Biện pháp quản lý học liệu phục vụ dạy học ở trung tâm đào tạo từ xa đại học huế (tt)

----------

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HỌC LIỆU
PHỤC VỤ DẠY HỌC Ở TRUNG TÂM
ĐÀO TẠO TỪ XA - ĐẠI HỌC HUẾ
Demo Version - Select.Pdf SDK
huyên ngành: Q Ả LÝ
ã số: 60 14 05

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học
PGS.TS.
Ù
Ì
Ẫ

, Ă

1

2012


L

A

A

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của
riêng tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong luận

văn là trung thực, được các đồng tác giả cho phép sử
dụng và chưa từng công bố trong bất kỳ một công trình
nào khác.

Tác giả

Demo Version - Select.Pdf SDK
rương hị

2

inh hạnh


Lời cảm ơn
Với tình cảm chân thành, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến Lãnh đạo
Nhà trường, Khoa Tâm lý - Giáo dục và Phòng Đào tạo Sau đại học Trường Đại học Sư phạm - Đại học Huế đã tạo điều kiện thuận lợi cho
chúng tôi được học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ đáp ứng yêu cầu
đòi hỏi ngày càng cao của nhiệm vụ mới.
Cảm ơn Quý Cô giáo, Thầy giáo tham gia giảng dạy lớp Cao học
Quản lý Giáo dục Khóa XIX đã trang bị kiến thức trong quá trình học
tập cho bản thân tôi. Đặc biệt, tôi xin được trân trọng cảm ơn PGS.TS.
Phùng Đình Mẫn, người hướng dẫn khoa học đã tận tình hướng dẫn, giúp
đỡ tôi hoàn thành luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý giáo dục.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám đốc, Phòng Tổ chức
Hành chính, Phòng Đào tạo, Phòng Khảo thí - Đảm bảo chất lượng giáo
dục, PhòngDemo
Kế hoạch
- Tài-chính
và anhSDK

chị em cán bộ công chức Trung
Version
Select.Pdf
tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế; anh chị em đồng nghiệp đã tạo mọi
điều kiện giúp đỡ tôi trong quá tình học tập, nghiên cứu.
Những nội dung học tập được ở trường thông qua tài liệu của các
nhà giáo lên lớp hướng dẫn cùng với sự giúp đỡ của các đồng nghiệp đã
giúp tôi nâng cao nhận thức và hoàn thiện đề tài: “ iện pháp quản lý
học liệu phục vụ dạy học ở rung tâm ào tạo ừ xa - ại học
uế”.
Mặc dù tác giả đã cố gắng song những thiếu sót trong luận văn là
khó tránh khỏi, rất mong được sự góp ý của các Thầy giáo, Cô giáo, các
bạn đồng nghiệp và những người cùng quan tâm đến những vấn đề được
trình bày trong luận văn.
Xin chân thành cảm ơn!
Thành phố Huế, tháng 6 năm 2012
Ả
Trương Thị Minh Thạnh

3


M CL C
Trang
Trang phụ bìa ........................................................................................................... i
Lời cam đoan........................................................................................................... ii
Lời cảm ơn ............................................................................................................. iii
Mục lục ................................................................................................................... 1
Danh mục các chữ viết tắt........................................................................................ 4
Danh mục các sơ đồ và bảng ................................................................................... 5

MỞ ẦU ................................................................................................................ 6
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 6
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 8
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 8
4. Giả thuyết khoa học......................................................................................... 8
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 8
6. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 8
7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 9
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................ 9
Demo Version - Select.Pdf SDK
hương 1.
Ở LÝ L ẬN VỀ QUẢ LÝ
C LIỆU PH C V D Y
H CỞ
Â
O TỪ XA ............................ 10
1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................... 10
1.2. Một số khái niệm cơ bản ................................................................................. 11
1.2.1. Khái niệm quản lý ................................................................................... 11
1.2.2. Khái niệm quản lý giáo dục ..................................................................... 13
1.2.3. Khái niệm quản lý nhà trường.................................................................. 16
1.2.4. Khái niệm học liệu................................................................................... 18
1.2.5. Khái niệm hoạt động dạy học .................................................................. 20
1.2.5.1. Hoạt động dạy .................................................................................. 20
1.2.5.2. Hoạt động học .................................................................................. 20
1.3. Chức năng, nhiệm vụ của các trung tâm đào tạo từ xa..................................... 21
1.3.1. Chức năng ............................................................................................... 21
1.3.2. Nhiệm vụ ................................................................................................. 21
1.4. Nội dung cơ bản của công tác quản lý học liệu phục vụ dạy học của các
trung tâm đào tạo từ xa ................................................................................... 25

1.4.1. Quản lý công tác lập kế hoạch và nguồn lực tài chính để sản xuất học liệu........ 25
4


1.4.2. Quản lý quá trình tổ chức sản xuất học liệu ............................................. 26
1.4.3. Quản lý việc cung cấp học liệu cho người học ......................................... 26
1.4.4. Quản lý việc bổ sung và bảo quản học liệu .............................................. 27
1.4.4.1. Quản lý bổ sung học liệu .................................................................. 27
1.4.4.2. Quản lý việc bảo quản học liệu ......................................................... 28
Tiểu kết chương 1 .................................................................................................. 28
hương 2.
ỰC TR
Ô
Q Ả LÝ
C LIỆU, PH C
V D Y H C Ở
Â
O TỪ XA I
H C HU ......................................................................................... 29
2.1. Khái quát về Trung tâm Đào tạo từ xa - Đại học Huế...................................... 29
2.2. Cơ cấu, quy mô đào tạo của Trung tâm Đào tạo từ xa - Đại học Huế ............. 31
2.2.1. Cơ cấu hệ thống tổ chức, bộ máy ............................................................. 31
2.2.2. Đội ngũ cán bộ ........................................................................................ 32
2.2.3. Quy mô đào tạo ....................................................................................... 33
2.3. Thực trạng về công tác đào tạo của Trung tâm Đào tạo từ xa - Đại học Huế ........ 37
2.4. Thực trạng về nguồn học liệu của Trung tâm Đào tạo từ xa - Đại học Huế ..... 40
2.5. Thực trạng về công tác quản lý học liệu phục vụ dạy học ở Trung tâm Đào
tạo Từ xa - Đại học Huế.................................................................................. 44
2.5.1. Thực trạng về quản lý công tác lập kế hoạch và nguồn lực tài chính
Demo

- Select.Pdf SDK
để sản
xuất Version
học liệu .................................................................................
44
2.5.2. Thực trạng về quản lý quá trình tổ chức sản xuất học liệu........................ 47
2.5.3. Thực trạng về việc quản lý cung cấp học liệu cho người học ................... 48
2.5.4. Thực trạng về quản lý bổ sung và bảo quản học liệu ................................ 53
2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý học liệu phục vụ dạy học ở Trung tâm
Đào tạo Từ xa - Đại học Huế............................................................................ 54
2.6.1. Ưu điểm .................................................................................................. 54
2.6.2. Hạn chế ................................................................................................... 54
2.6.3. Thuận lợi ................................................................................................. 54
2.6.4. Khó khăn ................................................................................................. 55
2.6.5. Nguyên nhân ........................................................................................... 55
Tiểu kết chuơng 2 .................................................................................................. 56
hương 3. Ệ
Q Ả LÝ
LỆ
Y
Ở
Â
Ừ XA ...................... 57
3.1. Cơ sở xác lập các biện pháp ............................................................................ 57
3.1.1. Xu thế phát triển của hệ thống giáo dục theo hình thức đào tạo từ xa ....... 57
3.1.2. Định hướng phát triển và nhiệm vụ quản lý học liệu phục vụ dạy học
ở Trung tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế............................................... 59
5

3.1.3. Mục tiêu quản lý học liệu và định hướng phát triển nguồn học liệu
của Trung tâm ......................................................................................... 60
3.1.4. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ............................................................ 61
3.2. Các biện pháp quản lý học liệu phục vụ dạy học ở Trung tâm Đào tạo
Từ xa - Đại học Huế ...................................................................................... 62
3.2.1. Tăng cường công tác chỉ đạo và sự phối hợp giữa các phòng chức
năng trong Trung tâm tổ chức quản lý có hiệu quả công tác quản lý
học liệu ................................................................................................... 63
3.2.2. Xây dựng phát triển nguồn nhân lực phục vụ cho công tác quản lý
học liệu đạt kết quả mong muốn .............................................................. 69
3.2.3. Thiết lập mối quan hệ chặt chẽ giữa cán bộ trực tiếp làm công tác
quản lý học liệu với các phòng chức năng có liên quan của Trung tâm .... 70
3.2.3.1. Nắm vững cơ sở pháp lý để chỉ đạo công tác quản lý học liệu .......... 70
3.2.3.2. Cải tiến tổ chức bộ máy xây dựng cơ chế quản lý học liệu ................ 71
3.2.4. Xây dựng kế hoạch bổ sung lâu dài và bổ sung hằng năm về từng
ngành học, số lượng, nguồn bổ sung, phương thức bổ sung ..................... 71
3.2.4.1. Điều kiện thực hiện biện pháp .......................................................... 71
3.2.4.2. Lập kế hoạch về xây dựng kế hoạch sản xuất học liệu ...................... 71
3.2.4.3. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra ........................................... 72
3.2.4.4. Tăng cường đồng bộ hóa ứng dụng công nghệ thông tin vào việc
Demo
- Select.Pdf SDK
quản lýVersion
học liệu ................................................................................
73
3.2.5. Các biện phỏp hỗ trợ................................................................................ 73
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp và điều kiện để thực hiện các biện pháp ....... 77
3.4. Khảo nghiệm nhận thức về tính hợp lý và khả thi của các biện pháp đề xuất ..... 78
Tiểu kết chuơng 3 .................................................................................................. 81
K

L Ậ
K Y
...................................................................... 82
1. Kết luận ............................................................................................................. 82
2. Khuyến nghị ...................................................................................................... 83
2.1. Đối với Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo ............................................... 83
2.2. Đối với Đại học Huế................................................................................... 84
2.3. Đối với Trung tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế ........................................ 84
LỆ
A K Ả ................................................................................... 85
L

6


A

Ữ

Ắ

hữ viết tắt
ghĩa đầy đủ
BCH
Ban chấp hành
BCS
Ban cán sự
BGH
Ban Giám hiệu
CBGD

Cán bộ giảng dạy
CBQL-GD
Cán bộ quản lý - giáo dục
CN
Công nghệ
CNH, HĐH
Công nghiệp hoá, hiện đại hoá
CNTT
Công nghệ thông tin
CSTNCT ĐTTX
Cơ sở tiếp nhận chương trình đào tạo từ xa
CSVC
Cơ sở vật chất
DH
Dạy học
ĐCN
Đa chức năng
ĐH
Đại học
ĐPT
Đa phương tiện
ĐT Version - Select.Pdf
Đào tạoSDK
Demo
ĐVHT
Đơn vị học trình
GD
Giáo dục
GDCT
Giáo dục chính trị

GD-ĐT
Giáo dục và đào tạo
GDPT
Giáo dục phổ thông
GDTC
Giáo dục Thể chất
GDTH
Giáo dục Tiểu học
GV
Giáo viên
HS
Học sinh
KH-TC
Kế hoạch Tài chính
KT-XH
Kinh tế - xã hội
PPDH
Phương pháp dạy học
SĐH
Sau đại học
SV
Sinh viên
THPT
Trung học phổ thông
TTGDTX
Trung tâm Giáo dục Thường xuyên

7

A

Ồ

Ả
Trang

Sơ đồ 1.

Sơ đồ quá trình quản lý giáo dục ......................................................... 16

Sơ đồ 2.

Tổ chức bộ máy Trung tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế ................... 31

Sơ đồ 3.

Sơ đồ mối quan hệ giữa các nhóm biện pháp ...................................... 77

Bảng 2.1.

Quy mô đào tạo của Trung tâm Đào tạo Từ xa năm học 2011 - 2012...... 35

Bảng 2.2.

Số lượng SV tốt nghiệp của Trung tâm Đào tạo Từ xa - Đại học
Huế từ năm 1997 đến tháng 12 năm 2011 ........................................... 38

Bảng 2.3.

Số lượng nguồn học liệu của Trung tâm (đến tháng 02/2010) ............. 41

Bảng 2.4.

Đánh giá về vai trò của giáo trình đối với hoạt động tự học ................ 42

Bảng 2.5.

Ảnh hưởng của các yếu tố cần thiết đến hiệu quả tự học ..................... 43

Bảng 2.6.

Đánh giá của sinh viên về nguồn giáo trình của Trung tâm ................. 43

Bảng 2.7.

Mức
độ Version
cần thiết phải
có tài liệuSDK
tham khảo và sách hướng dẫn
Demo
- Select.Pdf
học tập ................................................................................................ 49

Bảng 2.8.

Đánh giá về nội dung của giáo trình ở Trung tâm ............................... 50

Bảng 3.1.

Kết quả đánh giá về tính hợp lý của các biện pháp .............................. 79

Bảng 3.2.

Kết quả đánh giá về tính khả thi của các biện pháp ............................. 80

8


MỞ ẦU
1. LÝ

Ề
Trên con đường công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước trong xu thế hội

nhập toàn cầu hiện nay thì giáo dục và đào tạo đóng một vai trò đặc biệt và ngày
càng được Đảng và Nhà nước quan tâm. Hiện nay chúng ta đang đứng trước một
nhiệm vụ là phải giải quyết tốt bài toán chất lượng, nếu không có hệ thống giáo dục,
đặc biệt là giáo dục đại học sẽ tụt hậu rất xa. Để từng bước nâng cao chất lượng đào
tạo, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa đất nước, đòi hỏi phải tăng cường công tác quản
lý giáo dục, trong đó có tăng cường quản lý nhà trường nói chung, quản lý cơ sở vật
chất - kỹ thuật trường học nói riêng.
Trong xu thế hội nhập khu vực và quốc tế về giáo dục đại học, Trung tâm
Đào tạo Từ xa - Đại học Huế cũng như các Trung tâm đào tạo từ xa khác đã đổi mới
nội dung chương trình, phương pháp và quy mô đào tạo, tăng dần quy mô tuyển
sinh, đa dạngDemo
hóa các
loại hình- đào
tạo. TrungSDK

tâm đã chú ý xây dựng đội ngũ cán
Version
Select.Pdf
bộ quản lý, cán bộ giảng dạy theo hướng chuẩn hóa, đồng bộ hóa, thực hiện chế độ
chính sách đối với cán bộ, giảng viên, sinh viên nhằm tạo thêm động lực trong dạy
và học, đồng thời huy động mọi nguồn lực để nâng cấp cơ sở vật chất phục vụ dạy
và học và trong đó Trung tâm đặc biệt quan tâm đến công tác quản lý học liệu bởi
người học theo hình thức giáo dục từ xa chủ yếu là tự học qua học liệu như giáo
trình, băng hình, băng tiếng, đĩa CD-ROM, phần mềm vi tính, sử dụng các phương
tiện nghe nhìn cá nhân, phát thanh, truyền hình, các tổ hợp truyền thông đa phương
tiện, mạng Internet… Với phạm vi nghiên cứu của đề tài này, chúng tôi chỉ tập
trung nghiên cứu công tác quản lý giáo trình truyền thống đối với sinh viên học tập
theo hình thức đào tạo từ xa.
Đối với giáo dục đại học giai đoạn 2000-2010, cùng với việc đổi mới mạnh
mẽ chương trình đào tạo theo hướng đa dạng hóa, chuẩn hóa, hiện đại hóa, cần phải:
“Phấn đấu đảm bảo các trường đều có thư viện tốt, thường xuyên được cập nhật,
có đủ giáo trình, tài liệu tham khảo cho sinh viên và giảng viên,…”. [39, tr.30].
9


Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Đảng bộ Trung tâm Đào tạo Từ xa Đại học Huế tại Đại hội Đảng bộ lần thứ IV nhiệm kỳ 2010 - 2015 (tháng
06/2010) đã khẳng định “Nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng bộ, đổi mới toàn
diện, đưa Trung tâm phát triển bền vững”. Thực tế đã cho thấy việc đổi mới
phương pháp dạy học như là một giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất
lượng, hiệu quả đào tạo của Trung tâm. Trung tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế
đã chú trọng hơn trong việc đầu tư nâng cấp và tăng cường quản lý học liệu phục
vụ giảng dạy và học tập.
Học liệu là loại cơ sở vật chất, là phương tiện cần thiết phục vụ cho hoạt
động dạy và học, đồng thời là nguồn tri thức quan trọng của giảng viên và sinh viên.
Muốn thay đổi cập nhật chương trình đào tạo, điều kiện tiên quyết là phải có kho

học liệu chuẩn làm nền tảng và xây dựng một chiến lược lâu dài cùng với công tác
quản lý học liệu khoa học sẽ góp phần nâng cao hiệu quả tự học của sinh viên, nâng
cao chất lượng đào tạo của Trung tâm.
Ngày nay, cuộc cách mạng khoa học và công nghệ trên thế giới đang diễn ra

Demo
Select.Pdf
mạnh mẽ. Với
nhữngVersion
thành tựu- của
các ngànhSDK
khoa học công nghệ cao đã tác động
đến quá trình thực hiện hoạt động dạy và hoạt động học trong các trường đại học
nói chung, Trung tâm Đào tạo Từ xa thuộc Đại học Huế nói riêng, cũng như nhu
cầu cập nhật thông tin ngày càng cao của sinh viên trong quá trình biến dạy học
thành dạy - tự học. Nhưng thực tế trong những năm qua phương thức quản lý học
liệu của Trung tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế chưa thực sự phù hợp và còn nhiều
bất cập. Yêu cầu cấp thiết đối với Trung tâm là cần đề ra những biện pháp hữu hiệu
trong việc quản lý học liệu, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng nhu cầu
học tập của sinh viên.
Tuy nhiên, cho đến nay ở Trung tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế chưa có
một công trình nào nghiên cứu về công tác quản lý học liệu. Vì vậy, chúng tôi chọn
nghiên cứu đề tài: “ iện pháp quản lý học liệu phục vụ dạy học ở
ào tạo Từ xa - ại học Huế”.

10

rung tâm

Í

2. M

Ê

ỨU

Trên cở sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng của vấn đề nghiên cứu,
chúng tôi đề xuất các biện pháp quản lý học liệu để phục vụ tốt hơn hoạt động dạy
học của giáo viên và hoạt động tự học của sinh viên nhằm nâng cao chất lượng đào
tạo của Trung tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế.
3. K

Ể

Ố

Ợ

Ê

ỨU

- Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lý học liệu phục vụ dạy học ở Trung
tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế.
- Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp quản lý học liệu phục vụ dạy học ở Trung
tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế.
4. GIẢ THUY T KHOA H C
Công tác quản lý học liệu là một nội dung quan trọng trong quản lý của

Trung tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế. Trước thực tế công tác quản lý học liệu
phục vụ dạy học ở Trung tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế còn nhiều bất cập, chưa
đáp ứng được yêu cầu nâng cao hiệu quả tự học của sinh viên trong giai đoạn mới.
Nếu xác lập Demo
được những
biện pháp
quản lý học
liệu có tính khoa học, phù hợp với
Version
- Select.Pdf
SDK
điều kiện thực tiễn của Trung tâm thì có thể góp phần nâng cao hiệu quả tự học của
sinh viên, nâng cao chất lượng đào tạo của Trung tâm.
5. NHIỆM V

Ê

ỨU

5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý học liệu phục vụ dạy học ở Trung tâm Đào
tạo Từ xa.
5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng công tác quản lý học liệu tại Trung tâm Đào tạo
Từ xa - Đại học Huế.
5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý học liệu tại Trung tâm Đào tạo Từ xa - Đại
học Huế.
6.

Ê

ỨU

6.1. hóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích, phân loại, tổng hợp các tài liệu lý luận có liên quan đến vấn đề
nghiên cứu nhằm xây dựng cơ sở lý luận của công tác quản lý học liệu ở Trung tâm
đào tạo từ xa.
11


6.2. hóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Bao gồm:
6.2.1. Phương pháp điều tra, phương pháp quan sát, phương pháp phỏng vấn nhằm
khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý học liệu và thu thập thêm các thông tin có liên
quan đến vấn đề nghiên cứu.
6.2.2. Phương pháp chuyên gia nhằm khai thác kinh nghiệm, vốn hiểu biết của các
chuyên gia về vấn đề nghiên cứu.
6.3 hương pháp thống kê toán học
Nhằm xử lý số liệu và các kết quả nghiên cứu.
Ê

7. GIỚI H

ỨU

7.1. Giới hạn nghiên cứu: nguồn học liệu ở Trung tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế.
7.2. Phạm vi nghiên cứu: tiến hành nghiên cứu công tác quản lý học liệu tại Trung
tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế.
7.3. Thời gian nghiên cứu: từ tháng 10 năm 2011 đến tháng 06 năm 2012.
8. CẤ

Ú L Ậ

Ă

Luận Demo
văn gồmVersion
có các phần
sau:
- Select.Pdf
SDK
PHẦN MỞ ẦU: trình bày một số vấn đề chung của luận văn.
PHẦN N I DUNG: gồm 3 chương:
- Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý học liệu phục vụ dạy học ở các Trung
tâm đào tạo từ xa.
- Chương 2: Thực trạng công tác quản lý học liệu phục vụ dạy học ở Trung
tâm Đào tạo Từ xa - Đại học Huế.
- Chương 3: Biện pháp quản lý học liệu phục vụ dạy học ở Trung tâm Đào
tạo Từ xa - Đại học Huế.
PHẦN K T LUẬ
DANH M

K

Y N NGH

L ỆU THAM KHẢO

PH L C

12