Pablo Picasso

TIỂU SỬ CỦA PICASSO
* THỜI THƠ ẤU:
Pablo Picasso sinh ngày 25 tháng 10 năm 1881 tại Malaga, Tây Ban
Nha. Ông là con cả của Don José Ruiz và Maria Picasso Lopez. Sau ông
còn có hai em gái Lola và Conchita. Tên đầy đủ của Picasso là Pablo
Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno Crispin Crispiniano de
la Santisima Trinidad Ruiz Blasco Picasso y Lopez.
*QUÁ TRÌNH HỌC TẬP VÀ THÀNH DANH:
Hai bức tranh nổi tiếng nhất của Picasso đã trở thành biểu tượng. Đó là
“Những cô nàng ở Avignon” và “Guernica”. Khi ông trưng ra bức “Những
cô nàng ở Avignon” vào năm 1907 trong xưởng vẽ Bateau-Lavoir, mọi
người đều cảm thấy kinh hoàng. Những người bạn của ông như
Apollinaire, Braque, Matisse không thể hiểu nổi việc ông quay trở lại với
xu hướng nguyên thủy. Năm 1924, Jacques Doucet, một nhà thiết kế
thời trang đã mua tác phẩm này.
Sau khi Doucet mất, nó được bán cho phòng tranh Seligmann ở New
York. Cùng năm đó, bảo tàng MoMA đã mua lại bức tranh này. Đây là
lúc “Những cô nàng Avignon” bắt đầu được trưng bày trước công chúng
và được coi như “bức tranh đầu tiên của nghệ thuật hiện đại”.
Một biểu tượng khác là bức Guernica cũng ra đời vào thời kỳ này. Vụ
máy bay Đức, đồng minh của những người theo chế độ Franco, ném
bom vào ngôi làng nhỏ ở xứ Basque đã truyền cảm hứng cho Picasso vẽ
bức tranh bi thảm này. Tác phẩm được giới thiệu lần đầu trong khu vực
Tây Ban Nha tại Triển lãm quốc tế và người xem thời đó cũng chưa hiểu
nó muốn nói gì.
Guernica dừng chân ở New York năm 1939. Theo ý muốn của Picasso,
nó được lưu giữ tại bảo tàng MoMA. Tác phẩm này quay lại bảo tàng
Padro năm 1981 và sau đó được chuyển đến bảo tàng quốc gia Reina
Sofia năm 1992.
* DANH TIẾNG:
Năm 1939, bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại MoMA ở New York đã tổ chức

buổi triển lãm lớn đầu tiên để vinh danh Picasso. Từ đấy, ông được nước
Mỹ ca ngợi như nghệ sĩ vĩ đại nhất thế kỷ 20. Tên tuổi ông thực sự được
cả thế giới biết đến từ những năm 1950. Sau đó, các cuộc triển lãm
tranh Picasso liên tiếp diễn ra tại London hoặc Milan.
Những cô nàng ở Avignon
Nhưng nước Pháp vẫn thờ ơ với Picasso, dù một cuộc triển lãm tranh
của ông đã được tổ chức vào năm 1955 tại bảo tàng Nghệ thuật trang
trí Paris. Khi André Malraux trở thành bộ trưởng Văn hóa, ông đã sửa
chữa sự chậm trễ này bằng việc tổ chức một triển lãm hoành tráng để
kỷ niệm sinh nhật 85 tuổi của Picasso vào năm 1966.
Năm 1971, khi danh họa đã ở tuổi 90, Nhà nước Pháp muốn vinh danh
ông. Tổng thống Pháp Georges Pompidou đã cho đặt 8 bức tranh của
Picasso trong Phòng Tranh Lớn ở bảo tàng Louvre. Đây là lần đầu tiên
tranh của một họa sĩ còn sống được treo trong bảo tàng này.
Năm 1973, sáu tuần sau khi ông mất, một cuộc triển lãm trưng bày
những sáng tác cuối cùng Picasso đã bị chỉ trích rất nặng nề. Chỉ đến
năm 1985, việc khánh thành bảo tàng Picasso mới giúp người Pháp hiểu
rõ hơn về các tác phẩm của ông.
* ĐÀN BÀ:
Những người phụ nữ, từ nữ thần cho đến nữ tu, đều ám ảnh tác phẩm
của Picasso. Là tấm gương phản chiếu cảm xúc và niềm đam mê của
ông, họ ảnh hưởng đến các sáng tác của người họa sĩ. Đó cũng chính là
lý do dẫn đến những thay đổi về màu sắc và phong cách của Picasso
qua các thời kỳ. Thời kỳ Xanh, với những bức tranh đầu tiên được vẽ
chủ yếu bằng màu xanh, phản ánh sự khốn cùng và vỡ mộng. Khi gặp
Madeleine - một người mẫu hoạt bát - vào năm 1904 ở Lapin, và sau đó
là Fernande, người tình của ông ở Bateau-Lavoir, Picasso chuyển sang
Thời kỳ Hồng.
Năm 1918, ông cưới Olga, một diễn viên balê người Nga có khuôn mặt
đức mẹ. Trong thời gian này, ông đã thôi vẽ những khuôn mặt nhỏ

mang tính hình học của trường phái lập thể và chuyển sang trường phái
hàn lâm cho phù hợp với người vợ ông yêu quý.
Cô gái trẻ trung và dịu dàng Marie-Thérèse đã đánh thức các giác quan
và năng lực sáng tạo của người họa sĩ. Trong những năm 1930, Marie-
Thérèse là nguồn cảm hứng cho những tác phẩm khêu gợi đẹp nhất của
ông với những đường cong quyến rũ.
Nhưng chính Dora Maar, một nữ trí thức, mới là người được ông đưa vào
bức Guernica thể hiện thảm kịch ở Guernica và nỗi đau chiến tranh với
những đường nét quằn quại.
Rồi Françoise bước vào cuộc đời ông năm 1954. Người phụ nữ có dáng
vóc thon thả và mái tóc đen huyền này là biểu tượng của hạnh phúc
ông vừa tìm lại được.
Năm 1961, ở tuổi 80, Picasso đã cưới Jacqueline, người cố vấn trong
suốt 20 năm cuối đời của ông. Bà gợi lại cho ông hình ảnh những cung
phi trong tranh của Delacroix. Sợ hãi cái chết và bị sự bất lực tình dục
ám ảnh, ông lao vào làm việc không biết mệt mỏi.
Người ta đã thống kê được hơn 200 bức chân dung Jacqueline do
Picasso vẽ.
* C như Chính trị
Việc Franco lên nắm quyền ở Tây Ban Nha đã khơi dậy ý thức chính trị
trong Picasso. Khi cuộc nội chiến bùng nổ năm 1936, ông đã ủng hộ
những người cộng hòa và góp tiền giúp họ. Chính phủ cộng hòa đã bổ
nhiệm ông làm giám đốc danh dự của bảo tàng Padro (Madrid).
* Guernica
Khi Otto Abetz, đại sứ Đức quốc xã tại Paris, chỉ tay vào tấm ảnh chụp
bức tranh Guernica rồi hỏi Picasso: “Ông đã vẽ nó phải không?” Người
họa sĩ đã trả lời: “Không. Chính là các ông đấy.”
* H như hậu duệ
Picasso chưa bao giờ đứng đầu một trường phái nào. Nhưng tranh của
ông đã cuốn hút những họa sĩ Mỹ theo xu hướng “Hội họa hành động”

(action painting), một phong trào ra đời những năm 1950. Việc sử dụng
khổ tranh lớn, những màu sắc đối lập, những sự phá cách hình thể đã
gây ấn tượng với Franz Kline, Mark Rothko, Willem De Kooning, Robert
Motherwell và Jackson Pollock. Họ có thể ngắm những bức tranh của
Picasso tại MoMA (New York), nhất là bức Guernica.
Guernica
Tác phẩm này đã được trưng bày ở đây từ năm 1939 đến năm 1981,
nhưng sau đó nó đã được trả về Madrid.
Pollock đã thực hiện hàng trăm tác phẩm biến tấu tự do từ Guernica và
chúng trông còn còn ác mộng hơn cả bức tranh này nữa.
Họa hội lại được ưa chuộng trong những năm 1980, kéo theo sự trở lại
của Picasso và rồi đỉnh cao của danh họa Tây Ban Nha này.
* Kỷ lục
Giá cả các tác phẩm của Picasso tăng lên ở mức chóng mặt. Năm 2004,
“Chàng trai ngậm tẩu”(1904), một bức tranh bậc thầy trong Thời kỳ
Hồng, đã được bán với giá kỷ lục: 93 triệu USD. Năm 2006, Bức “Nàng
Dora Maar với chú mèo” (1941) cũng được bán với giá rất cao: 85 triệu
đôla.
Năm 2007, trong một cuộc đấu giá tranh, bức “Người phụ nữ khom
mình trong trang phục Thổ Nhĩ Kỳ” (vẽ Jacqueline năm 1955) đã được
trả 27,5 triệu đôla. Theo sau đó là bức “Đầu người phụ nữ” (vẽ Dora
Maar) có giá 26 triệu đôla.
Năm 2007, tổng số tiền thu được từ những tác phẩm của Picasso đã lên
đến 319 triệu đôla. Nhưng cũng năm đó, lần đầu tiên trong 10 năm,
Picasso đã bị Warhol vượt qua. Ngân hàng dữ liệu về các tác phẩm nghệ
thuật Artprice phân tích: “Vị trí thứ hai này chẳng phản ánh được điều
gì cả. Doanh số bán tranh của Picasso thấp hơn là do sự khan hiếm các
tác phẩm mang tính huyền thoại của ông.”
* Lưu giữ
Khi qua đời vào năm 1973, Picasso đã để lại 1.800 bức tranh, 1.300 tác

phẩm điêu khắc, 7.000 bức vẽ và 700 tác phẩm gốm. Vào thời điểm đó,
khối tài sản này có giá trị được ước tính lên đến hơn 1 tỷ franc (tức 150
triệu Euro). Luật Malraux ra đời năm 1986 cho phép người thừa kế trả
tiền thuế bằng cách tặng các tác phẩm cho Nhà nước Pháp. Nhờ vào thủ
tục cho tặng này, một bảo tàng đã ra đời. Bảo tàng này được đặt tại
khách sạn Salé (quận Marais, Paris) và mở cửa vào năm 1985.
Đây là dịp để nước Pháp sửa chữa sự chậm trễ của mình. Vì vào thời
điểm được tặng, Pháp chỉ sở hữu khoảng một chục tác phẩm của
Picasso trong các bộ sưu tập quốc gia. Sau khi Pháp đã mua lại và được
tặng thêm các tác phẩm khác vào năm 1990, con số này lên đến 5.000
tác phẩm gốc, 200.000 bức ảnh, bản chép tay và bản in. Hiện nay, đây
là bộ sưu tập quốc gia lớn nhất thế giới.
* Nhãn hiệu
Picasso quá nổi tiếng. Không có gì ngạc nhiên khi từ Mỹ cho đến Trung
Quốc, mọi người đều muốn dán nhãn “Picasso” lên đủ loại đồ vật như
kính nhà vệ sinh, màn phòng tắm, giấy vệ sinh, dép tông, máy cày đẩy
tay và cả … kem.
Để hạn chế việc sử dụng lung tung các tác phẩm của họa sĩ bậc thầy,
năm người thừa kế trực tiếp của ông, đứng đầu là Claude Picasso, đã
thành lập tổ chức quản trị Picasso Administration vào năm 1995. Nhưng
Christine Pinault mới là người đứng đầu tổ chức này. Mỗi năm, bà phải
xem xét hơn 2.000 yêu cầu xin được khai thác nhãn hiệu “Picasso”. Hai
phần ba trong số đó là từ nước ngoài. Pinault cho biết: “Phần lớn là
những yêu cầu xin sử dụng các tác phẩm của Picasso cho các catalô
triển lãm, sách, tạp chí hoặc bưu thiếp. Một số khác là để in lên áo hoặc
bộ chén đĩa uống cà phê.”
Những điều kiện không thể thiếu để được phép sử dụng tác phẩm của
Picasso là phải sử dụng toàn bộ và giữ nguyên vẹn tác phẩm. Khoảng
15% lời yêu cầu bị từ chối.
* Quan hệ

Picasso đã kết bạn với những người vĩ đại nhất thế kỷ. Braque là bạn chí
cốt của ông, đã cùng ông sáng lập ra trường phái lập thể từ năm 1907.
Matisse, họa sĩ đi trước, là đối thủ đáng kính ông vẫn thường so sánh
trong suốt cuộc đời nghệ thuật của mình. Rất nhiều nhà thơ như
Apollinaire, Cocteau, Eluard, Breton, Aragon đã viết lời đề tặng cho
Picasso trong các tác phẩm của họ và dấn thân cùng ông.
Năm 1955, Henri-Georges Clouzot đã thực hiện bộ phim Picasso bí ẩn
tại trường quay Victorine (Nice). Bộ phim nói về lao động của Picasso,
cho thấy tài năng của danh họa. Nó giành được giải đặc biệt của hội
đồng giám khảo tại Liên hoan phim Cannes năm 1956. Đây là chuyện
chưa từng có đối với những bộ phim làm về một nghệ sĩ vẫn đang sáng
tác.
* V như Vauvenargues
Picasso qua đời ngày 8 tháng tư năm 1973 tại Mougins (Alpes-
Maritimes, Pháp). Ông được chôn cất trong công viên lâu đài
Vauvenargues (Bouches-du-Rhône).
ĐÂY LÀ 1 SỐ TÁC PHẨM NỔI TIẾNG CỦA Pablo PCASSO mà tôi sưu tập
được