĐT liên thông trình độ đại học hiện nay chưa được
tín nhiệm cao, như vậy cần phải phát triển CTĐT liên thông trình độ
đại học theo tiếp cận CDIO để đạt kết quả tốt hơn.
2.4. Đánh giá thực trạng về các điều kiện bảo đảm thực hiện
CTĐT liên thông trình độ ĐH ngành công nghệ chế tạo máy

Biểu đồ 2.3. Tổng hợp đánh giá thực trạng về các điều kiện bảo
đảm thực hiện CTĐT liên thông trình độ đại học ngành công
nghệ chế tạo máy hiện nay


14
Thực trạng về các điều kiện bảo đảm thực hiện CTĐT liên
thông trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy hiện nay khá tốt
vì mức độ đồng ý và hoàn toàn đồng ý khá cao.
2.5. Đánh giá thực trạng về kiến thức, kỹ năng và thái độ của
sinh viên với chương trình đào tạo liên thông trình độ đại học
ngành công nghệ chế tạo máy từ trình độ cao đẳng

Biểu đồ 2.4. Tổng hợp đánh giá thực trạng về kiến thức, kỹ năng
và thái độ của sinh viên với CTĐT liên thông trình độ đại học
ngành công nghệ chế tạo máy từ trình độ cao đẳng
Thực trạng về kiến thức, kỹ năng và thái độ của sinh viên với

CTĐT liên thông trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy từ
trình độ cao đẳng của các trường đại học tại thành phố Hồ Chí Minh
hiện nay được đánh giá từ trung bình và tốt khá cao, tuy nhiên mức
độ đánh giá yếu vẫn có nên cần phải cập nhật lại CTĐT liên thông
cho thích hợp nhất.
2.6. Thực trạng về phát triển chương trình đào tạo liên thông
trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy từ trình độ cao
đẳng theo tiếp cận CDIO
Thực trạng việc phát triển chương trình đào tạo liên thông trình
độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy từ trình độ cao đẳng:


15
- Phát triển CTĐT liên thông trình độ đại học ngành công nghệ
chế tạo máy trên cơ sở khung CTĐT của trình độ đại học và trình độ
cao đẳng theo khung CTĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
- Chưa xác định chuẩn đầu ra, mục tiêu chung, mục tiêu cụ thể
rõ ràng và chưa thực hiện qua việc khảo sát các bên liên quan để xây
dựng chuẩn đầu ra, chưa tiến hành “ITU” và “blackbox” để xác định
trình tự, mối quan hệ giữa các môn học trong chương trình đào tạo.
- Khối lượng kiến thức của chương trình đào tạo cao đẳng và
chương trình đào tạo liên thông không đáp ứng được toàn bộ kiến
thức của chương trình đào tạo đại học.
- Chưa so sánh được năng lực (PI) của các môn học ở hai trình
độ đại học và cao đẳng nên khó xác định nội dung, kiến thức cho các
môn học bổ sung của chương trình đào tạo liên thông.
- Việc xây dựng chương trình chi tiết môn học còn đơn giản
chưa thể hiện được phương pháp dạy và học, cũng như nội dung và
hình thức kiểm tra, đánh giá môn học,…
- Đánh giá chuyên gia sau khi xây dựng và thực hiện chương

trình đào tạo chưa tiến hành nghiêm túc.
Với nhận xét trên thì kiến thức của sinh viên được đào tạo theo
chương trình đào tạo liên thông trình độ đại học ngành công nghệ chế
tạo máy từ cao đẳng không thể ra trường đạt yêu cầu bằng sinh viên
đào tạo theo chương trình đại học. Chính vì thế cần phải có biện pháp
phát triển CTĐT liên thông trình độ đại học một cách khoa học, hiện
đại. Đó là phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ đại học
ngành công nghệ chế tạo máy từ cao đẳng theo tiếp cận CDIO.
2.7. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển chương
trình đào tạo liên thông trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo
máy theo tiếp cận CDIO
Hiện nay, đã có nhiều chủ trương, chính sách khuyến khích và


16
quy định pháp luật về đào tạo liên thông giữa các bậc học, nhận thức
của đội ngũ cán bộ quản lý, Giảng viên và cơ sở vật chất, trang thiết
bị dạy học cùng các yếu tố khác. Đây là những cơ sở rất thuận lợi để
phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ đại học ngành
công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO.
2.8. Đánh giá chung về thực trạng chương trình đào tạo liên
thông ngành công nghệ chế tạo máy
- Từ phía cơ sở đào tạo
- Từ phía người học
- Từ phía đơn vị sử dụng lao động có tuyển sinh viên đã qua
đào tạo liên thông
Kết luận chương 2
Qua phân tích, đánh giá các chương trình đào tạo trình độ đại
học ngành công nghệ chế tạo máy tại các trường đại học tại TPHCM,
kết quả tổng hợp và phân tích cho thấy chương trình đào tạo trình độ

đại học ngành công nghệ chế tạo máy của Trường Đại học Bách khoa
TPHCM được đánh giá cao và cũng đã được xây dựng theo tiếp cận
CDIO. Cho nên, lấy chương trình này để phát triển CTĐT liên thông
trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy tiếp cận CDIO từ trình
độ cao đẳng của Trường Cao đẳng Lý Tự Trọng TPHCM.
Thực trạng phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ
đại học ngành công nghệ chế tạo máy còn nhiều bất cập, chưa theo
một quy trình khoa học nên sinh viên ra trường sau khi học chương
trình đào tạo liên thông trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo
máy không đạt chất lượng như mong muốn, cho nên cần thiết phải có
biện pháp phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ đại học
ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO.


17
Chương 3
CÁC BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO
LIÊN THÔNG TRÌNH ĐỘ ĐẠI HỌC NGÀNH CÔNG NGHỆ
CHẾ TẠO MÁY THEO TIẾP CẬN CDIO
3.1. Biện pháp phát triển chương trình đào tạo trình độ cao đẳng
ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO tại Trường Cao
đẳng Lý Tự Trọng thành phố Hồ Chí Minh
3.1.1. Đối sánh chương trình đào tạo hiện tại với chuẩn đầu ra mới
Kết quả đối sánh cũng là cơ sở để tiến hành điều chỉnh trình tự,
nội dung các môn học trong CTĐT. Việc đối sánh được tiến hành
bằng cách thực hiện khảo sát đối với GV dạy các môn học trong
CTĐT. Hai bảng khảo sát được tiến hành là “ITU” và “blackbox”.
3.1.2. Thiết kế cấu trúc khung chương trình đào tạo cao đẳng
Chương trình đào tạo cần được tái thiết kế để có cấu trúc phù
hợp. Chương trình đào tạo được cấu trúc bởi các môn học thuộc các

khối kiến thức giáo dục đại cương, kiến thức cơ sở ngành và kiến
thức chuyên ngành.
3.1.3. Thiết kế trình tự giảng dạy
Cấu trúc lại khối kiến thức theo học kỳ để tích hợp các kỹ năng
kiến tạo sản phẩm, quy trình và hệ thống vào các môn học trong suốt
quá trình học tập. Kỹ năng cá nhân, nghề nghiệp, làm việc nhóm và
giao tiếp, kỹ năng liên quan đến quá trình CDIO với các trải nghiệm
thiết kế chế tạo được lồng ghép chủ yếu vào các đồ án môn học.
3.1.4. Phân bố trình tự giảng dạy
Khung CTĐT trình độ cao đẳng ngành công nghệ chế tạo máy
theo tiếp cận CDIO tiếp tục xác định vị trí các môn học, môn học


18
trước, môn học sau, môn học tiên quyết, môn học song hành,… từ đó
xây dựng ma trận phân phối các môn học theo từng học kỳ cụ thể.
3.1.5. Thiết kế đề cương chi tiết các môn học
Trong quá trình thiết kế đề cương môn học, giảng viên có thể
thay đổi, giảm bớt, bổ sung các nội dung kỹ năng, thái độ được phân
bổ cho môn học. Tuy nhiên vẫn phải đảm bảo các nội dung này trong
toàn bộ chương trình đào tạo.
3.2. Biện pháp xây dựng cấu trúc khung chương trình đào tạo liên
thông trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận
CDIO từ trình độ cao đẳng
3.2.1. So sánh mục tiêu chung và mục tiêu cụ thể của các CTĐT
So sánh mục tiêu chung và mục tiêu cụ thể của các chương
trình đào tạo giữa hai bậc đại học và cao đẳng.
3.2.2. So sánh chuẩn đầu ra chương trình đào tạo và khung chương
trình đào tạo giữa hai bậc đào tạo đại học và cao đẳng
So sánh chuẩn đầu ra CTĐT và khung CTĐT giữa hai bậc đào

tạo đại học và cao đẳng ngành công nghệ chế tạo máy, từ đó xây
dựng các môn học cần bổ sung trong CTĐT liên thông trình độ ĐH
ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO.
3.2.3. Phân tích và so sánh nội dung các kiến thức của chương
trình đào tạo ngành công nghệ chế tạo máy giữa trường Đại học
Bách khoa TPHCM và trường Cao đẳng Lý Tự Trọng TPHCM
Theo phương pháp tiếp cận CDIO, sau khi so sánh, phân tích
và tổng hợp tất cả, có thể đưa ra các môn học cần trang bị của CTĐT
liên thông trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp
cận CDIO từ trình độ cao đẳng.


19
Bảng 3.1. Bảng tổng hợp các môn học của chương trình ĐTLT

trình độ ĐH ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp
cận CDIO
STT

Tên môn học

TC

Số giờ dạy
LT

TH

TN

1

Giải tích 2

4

45

30

0

2

Thí nghiệm vật lý

1

0

0

30

3

Vật lý 2

2

30

0

0

4

Hóa đại cương

2

30

0

0

5

Anh văn 3

3

45

0

0

6

Anh văn 4

3

45

0

0

7

Phương pháp tính

3

45

0

0

8

Xác suất thống kê

2

30

0

0

9

Tin học đại cương

2

30

0

0

10

Cơ lưu chất

3

30

15

15

11

Nhiệt động lực học và truyền nhiệt

3

30

15

15

12

Kỹ thuật điện - điện tử

2

30

0

0

13

Kỹ thuật điều khiển tự động

3

30

15

15

14

Vẽ cơ khí

3

45

0

0

15

Xử lý vật liệu

2

30

0

0

16

Kỹ thuật chế tạo 2

3

45

0

0

17

Kỹ thuật chế tạo 3

3

45

0

0

18

Đảm bảo chất lượng

3

45

0

0

19

Quá trình thiết kế kỹ thuật

3

45

0

0

20

Môi trường và con người

3

45

0

0

21

Quản trị kinh doanh cho kỹ sư

3

45

0

0

22

Đồ án kỹ thuật chế tạo

1

0

45

0

23

Luận văn tốt nghiệp

7

0

0

315


20

STT

Tên môn học
TỔNG CỘNG

TC
64

Số giờ dạy
LT

TH

TN

765

120

390

3.2.4. Phân bố chương trình đào tạo liên thông trình độ đại học
ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO
Phân bố các môn học theo học kỳ cho CTĐT liên thông trình
độ ĐH ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO (hình 3.1).

Hình 3.1. Phân bố chương trình đào tạo liên thông trình độ ĐH
ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO
3.3. Biện pháp đánh giá về chương trình đào tạo liên thông trình
độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO từ
trình độ cao đẳng
3.3.1. Tổ chức hội thảo chuyên gia đánh giá khung chương trình


21
đào tạo liên thông trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy
theo tiếp cận CDIO từ trình độ cao đẳng lần 1
Tổ chức hội thảo chuyên gia đánh giá lần 1 gồm có 26 chuyên
gia đến từ các trường ĐH, Viện và Doanh nghiệp.
Đánh giá chung: Đạt: 95%; Không đạt: 0.3%; Không có ý kiến: 4.7%
Tiêu chuẩn 1: Mục tiêu chung và mục tiêu cụ thể
Tiêu chuẩn này, với 94.9% phiếu đánh giá là đạt yêu cầu, tuy
nhiên vẫn còn 0.8% đánh giá không đạt và 4.2% không có ý kiến.
Tiêu chuẩn 2: Khối lượng và sắp xếp các học phần
Tiêu chuẩn này, với 95.4% phiếu đánh giá là đạt yêu cầu, tuy
nhiên vẫn còn 4.6% không có ý kiến.
Tiêu chuẩn 3: Hình thức chương trình khung
Tiêu chuẩn này, với 94.6% phiếu đánh giá là đạt yêu cầu, tuy
nhiên vẫn còn 5.4% không có ý kiến.
3.3.2. Tổ chức hội thảo chuyên gia đánh giá chương trình đào tạo
liên thông trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp

cận CDIO từ trình độ cao đẳng lần 2
Tổ chức hội thảo chuyên gia đánh giá lần 2 gồm có 32 chuyên
gia đến từ các trường ĐH, Viện và Doanh nghiệp.
Tiêu chuẩn 1: Mục tiêu và các yêu cầu về cấu trúc, nội
dung CTĐT; khả năng đánh giá
Trong tiêu chuẩn này nhận thấy với 97.1% các chuyên gia và
nhà khoa học đã đánh giá từ mức tốt trở lên. Trong đó ở mức xuất sắc
là khá cao lên đến 88.6%.
Tiêu chuẩn 2: Khối lượng, cấu trúc các học phần và nội
dung kiến thức bắt buộc ở các học phần
Trong tiêu chuẩn này nhận thấy các chuyên gia và nhà khoa
học đánh giá với 94.3% đạt từ mức tốt trở lên. Trong đó không có
tiêu chí nào được đánh giá với điểm số dưới mức khá. Đặc biệt, trong
đó có 82.9% đánh giá ở mức độ xuất sắc.
Tiêu chuẩn 3: Hình thức văn bản chương trình khung và
khả năng áp dụng


22
Trong tiêu chuẩn này được đánh giá khá cao với 85.7% các
chuyên gia và nhà khoa học đánh giá là đạt từ mức tốt trở lên. Trong
đó không có tiêu chí nào được đánh giá với điểm số dưới mức khá.
Tổng hợp Xếp loại
Xuất sắc:
29/35
đạt 82,9%
Tốt:
5/35
đạt 14,2%
Khá:

1/35
đạt 2,9%
Trung bình:
0/35
đạt 0%
Không đạt:
0/35
đạt 0%

Hình 3.2. Đánh giá tổng điểm theo thang điểm 10
Tổng hợp đánh giá:
Như vậy, trong 3 tiêu chuẩn và 25 tiêu chí được đưa ra khảo
sát thì tất cả đều nhận được sự đánh giá đạt tốt từ các chuyên gia và
nhà khoa học. Điểm hội tụ trong thang điểm đánh giá tập trung ở
mức điểm 9.4 đến 9.5 đã cho thấy sự thống nhất rất cao trong đánh
giá từ phía hội đồng thẩm định đánh giá.
Kết luận chương 3
Các biện pháp phát triển chương trình đào tạo trình độ cao
đẳng ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO và các biện
pháp phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ đại học


23
ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO. Những kết quả
nghiên cứu sẽ làm cơ sở giúp các trường đại học và cao đẳng thực
hiện việc xây dựng CTĐT và CTĐT liên thông theo hướng tiếp cận
CDIO ngành công nghệ chế tạo máy để đào tạo sinh viên ra trường
trở thành người kỹ sư toàn diện, hiểu, biết và làm được những kiến
thức đã học, đáp ứng nhu cầu của xã hội và hội nhập quốc tế.

24

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Đào tạo liên thông trong hệ thống giáo dục nói chung và đào
tạo liên thông trình độ đại học từ trình độ cao đẳng nói riêng ngày
nay được coi là một chiến lược quan trọng để phát triển nguồn nhân
lực của mỗi quốc gia và là một nhu cầu cấp thiết đang diễn ra trên
khắp mọi quốc gia, đặc biệt với những quốc gia đang phát triển.
Việc phát triển chương trình đào tạo liên thông theo tiếp cận
CDIO với các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo, sẽ góp phần
nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường, đặc biệt nâng cao trình
độ cho kỹ sư Việt Nam, sẵn sàng làm việc đáp ứng nhu cầu doanh
nghiệp trong nước và quốc tế.
Trên cơ sở nghiên cứu phân tích cơ sở lý luận của đào tạo liên
thông trong hệ thống giáo dục, cơ sở khoa học về phát triển chương
trình đào tạo theo tiếp cận CDIO và thực trạng đào tạo liên thông
trong nước và ngoài nước, từ đó tiến hành xây dựng các biện pháp
phát triển chương trình đào tạo trình độ cao đẳng ngành công nghệ
chế tạo máy theo tiếp cận CDIO và biện pháp phát triển chương trình
đào tạo liên thông trình độ đại học ngành công nghệ chế tạo máy theo
tiếp cận CDIO từ trình độ cao đẳng. Biện pháp này sẽ được các
trường cao đẳng và đại học nghiên cứu để xây dựng chương trình đào
tạo thích hợp nhất.
2. Kiến nghị
Qua việc phát triển chương trình đào tạo liên thông trình độ đại
học ngành công nghệ chế tạo máy theo tiếp cận CDIO từ trình độ cao
đẳng đề xuất các kiến nghị sau:
2.1. Đối với Chính phủ

Chính phủ yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp Bộ Lao
động - Thương binh và Xã hội và các Bộ, Ngành liên quan và các cơ


25
sở đào tạo khẩn trương nghiên cứu xây dựng chương trình đào tạo
theo tiếp cận CDIO cho nhóm ngành công nghệ kỹ thuật và các cơ
chế chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho việc đào tạo liên thông
trong hệ thống giáo dục quốc dân.
2.2. Đối với các Bộ
Nghiên cứu, rà soát, xây dựng và sớm hoàn thiện hệ thống các
văn bản pháp quy liên quan đến đào tạo liên thông Giáo dục Nghề
nghiệp - Giáo dục Đại học. Chỉ đạo xây dựng chương trình đào tạo
liên thông trình độ đại học theo tiếp cận CDIO từ trình độ cao đẳng.
Thành lập các hội đồng liên thông theo nhóm ngành và hướng
dẫn tổ chức các cơ sở đào tạo của hệ thống Giáo dục Nghề nghiệp và
Giáo dục Đại học xây dựng chương trình đào tạo và chương trình đào
tạo liên thông cho các nhóm ngành theo tiếp cận CDIO.
2.3. Đối với các cơ sở đào tạo của hệ thống Giáo dục Nghề nghiệp
và Giáo dục Đại học
Xây dựng chương trình đào tạo cho các ngành nghề đào tạo
theo hướng liên thông và tạo điều kiện cho người học học suốt đời, tự
tạo việc làm và tìm kiếm việc làm trong cơ chế thị trường.
Xây dựng chương trình đào tạo và CTĐT liên thông theo tiếp
cận CDIO để nâng cao trình độ cho kỹ sư Việt Nam, sẵn sàng làm
việc đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp trong nước và quốc tế.
Chuẩn bị các điều kiện và triển khai đào tạo theo học chế tín
chỉ, thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy, phương pháp kiểm tra
đánh giá, đổi mới trong công tác quản lý phù hợp với học chế tín chỉ
và theo hướng tiếp cận năng lực.

Phát triển đội ngũ GV và cán bộ quản lý, xây dựng cơ sở vật
chất, nâng cao năng lực cạnh tranh của cơ sở đào tạo thông qua việc
đảm bảo chất lượng ĐT, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động.