Giáo án Lịch sử 10 bài 38: Quốc tế thứ nhất và Công xã Pari 1871

BÀI 38
QUỐC TẾ THỨ NHẤT VÀ CÔNG XÃ PA-RI 1871
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau khi học xong bài học, yêu cầu HS cần nắm được
1. Kiến thức
- Nắm được hoàn cảnh ra đời và những hoạt động của Quốc tế thứ nhất. Qua đó
nhận thấy sự ra đời của Quốc tế thứ nhất là kết quả tất yếu của sự phát triển của
phong trào công nhân Quốc tế và những đóng góp tích cực C.Mác và Ăng-ghen.
- Nắm được sự thành lập của công xã Pa-ri và những thành tích to lớn của Công xã.
- Hiểu được ý nghĩa và những bài học lịch sử của Công xã Pa-ri.
2. Tư tưởng, tình cảm
Giáo dục tinh thần quốc tế vô sản và chủ nghĩa anh hùng cách mạng, củng cố niềm
tin vào thắng lợi của sự nghiệp Cách mạng giai cấp vô sản.
3. Kỹ năng
- Rèn luyện kỹ năng phân tích, đánh giá các sự kiện lịch sử.
- Kỹ năng về đọc sơ đồ bộ máy Công xã Pa-ri.
II. THIẾT BỊ VÀ TÀI LIỆU DẠY - HỌC
- Sơ đồ bộ máy Công xã Pa-ri.
- Tài liệu nói về Quốc tế thứ nhất và Công xã Pa-ri.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC
1. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1: Hãy cho biết vai trò của C.Mác và Ăng-ghen trong việc thành lập đồng
minh những người cộng sản?
Câu hỏi 2: Nội dung cơ bản và ý nghĩa lịch sử bản Tuyên ngôn của Đảng Cộng
sản?
2. Dẫn dắt vào bài mới
Trong tiến trình phát triển của phong trào công nhân Quốc tế ở thế kỷ XIX, sự ra
đời của Quốc tế thứ nhất và sự thành lập Công xã Pa-ri là những mối quan trọng
đánh dấu bước trưởng thành của giai cấp công nhân để hiểu hoàn cảnh ra đời và
những hoạt động của Quốc tế thứ nhất như thế nào? Sự thành lập của công xã Pa-ri
và những thành tựu to lớn của Công xã? Ý nghĩa và những bài học của Công xã? Ý

nghĩa và những bài học của Công xã ra sao, bài học hôm nay sẽ trả lời những câu
hỏi nêu trên.
3. Tổ chức các hoạt động trên lớp
Các hoạt động của thầy và trò

Kiến thức cơ bản HS cần nắm vững

Hoạt động 1: Cá nhân
I. QUỐC TẾ THỨ NHẤT
- GV nêu câu hỏi: Hoàn cảnh lịch sử 1. Hoàn cảnh ra đời


ra đời của quốc tế thứ nhất?
- GV gợi ý: Số lượng công nhân, lao
động,sinh sống tập trung, sự áp bức
bóc lột, những cuộc đấu tranh.
- HS đọc SGK và trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và chốt ý:
+ Giữa thế kỷ XIX đội ngũ công nhân
thêm đông đảo và tập trung cao.
+ Giai cấp tư sản tăng cường áp bức,
bóc lột đối với công nhân. Nhiều cuộc
đấu tranh của công nhân diễn ra song
trong tình trạng phân tán, thiếu thống
nhất về mặt tư tưởng, mặt khác đặt ra
yêu cầu cần phải có một tổ chức cách
mạng quốc tế lãnh đạo phong trào
công nhân các nước.
- GV trình bày và phân tích kết hợp
giới thiệu hình 71 trong SGK "Buổi lễ

tuyên bố thành lập Quốc tế thứ nhất"
tường thuật buổi lễ thành lập Quốc tế
thứ nhất:
Ngày 28 - 9 - 1864 một cuộc mít tinh
lớn được tổ chức tại Luân Đôn, 2000
người tham dự gồm đại biểu của các
nước Anh, Pháp, Đức và nhiều nước
khác trên thế giới. Nhiều nhà hoạt
động cách mạng ở nước ngoài đang
sống ở Luân Đôn cũng tham dự.
C.Mác được mời dự buổi mít tinh và
tham gia đoàn chủ tịch. Với niềm vui
phấn khởi vô cùng song những người
tham dự mít tinh thông qua nghị quyết
thành lập Hội liên hiệp lao động quốc
tế, tức Quốc tế thứ nhất.
+ Hội nghị bầu ra Ban Chấp hành
Trung ương gồm 32 người. Việc soạn
thảo tuyên ngôn và điều lệ được giao
cho một tiểu ban trong đó có C.Mác.
Hoạt động 1: Nhóm
- GV chia lớp thành các nhóm nêu câu

- Giữa thế kỷ XIX đội ngũ công nhân
thêm đông đảo và tập trung cao. Giai
cấp tư sản tăng cường áp bức bóc lột.
- Đầu thập niên 60 của thế kỷ XIX
phong trào đấu tranh của công nhân
phục hồi nhưng vẫn trong tình trạng
phân tán, chịu ảnh hưởng của nhiều

khuynh hướng phi vô sản.
- Thực tế đấu tranh, công nhân nhận
thấy tình trạng biệt lập của phong trào
ở mỗi nước kết quả còn han chế mặt
khác đặt ra yêu cầu thành lập một tổ
chức quốc tế lãnh đạo đoàn kết phong
trào công nhân quốc tế các nước.
- Ngày 28 - 9 - 1864 Quốc tế thứ nhất
thành lập tại Luân Đôn với sự tham
gia của C.Mác.

2. Hoạt động của Quốc tế thứ nhất


hỏi yêu cầu HS thảo luận theo nhóm.
Nêu hoạt động của Quốc tế thứ nhất?
- HS làm việc theo nhóm, đọc SGK,
tư liệu tham khảo cử đại diện nhóm
trình bày kết quả của mình.
- GV nhận xét, trình bày và phân tích:
Hoạt động của Quốc tế thứ nhất chủ
yếu được thông qua các kỳ Đại hội (từ
9 - 1864 đến 7 - 1876 tiến hành 5 đại
hội) với nội dung sau:
+ Tuyên truyền những học thuyết
khác, đấu tranh chống lại các tư tưởng
vô sản, đó là tư tưởng của phái Pruđông ở Pháp với chủ trương hòa bình
thông qua những biện pháp về kinh tế,
phủ nhận đấu tranh chính trị và mọi
hình thức nhà nước, kể cả chuyên

chính vô sản.
Phái Lát-Xan ở Đức; Hướng đấu tranh
công nhân vào mục tiêu kinh tế, phản
đối đấu tranh chính trị, chủ trương
thông qua bầu cử.
Phái Ba-cu-min ở Nga, chủ nghĩa
công đoàn ở Anh...
- GV nêu câu hỏi: Tác động ảnh
hưởng của Quốc tế thứ nhất đối với
phong trào đấu tranh của công nhân?
- HS đọc SGK và trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và chốt ý:
+ Công nhân các nước tham gia nhiều
cuộc đấu tranh chính trị. Nhiều tổ
chức quần chúng của công nhân, công
đoàn xuất hiện ngày càng nhiều.
- HS đọc đoạn chữ nhỏ trong SGK để
chứng minh vai trò của Quốc tế thứ
nhất trong việc giúp đỡ phong trào
công nhân.
- GV giới thiệu hình 72 SGK "Cuộc
họp đại biểu lần đầu tiên của Quốc tế
thứ nhất tại Giơnevơ".

- Hoạt động của quốc tế thứ nhất chủ
yếu được thông qua các kỳ đại hội.
Nhằm truyền bá học thuyết Mác,
chống lại tư tưởng lệch lạc trong nội
bộ, thông qua những nghị quyết quan
trọng.

- Ảnh hưởng của Quốc tế thứ nhất:
Công nhân các nước tham gia ngày
càng nhiều vào các cuộc đấu tranh
chính trị, các tổ chức công đoàn ra
đời.


- GV tổ chức cho HS tìm hiểu về vai
trò của Quốc tế thứ nhất đối với
phong trào công nhân.
- Sau khi HS đọc SGK tự trả lời câu
hỏi, GV nhận xét, bổ sung và chốt ý;
+ Truyền bá rộng rãi chủ nghĩa Mác
trong phong trào công nhân quốc tế.
+ Đoàn kết, thống nhất lực lượng của
vô sản quốc tế dưới ngọn cờ chủ
nghĩa Mác-Lênin đấu tranh giải phóng
loài người khỏi ách áp bức bóc lột.
Hoạt động 1: Cá nhân và cả lớp
- GV đặt câu hỏi: Hãy cho biết
nguyên nhân cuộc Cách mạng ngày
18-3-1971?
- HS dựa vào vốn kiến thức của mình
và đọc SGK trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét, trình bày và phân tích:
+ Chủ nghĩa tư bản phát triển sau
cuộc cách mạng công nghiệp cùng với
những mặt trái của nó là cường độ và
thời gian lao động ngày càng tăng, đời

sống khó khăn cùng với hậu quả kinh
tế trong những năm 1860 - 1867 làm
mâu thuẫn vốn có của xã hội tư bản
ngày cang gay gắt, tạo điều kiện công
nhân đấu tranh.
+ Cuộc chiến tranh Pháp - Phổ với sự
thất bại của Pháp làm cho nhân dân
căm ghét chế độ thống trị dẫn đến
cuộc khởi nghĩa ngày 4 - 9 - 1870 lật
đổ đế chế II.
+ Giai cấp tư sản Pháp lợi dụng sự
non yếu về tổ chức của công nhân đã
đoạt lấy thành quả cách mạng trong
nước đã buộc công nhân Pa-ri đứng
lên làm cuộc cách mạng ngày 18 - 3 1871 lật đổ chính quyền tư sản, thành
lập công xã.
Hoạt động 2: Cả lớp

- Vai trò:
+ Truyền bá rộng rãi chủ nghĩa Mác
trong phong trào công nhân quốc tế.
+Đoàn kết, thống nhất các lực lượng
vô sản quốc tế dưới ngọn vờ chủ
nghĩa Mác.
II.CÔNG XÃ PA-RI 1871
1. Cuộc cách mạng ngày 18 - 3 1871 và sự thành lập Công xã

- Nguyên nhân:
+ Mâu thuẫn vốn có của xã hội tư bản
ngày càng sâu sắc, tạo điều kiện cho

công nhân đấu tranh.

+ Sự thất bại của pháp trong cuộc đấu
tranh Pháp - Phổ làm cho nguyên
nhân căm phẫn chế độ thống trị tiến
tới lật đổ đế chế II.
+ Sự phản động của giai cấp tư sản
Pháp cướp đoạt thành quả cách mạng
của quần chúng, đầu hàng Đức để đàn
áp quần chúng.
→ Cuộc cách mạng ngày 18 - 3 1871.
- Diễn biến:


- GV trình bày ngắn gọn diễn biến:
Khi quân Phổ tiến vào Pa-ri, "Chính
phủ vệ quốc" đã trở thành chính phủ
phản quốc, mở cửa cho quân Đức tiến
vào nước Pháp. Trong khi đó, nhân
dân Pa-ri tổ chức thành các đơn vị dân
quân, tự vũ trang và xây dựng phòng
tuyến bảo vệ thủ đô.
Khoảng 3 giờ sáng ngày 18 - 3 - 1871,
chính phủ cho quân đánh chiếm đồi
Mông-mác nơi tập trung đại bác của
quân quốc dân. Quần chúng nhân dân
đã kịp thời kéo đến hỗ trợ, bao vây
quân chính phủ. Một số bộ phận quân
chính phủ cũng ủng hộ nhân dân, tước
súng của sĩ quan và bắn chết viên

tướng chỉ huy. Trưa ngày 18 - 3, các
tiểu đoàn tiến vào trung tâm thủ đô
chiếm các công sở, toàn quân chính
phủ chạy về Vec-xai. Quốc tế quân
làm chủ thành phố.
Hoạt động 1: Nhóm
- GV chia lớp thành các nhóm, yêu
cầu HS làm việc theo nhóm trả lời các
câu hỏi: Hãy cho biết những việc làm
của công xã?
- HS đọc SGK làm việc theo nhóm và
cử đại diện trình bày kết quả của
mình.
- GV nhận xét, trình bày và phân tích:
+ Ngày 26 tháng 3 năm 1871 hội
đồng công xã được bầu ra theo
nguyên tắc phổ thông đầu phiếu. Hội
đồng gồm nhiều ủy ban là một ủy
viên công xã, chịu trách nhiệm trước
công nhân và có thể bị bãi miễn.
- GV vẽ sơ đồ Công xã lên bảng, kết
hợp giới thiệu hình 73 trong SGK
"Công xã Pa-ri mở cuộc họp các ủy
viên công xã tại Tòa thị chính".

+ Ngày 18 - 3 - 1871 Quốc dân quân
chiếm các cơ quan chính phủ và công
sở, làm chủ thành phố, thành lập công
xã. Lần đầu tiên trên thế giới chính
phủ thuộc về giai cấp vô sản.

+ Toán quân chính phủ pải tháo chạy
về Véc-xai, chính quyền giai cấp tư
sản bị lật đổ

2. Công xã Pa-ri - Nhà nước kiểu
mới

- Ngày 36 - 3 - 1871 công xã được
thành lập, cơ quan cao nhất là hội
đồng công xã được bầu theo nguyên
tắc phổ thông đầu phiếu.


+ Quân đội cảnh sát cũ bị giải tán,
thay vào đó là các lực lượng vũ trang
nhân dân, nhà thờ tách khỏi trường
học.
- Những việc làm của công xã:
+ Quân đội cảnh sát cũ bị giải tán,
+ Công xã còn thi hành nhiều chính thay vào đó là các sực lượng vũ trang
sách tiến bộ khác: Công nhân được nhân dân, nhà thờ tách khỏ trường
làm chủ những xí nghiệp có chủ bỏ học.
trốn, kiểm soát chế độ tiền lương, + Thi hành nhiều chính sách tiến bộ:
giảm lao động ban đêm, cấm án phạt Công nhân làm chủ những xí nghiệp
công nhân, đề ra chủ trương giáo dục chủ bỏ trống, kiểm soát chế độ tiền
bắt buộc...
lương, giảm lao động ban đêm...
- GV đặt câu hỏi: Em có nhận xét gì
về việc làm của Công xã?
- HS suy nghĩ tự trả lời câu hỏi.

-GV nhận xét và chốt ý: Công xã Pa-ri
là một nhà nước khác hẳn nhà nước
của những giai cấp bóc lột trước, đây
là một nhà nước kiểu mới.
- Nhà nước vô sản do dân và vì dân.
- GV nhấn mạnh và giải thích cho HS
rõ:
Sự thất bại của Công xã Pa-ri là
không thể tránh khỏi trong điều kiện
lịch sử lúc bấy giờ, song Công xã để - Công xã Pa-ri là một nhà nước kiểu
lại cho giai cấp vô sản những bài học mới do dân và vì dân.
về tổ chức lãnh đạo, sự liên minh và - Công xã dể lại nhiều bài học kinh
đoàn kết giữa các tầng lớp nhân dân nghiệm quý báu cho giai cấp vô sản:
trong cuộc đấu tranh chống áp bức.
Tổ chức lãnh đạo các tầng lớp nhân
dân...
4. Sơ kết bài học
- Hoàn cảnh sự ra đời, quá trình hoạt động và tác dụng của Quốc tế thứ nhất đối
với phong trào công nhân.
- Nguyên nhân diễn biến cuộc Cách mạng ngày 18 - 3 - 1871 và sự thành lập Công
xã.
- Những việc làm chứng tỏ Công xã Pa-ri là Nhà nước kiểu mới.
5. Dặn dò, bài tập
- Học bài cũ và trả lời các câu hỏi trong SGK.- Đọc trước bài mới.