V8 Tiet 114

Tiết 114. Lựa chọn trật tự từ trong câu.
A. Mục tiêu:
- Hs biết các khả năng thay đổi trật tự từ. Hiệu quả diễn đạt của các trật tự
từ khac nhay khác nhau. Hs biết cách lựa chon trật tự từ trong nói viết cho phù
hợp với yêu cầu phản ánh thực tế diễn tả t tởng tình cảm của bản thân.
B. Đồ dùng phơng tiện :
GV : Bảng phụ , SGV
HS : SGK, chuẩn bị ở nhà
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động :
1. ổn định tổ chức :
2. Kiểm tra bài cũ :
- Thế nào là hôi thoại
- Vai xã hội ? lợt lời thoại
3. Bài mới :
Hoạt động 1 :
+ Có thể thay đổi trật tự từ trong câu
đợc không ? làm cách nào khi thay
đổi mà không làm thay đổi ý nghĩa cơ
bản của câu ?
- Hs trình bày
- Gv nhận xét
Vậy vì sao tác giả chọn trật tự từ nh
trong đoạn văn ?
I. Nhận xét chung :
- Cai Lệ gõ đầu roi xuống đất, thét
bằng giọng khàn khàn của một ngời
hút nhiều sái cũ.
- Cai Lệ thét bằng giọng khàn khàn
của ngời hút nhiều sái cũ, gõ đầu roi
xuống đất
- Cai Lệ bằng giọng khàn khàn của

ngời hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi
xuống đất, thét
- Gõ đầu roi xuống đất, bằng giọng
khàn khàn của ngời hút nhiều xái cũ,
cai lệ thét.
+ Lặp từ roi ở đầu câu -> Lkết
+ Đặt từ thét cuối câu -> liên kết với
- Hs trình bày
- Gv giải thích
- Gv chốt kiểm tra
Hoạt động 2
Dùng bảng phụ
+ Trật tự từ trong những bộ phận câu
in đậm dới đây thể hiện điều gì ?
- Hs trình bày
- Gv nhận xét
So sánh tác dụng của những xắp xếp
trật tự từ trong các bộ phận sau ?
- hs trình bày
- Gv nhận xét.
Từ những điều đã phân tích em hãy
rút ra tác dụng của việc sắp xếp trật tự
từ trong câu ?
- Hs trình bày
- Gv chốt kiểm tra cơ bản
câu sau
+ Mở rộng cụm từ gõ đầu roi -> nhấn
mạnh
sự hung hãn của cai lệ.
* Ghi nhớ 1: SGK

II. Một số tác dụng của sự sắp xếp trật
tự từ.
- Cai Lệ giật phắt cái thừng trong tay
anh này và chạy sầm sập đến chỗ anh
Dởu.
- Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con
xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn
- Cai Lệ và ngời nhà Lý trởng roi
song tay thớc và dây thừng.
=> Thể hiện trớc sau của HĐ Cai Lệ
=> ngời nhà lý trởng thể hiện thứ bậc
cao thấp của các nhân vật và thứ tự
xuất hiện của các nhân vật ( Cai Lệ đi
trớc ngời nhà Lý trởng theo sau ), roi
song, tay thớc và dây thừng tơng ứng
với cụm từ đứng trớc => tạo liên kết
- Tre giữ làng, giữ nớc, giữ mái nhà
tranh, giữ đồng lúa chín.
=> Cách viết của nhà văn thép mới có
hiệu quả diễn đạt cao hơn vì nó có nhịp
điệu hơn, đảm bảo sự bảo hoà về ngữ
âm. Thể hiện đợc sự tăng tiến của cặp
từ: làng -> nớc và nhà tranh-> đất nớc.
* Ghi nhớ 2: SGK
HĐ 3. III. Luyện tập:
Gv cùng học sinh giải quyết bài tập ( sgk )
Giải thích lý do sắp xếp trật tự từ trong câu ?
- Thời đại Bà Trng, Bà Triệu, Trần Hng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,
=> Kể tên các vị anh hùng theo thứ tự của quá trình diễn ra của lịch sử ở các triều
đại.

- Đẹp vô cùng tổ quốc ta ơi
=> Đặt cum từ đẹp vô cùng trớc hô ngữ Tổ Quốc ta ơi => nhấn mạnh cái đẹp
của nom sông đất nớc. Câu hò ô tiếng hát -> tạo cảm giác kéo dài, mênh mang
bông nớc, làm cho câu thơ bắt vần với câu trớc => đảm bảo sự hài hoà về ngữ
âm.
* Củng cố:
- Hs cần nắm đợc tác dụng của trật tự từ trong câu. Thấy rõ giá trị diễn
đạt ở mỗi trật tự từ.
- Làm bài tập c ( sgk ). Chuẩn bị cho luyện tập.