Dầu mỏ và sa mạc hóa

Ô NHIỄM DẦU MỎ VÀ SA MẠC HÓA


2.Thực trạng

3.Ảnh hưởng

1.Khái niệm

5. Giải pháp

4. Nguyên nhân


Ô NHIỄM DẦU MỎ


1. Khái niệm và bản chất của dầu mỏ
Dầu mỏ hay còn gọi là dầu thô là một chất lỏng đặc
sánh màu đen hay ngả lục. Dầu thô tồn tại trong các
lớp đất đá tại một số nơi trong lớp vỏ trái đất
Dầu mỏ là các chất hữu cơ tồn tại ở thể lỏng đậm đặc,
phần lớn là các hydrocacbon, thuộc gốc ankal, có
thành phần rất đa dạng.


2. Thực trạng ô nhiễm môi trường do dầu mỏ hiện nay

a. Tình hình ô nhiễm trên thế giới

b. Tình hình ô nhiễm tại Việt Nam

a. Tình hình ô nhiễm trên thế giới
Ô nhiễm môi trường do dầu mỏ hiện nay trên toàn thế giớ đã
lên đến mức báo động. Ô nhiễm do dầu mỏ chủ yếu là ô nhiễm
môi trường biển và xảy ra ở nhiều nơi trên thế giới, nhất là ở các
khu vực, đất nước dầu mỏ như : Nga, Nigeria, Peru, Nam Phi,
Canada,Biển Đông…Đặc biệt là ô nhiễm do các vụ tràn dầu đã
trở thành thảm hoạ đối với môi trường. Ước tình hàng năm có
hàng trăm ngàn vụ tràn dầu xảy ra trên thế giới bên cạnh rất
nhiều các sự cố khác gây ô nhiễm môi trường. Đại dương và đất
liền ven biển đã và đang gánh chịu nhiều thảm họa do ô nhiễm
dầu mỏ gây ra.


Tổ chức Hòa bình Xanh cũng đã khuyến cáo trong cuộc
họp tại Bộ Sinh thái và Nguồn tài nguyên ở Moscow
năm 2012 rằng Nga là nước xảy ra tràn dầu nhiều nhất
với hơn 20.000 vụ mỗi năm, chiếm một nửa tổng số các
vụ tràn dầu trên thế giới.

Một vụ tràn dầu tại Nga


 Đứng thứ nhì về sự cố tràn dầu trên thế giới là Nigeria
với từ 3.000 đến 4.000 vụ mỗi năm nhưng thường có
Theo ông Punga, tình trạng ô nhiễm tại khu vực rừng
nguyên nhân từ nạn phá hoại.
Amazon bắt nguồn từ việc khoan dầu do Công ty
 Ở Peru,

ngày 25/3/2013, Chính phủ đã ban bố tình
Pluspetrol của Argentina thực hiện, khiến môi trường nơi
trạng môi trường khẩn cấp trong vòng 90 ngày tại khu
đây có sự gia tăng về hàm lượng chì, bari và crôm cũng như
vực rừng già Amazon, do ô nhiễm dầu.
các thành phần khác có trong dầu mỏ. Bộ phận thổ dân sinh
sống tại đây cũng đã phàn nàn về thực trạng trên trong
nhiều năm

Khai thác dầu mỏ tại một khu vực thuộc lưu vực sông Pastaza (rừng
Amazon


b. Tình hình ô nhiễm tại Việt Nam
Vào những ngày cuối tháng 1 đầu tháng 2 năm 2007, tại khu vực biển
Trung Trung Bộ từ Hội An tới tận Quảng Bình đã xuất hiện hiện
tượng dầu tràn trôi dạt vào các bãi biển Trung Trung Bộ. Hội An là
tấnloang,
dầu đã
hơnvết5000
baohết
ni lông
tâmHàng
điểm trăm
của dầu
vớiđược
xuất thu
phát vào
của các
dầu hầu

ở phía
đông bắc Cù Laolớn,
Chàm.
bãichứa
biển được
lân cận
ở Đàdầu
Nẵng và Điện Bàn
mỗiCác
bao
50kg
cũng
thuộc
Nam,
nhưng
nhẹ màu
hơn.Vệt
Sự cố
tràn Quảng
dầu ở các
khuảnh
vựchưởng
đã xuấtdầu
hiện
hiện dầu
đen, dầu
đóngcũng
kéo
dàitừng
dọc mảng

các bờgiống
biển nhựa
Thừađường
Thiên trôi
- Huế,
Ngãi,
thành
dạt Quảng
vào bờ Trị,
biển,Quảng
tập trung
Phú Yên với mức độ ít.
nhiều ở ven biển phường Cửa Đại và phường Cẩm Sơn.Suốt dọc
tuyến bờ biển từ Điện Dương đến Hội An đất cán đều bị quắt lại, vón
cục. Đến sáng hôm sau thì cả vùng này dày đặc dầu kết thành hình


Hình ảnh người dân miền Trung Việt Nam gom vết dầu loang
dạt vào bờ


Nguồn gốc dầu loang tại vùng biển phía Bắc chưa được
công bố xuất phát từ quốc gia nào, song đã được khẳng
định là chỉ xuất phát từ một hoạt động
Dầu ô nhiễm đã được xác định là dầu thô. Đây là loại dầu
tương tự nhựa đường gặp nước biển lạnh thì vón cục, khi
Trong
gốc dầu
tại mềm
vùng và

biểndễphía
lên
bờ khi
gặpđó,
tiếtnguồn
trời nóng
ấm loang
thì dẻo,
tan chảy
Nam
qua
kẽđược
tay. khẳng định là do việc súc rửa, xả dầu từ các
hoạt động của tàu thuyền trên biển (cả trong và ngoài
vùng biển VN) và từ các mỏ khai thác dầu, không loại trừ
các mỏ của VN, nguồn dầu loang cũng có thể xuất phát từ
các mỏ dầu ở Philippines do theo dòng hải lưu lan đến


3. Ảnh hưởng của ô nhiễm dầu mỏ đối với con người, môi trường

dầuvật.
ảnh hưởng lên các loài sinh vật biển ở sâu
biểnTràn
và sinh

trong đại dương và các loài sinh sống gần bờ.
 Ảnh hưởng của các hoạt động thăm dò và khai
thác dầu khí đối với môitrường biển không lớn vì
đã có những công ước quốc tế kiểm soát vệc đổ thải

từ các giàn khoan.
 Dầu tràn có thể gây ảnh hưởng kinh tế nghiêm trọng
cho các hoạt động ven biển và cho những người sử
dụng biển. Các hợp chất trong dầu tràn tác động như
một chất độc đối với sinh vật, nếu tồn tại trong môi
trường một thời gian dài thì chúng sẽ phá hủy hệ sinh


Ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống con người
Khi dầu xâm nhập vào các bờ biển đã tạo thành các váng
và lưu động trên các bãi biển. Dầu nhiễm bẩn các khu
biển giải trí sẽ làm cho mọi người lo lắng và cản trở các
hoạt động nghỉ ngơi như tắm biển, bơi thuyền, lặn, thả neo,
du
lịch.
Các khách sạn, nhà hàng và những người sống nhờ vào du lịch sẽ bị
giảm thu nhập. Ngay cả khi đã bỏ ra nhiều công sức làm sạch, khôi
phục lại thiên nhiên thì các khu vực ô nhiễm này cũng sẽ mất rất
nhiều thời gian để khôi phục niềm tin nơi công chúng. Các nhà
máy sử dụng nước biển làm lạnh cũng có thể bị dầu làm ảnh
hưởng, gây tắc nghẽn, làm giảm năng suất máy.


Dầu có thể trực tiếp làm tổn hại các tàu thuyền, ghe lưới
đánh cá và dụng cụ nuôi trồng thủy sản cũng như gián
tiếp làm suy giảm năng suất đánh bắt và nuôi trồng do lo
lắng không tiêu thụ được những sản phẩm bị sản xuất
trong khu vực bị ô nhiễm. Ngư dân bị thiệt hại nặng nề
khi dầu loang, dầu tràn phá hủy toàn bộ hệ thống nuôi
trồng thủy sản.

Ngoài ra, ảnh hưởng của các chất phân giải hóa học khi
làm sạch khu vực nhiễm bẩn cũng có tác động gián tiếp
hay trực tiếp đối với các loài động thực vật và các hoạt
động của con người trong vùng bị ô nhiễm dầu.


Ảnh hưởng đến sinh vật và môt trường sinh
Sinh vật
tháibiển bị ảnh hưởng nặng nề không chỉ bởi sự nhiễm bẩn hóa

học mà còn do các thành phần độc tố trong dầu. Hàng năm, trên bờ
biển nước Anh có khoảng 250000 con chim bị chết. Chỉ tính riêng vụ
đắm tàu Torrey Canyon đã có 25000 con chim thuộc 17 loài khác
nhau thiệt mạng.
Dầu xua đuổi các đàn các biển như đã làm biến mất loài cá Trích vùng
đảo Hokaido (Nhật Bản). Các loài cá và nhuyễn thể có sức đề kháng
kém đối vớidầu, dầu xâm nhập vào cơ thể chúng, tích tụ trong các mô
mỡ, có khả năng gây ung thư. Động thực vật phù du ở biển cũng bị
chết do lớp váng dầu ngăn cản oxi xâm nhập vào nước biển. Trong vụ
tràn dầu tàu Tampico Marry (3-1975) ở vùng biển California, 1/3 tổng


Diễn tiến tác hại dầu tràn trên môi sinh như sau :
- Với dây chuyền thức ăn : Dầu làm nhiễm độc phiêu
sinh vật plankton. Cá nhỏ ăn phiêu sinh vật, cá lớn ăn cá
nhỏ. Hải cẩu, cá voi, cá heo, chim và người ăn cá. Tất cả
-Với các
trúng
độc.loài hải sinh vật có vú : Dầu
dính vào bộ lông các loài có vú, làm

mất đặc tính cách nhiệt. Khi thân nhiệt
bị mất, con thú chết. Cá voi và cá heo
ngạt thở, bị chết khi dầu làm nghẹt
đường khí quản. Dầu làm gan và thận
của rái cá và hải cẩu trúng độc, chúng


-Với các loài chim. Chim ngộ độc vì cố rỉa lông
khi bộ lông của chúng dính dầu. Thường chúng
chết sau vài giờ. Khi bộ lông đã bị dính dầu,
thân chim không giữ thân nhiệt. Chỉ cần chừng 1
inch trên thân chim hở ra trong vùng khí hậu
lạnh là chim chết. Nếu dính nhiều dầu, vì quá
nặng, chim không bay được và cũng có thể
không bơi nổi màbị chìm. Cho đến một giọt dầu
-Với
cá.cóDầu
cá trúng
nhỏ
cũng
thể làm
làm chim
khôngđộc
cònrất
đẻ nhanh
trứng khi dầu được hút
qua mang cá hay khi cá ăn phải thức ăn dính dầu. Dầu phá
được.

hủy trứng cá hay nhẹ hơn, làm thành cá "quái thai".

- Trên bãi biển. Khi dầu tràn vào bờ biển, nếu không được


4. Nguồn gốc của ô nhiễm dầu mỏ
Do tại nạn của tàu trở dầu đắm trên đại dương

Đây là nguyên nhân quan trọng nhất gây ô nhiễm biển và đại dương
bởi vì trên 60% tổng sản lượng dầu mỏ khai thác được trên thế giới
đã được vận chuyển bằng đường biển. Theo tài liệu của Viện nguồn
lợi thế giới (WRI,1987) trong giai đoạn 1973 – 1986 trên biển đã
xảy ra 434 tai nạn trong tổng số 53581 tàu chở dầu và làm tràn 2,4
triệu tấn dầu. Ô nhiễm biển từ tàu có thể gây ra từ 2 nguồn: dầu đổ ra
biển từ các tai nạn tàu chiếm 15% và dầu thải ra biển từ hoạt động.


Hoạt động của các cảng biển trong vùng nước ven bờ
Hoạt động của các cảng biển là một nguồn gây ô nhiễm
khá quan trọng. Nước thải chứa dầu và nước tràn mặt có
chứa dầu tại các bến cảng là nguồn gây ô nhiễm dầu trong
vùng nước các cảng biển.
Bên cạnh đó, hoạt động của các tàu thuyền trên biển
quanh vùng nước các cảng cũng gây ô nhiễm dầu do thải
đổ nước thải chứa dầu (nước lá canh), đặc biệt các tàu chở
dầu.


 Sự cố tràn dầu trên giàn khoan
Trong các hoạt động dầu khí ngoài khơi, các chất thải có khối lượng
Trong
quágồm

trình
khai
ngoài biển
khơi
khi
đáng
kể nhất
nước
vỉa, thác
dung dầu
dịch khoang
(DDK),
mùnđôi
khoang
xảy ra
sự dằn,
cố dầu
phun
lênMột
caosốtừchất
cácthảigiếng
dầulượng
do các
(MK),
nước
nước
thế chỗ.
có khối
nhỏ
thiết

bị khai
van thác,
bảo nước
hiểm rửa
củamặt
giàn
khoan
hỏng,
hơn
là cát
boong,
dungbịdịch
hoàndẫn
thiệnđến
và
dung
dưỡnglớn
giếng,
chốnglàm
phuncho
trào,một
nướcvùng
làm
mộtdịch
khốibảolượng
dầudung
tràndịch
ra biển
mát,
thải…

DDK Người
và MK được
xem
là hàng
một trong
biểnkhírộng
lớntrong
bị ôđó,
nhiễm.
ta ước
tính
năm các
có
chất thải gây ô nhiễm nặng nề và đáng quan tâm nhất. Ngoài ra,
khoảng hơn 1 triệu tấn dầu mỏ tràn ra trên mặt biển do
nước khai thác (gồm nước vỉa, nước bơm ép, các hóa chất được tuần
những
sự cố
giàn
khoan
đó.tách dầu và nước ) có tỉ lệ dầu
hoàn
xuống
giếng
hoặc
thêm dầu
vào khi
trong nước đáng kể. Thống kê của Parcom (1991) cho thấy 20%

 Ô nhiễm dầu do quá trình khai thác dầu trong thềm lục địa
Trong quá trình khai thác dầu đã thải ra một lượng lớn nước thải
có chứa dầu. Ngoài ra còn phải kể đến các sự cố gây tràn dầu trên
biển trong quá trình khai thác dầu ở thềm lục địa như các sự cố
làm vỡ ống dẫn dầu, sự cố va chạm tàu chở dầu vào các giàn
khoan trên biển.
 Ô nhiễm dầu do quá trình chế biến dầu tại các cơ sở lọc dầu
ven biển
Dầu nguyên khai không sử dụng ngay mà phải qua chế biến, các
nhà máy lọc dầu cũng là một nguồn gây ô nhiễm dầu trong vùng
biển ven bờ. Nước thải của các nhà máy lọc dầu thường chứa một
hỗn hợp các chất khác nhau như: dầu mỏ nguyên khai, các sản
phẩm dầu mỏ, các loại nhựa, asphalt và các hợp chất khác


Do rò rỉ, tháo thải trên đất liền
Dầu nguyên
khai không sử dụng ngay mà phải qua chế
biến, các nhà máy lọc dầu cũng là một nguồn gây ô
nhiễm dầu trong vùng biển ven bờ. Nước thải của các nhà
máy lọc dầu thường chứa một hỗn hợp các chất khác nhau
như: dầu mỏ nguyên khai, các sản phẩm dầu mỏ, các loại
nhựa, asphalt và các hợp chất khác
Do đánh đắm các giàn chứa dầu quá
hạn
Do chiến tranh vùng vịnh


5. Biện pháp khắc phục và xử lý ô nhiêm môi trường do
dầu mỏ

a. Phương pháp cơ học
b.Phương pháp hóa học

c.Phương pháp sinh học


a. Phương pháp cơ học
Dùng phao quây dầu
Khi xảy ra sự cố tràn dầu thì biện pháp cơ học được xem
là tiên quyết cho công tác ứng phó sự cố tràn dầu tại các
sông, cảng biển nhằm ngăn chặn, khống chế và thu gom
nhanh
chóng
tại dồn
hiệndầu
trường.
Biện pháp
cơ lượng
học làdầu
quâytràn
gom,
vào một vị trí nhất
định để tránh dầu lan trên diện rộng bằng cách:
• Sử dụng phao ngăn dầu để quây khu vực dầu tràn, hạn chế
ô nhiễm lan rộng và để thu gom xử lý.
• Dùng máy hớt váng dầu: Sau khi dầu được quây lại dùng