Viết bài làm văn số 1

Tuần 3. Tiết thứ 7,8,9 Ngày soạn: 15 đến 18/9/2006
Viết bài làm văn số 1
Cảm nghĩ về một hiện tợng đời sống (hoặc một tác phẩm văn học)
(Bài làm ở nhà)
a- Mục tiêu bài học:
Giúp HS:
- Củng cố những kiến thức và kĩ năng làm văn, đặc biệt về văn biểu cảm và
văn nghị luận.
- Vận dụng đợc những hiểu biết đó để viết một bài văn nhằm bộc cảm nghĩ
của bản thân về một sự vật, sự việc, hiện tợng gần gũi trong thực tế hoặc về
một tác phẩm quen thuộc.
- Thấy rõ hơn trình độ làm văn của bản thân, từ đó rút ra những kinh nghiệm
cần thiết để các bài làm văn sau đạt kết quả tốt hơn.
B- Phơng pháp và tiến trình tổ chức dạy học:
1. Hớng dẫn HS chuẩn bị làm bài.
- Cho HS hiểu rằng bài làm không chỉ nhằm lấy điểm. Viết bài làm văn số 1 này là
một cơ hội tốt để các em ôn luyện những kiến thức và kĩ năng cần thiết, không chỉ để
biểu cảm tốt ở trờng học hôm nay mà còn để bộc lộ những cảm nghĩ chân thực đúng
đắn và tốt đẹp trong đời sống và trong công tác mai sau, khi các em vào đời. Vì thế HS
tuyệt đối không nên coi làm văn chỉ là một sự trả bài, trong đó các em chỉ làm một
việc duy nhất là trình bày lại một cách gãy gọn, lu loát những gì GV đã dạy hoặc chép
lại y nguyên những nội dung nào đó trong một bài văn mẫu. Ngựoc lại, các em cần
mạnh dạn phát biểu một cách tự do những suy nghĩ, cảm xúc của mình, một khi đã tin
rằng nhữnh cảm nghĩ đó là chân thực và không sai trái.
- Nêu rõ các yêu cầu cụ thể của bài làm (theo phần hớng dẫn chung của SGK, có cụ
thể hoá cho thích hợp với điều kiện của từng lớp).
2. Yêu cầu cơ bản.
+Yêu cầu kĩ năng:- Kết cấu bố cục rõ ràng, mạch lạc.
- Diễn đạy tốt, không mắc lỗi ding từ, ngữ pháp, chính tả.
- Văn viết có cảm xúc.
+ Yêu cầu nội dung:

- HS tự chọn nội dung đề bài.
Tuần 3. Tiết thứ 7,8,9 Ngày soạn: 15 đến 18/9/2006
- GV hớng dẫn chung, nghiên cứu đối tợng từng lớp để gợi ý cho các em chọn đề
cho phù hợp. Hớng dẫn HS đọc kĩ đề bài, xác định đúng yêu cầu bài viết. Định
hớng cho các em phạm vi và cách thức tìm nguồn t liệu cho bài viết.
C- Cho điểm.
* Điểm 7,8,9: Bài làm đáp ứng khá tốt các yêu cầu của mỗi đề. Có sáng tạo, cảm
xúc. Có thể còn mắc 1,2 lỗi diễn đạt nhỏ, không sai chính tả.
* Điểm 5,6: Đáp ứng đợc những yêu cầu cơ bản của đề. Diễn đạt cha thật tốt, có
thể còn mắc lỗi về chính tả nhng không phải những từ cơ bản. Không sai kiến thức.
* Điểm 3,4,2: Bài làm lan man sơ sài, có lỗi kiến thức cơ bản, cha đáp ứng đợc
những yêu cầu cơ bản. Sai nhiều chính tả.
* Điểm 0,1: Bài làm lạc đề hoặc bỏ giấy trắng.

Chiến thắng mtao mxây
(Trích sử thi Đăm Săn)
A. mục tiêu bài học
Giúp HS
1. Nắm đợc đặc điểm nghệ thuật xây dựng kiêu nhân vật anh hùng sử thi,
nghệ thuật miêu tả và sử dụng ngôn ngữ sử thi của anh hùng.
2. Qua đoạn trích nhân thức đợc lẽ sống , niềm vui của mỗi con ngời chỉ có
thể có đợc trong cuộc chiến đấu vì danh dự, hạn phúc và sự thịnh vợng
cho mọi ngời (ý thức cộng đồng).
* SGK, SGV
*Thiết kế bài học
1. Kiểm tra bài cũ
2. Giới thiệu bài mới:
Đến với ngời Mờng ở Hoà Bình, Thanh Hoá trong những ngày lễ hội hoặc những
lần gia đình đồng bào có đám tang đợc nghe thầy Mo (Thầy cúng) kể trớc đám đông
hoặc linh hồn ngời chếtt Mo Đẻ đất đẻ nớc . Đồng bào Tây nguyên lại say mê kể

trong nhà Rông sử thi Xinh Nhã, Đăm Di, Khinh Dú. Đáng lu ý nhất và tự hào
nhất với đồng bào Ê Đê ở Tây Nguyên là sử thi Đăm Săn, Để thấy rõ sử thi Đăm Săn
nh thế nào? chúng ta tìm hiểu đọan trích Chiến thắng Mtao Mxây.
Phơng pháp Nội dung cần đạt
GV: Gọi HS đọc tiểu dẫn
I. Tìm hiểu chung
1. Tiểu dẫn
B.phơng tiện thực hiện
C. tiến trình dạy học
Tuần 3. Tiết thứ 7,8,9 Ngày soạn: 15 đến 18/9/2006
GVH: Em cho biết phần
tiểu dẫn trình bày nội
dung gì ?
GVH: Dựa vào SGK, em
hãy tóm tắt thật ngắn gọn
sử thi Đăm Săn ?
GVH: Vị trí đoạn trích và
tiêu đề do ai đặt ?
GVH: Em hãy nêu đại ý
của đoạn trích ?
GVH: Đăm Săn khiêu
chiến và thái độ của hai
bên nh thế nào ?
GVH: Lần thứ hai thái độ
của Đăm Săn nh thế
nào ?
GVH: Hiệp thứ nhất đợc
miêu tả nh thế nào?
HSĐ&TL:
- Giói thiệu và tóm tắt nội dung sử thi Đăm Săn.

- Có 2 loại sử thi là: Sử thi thần thoại và sử thi anh hùng.
- Tóm tắt sử thi Đăm Săn: Theo tập tục Chuê Nuê (nối dây)
Đăm Săn phải lấy hai chị em Hơ Nhí và Hơ Bhí, Đăm Săn trở
lên tù trởng giầu nhất vùng, Các tù trởng khác nh Mtao Mxây
và Mtao Mg lợi dụng Đăm Săn lên dẫy cùng tôi tớ đã đến buôn
làng cớp Hơ Nhí về làm vợ cả hai lần Đăm Săn đều chiến
thẵng và uy danh của chàng càng lừng lẫy. Tình cờ gặp Cây
Thần Smuk cây linh hồn của hai vợ, Đăm Săn cùng tôi tớ chặt
đổ, hai vợ chết, Đăm Săn cầu cứu trời. Trời cho thuốc. Hai vợ
Đăm Săn sống lại. Cuối cùng, Đăm Săn tìm đờng lên trời để
hỏi Nữ thần mặt trời làm vợ. Việc không thành, chàng tức giận
bỏ về và chết ngập trong rừng, xám đen nhão nh bùn nớc. Hồn
Đăm Săn biến thành con ruồi bay vào miệng chị gái Hơ ăng
chị gái có mang sinh ra Đăm Săn - cháu, lớn lên lại đi tiếp của
ngời cậu anh hùng.
2. Đoạn trích
GVG: Đoạn trích nằm ở đoạn giữa tác phẩm. Tiêu đề này do
ngời soạn sách đặt ra.
- Đại ý: miêu tả cuộc đọ sức giữa Đăm Săn và thù địch Mtao
Mxây, cuối cùng Đăm Săn đã thắng. Đồng thời thể hiện
niềm tự hào của dân làng về ngời anh hùng của mình.
Gồm 6 nhân vật
Đăm Săn, Mtao Mxây, Tôi tớ, Dân làng, Ông trời, Ngời kể
chuyện.
- Chú thích ở SGK.
II. Nội dung chính
1. Cuộc đọ sức và giành chiến thắng cuả Đăm Săn
HSPB: Đăm Săn thách thức, đến tận nhà của Mtao Mxây Ơ
diêng! Ơ diêng! Xuống đây, ta thách nhà ngơi đọ dao với ta
đấy Còn Mtao Mxây thì ngạo nghễ.Ta không xuống đâu,

diêng ơi! Ta còn bận ôm vợ hai chúng ta còn ở trên này cơ
mà.
HSPB: Lần thứ 2 thái độ của Đăm Săn quyết liệt hơn: Ngơi
không xuống ? Ta sẽ lấy cái hiên của nhà ngơi ta bổ đôi, ta sẽ
lấy cái cầu thang của cái nhà của ngơi ta chẻ ra kéo lửa ta hun
cái nhà của ngơi cho mà xem. Thái độ kiên quyết ấy buộc
Mtao Mxây phải xuống đấu.
HSPB: Cả hai bên đều múa kiếm. Mtao Mxây múa trớc tỏ ra
kém cỏi: Khiến hầu kêu lạch xạch nh quả mớp khô. Đăm Săn
múa Một lần xốc tới chàng vợt một đồi tranh. Một lần xốc tới
Tuần 3. Tiết thứ 7,8,9 Ngày soạn: 15 đến 18/9/2006
GVH: Mtao Mxây đợc
miêu tả nh thế nào?
GVH: Cuộc đọ sức trở
nên quyết liệt hơn nh thế
nào ?
GVH: Em có suy nghĩ gì
về nhân vật Ông trời ?
GVH: Em có nhận xét gì
về nhân cách miêu tả của
ngời Tây Nguyên về nhân
vật Đăm Săn trong đọ sức
?
GVH: Cuộc chiến đấu
của Đăm Săn với mục
đích giành lại hạnh phúc
gia đình nhng lại có ý
nghĩa cộng đồng ở chỗ
nào ?
(H/S đọc phần Đoàn

ngời đông nh bày Cà
tong đến hết)
GVH: Việc ăn mừng
chiến thắng đợc tác giả
miêu tả nh thế nào ?,
nữa chàng vợt một đồi lô ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông,
vun vút qua phía tây
HSPB: Miêu tả hành động của Mtao Mxây Bớc cao bớc thấp
chạy hết bãi tây sang bãi đồng. Hắn vung dao chém phập một
cái nhng chỉ trúng một cái chão cột trâu.
HSPB: Từ khi Hơ Nhí vứt miếng trầu, Đăm Săn giành đợc, sức
khẻo tăng lên: Chàng múa trên cao, gió nh bão chàng múa d-
ới thấp , gió nh lốc. Chòi lẫm đổ lăn lóc. Cây cối chết rụi. Khi
chàng múa chạy nớc kiêu, quả núi ba lần giạn nứt, ba đồi tranh
bật rễ bay tung, chàng đâm vào ngời Mtao Mxây nhng cả hai
lần đều không thủng. Đăm Săn đã thấm mệt. Nhờ ông trời
giúp, Đăm Săn chộp ngay một cài chầy mòn ném chúng vào
vành tai kẻ địch . Mtao Mxây ngã lăn ra đất cầu xin Ơ diêng,
Ơ diêng! ta làm lễ cầu phúc cho diêng một trâu, một voi, Đăm
Săn cắt đầu Mtao Mxây bêu ngoài đờng. Cuộc đọ sức kết
thúc.
HSPB: Ông trời là nhân vật phù trợ, cũng nh ông tiên, ông bụt
trong các câu chuyện của ngời Kinh. Đó chỉ là phù trợ còn
quyết định chiến thắng phải là Đăm Săn.
HSPB: Miêu tả hành động của Đăm Săn bằng cách so sánh và
phóng đại.: + Múa trên cao nh gió bão
+ Múa dới thấp nh lốc
+ Khi chàng múa chạy nớc kiệu quả núi ba lần rạn
nứt, ba đồi tranh bật rễ bay tung. Rõ ràng trí tởng tợng và cách
nói phóng đại là nghệ thuật tiêu biểu cho sử thi.

HSPB: Đòi lại vợ là cái cớ làm nảy sinh mâu thuẫn giữa các bộ
tộc dẫn đến chiến tranh mở rộng bờ cõi làm nổi uy danh của
cộng đồng, ý nghĩa của sử thi Đăm Săn là ở chỗ ấy. Vì vậy
thắng hay bại của ngời tù trởng sẽ có ý nghĩa quyết định tất cả.
Cho nên lời của dân làng bên phía Mtao Mxây đều tình nguyện
đi với Đăm Săn. Và trong sử thi cũng không nói nhiểu về chết
chóc mà lựa chọn chi tiết ăn mừng.
2. ăn mừng chiến thắng, tự hào về ngời anh hùng của mình.
HSĐ&TL:
HSPB: Đăm Săn đợc miêu tả hoà với tôi tớ dân làng ăn mừng
chiến thắng: Hỡi anh em trong nhà , hỡi bà con trong làng !
Xin mời tất cả đến với ta. Chúng ta sẽ mở tiệc ăn mừng năm
mới. Chúng ta sẽ ăn lợn, ăn trâu, đánh lên các chiêng, các trống
to, đánh lên các cồng Hlong hoà nhập cùng chũm choẹ sao cho
kêu lên rộn rã để voi đực, voi cái ra vào hiên không ngớt
Tuần 3. Tiết thứ 7,8,9 Ngày soạn: 15 đến 18/9/2006
GVH: Em có suy nghĩ gì
về cách miêu tả này ?
GVH: ý nghĩa đoạn trích
nh thế nào ?
Đăm Săn: Chàng nằm trên võng, tóc thả trên sàn, hứng tóc
chàng là một cái nong hoa, chàng mở tiệc ăn uống linh đình:
Chàng Đăm Săn uống không biết say, ăn không biết no,
chuyện trò không biết chán và Cả miền Ê Đê, Ê ga ca ngợi
Đăm Săn là một dũng tớng chắc chết mời mơi cũng không lùi
bớc. Ngực quấn chéo một tấm mền chiến, tai đeo nụ sát bên
mình nghênh ngang đủ giáo gơm, đôi mắt long lanh nh mắt
chim ghếch ăn hoa tre, tràn đầy sức trai, tiếng tăm lừng lẫy.
Bắp chân chàng to băng cây xà ngang. Bắp đùi chàng to bằng
ống bễ, sức chàng ngang sức voi đực, hơi thở của chàng ầm ầm

tựa sấm đậy, chàng nằm sấp thì gẫy rầm sàn, chàng nằm
nghiêng thì gẫy xà dọc:.
- Vẫn là cách nói phóng đại, giúp ngời nghe tạo đợc ấn tọng.
+ Nói tới sử thi Tây Nguyên là nói tới qúa khứ anh hùng của
cộng đồng.
+ Thế giới Sử thi là thế giới lí tởng hoá.
+ Âm điệu sử thi là âm điệu hùng tráng.
- Làm sống lại quá khứ anh hùng của ngời Ê Đê Tây nguyên
thời cổ đại.
+ Ngời Tây nguyên tự hào về tổ tiên mình. Ngòi Tây nguyên tự
hoà có Đăm Săn, Xinh Nhã, Khinh Dú cũng nh ngời Kinh có
Phù Đổng Thiên Vơng, An Dơng Vơng
=> Đoạn trích thể hiện vai trò của ngời anh hùng với cộng
đồng chú ý phần ghi nhớ(SGK)
III. Củng cố, dặn dò.
-Yêu cầu HS về nhà đọc phần hớng dẫn học bài, luyện tập ở
SGK trang36.
- Tìm đọc bản sử thi đầy đủ.