Giáo án Lịch sử 10 bài 18: Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỷ X XV

BÀI 18
CÔNG CUỘC XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRONG
CÁC THẾ KỈ X-XV
I-Mục tiệ bài học
1- Về kiến thức:
Giúp hs hiểu và nắm được
- Trải qua 5 thế kỉ độc lập nd ta đã xây dựng được nền kinh tế đa dạng và hoàn
thiện
- Kinh tế Việt Nam thời phong kiến chủ yếu là kinh tế nông nghiệp nên công tác
thủy lợi, mở rộng diện tích được chú trọng, các loại cây trồng phục vụ đời sống
ngày càng cao
- Thủ công nghiệp ngày càng phát triển đa dạng, phong phú chất lượng được nâng
cao, thương nghiệp ngày càng được mở rộng
2- Về thái độ:
Giáo dục cho HS lòng tự hào về những thành tựu kinh tế mà nd ta đã dạt được
tronh thời kì này – ra sức học tập để góp phần xd nền kt nước ta hiện nay.
3- Về kĩ năng:
Rèn luyện cho HS kĩ năng phân tích, nhận xét, liên hệ thực tế
II- Tài liệu, thiết bị dạy học
Tranh ảnh lược đồ liên quan đến bài học
III- Tiến trình giờ học
1- Kiểm tra bài cũ
Hỏi: - Nêu các giai đoạn hình thành, phát triển, hoàn thiện của nhà nước phong
kiến Việt Nam?
- Vã sơ đồ bộ máy nhà nước thời Lê và rút ra nhận xét?
2- Dẫn vào bài mới:
Hoạt động của GV và HS
* Hoạt động: Cả lớp- cá nhân
- GV: nêu qua bối cảnh lịch sử từ thế kỉ
X-XV là thời kì tồn tại của các triều đại
Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý,Trần,Hồ, Lê sơ,

là giaiđoạn đầu của thời kì pk đọc lập
- GVH: Nhà nước và nd Đại Việt đã làm
gìĐể mở rộng cà phát triển nông nghiệp?
- HS: Tìm hiểu SGK rút ra ý chính trả lời
- GV: nhận xét, bổ sung và chốt ý: 1248

Kiến thức cơ bản
1- Mở rộng, phát triển nông nghiệp
- Các triều đại Lý, Trần, Lê không ngừng
khuyết nd
khai hoang.đẩy mạnh sản xuất
+ Các vua Trần khuyến khích các vương hầu
quý tộc khai hoang lập đồn điền
+ Vua Lê cấp ruộng cho quý tộc, quan lại đặt
phép quân điền


nhà Trần cho đắp hệ thống đê quai vạc - Thủy lợi được nhà nước quan tâm mở mang,
dọc các sông lớn từ đầu nguồn đến cữa xây
biển
dựng hệ thống đê để ngăn lũ, đặt chức quan Hà
đê sứ để trong coi đê điều
- GVH: Ngoài trồng lúa nd ta còn trồng - Các nhà nước Lý, Trần, Lê đều quan tâm bảo
các loại cây gì nữa?. sự phát triển của vệ sức kéo cho nông nghiệp
nông nghiệp có ý nghĩa gì đối với xã - Bên cạnh trồng lúa nd ta còn trồng các loại
hội?
cây lương thực khác
- HS: đọc SGK + suy nghĩ trả lời
Chính sách của nhà nước đã thúc đẩy nông
- GV: nhận xét, bổ sung và chốt ý

nghiệp phát triển, đời sống nhân dân ấm
no,hạnh phúc, trật tự xã hội ổn định, nền độc
* Hoạt động: Cả lớp- cá nhân
lập dân tộc được củng cố
- GVH: Do nguyên nhân nào thúc đẩy
2- Phát triển thủ công nghiệp
TCN
- Thủ công nghiệp trong nhân dân
Phát triển từ thế kỉ X-XV?. Biểu hiện của
+ Các nghề thủ công cổ truyền ngày càng phát
sự phát triển đó?
triển,
- HS: Tìm hiểu SGK rút ra ý chính trả lời chất lượng sản phẩm ngày càng được nâng cao
- GV: Nhận xét, bổ sung và chốt ý
+ Việc khai thác các tài nguển trong lòng đất
- GVH: Sự ra đời của các làng nghề thủ ngày
công có ý nghĩa gì đối với sự phát triển càng phát triển
của tcn?.
+ Một số làng nghề thủ công hình thành: Bát
- HS: Suy nghĩ + trao đpổi trả lời: Làm Tràng, Thổ Hà, Chu Đậu
phong phú thêm các mặt hàng của tcn,
tạora công ăn việc làm cho nd nhất là
nông dân, thể hiện sự ổn định của nghề
nghiệptrong nd và nâng cao trình độ kỉ
thuật đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong
nhân dân và buôn bán với nước ngoài
- Thủ công nghiệp nhà nước
- GVH:TCN nhà nước có sự phát triển + Nhà nước thành lập các xưởng thủ công
ntn?
( quan

- HS: Tìm hiểu SGK trả lời
xưởng) sản xuất: tiền, vũ khí, thuyền chiến, áo
- GV: Nhận xét,bổ sung và chốt ý
mũ
- GVH: Em đánh giá ntn về TCN nước ta cho vua quan
thời kì này?
+ Sản xuất một số sản phẩm kĩ thuật cao: Đại
- HS: Suy nghĩ trả lời: các nghề tc đa
bác, thuyền chiến có lầu
dạng,
Phong phú,bên cạnh nghề cổ truyền đã
xuất hiện 1 số nghề mới, kĩ thuật cao
* Hoạt động: cả lớp- cá nhân
3- Mở rộng thương nghiệp
- GVH: Ngoại thương nước ta trong giai - Nội thương:


đoạn này có sự phát triển ntn?
-HS: Đọc SGK trả lời
- GV: Nhận xét, bổ sung , chốt ý và hỏi:
Do
Nguyên nhân nào dẫn đến thương nghiệp
trong thời kì Lý – Trần phát triển?
- HS: suy nghĩ trả lời: nông nghiệp và
tcn phát triển thúc đẩy thương nghiệp
phát triển, do thống nhất tiền tệ đo lường
tạo điều kiện ngiao lưu buôn bán trong
nước một cách dễ dàng, chỉ phát triển
nội thương còn ngoại thương chỉ buôn
bán với TQ và các nước ĐNA

* Hoạt động: Cả lớp
- GVH: Do nguyên nhân nào dẫn đến sự
phân hóa xã hội?, sự phân hóa đó đã
dẫn đến hậu quả gì?
- HS: Đọc SGK rút ra ý chính trả lời
- GV: nhận xét, bổ sung và chốt ý

+ Các chợ mọc lên ở khắp nơi, là nơi nd trao
đổi
Sản phẩm nông nghiệp và thủ công nghiệp
+ Kinh đô Thăng Long trở thành đô thị lớn, là
trung
tâm buôn bán và làm nghề thủ công nghiệp
- Ngoại thương:
+ Thời Lý-Trần ngoại thương khá phát triển,
nhà
nước cho xây dựng nhiều bến cảng để buôn bán
với nước ngoài, hình thành một số điểm trao
đổi hàng hóa với Trung Quốc
+ Thời Lê: Ngoại thương bị thu hẹp
4- Tình hình phân hóa xã hội và cuộc đấu
tranh
của nông dân
- Sự phát triển kinh tế đã thúc đẩy nhanh sự
phân
hóa xã hội
+ Ruộng đất ngày càng tập trung vào tay địa
chủ,
Quý tộc, quan lại
+ Thiên tai, mất mùa, đói kém cho đời sống

nhân
dân khổ cực, giai cấp thống trị ăn chơi xa xỉ
không
chăm lo đời sống nhan dân => Nông dân nổi
dậy khởi nghĩa
- Từ 1344- cuối thế kỉ XIV nhiều cuộc khởi
nghĩa
nổ ra làm cho nhà Trần rơi vào khủng hoảng

4. Củng cố- dặn dò:
- Khái quát lại các kiến thức chính trong bài.
- Nhắc HS về nhà học bài cũ, đọc trước bài mới và trả lời các câu hỏi trong SGK.