Câu 3: Đ/c hãy phân tích quan điểm của V.Lê Nin về tự phê bình và phê
bình trong xây dựng Đảng. Liên hệ việc thực hiện công tác tự phê bình và phê
bình tại tổ chức cơ sở Đảng nơi công tác giai đoạn 2011 – 2015?
1. Đặt vấn đề
Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là một tất yếu khách quan của cuộc đấu
tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc, là điều kiện tiên quyết để giai cấp công nhân
Việt Nam thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời
là sự kết hợp nhuần nhuyễn chủ nghĩa Mác – Lênin với phong trào công nhân và
phong trào yêu nước Việt Nam. Nguyên tắc xây dựng Đảng dựa trên hệ thống
các nguyên tắc xây dựng Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân của chủ nghĩa
Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, một trong những nguyên tắc đó là: tự
phê bình và phê bình.
2. Nội dung
2.1. Lý luận
Tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển của Đảng, là nguyên tắc,
chế độ thường xuyên trong sinh hoạt đảng. Tự phê bình và phê bình là nêu ưu
điểm, vạch rõ khuyết điểm của tổ chức đảng, của cấp uỷ và cán bộ, đảng viên,
qua đó tìm biện pháp phát huy ưu điểm, khắc phục, sửa chữa sai lầm, khuyết
điểm, giúp tổ chức và mỗi người tiến bộ. Tự phê bình và phê bình chính là nhằm
củng cố khối đoàn kết thống nhất trong Đảng, giữ vững nguyên tắc tập trung dân
chủ, phát huy trí tuệ sáng tạo của mọi cán bộ, đảng viên tham gia xây dựng nghị
quyết và lãnh đạo tổ chức thực hiện thắng lợi nghị quyết của đảng bộ, chi bộ và
nhiệm vụ của đơn vị. Thực chất tự phê bình và phê bình chính là giải quyết mâu
thuẫn trong nội bộ tổ chức đảng dựa trên nền tảng Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư
tưởng Hồ Chí Minh, Cương lĩnh, đường lối, nguyên tắc và điều lệ của Đảng,
trong mối quan hệ của những người đồng chí cùng mục đích, lý tưởng. Tự phê
bình và phê bình vừa mang tính cách mạng và khoa học, vừa mang tính nhân
văn, thúc đẩy con người vươn tới sự hoàn thiện. Do đó, tự phê bình và phê bình
đòi hỏi tính đảng, tính nguyên tắc cao, phải khách quan, trung thực, thẳng thắn,
chân thành, công khai, có lý, có tình. Tự phê bình và phê bình còn có vai trò đặc
biệt quan trọng, trực tiếp góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu
của tổ chức đảng, giữ gìn phẩm chất, tư cách đảng viên, nâng cao uy tín của
Đảng và củng cố niềm tin của quần chúng đối với Đảng. Lênin đã kế thừa và
phát triển tư tưởng của Mác-Ăngghen coi tự phê bình và phê bình là quy luật bất
di bất dịch về sự phát triển của Đảng cách mạng, theo ông Đảng phải luôn tự
phê bình và phê bình, tự vạch ra sai lầm, khuyết điểm, phân tích rõ nguyên nhân
và tìm cách sữa chữa, coi đây là một trong những căn cứ quan trọng để xem xét
một đảng có thật sự là một Đảng Mác xít chân chính hay không. Trong tư tưởng
Hồ Chí Minh, tự phê bình và phê bình không những là vũ khí, là "luật" trong
xây dựng tổ chức mà còn được nâng lên tầm nghệ thuật trong công tác xây dựng
Đảng. Theo Hồ Chí Minh, "Phê bình là nêu ưu điểm và vạch khuyết điểm của
đồng chí mình. Tự phê bình là nêu ưu điểm và vạch khuyết điểm của bản thân
mình. Tự phê bình và phê bình phải đi đôi với nhau”.
Quán triệt và thực hiện quan điểm về tự phê bình và phê bình theo quan
điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí minh, trong suốt quá trình
xây dựng và hoạt động, Đảng ta luôn coi trọng tự phê bình và phê bình. Đảng ta
khẳng định tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển của Đảng, là thước đo
trình độ sinh hoạt dân chủ trong Đảng và là ý thức trách nhiệm của Đảng với
nhân dân. Tự phê bình và phê bình là biện pháp quan trọng để giải quyết mâu
thuẫn trong nội bộ Đảng, để giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp công nhân
của Đảng. Đảng là một tổ chức chính trị, tất yếu trong quá trình vận động, phát
triển, nội bộ Đảng sẽ nảy sinh mâu thuẫn. Nhưng đó không phải là mâu thuẫn
đối kháng, mà là mâu thuẫn giữa cái mới và cái cũ, giữa cái tiến bộ với cái lạc
hậu. Đảng lấy tự phê bình và phê bình là biện pháp cơ bản để giải quyết những
mâu thuẫn đó, tạo động lực cho sự vận động, phát triển của Đảng.
2.2. Liên hệ
* Thành tựu
Chính nhờ có sự trung thành, quán triệt và vận dụng đúng đắn quan điểm
chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về tự phê bình và phê bình
trong xây dựng và hoạt động, Đảng bộ xã Huy Giáp đã có nhiều chuyển biến
tích cực, các Chỉ thị, nghị quyết của Đảng được triển khai một cách đồng bộ và
hiệu quả, việc đẩy mạnh tự phê bình và phê bình tại địa phương đã góp phần
thúc đẩy mọi mặt trong đời sống xã hội phát triển. Trong sinh hoạt của nhiều chi
bộ đảng đã có nhiều thảo luận thẳng thắn, phát huy trí tuệ của đông đảo của cán
bộ, đảng viên trong việc chuẩn bị các đề án, nghị quyết trong việc bầu cử các cơ
quan lãnh đạo; cấp uỷ đảng thực hiện tốt chế độ kiểm điểm công tác tự phê bình
và phê bình tại cơ sở đảng. Tại đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2015-2020 đã chỉ
ra những mục tiêu phát triển đảng trong thờ gian tiếp theo là nâng cao vai trò
lãnh đạo của đảng mà nhiệm vụ chủ yếu của các đảng viên là thường xuyên thực
hiện tốt nguyên tắc tự phê bình và phê bình để cho quần chúng noi theo. Công
tác giáo dục chính trị tư tưởng, công tác tổ chức và cán bộ, xây dựng tổ chức cơ
sở đảng gắn với xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sơ, phát triển đảng, công tác
kiểm tra có những chuyển biến mới. Đa số cán bộ, đảng viên phát huy vai trò
tiền phong, năng động, sáng tạo, giữ gìn phẩm chất đạo đức. Đại đa số cán bộ,
đảng viên trong toàn Đảng bộ nhận thức sâu sắc hơn tầm quan trọng đặc biệt có
ý nghĩa sống còn của công tác xây dựng Đảng hiện nay... Qua các đợt sinh hoạt
tự phê bình, phê bình đã có tác dụng răn đe, cảnh tỉnh, phòng ngừa những tiêu
cực về chính trị, đạo đức, lối sống của đội ngũ cán bộ đảng viên; sự thông cảm,
tính đồng chí trong cơ quan và đoàn kết nội bộ được củng cố.
* Nguyên nhân đạt được
Do có sự chỉ đạo tập trung, kiên quyết, kịp thời của Đảng ủy xã đối với
tập thể các chi bộ đảng trực thuộc trong thực hiện chế độ tự phê bình và phê
bình. Cấp ủy Đảng đã nghiêm túc quán triệt các quan điểm của Đảng, chỉ thị,
nghị quyết và hướng dẫn chỉ đạo của Trung ương trong thực hiện chế độ tự phê
bình và phê bình. Có sự đoàn kết nhất trí cao trong Đảng bộ xã, trong đội ngũ
cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Huyện ủy quản lý, giữ vững nguyên tắc tập
trung dân chủ trong sinh hoạt đảng; chấp hành đúng quy chế làm việc của Đảng
ủy. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt luôn tự giác, gương mẫu, nhiệt tình, trách
nhiệm, ngày càng được củng cố về số lượng và chất lượng.
* Hạn chế
Chất lượng kiểm điểm tự phê bình và phê bình chưa cao, nhất là kiểm
điểm phần tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống chưa sâu, chưa tự giác bộc lộ
những tồn tại, yếu kém khuyết điểm... Hầu như không có trường hợp nào qua tự
phê bình và phê bình chỉ ra được những tập thể và cá nhân sai phạm đến mức
phải xem xét xử lý kỷ luật. Tình trạng lãng phí trong việc sử dụng các nguồn
lực, trong sử dụng kinh phí, tài sản công trong sinh hoạt đang làm tha hóa một
bộ phận cán bộ, làm suy yếu bộ máy lãnh đạo, tổn thất đến lợi ích kinh tế, làm
ảnh hưởng tới niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng.
* Nguyên nhân tồn tại
Tính tự giác, gương mẫu, dũng cảm thành khẩn của một số ít đồng chí cán
bộ chủ chốt chưa cao; tinh thần đấu tranh, xây dựng của đội ngũ cán bộ đảng
viên thiếu mạnh dạn, thẳng thắn, còn né tránh... Công tác quản lý cán bộ lâu nay
thiếu chặt chẽ, cấp ủy nắm cán bộ chưa chắc nên chưa có gợi ý, yêu cầu kiểm
điểm cụ thể và sâu sắc, tinh thần trách nhiệm, tính tiền phong, gương mẫu của
cán bộ, đảng viên còn hạn chế. Tinh thần tự phê bình và phê bình của một số cán
bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện huyện ủy quản lý chưa cao, còn nể nang, dĩ hòa
vi quý, đoàn kết xuôi chiều là nguyên nhân của những tồn tại yếu kém. Công tác
tổ chức, triển khai các đợt kiểm điểm tự phê bình và phê bình của đảng bộ
thường vào dịp cuối năm, có nhiều việc đồng thời phải giải quyết nên công tác
chuẩn bị không kỹ và thiếu thời gian thực hiện. Đấu tranh tự phê bình và phê
bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 6 của các chi bộ đảng, nhiều cán
bộ, đảng viên còn yếu nên ít phát hiện được tham nhũng, tiêu cực ở cơ quan,
đơn vị, địa phương, cá biệt có nơi còn vi phạm nguyên tắc của Đảng, đặc biệt
là nguyên tắc tập trung dân chủ, dẫn đến nội bộ mất đoàn kết.
* Giải pháp
Tiếp tục thực hiện cuộc vận động xây dựng chỉnh đốn Đảng, tự phê bình
và phê bình trong Đảng theo nghị quyết Trung ương 6 (lần 2) khóa VIII; tập
trung nâng cao chất lượng các chi bộ, đặc biệt là chi bộ cơ quan. Bồi dưỡng
nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Huyện ủy quản
lý.
Xây dựng cơ chế giám sát của quần chúng nhân dân đối với hoạt động của
cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Huyện ủy Bảo Lạc quản lý thông qua việc
cho quần chúng phê bình cán bộ lãnh đạo.
Đẩy mạnh công tác cuộc cải cách hành chính, nêu cao tinh thần tự phê
bình và phê bình trong đội ngũ cán bộ cán bộ đảng viên đặc biệt là các chi bộ
thôn xóm; phải mở rộng và phát huy dân chủ trong sinh hoạt phê bình và tự phê
bình.
Tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao ý thức tự giác thực hiện
tự phê bình và phê bình cho đội ngũ đảng viên. Nghiêm chỉnh chấp hành chế độ
quy định về tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt cấp ủy, chi bộ đảng.
3. Kết luận
Tự phê bình và phê bình là phương tiện quan trọng nhất để xây dụng,
củng cố đoàn kết, thống nhất trong Đảng. Do vậy, trong giai đoạn cách mạng
mới hiện nay tự phê bình và phê bình là việc làm không thể thiếu và nó bao trùm
lên tất cả trong xây dựng và hoạt động của Đảng. Nó giúp cho cán bộ, đảng viên
và tổ chức đảng thấy được những ưu điểm, khuyết điểm của mình, tìm ra cách
thức, phương pháp khắc phục để thực hiện nhiệm vụ sắp tới nặng nề hơn. đặc
biệt Đảng ta đang chỉ đạo quyết liệt việc thực hiện có chất lượng tự phê bình và
phê bình gắn với cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
minh trong tất cả các lĩnh vực hoạt động của mình, nhất là thách thức của việc
phòng chống tham nhũng hiện nay của toàn Đàng, Nhà nước và nhân dân ta,
chắc chắn Đảng sẽ lãnh đạo đất nước ta thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kinh tế xã hội và những nhiệm vụ xây dựng Đảng mà Nghị quyết Đại hội X đã đề ra.