Một số biện pháp giúp học tốt tập đọc nhạc

PHÒNG GDĐT CHÂU PHU

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TRƯỜNG TH C KHÁNH HOA

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Khánh Hoà, ngày 19 tháng 01 năm 2018

BÁO CÁO
Kết quả thực hiện sáng kiến, cải tiến, giải pháp kỹ thuật, quản lý, tác nghiệp,
ứng dụng tiến bộ kỹ thuật hoặc nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng

I- Sơ lược lý lịch tác giả:
- Họ và tên: Trần Anh Tuấn - Nam, nữ: Nam
- Ngày tháng năm sinh: 03/02/1981
- Nơi thường trú: Số nhà: 28, Tổ 1, ấp Khánh Thuận, xã Khánh Hòa, huyện
Châu Phú, tỉnh An Giang.
- Đơn vị công tác: Trường Tiểu học C Khánh Hòa.
- Chức vụ hiện nay: Giáo viên.
- Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm âm nhạc.
- Lĩnh vực công tác: Giáo viên dạy âm nhạc.

II. Sơ lược đặc điểm tình hình đơn vị:
II.1. Thuận lợi:
- Nhiều cha mẹ học sinh đã thực sự chăm lo tới việc học tập của con em mình.
Công tác xã hội hóa giáo dục có chuyển biến rõ nét, được cha mẹ học sinh, chính quyền
địa phương, các đoàn thể xã hội, đồng tình ủng hộ, quan tâm, tạo tiền đề cho việc phát
triền và hoàn thành nhiệm vụ năm học.
- Huy động học sinh đến trường đầu năm đạt kết quả 100%.
- Có phòng bộ môn khá đầy đủ trang thiết bị.

- Tinh thần học tập của học sinh tốt.
1


II.2. Khó khăn:
- Một số học sinh nhà xa trường, điều kiện đi lại khó khăn; kinh tế gia đình eo
hẹp nên cũng ảnh hưởng khá lớn trong việc chăm lo, đầu tư, mua sắm trang thiết bị cho
con em đến trường.
- Một số học sinh còn mất tập trung, ồn khi học, nhút nhát, sợ sệt, ngại giao
tiếp, ít phát biểu xây dựng bài nên ít nhiều hạn chế trong tiếp thu kiến thức trên lớp.
- Tên sáng kiến/đề tài giải pháp: Một số biện pháp giúp đọc nhạc tốt.
- Lĩnh vực: Giáo dục

III. Mục đích yêu cầu của đề tài, sáng kiến:
III.1.Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến:
Giáo dục thẩm mỹ cho con người là không thể thiếu được trong mục đích giáo
dục hiện nay của chúng ta là đào tạo những con người phát triển toàn diện. Việc giáo dục
một con người toàn diện không chỉ giáo dục cho họ có đạo đức tốt, có trình độ hiểu biết,
nắm chắc các kiến thức khoa học và xã hội, có sức khoẻ, biết lao động, sẵn sàng lao động
mà còn phải giáo dục cho họ biết nhìn nhận, phân biệt, biết thưởng thức cái đẹp và biết
làm đẹp cho cuộc sống. Một trong những con đường giáo dục thẩm mỹ nhanh và hiệu
quả nhất là giáo dục thông qua các môn học nghệ thuật, trong đó có môn âm nhạc.
Trường Tiểu học C Khánh Hòa – huyện Châu Phú - An Giang là một trường
có truyền thống dạy tốt học tốt, được đầu tư lớn về cơ sở vật chất cũng như trang thiết bị
dạy học. Với quy mô hơn 600 học sinh trên tổng số 19 lớp và đội ngũ 35 giáo viên.
Trường được sự quan tâm lớn của ngành giáo dục huyện nhà và sự quan tâm của cha mẹ
học sinh. Vì vậy học sinh đến trường được tạo điều kiện thuận lợi về mọi mặt để học tập
và phát triển toàn diện. Phong trào văn hoá văn nghệ khá tốt. Các hoạt động văn hoá văn
nghệ diễn ra khá sôi nổi trong suốt những năm học qua. Các hoạt động đó được tác động
nhiều bởi bộ môn âm nhạc, trong đó góp phần thành công không nhỏ là phân môn tập

đọc nhạc. Tập đọc nhạc là nền tảng để cho các em học sinh hát đúng, chuẩn, thể hiện
chính xác bài hát, đổi lại tập đọc nhạc đòi hỏi thái độ học tập nghiêm túc đúng đắn mang
tính chính xác cao, vì vậy để các em học tốt và có hứng thú học tập, đòi hỏi người thầy
phải có một phương pháp truyền đạt, phương pháp thu hút, tạo sự hứng thú cho các em,
đây là một quá trình cần phải rèn luyện lâu dài, bền vững, mang tính căn bản và hệ thống.
2


Đa số các em do ít được tiếp xúc với loại hình này nên còn thể hiện nhiều nhược điểm
khi học tập. Vì vậy người giáo viên phải từng bước giúp các em có được sự tự tin, nắm
được các kiến thức, các kỹ năng cơ bản từ đó giúp các em phát triển tai nghe và khả năng
thể hiện tốt các bài tập đọc nhạc.
Những năm trước đây, việc đầu tư trang thiết bị cho môn học còn
hạn chế. Do đó việc truyền đạt và giúp các em tiếp thu kiến thức âm nhạc là hết sức khó
khăn, thậm chí những kiến thức đó đến với các em hết sức trừu tượng. Việc truyền thụ
các kiến thức âm nhạc chỉ qua phương pháp truyền khẩu thuần tuý, ít phát triển khả năng
tư duy của các em. Do đó không tạo được sự thu hút, ít gây hứng thú học tập cho các em.
Dựa vào cơ sở lý luận đã có cùng với thời gian giảng dạy tại trường Tiểu
học C Khánh Hòa, tôi đã tìm hiểu khả năng học nhạc của học sinh bốn lớp năm. Bằng
việc quan sát thực tế các giờ học tôi nhận thấy việc tiếp thu các kiến thức âm nhạc và sự
yêu thích học tập bộ môn chỉ rơi vào một số em gọi là có năng khiếu và các em học sinh
giỏi. Còn lại các em khác chỉ học theo bản năng nên ít có sự sáng tạo trong vận dụng kiến
thức.
Qua kiểm tra đọc một bài tập đọc nhạc thì số lượng các em đọc tốt còn ít.
Thực tế khi nghe các em thực hiện bài tập, bên cạnh những em trình bày tự nhiên và thoải
mái vẫn còn một số em chưa thực sự mạnh dạn, tự tin, chỉ đọc với tính chất thuộc lòng,
đọc nhạc thì chỉ đúng tên nốt mà chưa đúng cao độ, trường độ, ngắt, nghỉ tuỳ tiện không
đúng tiết tấu của bài nhạc.
Quan sát từ thực tế tôi nhận thấy một số vấn đề như:
* Thời lượng môn âm nhạc ít (1 tiết/tuần).

* Việc xem nhẹ môn học của phụ huynh, giáo viên.
* Thời lượng đọc nhạc trong chương trình học còn ít.
* Học sinh ít hứng thú với tập đọc nhạc.
Qua những biểu hiện trên tôi thấy nổi bật lên một số nguyên nhân chính như
sau:
*Chương trình học của các em còn học quá nhiều môn nên không có nhiều
thời gian cho bộ môn mang tính đặc thù này.
*Nhận thức của xã hội, của các bậc cha mẹ phụ huynh học sinh chưa thực sự
đúng, một điều đáng buồn là các em học sinh cũng chẳng mấy yêu thích tập đọc nhạc.

3


Từ những nguyên nhân chủ quan và khách quan trên tôi mạnh dạn đưa ra một
số hình thức ứng dụng và biện pháp lồng vào bộ môn giúp cải thiện tình trạng học sinh ít
hứng thú với bộ môn âm nhạc nói chung và đặc biệt là tập đọc nhạc, giúp học sinh chủ
động trong giờ học, yêu thích đọc nhạc hơn để học tốt âm nhạc, phát triển khả năng âm
nhạc và phát triển toàn diện hơn.
III.2.Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến:
III.2.a. Trong thời gian 5 năm công tác tại trường, trực tiếp giảng dạy bộ môn
âm nhạc của trường tôi luôn suy nghĩ, tìm tòi, học hỏi các đồng nghiệp cũng như tự mình
tìm hiểu thông qua các kênh thông tin và tài liệu về phương pháp dạy học sao cho đạt
hiệu quả cao nhất. Tôi muốn được khẳng định mình và khẳng định vị trị của bộ môn Âm
nhạc trước đồng nghiệp và học sinh. Bằng suy nghĩ đó tôi đã rất cố gắng trong từng tiết
dạy, trong từng nội dung với nhiệt huyết sẵn có. Những năm gần đây, nhờ việc xã hội hóa
giáo dục mà điều kiện dạy và học của trường đã được đáp ứng khá đầy đủ. Tôi bắt đầu
đặt ra cho mình những hướng đi và nghiên cứu cơ bản để dần đưa bộ môn vốn dĩ bị xem
nhẹ và bị coi là phụ được nâng dần vị trí, tìm cho nó một chỗ đứng vững chắc trong lòng
mỗi giáo viên và học sinh.
III.2.b Trong những năm gần đây, nắm bắt tình hình thực tế những đòi hỏi của

sự phát triển xã hội, bộ Giáo dục và Đào tạo đã điều chỉnh nội dung giáo dục nghệ thuật
trong nhà trường và coi đây là môn học bắt buộc. Âm nhạc là phương tiện rất hiệu quả
trong giáo dục thẩm mỹ trong nhà trường phổ thông, đặc biệt là ở bậc tiểu học, thông qua
môn học này đã hình thành cho các em những kiến thức ban đầu về ca hát, về kiến thức
âm nhạc, đặc biệt là trang bị cho các em có một thế giới tinh thần thoải mái hơn, giúp các
em phát triển toàn diện hơn, từ đó giúp các em học tốt các môn học khác.
III.2.c Bản thân tôi là giáo viên được phân công giảng dạy bộ môn, tôi nhận
thấy đại đa số các em rất thích ca hát nhưng lại ngán ngại tập đọc nhạc. Qua thực tế giảng
dạy từ những năm trước đây. Tôi nhận thấy rằng trước một bài tập đọc nhạc, ghi chép
nhạc, để các em hiểu, nắm được và thực hiện tốt yêu cầu của bài người giáo viên cần có
một phương pháp truyền đạt, hướng dẫn thật tốt, đơn giản nhưng lại hiệu quả nhất, để
giúp các em nắm bắt, tiếp thu nhanh nhất kiến thức bài học.
III.2.d. Những năm trước đây việc giảng dạy bộ môn này giao cho giáo viên
đứng lớp giảng dạy, không có giáo viên chuyên biệt. Bên cạnh đó là đồ dùng dạy học còn
4


thiếu, đặc biệt là nhạc cụ, cùng với những phương pháp giảng dạy cũ, chủ yếu là dạy hát
và dạy đọc nhạc theo phương pháp truyền miệng. Do đó kết quả đạt được chưa cao, ít gây
hứng thú cho các em trong việc học tập và tiếp thu kiến thức của bộ môn. Từ thực tế đó,
tôi xin đưa ra một vài biện pháp dạy tập đọc nhạc cho học sinh tiểu học. Đây là những
kinh nghiệm mà tôi đã đúc kết được trong những năm giảng dạy tại trường.
III.3. Nội dung sáng kiến:
Để có một tiết học nhạc hiệu quả, gây hứng thú cho học sinh trước tiên người
giáo viên phải xây dựng nề nếp học tập ngay từ bài học đầu tiên. Cụ thể như xác định thái
độ, ý thức học tập đối với môn âm nhạc. Ở lớp dưới, các em đã được làm quen với các kí
hiệu Âm nhạc: các hình nốt, khuông nhạc, khóa Son, đọc 8 bài tập đọc nhạc ở lớp bốn, ...
Sang lớp 5, các kỹ thuật đó được duy trì và nâng cao hơn một bước. Vì vậy, giáo viên
phải nắm vững các phương pháp và các bước trong giảng dạy để truyền thụ lại cho các
em các kiến thức của bài học cũng như phát triển các kỹ năng đã có của các em một cách

tốt nhất.
Ở lớp 4, do mới được tiếp xúc nên yêu cầu của phân môn tập đọc nhạc đặt ra
cho các em là hết sức nhẹ nhàng, đơn giản. Ở giai đoạn đầu tiếp cận với phân môn này,
các em phải thực hành các bài tập về cao độ, về tiết tấu, người giáo viên phải giúp các em
nhận ra được âm thanh cao, thấp tương ứng với vị trí các nốt nhạc trên khuông trong
phạm vi 1 quãng 8. Các em được tiếp cận với thang 5 âm: Đô - Rê - Mi – Son – La và
tiến tới thang 7 âm: Đô - Rê - Mi – Pha – Son La – Si.
Sang lớp 5, phân môn tập đọc nhạc cũng dựa trên cơ sở các kiến thức đã
học ở lớp 4 nhưng nâng cao hơn. Cả năm, các em được học 8 bài tập đọc nhạc đều viết ở
nhịp hai bốn và ba bốn ;

dựa trên cao độ của thang 5 âm: Đô, Rê, Mi, Son, La hoặc

thang 7 âm: Đô, Rê, Mi, Pha, Son, La, Si.
Về tiết tấu, các em tiếp tục được củng cố lại trường độ với các hình móc đơn,
nốt đen, nốt trắng, lặng đen và chấm dôi. Cách dạy thực hành các hình nốt có thể thực
hiện gõ theo tiết tấu, cũng có thể cho học sinh tập đọc bằng tên gọi các hình nốt: đơn,
đen, trắng.
III.3.a. Xây dựng phương pháp tập đọc nhạc:
III.3.a.1 Các biện pháp thông thương:
Đây là phần hệ thống các biện pháp mà hầu hết các giáo viên đều áp dụng:
5


Việc giúp học sinh tập đọc 1 bài tập đọc nhạc muốn thu được kết quả cũng
phải được thực hiện theo đúng các bước theo trình tự nhất định:
*Bước 1: Giới thiệu, nghe bài tập đọc nhạc:
Giáo viên sẽ giới thiệu tên bài, tác giả, tính chất... sau đó cho nghe giai điệu để
các em có cảm nhận ban đầu về bài nhạc.
*Bước 2: Đọc tên và hình nốt:

Giáo viên sẽ hướng dẫn các em đọc hình nốt, tên nốt, sau đó kết hợp cả hai
cho học sinh quen với các tên và hình nốt có trong bài.
*Bước 3: Luyện cao độ:
Sau khi giới thiệu bài tập đọc nhạc, nếu như ở tập hát, bước đầu tiên là luyện
thanh thì ở tập đọc nhạc sẽ phải là luyện tập cao độ. Cho các em đọc lại cao độ của các
nốt nhạc không chỉ giúp các em khởi động giọng mà còn giúp các em nhớ vị trí các nốt
trên khuông nhạc và cảm nhận cao độ các nốt so với nhau. Muốn các em thực hiện tốt bài
tập, giáo viên phải đưa ra yêu cầu để các em tìm hiểu, nhận xét bài nhạc, bài tập đọc nhạc
có mấy nốt? Gồm nốt gì? Rút ra thang âm cho học sinh đọc, có thể hoán đổi vị trí các nốt
nhạc để học sinh tìm tòi ở mức độ cao hơn nhằm kiểm tra tai nghe của các em.
*Bước 4: Luyện tiết tâu:
Về trường độ gồm những hình nốt gì? Rút ra hình tiết tấu chung của bài tập
cho học sinh đọc tiết tấu. Trong bài có sử dụng các ký hiệu Âm nhạc nào? mục tiêu của
giai đoạn này là làm thế nào để các em nắm và thể hiện được hình tiết tấu chủ đạo của
bài. Việc thể hiện tiết tấu phải được kết hợp theo nhiều hình thức, có thể là vừa đọc vừa
vỗ tay, vừa đọc vừa gõ đệm nhạc cụ. Hình thức thể hiện cũng có thể là cả lớp, theo tổ
nhóm, cá nhân xen kẽ. Khi các em đã thực hiện tốt tiết tấu của bài, giáo viên đàn để các
em nghe và cảm nhận giai điệu theo tiết tấu
*Bước 5: Tập tưng câu:
Ở bước này, học sinh sẽ được giáo viên hướng dẫn đọc tên nốt sau đó nghe
giai điệu rồi đọc từng câu ngắn sau đó kết hợp 2 hay vài câu tùy theo bài.
*Bước 6: Đọc cả bài:
Khi học sinh đọc tốt từng câu, giáo viên sẽ cho các em nghe giai điệu cả bài,
sau đó cho các em đọc toàn bộ bài rồi chỉnh sửa những chổ sai.

6


*Bước 7: Ghep lơi ca:
Khi các em đọc đúng cao độ, trường độ của bài, giáo viên sẽ chuyển sang

ghép lời ca. Để các em có cảm nhận tốt hơn trong việc ghép lời ca với nhạc, giáo viên
nên cho các em tự ghép lời, sau đó, giáo viên đàn giai điệu và hát mẫu lời ca để các em
nghe, so sánh. Giáo viên bắt nhịp, học sinh đọc lại nhạc và ghép lời ca. Giáo viên đàn lại
từng câu, sửa lỗi cho các em. Giai đoạn này đòi hỏi sự kết hợp luyện tập nhịp nhàng giữa
đọc nhạc, hát lời và gõ đệm nhạc cụ.
*Bước 8: Củng cố, kiểm tra:
Cuối cùng là việc đánh giá, đây là giai đoạn động viên khích lệ các em học
tập. Phải thường xuyên động viên học sinh, việc động viên giúp cho các em chưa thể hiện
bài tập đọc nhạc tốt sẽ cố gắng học tập hơn.
III.3.a.2 Các biện pháp đặc biệt:
Đây là các biện pháp riêng biệt, mang lại hiệu quả tốt được đúc kết trong quá
trình giảng dạy của bản thân tôi.
*Biện pháp giúp học sinh nhớ vị trí nốt trên khuông (tên nốt) và hình nốt:
Ở lớp 3, học sinh mới làm quen với các kí hiệu ghi nhạc: khóa Son, khuông
nhạc, một số hình nốt nhạc, vị trí các nốt nhạc trên khuông nhạc, … đặc biệt vị trí các nốt
nhạc trên khuông nhạc và nhớ tên hình nốt rất quan trọng, và cả ở lớp 4 và 5 cũng vậy, nó
quyết định cho việc đọc nhạc tốt hay không của học sinh, vì vậy để cho dễ nhớ tôi đã cho
học sinh ghi nhớ bằng các cách như sau:
- Cách 1: Dùng các câu văn như sau:
Nốt Đô: ở dòng kẻ phụ dưới thứ nhất.
Nốt Rê: sát dưới dòng kẻ thứ nhất.
Nốt Mi: ở dòng kẻ thứ nhất.
Nốt Pha: ở khe thứ nhất.
Nốt Son: ở dòng kẻ thứ hai.
Nốt La: ở khe thứ hai.
Nốt Si: ở dòng kẻ thứ ba.
Nốt đố: ở khe thứ 3.
Ta thường xuyên ôn tập củng cố cho học sinh ghi nhớ vị trí các nốt nhạc trên
khuông nhạc bằng các câu văn này kết hợp sử dụng khuông nhạc bàn tay trái để khắc sâu
kiến thức cho học sinh.

7


- Cách 2: Đọc nốt thương xuyên: mỗi tiết học tôi luôn dành thời gian khoảng
2 đến 3 phút đầu tiết cho các em đọc ngẫu nhiên tên nốt kết hợp hình nốt. (hình ảnh đính
kèm)

Cách 3: Sử dụng trò chơi:
Trò chơi 1: Thi đọc nhanh tên nốt:
Gọi 2 học sinh thi với nhau, Giáo viên chỉ một nốt nhạc bất kỳ trên khuông
nhạc, học sinh nào đọc được đúng tên nốt trước sẽ thắng.
8


Ví dụ chỉ nốt (Như trong hình) học sinh nào đọc “son” trước sẽ thắng.
Trò chơi 2: Thi đọc nhanh hình nốt:
Gọi 2 học sinh thi với nhau, giáo viên chỉ một nốt nhạc bất kỳ, học sinh nào
đọc được đúng hình nốt trước sẽ thắng.

Ví dụ chỉ nốt (Như trong hình) học sinh nào đọc “tròn” trước sẽ thắng.
Trò chơi 3: Thi đọc nhanh tên nốt và hình nốt:
Gọi 2 học sinh thi với nhau, Giáo viên chỉ một nốt nhạc bất kỳ trên khuông
nhạc, học sinh nào đọc được đúng tên nốt và hình nốt trước sẽ thắng.

Ví dụ chỉ nốt (Như trong hình) học sinh nào đọc “la kép” trước sẽ thắng.
Trò chơi 4: Đoán vị trí từ tên nốt.
Giáo viên nói một tên nốt bất kỳ, học sinh sẽ nói vị trí nốt. Ví dụ: giáo viên
nói “si”, học sinh sẽ nói “dòng 3”, giáo viên nói “pha”, học sinh sẽ nói “khe 1”.
Trò chơi 5: Đoán tên nốt từ vị trí.
Giáo viên nói một dòng hay khe bất kỳ, học sinh sẽ nói tên nốt. Ví dụ: giáo

viên nói nói “dòng 2”, học sinh sẽ nói “son”, giáo viên nói nói “khe 3”, học sinh sẽ nói
“đố”.
9


Trò chơi 6: Tìm số lượng 1 nốt bất kỳ:

Ví dụ: Giáo viên có thể hỏi các câu sau:
- Trong khuông nhạc có mấy nốt la? (Hỏi tên nốt). Học sinh trả lời: 4 nốt.
- Trong khuông nhạc có mấy nốt đen? (Hỏi hình nốt). Học sinh trả lời: 4 nốt.
- Trong khuông nhạc có mấy nốt rê trắng? (Hỏi tên nốt và hình nốt). Học sinh
trả lời: 1 nốt.
Cách 4: Cho học sinh đọc tốt kèm các bạn đọc yếu:
Hình thức này rất hiệu quả vì trong một tiết dạy, giáo viên không thể đủ thời
gian làm cho tất cả học sinh đọc đúng tên nốt, giáo viên sẽ kiểm tra trong quá trình dạy
để tìm học sinh đọc nốt không tốt rồi cho các em đọc tốt kèm trong một thời gian nhất
định (Khoảng 1 hay 2 tuần). Giáo viên sẽ kiểm tra lại, nếu học sinh đọc chưa tốt thì tiếp
tục kèm đến khi đọc tốt. Cách này cũng có tác dụng làm cho các em đọc nốt tốt càng đọc
tốt hơn.
Cách 5: Ôn tập thương xuyên:
Ngay tiết đầu học bài tập đọc nhạc các em thường chưa thể đọc tốt. Trong
chương trình học đã có một số tiết ôn tập giúp các em đọc tốt hơn các bài tập đọc nhạc đã
học. Tuy nhiên, để giúp các em đọc thật tốt, giáo viện nên thường xuyên ôn tập các bài
tập đọc nhạc trong các tiết học sau, nhất là đối với các tiết học có ít nội dung. Làm vậy
các em sẽ đọc các bài tập đọc nhạc rất tốt.
III.3.a.3 Sử dụng các thiết bị hiện đại trong dạy học tập đọc nhạc.
Trong quá trình dạy tập đọc nhạc có thể dùng bộ nhớ của đàn để thu lại từng
câu hay cả bài tập đọc nhạc, khi hướng dẫn, giáo viên sẽ vừa mở lại phần thu, vừa gõ
theo phách hoặc tiết tấu để các em dễ đọc. Ngoài ra có thể sử dụng máy hát nhạc hay máy
vi tính để phát từng câu hay cả bài đọc nhạc. Nếu có điều kiện thì với các bài đọc nhạc là

đoạn trích, giáo viên cho học sinh nghe cả bài hoàn chỉnh để các em cảm nhận trọn vẹn
hơn.

10


III.3.b. Xây dựng phương pháp ghi chep nhạc:
Ghi chép lại các bài nhạc đã học giúp các em nắm chắc vị trí các nốt trên
khuông cũng như nhớ các hình nốt, ký hiệu đã học. Nếu như tập đọc nhạc mang nhiều
tính chất trừu tượng vì nó còn phụ thuộc vào tai nghe của từng em thì ghi chép nhạc
mang tính cụ thể hơn, hiện thực hơn. Do vậy, việc hướng dẫn các em ghi chép đơn giản
và dễ thực hiện. Tuy nhiên, đơn giản không có nghĩa là không quan trọng, ngược lại tập
ghi chép nhạc là sự đúc kết giữa 2 phân môn tập hát và tập đọc nhạc để khắc sâu kiến
thức. Do đó đòi hỏi phải có sự chính xác tuyệt đối từng vị trí nốt trên khuông nhạc, quan
trọng hơn nữa là qua chép nhạc các em phải nhớ được tên các nốt nhạc là gì, nằm ở vị trí
nào, cách viết các hình nốt ra sao, các hình nốt đó có ý nghĩa gì và phải thể hiện thế nào.
Việc ghi chép nhạc còn giúp các em ghi nhớ các ký hiệu khác về âm nhạc. Các kiến thức
đó hổ trợ cho việc tập đọc nhạc hoặc thực hiện các bài hát theo yêu cầu của tác giả như:
dấu luyến, dấu chấm dôi, dấu quay lại, dấu hồi đoạn, dấu lặng đen, lặng đơn, ngắt câu.
Việc ghi chép nhạc là công việc đòi hỏi phải hướng dẫn các em thực hiện
một cách thường xuyên. Có thể trong tiết dạy nhạc lí, tập đọc nhạc hay trò chơi âm nhạc.
Việc ghi chép nhạc ở tiểu học chủ yếu là chép lại từ sách hay ghi lại các hình nốt và tên
nốt mà GV đọc.
IV. Hiệu quả đạt được:
Từ đầu năm học 2016 - 2017 tôi đã áp dụng thực hiện giảng dạy tập đọc
nhạc với các phương pháp và biện pháp như đã trình bày ở trên và thấy các em rất say mê
hứng thú học tập, do đó kết quả đã nâng lên rõ rệt, kết quả các em đọc nhạc tốt tăng lên
đáng kể:
Phân loại học sinh đọc bài tập đọc Số em đạt

Số em đạt

nhạc.

Năm 2015-2016

Năm 2016-2017

15%

30%

nhạc.
Tỉ lệ học sinh chưa đọc được bài

33%

58%

tập đọc nhạc.

52%

12%

Tỉ lệ học sinh đọc bài tập đọc nhạc
tốt, trôi chảy.
Tỉ lệ học sinh đọc được bài tập đọc

11

Tập đọc nhạc là phân môn khó học, việc giảng dạy cho học sinh cấp tiểu học
đòi hỏi phải có những phương pháp, biện pháp đặc thù riêng. Hơn nữa người giáo viên
còn phải biết lựa chọn và áp dụng các phương pháp, biện pháp sao cho phù hợp với từng
đối tượng học sinh. Về phía bản thân, với một số phương pháp, biện pháp nêu trên, qua
thực tế giảng dạy tại trường, tôi nhận thấy hiệu quả của các phương pháp, biện pháp này
là khá cao. Tuy nhiên, khi vận dụng những phương pháp, biện pháp này, giáo viên có thể
tuỳ cơ ứng biến sao cho phù hợp với từng hoàn cảnh, từng đối tượng cụ thể để thu được
kết quả tốt nhất. Và điều quan trọng là chúng ta cùng nhau xây dựng nên những phương
pháp, biện pháp giảng dạy hay nhất, phù hợp nhất đối với phân môn tập đọc nhạc để kết
quả học tập của các em ngày càng được nâng cao hơn.
Qua đề tài này tôi muốn trao đổi với quý đồng nghiệp về vấn đề học âm nhạc,
học âm nhạc sẽ làm cho con người thoải mái, hứng thú hơn khi học tập môn học cũng
như học các môn học khác, giáo dục âm nhạc cùng với giáo dục các môn học khác lập
nên một nền giáo dục toàn diện để đào tạo một thế hệ trẻ đủ năng lực, đầy tự tin trở thành
người chủ tương lai của đất nước.
V. Mức độ ảnh hưởng:
Sáng kiến kinh nghiệm này có thể áp dụng đối với những giáo viên giảng dạy
âm nhạc trong các trường tiểu học cho khối lớp 3, 4, 5và cả cấp trung học cơ sở trên toàn
quốc.
Với các trường có máy chiếu sẽ áp dụng thuận lợi hơn. Nếu không có vẫn có
thể sử dụng bảng phụ vẫn đạt hiệu quả cao.
VI. phần kết luận:
Khả năng nhận thức của con người nói chung, của học sinh tiểu học nói
riêng là rất lớn và sẵn có. Điều cơ bản là người giáo viên giảng dạy phải nắm được đối
tượng, tìm hiểu cụ thể những sở thích của các em để tìm ra phương pháp, biện pháp giảng
dạy thích hợp nhất giúp các em tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng và tạo sự say mê
trong việc vận dụng các kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống.
Trên cơ sở từ thực tiễn giảng dạy âm nhạc trong trường tiểu học, xuất phát

từ thực trạng khả năng nhận thức tiếp thu những kiến thức đặc thù của phân môn, người
giáo viên phải có vai trò chủ đạo trong việc tổ chức dạy học, bên cạnh việc truyền thụ
kiến thức chính xác còn phải lựa chọn và đưa vào thực tế những phương pháp, biện pháp
giảng dạy phù hợp thì ta mới thu được những kết quả như mong muốn. Qua quan sát thực
12


tế tôi nhận thấy các em yêu thích phân môn hơn, hào hứng học tập hơn. Đặc biệt là kết
quả học tập đã nâng lên, các em mạnh dạn hơn, tự tin hơn trong khi thực hiện bài tập.
Để nâng cao chất lượng học tập phân môn tập đọc nhạc cho học sinh tiểu
học tôi xin có ý kiến đề xuất như sau:
Bổ sung thêm những đồ dùng học tập, đồ dùng giảng dạy của bộ môn như:
bảng phụ chép nhạc và chép bài hát để đáp ứng nhu cầu học tập của các em.
Tôi cam đoan những nội dung báo cáo là đúng sự thật.

Khánh Hòa, ngày 19 tháng 1 năm 2018.
Người viết.

Trần Anh Tuấn.

13