Bài 4. Chuyển động thẳng biến đổi đều

Ngày soạn : .....................
Ngày dạy : ......................
Tiết 5. Bài 4. Chuyển động thẳng biến đổi đều
I. Mục tiêu
1. Hiểu được gia tốc là đại lượng vật lí đặc trưng cho sự biến đổi nhanh, chậm của
vận tốc.
2. Biết được các định nghĩa vectơ gia tốc trung bình, vectơ gia tốc tức thời.
3. Phát biểu được định nghĩa chuyển động thẳng biến đổi đều.
4. Viết được công thức vận tốc trong chuyển động thẳng biến đổi đều.
5. Hiểu được mối quan hệ giữa dấu của gia tốc và dấu của vận tốc trong chuyển
động nhanh dần đều và trong chuyển động chậm dần đều.
6. Biết cách vẽ đồ thị vận tốc theo thời gian.
7. Vận dụng để giải các bài tập đơn giản giống trong SGK – SBT.
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên
2. Học sinh
Xem lại định nghĩa vectơ vận tốc trung bình, vectơ vận tốc tức thời, chuyển động
thẳng đều.
III. Tiến trình dạy học
1
Hoạt động của Giáo viên và Học sinh Nội dung
.GV: Đặt vấn đề vào bài : Một chiếc xe
lăn chuyển động trên máng nghiêng, có
đồ thị vận tốc theo thời gian là một
đường thẳng xiên góc. Vậy, dạng
chuyển động của chiếc xe lăn là gì?Để
trả lời câu hỏi đó, chúng ta nghiên cứu
bài 4.
.GV: Khi một vật chuyển động, vận tốc
của nó thay đổi. Để đặc trưng cho độ
biến đổi nhanh chậm của vận tốc, dùng

khái niệm gia tốc.
.GV: Gia tốc có phải là một đại lượng
vectơ không?
.HS: Gia tốc là một đại lượng vectơ.
Vectơ gia tốc đặc trưng cho sự biến đỏi
của vectơ vận tốc.
.GV: Xác nhận câu trả lời đúng. Yêu cầu
HS nghiên cứu SGK cho biết vectơ gia
tốc trung bình của chất điểm trong
khoảng thời gian từ t
1
đến t
2
tính bằng
biểu thức nào?
.HS:
12
12
tt
vv
t
v
a
tb
−
−
=
∆
∆
=




.GV: Trong chuyển động thẳng, chọn
trục Ox
≡
đường thẳng quỹ đạo thì giá
trị đại số của vectơ gia tốc trung bình
tính như thế nào?
.HS:
12
12
tt
vv
t
v
a
tb
−
−
=
∆
∆
=
.GV: Đơn vị của a
tb
là gì?
.HS: [a
tb
] = m/s

2
.
.GV: Nêu ý nghĩa đơn vị của a
tb
: Nếu
trong khoảng thời gian 1 s, vận tốc của
chất điểm tăng lên 1 m/s thì gia tốc
trung bình của nó bằng 1 m/s
2
.
GV: Yêu cầu HS áp dụng công thức a
tb
để kiểm tra số liệu đưa ra ở trang 22 –
SGK.
HS: Kiểm tra số liệu đưa ra ở trang 22 –
SGK.
.GV: Yêu cầu HS nghiên cứu SGK cho
biết vectơ gia tốc tức thời tính bằng biểu
thức nào?
.HS:
0
→∆
∆
∆
=
tkhi
t
v
a



.GV: Trong chuyển động thẳng, chọn
trục Ox
≡
đường thẳng quỹ đạo thì giá
trị đại số của vectơ gia tốc tức thời tính
như thế nào?
Bài 4. Chuyển động thẳng biến đổi đều
1. Gia tốc trong chuyển động thẳng
Gia tốc là đại lượng vật lí đặc trưng cho độ
biến đổi nhanh chậm của vận tốc.
a. Gia tốc trung bình
+
12
12
tt
vv
t
v
a
tb
−
−
=
∆
∆
=




+ Trong chuyển động thẳng, chọn trục Ox
≡

đường thẳng quỹ đạo
→
Giá trị đại số của
vectơ gia tốc trung bình :
12
12
tt
vv
t
v
a
tb
−
−
=
∆
∆
=
+ [a
tb
] = m/s
2
→
Nếu trong khoảng thời gian 1 s, vận tốc
của chất điểm tăng lên 1 m/s thì gia tốc
trung bình của nó bằng 1 m/s
2

.
b. Gia tốc tức thời
+
0
→∆
∆
∆
=
tkhi
t
v
a


+ Trong chuyển động thẳng, chọn trục Ox
≡

đường thẳng quỹ đạo
→
Giá trị đại số của
2