Bài giảng este 2019

BÀI GiẢNG ESTE TRONG ĐỀ THI 2019

•

Chú ý: Để hiểu và làm được theo sơ đồ hướng dẫn giải sau người học phải trang
bị cho bản thân kiến thức cơ bản về este mới có thể hiểu hết hàm ý!


HDG
Áp dụng ĐLBT KL ta tính được m

ancol

= 4,6 gam = t.R + 17.tn (tn =0,1)

t.R = 2,9
chọn
là hở
C HX và
OH
Câu 75(Mã đề 202-2019): Cho 7,36 gam hỗn hợp E Dễ
gồm
haiđược
esteancol
mạch
2 5 Y (đều tạo bởi axit cacboxylic và ancol  ; M

X

< M < 150 ) tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH
, thu được

mộtnhom
ancol Z vàOH
6,76 gam hỗn hợp muối T.Cho toàn bộ Z tác
Bao
toan
Y
dụng với Na dư , thu được 1,12 lít khí H .Đốt cháy
hoàn
T thu được
H O , Na CO và 0,05 mol CO .Phần trăm khối
t.n
=toàn
0,05.2
=0,1
2
2
2 3
2
lượng của X trong E là
A. 60,33%.

B. 50,27%.

COO
C
H

C. 81,52%.

NaOH

0,1 mol

0 C
0,06 H
T
6,76 gam

Dễ xác định được muối

COONa
COONa

0,02

+Na

H2
0,05 mol

0,1 COONa

X
7,36 gam

HCOONa 0,06 mol

D. 47,83%.
R(OH)
n
t mol

HCOOC2H5
COOC2H5
COOC2H5

O2
BTC

0,06 mol
0,02 mol

CO2
0,05 mol

%X =

4,44 .100% =
7,36

Na2CO3 0,05

60,33 %

Chọn A


HDG
Áp dụng ĐLBT KL ta tính được m

ancol

= 3,14 gam = t.R + 17.tn (tn =0,1)

’
t.R = 1,44( có CH OH và R (OH) )
3
2

mol
Câu 75(Mã đề 203-2019):Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp 0,2
E gồm hai
este mạch hở X và Y (đều tạo bởi axit cacboxylic và
ancol ; MX < MY < 150 ) thu được 4,48 lít CO2 .Cho m gam E tác
dụng
CO
2 vừa đủ với dung dịch NaOH , thu được một muối và
3,14 gam hỗn hợp ancol Z .Cho toàn bộ Z tác dụng với Na dư , thu được 1,12 lít khí HBao
khối lượng
của X OH
trong E là
2.Phần trăm
toan
nhom
A. 29,63%.
B. 62,28%.
C. 40,40%.
D. 30,30%.
t.n = 0,05.2 =0,1
O2
0,1 COO

C
H

NaOH
0,1 mol

Xét trong E ta thấy n = n
nên X, Y lần lượt là
C
COO

y

HCOOCH3
HCOO
HCOO

+Na

H2
0,05 mol

0,1 COONa
C
H

E
m gam

x

R(OH)n
t mol

x + 2y = 0,1
CH2
CH2

32x + 62y = 3,14

x =0,04
y = 0,03

%X = 2,4 .100% = 40,40%
5,94
Chọn C


HDG

0,2 mol
Câu 73(Mã đề 206-2019):Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp E gồm hai este mạch hở X và Y (đều tạo bởi axit cacboxylic
và ancol ; MX < MY < 150 ) thu được 4,48 lít CO2 .Cho mCO
gam 2
E tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH , thu được một ancol
toan
nhom
Z và 6,76 gam hỗn hợp muối.Cho toàn bộ Z tác dụng với Na dư , thu đượcBao
1,12 lít khí
H 2.Phần

trăm khốiOH
lượng của X
t.n = 0,05.2 =0,1
trong E là
A. 44,30%.

B. 50,34%.

O2

0,1 COO
C
H

NaOH
0,1 mol

C. 74,50%.

R(OH)n
t mol

D. 60,40%.

+Na

H2
0,05 mol

0,1 COONa

C
H

E
m gam

6,76 gam
Xét trong E ta thấy n = n
; M < M < 150 , X là HCOOCH ; thu được 1 ancol nên tìm được Y
C
COO
X
Y
3

x HCOOCH3
y

COOCH3
COOCH3

x + 2y = 0,1
Ta dễ có :

68x + 134y = 6,76

%X = 3,6 .100% = 60,40%
5,96

x =0,06

y = 0,02
Chọn D


HD
G

x HCOOCH3
ROH (12,88 gam )
y CH = CH- COOCH
2
3
+ NaOH
x HCOONa
COOCH
3
Câu 77(Mã
đề 222-2019):Hỗn
hợp E gồm ba este mạch hở đều tạo bởi
axit cacboxylic với ancol  : X(no,đơn chức) Y (không no,đơn u
Na2CO
z
3 hợp
chức ,phân tử có hai liên kết pi ) và Z (no, hai chức).Cho 0,2 mol Eytác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH , thu được 12,88 gam
hỗn
CH
=
CHCOONa
2
+ Otoàn

ba ancol cùng dãy đồng đẳng và 24,28 gam hỗn hợp T gồm ba muối của ba axit cacboxylic .Đốt cháy
2 bộ T cần vừa đủ 0,175 mol
COOCH
3
O2 , thu được Na2CO3 ,CO2 và 0,055 mol H2O .Phần trăm khối lượng của X trong E là có già trị gần
nhất
với giá trị nào sau đây ?
0,175
mol
CO2 v
COONa
A. 9.
B. 12.
C.5.
D. 6
t CH2
z
H2O 0,055 mol
COONa
E
t' CH2
x + y + z = 0,2 (I)

24,28 gam
Bao toàn khôi luong : 24,28 + 0,175.32 = 0,055.18 + 106 u + 44 v

28,89 = 106u + 44v

u=0,175

0,295 = - u + 2v

v= 0,235

Bao toàn Na: x + y + 2z = 2u
Bao toàn Oxi: 2x + 2y + 4z + 0,175.2 = 3u +2v + 0,055
x + y + 2z = 0,35 (II)
Bao toàn C : x + 3y + 2z + t' = u + v =0,41
Bao toàn H: x + 3y + 2t' = 0,055.2

x + 3y + 4z = 0,71 (III)


•

Từ (I)(II)(III) ta có :

x=0,02
y = 0,03

t' = 0

z = 0,15
Áp dụng ĐLBTKL ta tìm được t = 0,12; t’ =0
nên CH chỉ thuộc các gốc của ancol nên ta dễ có:
2
0,12 = 0,02n + 0,03 .m + 0,15.l ( n,m,l lần lượt là số nhóm CH Trong X,Y,Z )
2
l = 0 là giá trị duy nhất phù hợp.và ta có PT toán học
2n + 3m = 12

m

0

1

2

3

4

n

6

4,5

3

1,5

0

Loại

Loại

Chọn

Loại

Loại

Loại vì : số lẻ hoặc không đảm bảo tạo 3 ancol khác nhau
Vậy X là : HCOOC H
4 9

%X = 2,04 . 100% = 8,81%
23,16

Chọn A


HD

x HCOOCH3
G
ROH (38,34 gam )
y CH = CH- COOCH
2
3
+ NaOH
HCOONa
COOCH
3
Câu 79(Mã
đề 213-2019):Hỗn
hợp E gồm ba este mạch hởx đều

tạo bởi axit cacboxylic với ancol : X(no,đơn chức)u Y
Na2CO3
z
y CH2 = CH- COONa
O2dụng vừa đủ với dung dịch
(không no,đơn chức ,phân tử có hai liên kết pi ) và Z (no, hai chức).Cho 0,58 mol E +
tác
COOCH3
0,365 mol
CO2 0,6 mol
NaOH , thu được 38,34 gam hỗn hợp ba ancol cùng dãy đồngCOONa
đẳng và 73,22 gam hỗn hợp T gồm ba muối của
ba axit
t CH2
z
cacboxylic .Đốt cháy toàn bộ T cần vừa đủ 0,365 mol O , thu
được Na CO , H O và 0,6 mol CO .Phần
trăm khối
2 COONa
2 3 2
2 H 2O v
E
2
lượng của Y trong E là có già trị gần nhất với giá trị nào t'sauCH
đây ?
A. x8.+ y + z = 0,58

(I)B. 5.

C.7.

D. 6

73,22 gam
Bao toàn khôi luong : 73,22 + 0,365.32 = 0,6.44 + 106 u + 18 v

58,5 = 106u + 18v

u=0,54

- 0,47 = - u + v

v= 0,07

Bao toàn Na: x + y + 2z = 2u
Bao toàn Oxi: 2x + 2y + 4z + 0,365.2 = 3u +v + 0,6.2
x + y + 2z = 1,08 (II)
Bao toàn C : x + 3y + 2z + t' = u + 0,6 =1,14
Bao toàn H: x + 3y + 2t' = v.2 =0,14

x + 3y + 4z = 2,14 (III)
x + 3y + 4z = 2,14 (III)


Từ (I)(II)(III) ta có :

x=0,05
y = 0,03

t' = 0

z = 0,5
Áp dụng ĐLBTKL ta tìm được m = 68,36 gam ; t = 0,27
E
t’ =0 nên CH chỉ thuộc các gốc của ancol nên ta dễ có:
2
0,27 = 0,05n + 0,03 .m + 0,5.l ( n,m,l lần lượt là số nhóm CH Trong X,Y,Z )
2
l = 0 là giá trị duy nhất phù hợp.và ta có PT toán học
5n + 3m = 27
n

0

1

2

3

4

5

m

9

7,3

5,6

4

2,3

0,67

Loại

Loại

Loại

Chọn

Loại

Loại

Loại vì : số lẻ hoặc không đảm bảo tạo 3 ancol khác nhau
Vậy Y là : CH = CH - COOC H
2
5 11

%X =

4,26 . 100% = 6,23 %
68,36

Chọn D


HD

mancolG = 4 + 2t
Câu 79(Mã đề 217-2019):Hỗn hợp X gồm ba este mạch hở đều tạo bởi axit cacboxylic với ancol trong đó hai este có cùng

+Na
ROH
H2
molvà hỗn hợp Z gồm hai muối.Cho toàn bộ Y vào bình đựng kim loại
Y gồm2thai COO
ancol đơn chức kế tiếp trong dãy đồng2tđẳng
NaOH
Na dư , sau phản
C ứng có khí H2 thoát ra và khối lượng bình tăng 4 gam . Đốt cháy hoàn toàn Z cần vừa đủ 0,09 mol O2­
2t mol
2CO
3 t mol
thu được NaHCO và 4,96 gam hỗn hợp CO và2tH COONa
O.Phần trăm khối lượng của este cóNa
phân
tử khối
nhỏ nhất trong X là
2 3
2
2
O2
0,09 mol

0,02 C
X
A. 19,07%.
C. 15,46 %.
D. 61,86 %.
7,76 gamB. 77,32 %.
x CO2
0,16 H
H2O 4,96 gam
y
m gam Bao toàn C
số nguyên tử cacbon trong phân tử .Xà phòng hóa hoàn toàn 7,76 gam X bằng dung dịch NaOH vừa đủ thu được hỗn hợp


Áp dụng ĐLBT KL : 7,76 + 2t. 40 = (4 + 2t) + (106t + 4,96 – 0,09.32)
t =0,06
Bảo toàn KL: m = 8,44 ;
44x + 18 y = 4,96 (I)
Bảo toàn O: 4t + 0,09.2 = 3t + 2x + y → 2x + y = 0,24 (II)
Từ ( I) (II) ta có : x =0,08

;

y = 0,08

Dựa vào tỷ lệ C :H trong muối ta xác định muối thu được

HCOONa 0,1 mol
CH3COONa 0,02 mol
a

+ Ở sơ đồ trên ta dễ xác định được 2 ancol là CH OH và C H OH Vì trong X có 2 este có cùng số
3
2 5
C nên dễ xác định được các este ( thuật ngữ phân tử khối nhỏ nhất )

HCOOCH3

b HCOOC2H5
c CH3COOCH3
% HCOOCH3 =

4,8
7,76

a + b + c = 0,12
a + b = 0,1
60a + 74b + 74c = 7,76

. 100% = 61,86 %

a =0,08
b = 0,02
c= 0,02

Chọn
D


HD

G

mancol = 5,12 + 2t

+Na
ROH
H2 hỗn hợp Y gồm hai ancol đơn chức kế tiếp trong dãy
trong phân tử .Xà phòng hóa hoàn toàn 9,16 gam X bằng dung dịch NaOH vừa đủ thu được
2t mol
2t COO
đồng đẳng và hỗn hợp Z gồm haiNaOH
muối.Cho toàn bộ Y vào bình đựng kim loại Na dư , sau phản ứng có khí H thoát ra và khối lượng bình tăng
2
C
5,12 gam . Đốt cháy hoàn toàn Z cần
vừa đủ 0,12 mol O thu được Na CO và 6,2 gam hỗn hợp CO và H O.Phần trăm khối lượng của este
2t mol
2
2 3
2
Na22CO3 t mol
H
2t
COONa
O2
có phân tử khối lớn nhất trong X là
mol
A. 19,21%.
B. 13,10 %.
C. 38,43

%. C
D. 80,790,12
%.
0,04
X
9,16 gam
x CO2
0,2 H
H2O 6,2 gam
y
m gam
Bao toàn C
Câu 79(Mã đề 202-2019):Hỗn hợp X gồm ba este mạch hở đều tạo bởi axit cacboxylic với ancol trong đó hai este có cùng số nguyên tử cacbon

Áp dụng ĐLBT KL : 9,16 + 2t. 40 = (5,12 + 2t) + (106t + 6,2 – 0,12.32)
→ t =0,06
Bảo toàn KL: m = 8,72 ;
44x + 18 y = 6,2 (I)
Bảo toàn O: 4t + 0,12.2 = 3t + 2x + y → 2x + y = 0,3 (II)
Từ ( I) (II) ta có : x =0,1

;

y = 0,1


Dựa vào tỷ lệ C :H trong muối ta xác định muối thu được

HCOONa 0,08 mol
CH3COONa 0,04 mol

+ Ở sơ đồ trên ta dễ xác định được 2 ancol là CH OH và C H OH
3
2 5
Vì trong X có 2 este có cùng số C nên dễ xác định được các este ( thuật ngữ phân tử khối lớn nhất )

a

CH3COOC2H5

b

HCOOC2H5

c

CH3COOCH3

% CH3COOC2H5 =

a + b + c = 0,12
a + c = 0,04
88a + 74b + 74c = 9,16
1,76
9,16

. 100% = 19,21 %

Chọn
A

a =0,02
b = 0,08
c= 0,02


HD
G

+ O2

CO2

t (k - 1) + 1,53

Câu 68(Mã đề 202-2019):Đốt cháy hoàn toàn 25,74 gam triglixerit X, thu được CO và 1,53 mol H O. Cho 25,74 gam X tác dụng với dung dịch
2
2

CnH2n

+ 2 - 2kO6

NaOH vừatđủmol
, thu được glixerol và m gam muối .Mặt khác 25,74 gam X tác dụng được tối đa với 0,06 mol Br trong dung dịch .Giá trị của m là
2
A. 27,72.

B. 26,58.

25,74 gam

C.27,42.

D. 24,18.

H2O 1,53 mol ( 27,54 gam)

Br2
0,06
NaOH
3t

C3H8O3

Muoi
m gam
Ta dê có: n CO2 = t (k - 1) + 1,53
n
= 2,295 + kt - 4t
O2

t


+ Áp dụng ĐLBTKL cho phản ứng đốt cháy:
25,74 + 32(2,295 + kt – 4t) = 27,54 + 44(1,53 + kt – t)
→ 12 kt + 84 t = 4,32

(I)

+ Áp dụng BT liên kết pi tự do : (k-3).t = 0,06 → kt – 3t = 0,06
Từ (I)(II) ta có k = 5 ;

(II)

t = 0,03

+ Áp đụng ĐLBTKL cho phản ứng xà phòng hóa :
25,74 + 40.3t = m + 92.t
→ m = 26,58

Chọn B


HD
G

Câu 72(Mã đề 203-2019):Đốt cháy hoàn toàn m+
gam
X cần vừa đủ CO
3,08 mol O thut được
và 2+
mol2H O.
Otriglixerit
(k CO
- 21)
2
2
2
2

3,08 mol
CnH
O
2n
+
2
2k
6
Cho m gam X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ , thu được glixerol và 35,36 gam muối .Mặt khác m gam X tác dụng
t mol
được tối đa với a mol Br trong dung dịch .Giá trị của a là
2

H 2O

m gam

A. 0,2.

B. 0,24.

C.0,12.

2 mol ( 36 gam)

D. 0,16.

Br2
a mol

NaOH
3t

C3H8O3

Muoi
35,36 gam
Ta dê có: n CO2 = t (k - 1) + 2
n
= 3,08 =3 + kt - 4t
O2

(I)

t


+ Áp đụng ĐLBTKL cho phản ứng xà phòng hóa :
m + 40.3t = 35,36 + 92.t → m = 35,36 – 28t
+ Áp dụng ĐLBTKL cho phản ứng đốt cháy:
m + 32.3,08 = 36 + 44(2 + kt – t)
→ 44 kt - 16 t = 9,92

(II)

+ Từ (I)(II) ta có : k =6 ; t = 0,04
+ Áp dụng BT liên kết pi tự do :
(k-3).t = a → a = 0,12
Chọn C

HD
G

+ O2
CO2 1,65 mol (72,6 gam)
2,31
Câu 65(Mã
đề 204-2019):Đốt
cháy hoàn toàn
m gammol
triglixerit X cần vừa đủ 2,31 mol O thu được H O và 1,65 mol
CnH
2n + 2 - 2kO6
2
2
t mol

CO . Cho m gam X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ , thu được glixerol và 26,52 gam muối .Mặt khác m gam X tác
2

m gam

dụng được tối đa với a mol Br trong dung dịch .Giá trị của a là
2
A. 0,09.

B. 0,12.

C.0,15.

H 2O

t(1- k) + 1,65

Br2
a mol
D. 0,18.

NaOH
3t

C3H8O3

Muoi
26,52 gam
Ta dê có: n H2O = t (1 - k) + 1,65
n = 2,31 =2,475 -0,5 kt - 2,5 t
O2
kt + 5t = 0,33 (I)

t


+ Áp đụng ĐLBTKL cho phản ứng xà phòng hóa :
m + 40.3t = 26,52 + 92.t → m = 26,52 – 28t
+ Áp dụng ĐLBTKL cho phản ứng đốt cháy:
m + 32.2,31 = 72,6 + 18(1,65 + t – kt)
→ 18kt - 46t = 1,86

(II)

+ Từ (I)(II) ta có : k =6 ; t = 0,03
+ Áp dụng BT liên kết pi tự do :
(k-3).t = a → a = 0,09
Chọn A


HD

+ O2

G

CO2

1,1 mol (48,4 gam)

CnH2n + 2 - 2kO6
t mol

Câu 67(Mã đề 207-2019):Đốt cháy hoàn toàn 17,16 gam triglixerit X, thu được H O và 1,1 mol CO . Cho 17,16 gam X
2
2

H2O t(1- k) + 1,1

17,16
tác dụng với

dung dịchgam
NaOH vừa đủ , thu được glixerol và m gam muối .Mặt khác 17,16 gam X tác dụng được tối đa với
0,04 mol Br trong dung dịch .Giá trị của m là
2
A. 16,12.

B. 18,48.

C.18,28.

Br2
0,04

D. 17,72.

NaOH
3t

C3H8O3 t

Muoi
m gam
Ta dê có: n H2O = t (1 - k) + 1,1
n = 1,65 - 2,5t - 0,5kt
O2


+ Áp dụng ĐLBTKL cho phản ứng đốt cháy:
17,16 + 32(1,65 -0,5 kt – 2,5t) = 48,4 + 18(1,1 + t – kt)
→ 2 kt - 98 t = - 1,76

(I)

+ Áp dụng BT liên kết pi tự do :
(k-3).t = 0,04 → kt – 3t = 0,04
Từ (I)(II) ta có k = 5 ;

(II)

t = 0,02

+ Áp đụng ĐLBTKL cho phản ứng xà phòng hóa :
17,16 + 40.3t = m + 92.t → m = 17,72

Chọn D