Nội dung triển khai chuẩn kiến thức kĩ năng KH, LS&ĐL ở tiểu học.

HƯỚNG DẪN DẠY HỌC VÀ
KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
HỌC TẬP MƠN KHOA HỌC;
LỊCH SỬ & ĐỊA LÍ, THEO
CHUẨN KIẾN THỨC, KĨ NĂNG

TP Cao Lãnh, ngày 26
tháng 6 năm 2009


I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ CHUẨN KIẾN THỨC,
KĨ NĂNG MƠN KHOA HỌC; LỊCH SỬ VÀ
ĐỊA LÍ


1.1. Chương trình mơn Khoa học, Lịch sử & Địa lý:
Chương trình là pháp lệnh được Bộ Giáo dục quy định
cho các môn học của Bậc Tiểu học, trong đó có mơn
Khoa học, Lịch sử & Địa lý bao gồm:
– Mục tiêu dạy học.
– Nội dung dạy học.
– Yêu cầu cần đạt.( Tất cả học sinh phải đạt được)
– Phương pháp dạy học.
– Đánh giá kết quả học tập.


1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ CHUẨN KIẾN THỨC,
KĨ NĂNG MƠN KHOA HỌC; LỊCH SỬ VÀ ĐỊA
LÍ

1.2. Khái niệm về chuẩn kiến thức,kĩ năng:

 Chuẩn kiến thức, kĩ năng là các yêu cầu cơ bản, tối
thiểu về kiến thức, kĩ năng của môn học.
 Chuẩn kiến thức, kĩ năng được cụ thể hố ở các chủ
đề của mơn học theo từng lớp, ở các lĩnh vực học
tập cho từng lớp và cả cấp học.
 Chuẩn kiến thức, kĩ năng là cơ sở để biên soạn
SGK, quản lí dạy học, đánh giá kết quả giáo dục.



1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ CHUẨN KIẾN THỨC,
KĨ NĂNG MƠN KHOA HỌC; LỊCH SỬ VÀ ĐỊA
LÍ
1.3.So sánh giữa QĐ 16 và hướng dẫn thực hiện
chuẩn:
*QĐ 16:
- Đóng thành 1 quyển chung cho tất cả các khối lớp ở
TH.
- Xác định chuẩn theo từng chủ đề.
- Không xác định chuẩn cho những tiết ơn tập.
-Khơng có phần giáo dục địa phương cho môn Lịch sử.


1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ CHUẨN KIẾN THỨC,
KĨ NĂNG MƠN KHOA HỌC; LỊCH SỬ VÀ ĐỊA
LÍ
* HD thực hiện chuẩn:
- Đóng thành từng quyển riêng cho từng khối lớp.
- Xác định chuẩn theo tùng bài cụ thể, đầy đủ cả 35
tuần thực học.

- Có thêm phần xác định chuẩn cho tất cả các tiết ơn
tập.
- Có đưa thêm phần giáo dục địa phương cho môn
Lịch sử.


1.4. MỐI QUAN HỆ GIỮA CHUẨN VÀ
SÁCH GIÁO KHOA:






SGK: tài liệu tiếp nối chương trình, cụ thể hố
những quy định của chương trình về mục tiêu bộ
mơn, phạm vi, số lượng, mức độ các đơn vị kiến
thức; định hướng về PPDH, gợi ý tổ chức các hoạt
động học tập.
- Căn cứ để biên soạn SGK là chương trình (cụ thể
là Chuẩn):
+ Mục đích, yêu cầu của Chuẩn được thể hiện
trong mục tiêu và nội dung bài học trong SGK.


1.4. MỐI QUAN HỆ GIỮA CHUẨN VÀ
SÁCH GIÁO KHOA:
l

+ Tuy nhiên, mục tiêu của SGK là mọi

đối tượng HS với những khả năng và
điều kiện học tập không giống nhau. Vì
vậy, trên cơ sở Chuẩn, SGK cịn có một
số nội dung kiến thức, kĩ năng có tính
“mở rộng, phát triển”.


1.5. MÔN KHOA HỌC:
MỤC TIÊU CHUNG:
*Giúp cho học sinh một số kiến thức cơ bản ban đầu về:
-Sự trao đổi chất, nhu cầu dinh dưỡng và sự sinh sản, sự
lớn lên của cơ thể con người. Cách phòng tránh một số
bệnh thông thường và bệnh truyền nhiễm.
-Sự trao đổi chất, sự sinh sản của thực vật, động vật.
-Đặc điểm và ứng dụng của một số chất, một số vật liệu,
dạng năng lượng thường gặp trong đời sống và sản xuất.


1.5. MÔN KHOA HỌC:
*Giúp cho học sinh một số kỹ năng ban đầu:
-Ứng xử thích hợp trong một số tình huống có liên quan đến sức
khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng.
-Quan sát và làm một số thí nghiệm, thực hành khoa học đơn giản,
gần gũi với đời sống, sản xuất.
-Nêu thắc mắc, đặt câu hỏi trong quá trình học tập, biết tìm thơng
tin để giải đáp, diễn đạt những hiểu biết bằng lời nói, bài viết, hình
vẽ, sơ đồ….
-Phân tích, so sánh, rút ra những dấu hiệu chung và riêng của một số
sự vật, hiện tượng đơn giản trong tự nhiên.
-Tự giác thực hiện các quy tắc vệ sinh, an tồn cho bản thân, gia đình

và cộng đồng.


1.6.NỘI DUNG VÀ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
CỦA MÔN KHOA HỌC:
*LỚP 4:

Môn Khoa học lớp 4 tiếp nối kiến thức về tự nhiên của môn TN&XH lớp 1,2,3,
được cấu trúc đồng tâm, mở rộng và nâng cao theo 3 chủ đề:
+ Con người và sức khỏe ( gồm 21 bài. Trong đó bài 18 và 19 ơn tập Con người
và sức khỏe).
+ Vật chất và năng lượng (Gồm 37 bài. Trong đó bài 33 và 34 ơn tập kiểm tra
HKI, bài 55 và 56 ôn tập Vật chất và năng lượng).
+ Thực vật và động vật (Gồm 14 bài ( Trong đó bài 67, 68 ơn tập Thực vật và
động vật, bài 69,70 ôn tập và kiểm tra cuối năm).
*LỚP 5:
-Riêng lớp 5 có thêm chủ đề Mơi trường và Tài nguyên thiên nhiên nhằm giúp
học sinh hệ thống hóa lại những kiến thức các em đã được học về tự nhiên, xã
hội và con người qua môn TN & XH lớp 1,2,3 và môn Khoa học lớp 4.


1.7. CHƯƠNG TRÌNH MƠN LỊCH SỬ
VÀ ĐỊALÍ:
*Mục tiêu:
- Cung cấp cho học sinh một số kiến thức cơ bản, thiết
thực về:
+ Các sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử tiêu biểu
tương đối có hệ thống theo dịng thời gian của lịch sử
Việt Nam từ buổi đầu dựng nước tới nửa đầu thế kỉ
XIX.

+ Các sự vật, hiện tượng và các mối quan hệ địa lí đơn
giản ở Việt Nam, các châu lục và một số quốc gia trên
thế giới.


1.7. CHƯƠNG TRÌNH MƠN LỊCH
SỬ VÀ ĐỊALÍ:
*Bước đầu hình thành và rèn luyện cho học sinh các kĩ năng:
+ Quan sát sự vật, hiện tượng; thu thập tư liệu từ các nguồn
thông tin khác nhau. Nêu thắc mắc trong quá trình học tập và
chọn thơng tin để giải đáp. Nhận biết đúng các sự vật, sự
kiện, hiện tượng lịch sử. Trình bày kết quả nhận thức của
mình... Vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn đời sống.
+Góp phần bồi dưỡng và phát triển ở học sinh: Ham học hỏi để
biết về lịch sử dân tộc; Yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước.
Bảo vệ cảnh quang thiên nhiên và các di tích lịch sử.


1.8. Nội dung chương trình:
Chương trình Lịch sử và Địa lí bao gồm các chủ
đề:
*Lịch sử 4:





- Buổi đầu dựng nước và giữ nước (từ khoảng 700 năm TCN đến năm 179
TCN):
- Hơn một nghìn năm đấu tranh giành lại độc lập ( từ năm 179 TCN đến thế kỷ

X).
- Buổi đầu độc lập (từ năm 938 đến 1009).
- Nước Đại Việt.

*Địa lí 4:





- Bản đồ.
- Thiên nhiên và hoạt động sản xuất của người dân ở miền núi và trung du.
- Thiên nhiên và hoạt động sản xuất của con người dân ở miền đồng bằng.
- Vùng biển Việt Nam, các đảo và quần đảo.


1.8. Nội dung chương trình:
Chương trình Lịch sử và Địa lí bao gồm các chủ
đề:

* Lịch sử 5:
 - Hơn tám mươi năm chống thực dân Pháp xâm lược và đơ
hộ (1858-1945);
 - Bảo vệ chính quyền non trẻ trường kì kháng chiến bảo vệ
độc lập dân tộc;
 - Xây dựng Chủ nghĩa xã hội và đấu tranh thống nhất đất
nước (1954-1975);
* Địa lí 5:
 - Địa lí Việt Nam: Tự nhiên; dân cư; kinh tế.
 - Địa lí thế giới: Châu Á; châu Âu; châu Phi; châu Mĩ; châu

Đại dương, châu Nam Cực.


II. Cấu trúc tài liệu Hướng dẫn thực hiện chuẩn
kiến thức, kĩ năng mơn Lịch sử và Địa lí:
tuần, bài, yêu cầu cần đạt, ghi chú.

l

- Cột Bài bao gồm các bài học trong SGK, bài ôn
tập, kiểm tra định kỳ cuối học kỳ và nội dung lịch
sử địa phương. Nội dung ôn tập, kiểm tra cuối học
kỳ chủ yếu là nội dung Chuẩn kiến thức, kĩ năng
của chương trình mà HS đã được học trong học kỳ.
Nội dung yêu cầu cần đạt trong các bài Lịch sử và
Địa lí địa phương căn cứ vào nội dung cụ thể của
tài liệu mà địa phương biên soạn.


II. Cấu trúc tài liệu Hướng dẫn thực hiện chuẩn
kiến thức, kĩ năng mơn Lịch sử và Địa lí:
tuần, bài, yêu cầu cần đạt, ghi chú.





- Cột yêu cầu cần đạt đối với từng bài học được hiểu là
kiến thức cơ bản, tối thiểu, đòi hỏi Tất cả HS phải đạt
được.

- Cột Ghi chú xác định những vấn đề cần hướng dẫn cụ
thể hơn, trong đó chủ yếu là những kiến thức, kĩ năng dành
cho đối tượng HS khá, giỏi. Tuy nhiên, đây chỉ là những
gợi ý bước đầu, GV cần căn cứ vào tình hình thực tế của
mỗi lớp học để xây dựng những nội dung kiến thức, kĩ
năng có tính “phát triển” (trong phạm vi chuẩn) dành cho
đối tượng HS khá, giỏi,. ( SANG TRANG WORD)


III. Một số điểm lưu ý khi sử dụng tài liệu hướng
dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn
Khoa học; Lịch sử và Địa lí để xây dựng kế hoạch
bài học
l

- Thứ nhất:
Bài soạn (bài lên lớp) cần tập trung khắc sâu
những yêu cầu cơ bản của chuẩn kiến thức, kĩ
năng: Có thể nói đây là yêu cầu quan trọng nhất
trong việc thực hiện chuẩn, cũng có nghĩa là thực
hiện chương trình giáo dục (vì chuẩn là cốt lõi
chương trình). Việc xác định nội dung yêu cầu
KT,KN cơ bản của bài học, chọn lọc và thực hiện
được các phương pháp dạy học, biện pháp giáo
dục để học sinh đạt được mục tiêu của bài học.


III. Một số điểm lưu ý khi sử dụng tài liệu hướng
dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn khoa
học; Lịch sử và Địa lí để xây dựng kế hoạch bài

học
l

Bài soạn (bài lên lớp) của giáo viên cần khắc sâu
những yêu cầu của chuẩn (thể hiện ở yêu cầu cần
đạt). Điều này sẽ tránh được hai thái cực: hoặc dạy
học không tới chuẩn (bỏ kiến thức, hạ chuẩn),
hoặc (và thường là) cao hơn chuẩn hoặc không
chú trọng đúng mức vào trọng tâm của bài học.


III. Một số điểm lưu ý khi sử dụng tài liệu hướng
dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Lịch
sử và Địa lí để xây dựng kế hoạch bài học

l

Những yêu cầu cơ bản của chuẩn kiến thức, kĩ
năng được thể hiện tại cột mức độ cần đạt của tài
liệu. Đây chính là kiến thức cơ bản, trọng tâm của
bài học. Mọi yêu cầu về kiến thức, kĩ năng khác
của bài học đều phải xoay quanh, làm nổi bật lên
nội dung mức độ cần đạt.


III. Một số điểm lưu ý khi sử dụng tài liệu hướng
dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Lịch
sử và Địa lí để xây dựng kế hoạch bài học

- Thø hai:

Ngoài việc thực hiện nội dung kiến thức, kĩ năng
tại cột mức độ cần đạt- yêu cầu tối thiểu, bài soạn
cần xác định nội dung và biện pháp dạy học phù
hợp cho từng nhóm đối tượng. Cụ thể là phải “dễ
hoá” bằng cách gợi mở, dẫn dắt, làm mẫu... đối
với học sinh yếu, HS có hồn cảnh khó khăn trong
học tập; “mở rộng, phát triển” (trên cơ sở chuẩn)
đối với học sinh khá giỏi, học sinh ở vùng thuận
lợi.


Ví dụ: bài 8 (Địa lí 4 )
*Ti liu gi ý hai nội dung cho HS khá giỏi:
+Quan sát hình và kể các cơng việc cần phải làm trong quy
trình sản xuất ra các sản phẩm đồ gỗ; Giải thích những
nguyên nhân khiến rừng ở Tây Nguyên bị tàn phá
* Ngược lại, với đối tượng HS yếu, GV cần xác định
những nội dung kiến thức, kĩ năng được coi là khó và vận
dụng các phương pháp dạy học phù hợp để các đối tượng
này đạt được chuẩn. Ví dụ, GV cần: chỉ mẫu các con sông
trên bản đồ, lược đồ; sử dụng thêm tranh ảnh, gợi ý để học
sinh mô tả đặc điểm sông ở Tây Nguyên.


III. Một số điểm lưu ý khi sử dụng tài liệu hướng
dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn
Khoa học; Lịch sử và Địa lí để xây dựng kế hoạch
bài học

- Thø ba:
+Trong kế hoạch bài giảng cần đảm bảo sự cân đối
của cấu trúc bài học trong sách giáo khoa
+Bài học trong sách giáo khoa là bước tiếp nối và
thể hiện cụ thể của chuẩn, so với chuẩn, bài học
có sự “mở rộng, phát triển” để đáp ứng nhu cầu
của nhiều đối tượng HS với những năng lực học
tập khác nhau.


III. Một số điểm lưu ý khi sử dụng tài liệu hướng
dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn
Khoa học; Lịch sử và Địa lí để xây dựng kế hoch
bi hc



Các mạch kiến thức và hoạt động giáo dục
trong bài học đà được sắp xếp theo một
trình tự logic. Bởi vậy, bài soạn và hoạt động
dạy học của GV cần nhấn mạnh vào
chuẩn (kiến thức, kĩ năng cơ bản) nhưng
đồng thời phải giữ cấu trúc các nội dung
kiến thức cđa bµi häc.


IV. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập


Môn Khoa hc, Lịch sử và Địa lí ở Tiểu học là hai

trong bốn môn học đánh giá bằng điểm số. Đánh
giá môn Khoa hc,Lịch sử và Địa lí được thực
hiện theo hai hình thức: đánh giá thường xuyên
và đánh giá định k×. Riêng mơn Lịch sử và Địa lý
vËn dơng chn trong kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập của HS cần lưu ý một số điểm cơ bản sau:


1.Hình thức đề kiểm tra:









- Đề kiểm tra kết hợp hình thức: tự luận và trắc nghiệm
khách quan (linh hoạt trong số câu hỏi, khoảng 10- 20%
số câu tự luận)
Một số dạng câu trắc nghiệm khách quan thường sử dụng:
+ Đúng/ sai
+ Đa lựa chọn
+ Tương ứng cặp
+ Điền khuyết
+ Trả lời ngắn