Tải bản đầy đủ (.pdf) (98 trang)

Bảo vệ quyền lợi của con khi cha mẹ ly hôn – thực tiễn xét xử tại TAND quận cầu giấy, thành phố hà nội

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (4.56 MB, 98 trang )

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ TƯ PHÁP

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

TRẦN THỊ THANH HẢI

BẢO VỆ QUYỀN LỢI CỦA CON KHI CHA MẸ LY HÔN –
THỰC TIỄN XÉT XỬ TẠI TAND QUẬN CẦU GIẤY,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Chuyên ngành : Luật Dân sự và Tố tụng dân sự
Mã số

: 8380103

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
(Định hướng ứng dụng)

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Ngô Thị Hường

HÀ NỘI – 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi.
Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình
nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong Luận văn là trung thực, có nguồn
gốc rõ ràng, được trích dẫn theo đúng quy định.
Tôi xin chịu trách nhiệm về tính chính xác và trung thực của luận văn này.


TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Tr n Thị Th nh H i


MỤC LỤC
Tr ng phụ
Lời c m đo n
D nh mục t vi t vắt
MỞ ĐẦU
1. T

................................................................................... 1

2. T

nghiên

....................................................................................... 2

3.

.............................................. 3

4.

..................................................................................... 4

5. P


.............................................. 5

6.

........................................................................................ 5

CHƯ NG : MỘT SỐ VẤN ĐỀ L LUẬN VÀ C

SỞ PHÁP LUẬT CỦA

VIỆC BẢO VỆ QUYỀN LỢI CỦA CON KHI CHA MẸ LY HÔN
1.1.

ly hôn .......................... 6

1.2. C
1.3.






ích


con khi cha
1.4. N ữ

ờ con


pháp
cha

con khi cha
ô

ly hôn ................ 7

ự ầ

ly hôn ........................................................................... 9
pháp

ích

pháp khi cha

ly

hôn ............................................................................................................................... 12
1.5. N ữ


ly hôn ......................................................................................... 13

1.5.1. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con khi giải quyết tài sản của vợ
chồng .................................................................................................................. 13
1.5.2. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con khi giải quyết mối quan hệ
giữa cha mẹ và con ............................................................................................. 16

ô

1.5.2.1.
1.5.2.2. Q
1.5.2.3. T





ô

giáo

.................................. 16



ly hôn .......... 21
ly hôn ......................... 39

KẾT LUẬN CHƯ NG 1 .......................................................................................... 44
CHƯ NG 2: THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ BẢO VỆ QUYỀN
LỢI CỦA CON KHI CHA MẸ LY HÔN TẠI TAND QUẬN CẦU GIẤY VÀ


MỘT SỐ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT, NÂNG CAO HIỆU QUẢ
GIẢI QUYẾT TRÊN THỰC TẾ
2.1.
ô


T N

Cầ

................................................................ 45

2.2.
ô



T N

Cầ Gi .................... 47

2.2.1. Vấn đề giao con cho ai nuôi sau khi vợ chồng ly hôn .............. 48
2.2.2. Cấp dư ng cho con ................................................................... 53
2.2.3. Thăm nom con sau khi ly hôn ................................................... 58
2.2.4. Trư ng hợp thay đ i ngư i trực tiếp nuôi con ......................... 61
2.3. N ữ



con

ly hôn ...................................................................................... 63
2.4.



ly hôn ...................................................................................... 74

2.5.


ly hôn ......................................................................... 77

KẾT LUẬN CHƯ NG 2........................................................................ 81
KẾT LUẬN .............................................................................................. 82
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO


DANH MỤC T
BLDS

:



BLHS

:



BLTTDS

:




N&

:

ô

TAND

:

T

TANDTC

:

T

VIẾT TẮT



T




1


MỞ ĐẦU
1. T nh c p thi t củ đ tài
ô

N&






ô



ô







ô












ô

N




N
ô







N&



ô

ô

ô


T





ô
ô





ô











ô




ô



N









ô

ô

ô



N ữ




ô









ô



ô

ô














ô
N
ô


ô





ô

ô

P

ô

ô


P



hôn.




2









Nộ

T

Q

Cầ



T
ô

ô

N&

ô

C

ô

h n – h c ti n


t





o v qu n

t i

N

qu n

u

i

i c a con khi cha

th nh phố

N i

T
2. T nh h nh nghi n cứu


ô









ô

N



ô

Chế định cấp dư ng trong Luật
thực tiễn

T

Nộ

N

N ôT

– Vấn đề lý luận và





T
N&


N&

Pháp luật Việt Nam với việc đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, chồng và
T

các con khi ly hôn
Nộ

T



Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về quyền và nghĩa vụ

của cha mẹ đối với con sau khi ly hôn
N

T

T



Nộ


Bảo vệ quyền và lợi ích

hợp pháp của con khi cha mẹ ly hôn
N



P

Nộ

T

Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của

con khi giải quyết hậu quả pháp lý của ly hôn
T

T

N





Nộ



ô



C

ô





ô
ô







3

N

N

khoa học Luật

N


T ở

Việt Nam

N

T

Nam N

T

P

C

C
N

N

C

Bình luận khoa học Luật

Nộ
N&

Bình luận


T

Bình luận một số án dân sự và
Nộ

N

N

N

Việt





ô





ô



N


C



T
T N

T

P
Luật

N

T

năm 2000 với việc bảo vệ quyền lợi của phụ nữ

TS T ầ T

Bàn về việc x t

nguyện vọng của con khi cha mẹ ly hôn

T S

T

T


T

iải quyết quyền nuôi con và mức

cấp dư ng nuôi con khi cha mẹ ly hôn như thế nào cho đúng
N

C

T

N

T S

S

Một số vấn

đề về th i đi m b t đ u cấp dư ng nuôi con sau ly hôn
T

T

N






P

P ầ



ô

ô

N

ô
ly ô







ô
ô



T
ly hôn là






ô






ô


4

3. Đối tư ng và ph m vi nghi n cứu củ

uận văn

3.1. ối tư ng nghi n c u

ô

N&

quy



ô




T

Cầ
hôn.

3.2. h

vi nghi n c u
ô

Q



Cầ

T N

Hà Nộ


-

T

P


nay




N&
ô





N&
ô

ô

T

Cầ


4. Mục đ ch và nhi m vụ
4.1.

c

ch




ô


ô



ô
ô

T
4.2. Nhi

Q

Cầ

v


-


hôn;

T





5

-

N

ự ầ
hôn;

-

P

N&

N
ô



T

Cầ
ô

-

ô


ô





5. Phư ng ph p uận và phư ng ph p nghi n cứu
5.1. hư ng ph p u n





N

ô
C





5.2. hư ng ph p nghi n c u

ô

C


6. K t c u củ


uận văn

N
Chương 1



ở ầ






ô

Chương 2 T ự
ô

T N

Q

Cầ






6

CHƯ NG
MỘT SỐ VẤN ĐỀ L LUẬN VÀ C

SỞ PHÁP LUẬT CỦA BẢO VỆ

QUYỀN LỢI CỦA CON KHI CHA MẸ LY HÔN

1.1. Kh i ni m v

o v qu n

i củ con hi ch m

hôn

T


“Trẻ em được Nhà nước, gia đình và xã hội bảo vệ, chăm sóc và giáo dục;

được tham gia vào các vấn đề về trẻ em. Nghiêm cấm xâm hại, hành hạ, ngược đãi,
bỏ mặc, lạm dụng, bóc lột sức lao động và những hành vi khác vi phạm quyền trẻ
em”.




N&




N&

“Nhà nước,

xã hội và gia đình có trách nhiệm bảo vệ, h trợ trẻ em, ngư i cao tu i, ngư i
khuyết tật thực hiện các quyền về hôn nhân gia đình; giúp đ các bà mẹ thực hiện
tốt chức năng cao quý của ngư i mẹ; thực hiện kế hoạch hóa gia đình”.
ô





ô




ô




T

T


ô

bảo vệ

che chở, giữ

ô

gìn






ô
cha m ly hôn


hiên qua ba y

t

Suy ộ
am bao quyên và l i ich



p pháp cua con


xâm













N

“Bảo vệ quyền lợi của con khi cha mẹ ly hôn là hệ

thống các biện pháp, cơ chế, cách thức theo quy định của pháp luật nhằm đảm bảo
thực hiện hiệu quả các quyền, lợi ích hợp pháp của con trên thực tế và hạn chế,


7

đảm bảo cho các quyền, lợi ích đó của con không bị xâm phạm hoặc bị ảnh hưởng
xấu do việc ly hôn của cha mẹ gây ra, c ng như x lý nghiêm kh c, kịp th i những
hành vi vi phạm xâm hại tới quyền và lợi ích của con khi cha mẹ ly hôn”.1
1.2. C ch
T


o v qu n và

i ích h p pháp củ con khi cha m ly hôn

em trong hoàn

cha

ly hôn nói riêng và

giáo

Khi cha

do


cho







con ầ

T

Theo

thực hiện N



ích

ích

con khi cha


cách


ích

con khi cha


thông qua


quan
trong

con khi cha










khi cha

pháp,

con ộ cách

pháp

quan,

pháp

ra,

ớ nhau



C



thông qua cách

ly hôn là


C

ích

con,
ộ toàn

Suy ộ

ữ chúng có tác ộ


quan,

cơ chế là cách thức mà theo đó một quá trình dược
pháp

pháp

các

có ộ



thì cách

làm


ớ và toàn xã ộ N


ích

ích

N

gia

hôn luôn

ộ trách

này

bao

cùng có trách



hôn, con cái

ích cho con khi cha

V




em nói chung




các

hôn thì ầ ph có



chính trong xã ộ T

các

ớ nhau



quan




các

pháp, cách




nên



các cá nhân có trách

liên quan, ự


hôn



tác
ích

con

ly hôn.

- Bảo vệ quyền và lợi ích của con khi cha mẹ ly hôn bằng pháp luật
pháp
ích

con khi cha



1


ly hôn
thì

P

T


N

bao

pháp

ghi

các


cho các
ích

con khi cha



ly hôn

Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con khi cha mẹ ly hôn

Nộ

trên


8

em, vì

ích


pháp

pháp


em,

cho con
ly hôn

cha



nên có

thù.
N


ớ ra

xây ự

em



các quy

pháp lý cao



pháp

2013 Trẻ em được



Nhà nước, gia đình và xã hội bảo vệ, chăm sóc và giáo dục

T

C
ô

N&
ô




ô



ô

ở ớ

T



ô





ô




Bên

Nam còn tích ự


gia,

ẩ các Công ớ

gia, phê

Công ớ

Theo Công ớ thì

em có

nhóm

1990.

chính, bao

còn;
tham gia.

các quy



pháp
ớ pháp

con khi cha


hóa các quy

các quy

Công

pháp



ích


hôn thì pháp


thông qua

quy

nhóm

gia.



Ngoài


xoay quanh


trong Công ớ trên,

ghi
ớ cho phù

em

trách

các cá nhân,


cha

quan,

T

trong

án,


công, các thu


ích

ữ quan. Pháp


quan,

quan thi
xuyên khác cho

pháp

án,
ờ có

con sau khi cha

ly hôn.



ích

pháp




nhân,
áp


gia




ích

con khi cha




con khi cha


ly hôn là ộ quá

quan,

có trách

quy

pháp

ly hôn trên ự








9

tìm

tâm lý, tình

tr do cú

cha




con,

ly hôn,



giúp các em

không





tâm lý, tình

thái chán




ữ các

ờ có




quan

lêu
quan thi

nghiêm túc ự

án

mình.

- Bảo vệ quyền và lợi ích của trẻ khi cha mẹ ly hôn bằng các quỹ tài trợ, h trợ tài
chính của các cá nhân, t chức trong xã hội
N

ớ ta luôn



trong xã ộ


khích các cá nhân,


ái

em có hoàn

hoàn

thông qua hình th c tài tr , h tr ngu n tài chính nh m muc ich
giúp



các em hòa





tài chính do cha,
ly ô

ra,

ly hôn trong

các em có có


nhu ầ sinh
các cá nhân,

giúp



N



có cha

trong xã ộ




tâm lý, sinh lý
ự hành vi dân ự

tàn

cách

xen, tác ộ

trên

nên ộ

ly ô

cha


em

T em có cha

và l

ích

pháp

qua

– ữ




con

khi cha

ộ cách

1.3. Một số nh hưởng đối với con khi cha m ly hôn và sự c n thi t ph i
qu n


ng

hoàn

ly hôn

không chu



khác,



khó

m sóc, nuôi d

hoàn

tâm sinh lý do ự

tinh

ov

i củ con khi cha m ly hôn
Trong xã ộ


nay,


gia


em luôn

vai

quan
khi

có nguy

con

cao

ô

ô






trong ộ


xã ộ Tuy nhiên,



ly hôn

không

ô



ô



ô
N&


10

T


















ô

N



ô



ô



ô



ô







ô










ô



ô

ô


ô

C








ô











ô

S

ô


ô



ô





ô


N ữ








ô

C





cái.

ô










ô








ô

ô



Sự


ô


C



















11












ô




ô






T









ni



S




























-

T


T

ựở


–T

N

ô

N





T






ô




cha



ô ở






niên.

T


ô
N




R










T










N

ô





N


T
ô









2


T T T
ô


N
Tạp chí Cảnh sát nhân dân C
T ô

S
/>2


12

T


ô
ô









C







ô




ô







ô

gia
1.4. Những người con đư c pháp uật

o v qu n,

i ch h p pháp khi cha m

ly hôn
ờ cha


Ly hôn giúp



ô



thoát
tâm lý

cho








sau

Do

ô

ự phát

ly hôn ầ


có cha

quan tâm,

N&

1

sinh lý

Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn

quy

có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dư ng, giáo dục con chưa thành niên, con
đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không
có tài sản đ tự nuôi mình … . Nh vây, bao v quyên v l i ich cua con khi cha m ly
hôn

ra

dân ự

ớ con

niên, con
lao ộ

không có




niên

vi

ự nuôi

không có

- Trư ng hợp con chưa thành niên mà cha mẹ ly hôn




Ngư i chưa thành niên

2015 quy

là ngư i chưa đủ mư i tám tu i

em

trong quá

tâm sinh lý, nên
sóc

cha


pháp





pháp lý

ự quan tâm,
cha

trông nom, ch m sóc, giáo duc, nuôi d ng ôi với con ch a thanh niên.
- Trư ng hợp con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả
năng lao động và không có tài sản đ tự nuôi mình











13

do

con


pháp










cho xã ộ nó


N


do

ô

lao ộ



ô

khi con


vi

có thu

nuôi

sóc, giáo

niên





thân.
cho con










1.5. Những nội dung c
con hi ch m

thành


không có
ô

trông nom,

khi con có

trong lao
các

nuôi


ô

ự nuôi



cá nhân,




trông nom,



ự nuôi




n củ ph p uật hi n hành v

o v qu n

i củ

hôn


ô





N ờ không có







trong

tinh ầ


niên cho
niên

lao ộ
hóa

ộ chuyên môn,

lao ộ

nên không
Cha

ờ ầ

con



tinh ầ

lao ộ



do ự phát






lao ộ

niên không có

ự nuôi

không có



khi có










ô




ô




1.5.1.

o v qu n v



i ch h p ph p c a con khi gi i qu t t i s n c a v

chồng
ô
T


ô



ô

ô
ô



N&
T









14

ô





ô



T
ô


N&

T
Bảo vệ quyền,
lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành
vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản đ tự nuôi mình

ô


ô

T

ô
C



ô


ô

ô



ô







ô




ô







ô





ô




ô


C

N&



quy









trên.

C

T ô
TT T-T N TC-

SN TC- TP

T
ộT



N&

01/2016/TTLT-T N TC-


T ô

SN TC- TP


hi giải quyết chia tài sản khi ly hôn, T a án phải xem x t đ bảo vệ quyền,
lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành


15

vi dân sự hoặc không có khả năng lao đọng và không có tài sản đ tự nuôi mình.
Ví dụ:

hi chia nhà ở là tài sản chung và là ch ở duy nhất của vợ chồng,

trong trư ng hợp không chia được bằng hiện vật thì T a án xem x t và quyết định
cho ngư i vợ hoặc ngư i chồng trực tiếp nuôi con chưa thành niên, con bị hạn chế
hoặc mất năng lực hành vi dân sự nhận hiện vật và thanh toán giá trị tương ứng với
ph n tài sản được chia cho ngư i chồng hoặc vợ nết ngư i vợ hoặc chồng có yêu
c u.

ô


h
ô



ô



T ô




ô

TT T-T N TC-

SN TC-

TP
4. Trư ng hợp áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định đ chia
tài sản của vợ chồng khi ly hôn thì tài sản chung của vợ chồng về nguyên t c được
chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây đ xác định t lệ tài sản mà vợ chồng
được chia:
c) … Việc bảo vệ lợi ích chính đáng của m i bên trong sản xuất, kinh doanh và
hoạt động nghề nghiệp không được ảnh hưởng đến điều kiện sống tối thi u của vợ,
chồng và con chưa thành niên, con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân
sự.
d) “L i của m i bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng” là l i của vợ
hoặc chồng vi phạm quyền, nghĩa vụ về nhân thân, tài sản của vợ chồng dẫn đến ly
hôn.
Ví dụ: Trương hợp ngươi chồng có hành vi bạo lực gia đình, không chung thủy
hoặc phá tán tài sản thì khi giải quyết ly hôn T a án phải xem x t yếu tố l i của
ngư i chồng khi chia tài sản chung của vợ chồng đ đảm bảo quyền, lợi ích hợp
pháp của vợ và con chưa thành niên.

T N TC-

SN TC- TP


T ô

TT T-




ô


16



Theo









N&
L i của m i bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ vợ chồng





ô

N

ô
ô
o v qu n v

1.5.2.
cha

i ch h p ph p c a con khi gi i qu t

ối quan h gi a

v con

1.5.2.1. Việc giao con cho ai nuôi dư ng, giáo dục
S

ô



ô







ô

ô

ô




















ô









ô



ô






ô

C





ô
ô





ô
N&




ô


T




17

Vợ, chồng thỏa thuận về ngư i trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của
m i bên sau khi ly hôn đối với con; trư ng hợp không thỏa thuận được thì T a án
quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của
con; nếu con t đủ 07 tu i trở lên thì phải xem x t nguyện vọng của con
T



ô



ô




Thứ nhất,
ô





ô

ô

T




N

N&















ô

ô


T ờ

ly ô
ô






yêu ầ T




ô

T

ô






C


ô




ô

ô



ô

ô

T


T

T
ô



ô




C

ô




ng yêu








ô

ô

ở ớ
ô







cái mà

ô




con thân yêu






ô

ô
ô

ô



T


ô


T


C



ô





ô




18

ô
ô






T


N

ô
ô








ô









ô



ô


N






ô



N





T


ô

ô





ờ con.


Thứ hai



ô





ô

con
ô







ô










ô

ô



T



ờ C



ô

ô

T



ầ T

ô




ô

T
ô



ô



ô




N







ô






T







chính xác.
T











ô
ô

ô







ô



ô


ô





19


ô
T

ô










ô















qua







ô

ô







ô





ô

ô


ờ mà

ô

ô







buôn bán và

T






















Ngoài ra, môi







môi





S





ô



Q

ô
môi


















ng

T

ô

ô






ô







N

ô





ô


Thứ ba,






ô




ô

ô


N&

ô


20






ô





ờ ớ


N

ô
















N

ô

ữ ở ộ














ô

ô




T

ô



ô



ô





ô



ô

ô

N


T









ô



ô







T

ô

Q








ô
Thứ tư,






ô
ô

ô



–ở


T

N&
T a án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ

vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con t đủ 07 tu i trở lên thì phải xem x t
nguyện vọng của con
N











ô
n

ộ trong các



ô

T
T

án tham

ớ khi




×