Tuần 22. Viết bài làm văn số 6: Nghị luận xã hội (bài làm ở nhà)

CHÀO MỪNG THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH!
Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Hoài
Trường THPT Kỹ thuật Lệ Thủy

1


Tiết 88:

TRẢ BÀI LÀM VĂN SỐ 5;
VIẾT BÀI LÀM VĂN SỐ 6
(BÀI LÀM Ở NHÀ, KIỂU BÀI NGHỊ LUẬN XÃ HỘI)


I. TRẢ BÀI VIẾT SỐ 5
ĐỀ BÀI:
1. (3 điểm)
Ý nghĩa của hình ảnh cái lò gạch cũ/bát cháo
hành trong truyện ngắn Chí Phèo của nhà
văn Nam Cao.
2. (7 điểm)
Cảm nhận về bài thơ Lưu biệt khi xuất
dương
("Xuất dương lưu biệt") của Phan Bội Châu.


A. Phân tích đề, lập dàn ý
1.
a. Phân tích đề
- Vấn đề nghị luận:

Ý nghĩa của chi tiết nghệ thuật đặc sắc:
cháo hành/ cái lò gạch cũ.
- Phạm vi dẫn chứng:
Truyện ngắn Chí Phèo (Nam Cao)
- Thao tác lập luận chủ yếu:
Phân tích
- Yêu cầu hình thức:
Đoạn văn hoặc bài văn ngắn.

Bát


A. Phân tích đề, lập dàn ý
1.
a. Phân tích đề
b. Dàn ý ( Yêu cầu về nội dung)

- Giới thiệu bối cảnh xuất hiện của các chi
tiết nghệ thuật trong tác phẩm.
- Nêu và phân tích ý nghĩa của các chi tiết
nghệ thuật trong mối quan hệ với nhân vật
trung tâm Chí Phèo và việc thể hiện tư
tưởng của tác phẩm.
- Đánh giá sự thành công trong nghệ thuật
truyện ngắn Nam Cao.


A. Phân tích đề, lập dàn ý
1.
2.

a. Phân tích đề
- Vấn đề nghị luận:
Giá trị nội dung tư tưởng và nghệ thuật của bài thơ
Lưu biệt khi xuất dương (Phan Bội Châu)
- Phạm vi dẫn chứng:
Bài thơ Lưu biệt khi xuất dương, cuộc đời và sự
nghiệp văn chương của PBC, các tác phẩm cùng
thể tài
(thơ ngôn chí)
- Các thao tác lập luận:
Phân tích, so sánh, bình luận, nêu cảm nghĩ.


2.
a. Phân tích đề
b. Lập dàn ý
* Mởđến
bài:
Nhắc
PBC, người ta nhớ đến một nhà nho với học

vấnGiới
uyên
thâm,
từng
đỗvề:
đạt cao trên con đường khoa
thiệu
khái
quát

cử. Người ta cũng nhớ đến một PBC dẫu xuất thân từ
- tác giả Phan Bội Châu (vị trí trong lịch sử và
của Khổng sân Trình nhưng lại có tư tưởng tiến bộ, là
văn
họcnhững
dân tộc)
một
trong
người đầu tiên khai sáng con đường
- bài
thơtheo
Lưukhuynh
biệt khihướng
xuất dương
cảnh
cứu
nước
dân chủ(hoàn
tư sản.
Tìnhrayêu
khái
quát
giágiải
trị tác
phẩm)
đấtđời,
nước,
khát
vọng
phóng

dân tộc cùng tài năng
văn chương kiệt xuất của nhân vật lịch sử vĩ đại ấy kết
tinh trọn vẹn trong "Lưu biệt khi xuất dương" - một bài
thơ sáng tác vào năm 1905 để từ giã bạn bè đồng chí
trước lúc ông lên đường sang các nước Nhật Bản, Trung
Quốc, học tập và tìm sự giúp đỡ cho phong trào cách
mạng ở quê nhà.


b. Lập dàn ý
* Mở bài:

* Thân bài:
- Cảm nhận về hình tượng người chí sĩ cách mạng người lãnh tụ tiên phong PBC ở các phương diện:
+ Quan niệm mới về chí làm trai (4 câu thơ đầu):
Phải có lẽ sống đẹp, dám xoay chuyển càn khôn, thay
đổi số phận..., có trách nhiệm với thời cuộc, với vận
mệnh dân tộc...
Lưu ý: So sánh với quan niệm về chí làm trai trong ca
dao, trong thơ Phạm Ngũ Lão, Nguyễn Công Trứ...
+ Tư tưởng táo bạo, tiến bộ (2 câu luận):
Phủ định vai trò, tác dụng của sách vở Thánh hiền trong
buổi nước mất nhà tan - gióng hồi chuông thức tỉnh.. .


b. Lập dàn ý
* Mở bài:
* Thân bài:
+ Hình ảnh hào hùng lãng mạn của buổi lên đường (2 câu
kết):

Hình ảnh thiên nhiên kì vĩ, hoành tráng vừa tả thực đồng thời cũng
mang tính biểu trưng, là hình ảnh đầy lạc quan về tương lai cách
mạng...
- Cảm nhận về bút pháp nghệ thuật:
Còn nhiều nét của thi pháp văn học trung đại (chữ viết, thể thơ,
hình ảnh, bút pháp...) nhưng mới trong tư tưởng... (bình cũ rượu
mới)
--> Tính chất giao thời của văn học Việt Nam đầu thế kỉ XX


b. Lập dàn ý
* Mở bài:
* Thân bài:
* Kết bài:
- Khẳng định/ đánh giá lại giá trị, ý nghĩa

của bài thơ.
- Liên hệ với bối cảnh thực tế và trách
nhiệm của bản thân


I. TR BI VIT S 5
A. Phõn tớch , lp dn ý
B. Nhn xột, sa li
- a số học sinh xác định
1. u im:
đúng vấn đề cần nghị
luận.
2. Nhc im:
- Nhiều bài đã xác định đ

ợc các luận điểm và sắp
xếp chúng tơng đối rõ
ràng, logic.
- Một số ít bài đã cú s liờn
kt-chuyn on, chuyn ý khỏ
uyn chuyn, linh hot.
Tuyờn dng: C. Sn, Thỏi,
Chin, Qunh, Ngn.


I. TRẢ BÀI VIẾT SỐ 5
A. Phân tích đề, lập dàn ý
B. Nhận xét, sửa lỗi
1. Ưu điểm:
Ví dụ:
- Ở câu 1: Phân tích giọng điệu
2. Nhược điểm:
trần thuật; tóm tắt tác phẩm theo
* Xác định sai vấn đề cần
cuộc đời nhân vật Chí Phèo.
nghị luận dẫn đến xa đề,- Ở câu 2: Phân tích, chứng minh
vị trí của PBC trong văn học:
lạc đề hoặc lan man, thiếu
người khơi dòng thơ ca trữ tình trọng tâm.
chính trị.


I. TRẢ BÀI VIẾT SỐ 5
A. Phân tích đề, lập dàn
ý

Ví dụ:
B. Nhận xét, sửa lỗi - PBC là một nhà thơ, nhà lí tưởng
của dân tộc...
1. Ưu điểm:
--> nhà tư tưởng
2. Nhược điểm:
- "lạ" ở đây không phải là làm việc
* Dùng từ sai hoặc thiếu
quái dị hay dị hợp...
chính xác
--> dị hợm (khác người, khác đời
một cách trái khoáy)
- PBC nhận nhiệm vụ xuất dương
của Nhật Bản....
--> xuất dương sang/ sang


I. TRẢ BÀI VIẾT SỐ 5
A. Phân tích đề, lập dàn
ý
Ví dụ:
B. Nhận xét, sửa lỗi - hình ảnh trong 2 câu cuối cho ta
thấy sự ham muốn, hào hứng của tác
1. Ưu điểm:
giả...
2. Nhược điểm:
--> hăm hở
* Dùng từ sai hoặc thiếu
- ...Trung Quốc đang giòm nhó...
chính xác

--> dòm ngó/ có hành động xâm
phạm lãnh hải....
- ..nồi cháo hành được thêm một thứ
da vị đặc biệt...
--> gia vị


I. TRẢ BÀI VIẾT SỐ 5
A. Phân tích đề, lập
B. Nhận xét, sửa lỗi
1. Ưu điểm:
2. Nhược điểm:

* Lỗi diễn đạt

dàn ý
- Câu văn không rõ nghĩa:
+Thị Nở là chiếc cầu nối, là sợi
dây, là người, với con người lương
thiện, từ quá trình thức tỉnh của Chí
Phèo.
+ PBC nói non sông là vận mệnh
của đất nước, sống thêm nhục là lẽ
vinh nhục của con người chịu đựng.
- Câu sai ngữ pháp:
+ Qua tình huống thị Nở nấu cháo
hành cho Chí Phèo ăn để giải rượu.


I. TRẢ BÀI VIẾT SỐ 5

A. Phân tích đề, lập dàn ý
B. Nhận xét, sửa lỗi
- Câu văn lủng củng do lỗi lặp:
1. Ưu điểm:
+ Cuộc đời của CP gặp nhiều khó khăn
2. Nhược điểm:
bất trắc trong cuộc đời.
* Lỗi diễn đạt
- Thông tin thiếu tính chân thực:
+ Chí gặp được thị Nở vào một trận ốm.
+...làm tay sai cho BK, hắn phá vỡ hạnh
phúc của mọi nhà...
+ ...bị xem như quỷ dữ của làng Ngũ Đại.


I. TRẢ BÀI VIẾT SỐ 5
A. Phân tích đề, lập dàn ý
B. Nhận xét, sửa lỗi
1. Ưu điểm:
2. Nhược điểm:

* Lỗi chính tả:
- Viết tắt, sử dụng kí hiệu.
- Tùy tiện viết hoa.


I. TRẢ BÀI VIẾT SỐ 5
A. Phân tích đề, lập dàn ý
B. Nhận xét, sửa lỗi
C. Trả bài, giải đáp thắc mắc

* Tổng hợp điểm:
Điểm số

Số lượng

Tỉ lệ (%)

2,0

1

4,3

3,0

1

4,3

4,0

2

8,6

5,0

8

35,0

6,0

5

21,7

7,0

6

26,1


I. TRẢ BÀI VIẾT SỐ 5
II. RA ĐỀ BÀI VIẾT SỐ 6 (NLXH)

Chọn một trong hai đề sau:
Đề 1: Suy nghĩ của anh (chị) về ý nghĩa của bài thơ sau:
Ví không có cảnh đông tàn
Thì không có cảnh huy hoàng ngày xuân
Nghĩ mình trong bước gian truân
Tai ương rèn luyện tinh thần thêm hăng.
(Tự khuyên mình – Nhật kí trong tù – Hồ Chí
Minh)
Đề 2: Trình bày kiến của em về “bệnh vô cảm” trong xã
hội ngày nay.


DẶN DÒ:

- Nộp bài đúng thời hạn: thứ 4 tuần sau, ngày
02/3/2016
- Soạn bài Chiều tối (Hồ Chí Minh) theo câu hỏi
SGK,
bổ sung:
+ Hoàn cảnh sáng tác tập Ngục trung nhật kí
+ Giá trị nội dung, nghệ thuật của tập thơ.
+ Hoàn cảnh sáng tác bài thơ Chiều tối.
+ So sánh, phát hiện độ chênh giữa dịch thơ và
nguyên tác.