Vài nét về con đường tơ lụa

Vaiài nét về con đườn
VÀI NÉT VỀ CON ĐƯỜNG TƠ LỤA
Theo những tài liệu còn lưu lại, Trương Khiên, người Trung Quốc
là người đầu tiên đặt những viên gạch xây nên nền móng của con
đường thương mại này. Vào thời nhà Hán (206 TCN-220), ông phải
mang những văn kiện ngoại giao từ Trung Quốc đi về phía Tây. Chính
chuyến Tây du này đã hình thành nên một con đường thương mại
phồn thịnh bậc nhất thời bấy giờ.
Hình thành từ thế kỷ 2 TCN nhưng lúc đầu Con đường tơ lụa này
được thành lập với ý định quân sự nhiều hơn mục tiêu thương mại.
Muốn tìm được những đồng minh nhằm khống chế bộ lạc Hung Nô,
năm 138 TCN, vua Hán Vũ Đế đã cử Trương Khiên đi về phía Tây với
chiếu chỉ ngoại giao trong tay, nhưng không may Trương Khiên đã bị
chính bộ lạc Hung Nô bắt và giam giữ. Sau 10 năm bị bắt giữ, Trương
Khiên trốn khỏi trại và vẫn tiếp tục nhiệm vụ, ông hành trình về Trung
Á, Tây Vực.
Tiếp kiến biết bao vị thủ lĩnh ở khu vực này nhưng chẳng ai chịu
giúp nhà Hán cả. Năm 126 TCN, Trương Khiên trở về nước. Tuy thất
bại nhưng với những kiến thức và thông tin thu được, ông đã viết cuốn
sách Triều dã kim tài trong đó đề cập đến những vùng đất ông đã đặt
chân tới, vị trí địa lý, phong tục tập quán, sản vật, hàng hóa và đặc biệt
là tiềm năng giao thương. Triều dã kim tài đã kích thích mạnh các
thương gia Trung Hoa. Sau đó Con đường tơ lụa dần được hình
thành, người Trung Hoa mang vải lụa, gấm vóc, sa, nhiễu... đến Ba Tư
và La Mã đồng thời những doanh nhân các vùng khác cũng tìm đường
đến với Trung Hoa.
Thời kỳ đầu, những bậc đế vương và những nhà quý tộc của La
Mã thích lụa Trung Hoa đến mức họ cho cân lụa lên và đổi chỗ lụa đó
bằng vàng với cân nặng tương đương. Chuyện cũng nói rằng Nữ
hoàng Ai Cập Cleopatre lúc đó chỉ diện váy lụa Trung Quốc mà thôi.
Chính trị thời đó cũng có ảnh hưởng lớn đến Con đường tơ lụa. Khi

nhà Hán suy vong vào thế kỷ thứ 3, Con đường tơ lụa cũng bị đình lại.
Chỉ khi nhà Tống hưng thịnh, Con đường tơ lụa mới phát triển trở lại.
Cũng vào thời Tống, do thấy được giá trị của con đường giao thương
Đông - Tây này, các vị hoàng đế đã ban hành hàng loạt những chiếu
chỉ nhằm khuyến khích thương mại và cũng từ đó, những nhà truyền
giáo đã bắt đầu tìm đến với phương Đông. Con đường tơ lụa dưới
triều Tống đã trở thành một điểm nhấn rõ nét trong lịch sử thương mại
thế giới.
Đến thế kỷ 10, nhà Tống bị lật đổ, Con đường tơ lụa cũng bị suy
thoái dần. Tuy nhiên với sự hùng mạnh của đế quốc Nguyên Mông,
công việc buôn bán sau đó lại thịnh vượng. Dưới triều Nguyên, một
người Ý nổi tiếng là Marco Polo (1254-1324) đã lưu lạc đến Trung
Quốc và làm quan ở đây 20 năm, sau đó ông trở về nước bằng Con
đường tơ lụa. Ông cũng là người có đóng góp cho sự phát triển của
mối giao thương Đông - Tây khi viết nên cuốn sách Marco Polo du ký
(tiếng Ý: Il Milione) kể về toàn bộ quá trình lưu lạc đến phương Đông
của mình trong đó có đề cập đến những chuyến hàng đầy ắp sản vật
trên Con đường tơ lụa. Nhưng đến thời nhà Minh, Con đường tơ lụa
đã bị vương triều này khống chế và bắt mọi người phải nộp thuế rất
cao khiến cho những thương gia phải tìm đến những con đường vận
chuyển bằng đường biển.
Với việc giao thương qua đường biển phát triển (hình thành Con
đường tơ lụa trên biển). Từ thế kỷ thứ 7, Quảng Châu đã được xem là
nơi khởi đầu của "Con đường tơ lụa trên biển". Trước tiên là các
thương gia Ả Rập và sau đó là Bồ Đào Nha, Anh, Pháp, Hà Lan lần
lượt kéo đến buôn bán. Quảng Châu tràn ngập hàng hoá của nước
ngoài và bản địa, Con đường tơ lụa trên bộ dần dần biến mất. Hồi
chuông cáo chung của Con đường tơ lụa vang lên cũng là lúc người
Ba Tư dần học được cách làm tơ lụa của người Trung Hoa và việc
trung chuyển tơ lụa từ đó giảm hẳn do người Ba Tư tự làm và bán trực

tiếp cho La Mã chứ không nhập khẩu từ Trung Hoa nữa.
(Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia)