Quản lý kiến trúc cảnh quan khu đô thị sinh thái bắc đầm vạc, thành phố vĩnh yên (luận văn thạc sĩ)

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO

BỘ XÂY DỰNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI

NGUYỄN THÀNH LUÂN

QUẢN LÝ KIẾN TRÚC CẢNH QUAN
KHU ĐÔ THỊ SINH THÁI BẮC ĐẦM VẠC,
THÀNH PHỐ VĨNH YÊN, TỈNH VĨNH PHÚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ VÀ CÔNG TRÌNH

Hà Nội - 2019


BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO

BỘ XÂY DỰNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI

NGUYỄN THÀNH LUÂN
KHÓA: 2017 - 2019

QUẢN LÝ KIẾN TRÚC CẢNH QUAN
KHU ĐÔ THỊ SINH THÁI BẮC ĐẦM VẠC,
THÀNH PHỐ VĨNH YÊN, TỈNH VĨNH PHÚC
Chuyên ngành: Quản lý đô thị và công trình
Mã số: 60.58.01.06

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ VÀ CÔNG TRÌNH

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS.KTS.PHẠM TRỌNG THUẬT

Hà Nội - 2019


BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO

BỘ XÂY DỰNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI

NGUYỄN THÀNH LUÂN
KHÓA: 2017 - 2019

QUẢN LÝ KIẾN TRÚC CẢNH QUAN
KHU ĐÔ THỊ SINH THÁI BẮC ĐẦM VẠC,
THÀNH PHỐ VĨNH YÊN, TỈNH VĨNH PHÚC
Chuyên ngành: Quản lý đô thị và công trình
Mã số: 60.58.01.06

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ VÀ CÔNG TRÌNH

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS.KTS.PHẠM TRỌNG THUẬT

XÁC NHẬN

CỦA CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN

Hà Nội - 2019


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn Thạc sĩ Quản lý đô thị và công trình, với lòng
kính trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành bày tỏ lời cảm ơn tới:
PGS.TS.KTS. Phạm Trọng Thuật là người hướng dẫn khoa học có trình
độ cao và kinh nghiệm, đã hướng dẫn tận tình, trách nhiệm, khoa học và hiệu
quả.
Khoa Sau Đại học - Trường ĐH Kiến trúc Hà Nội đã nhiệt tình hướng
dẫn giúp đỡ, tạo điều kiện để tác giả hoàn thành tốt khóa học và luận văn
Thạc sỹ.
Các thầy giáo, cô giáo là giảng viên Khoa Sau Đại học - Trường Đại học
Kiến trúc Hà Nội đã giảng dạy, giúp tôi tiếp thu được những kiến thức quý
báu chuyên ngành Quản lý đô thị trong thời gian học tập tại Trường.
Tuy đã rất cố gắng, nhưng do điều kiện thời gian, kiến thức của bản thân
còn hạn chế nên nội dung Luận văn cũng không tránh khỏi những thiếu sót,
tôi rất mong nhận được sự đóng góp những ý kiến quý báu của Hội đồng khoa
học Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội cùng các thầy cô giáo, đồng nghiệp và
bạn bè. Đặc biệt mong mỏi được sự quan tâm sâu sắc của các thầy cô trực tiếp
phản biện đối với Luận văn này để nội dung Luận văn được hoàn thiện hơn và
để nội dung nghiên cứu của tôi có tính thực tiễn cao hơn, góp phần cải thiện
công tác quản lý kiến trúc cảnh quan các khu đô thị mới.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà nội, ngày tháng năm 2019
Tác giả luận văn

Nguyễn Thành Luân

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ là công trình nghiên cứu khoa học
độc lập của tôi. Các số liệu khoa học, kết quả nghiên cứu của Luận văn là
trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Thành Luân


MỤC LỤC
Lời cảm ơn
Lời cam đoan
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục hình minh họa
Danh mục bảng biểu
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
* Lý do chọn đề tài .................................................................................. 1
* Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu...................................................... 2
* Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................... 3
* Phương pháp nghiên cứu .................................................................... 3
* Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ........................................... 4
* Một số thuật ngữ .................................................................................. 4
* Cấu trúc luận văn ................................................................................. 6
NỘI DUNG....................................................................................................... 7
CHƯƠNG 1: THỰC TRẠNG QUY HOẠCH CÁC KHU ĐÔ THỊ MỚI
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ VĨNH YÊN VÀ QUẢN LÝ KIẾN TRÚC
CẢNH QUAN KĐT SINH THÁI BẮC ĐẦM VẠC ...................................... 7
1.1. Tổng quan về quy hoạch các khu đô thị mới trên đại bàn thành

phố Vĩnh Yên ........................................................................................... 7
1.2. Thực trạng quản lý kiến trúc cảnh quan của các khu đô thị mới
tại thành phố Vĩnh Yên. ....................................................................... 12
1.2.1. Thực trạng quản lý kiến trúc cảnh quan........................................ 12
1.2.2. Thực trạng bộ máy quản lý ........................................................... 14
1.2.3. Thực trạng sự tham gia của cộng đồng. ........................................ 16
1.2.4. Những vấn đề cần nghiên cứu về quản lý kiến trúc cảnh quan của
các khu đô thị mới tại thành phố Vĩnh Yên. ........................................... 17


1.3. Thực trạng quản lý kiến trúc cảnh quan KĐT sinh thái Bắc
Đầm Vạc ................................................................................................. 20
1.3.1. Quá trình hình thành, phát triển KĐT sinh thái Bắc Đầm Vạc .... 20
1.3.2. Công tác quy hoạch khu đô thị sinh tháiBắc Đầm Vạc. ............... 23
1.3.3. Những vấn đề cần nghiên cứu trong việc quản lý kiến trúc cảnh
quan khu đô thị sinh tháiBắc Đầm Vạc. ................................................. 26
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ KHOA HỌC CHO VIỆC QUẢN LÝ KIẾN TRÚC
CẢNH QUAN................................................................................................. 28
2.1. Cơ sở pháp lý để quản lý kiến trúc cảnh quan............................ 28
2.1.1. Hệ thống văn bản pháp luật của Việt Nam: .................................. 28
2.1.2. Văn bản pháp lý của địa phương có liên quan: ............................. 31
2.2. Cơ sở lý thuyết để quản lý kiến trúc cảnh quan ......................... 31
2.2.1. Các lý thuyết về kiến trúc cảnh quan ............................................ 31
2.2.2. Các lý thuyết về quản lý kiến trúc cảnh quan ............................... 32
2.2.3. Mô hình phát triển khu đô thị mới ................................................ 34
2.2.4. Các yếu tố tác động đến dự phát triển khu đô thị mới .................. 35
2.3. Kinh nghiệm trong công tác quản lý kiến trúc cảnh quan tại các
khu đô thị mới ở Việt Nam và nước ngoài: ........................................ 38
2.3.1. Kinh nghiệm ở Việt Nam: ............................................................. 38
2.3.2. Kinh nghiệm nước ngoài: ............................................................. 41

2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến đặc trưng kiến trúc cảnh quan khu
đô thị sinh thái Bắc Đầm Vạc: ............................................................. 44
CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP QUẢN LÝ KIẾN TRÚC CẢNH QUAN KHU
ĐÔ THỊ SINH THÁI BẮC ĐẦM VẠC, THÀNH PHỐ VĨNH YÊN ......... 48
3.1. Quan điểm và nguyên tắc quản lý: ............................................... 48
3.1.1. Quan điểm quản lý: ....................................................................... 48
3.1.2. Nguyên tắc quản lý: ...................................................................... 49


3.2. Giải pháp quản lý kiến trúc cảnh quan KĐT sinh thái Bắc Đầm
Vạc. ......................................................................................................... 49
3.2.1. Giải pháp rà soát, quy hoạch kiến trúc cảnh quan theo quy hoạch.
................................................................................................................. 49
3.2.2. Giải pháp quản lý kiến trúc. .......................................................... 51
3.2.3. Giải pháp sự kết hợp giữa chính quyền, chủ đầu tư và cộng đồng
dân cư. ..................................................................................................... 53
3.2.4. Giải pháp về cơ chế chính sách ..................................................... 56
3.2.5. Đề xuất mô hình bộ máy quản lý KĐT. ........................................ 58
3.2.6. Vai trò và sự tham gia của cộng đồng trong quản lý kiến trúc cảnh
quan. ........................................................................................................ 59
3.3. Dự thảo quy chế quản lý kiến trúc cảnh quan khu đô thị sinh
thái Bắc Đầm Vạc. ................................................................................. 64
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 79
KẾT LUẬN ............................................................................................ 79
KIẾN NGHỊ ........................................................................................... 80
PHỤ LỤC THAM KHẢO


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Cụm từ viết tắt

Viết tắt

Bộ Xây dựng

BXD

Chất thải rắn

CTR

Chủ đầu tư

CĐT

Kiến trúc cảnh quan

KTCQ

Khu đô thị mới

KĐTM

Nhà xuất bản

NXB

Nghị định – Chính phủ

NĐ-CP

Quy chuẩn Xây dựng Việt Nam

QCXDVN

Quy hoạch

QH

Quy hoạch chi tiết

QHCT

Thành phố

TP

Thông tư

TT

Thủ tướng

TTg

Ủy ban nhân dân

UBND

Vệ sinh môi trường

VSMT


DANH MỤC HÌNH MINH HỌA
Số hiệu

Tên hình

hình
Hình 1.1

Sơ đồ tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan
KĐT Chùa Hà Tiên

Trang

10

Hình 1.2

Một số hạng mục đã xây dựng

11

Hình 1.3

Tuyến phố xây dựng nhưng chưa có hộ dân ở

11

Hình 1.4

Các hạng mục còn lại đang được đầu tư dang dở.

11

Hình 1.5

Hình 1.6

Sự lộn xộn về mầu sắc, phong cách kiến trúc và
khoảng lùi xây dựng
Cây xanh chưa được quan tâm về chủng loại và
hình thức

18

19

Hình ảnh tại khu vực được đầu tư làm khu nghỉ
Hình 1.7

dưỡng và du lịch cao cấp Sông Hồng Thủ Đô –

20

Bắc Đầm Vạc
Hình 1.8
Hình 1.9

Hình 1.10

Hình 1.11

Vị trí khu đô thị sinh thái Bắc Đầm Vạc
Phối cảnh tổng thể khu đô thị sinh thái Bắc Đầm
Vạc
Sơ đồ tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan khu
đô thị sinh thái Bắc Đầm Vạc
Sơ đồ quy hoạc sử dụng đất khu đô thị sinh thái
Bắc Đầm Vạc

21
22

22

26

Hình 3.1

Minh họa sử dụng khoảng lùi

52

Hình 3.2

Bố cục công trình

52

Hình 3.3

Không gian vui chơi trẻ em trong khu đô thị

68

Hình 3.4

Minh họa mẫu thùng rác đô thị

69


Hình 3.5

Minh họa bố trí cây xanh khu nhà ở biệt thự

74

Hình 3.6

Quy định sử dụng cây xanh

75

Hình 3.7

Minh họa bố trí cây xanh đường phố

75

Hình 3.8

Minh họa đặt biển quảng cáo

77


DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU
Số hiệu bảng, biểu
Bảng 1.1
Bảng 3.1

Tên bảng, biểu
Bảng các chỉ tiêu sử dụng đất Khu đô thị

Trang

sinh thái Bắc Đầm Vạc

25

Độ vươn tối đa của ban công

67

DANH MỤC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ
Số hiệu

Tên sơ đồ

Trang

Sơ đồ 1.1

Sơ đồ cơ cấu quản lý đô thị Thành phố

14

Sơ đồ 3.1

Sơ đồ phối hợp các bên liên quan trong
quản lý kiến trúc cảnh quan khu đô thị
sinh thái Bắc Đầm Vạc.

54

Sơ đồ 3.2

Sơ đồ bộ máy quản lý Khu đô thị sinh
thái Bắc Đầm Vạc

58


1

MỞ ĐẦU

* Lý do chọn đề tài
Thành phố Vĩnh Yên là đô thị được thành lập từ năm 1899. Trải qua
nhiều giai đoạn Vĩnh Yên hiện có lợi thế phát triển nhiều mặt trong vùng tỉnh
Vĩnh Phúc với vai trò là trung tâm chính trị - kinh tế - văn hóa - thương mại
và dịch vụ tỉnh. Ngày 06/11/1996 tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa IX đã
thông qua Nghị quyết “ Về việc chia và điều chỉnh địa giới hành chính 1 số
tỉnh” và ngày 01/01/1997 tỉnh Vĩnh Phúc được chính thức được tái lập, thị xã
Vĩnh Yên lại là trung tâm tỉnh lỵ. Sau hơn 20 năm trở lại là trung tâm của
tỉnh Vĩnh Phúc, thành phố Vĩnh Yên đã có những bước đột phá phát triển với
tốc độ cao đưa Vĩnh Phúc là tỉnh nằm trong số các tỉnh có GDP cao nhất
nước. Năm 2017, tổng thu ngân sách trên địa bàn thành phố đạt 1865,723 tỷ
đồng, mức tăng trưởng kinh tế trung bình 3 năm gần nhất là 18,11% thu nhập
bình quân đạt 5.060 USD / người/ năm (bằng 2,85 lần so với thu nhập bình
quân của cả nước). Thực hiện Quyết định số 1883/QĐ- TTg ngày 26/10/2011
của Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng đô thị
Vĩnh Phúc, xác định đây là một trong những trung tâm kinh tế quan trọng của
tỉnh và của vùng Thủ đô, cửa ngõ quan trọng để giao lưu kinh tế trong khu
vực, trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, vùng lan tỏa của tam giác kinh tế
Hà Nội - Hải Phòng - Hạ Long. [17]
Được sự quan tâm của Chính quyền địa phương và các Ban ngành trung
ương, và với sự nỗ lực phấn đấu trong hơn 20 năm qua của các cấp Chính
quyền và nhân dân thành phố Vĩnh Yên đã có những đầu tư xây dựng hạ tầng
kỹ thuật tạo đổi thay lớn về diện mạo đô thị và chất lượng cuộc sống của
người dân.
Trong quá trình hình thành và phát triển đô thị, thành phố Vĩnh Yên bị
tác động mạnh bởi xu hướng đô thị hoá. Thực tiễn kiến trúc và cảnh quan


2

nhìn chung còn có những điều bất cập: Công tác quản lý quy hoạch xây dựng
và quản lý xây dựng đô thị chưa đáp ứng được những yêu cầu của quá trình
đô thị hoá đang diễn ra với tốc độ cao, bộ máy quản lý đô thị chưa đủ năng
lực theo kịp sự phát triển nhanh chóng của xã hội. Đầu tư phát triển dàn trải
cho xây dựng hạ tầng kỹ thuật, bên cạnh hệ thống đường được mở rộng còn
thiếu hệ thống cây xanh đường phố, tiện nghi môi trường; bộ mặt kiến trúc
đường phố tuy đã được cải thiện nhưng vẫn còn lộn xộn, sắp đặt thiếu trật tự,
thiếu sự hài hoà, việc sử dụng đất còn tuỳ tiện, tự phát là chính, không gian
cảnh quan đường phố thiếu đặc trưng … Kiến trúc công trình, đặc biệt là các
công trình nhà liền kề, công trình biệt thự còn pha tạp, chắp vá, thiếu chọn
lọc, việc sử dụng vật liệu hoàn thiện, màu sắc công trình tuỳ tiện; văn hoá
thẩm mỹ đô thị bị xem nhẹ. Công trình công cộng còn thiếu, kiến trúc không
gian xanh đô thị còn mang tính tự phát, chưa được đầu tư và chú ý. Trong
sáng tác kiến trúc tồn tại xu hướng bắt chước, áp đặt kiến trúc ngoại lai, thiếu
sự tôn trọng giá trị kiến trúc, nghệ thuật truyền thống...
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, để có được những thành công trong
đầu tư phát triển và quản lý khu đô thị mới cần có các giải pháp quản lý hiệu
quả về kiến trúc cảnh quan, sử dụng đất, hạ tầng kỹ thuật... Trong đó công tác
quản lý kiến trúc cảnh quan là một nhân tố quan trọng trong việc phát triển,
cải thiện môi trường và đảm bảo mỹ quan đô thị
Chính vì vây, việc nghiên cứu đề tài “Quản lý kiến trúc cảnh quan
Khu đô thị sinh thái Bắc Đầm Vạc, thành phố Vĩnh Yên” là rất cần thiết,
vừa có ý nghĩa thực tế, vừa là vấn đề cấp bách và mang tính thực tiễn cao,
nhằm nâng cao chất lượng kiến trúc cảnh quan của khu đô thị để khu đô thị
Bắc Đầm Vạc trở thành khu đô thị sinh thái theo đúng tính chất của quy
hoạch đã được duyệt.
* Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu


3

- Mục đích nghiên cứu: Đề xuất các giải pháp nhằm quản lý không gian
kiến trúc cảnh quan cho KĐT sinh thái Bắc Đầm Vạc trong quá trình xây
dựng và phát triển, đảm bảo tính thống nhất của không gian tổng thể đến
không gian cụ thể các khu vực thuộc đô thị.
- Nhiệm vụ nghiên cứu: Để đạt được mục tiêu nghiên cứu của đề tài cần
có những nhiệm vụ nghiên cứu sau:
+ Nêu thực trạng công tác quản lý kiến trúc cảnh quan tại các KĐTM
trên địa bàn thành phố Vĩnh Yên.
+ Nghiên cứu giải pháp quản lý kiến trúc cảnh quan các KĐTM xây
dựng tại thành phố Vĩnh Yên và nghiên cứu áp dụng cho KĐT sinh thái Bắc
Đầm Vạc.
* Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: các kiến trúc cảnh quan của khu đô thị mới trên
địa bàn thành phố Vĩnh Yên và tập trung vào KĐT sinh thái Bắc Đầm Vạc.
- Phạm vi nghiên cứu: Quản lý kiến trúc cảnh quan KĐT sinh thái Bắc
Đầm Vạc, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc.
* Phương pháp nghiên cứu
- Điều tra, khảo sát hiện trạng, thu nhập thông tin, quan sát, phỏng vấn
để đánh giá thực trạng, tìm ra những mâu thuẫn trong việc quản lý kiến trúc
cảnh quan khu đô thị.
- Phương pháp phân tích tổng hợp: Phân chia cái toàn thể của đối tượng
nghiên cứu thành những bộ phận, những mặt, những yếu tố cấu thành giản
đơn hơn để nghiên cứu, phát hiện ra từng thuộc tính và bản chất của từng yếu
tố đó, và từ đó giúp chúng ta hiểu được đối tượng nghiên cứu một cách mạch
lạc hơn, hiểu được cái chung phức tạp từ những yếu tố bộ phận ấy sau đó tổng
hợp là quá trình ngược với quá trình phân tích, nhưng lại hỗ trợ cho quá trình
phân tích để tìm ra cái chung cái khái quát.

4

- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết, các văn bản quy phạm pháp luật
hiện hành của Nhà nước, các sơ đồ quản lý trong nước và quốc tế để tìm ra
giải pháp quản lý kiến trúc cảnh quan khu đô thị mới.
* Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
- Ý nghĩa khoa học: Đưa ra các giải pháp trên cơ sở khoa học để quản lý
không gian kiến trúc cảnh quan KĐT sinh thái Bắc Đầm Vạc.
-Ý nghĩa thực tế: Đưa ra các giải pháp xây dựng hoàn chỉnh và quản lý
kiến trúc cảnh quan KĐT nhằm nâng cao chất lượng không gian đô thị, tạo
sự thống nhất hài hòa về không gian kiến trúc cảnh quan giữa các khu vực
trong KĐT sinh thái Bắc Đầm Vạc.
- Tạo sự kết nối với không gian kiến trúc cảnh quan với các khu đô thị
khác.
- Tạo dựng bộ mặt đô thị khang trang hiện đại có trật tự và bản sắc.
* Một số thuật ngữ
Khái niệm đô thị mới.
Khu đô thị mới (KĐTM) là khu xây dựng mới, tập trung theo dự án đầu
tư phát triển hoàn chỉnh, đồng bộ kết cấu hạ tầng kỹ thuật, nhà ở và các công
trình khác để sử dụng vào mục đích kinh doanh hoặc không kinh doanh, được
bố trí gắn với một đô thị hiện có hoặc với một đô thị mới đang hinh thành, có
ranh giới chức năng xác định, phù hợp với quy hoạch xây dựng đô thị được
cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
Đô thị mới hình thành gắn với đô thị hiện có, là một bộ phận chức năng
cấu thành cơ cấu quy hoạch chung của toàn bộ đô thị.
Những khái niệm cơ bản về kiến trúc cảnh quan
Phong cảnh: Nói một cách tổng quát phong cảnh là những cảnh thiên
nhiên bày ra trước mắt như sông núi, làng mạc, phố xá...

5

Cảnh quan: Theo các nhà địa lý cảnh quan là bộ phận của bề mặt trái
đất, có những đặc điểm riêng về địa hình, khí hậu, thủy văn, đất đai... nó
phân biệt hẳn với những khu vực xung quanh,
Cảnh quan là yếu tố đầu vào và cũng là kết quả quan trọng trong quy
hoạch và phát triển đô thị. Cảnh quan là sự phối hợp giữa bàn tay con người
và những nét đặc trưng của tự nhiên trong khu đô thị. Chất lượng cảnh quan
được xác định bởi không gian con người có được trong đó thiết kế tốt các
công tình xây dựng và tiện ích là một thành tố quan trọng.
Cảnh quan đô thị: Là một bộ môn khoa học và nghệ thuật nghiên cứu
giải quyết và thiết lập mối quan hệ hài hòa giữa cảnh quan tự nhiên, cảnh
quan nhân tạo trong đó có kiến trúc và cảnh quan hoạt động của con người
bao gồm: sống, làm việc, nghỉ ngơi, giao tiếp xã hội.
Kiến trúc cảnh quan là nghệ thuật, lập kế hoạch phát triển, thiết kế, quản
lý, bảo tồn và phục chế cảnh quan khu vực và địa điểm xây dựng của con
người. Phạm vi hoạt động của kiến trúc cảnh quan liên quan đến thiết kế kiến
trúc, thiết kế tổng mặt bằng, phát triển bất động sản, bảo tồn và phục chế môi
trường, thiết kế đô thị, quy hoạch đô thị, thiết kế các công viên và các khu vực
nghỉ ngơi giải trí và bảo tồn di sản.
Phân loại kiến trúc cảnh quan
Cảnh quan các khu đô thị trong tổng thể của cả khu vực với các góc nhìn
từ các hướng tiếp cận bên ngoài.
+ Quy hoạch chiều cao
+ Nhịp điệu trong khu đô thị
+ Phối kết hợp mầu sắc
+ Xử lý hiệu quả ánh sáng
+ Vât liệu trang trí
Cảnh quan các khu đô thị với góc nhìn cận cảnh bên trong.

6

+ Về cây xanh, mặt nước, tiểu cảnh
+ Về không gian công cộng
+ Điểm nhấn
+ Không gian đóng mở
+ Kiến trúc công trình trong khu đô thị.
* Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3
chương :
CHƯƠNG 1: Tình hình quản lý kiến trúc cảnh quan các KĐTM trên địa bàn
thành phố Vĩnh Yên và thực trạng kiến trúc cảnh quan KĐT sinh thái Bắc
Đầm Vạc.
CHƯƠNG 2: Cơ sở khoa học quản lý kiến trúc cảnh quan KĐT sinh thái Bắc
Đầm Vạc.
CHƯƠNG 3: Giải pháp quản lý kiến trúc cảnh quan KĐT sinh thái Bắc Đầm
Vạc.


7

NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: THỰC TRẠNG QUY HOẠCH CÁC KHU ĐÔ THỊ MỚI
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ VĨNH YÊN VÀ QUẢN LÝ

KIẾN

TRÚC CẢNH QUAN KĐT SINH THÁI BẮC ĐẦM VẠC
1.1. Tổng quan về quy hoạch các khu đô thị mới trên đại bàn thành phố

Vĩnh Yên
Những năm gần đây, diện mạo đô thị Vĩnh Yên đổi thay nhiều, mang
dáng dấp của một đô thị hiện đại, văn minh nhờ làm tốt công tác quy hoạch và
quản lý xây dựng theo quy hoạch luôn được Đảng bộ, chính quyền thành phố
Vĩnh Yên và Ngành Xây dựng tỉnh Vĩnh Phúc coi trọng.Kể từ khi tái lập tỉnh,
năm 1997 đến nay, Vĩnh Yên có nhiều đổi thay về diện mạo đô thị. Kiến trúc
hạ tầng được đầu tư, bộ mặt đô thị được chỉnh trang, công tác quy hoạch được
triển khai một cách sâu rộng. Sau hơn 20 năm tái lập, trở thành trung tâm
chính trị, kinh tế của tỉnh, là đô thị lõi của đô thị Vĩnh Phúc trong tương lai,
công tác quy hoạch xây dựng thành phố Vĩnh Yên được Tỉnh ủy, UBND tỉnh
và các ngành chức năng đặc biệt quan tâm.
Ngay sau khi tái lập tỉnh, Ngành Xây dựng Vĩnh Phúc phối hợp với Vĩnh
Yên thực hiện đồ án Quy hoạch chung thị xã Vĩnh Yên. Cùng với đó, thực
hiện các quy hoạch xây dựng khu trung tâm hành chính tỉnh, khu văn hóa thể
thao tỉnh trên địa bàn thành phố. Đồng thời, thực hiện các quy hoạch khu dân
cư, khu đô thị, ... kết hợp với công tác chỉnh trang đô thị được tiến hành trên
khu vực nội thị, tạo điểm nhấn cho đô thị. Đến năm 2004, khi tiến hành điều
chỉnh quy hoạch chung thị xã Vĩnh Yên, các KĐTM được quy hoạch, tạo nên
diện mạo mới cho thị xã Vĩnh Yên. Nhiều KĐTM được xây dựng và đang
được hình thành như: KĐTM Chùa Hà Tiên, Khu nhà ở chung cư Vinaconex
Xuân Mai, KĐTM Nam Vĩnh Yên, Nam Đầm Vạc, VCI...


8

Công tác chỉnh trang đô thị được quan tâm, kiến trúc đô thị Vĩnh Yên
được cải tạo, hệ thống mặt nước được cải tạo, hình thành các đường dạo, khu
vui chơi công cộng, khu vui chơi giải trí cho nhân dân như: Resort Sông Hồng
Thủ đô, khu hồ Thiên Nga, Bảo Sơn... đặc biệt là khu công viên quảng trường
Hồ Chí Minh. Khu công viên nằm trong tổng thể kết nối nhiều công trình văn

hóa thể thao khác nhau như Nhà hát tỉnh Vĩnh Phúc, Nhà thi đấu tỉnh Vĩnh
Phúc và Đài tưởng niệm.
Năm 2011, tỉnh Vĩnh Phúc thực hiện Đồ án quy hoạch chung đô thị Vĩnh
Phúc đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050, thành phố Vĩnh Yên là lõi của
đô thị Vĩnh Phúc trong tương lai. Với vị trí quan trọng đó, công tác quy hoạch
xây dựng được Tỉnh ủy, UBND tỉnh và thành phố hết sức quan tâm. Đến nay,
toàn bộ địa bàn thành phố Vĩnh Yên đã được phủ kín các quy hoạch chung,
quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết chỉnh trang các khu vực[34].
Năm 2014, thành phố Vĩnh Yên phối hợp với Sở Xây dựng Vĩnh Phúc
hoàn thành Đề án đề nghị công nhận thành phố Vĩnh Yên là đô thị loại II trực
thuộc tỉnh và đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận tại Quyết định số
1909/QĐ-TTg ngày 23/10/2014. Điều chỉnh các quy hoạch không phù hợp
với thực tế.Cùng với các quy hoạch xây dựng, quy hoạch cây xanh và xử lý
nước thải được thực hiện đã tạo cho Vĩnh Yên một màu xanh trải khắp các
tuyến phố. Góp phần xây dựng một thành phố thân thiện với môi trường[34].
Các đồ án quy hoạch đã thể hiện tư duy đổi mới và tầm nhìn dài hạn, tỷ
lệ phủ kín quy hoạch tăng lên đáng kể, chất lượng đồ án quy hoạch ngày càng
được cải thiện. Nhiều khu nhà ở, KĐTM đã và đang được hình thành với hệ
thống cơ sở hạ tầng đồng bộ, diện mạo đô thị của Vĩnh Yên ngày càng thay
đổi theo hướng văn minh, hiện đại. Thực hiện tốt công tác quy hoạch, từ quy
hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội, quy hoạch chung xây dựng, các quy
hoạch chuyên ngành và quy hoạch xây dựng chi tiết... đưa công tác quy hoạch


9

đi trước một bước chủ động quản lý quá trình xây dựng, thu hút đầu tư và
khai thác giá trị của đất; từng bước nâng cao chất lượng quản lý quy hoạch và
thực hiện đầu tư theo quy hoạch.
Cùng với thực hiện quy hoạch chung đô thị Vĩnh Phúc, nhằm nâng cao

hơn nữa công tác quản lý nhà nước ở đô thị, Sở Xây dựng Vĩnh Phúc tham
mưu cho UBND tỉnh ban hành Quy chế quản lý quy hoạch và kiến trúc đô thị
Vĩnh Phúc vào tháng 01 năm 2014. Quy chế ra đời góp phần quản lý tốt quy
hoạch, kiến trúc và cảnh quan đô thị Vĩnh Phúc; kiểm soát việc đầu tư xây
dựng mới, chỉnh trang đô thị phù hợp với quy hoạch được phê duyệt; đồng
thời quy định cụ thể trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước và chính quyền
địa phương trong quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị Vĩnh Phúc; là cơ sở để
lập quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết và là cơ sở để cơ quan quản lý quy
hoạch, kiến trúc cấp phép xây dựng, chỉnh trang đô thị, xác định nhiệm vụ
quy hoạch, thiết kế đô thị với khu vực chưa có quy hoạch, thiết kế đô thị được
duyệt...
Trên cơ sở các đồ án quy hoạch đô thị được phê duyệt, công tác thực
hiện quy hoạch và quản lý xây dựng theo quy hoạch đã được chính quyền các
cấp quan tâm chỉ đạo. Thanh tra xây dựng phối hợp với các ngành chức năng,
kiểm tra trật tự xây dựng, không gian kiến trúc cảnh quan, quản lý sử dụng
đất theo quy hoạch, quản lý xây dựng các công trình hạ tầng đô thị… Do đó,
công tác quản lý trật tự xây dựng và trật tự đô thị trên địa bàn thành phố đã có
chuyển biến tích cực theo hướng hiện đại, chuẩn hóa và đồng bộ.Nhờ thực
hiện tốt công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch, kiến trúc diện mạo thành
phố Vĩnh Yên đang dần đổi thay, mang dáng dấp của đô thị hiện đại, văn
minh, đô thị xanh.
Tuy nhiên, do sự hình thành các khu đô thị này vẫn còn mới mẻ, kinh
nghiệp về đầu tư, thiết kế đô thị chưa nhiều, sự quan tâm đến cảnh quan kiến


10

trúc còn chưa thật đầy đủ. Do đó, hiệu quả thẩm mỹ kiến trúc của cảnh quan
của các khu đô thị này chưa cao. Mặc dù có một số ưu điểm, thành tựu nêu ở
trên nhưng có thể thấy vẫn còn bộc lộ nhiều vấn đề bất cập như: chất lượng

xây dựng chưa đạt hiệu quả cao, cảnh quan kiến trúc nghèo nàn, đơn điệu và
mới chỉ đáp ứng một phần yêu cầu ngày càng cao của người dân trong khu đô
thị. Hầu hết các khu đô thị đều chưa hoàn tất việc đầu tư xây dựng mà chủ
yếu mới ở giai đoạn vừa khai thác vừa tiếp tục xây dựng, chưa có khu đô thị
nào được bàn giao hoàn toàn cho thành phố nên hầu hết các hoạt động trong
khu đô thị do chủ đầu tư khu đô thị chịu trách nhiệm vận hành.
Ví dụ điển hình: Khu đô thị Chùa Hà Tiên với diện tích hơn 63ha, được
hình thành và theo quyết định phê duyệt QHCT từ năm 2004 đến nay vẫn tiếp
tục điều chỉnh QH ( năm 2010 và năm 2013) và xây dựng các hạng mục còn
lại.
Hình 1.1: Sơ đồ tổ chức không gian KTCQ KĐT Chùa Hà Tiên


11

Hình 1.2: Một số hạng mục đã xây dựng

Hình 1.3: Tuyến phố xây dựng nhưng chưa có hộ dân ở

Hình 1.4: Các hạng mục còn lại đang được đầu tư dang dở.


12

1.2. Thực trạng quản lý kiến trúc cảnh quan của các khu đô thị mới tại
thành phố Vĩnh Yên.
1.2.1. Thực trạng quản lý kiến trúc cảnh quan.
Nhận thấy vai trò quan trọng của công tác quy hoạch phải đi trước một
bước nên hiện nay hầu hết các đô thị trên địa bàn tỉnh đã có quy hoạch chung
và quy hoạch chi tiết được duyệt; việc đầu tư xây dựng công trình được thực

hiện cơ bản tuân thủ theo quy hoạch xây dựng đô thị được duyệt. Thực tế bộ
mặt các đô thị thành phố Vĩnh Yên tương đối khang trang, sạch đẹp, được
người dân địa phương và các du khách đánh giá cao, đặc biệt là hệ thống công
trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, cây xanh.
- Các khu đô thị mới đã phát triển nhanh cả về số lượng và chất lượng,
đáp ứng sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, đồng thời trở thành nhân tố tích
cực của quá trình phát triển này.
- Công tác quy hoạch và quản lý xây dựng đô thị đã góp phần tạo ra sự
tăng trưởng ổn định các đô thị và bước đầu khẳng định vị trí và vai trò và trực
tiếp phục vụ đời sống nhân dân.
- Các khu đô thị mới chỉ tập trung vào quy hoạch sử dụng đất, chỉ cố
gắng làm sao tận dụng hết diện tích đất mà ít chú ý đến cảnh quan kiến trúc.
Trong quá trình lập quy hoạch, đơn vị tư vấn luôn phải đáp ứng yêu cầu của
chủ đầu tư làm sao cho diện tích sàn kinh doanh được cao nhất. Do vậy, quy
hoạch luôn trong tình trạng làm sao bố cục được nhiều công trình với tầng cao
tối đa dẫn đến kiến trúc cảnh quan đô thị không còn được coi trọng. Các công
trình kiến trúc có giá trị nghệ thuật cao còn ít.
- Ngôn ngữ kiến trúc công trình còn pha tạp, nặng về hình thức, chắp vá
và cóp nhặt thiếu chọn lọc. Việc sử dụng vật liệu hoàn thiện, màu sắc công
trình còn tùy tiện. Một số công trình xây dựng đã phá vỡ cảnh quan thiên
nhiên, gây ô nhiễm môi trường văn hóa thẩm mỹ đô thị. Phát triển kiến trúc


13

tại các đô thị trong thời gian qua tuy đã có nhiều chuyển biến, song nhìn
chung trật tự kiến trúc vẫn chưa được thiết lập. Kiến trúc phát triển khá phong
phú, đa dạng, nhưng lại lộn xộn, thiếu sự thống nhất hài hòa trong tổng thể.
+ Khu đô thị mới loại lớn và rất lớn có số lượng chiếm tỷ lệ nhỏ, đa phần
tiến độ thực hiện các dự án chậm so với dự án đầu tư được phê duyệt; hệ

thống HTXH chưa đồng bộ, các công trình HTXH chưa được quan tâm đầu tư
trong khi các công trình nhà ở được xây dựng đông đúc; điều chỉnh quy hoạch
nhiều lần, trong đó điều chỉnh một số khu chức năng là đất thương mại, đất ở
cao tầng, đất CTCC...thành đất ở thấp tầng...đã làm ảnh hưởng lớn đến việc
sinh hoạt ổn định của người dân sinh sống trong khu đô thị mới.
+ Mô hình quản lý hiện nay chưa phù hợp, công tác quản lý hành chính
chưa được quan tâm, thiếu sự quản lý, giám sát của cộng đồng dân cư.
+ Công tác công bố, công khai quy hoạch và lấy ý kiến cộng đồng chưa
được coi trọng, công tác bồi thường, GPMB kéo dài và có nhiều vướng mắc;
phương thức quản lý của các Nhà đầu tư chưa ứng dụng khoa học công nghệ,
cơ chế huy động vốn, thu hút các nhà đầu tư thứ cấp còn có nhiều hạn chế.
+ Công tác quản lý nhà nước về: Quản lý đất đai, quản lý kiến trúc công
trình và cảnh quan, quản lý HTKT, quản lý môi trường sinh thái còn yếu kém;
tình trạng các nhà đầu tư thứ cấp xây dựng sai quy hoạch, không phép, sai
phép còn xảy ra nhiều nhưng chưa có biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn, khi bị
phát hiện lại làm thủ tục điều chỉnh quy hoạch để hợp thức hóa sai phạm ...;.
+ Thủ tục hành chính trong việc đầu tư xây dựng chưa được cải cách
theo hướng nhanh, gọn, thuận lợi cho Nhà đầu tư; năng lực cán bộ thiết kế
quy hoạch và quản lý đô thị, nhất là cấp phường nhìn chung còn yếu kém
chưa tương xứng với một đô thị loại I, chưa nhận thức đầy đủ tầm quan trọng
của công tác quản lý hành chính nhà nước với đô thị.