Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn thể dục 8

MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT.......................................................2
Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU.........................................................................................3
I. Đặt vấn đề...........................................................................................................3
II. Mục đích (mục tiêu) nghiên cứu..........................................................................4
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.....................................................................4
I. Cơ sở lí luận của vấn đề.......................................................................................4
II. Thực trạng vấn đề...............................................................................................5
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề..................................................7
1. Giải pháp 1: Tạo hứng thú cho học sinh ngay từ đầu tiết học.................................7
2. Giải pháp 2: Phát huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo của học sinh qua việc thay đổi
trình tự phân tích kĩ thuật.........................................................................................7
3. Giải pháp 3: Phân tích kĩ thuật một cách ngắn gọn, xúc tích thông qua hệ thống các
câu hỏi và tranh ảnh.................................................................................................8
4. Giải pháp 4: Sử dụng hệ thống bài tập phù hợp...................................................11
IV. Tính mới của giải pháp....................................................................................13
V. Phạm vi áp dụng...............................................................................................13
VI. Phạm vi ảnh hưởng.........................................................................................13
I. Kết luận............................................................................................................15
II. Kiến nghị.........................................................................................................16
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................17

1


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn
Thể dục 8

DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
STT

Kí hiệu, chữ viết tắt

Nội dung

1

THCS

Trung học sơ sở

2

TW

Trung ương

3

GDĐT

Giáo dục đào tạo

4

SL

Số lượng

5

TL

Tỉ lệ

6

TB

Trung bình

7

VĐV

Vận động viên

8

SKKN

Sáng kiến kinh nghiệm

2


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn
Thể dục 8

Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề

Trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa con người là mục tiêu, là động lực
của sự phát triển. Muốn tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa thắng lợi thì yếu tố
con người là yếu tố cơ bản, quyết định. Khi xã hội ngày càng phát triển, để đạt hiệu
quả cao trong công việc bắt buộc chúng ta phải nắm vững kiến thức để vận dụng linh
hoạt vào thực tế. Mục tiêu của nền giáo dục hiện đại là đào tạo ra những chủ thể phát
triển toàn diện, chủ động, tích cực lĩnh hội những kiến thức và vận dụng linh hoạt,
sáng tạo trong cuộc sống nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển không ngừng của xã hội.
Đó cũng chính là những cơ hội, những thách thức mới đòi hỏi nền giáo dục nước ta
phải có sự đổi mới không ngừng về chương trình tổng thể, sách giáo khoa và đặc biệt
là đổi mới về phương pháp dạy học. Vậy để đạt được mục tiêu đó thì mỗi giáo viên
phải tự xây dựng cho mình những phương pháp dạy học phù hợp với học sinh và đặc
thù bộ môn.
Giáo dục thể chất nói chung và Thể dục nói riêng là một môn học trong chương
trình giáo dục tổng thể và có vai trò hết sức quan trọng, giúp cho học sinh phát triển
một cách toàn diện về đức, trí, thể, mỹ. Nó được coi là một bộ môn đặc thù: Việc dạy
học diễn ra ở ngoài sân là chủ yếu; Hình thức tổ chức và phương pháp dạy học chủ
yếu là tổ chức các hoạt động vận động, tập luyện và thi đấu; Có sự gắn kết giữa lí
thuyết và thực hành nhưng chung qui lại vẫn nhằm rèn luyện kĩ năng là chủ yếu.
Nhưng chính những nét riêng của bộ môn này vô tình tạo ra một số quan điểm sai lầm
trong dạy và học của một bộ phận không nhỏ giáo viên và học sinh, họ chỉ chú trọng
vào việc rèn kĩ thuật động tác quên mất rằng việc giúp học sinh nắm bắt kiến thức về
kĩ thuật chính là tiền đề để hình thành kĩ thuật đó. Khi nắm vững được cách thực hiện
động tác mới hạn chế được những sai lầm trong khi tập luyện kĩ thuật. Một khi kĩ thuật
đã hình thành sai thì việc sửa kĩ thuật đó cho người học là vô cùng khó khăn vì vậy
việc giúp học sinh nắm vững kĩ thuât để có thể thực hiện đúng kĩ thuật ngay từ lúc bắt
đầu học kĩ thuật mới là rất quan trọng.
Bộ môn Thể dục trong trường học bao gồm nhiều nội dung như nhảy cao, nhảy
xa, đá cầu, chạy bền,... Trước đây, đá cầu là nội dung nằm trong phần tự chọn của bộ
môn thể dục, nhưng trong những năm gần đây nó được đưa vào làm nội dung học
chính, trở thành môn thi đấu chính thức trong hội thi học sinh giỏi TDTT, hội khỏe

phù đổng các cấp,..nên nội dung này được hầu hết các trường, học sinh quan tâm, tập
luyện. Mặc dù vậy, chất lượng nội dung đá cầu vẫn chưa cao thể hiện ở việc thực hiện
kĩ thuật của học sinh, chất lượng bộ môn và thành tích tại các cuộc thi. Nguyên nhân
của tình trạng này là do học sinh chưa thấy được tầm quan trọng của môn đá cầu; học
3


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn
Thể dục 8

sinh không nắm được các kĩ thuật căn bản; các kĩ thuật của môn đá cầu tương đối khó;
phương pháp giảng dạy của giáo viên chưa hiệu quả, chưa hấp dẫn được người tập,...
Vì thế rất cần phải có những phương pháp cụ thể đề ra để khắc phục những khó khăn
trên nhằm giúp học sinh nắm vững kiến thức, phát huy tính tích cực của học sinh, thực
hiện tốt các kĩ thuật, đáp ứng việc nâng cao chất lượng bộ môn, bồi dưỡng học sinh
giỏi. Xuất phát từ những yêu cầu đó tôi đã không ngừng tìm tòi, học hỏi và mạnh dạn
đưa ra sáng kiến kinh nghiệm với đề tài "Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững
kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn Thể dục 8".
II. Mục đích (mục tiêu) nghiên cứu
Tìm ra được các giải pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu
bằng ngực một cách hiệu quả, tích cực, chủ động nhằm thực hiện tốt kĩ thuật đỡ cầu
bằng ngực, tiến tới học tốt nội dung đá cầu, góp phần nâng cao chất lượng bộ môn và
đạt kết quả cao trong các kì thi; Giúp giáo viên phân tích kĩ thuật mới một cách ngắn
gọn, hiệu quả cao.
Tôi hy vọng đề tài này có thể giúp tôi giảng dạy tốt hơn.
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận của vấn đề
Kiến thức là các thông tin, các tài liệu, các cơ sở lí luận, các kĩ năng khác nhau
đạt được bởi một con người thông qua các trải nghiệm thực tế hay thông qua sự giáo
dục đào tạo, là các hiểu biết về lí thuyết hay thực tế về một đối tượng, một vấn đề, có

thể lí giải được về nó.
Trong bộ môn thể dục ta có thể hiểu rằng kiến thức của một kĩ thuật nào đó bao
gồm những hiểu biết về kĩ thuật và cách thực hiện kĩ thuật đó. Do đó, nắm vững kiến
thức về kĩ thuật động tác giúp chúng ta có thể thực hiện đúng kĩ thuật, hạn chế những
sai lầm có thể mắc phải.
Đá cầu là môn thể thao thường được chơi nhiều ở Châu á, trong đó người chơi
tìm cách điều khiển một quả cầu ở trên không sao cho không bị rơi xuống đất bằng các
bộ phận của cơ thể trừ tay.
Kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực là một trong các kĩ thuật cơ bản của đá cầu, nó sử
dụng phần diện tích trước ngực để khống chế những đường cầu của đối phương đá
sang ở tầm trên hông và dưới cầu, hoặc để chắn cầu sát trên lưới.
Một phương pháp dạy học tốt là phương pháp phát huy được tính tích cực, chủ
động của người học, giúp người học chủ động tìm hiểu nội dung kiến thức mới, từ đó
vận dụng những nội dung kiến thức mới vào giải quyết vấn đề.
4


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn
Thể dục 8

Dựa vào mục tiêu giáo dục quy định trong chương trình góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục phù hợp với điều kiện cụ thể của nhà trường theo tinh thần của
các nghị quyết trung ương, các văn bản chỉ đạo của Bộ GDĐT: Công văn số
5555/BGDDT-GDTrH ngày 8 tháng 10 năm 2014 về việc hướng dẫn sinh hoạt
chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; Nghị quyết TW 2
khóa VIII khẳng định: "Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục – đào tạo, khắc
phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng
bước áp dụng các phương pháp tiên tiến, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự
nghiên cứu cho học sinh..."; Trong điều 24, mục 2 Luật giáo dục đã chỉ rõ: "Phương
pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh;

phù hợp với đặc điểm từng lớp học, từng môn học". Đây là định hướng cơ bản, thiết
thực đối với mỗi giáo viên và cũng là yếu tố quyết định tới hiệu quả giờ dạy. Phương
pháp giáo dục phù hợp tạo điều kiện, tâm lí tốt trong giảng dạy và nắm bắt kiến thức
của học sinh.
Qua tham khảo, tôi nhận thấy nhiều đồng nghiệp ở nhiều địa phương đã nghiên
cứu về kĩ thuật đá cầu. Tuy nhiên, họ chỉ mới tập trung nghiên cứu về các bài tập
nhằm nâng cao chất lượng bộ môn và thành tích trong các hội thi. Theo tôi, bên cạnh
việc tìm ra các bài tập phù hợp thì việc nắm vững kiến thức là tiền đề để thực hiện tốt
kĩ thuật nhằm nâng cao thành tích bộ môn. Vậy nên tôi đã mạnh dạn nghiên cứu về
vấn đề này từ năm 2016 – 2017, 2017 – 2018, 2018 – 2019 cho học sinh khối 8 trường
THCS Dur Kmăn và đạt được một số kết quả khả quan.
II. Thực trạng vấn đề
Hiện nay, đa số học sinh và phụ huynh vẫn chưa hiểu hết được tầm quan trọng
của bộ môn thể dục trong hệ thống giáo dục cũng như sức ảnh hưởng của bộ môn
trong đời sống con người. Trong quá trình học việc nắm bắt kiến thức của học sinh
chưa thực sự được chú trọng, các em nghĩ rằng các kĩ thuật động tác trong môn thể
dục chỉ cần nhìn và bắt chước là có thể thực hiện được. Nhưng thực tế thì không phải
vậy, khi nắm vững kiến thức về kĩ thuật sẽ giúp ta tập luyện kĩ thuật một cách nhanh
hơn, chính xác hơn; hạn chế được những sai xót ngay từ khi kĩ thuật mới được hình
thành; nắm được những điểm mấu chốt của kĩ thuật cũng sẽ giúp chúng ta tránh được
những chấn thương, những rủi ro không đáng có trong quá trình tập luyện; mặt khác
nó còn giúp chúng ta có thể nâng cao thành tích của kĩ thuật đó.
Đá cầu là nội dung được khá nhiều học sinh yêu thích vì điều kiện, yêu cầu
phục vụ cho tập luyện không phức tạp và khi thực hiện được các kĩ thuật thì học sinh
có thể chơi ở bất cứ đâu, kể cả những nơi có không gian hẹp. Do là môn học đặc thù
nhằm rèn luyện kĩ năng nên nội dung của mỗi tiết học thường được lặp đi lặp lại, điều
5


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn

Thể dục 8

đó dẽ gây ra sự nhàm chán cho học sinh. Điều đó luôn thôi thúc tôi phải tìm ra những
biện pháp để học sinh có thể chủ động lĩnh hội kiến thức, kĩ thuật một cách tích cực
mà không gây nhàm chán cho học sinh. Trong quá trình giảng dạy tôi đã đúc rút được
một số kinh nghiệm phục vụ cho công tác giảng dạy của mình và đã mạnh dạn áp
dụng trong giảng dạy bộ môn và đã nhận được một số phản hồi tích cực từ đồng
nghiệp, và hiệu quả học tập của học sinh cũng được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên,
không có biện pháp dạy học nào là tối ưu nên trong quá trình giảng dạy tôi vẫn không
ngừng học hỏi, chỉnh sửa, hoàn thiện các biện pháp mà bản thân tôi xây dựng.
Để thực hiện đề tài này tôi đã nghiên cứu về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực qua các
tài liệu, sách báo, giáo trình, video của các vận động viên; Nghiên cứu về các phương
pháp giảng dạy,... Trong quá trình giảng dạy, khi quan sát học sinh thực hiện kĩ thuật
đỡ cầu bằng ngực tôi nhận thấy đa số học sinh không thực hiện được động tác ưỡn
ngực để đỡ cầu. Trong số đó có một số ít là học sinh nam, còn đa phần là học sinh nữ.
Nguyên nhân của tình trạng này là do các em chưa biết được tầm quan trọng của động
tác ưỡn ngực trong kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực; chưa nắm được cách thực hện kĩ thuật
này; học sinh nữ ở giai đoạn này đang phát triển về tâm sinh lí đặc biệt là sự phát triển
về hình thể nên các em ngại ngùng, không chịu thực hiện động tác này; hoặc do
phương pháp dạy học của giáo viên chưa phù hợp.
Trong đề tài này tôi trình bày các giải pháp chính như sau: Tạo hứng thú cho
học sinh ngay từ đầu tiết học; Phát huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo của học sinh qua
việc thay đổi trình tự phân tích kĩ thuật; Phân tích kĩ thuật một cách ngắn gọn, xúc tích
thông qua hệ thống các câu hỏi và tranh ảnh; Sử dụng hệ thống bài tập phù hợp nhằm
giúp học sinh nắm vững được kiến thức để có thể thực hiện tốt kĩ thuật động tác.
Trước khi thực hiện các giải pháp này thì kết quả đỡ cầu của học sinh khối 8
trường THCS Dur Kmăn chưa cao, thể hiện ở kết quả đỡ cầu của học sinh khối 8 năm
2015 – 2016 như sau:
Bảng 1: Kết quả nội dung đỡ cầu của học sinh khối 8
Năm học

Lớp SL

Đạt (Giỏi)

Đạt (Khá)

Đạt (TB)

Chưa đạt

SL TL(%) SL TL(%) SL TL(%) SL TL(%)

2015 - 2016

8

87

18

20,7%

37

42,5%

26

29,9%

6

6,9%

Trong đó:
- Đạt (Giỏi): Thực hiện kĩ thuật động tác ở mức đúng và đạt thành tích qui định.

6


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn
Thể dục 8

- Đạt (Khá): Thực hiện kĩ thuật động tác ở mức tương đối đúng và đạt thành
tích qui định.
- Đạt (TB): Thực hiện kĩ thuật động tác ở mức cơ bản đúng.
- Chưa đạt: Thực hiện sai kĩ thuật động tác.
Vì kết quả trên chưa đạt được theo mong muốn của bản thân nên tôi đã áp dụng
các giải pháp này từ năm 2016 – 2017.
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
1. Giải pháp 1: Tạo hứng thú cho học sinh ngay từ đầu tiết học
Hứng thú biểu hiện ở sự tập trung cao độ, sự say mê, hấp dẫn bởi nội dung hoạt
động nào đó. Nó là động cơ thúc đẩy con người tham gia tích cực vào hoạt động nào
đó, làm nảy sinh khát vọng hành động, làm tăng hiệu quả của hoạt động nhận thức,
tăng sức làm việc. Một ai đó đã nói "Dù có dắt ngựa đến bờ sông cũng không thể bắt
nó uống nước được". Vấn đề học tập của học sinh cũng vậy, nếu bắt chúng ngồi ngay
ngắn học tập nhưng nếu chúng không hứng thú, không phối hợp thì chúng cũng không
nắm bắt được kiến thức cần học. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc học sinh
không hứng thú với việc tiết học như: học sinh không nắm được tầm quan trọng của kĩ

thuật cần học, nội dung bài học quá đơn điệu, phương pháp giảng dạy nhàm chán, lặp
đi lặp lại một mô tuýp cũ,... Vì vậy, việc tạo hứng thú trong quá trình học để học sinh
có thể nắm bắt được kiến thức là vô cùng quan trọng.
Để tạo hứng thú cho học sinh tôi có thể sử dụng một số biện pháp sau để dẫn
dắt học sinh vào bài mới :
- Chọn một vài học sinh có năng khiếu biểu diễn để tạo tình huống có vấn đề.
- Sử dụng một số tranh ảnh sinh động trong quá trình giảng dạy kích thích sự tò
mò, ham muốn tìm tòi của học sinh.
- Cho học sinh xem các trận đấu, đoạn video về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực.
2. Giải pháp 2: Phát huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo của học sinh qua
việc thay đổi trình tự phân tích kĩ thuật
Việc học sinh lĩnh hội kiến thức như thế nào, chủ động hay thụ động phụ thuộc
rất nhiều phương pháp cũng như trình tự các bước giảng dạy của giáo viên. Để tránh
việc học sinh tiếp nhận kiến thức và kĩ thuật một cách thụ động như trước đây(Giáo
viên làm mẫu - Phân tích kĩ thuật - Học sinh làm mẫu) tôi đã tiến hành thực hiện giảng
dạy kĩ thuật mới theo trình tự như sau:

7


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn
Thể dục 8

+ Cho học sinh quan sát tranh đỡ
cầu bằng ngực trong 1 phút.
+ Sau đó yêu cầu mỗi học sinh tự thực hiện động tác theo tranh 3 - 4 lần theo
cách hiểu và nhìn nhận của mình về bức tranh .
+ Mời 2 – 3 học sinh lên thực hiện động tác vừa quan sát.
+ Giáo viên phân tích kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực thông qua hệ thống các câu hỏi
và tranh ảnh.

+ Giáo viên làm mẫu để chốt kĩ thuật chính xác nhất cho học sinh.
3. Giải pháp 3: Phân tích kĩ thuật một cách ngắn gọn, xúc tích thông qua
hệ thống các câu hỏi và tranh ảnh
Để thực hiện giải pháp này tôi phải thực hiện các biện pháp sau:
3.1: Xây dựng hệ thống câu hỏi dựa trên tranh ảnh liên quan đến kĩ thuật cần
giảng dạy:
Trong sách giáo viên Thể dục 8 có phần câu hỏi rất hữu ích mà người viết sách
đưa ra với dụng ý tạo ra các tình huống mà với các kiến thức đã biết trước đó của học
sinh không thể giải thích được hoặc chỉ trả lời được một phần. Đó là một gợi ý rất hay
nhưng không phải giáo viên nào cũng tận dụng tốt được điều này.
Trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy nếu xây dựng được hệ thống câu hỏi
phù hợp với từng giai đoạn kĩ thuật sẽ giúp cho việc phân tích kĩ thuật được ngắn gọn,
bật lên được những điểm mấu chốt mà học sinh cần nắm, giúp học sinh nắm được
cách thực hiện kĩ thuật một cách chủ động hơn. Sau đây tôi xin đưa ra hệ thống một số
câu hỏi dẫn dắt học sinh trong quá trình phân tích kĩ thuật mà tôi đã sử dụng trong tiết
dạy bài mới Đỡ cầu bằng ngực và tạo được hiệu quả cao:

Hình 1

Hình 2
8


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn
Thể dục 8

Câu 1: Quan sát tư thế 1 (Hình 1) và cho biết VĐV đang làm gì?
Câu 2: Ở tư thế 2 (Hình 1) chân sau và thân trên của vận động viên như thế nào?
Câu 3: Quan sát tư thế 3 (Hình 1) và cho biết cầu tiếp xúc vào vị trí nào của cơ thể?
Câu 4: Để đỡ được cầu , theo em nên ưỡn ngực hay hóp ngực?

Câu 5: Khi cầu bay đến nhưng cách xa người ta phải làm gì?
Câu 6: Em hãy nêu thao tác chính khi thực hiện động tác đỡ cầu bằng ngực?
Câu 7: Em hãy quan sát hình 2 và cho biết VĐV đã sử dụng kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực
để làm gì?
3.2: Tiến hành phân tích kĩ thuật bằng nhiều hình thức khác nhau:
Tùy thuộc vào đối tượng học sinh và mục đích của người dạy để sử dụng hình
thức giảng dạy phù hợp.
- Sử dụng phương pháp trò chơi: Tạo hứng thú cho học sinh, giúp học sinh tiếp
thu bài một cách chủ động, sáng tạo.
Cách chơi: Quan sát hình và trả lời câu hỏi. Chia lớp thành 2 nhóm, bốc thăm
và trả lời câu hỏi. Mỗi đội bốc thăm 3 lần. Nếu trả lời đúng thì sẽ đáp án sẽ được lật ra.
Luật chơi: câu trả lời đúng được cộng 10 điểm, trả lời sai trừ 5 điểm, trả lời
đúng câu chốt kiến thức được 20 điểm. Đội nào nhiều điểm hơn sẽ thắng cuộc.
Câu 1: Quan sát tư thế 1 (Hình 1) và cho biết VĐV đang làm gì?
Câu 2: Ở tư thế 2 (Hình 1) chân sau và thân trên của vận động viên như thế nào?
Câu 3: Quan sát tư thế 3 (Hình 1) và cho biết cầu tiếp xúc vào vị trí nào của cơ thể?
Câu 4: Để đỡ được cầu , theo em nên ưỡn ngực hay hóp ngực?
Câu 5: Khi cầu bay đến nhưng cách xa người ta phải làm gì?
Câu 6: Em hãy quan sát hình 2 và cho biết VĐV đã sử dụng kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực
để làm gì?
Câu chốt kiến thức: Em hãy nêu thao tác chính khi thực hiện động tác đỡ cầu bằng
ngực?
Cuối cùng giáo viên chốt lại kiến thức cho học sinh.
- Sử dụng phương pháp hỏi - đáp: giúp học sinh nắm được bài một cách có hệ
thống

9


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn

Thể dục 8

GV: Quan sát tư thế 1 và cho biết VĐV đang
làm gì?
HS: Chuẩn bị đỡ cầu
GV gỡ miếng dán ở dưới bức tranh để đối
chiếu câu trả lời của học sinh

TTCB

GV: Ở tư thế 2 chân sau và thân trên của vận
động viên như thế nào?
HS: Trùng gối chân sau - Ngả thân trên
GV gỡ miếng dán ở dưới bức tranh để đối
chiếu câu trả lời của học sinh

TTCB

Trùng gối chân sau
ngả thân trên

GV: Quan sát tư thế 3 và cho biết cầu tiếp
xúc vào vị trí nào của cơ thể?
HS: Ngực
GV: Để đỡ được cầu, theo em nên ưỡn ngực
hay hóp ngực?

TTCB

Trùng gối chân sau Ưỡn ngực

HS: Ưỡn ngực

ngả thân trên

đỡ cầu

GV gỡ miếng dán ở dưới bức tranh để đối
chiếu câu trả lời của học sinh
GV: Đỡ cầu bằng ngực được sử dụng nhiều
trong trường hợp nào?
HS: Đỡ phát cầu, chắn cầu
GV gỡ miếng dán ở dưới bức tranh để đối
chiếu câu trả lời của học sinh
Chắn cầu

GV: Khi cầu bay đến nhưng cách xa người ta phải làm gì?
HS: Di chuyển đến vị trí cầu rơi
Khi các miếng dán được gỡ ra thì đó cũng chính là phần kiến thức cô đọng học sinh
cần nắm.
10


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn
Thể dục 8

GV: Em hãy nêu thao tác chính khi thực hiện động tác đỡ cầu bằng ngực?
HS: Chuẩn bị - Ngả thân trên – nhún chân – Ưỡn ngực đỡ cầu
GV chốt kiến thức bằng các khâu quyết định của kĩ thuật: Đón điểm rơi - Ngả thân
trên – nhún chân – Ưỡn ngực đỡ cầu .

4. Giải pháp 4: Sử dụng hệ thống bài tập phù hợp
Lí thuyết phải đi đôi với thực hành. Muốn "hành" tốt thì phải "học" tốt và
ngược lại, muốn học tốt, nhớ lâu, nắm vững thì buộc người học phải áp dụng những lí
thuyết đã học vào thực tế, vào quá trình tập luyện kĩ thuật. Vì vậy, việc xây dựng hệ
thống bài tập phù hợp là từng bước đưa lí thuyết vào thực tế và ngược lại khi kĩ thuật
đã hình thành sẽ giúp kiến thức được khắc sâu hơn. Để thực hiện giải pháp này tôi
thực hiện các biện pháp sau:
4.1: Xây dựng hệ thống bài tập cho tiết học kĩ thuật mới:
+ Mô phỏng kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực.
+ Tự tung cầu và thực hiện động tác đỡ cầu bằng ngực.
+ Một người tung cầu đến, người kia hất ngực đỡ cầu.
+ Tập đỡ cầu bằng ngực sau đó chuyền cầu
Nếu trong quá trình tập luyện học sinh còn mắc một số sai lầm thì ta có thể sử
dụng 1 số bài tập phù hợp với mức độ sai để sửa:
+ Đánh ngực ít, chạm cầu yếu do thân trên ngả ra sau không hợp lí; Không
chạm được cầu, hoặc chạm không chính xác, giáo viên có thể áp dụng các bài tập:
+ Mô phỏng động tác hất ngực
+ Treo quả cầu lên cao ngang tầm ngực tự tập động tác hất ngực chạm cầu.
4.2: Đưa vào tập luyện trong tiết học đầu tiên của nội dung đỡ cầu bằng ngực:
+ Mô phỏng kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực: 4 lần/ hs
+ Tự tung cầu và thực hiện động tác đỡ cầu bằng ngực (Hình 3): 3 lần/ hs

11


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn
Thể dục 8

Hình 3
+ Một người tung cầu đến, người kia hất ngực đỡ cầu (Hình 4): 5 lần/ hs

Hình 4
12


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn
Thể dục 8

+ Tập đỡ cầu bằng ngực sau đó chuyền cầu: 5 lần/ hs
IV. Tính mới của giải pháp
Đã có những cuốn sách, những sáng kiến kinh nghiệm viết về kĩ thuật đỡ cầu
bằng ngực song những tài liệu này chỉ mới dừng lại ở việc nghiên cứu các bài tập để
nâng cao thành tích bộ môn. Còn những giải pháp để nắm vững kiến thức về kĩ thuật
thì rất ít được đề cập.
Một số giải pháp được đề xuất trong đề tài này không hẳn là những giải pháp
mới, nhưng nó là những kinh nghiệm được đúc rút trong những đợt học tập, bồi dưỡng
chuyên môn và được vận dụng một cách khoa học vào quá trình giảng dạy và công tác
chuyên môn. Các biện pháp này đã được bổ sung, sáng tạo thêm một số điểm mới phù
hợp với bộ môn, điều kiện cơ sở vật chất, đối tượng học sinh trường THCS Dur
Kmăn. Cụ thể:
- Trình tự các bước giảng dạy kĩ thuật mới được sắp xếp lại nhằm giúp học sinh
lĩnh hội kiến thức một cách chủ động, phát huy tính tích cực của học sinh. Điểm mới
này được phân tích rõ trong giải pháp thứ 2 của đề tài.
- Phân tích kĩ thuật mới thông qua hệ thống câu hỏi do tôi tự biên soạn phù hợp
với từng nội dung kĩ thuật giúp học sinh lĩnh hội kiến thức một cách ngắn gon, xúc
tích. Những kĩ thuật động tác thể dục với độ khó khác nhau, nếu đơn thuần chỉ dựa
vào sách, vào những động tác, những bài tập, câu hỏi mà chương trình gợi ý thì chưa
thể nắm vững kiến thức, chưa thể thực hiện tốt kĩ thuật động tác. Đa số giáo viên vẫn
áp dụng một cách máy móc cách phân tích kĩ thuật theo gợi ý của chương trình,
thường dài dòng, chưa thật sự cô đọng. Mặt khác đối tượng học sinh rất đa dạng nên

sự nhận thức của học sinh cũng khác nhau, đặc biệt là đối tượng học sinh người dân
tộc thiểu số tại trường THCS Dur Kmăn. Nên tôi đã mạnh dạn xây dựng hệ thống câu
hỏi và kết hợp phân tích kĩ thuật dựa trên những câu hỏi đó dưới nhiều hình thức khác
nhau như trò chơi, hỏi – đáp,... Giải pháp này sẽ giúp học sinh tự lĩnh hội kiến thức
của bản thân.
V. Phạm vi áp dụng
Áp dụng dạy học môn Thể dục đối với học sinh khối 8 trường THCS Dur
Kmăn năm học 2016 – 2017; 2017 – 2018; 2018 – 2019.
VI. Phạm vi ảnh hưởng
Qua quá trình áp dụng các giải pháp của đề tài vào tiết giảng dạy kĩ thuật mới,
tôi nhận thấy đã có những thay đổi đáng kể từ phía học sinh, các em học tập một cách
vui vẻ, phấn khởi, tích cực phát biểu xây dựng bài, kiến thức được các em lĩnh hội một
cách chủ động, ngắn gọn hơn .
13


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn
Thể dục 8

Qua các tiết tôi thực hiện chuyên đề, thao giảng, hay trong các tiết giảng dạy
bình thường...tôi đã nhận được sự đồng tình, những phản hồi tích cực từ phía đồng
nghiệp, giáo viên cùng chuyên môn trong nhà trường cũng như giáo viên bộ môn thể
dục trong cụm chuyên môn.
Những giải pháp này có thể áp dụng trong các tiết giảng dạy kĩ thuật mới của
bộ môn Thể dục ở các trường THCS, áp dụng trong việc huấn luyện học sinh giỏi
TDTT.
VII. Hiệu quả SKKN
Tôi đã áp dụng sáng kiến này trong quá trình giảng dạy kĩ thuật đỡ cầu bằng
ngực cho học sinh khối 8 tại trường THCS Dur Kmăn. Qua thời gian áp dụng những
giải pháp trên đối với học sinh khối 8 tôi nhận thấy :

- Học sinh tích cực, chủ động tiếp nhận kiến thức.
- Khả năng ghi nhớ kiến thức lâu hơn, cô đọng hơn.
- Học sinh thực hiện kĩ thuật với thành tích tốt hơn.
- Giáo viên phân tích kĩ thuật một cách sinh động, ngắn gọn, hiệu quả hơn.
Kết quả này đã góp phần nâng cao chất lượng bộ môn thể dục trong nhà trường.
Tôi đã tiến hành kiểm tra kết quả phần nội dung đỡ cầu sau khi áp dụng các giải
pháp của đề tài trong năm học 2016 – 2017, 2017 – 2018 và thu được kết quả cụ thể
như sau:
Bảng 2: Kết quả nội dung đỡ cầu của học sinh khối 8
Năm học

Lớp

SL
HS

Đạt (Giỏi)

Đạt (Khá)

Đạt (TB)

SL TL % SL

TL%

SL

TL%

Chưa đạt
SL TL%

2015 - 2016

8

87

18

20,7%

37

42,5%

26

29,9%

6

6,9%

2016 - 2017

8

113

30

26,5%

58

51,3%

23

20,4%

2

1,8%

2017 - 2018

8

88

28

31,8%

50

56,8%

10

11,4%

0

0%

Trong đó:
- Đạt (Giỏi): Thực hiện kĩ thuật động tác ở mức đúng và đạt thành tích qui định.
- Đạt (Khá): Thực hiện kĩ thuật động tác ở mức tương đối đúng và đạt thành
tích qui định.
14


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn
Thể dục 8

- Đạt (TB): Thực hiện kĩ thuật động tác ở mức cơ bản đúng.
- Chưa đạt: Thực hiện sai kĩ thuật động tác.
- Kết quả năm 2015 – 2016 là kết quả khi chưa áp dụng giải pháp
Tôi vẫn đang tiếp tục tiến hành áp dụng đề tài trong năm học 2018 – 2019.
Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
I. Kết luận
Trong quá trình nghiên cứu, thực hiện đề tài này giúp tôi nâng cao được chất
lượng giảng dạy, chất lượng bộ môn, chất lượng mũi nhọn; rút ra được nhiều bài học
kinh nghiệm cho bản thân trong công tác giảng dạy; Khi tìm tòi tài liệu để nghiên cứu
đề tài tôi trau dồi thêm được nhiều kiến thức chuyên môn không chỉ về nội dung
nghiên cứu mà còn về nhiều nội dung khác; Lựa chọn được những phương pháp phù

hợp với nội dung bài dạy, đối tượng học sinh, điều kiện nhà trường,...; Nắm bắt được
xu thế phát triển chung của thời đại để kịp thời thay đổi phương pháp phù hợp với xu
thế, tránh tụt hậu; Giúp tôi trao đổi, học hỏi kinh nghiệm với đồng nghiệp;....
Đề tài "Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ
cầu bằng ngực trong môn Thể dục 8" đã đề ra một số giải pháp giúp học sinh nắm
vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong tiết giảng dạy kĩ thuật mới như:
Tạo hứng thú cho học sinh ngay từ đầu tiết học; Phát huy tính tích cực, tự giác, sáng
tạo của học sinh qua việc thay đổi trình tự phân tích kĩ thuật; Phân tích kĩ thuật một
cách ngắn gọn, xúc tích thông qua hệ thống các câu hỏi và tranh ảnh; Sử dụng hệ
thống bài tập phù hợp nhằm giúp học sinh nắm vững được kiến thức để có thể thực
hiện tốt kĩ thuật động tác và trong mỗi giải pháp có đề xuất một số biện pháp mà bản
thân tôi đã sử dụng trong các tiết dạy trên lớp. Các giải pháp được đưa ra trong đề tài
đã được thực nghiệm qua thực tế và đạt được một số hiệu quả nhất định. Theo tôi, đề
tài này có thể được áp dụng đối với học sinh khối 8 của tất cả các trường THCS trên
địa bàn toàn huyện.
Qua quá trình áp dụng các giải pháp này, bản thân tôi rút ra được những kinh
nghiệm như sau:
- Khi giảng dạy kĩ thuật mới, hệ thống câu hỏi phải ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu.
- Lựa chọn phương pháp giảng dạy có hiệu quả, phát huy tính tích cực, chủ
động, sáng tạo của học sinh.
- Giáo viên phải có vốn hiểu biết về chuyên môn và xã hội
- Giáo viên phải tạo điều kiện cho học sinh phát huy được năng lực của bản
thân
15


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn
Thể dục 8

Để làm được điều đó, bản thân tôi phải luôn học hỏi, tìm tòi, trau dồi kiến thức.

II. Kiến nghị
Xuất phát từ đặc trưng của bộ môn thể dục, từ thực tế giảng dạy tôi mạnh dạn
đề xuất một số ý kiến như sau:
Đối với giáo viên:
Không ngừng tự học, trau dồi kiến thức chuyên môn, tìm hiểu và nghiên cứu
các phương pháp giảng dạy phù hợp với bộ môn.
Đối với lãnh đạo các trường:
Tạo điều kiện cho giáo viên tham gia dự giờ, thăm lớp, học hỏi kinh nghiệm
của giáo viên trường bạn.
Nhà trường cần trang bị đầy đủ dụng cụ tập luyện, đảm bảo về sân bãi cho học
sinh. Trang bị thêm sách tham khảo về bộ môn đá cầu nói riêng và các môn thể thao
nói chung.
Đối với phòng giáo dục và đào tạo:
Thường xuyên tổ chức các tiết chuyên đề, bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho
giáo viên.
Dur Kmăl, ngày 1 tháng 03 năm 2019
NGƯỜI VIẾT ĐỀ TÀI

Lê Thị Hồng Hạnh
NHẬN XÉT CỦA LÃNH ĐẠO NHÀ TRƯỜNG
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
HIỆU TRƯỞNG

16


Một số biện pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức về kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực trong môn

Thể dục 8

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SKKN CẤP HUYỆN
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG

TÀI LIỆU THAM KHẢO

STT

Tên tài liệu

Nguồn tài liệu

1

Giảng dạy và huấn luyện đá cầu

Nhà xuất bản TDTT

2

Sách giáo viên Thể dục 8

Nhà xuất bản giáo dục

3

Sáng kiến kinh nghiệm về môn đá cầu

Nguồn trên Internet

17