Các thầy giáo, cô giáo kính mến!
Tôi là một giáo viên Tiểu học, không được đào tạo chuyên sâu về một
môn học nào, nhưng lại được phân công nhiệm vụ bồi dưỡng học sinh giỏi lớp 5
môn Toán, tôi cảm thấy rất lúng túng trước nhiều dạng toán. Vì vậy, để giúp học
sinh hiểu được bài, vận dụng tốt, tôi phải tự mày mò, học hỏi thêm các đồng
nghiệp đi trước. Từ đó, tôi tự đúc rút kinh nghiệm dạy học cho bản thân mình.
Gần đây, tôi rút ra một kinh nghiệm khi hướng dẫn học sinh làm các bài toán về
tính thứ ngày sau hoặc trước một năm, tôi vận dụng thấy đúng, nhưng không
dám khẳng định đó có phải là cách giải tối ưu hay không. Bởi qua thực tế tôi
nhận thấy: Mình tự làm, tự hiểu thì dễ nhưng nói cho học sinh hiểu và vận dụng
tốt thì không đơn giản chút nào. Vì vậy, hôm nay, tôi mạo muội trình bày với các
thầy cô quan tâm đến vấn đề này, mong các thầy cô đóng góp ý kiến cho tôi.
CÁCH TÍNH THỨ NGÀY SAU HOẶC TRƯỚC MỘT NĂM
I.Cách tính thứ sau một năm:
1.Nếu tháng được nói đến trong đề bài là tháng 1 hoặc tháng 2 thì cần
xem năm đó có phải là năm nhuận hay không ( năm nhuận tháng 2 có 29
ngày):
a- Nếu tháng 2 của 2 năm liên quan trong đề bài có 29 ngày làm như sau:
366 : 7 = 52 dư 2, ta đếm tiếp 2 thứ liền sau thứ đề bài đã cho. ( 366 là số
ngày của năm nhuận, 7 là số ngày của 1 tuần)
Ví dụ1 : Ngày 9 tháng 1 năm 2008 là thứ tư. Hỏi ngày 9 tháng 1 năm 2009 là
thứ mấy?
Phân tích: Đề bài nói đến khoảng thời gian từ: Ngày 9 tháng 1 năm 2008
đến ngày 9 tháng 1 năm 2009. Tháng 2 năm 2008 có 29 ngày, tháng 1 trước
tháng 2. Vậy từ 9/1 /2008 đến 9/1/2009 là 366 ngày.
Giải:
Từ ngày 9 /1/ 2008 đến ngày 9/1/2009 là 366 ngày vì tháng 2/ 2008 có 29
ngày.1 tuần = 7 ngày
Ta thấy 366 : 7 = 52 dư 2, sau thứ tư là đến thứ năm rồi đến thứ sáu. Vậy
ngày 9 tháng 1 năm 2009 là ngày thứ sáu.
b- Nếu tháng 2 của 2 năm liên quan trong đề bài đều chỉ có 28 ngày, ta làm
như sau:
365 : 7 = 52 dư 1, ta đếm tiếp thứ liền sau thứ ở đề bài đã cho ( 365 là số ngày
của năm không nhuận)
Ví dụ 2: Ngày 9 tháng 1 năm 2009 là ngày thứ sáu. Hỏi ngày 9 tháng 1 năm
2010 là ngày thứ mấy?
1
Phân tích: Đề bài nói đến năm 2009 và 2010, cả 2 năm này đều không
nhuận. Vì vậy từ 9/1/ 2009 đến 9/1/ 2010 là 365 ngày.
Giải:
Từ ngày 9/1/ 2009 đến ngày 9/1/ 2010 là 365 ngày.
1 tuần = 7 ngày.
365 : 7 = 52 dư 1, sau thứ sáu là đến thứ bảy. Vậy ngày 9 tháng1 năm 2010
là ngày thứ bảy.
2. Nếu tháng được nói đến trong đề bài là tháng sau tháng 2 ta tính như
cách tính khi tháng 2 có 28 ngày.
Ví dụ: Ngày 30 tháng 4 năm 2008 là thứ tư. Hỏi ngày 30 tháng 4 năm 2009 là
ngày thứ mấy?
Phân tích: Đề bài nói đến khoảng thời gian từ ngày 30 tháng 4 năm 2008
đến ngày 30 tháng 4 năm 2009 . Năm 2008 là năm nhuận nhưng tháng 4 sau
tháng 2, năm 2009 không phải là năm nhuận. Vậy từ ngày 30 tháng 4 năm
2008 đến ngày 30 tháng 4 năm 2009 có 365 ngày.
Giải:
Từ ngày 30/ 4/ 2008 đến ngày 30/4/2009 là 365 ngày. 1 tuần = 7 ngày.
365 : 7 = 52 dư 1. Sau thứ tư là đến thứ năm.
Vậy ngày 30 tháng 4 năm 2009 là thứ năm.
II. Cách tính thứ trước một năm:
Ta làm tương tự như cách tính thứ sau một năm, chỉ khác là đếm lùi theo
thứ mà đề bài đã cho.
Ví dụ1: Ngày 9 tháng 1 năm 2009 là thứ sáu. Ngày 9 tháng 1 năm 2008 là
thứ mấy?
Phân tích: Bài toán cho biết: “Ngày 9 tháng 1 năm 2009 là thứ sáu”. Bài
toán hỏi: “Ngày 9 tháng 1 năm 2008 là thứ mấy?”. Ở đây ta phải tính lùi theo
thời gian. Năm 2009 không phải là năm nhuận. Năm 2008 là năm nhuận,
tháng 1 trước tháng 2, mà tháng 2 năm 2008 có 29 ngày. Vậy từ ngày 9/ 1/
2008 đến 9/1/2009 là 366 ngày.
Giải:
Từ ngày 9/ 1/ 2008 đến ngày 9/1/2009 là 366 ngày vì tháng 2 năm 2008 có
29 ngày. 1tuần = 7 ngày.
366: 7 = 52 dư 2. Liền trước thứ sáu là thứ năm , liền trước thứ năm là thứ tư.
Vậy ngày 9 tháng 1 năm 2008 là thứ tư.
Ví dụ 2: Ngày 30 tháng 4 năm 2009 là thứ năm. Hỏi ngày 30 tháng 4 năm
2008 là ngày thứ mấy?
Phân tích: Bài toán cho biết: “Ngày 30 tháng 4 năm 2009 là thứ năm”. Bài
toán hỏi: “Ngày 30 tháng 4 năm 2008 là thứ mấy?”. Năm 2009 không phải là
2
năm nhuận. Năm 2008 là năm nhuận, tháng 2 năm 2008 có 29 ngày nhưng
tháng 4 ở sau tháng 2. Vậy từ ngày 30/4/2008 đến ngày 30/4/2009 là 365 ngày.
Giải:
Từ ngày 30/4/2008 đến ngày 30/4/2009 là 365 ngày.
1tuần = 7 ngày
365 : 7 = 52 dư 1, liền trước thứ năm là thứ tư. Vậy ngày 30 tháng 4 năm
2008 là ngày thứ tư.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ mà tôi đã vận dụng khi dạy cho học sinh
cách tính thứ sau hoặc trước một năm. Tôi biết còn nhiều điều cần bàn về dạng
toán này. Tôi chờ mong ý kiến của các đồng nghiệp.
3