CHƯƠNG TRÌNH VÀ TÀI LIỆU ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN, NGƯỜI HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH LÂM SÀNG CHO ĐIỀU DƯỠNG VIÊN MỚI

BỘ Y TẾ

CƠ QUAN HỢP TÁC QUỐC TẾ NHẬT BẢN

DỰ ÁN TĂNG CƯỜNG HỆ THỐNG ĐÀO TẠO LÂM SÀNG
CHO ĐIỀU DƯỠNG MỚI TỐT NGHIỆP TẠI VIỆT NAM

CHƯƠNG TRÌNH VÀ TÀI LIỆU
ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN,
NGƯỜI HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH
LÂM SÀNG CHO ĐIỀU DƯỠNG VIÊN MỚI

NHÀ XUẤT BẢN
LAO ĐỘNG

Tháng 9 năm 2017



MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU ���������������������������������������������������������������������������������������������������������� 5
I.

CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN/NGƯỜI HƯỚNG DẪN
THỰC HÀNH LÂM SÀNG CHO ĐIỀU DƯỠNG VIÊN MỚI �������������������� 7
1. Giớithiệuchươngtrình �������������������������������������������������������������������������������� 9
2. Mụctiêu �������������������������������������������������������������������������������������������������������� 9
3. Chươngtrìnhchitiết ����������������������������������������������������������������������������������� 10
4. Tàiliệudạyhọc ������������������������������������������������������������������������������������������ 14
5. Phươngphápdạyhọc ��������������������������������������������������������������������������������� 15

6. Tiêuchuẩngiảngviênvàtrợgiảng������������������������������������������������������������� 15
7. Phươngtiệndạyhọc ����������������������������������������������������������������������������������� 15
8. Hướngdẫntổchứcthựchiệnchươngtrình ������������������������������������������������ 16
9. Lượnggiávàcấpchứngchỉ������������������������������������������������������������������������ 16

II. TÀI LIỆU ĐÀO TẠO�������������������������������������������������������������������������������������� 17
Bài 1. Tổngquanvềđàotạothựchànhlâmsàng

chođiềudưỡngviênmới ��������������������������������������������������������������������������� 19

Thực hành:Hìnhmẫungườihướngdẫnmongmuốn ������������������������������������������� 24
Bài 2. Giớithiệunộidungchínhtrongchươngtrìnhđàotạolâmsàng

chođiềudưỡngviênmới ��������������������������������������������������������������������������� 27

Thực hành:Kỹnănggiaotiếp“sử dụng ví dụ về giao tiếp hàng ngày
giữa điều dưỡng viên và người bệnh”������������������������������������������������������������������� 45
Bài 3. Phươngphápdạy-họctíchcực ���������������������������������������������������������������� 49

Thực hành 1:Sửdụngkỹnănghỗtrợtronghỗtrợchođiềudưỡngviênmới ������ 61
Thực hành 2:Phảnhồitíchcựcvớichủđềtưvấngiáodụcsứckhỏe ������������������ 64
Bài 4. Phươngpháplượnggiá,đánhgiá �������������������������������������������������������������� 74

Thực hành:Chuẩnnănglựcđiềudưỡngvàmụctiêuđạtđược
khihoànthànhchươngtrìnhđàotạothựchànhlâmsàng ��������������������������������������� 78
Bài 5. Kếhoạchbàigiảng,thựchiệngiảngbài,đánhgiá ������������������������������������ 80

Thực hành:Lậpkếhoạchbàigiảng����������������������������������������������������������������������� 89
Bài 6. Kếhoạchđàotạothựchànhlâmsànghàngnăm

chođiềudưỡngviênmới ��������������������������������������������������������������������������� 90

Thực hành:Lậpkếhoạchđàotạolâmsànghàngnăm
chođiềudưỡngviênmới ����������������������������������������������������������������������������������������� 94
3



LỜI NÓI ĐẦU

Chămsócngườibệnhdongườiđiềudưỡng,thựchiệnđượcTổChứcYtếThếgiớiđánhgiá
làmộttrongnhữngtrụcộtquantrọngtronghệthốngchămsócsứckhỏebởidịchvụytếdongười
điềudưỡngcungcấpđượcthựchiệntạimọithờiđiểmvàmọinơi,kểcảởnhữngnơixaxôi,hẻo
lánh,nơikhôngcóthầythuốc.
ThựchiệnĐiều24củaLuậtsố40/2009/QH12vềKhámbệnh,chữabệnhvànhằmnângcao
chấtlượngchămsócngườibệnhtạicáccơsởytế,BộYtếphốihợpvớitổchứcCơquanHợptác
quốctếNhậtBản(JICA),xâydựngchươngtrìnhđàotạogiáoviên/ngườihướngdẫnthựchành
lâmsàngđểtriểnkhaithựchiệnchươngtrìnhđàotạochocácđiềudưỡngviênmớitrướckhi
đượccấpchứngchỉhànhnghề,thamgiathựchành9thángtạicáccơsởkhámbệnh,chữabệnh
theoquyđịnhcủaLuậtKhámbệnh,chữabệnh.
ChươngtrìnhĐàotạonàyđượcxâydựngvớimụcđíchđàotạoramộtđộingũgiáoviên/
ngườihướngdẫnthựchànhlâmsàngcónănglựcgiảngdạylâmsàngvàlậpkếhoạchđàotạo
lâmsàngchođiềudưỡngviênmới.Chươngtrìnhsẽđượcthựchiệnvớitổngthờilà5ngày,tương
đươngvới40tiếthọc,trongđócó15tiếtlýthuyết;23tiếtthựchành;2tiếtdànhchokhaimạc,
bếmạc,lượnggiáđầukhóavàlượnggiácuốikhóa.Nộidungcủachươngtrìnhgồm6chủđề,
baogồmtổngquanchươngtrìnhđàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmới,mộtsố
nộidungchínhtrongchươngtrìnhđàotạochođiềudưỡngviênmới,phươngphápdạy-họctích
cực,phươngpháplượnggiáđánhgiá,kếhoạchbàigiảng,kếhoạchđàotạo.
Đểthựchiệnhiệuquảchươngtrìnhđàotạonày,giáoviên/ngườihướngdẫnthựchànhlâm
sàngchođiềudưỡngviênmớiphảisửdụngphươngphápgiảngdạytíchcực,lấyhọcviênlàm

trungtâm.Họcviênđượcđánhgiácảlýthuyếtvàthựchành.Nhữnghọcviênhoànthànhcác
điềukiệncủakhóahọcsẽđượcnhậnchứngchỉđàotạoliêntục“Hoàn thành tào tạo giảng viên
hệ thống đào tạo lâm sàng cho điều dưỡng mới tốt nghiệp”.Chứngchỉnàysẽđượctínhvàothời
gianđàotạoliêntụctheohướngdẫncủaBộYtếtạiThôngtư22/2013/TT-BYTngày9/8/2013
vàLuậtKhámbệnh,chữabệnh.
BộYtếtrântrọngcảmơntổchứcJICA-NhậtBảnvànhómtácgiảlàcácđiềudưỡngđếntừ
HộiĐiềudưỡngViệtNam,SởYtếvàbệnhviệnthuộccáctỉnhBìnhĐịnh,ĐồngNai,ĐiệnBiên,
VĩnhPhúcvàcácbệnhviệnđakhoaXanh-Pôn,bệnhviệnBạchMai.
Chươngtrìnhđàotạosẽđượccậpnhậtvàđịnhkỳchỉnhsửachophùhợpvớisựpháttriển
củangànhđiềudưỡngtrongcôngtácphụcvụchămsócngườibệnh.

5



I. CHƯƠNG TRÌNH
ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN/
NGƯỜI HƯỚNG DẪN
THỰC HÀNH LÂM SÀNG
CHO ĐIỀU DƯỠNG VIÊN MỚI

7



1. GIỚI THIỆU CHƯƠNG TRÌNH

1.1. Tên gọi: “Chương trình đào tạo giáo viên/người hướng dẫn thực hành lâm sàng cho điều
dưỡng viên mới”
1.2. Phạm vi đào tạo: Chươngtrìnhnhằmtrangbịchongườihọccónănglựcxâydựngvàthực

hiệnkếhoạchđàotạolâmsàng9thángchođiềudưỡngviênmới;cungcấpkiếnthức,kỹnăng
hướngdẫnlâmsàngcốtyếunhất;chútrọngvàoviệctổchức,thựchiệnhướngdẫnlâmsàng.
1.3. Hình thức: ChươngtrìnhđượcthiếtkếtheomẫucủaBộYtế.
1.4. Đối tượng đào tạo:
-

Ngườiphụtráchđàotạothựchànhlâmsàngtạicácphòngđiềudưỡng,cáckhoalâmsàng.

-

Ngườitrựctiếphướngdẫnthựchànhlâmsàngchođiềudưỡngmớitạicácbệnhviện.

1.5. Đầu ra mong muốn sau khóa học
Đối với học viên là người phụ trách đào tạo thực hành lâm sàng:
(1) Xâydựngđượckếhoạchđàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmới;
(2) Xâydựngđượckếhoạchbàigiảnglâmsàngvàgiảngchođiềudưỡngviênmớitheokế
hoạchbàigiảngđãđềra;
(3) Hướngdẫnvàhỗtrợthựchànhchođiềudưỡngmới;
(4) Sửdụngđượcmộtsốphươngpháplượnggiá,đánhgiáphùhợpvớinộidunggiảngdạy.
Đối với học viên là giáo viên hướng dẫn thực hành lâm sàng:
(1) Xâydựngđượckếhoạchbàigiảnglâmsàngvàgiảngchođiềudưỡngviênmớitheokế
hoạchbàigiảngđãđềra;
(2) Hướngdẫnvàhỗtrợthựchànhchođiềudưỡngviênmới;
(3) Sửdụngđượcmộtsốphươngpháplượnggiá,đánhgiáphùhợpvớinộidunggiảngdạy.
2. MỤC TIÊU

2.1. Mục tiêu tổng quát
Nhằmđàotạođộingũgiáoviên/ngườihướngdẫnthựchànhlâmsàngcónănglựclậpkế
hoạchhướngdẫnvàhướngdẫnthựchànhchođiềudưỡngviênmới,theohướngtiếpcậnchuẩn
nănglựccơbảncủađiềudưỡngViệtNam.

2.2. Mục tiêu cụ thể
Saukhoáhọc,họcviênđạtđượccácmụctiêu
(1) Mụctiêukiếnthức:
-

Trìnhbàyđượcthựctrạngvànhữngvấnđềliênquanđếnđiềudưỡngviênmới;

-

Trìnhbàyđượcnộidungtrongsơđồhệthốngtổchứcđàotạovàkếhoạchđàotạo
thựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmới;

9


-

Trìnhbàyđượcvaitròngườiphụtráchđàotạothựchànhlâmsàngvàngườihướng
dẫnthựchànhlâmsàng;

-

Trìnhbàyđượcđặcđiểmhọctậpcủangườitrưởngthànhvàphươngpháphọctập;

-

Môtảđượccácphươngphápdạyhọctíchcực,phươngphápđàotạo;

-

Trìnhbàyđượccácphươngphápđánhgiá,lượnggiá;

-

Đốivớihọcviênlàngườiphụtráchcôngtácđàotạo:Trìnhbàyđượcnộidungkế
hoạchđàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmới.

(2) Mụctiêukỹnăng:
-

Lậpvàthựchiệnđúngtheokếhoạchbàigiảnglâmsàngtrêntìnhhuốnggiảđịnh/
ngườibệnhcụthể;

-

Ápdụngđượccácphươngphápdạyhọctíchcựcđểđàotạogiáoviênvàhướngdẫn
thựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmớimộtcáchhiệuquả;

-

Sửdụngđượccácphươngphápđánhgiá,lượnggiáthíchhợpđểđánhgiáhọcviên;

-

Xâydựngmốiquanhệtốtđẹpgiữađiềudưỡngviênmớivàngườihướngdẫnthực
hànhlâmsàng,thôngquakỹnănggiaotiếp;

-

Sửdụngđượckỹnănghỗtrợvàkỹnăngphảnhồitíchcựctronghướngdẫnchođiều

dưỡngviênmới.

-

Đốivớihọcviênlàngườiphụtráchcôngtácđàotạo:Lậpvàthựchiệnđượckếhoạch
đàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmới.

(3) Mụctiêutháiđộ:
-

Thểhiệnđượcsựâncầnvàcảmthôngvớiđiềudưỡngviênmới;

-

Hướngdẫntheomụctiêu,nhucầungườihọcvàkhíchlệđểgiúpđiềudưỡngviên
mớitựlập;

-

Tạomốiquanhệtốtđẹpgiữanhữngngườicóliênquan.

3. CHƯƠNG TRÌNH CHI TIẾT

3.1. Chủ đề
Sáuchủđềchươngtrìnhđàotạogiáoviên/ngườihướngdẫnthựchànhlâmsàngtrongđào
tạolâmsàngchođiềudưỡngviênmớigồm40tiết(lý thuyết: 15 tiết; thực hành 23 tiết; khai mạc,
bế mạc, lượng giá đầu khóa và lượng giá cuối khóa: 2 tiết)�
3.2. Thời gian đào tạo
Đàotạotrong5ngày(8tiết/ngày),
Chương trình đào tạo

10


Tiết học
(50 phút)

Nội dung chi tiết

Bài học

TS

LT

TH

Phần mở đầu

- Mởđầu
- Lượnggiáđầukhóa(Pretest)
- Giớithiệumụctiêukhóahọc

1

1

0

Bài 1: Tổng quan về

đào tạo thực hành
lâm sàng cho điều
dưỡng viên mới

1. Tầmquantrọngcủađàotạothựchànhlâm
sàngchođiềudưỡngviênmới
2. ChuẩnnănglựccơbảnđiềudưỡngViệtNam
3. Chương trình đào tạo thực hành lâm sàng
chođiềudưỡngviênmới
4. Chươngtrìnhđàotạogiáoviên/ngườihướng
dẫnthựchànhlâmsàng
5. Vai trò người phụ trách đào tạo thực hành
lâmsàng
6. Vaitròcủangườihướngdẫnthựchànhlâm
sàng
7. Văn hóa, môi trường và mối quan hệ giữa
nhữngngườicóliênquanđếnđàotạo

7

4

3

1. Giớithiệucácvănbảnhiệnhànhliênquan
đếnhànhnghềđiềudưỡng
Bài 2: Giới thiệu nội 2. Nộidungchuyênmôn
dung chính trong
- Antoànngườibệnh
chương trình đào tạo

- Kỹnănggiaotiếp
thực hành lâm sàng
- Kiểmsoátnhiễmkhuẩn
cho điều dưỡng viên
- Tưvấngiáodụcsứckhỏe
mới
- Làmviệcnhóm
- Triểnkhaiquytrìnhđiềudưỡng

4

3

1

8

3

5

Bài 3: Phương pháp
dạy- học tích cực

1.
2.
3.
4.
5.
6.

7.
8.
9.

Đặcđiểmhọctậpcủangườitrưởngthành
Dạyhọcdựatrênnănglực
Họcthuyết,cáckiểuhọcAPIE
Thiếtlậpmụctiêucầnđạt
Phươngphápdạyhọc:dạyhọctíchcực
Phươngphápđàotạo:OJT,Off-JT
Kếthợpphùhợpcácphươngpháp
Kỹnănghỗtrợ
Phảnhồi

11


Tiết học
(50 phút)

Nội dung chi tiết

Bài học

TS

LT

TH

Bài 4: Phương pháp
lượng giá, đánh giá

1. Kháiniệmlượnggiá,đánhgiá
2. Mụcđíchvàthờiđiểmlượnggiá,đánhgiá
3. Phươngpháplượnggiá,đánhgiá(phùhợp
vớichươngtrìnhđàotạothựchànhlâmsàng
9tháng)
4. Đánhgiásửdụngbảngkiểm
5. Lượnggiákếtthúckhóahọc

4

1

3

Bài 5: Kế hoạch bài
giảng, thực hiện,
đánh giá

1� Kếhoạchbàigiảng
2� Thựchiệngiảngbài
3� Đánhgiábàigiảng

8

3

5

Bài 6: Kế hoạch đào
tạo thực hành lâm
sàng hàng năm cho
điều dưỡng viên mới

1. Lập kế hoạch đào tạo thực hành lâm sàng
hàngnăm
2. Đánhgiáđàotạo

7

1

6

Phần kết thúc

Lượnggiácuốikhóa(Posttest)
Phátchứngchỉ

1

1

0

Tổng số

40

17

23

3.3. Lịch giảng tham khảo (có thể thay đổi thứ tự, tùy theo điều kiện cụ thể)
Thời gian

Chủ đề/ Bài học
Ngày 1

7:30-8:00

Đăngký

8:00-8:30

Khaimạc,giớithiệuđạibiểu

8:30-8:50

Lượnggiáđầukhóa(Pretest)

8:50-9:00

Giảilao

9:00-10:30

Bài1:Tổngquanvềđàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmới

10:30-10:40 Giảilao
10:40-11:40 Bài1:Tổngquanvềđàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmới

12


Thời gian

Chủ đề/ Bài học

11:40-13:00 Nghỉtrưa
13:00-14:30 Bài1:Tổngquanvềđàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmới
14:30-14:40 Giảilao
14:40-16:10 Bài1:Tổngquanvềđàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmới
16:10-16:30 NhậnxétđánhgiáBài1
Ngày 2
8:00-9:30

Bài2:Giớithiệunộidungchínhtrongchươngtrìnhđàotạothựchànhlâmsàng
chođiềudưỡngviênmới

9:30-9:40

Giảilao

9:40-11:20

Bài2:Giớithiệunộidungchínhtrongchươngtrìnhđàotạothựchànhlâmsàng
chođiềudưỡngviênmới

11:20-11:30 NhậnxétđánhgiáBài2
11:30-13:00 Nghỉtrưa
13:00-14:40 Bài3:Phươngphápdạyhoctíchcực
14:40-14:50 Giảilao
14:50-16:30 Bài3:Phươngphápdạyhọctíchcực
Ngày 3
8:00-9:30

Bài3:Phươngphápdạyhọctíchcực

9:30-9:40

Giảilao

9:40-11:10

Bài3:Phươngphápdạyhọctíchcực

11:10-11:30 NhậnxétđánhgiáBài3
11:30-13:00 Nghỉtrưa
13:00-14:40 Bài4:Phươngpháplượnggiá,đánhgiá
14:40-14:50 Giảilao
14:50-16:20 Bài4:Phươngpháplượnggiá,đánhgiá
16:20-16:30 NhậnxétđánhgiáBài4
Ngày 4
8:00-9:40

Bài5:Kếhoạchbàigiảng,thựchiện,đánhgiá

9:40-9:50

Giảilao

9:50-11:30

Bài5:Kếhoạchbàigiảng,thựchiện,đánhgiá

13


Thời gian

Chủ đề/ Bài học

11:30-13:00 Nghỉtrưa
13:00-14:30 Bài5:Kếhoạchbàigiảng,thựchiện,đánhgiá
14:30-14:40 Giảilao
14:40-16:10 Bài5:Kếhoạchbàigiảng,thựchiện,đánhgiá
16:10-16:30 NhậnxétđánhgiáBài5
Ngày5
8:00-9:40

Bài6:Kếhoạchđàotạothựchànhlâmsànghàngnămchođiềudưỡngviênmới

9:40-9:50

Giảilao

9:50-11:30

Bài6:Kếhoạchđàotạothựchànhlâmsànghàngnămchođiềudưỡngviênmới

11:30-13:00 Nghỉtrưa
13:00-14:10 Bài6:Kếhoạchđàotạothựchànhlâmsànghàngnămchođiềudưỡngviênmới
14:10-14:20 Giảilao
14:20-15:20 Bài6:Kếhoạchđàotạothựchànhlâmsànghàngnămchođiềudưỡngviênmới
15:20-15:40 NhậnxétđánhgiáBài6
15:40-15:50 Giảilao
15:50-16:10 Lượnggiácuốikhóa(Posttest)
16:10-16:20 Giảilao
16:20-16:50 Kếtthúc,traoChứngchỉchoHọcviên

4. TÀI LIỆU DẠY HỌC

4.1. Tài liệu dạy học:
TàiliệuChươngtrìnhđàotạogiáoviên/ngườihướngdẫnthựchànhlâmsàngđiềudưỡng
viênmới,DựánTăngcườnghệthốngđàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngmớitốtnghiệp
tạiViệtNam
4.2. Tài liệu tham khảo:
(1) TrươngViệtDũngvàPhíVănThâm,2010.PhươngphápgiảngdạyY-Dượchọc,BộYtế.
(2) TT07/2011/TT-BYTngày26tháng01năm2011:HướngdẫncôngtácĐiềuDưỡngvề
chămsócngườibệnhtrongbệnhviện.
(3) LươngNgọcKhuêvàPhạmĐứcMục,2014.TàiliệuđàotạoAntoànngườibệnh,BộYtế.
(4) LươngNgọcKhuêvàPhạmĐứcMục,2012.Tàiliệuđàotạophòngvàkiểmsoátnhiễm
khuẩn,BộYtế.
14


(5) LuậtKhámbệnh,chữabệnhsố40/2009/QH12ngày23tháng11năm2009

(6) Nghịđịnh109/2016/ND-CPngày01/07/2016Quyđịnhcấpchứngchỉhànhnghềđốivới
ngườihànhnghềvàcấpgiấyphéphoạtđộngđốivớicơsởkhámbệnh,chữabệnh.
(7) Thôngtưliêntịchsố26/2015/TTLT-BYT-BNVngàycủaBộNộivụ-BộYtếvềQuyđịnh
mãsố,tiêuchuẩnchứcdanhnghềnghiệpđiềudưỡng,hộsinh,kỹthuậty.
(8) Thôngtưsố:22/2013/TT-BYTngày9/8/2013vềhướngdẫnviệcđàotạoliêntụcchocán
bộYtế.
(9) ChuẩnnănglựccơbảncủaĐiềudưỡngViệtNamtheoQuyđịnhsố1352/QĐ-BYTngày
21/4/2012.
(10)Cácvănbảnquyphạmphápluậtliênquan,mớibanhành,bổsunghoặcthaythếcác
vănbảncũ.
5. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC

-

Phương pháp:Thuyếttrình,thảoluậnnhómnhỏ,đóngvai,thựchànhnhómnhỏvàtựhọc.

-

Tiến trình buổi giảng:Trướckhibắtđầukhóahọc,họcviênđượcphổbiếntoànbộnộidung
họctập,đượcgiớithiệucáctàiliệucầnthiếtcóliênquanđếnkhóahọccũngnhưphương
pháphọc,phươngphápđánhgiá.Mỗibuổigiảng,giảngviênthựchiệntheocácbước:thuyết
trìnhsauđógiảngviêngiaonộidung/câuhỏiđểhọcviênchianhómthảoluận,giảngviên
giaobàitậphọcviênthựchànhtheonhóm.Họcviênthảoluậntậptrungtrênlớpvàtrìnhbày
cácvấnđề/bàitậpđãđượcgiao,traođổivềnhữngvấnđềcònthắcmắcvớigiảngviên.Giảng
viêntổngkếtvàchoýkiếnthốngnhấtvềkiếnthứcđãđượchọc.

6. TIÊU CHUẨN GIẢNG VIÊN VÀ TRỢ GIẢNG

6.1. Giảng viên
Cầncáctiêuchísau:

-

Cókinhnghiệmlâmsàngtrên5năm;

-

Cókinhnghiệmgiảngdạylâmsàng;

-

Nhiệttìnhvàcótráchnhiệmtrongcôngtácgiảngdạy;

-

Điềudưỡngcótrìnhđộđạihọctrởlên.

6.2. Trợ giảng
Cầncáctiêuchísau:
-

Cókinhnghiệmlâmsàngtrên5năm;

-

Cókiếnthứctronglĩnhvựcthamgiagiảngdạy;

-

Nhiệttìnhvàcótráchnhiệmtrongcôngtácgiảngdạy.

7. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC

Đảmbảocácphươngtiệncầnthiếtđểtổchứcdạyhọc,họctập.

15


8. HƯỚNG DẪN TỔ CHỨC THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH

-

Họcviên:mỗilớphọckhoảng20họcviên.

-

Họcviênlàngườiphụtráchđàotạohọcđủ6bài;Họcviênlàngườihướngdẫnthựchành
lâmsànghọc5bài(trừ bài 6).

-

Giảngviên:mỗibàigiảngcần01giảngviênvà01trợgiảngtrongtrườnghợpcầnthiết.

-

Trướckhitổchứckhóađàotạocầntổchứchọpnhómgiảngviênvàbantổchứckhóa
họcđểthốngnhấtkếhoạchthựchiện.

-

Mỗigiảngviênphảihiểurõvànắmvữngtoànbộchươngtrình(kể cả những nội dung

mình không trực tiếp giảng).

-

Nhânviênđiềuphối,côngtáchậucầncholớphọc.

-

Việcthiếtkếlịchgiảngcụthể:linhhoạttuỳtheohoàncảnhvàđiềukiện(giảng viên, học
viên, cơ sở vật chất…),cóthểthayđổithứtựcácbàigiảngnhưngphảiđảmbảomụctiêu
bàihọcvàtoànkhóahọc.

9. LƯỢNG GIÁ VÀ CẤP CHỨNG CHỈ

9.1. Lượng giá
Tổchứclượnggiáđầukỳ,lượnggiáquátrình,lượnggiácuốikhóa
9.2. Cấp chứng chỉ
Cấp chứng chỉ chỉ được thực hiện khi học viên đảm bảo các tiêu chí sau:
-

Vắngmặtkhôngquá20%sốtiếthọctoànkhóa

-

Đạtyêucầucủacácbàilượnggiá (trừ lượng giá đầu kỳ)
+ Hoànthànhvànộpbàitập/bàitrìnhbày(nếu có)vềkếhoạchgiảngdạy,kếhoạch
đàotạođãxâydựngkhithựchành.
+ Kếtquảcủabàilượnggiácuốikhóaphảiđạttừ5điểmtrởlên(thang điểm 10).

Cáchọcviênđạtcáctiêuchítrênsẽđượccấpchứngchỉđàotạoliêntục“Chương trình đào

tạo giáo viên/người hướng dẫn thực hành lâm sàng cho điều dưỡng viên mới”.
Người không đạt yêu cầu để cấp chứng chỉ sẽ:

16

-

Bổsungcácnộidungcònthiếuhoặcchưađạtđểđượccấpchứngchỉtrongkhóađàotạo
kếtiếp(nếu đủ điều kiện);

-

Sau36thángkểtừngàyđầutiênthamgiakhóahọc,nếukhôngđủđiềukiệnnhậnchứng
chỉthìphảihọclạitừđầu.


II. TÀI LIỆU ĐÀO TẠO

17



BÀI 1.
TỔNG QUAN VỀ ĐÀO TẠO THỰC HÀNH LÂM SÀNG
CHO ĐIỀU DƯỠNG VIÊN MỚI

MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
1. Trìnhbàyđượctầmquantrọngcủachươngtrìnhđàotạothựchànhlâmsàngchođiều
dưỡngviênmới.
2. TrìnhbàyđượcchuẩnnănglựccơbảncủađiềudưỡngViệtNam.

3. Trìnhbàyđượcnộidungcơbảncủachươngtrìnhđàotạogiáoviên/ngườihướngdẫn
thựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmới.
4. Trìnhbàyđượcvaitròcủangườiphụtráchđàotạovàngườihướngdẫnthựchànhlâmsàng.
5. Xâydựngvănhóa,môitrườngvàmốiquanhệgiữanhữngngườiliênquanđếnđàotạo.
NỘI DUNG HỌC TẬP
1. Tầmquantrọngcủađàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmới.
2. ChuẩnnănglựccơbảnđiềudưỡngViệtNam.
3. Chươngtrìnhđàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmới.
4. Chươngtrìnhđàotạogiáoviên/ngườihướngdẫnthựchànhlâmsàng.
5. Vaitròcủangườiphụtráchđàotạothựchànhlâmsàng.
6. Vaitròcủangườihướngdẫnthựchànhlâmsàng.
7. Vănhóa,môitrườngvàmốiquanhệgiữanhữngngườicóliênquanđếnđàotạo.
CHI TIẾT NỘI DUNG HỌC TẬP
1. Tầm quan trọng của đào tạo thực hành lâm sàng cho điều dưỡng viên mới
Đểđiềudưỡngcóthểpháthuyvaitròlàmộtnghềchuyênmôn,thìviệcđảmbảonănglực
chuyênmônphùhợpvàsựđộclậpvớitưcáchlàmộtnghềchuyênmônlàđiềukhôngthểthiếu.
Nănglựcchuyênmônlànănglựcnềnmóngđượchìnhthànhvànuôidưỡngtrongquátrìnhđào
tạotạitrườngvàphảiđượchọctậpnghiêncứuthườngxuyênsaunày.Chínhvìvậy,cùngvớiviệc
bảnthânngườiđiềudưỡngtựnỗlực,cầncóhoạtđộngđàotạonày.
Đàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmớinhằmhìnhthành,củngcốnềntảng
thựchànhchămsóc,cóýnghĩaquantrọngtrongviệctạodựngbậcthangđầutiêntronghọctập
suốtđời.Điềudưỡngviênmớithamgiakhóađàotạothựchànhlâmsàngnày,ngoàiviệcđảm
bảonănglựcthựchànhlâmsàng,thìviệchọcđượctráchnhiệmmangtínhxãhộivàtháiđộcơ
bảnvớivaitròlàmộtđiềudưỡngcũngrấtquantrọng.

19


ST

LI

A
CI

E

SP

Năm thứ 3
năm thứ 5

Năm thứ 6

Năm thứ 2
Trường
đào tạo

Đào tạo
9 tháng

Năm thứ 1

Chứng chỉ
Hình dung về vị trí của đào tạo thực hành lâm sàng cho điều dưỡng viên mới
2. Chuẩn năng lực cơ bản điều dưỡng Việt Nam
-

Nhắclạivàphântíchkỹcáctiêuchuẩn,tiêuchíthuộccáclĩnhvựctrongChuẩnnănglựcđiều
dưỡngViệtNam.

-

HọcviênthảoluậnnhómđểhiểusâuhơnvềChuẩnnănglựcđiềudưỡngViệtNam.

-

Họcviêntựđánhgiábảnthânsovớimụctiêucầnđạtcủađiềudưỡngviênmớisaukhitham
giakhóađàotạonày.

3. Chương trình đào tạo thực hành lâm sàng cho điều dưỡng viên mới
3.1. Giới thiệu chương trình đào tạo thực hành lâm sàng cho điều dưỡng viên mới và hiểu sâu
những nội dung sau:
-

Mụctiêuđàotạo

-

Mụctiêucầnđạt

-

Chươngtrình,cáchọcphần

-

Tổchứcđàotạo

-

Thờiđiểmvàphươngphápđánhgiá

3.2. Sổ tay thực hành lâm sàng
Đểđiềudưỡngviênmớiđạtđượcmụctiêuvàtíchlũynănglựcsaukhóahọcthựchànhlâm
sàng,cầnsửdụngsổtaythựchànhlâmsàng.Sổtaythựchànhlâmsàngđánhgiámứcđộmàđiều
dưỡngviênmớiphảiđạtđượctrongđàotạothựchànhlâmsàngở3cấpđộ.Ngoàira,tạimỗithời
điểmđánhgiásau3tháng,sau6thángvàtrướckhóahọc,cóthểnhìnlạiđượcsựtrưởngthành

20


củađiềudưỡngviênmớithôngquaghi“đã thực hiện, đã hiểu, đã nghĩ, đã trưởng thành”phù
hợpvớimụctiêuđàotạovàghi“ý kiến của người hướng dẫn”.
Sổ tay thực hành lâm sàng có các đặc điểm:
-

Cóthểcoinhưlàsổghichépsựtrưởngthànhcủađiềudưỡngtrongquátrìnhhọctập.

-

Cóthểhìnhdungđượcsựtíchlũykinhnghiệm.

-

Trởthànhphươngtiệntruyềnđạtkinhnghiệmchongườikhácthôngquasổtay.

Ngoàira,sổtaythựchànhlâmsàngcóthểsửdụngnhưlàsổghichéphọctậpsuốtđờichứ
khôngchỉlàđàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmới.Chodùcóthayđổikhoa
phònghoặccơsởytếvẫncóthểsửdụngsổnày.Nếuđượcbảoquảncùngvớitàiliệuđàotạovà

ghichépthìcóthểtíchlũykinhnghiệmmàkhôngcầnghinhiều.
4. Chương trình đào tạo giáo viên/người hướng dẫn thực hành lâm sàng
Kháiquátchươngtrìnhđàotạogiáoviên/ngườihướngdẫnthựchànhlâmsàngchođiều
dưỡngviênmớivàhiểusâunhữngnộidungsau:
-

Mụctiêuđàotạo.

-

Chươngtrình,cácbàigiảng.

-

Thờigiankhóađàotạo.

-

Phươngphápđánhgiá.

5. Vai trò của người phụ trách đào tạo thực hành lâm sàng
Vớivaitròlàngườiquảnlý,ngườiphụtráchđàotạothựchànhlâmsàngcầncótầmnhìn
dàihạn,cùngvớiviệcchỉđạosaochođàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmớitiến
hànhsuônsẻ.Ngườiphụtráchđàotạothựchànhlâmsàngcóvaitròlậpkếhoạch,tổchức,giám
sátvàđánhgiáđàotạochođiềudưỡngviênmớitrongphạmviđượcphâncông.
Ngoàirangườiphụtráchđàotạothựchànhlâmsàngcóvaitrògiámsát,đánhgiánănglực
củangườihướngdẫnthựchànhlâmsàng,chịutráchnhiệmtrongphạmvingườihướngdẫn
thựchànhlâmsàngcóthểhướngdẫn.Vớinhữngnộidungkhó/nhạycảm,cácvấnđềmàngười
hướngdẫnthựchànhlâmsàngítkinhnghiệm,thìngườiphụtráchđàotạothựchànhcóvaitrò
điềuchỉnh,hỗtrợsaochongườihướngdẫnthựchànhlâmsàngcóthểthựchiệnvàhoànthành

tốtnhiệmvụ.
6. Vai trò của người hướng dẫn thực hành lâm sàng
Trongcôngtáchướngdẫnthựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmới,việctíchhợpkiến
thức,kỹnăng,tháiđộđãhọcđượctrướcđó(trong trường, thực tế…)làrấtquantrọngđểgiúp
điềudưỡngviênmớinângcaonănglựcthựchànhnghềđiềudưỡng.Dođó,khônggiớihạnnăng
lựcngườihướngdẫn.Ngườihướngdẫnrấtcầnnhữngnănglựccơbản,chuẩnmựcvớitưcách
làkhuônmẫu,thựchànhchămsóc,hỗtrợsaochođiềudưỡngviênmớicóthểchủđộnghọctập
từngbước.Hơnnữangoàinănglựcchung,ngườihướngdẫncầnnhậnthứcrõvaitròtráchnhiệm
theoyêucầutươngứngvớitừngvịtrí.
Ngườihướngdẫnthựchànhlâmsàngphảilàngườigầngũithâncậnnhấtvớiđiềudưỡng
viênmớivàcókhảnăngdìudắtsaochođiềudưỡngviênmớitrưởngthànhhơnmỗingày.

21


6.1. Người hướng dẫn thực hành lâm sàng có vai trò chung như sau:
1) Hướng dẫn, hỗ trợ riêng cho người học
-

Vaitròlàmmẫunăngđộngđểngườihọccốgắngnoitheo.

-

Hướngdẫnlâmsàngchuyênbiệt:



Liênkếtvớitừngngườihọctheophươngánđượcthiếtkếtrước.Hỏingườihọcvềlý
thuyếtvàsựhợplýchotừngbướchànhđộng(lấy người học làm trung tâm và nhận thức
thái độ và vai trò chuyên môn).

-

Huấnluyện:



Ngườihướngdẫncốgắngluônởbêncạnh,theodõi,giúpđỡ,đặtcâuhỏi,chophépngười
họcđượcquyềnlàmviệcvớingườibệnh.

-

Hỗtrợ:



Khuyếnkhích,độngviênngườihọckịpthời:“đúngrồiđó”,“cứtiếptụcđi”.Đưaranhận
xétphảnhồingaykhicần.

-

Sựthíchnghi:



Hướngdẫn,chophépvàtraoquyềnlựcđểngườihọcthểhiệnvaitrò,tháiđộnhưmong
đợivàhiểubiếtvềđiềudưỡngcùngcácnhânviênytếkhác.

2) Đánh giá năng lực thực hành của người học
-

Lượnggiáviệcthựchành:



Dùngcôngcụlượnggiá.Thảoluậngiữathầyvàtròvềbảntựlượnggiácủangườihọc.
Nhậnramặtmạnh,mặtyếucủangườihọc.Cầnđảmbảotínhchínhxác,minhbạch.Đưa
nhậnxétphảnhồiphùhợptớingườihọc.

3) Làm mẫu vai trò người điều dưỡng ra quyết định, giả quyết vấn đề, lãnh đạo

22

-

Điềudưỡngchuyênnghiệp:



Antoàn,cókiếnthức,thạoviệc,tựtinvàlàngườithầyluônsẵnsàng.

-

Raquyếtđịnh:



Chứngtỏtráchnhiệmvàbiệnhộchoquyếtđịnhcủamình.Thuthậpdữliệu,phântích
vàhànhđộng.

-

Giảiquyếtvấnđề:



Đâylàmụctiêucầnđạttronghànhnghề.Yêucầungườihọcsửdụngnhữngthayđổi
trongtìnhhuống,liênkếtlýthuyếtvàđềxuấtkếhoạchhànhđộng.

-

Lãnhđạo:



Đượctintưởngvàtôntrọngbờiđồngnghiệpvàbạnbè.Cókỹnănggiaotiếphiệuquả.

-

Hiểubiếtrộng:



Cómongmuốnđượcdạyvàphốihợptrongviệctựhọcvàrènluyệnlànhữngphẩmchất
củamộtthầyhướngdẫnlâmsànggiỏi.


4) Điều chỉnh môi trường học tập của người học và giữa những người hướng dẫn
-

Mộtngườiđưarađượcmụctiêuphùhợpvớitừngcấpđộcủangườihọcvàtruyềnđạt
điềuđóđếnvớinhânviêntrongbệnhviện.

-

Mộtngườicóthểlượnggiáchoviệchọccủangườihọcvàcũngcóthểlượnggiávìngười
học(lượng giá thường xuyên và lượng giá cuối kỳ).

6.2. Hướng dẫn thực hành lâm sàng
Xácnhậnhướngdẫnthựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmớivàhiểuđượcnhữngnội
dungsau:
-

SựcầnthiếtvàbốicảnhđàotạothựchànhlâmsàngchođiềudưỡngviênmớitheoLuật
Khámbệnh,chữabệnh.

-

Chínhsáchvềđiềudưỡngvàmôitrườngxungquanhnghềđiềudưỡng.

-

Cơchếtổchứcthựchiệnđàotạothựchànhlâmsàng.

-

Vaitròcủangườihướngdẫnthựchànhlâmsàng.

7. Xây dựng văn hóa và môi trường đào tạo con người và xây dựng mối quan hệ giữa
những người có liên quan

Trongđàotạothựchànhlâmsàng,khôngchỉngườihướngdẫntrựctiếpcủađiềudưỡngviên
mớitạikhoaphòng,màtấtcảnhânviêntạikhoađóvàtoànbộnhânviêntạicơsởytếnêncó
mộtmụctiêuchunglàmongmuốnđàotạomộtđiềudưỡngnhưthếnàođểtiếnhànhhỗtrợvà
đàotạođiềudưỡngviênmới.
Ngườiphụtráchđàotạothựchànhlâmsàngkhôngchỉlàhìnhmẫuđểđiềudưỡngviênmới
cảmnhậnđượcsựtuyệtvờicủacôngviệcđiềudưỡngvàsựtựhàođốivớinghềđiềudưỡng,mà
còncótráchnhiệmxâydựngvănhóađàotạoconngườitạicơsởytếcủamình.Mọingườicần
xâydựngmôitrườnghỗtrợđiềudưỡngviênmớicũngnhưtạodựngmốiquanhệtốtđẹpgiữa
nhữngngườicóliênquan.Traođổivớigiáoviênxemlàmthếnàođểthựchiệnvaitrònàytạicơ
sởcủamình.

Tài liệu tham khảo
-

Hướng dẫn đào tạo nhân viên điều dưỡng mới, Bộ Y tế Lao động và Phúc lợi Xã hội
Nhật Bản, 2014
23


THỰC HÀNH:
HÌNH MẪU NGƯỜI HƯỚNG DẪN MONG MUỐN
MỤC TIÊU
1. Trìnhbàyđượckiếnthức,kỹthuậtvàtháiđộcủangườihướngdẫnchođiềudưỡngviên
mới,dựatrênkinhnghiệmcủangườidạyvàngườiđượcdạy.
2. Phântíchđượcnhữngmongmuốncủangườihướngdẫntronghỗtrợchođiềudưỡng
viênmới.
PHƯƠNG PHÁP:
1. Hoạt động cá nhân
1.1. Viết về “kỷ niệm” liên quan tới hướng dẫn vào thẻ.
1.1.1. Khi bản thân là sinh viên điều dưỡng hoặc điều dưỡng viên mới

(1) Hướngdẫnvuivẻ


Ví dụ: Khen là đã có thể trở thành người hướng dẫn, hướng dẫn cụ thể chỗ nào cần
cảithiện.

(2) Hướngdẫntẻnhạt


Vídụ:Ngườihướngdẫnlúcnàotrôngcũngbậnrộn,nhiềulúckhókhănmuốntưvấn
nhưngkhôngxinýkiếntưvấnđược.

1.1.2. Sau khi bản thân trở thành người hướng dẫn
(1) Vuivẻkhilàngườihướngdẫncủasinhviênhoặccủađiềudưỡngviênmới.


Vídụ:Khichuẩnbịlàmthủthuậtchongườibệnhthìngheđượccâuchuyệnsinhviênbị
từchối,nênđãnóichuyệnđểchiasẻnhữngđiểmcầncảithiện.Kếtquảsaukhisinhviên
xửlýmộtcáchthànhthật,ngườibệnhđãchosinhviênlàmthủthuật.

(2) Bănkhoănvớivaitròlàngườihướngdẫnsinhviênhoặcđiềudưỡngviênmới.


Vídụ:Mặcdùđãhướngdẫnrấtcẩnthậnnhưngsinhviênvẫnmắcmộtlỗinhiềulần.

Quy tắc 1.1
-

Hãyviếttựdonhữngđiềumìnhnghĩtới

-

Viếtmộtcâuchuyệntrong2dòngvềkỷniệmcủamình

2. Hoạt động nhóm
2.1. Giới thiệu bản thân (thời gian trình bày: 3 phút/người)

24

-

Họtên

-

Chuyênmôn(khoa đang làm việc)


-

Vaitròtạinơicôngtáchoặckhoaphòng(quản lý tại phòng điều dưỡng, quản lý tại khoa
phòng, hay người hướng dẫn)

-

Đốitượnghướngdẫn(sinh viên hay điều dưỡng viên mới, hay cả hai)



Chiasẻkinhnghiệmcủabảnthân(thời gian trình bày: 3 phút/người)

ThànhviêntrongnhómtrìnhbàynhữngnộidungđãviếtởMục1.1

Quy tắc 2.2
-

Khôngphêphánýkiếncủangườikhác

-

Nộidungtrìnhbàykhôngnóivềýkiếnmangtínhhướngdẫn(như phải….)



Từngngườimộttómtắtbằngmộtcâuvănngắncâuchuyệnđãviếtởmục1.1theotừng
dòng1(thời gian thực hiện: 15 phút)

(Vídụchúthích1dòng)
Bịmắngtrướcbệnhnhân

(Quytắc)
Tổnghợpngắngọn

(Vídụchúthích1dòng)
Đượckhenđãlàmđược

Nộidungviếtcụthểsaochodễhiểu

Quy tắc 2.3
-

Tómtắtngắn

-

Viếtnộidungcụthể,dễhiểu

2.2. Xem các thẻ ở mục 2.3, gom những thẻ có nội dung giống nhau thành một nhóm
2.3. Tổng hợp các thẻ trong mục 2.3 theo nhóm, lập thẻ bìa
2.4. Viết thẻ tiêu đề thể hiện những nội dung trong các thẻ giống nhau đã được gom lại thành
một nhóm, đặt thẻ tiêu đề này lên trên

(Vídụthẻtiêuđề)
Duyệt

Thẻtiêuđề

Thẻtiêuđề

25