KHẢO sát NHANH sự HIỂU BIẾT của BỆNH NHÂN về CHẾ độ DINH DƯỠNG đối với BỆNH UNG THƯ đại TRỰC TRÀNG

1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI

BÁO CÁO THỰC TẾ CÔNG CỘNG
Tên đề tài:
KHẢO SÁT NHANH SỰ HIỂU BIẾT CỦA BỆNH NHÂN
VỀ CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG ĐỐI VỚI BỆNH UNG THƯ
ĐẠI TRỰC TRÀNG
Nhóm sinh viên thực hiện:
Nguyễn Thanh Hương
Hoàng Ngọc Khánh
Ngô Thị Lan
Nguyễn Bảo Linh
Lê Thị Bích Ngọc
Trần Thị Ninh
Nguyễn Hồng Nhung
Nguyễn Thị Oanh
Hoàng Lan Phương


2

LỜI CẢM ƠN
Được sự phân công của các thầy cô giáo bộ môn Điều dưỡng- hộ sinh
Trường Đại học Y Hà Nội, chúng em đã được phân công đến học tập thực tế tại
khoa Ưng bướu và chăm sóc giảm nhẹ - Bệnh viện Đại học Y hà Nội.
Trong thời gian thực tập tại đây, chúng em đã nhận được sự quan tâm,
giúp đỡ, hướng dẫn của các thầy, cô bộ môn Điều dưỡng- Hộ sinh trong trường
và các cán bộ nhân viên của khoa Ung bướu và chăm sóc giảm nhẹ - Bệnh viện
Đại học Y Hà Nội.

Với lòng biết ơn sâu sắc nhất, chúng em xin gửi lời trân trọng cảm ơn đến
Thạc sĩ Bùi Vũ Bình, Thạc sĩ Trần Thị Ngọc Mai - Giảng viên bộ môn Điều
dưỡng cộng đồng; Tiến sĩ Trương Quang Trung- Điều dưỡng trưởng bệnh
viện Đại học Y Hà Nội, Cử nhân Đinh Văn Tuyên - Điều dưỡng trưởng khoa
cùng toàn thể nhân viên, bệnh nhân tại khoa Ưng bướu và chăm sóc giảm nhẹ Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã mang cả tâm huyết cùng những kiến thức quý
báu, những thông tin hữu ích trang bị cho chúng em hoàn thành đợt thực tập
này.
Bài báo cáo này được thực hiện trong khoảng thời gian 2 tuần. Bước đầu
đi vào thực tế, tìm hiểu về lĩnh vực sáng tạo trong nghiên cứu khoa học, kiến
thức của chúng em còn hạn chế và còn nhiều bỡ ngỡ. Do vậy, không tránh khỏi
những thiếu sót, chúng em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu
của quý thầy, cô để kiến thức của em trong lĩnh vực này được hoàn thiện hơn.
Chủng em xỉn trân trọng cảm ơn!
Nhóm sinh viên thực tập Tồ 1- lớp TC13A


3

LỜI CAM ĐOAN
Chúng em xin cam đoan:
-

Nội dung trong bản báo cáo này là ý tưởng của nhóm chúng em làm,
không sao chép của người khác;

-

Các thông tin có được là do thu thập thực tế tại Bệnh viện trong khoảng
thời gian từ ngày 15/5/2017 đến ngày 28/5/1017.
Nhóm sinh viên thực tập Tổ 1- lớp TC13A

4

MỤC LỤC


5

ĐẶT VẤN ĐỀ
Ung thư ruột hay ung thư đại trực tràng là tên gọi chung của ung thư ruột
kết và ung thư trực tràng, tức là ung thư phát triển từ ruột kết hay trực tràng (là
những phần của ruột già), gây nên bởi sự phát triển bất thường của các tế bào có
khả năng xâm lấn hoặc lan rộng ra các bộ phận khác của cơ thể. Dấu hiệu và
triệu chứng có thể bao gồm máu trong phân, giảm cân, có sự thay đổi trong nhu
động ruột và luôn cảm thấy mệt mỏi.
Ung thư đại trực tràng thường được bắt đầu từ polyp trên bề mặt bên
trong của đại tràng hoặc trực tràng. Phổ biến nhất là u tuyến và polyp tăng sản.
Hầu hết các khối u này là lành tính nhưng vẫn có một số sẽ biến thành ung thư
vì vậy cần loại bỏ chúng sớm để ngăn ngừa ung thư đại trực tràng.
Các loại ung thư đại tràng và trực tràng:
Ung thư biểu mô tuyến: chiếm hơn 95% các trường hợp ung thư đại trực
tràng. Khi nói về ung thư đại trực tràng, gần như người ta luôn nói về loại này.
Các loại ít phổ biến khác bao gồm: u mô đệm đường tiêu hóa, u lympho, sa
côm.
Nguyên nhân gây ung thư đại trực tràng chưa được chứng minh rõ nhưng
1 số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh như: lớn tuổi, chế độ ăn uống nhiều thịt
đỏ, chất béo, tiền sử gia đình mắc ung thư vú, buồng trứng, tử cung, tiền sử gia
đình có hội chứng đa polyp tuyến, ung thư đại trực tràng, người bị viêm loét đại
tràng, thừa cân, béo phì, người có polyp đại tràng, trực tràng, vv...

Mặt khác, hiện nay Ưng thư đại trực tràng là nguyên nhân lớn gây tử
vong ở các nước Bắc Mỹ, Châu Âu, sau ung thư tiền liệt tuyến, ung thư vú và
ung thư phổi.. Bệnh thường phát hiện muộn nên rất khó điều trj. Tuy nhiên, nếu
phát hiện ở những giai đoạn đầu thì có nhiều khả năng chữa khỏi.. Việt Nam
chúng ta cũng không là ngoại lệ, vì vậy việc nâng cao sự hiểu biết về khảo sát
nhanh hiểu biết về chế độ dinh dưỡng đối với bệnh nhân ung thư đại' trưc tràng
tại khoa Ưng bướu và chăm sóc giảm nhẹ- bệnh viện Đại học Y Hà Nội để có


6

những can thiệp hỗ trợ nâng cao kiến thức của bệnh nhân đối với bệnh ung thư
đại trực tràng.
Mục tiêu nghiên cứu.
Xác định tỷ lệ người bệnh ung thư đại trực tràng có kiến thức, thái độ,
thực hành đúng về chế độ dinh dưỡng đối với bệnh nhân ung thư đại trưc tràng
tại khoa Ung bướu và chăm sóc giảm nhẹ- bệnh viện Đại học Y Hà Nội.


7

CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN
1. Giới thiệu về bệnh viện đại học y:

Bệnh viện Đại học Y Hà Nội trực thuộc Đại học Y Hà Nội, được thành lập
năm 2007. Đây là bệnh viện Đa khoa với đội ngũ thầy thuốc là các Giáo sư, Phó
Giáo sư, Tiến sĩ, Thạc sĩ, Bác sĩ ... có trình độ và tay nghề cao, đảm nhận công
tác khám, chữa bệnh và tư vấn sức khỏe các chuyên khoa khác nhau. Bệnh viện
là nơi triển khai các kỹ thuật mới, cập nhật và hiện đại trong chẩn đoán, can
thiệp và điều trị các loại bệnh lí trong các trường hợp thường gặp, cấp cứu và

hiểm nghèo. Đồng thời, bệnh viện là nơi triển khai mô hình kết hợp chặt chẽ
giữa điều trị và đào tạo, giảng dạy và chuyển giao kỹ thuật cho các đối tượng
sinh viên, học viên sau đại học và các bác sĩ của các cơ sở y tế của mọi miền
trên cả nước.
Bệnh viện Đại học Y với đội ngũ điều dưỡng, kĩ thuật viên và nhân viên
bệnh viện được đào tạo với trình độ và tay nghệ vững vàng, có trách nhiệm,
luôn luôn hoàn thành tốt các nhiệm vụ, có thái độ tiếp đón ân cần, thân thiện,
nhẹ nhàng, phục vụ tốt các bệnh nhân trong mọi hoàn cảnh.
2. Vài nét về khoa Ung bướu và chăm sóc giảm nhẹ - Bệnh viện Đại hoc

Y Hà Nôi
Cùng với việc thành lập bệnh viện, Khoa Ung Bướu và chăm sóc giảm
nhẹ cũng được thành lập với đầy đủ trang thiết bị hiện đại để phục vụ điều trị
nội trú đối với bệnh nhân mắc bệnh.
Khoa Ung Bướu và chăm sóc giảm nhẹ- Bệnh viện Đại học Y Hà Nội với 8
bác sỹ, 19 điều dưỡng và 01 hộ lý nhưng luôn có khoảng 80 bệnh nhân nằm
điều trị nội trú. Trong đó, số bệnh nhân ung thư đại trực tràng dao động trong
khoảng 16 bệnh nhân (chiếm khoảng 20% tổng số bệnh nhân), bệnh nhân
thường là những người trung niên trên 40 tuổi, lạm những công việc khác nhau
và ở nhiều tỉnh, thành khác nhau do đó thói quen sinh hoạt cũng


8

CHƯƠNG II
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1 Đối tượng nghiên cứu

Bệnh nhân tham gia vào nghiên cứu phải đảm bảo đủ các tiêu chuẩn chọn
mẫu dưới đây:

- Người bệnh điều trị ung thư đại trực tràng tại khoa từ ngày 15/5 đến

28/5/2017.
- Được chẩn đoán xác định là bệnh ung thư đại trực tràng
- Tự nguyện tham gia phỏng vấn.
* Tiêu chuẩn loại trừ:
- Bệnh nhân có kèm các bệnh nặng khác
- Không tự trả lời phỏng vấn được.
2 Phương pháp nghiên cứu.
1 2.1.Phương pháp
- Nghiên cứu mô tả cắt ngang.
2 2.2. Phương pháp thu thập số liệu
- Phỏng vấn trực tiếp người bệnh qua bảng câu hỏi đã soạn sẵn.
3 2.3. Cách thức đánh giá

Các câu trong bộ câu hỏi được đánh giá điểm như sau:
- Trả lời đúng: 1 điểm
- Trả lời sai: 0 điểm
- Không trả lời: 0 điểm

2.4. Xử lỷ số liệu
Sử dụng các thuật toán thống kê
3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu.

3.1.Thời gian
-

Từ ngày 15/5 đến 28/5/2017.
3.2. Địa điểm nghiên cứu

9

CHƯƠNG III. KÉT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
Chúng tôi tiến hành nghiên cứu 10 người bệnh đang điều trị bệnh ung
thư đại trực tràng trong khoảng thời gian từ ngày 15/5 đến 28/5/2017 tại
phòng bệnh khoa Ung bướu và chăm sóc giảm nhẹ - bệnh viện đại học Y Hà
Nội. Kết quả thu được như sau:
I. Đặc điểm đói tượng nghiên cứu.
1. Đặc điểm về tuổi, giới.
Nghiên cứu trên nhóm 10 bệnh nhân ung thư đại trực tràng, có đặc
điểm tuổi, giới được trình bày trong bảng 1 và 2 dưới đây.
Bảng 1. Đặc điểm về giới
Giới

Số lượng (n)

Tỷ lệ (%)

Nam

6

60

Nữ

4

40

Tổng

10

100

Biểu đồ 1. Tỷ lệ bệnh nhân ung thư đại trực tràng theo giới (%)
Qua biểu đồ ta thấy, trong nghiên cứu này tỷ lệ bệnh nhân nam mắc
bệnh ung thư đại trực tràng nhiều hơn bệnh nhân nữ.


10

Bảng 2. Tuồi của đổi tượng nghiên cứu
Nhóm tuổi

Số lượng (n)

Tỷ lệ (%)

< 40 tuổi

1

10

40- <50 tuổi

2

20

50- <60 tuổi

2

20

>60 tuổi

5

50

Tổng

10

100

Biểu đồ 2. Tỷ lê bênh nhân ung thư đai trưc tràng theo nhóm tuổi (%)
Qua biểu đồ ta thấy, trong nghiên cứu này, bệnh nhân mắc ung thư đại trực
tràng thường mắc ở nhóm tuổi trên 40 tuổi, mắc nhiều ở lứa tuổi trên 60 tuổi.
2. Đặc điểm về nơi cư trú của đối tượng nghiên cứu
Bảng 3. Nơi cư trú của đối tượng nghiên cứu
Nơi cư trú

Số lượng (n)

Tỷ lệ (%)

Thành thị

6

60

Nông thôn

4

40

Tổng số

10

100

Ở đây, tỷ lệ bệnh nhân ở thành thị mắc bệnh cao hơn bệnh nhân ở nông
thôn (cao hơn 20%)
II. KẾT QU Ả NGHIÊN CỨU
1. Phần thói quen và thực hành
Bảng 4. Tỷ lệ bệnh nhăn có thói quen tìm hiểu về bệnh.


11

Bệnh nhân có thói quen tự tìm hiều về chế độ dinh

Có

Không

Tần số

7

3

Tỷ lệ (%)

70

30

dưỡng đối với bệnh ung thư đại trực tràng.


12

Bảng 5. Tỷ lệ bệnh nhân lựa chọn đúng những loại thực phẩm phù
hợp với bệnh ung thư đại trực tràng
Bệnh nhân lựa chọn đúng những loại thực phẩm phù hợp Tần số Tỷ lệ
với bệnh ung thư đại trực tràng
(%)
Ăn cơm, mỳ, phở
10
100

Ăn thức ăn luộc, hấp
10
100
Ăn các loại ngũ cốc nguyên hạt
0
0
Ản đa dạng các loại trái cây
6
60
Bảng 6. Tỷ lệ bệnh nhân lựa chọn đúng những loại thực phấm không phù
hợp với bệnh ung thư đại trực tràng
Bệnh nhân lựa chọn đúng những loại thực phẩm không
phù hợp với bệnh ung thư đại trục tràng
Ăn thức ăn chiên, xào
Uống rượu, bia
Thức ăn được chế biến quá mặn, quá cứng

Tần số Tỷ lệ (%)
7
8
10

70
80
100

Bảng 7. Số bữa ăn của bệnh nhân trong ngày
Số bữa
< 3 bữa
3-6 bữa

> 6 bữa

Tần suất
8
2
0

Tỷ lệ (%)
80
20
0


13

Bảng 8. Việc tập thể dục của bệnh nhân
Biến số
Có tập thể dục
Không tập thể dục
Thời gian tập trung bình
<30 phút
>30 phút
Môn tập
Đi bộ/ đi xe đạp
Khác

Tần suất
7
3

Tỷ lệ (%)
70
30

2
5

20
50

6
1

60
10

Bảng 9. Chế độ ăn uống đều đặn, đúng giờ. Cách ăn uống họp lý
Biến số
Có ăn đều và đúng giờ
Không ăn đều đặn và đúng giờ
Ăn chậm, nhai kỹ thức ăn
Ăn thức ăn mềm, dễ tiêu

Tần suất
7
3
6
4

Tỷ lệ (%)

70
30
60
40


14

2. Phần kiến thức về lựa chọn thực phẩm và chế độ ăn uống họp lý trong
bệnh ung thư đại trực tràng
Bảng 10. Đánh giá kiến thức của bệnh nhân
Đúng
Câu
hỏi

Sai
Sai/

Nội dung

Đúng không

1
2
3
3.1
3.2
3.3
3.4
4

Ung thư đại trực tràng là gì?
Ưng thư đại trực tràng nguy hiểm không?
Các biểu hiện của bệnh là gì?
Rối loạn đại tiện như: tiêu chảy, tảo bón
Đau bụng, đầy hơi
Mệt mỏi, chán ăn
Sụt cân
Người bệnh ung thư đại trực tràng nên ăn uổng như thế

4
10

trả lòi
6

7
6
10
9

3
4

4.1
4.2

nào?
Người bệnh nên ăn thành nhiều bữa trong một ngày
Nên ăn những đồ ăn lỏng, dễ tiêu hóa, có chứa nhiều

6
6

4
4

4.3

albumin, ăn ít chất béo, ừ mặn
Bô sung nhiêu rau xanh , nước ép hoa quả chứa nhiêu

8

2

4.4
4.5
5
5.1
5.2
5.3
6

vitamin trong môi bữa ăn
Tránh ăn nhũng thức ăn cứng hoặc khô
Không uổng rượu và những đồ uổng có cồn
Vai trò của dinh dưỡng trong bệnh ung thư đại trực tràng?
Nhằm nâng cao sức đề kháng chung của cơ thể
Góp phần điều trị bệnh

Ngăn ngừa các biến chứng
Người bệnh ung thư đại trực tràng nên ăn các loại thực

7
8

3
2

10
10
7

3

8

2

6.1

phẩm như thế nào?
Nên ăn thức ăn chứa nhiều đạm như thịt nạc, cá, các
loại quả, hạt và đậu đỗ, dầu cá, các chế phẩm từ sữa

1


15

6.2 Nên ăn các loại rau nhiều lá non và tăng cường chất xơ đặc

7

3

6.3

biệt chất xơ hòa tan
Nên sử dụng dâu thực vật thay cho mỡ động vật

6

4

6.4

Nên ăn đa dạng các loại trái cây, nước ép hoa quả nhiều

8

2

6.5

vỉtamin
Uổng đủ nước, khoảng 8 ly nước trong ngày

4

6

8

2

2

6.6 Nên ăn các thực phẩm hỗ trợ sự phát triển đường ruột như:
7

sữa chua...
Người bệnh ung thư đại trực tràng không nên ăn các loại

7.1

thực phẩm như thế nào?
Hạn chế nhưng loại thức ăn chứa nhiều chất béo

8

7.2

Không ăn thức ăn được chế biến quá mặn, quả cứng

10

7.3

Hạn chế thịt đỏ và những loại thịt chế biến sẵn như: thịt

7

7.4

hun khói, xúc xích, pa tê
Tránh các loại quả chua, dưa chua, gia vị cay nóng, các

10

chất kích thích
7.5 Tránh các loại thực phâm chế biến theo cách uớp muối như

3

9

1

7.6

dưa, cà, hành muối chua, cá om muối
Không nên ăn những món rán, quay, nướng

7

3

7.7

Không sử dụng rượu, bia và các loại nước uổng có ga

9

1

8

Người bệnh Ung thư đại trưc tràng nên ăn phong phú các

7

3

6

4

10

hoặc quá đói đủng hay sai?
Người bệnh Ưng thư đại trưc tràng nên ăn đúng giờ, đúng

7

3

11

lượng đúng hay sai?

Trái cây và rau quả giàu chất xơ, là những thực phẩm rất

10

0

loại thực phẩm nhưng thức ăn phải được chế biến càng đơn
giản càng tốt, chủ yếu là ăn món luộc, hấp đúng hay sai?
9

Người bệnh Ung thư đại trưc tràng nên chia làm nhiều bữa
nhỏ trong ngày (5-6 bữa/ngày), ăn nhẹ, tránh ăn quá no

tốt cho các bệnh nhân ung thư đại trực tràng đúng hay sai?


16

12

Người bệnh Ung thư đại trưc tràng nên ăn các loại thực

10

0

đúng hay sai?
Người bệnh ung thư đại trực tràng nên ăn thức ăn lâu

0

10

Người bệnh ung thư đại trực tràng không nên ăn các loại

4

6

15

hạt ?
Các loại đô uông có ga, rượu, thức ăn cay chua thường

4

6

16

không gây chứng khó tiêu là đúng hay sai?
Bệnh nhân ung thư đại trực tràng nên thực hiện chê độ tập

8

2

17

thể dục đều đặn đúng hay sai?

Người bệnh ung thư đại trực tràng cân luyện tập nhẹ nhàng

9

1

18

307 ngày đúng hay sai?
Người bệnh ung thư đại trực tràng nên tuân thủ chế độ ăn

10

phẩm tươi thay cho các loại thức phẩm đã chế biến sẵn
13
14

thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật như ngũ cốc nguyên

bệnh lý?

Qua đây, nhận thấy, tỷ lệ bệnh nhân ung thư đại trực tràng có kiến thức
đúng về việc lựa chọn thực phẩm và chế độ dinh dưỡng trong bệnh ung thư
đại trực tràng chiếm tỷ lệ: 69,7%. Tuy nhiên trong quá trình khảo sát cho thấy
tỷ lệ bệnh nhân trả lời sai và chưa đầy đủ vẫn còn cao (30,2%). Do vậy cần
tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến thêm cho bệnh nhân nhằm
nâng cao kiến thức và thực hành đúng dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư đại
trực tràng.
III. BÀN LUẬN
1. Đặc điểm chung của nhóm nghiên cứu.

1.1. Tuổi, giới tính


17

- Nhiều nghiên cứu đã cho thấy: Tuổi của bệnh nhân càng cao thì tỷ lệ
bệnh nhân mắc bệnh ung thư đại trực tràng càng tăng. Theo nghiên cứu của
chúng em thì tỷ lệ bệnh nhân mắc bệnh ung thư đại trực tràng tăng hơn hẳn ở
lứa tuổi > 60 tuổi (chiếm 50%), phù hợp với quy luật chung của các nghiên
cứu khác.
- Về giới: Tỷ lệ nam bị bệnh ung thư đại trực tràng tại khoa ung bướu và
chăm sóc giảm nhẹ - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội trong thời điểm nghiên cứu
là cao hơn so với nữ giới.
1.2. Đặc điểm cư trú của bệnh nhăn.
-

Ở đây, những bệnh nhân ở vùng thành thị có tỷ lệ cao hơn so với

vùng nông thôn (60/40%), điều này phù họp với nhiều nghiên cứu khác.
Nhưng do nghiên cứu này chỉ bó buộc trong phạm vi khoa ung bướu và chăm
sóc giảm nhẹ và trong thời gian 2 tuần vì thế cũng không thể đánh giá được tỷ
lệ mắc của cả cộng đồng.
2. Đánh giá thói quen có ảnh hưởng chế độ ăn của bệnh nhân ung thư
đại trực tràng.
Đánh giá thói quen, thực hành của bệnh nhân ung thư đại trực tràng
trong mẫu nghiên cứu
Hầu hết bệnh nhân cho rằng dinh dưỡng là rất quan trọng và không thể
thiếu. Theo nghiên cứu của chúng em, có 70% bệnh nhân có thói quen tìm
hiểu thông tin về bệnh, còn lại 30% bệnh nhân không có thói quen tìm hiểu
thôn tin kiến thức liên quan đến bệnh tật hoặc do bệnh nhân bận công việc.

Có thể do mới bị bệnh còn lo lắng nhiều hoặc do quan điểm ung thư đồng
nghĩa với tử thần nên bệnh nhân không cần quan tâm tìm hiểu về bệnh do vậy
cần giáo dục cho bệnh nhân hiểu thêm thông tin và kiến thúc liên quan đến
bệnh.


18

Việc áp dụng số bữa ăn trong ngày và thức ăn phù hợp với bệnh nhân
ung thư đại trực tràng hết sức quan trọng, đây cũng là một trong những biện
pháp cải thiện tình trạng sức khỏe của bệnh nhân trong quá trình điều trị bệnh.
Số bữa ăn trong ngày phù hợp với bệnh nhân ung thư đại trực tràng nên là 46 bữa, nhưng đa sổ mọi người không áp dụng chế độ ăn riêng cho ngươi tiểu
đường mà vẫn ăn chung với gia đình là 3 bữa (80%) còn lại chỉ có 20% bệnh
nhân ăn thêm bữa phụ. 65% số bệnh nhân lựa chọn đúng các loại thực phẩm
phù hợp với chế độ ăn của người bị bệnh ung thư, 25% bệnh nhân lựa chọn
sai những thức ăn không phù hợp với bệnh ung thư do thói quen của họ, như:
thức ăn cay nóng, rượu, bia, thực phẩm chế biến sẵn, dưa cà muối, kim chi, đồ
chiên xào.
Đa số bệnh nhân cho rằng việc tập thể dục là quan trọng, nhưng vẫn còn
30% bệnh nhân chưa áp dụng chế độ tập thể dục. Trong số 70% bệnh nhân áp
dụng chế độ tập thể dục thì có 6 bệnh nhân áp dụng chế độ tập luyện đi bộ
(chiếm 60%/ tổng số bệnh nhân điều tra), họ thường đi tập vào buổi sáng và
tối, thời gian tập đa số là từ 50-60 phút/ ngày. Chỉ có 20% bệnh nhân tập
luyện khoảng 30/ ngày; 10% bệnh nhân lựa chọn phương pháp tập thể dục là
đánh bóng truyền, thời gian chơi khoảng 1 giờ/ ngày. Thời gian tập luyện của
họ đa số bị kéo dài hơn so với quy định (30 phút/ ngày) điều này cũng có thể
gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Một số bệnh nhân khó thay đổi được thói quen ăn uống: uống rượu, ăn
đồ chiên xào... và đa số bệnh nhân vẫn ăn chung chế độ ăn của gia đình mà
chưa có chế độ ăn riêng hoặc ăn bữa phụ.

về tập luyện, đa số người cao tuổi chọn phương pháp đi bộ nhưng một sổ
bệnh nhân lại chưa nắm được thời gian luyện tập hợp lý là bao nhiêu, điều
này cũng gây nguy hiểm cho họ vì khi tập luyện nặng hoặc kéo dài thời gian
tập có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của họ.


19

3. Đánh giá kiến thức về bệnh ung thư đại trục tràng của bệnh nhân
Đa số người bệnh ung thư đại trực tràng nắm được kiến thức về chế độ
dinh dưỡng hợp lý (chiếm 60%). Nhưng một số bệnh nhân còn chưa nắm
được đầy đủ. Do đó cần phải tăng cường hơn nữa công tác truyền thông về
dinh dường đối với bệnh ung thư đại trực tràng đặc biệt là đối với những
người mới mắc bệnh.


20

KẾT LUẬN
Đây là nghiên cứu cắt ngang mô tả được thực hiện từ ngày 15/5 đến
28/5/2017 với phương pháp phỏng vấn trực tiếp bằng bộ câu hỏi soạn sẵn.
Từ kết quả nghiên cứu thực trạng sự hiểu biết về dinh dưỡng đối với
bệnh ung thư đại trực tràng, ta thấy phần lớn các đối tượng nghiên cứu đã có
những kiến thức cơ bản (chiếm tỷ lệ 60%).
Nghiên cứu được tiến hành trên đa số các bệnh nhân có thời gian mắc
bệnh trên 2 năm nên bệnh nhân đã tìm hiểu và được tư vấn về các biến chứng
và chế độ ăn, luyện tập và điều trị, một số bệnh nhân mới mắc bệnh thì chưa
có nhiều những hành vi thực hành đúng về bệnh ung thư đại trực tràng.
Vì vậy, việc tuyên truyền, giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân dù trực tiếp
hay gián tiếp đều là hết sức cần thiết. Đổi với những bệnh nhân mới cần tăng

cường công tác tư vấn, giáo dục sức khỏe giúp họ có được những kiến thức và
thực hành đúng về các biến chứng và chế độ ăn, luyện tập và điều trị đổi với
bệnh ung thư đại trực tràng.
Hạn chế của đề tài:
Do hạn chế về mặt thời gian trong 2 tuần và không gian là khoa ung
bướu và chăm sóc giám nhẹ, nên đề tài này chỉ dừng lại ở mức độ đánh giá sự
nhận thức của bệnh nhân về chế độ dinh dưỡng đối với bệnh ung thư đại trực
tràng mà không đánh giá được sự thay đổi hành vi của bệnh nhân sau khi
được tư vấn.


21

KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT
Để thuận tiện cho bệnh nhân trong việc giao lưu, phổ biến kinh nghiệm
với nhau trong việc điều trị bệnh cũng như trong việc được hướng dẫn truyền
thông giáo dục sức khỏe, chúng em có một số đề xuất như sau:
- Sắp xếp những bệnh nhân có cùng mặt bệnh với nhau cùng phòng;
- Cần tăng cường thêm tuyên truyền, phổ biến kiến thức cho người nhà
bệnh nhân để hỗ trợ họ trong việc thực hành đúng về các biến chứng và chế
độ ăn, luyện tập và điều trị của bệnh.
- Cần có thêm các tranh tuyên truyền về các mặt bệnh khác.


22

Phụ lục 1.
CÂU HỎI KHẢO SÁT THÓI QUEN CỦA BỆNH NHÂN CÓ ẢNH
HƯỞNG ĐẾN PHÒNG TRÁNH BIỂN CHỨNG ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
Câu

Nội dung

Trả lời

1

Ông (bà) có thói quen tìm hiểu về chế độ dinh

Có

2

dưỡng cho bệnh ung thư đại trực tràng không?
Ông(bà) có biết dinh duỡng có vai trò quan

Có

3

trọng trong quá trình điều trị ung thư không?
Ông (bà) thường ăn những loại thức ăn như thế Ăn cơm, mỳ, phở ăn thức

hỏi

nào?
4
5
6
7

8

ăn luộc ăn các loại trái cây

Một ngày, ông bà ăn mấy bữa?
Ồng (bà) có hay tập thể dục không?
Thời gian tập thể dục là?
Ông (bà) tập thể dục bằng phương pháp?

Ăn các loại ngũ cốc
4 - 6 bữa
Có
30 phút
Đi bộ/ bơi lội/ xe đạp/

Ông (bà) thường có chế độ ăn như thế nào

dưỡng sinh
ăn đều và đúng giờ
Không ăn đều đặn và đúng
giờ
Ăn chậm, nhai kỹ thức ăn

9

Ản thức ăn mềm, dễ tiêu
Ông (bà) có được hướng dẫn chế độ ăn bệnh lý
Có

10

không?
Ông (bà) không nên dùng những loại thực
phẩm nào?

Ăn thức ăn gia vị cay nóng
Uống rượu, bia, nước có
ga
Ăn thức ăn chiên xào


23

Phụ lục 2.
KHẢO SÁT THÓI QUEN CỦA BỆNH NHÂN ĐÁNH GIÁ THỰC HÀNH ĐÚNG PHÒNG TRÁNH BIÉN CHỨNG
Bệnh

Câu hỏi Câu hỏi Câu hỏi Câu hỏi Câu hỏi Câu hỏi Câu hỏi Câu hỏi Câu hỏi Câu hỏi

Tông

Điêm

nhân

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

điểm

chuẩn

Đúng

Nhung
Tuyết
Thương
Bôn
Thường
Thực
Mỹ
Tài
Bê

Hùng
o

1
1
0
0
1
0
1
1
1
1

0.5
0.5
0.5
0
0.5
0
0.5
1
0.5
1

0.5
0.5
0.5
0
1

0.5
0
0.5
0
0.5

0.5
1
0.5
0.5
1
1
0.5
0.5
0.5
0.5

1
0
0
1
1
1
1
1
0
1

1
0

0
0
0.5
1
0
0.5
0
0

1
1
1
0
1
1
0
1
0
0

0.5
1
0.5
0
0.5
0
0.5
0.5
0.5
0

1
1
1
1
1
1
1
1
1
1

0.5
1
0.5
0.5
1
0.5
1
0.5
0.5
0.5

7.5
7
4.5
3
8.5
6
5.5

4.5
4
5.5

10
10
10
10
10
10
10
10
10
10

X
X

rri A

Thực hành
Chưa
đủ
X

X
X
X

4

X
X
X
X
5

(40%) (50%)

Tông

Ghi chú.
-

Cách tính điểm: Trả lời đúng: 1 điểm; Trả lời đúng > 50%: 0,5 điểm; Trả lời sai: 0 điểm

-

Cách phân loại thực hành, đạt 0- <3 điểm: Sai; 3- <6 điểm: Chưa đầy đủ; 6-9: Đúng

Sai

1
(10%)


Phu luc 3
CÂU HỎI KHẢO SÁT KIẾN THỨC CỦA BỆNH NHÂN VỀ PHÒNG
TRÁNH BIẾN CHỨNG ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
Câu hỏi

Ung thư đại trực tràng là gì?

Trả lời
Là một bệnh liên quan đên hệ tiêu hóa. Hình
thành ở ruột già, làm cho bệnh nhân khó khăn
trong việc ăn uống và dinh dưỡng hàng ngày
Ung thư đại trực tràng có nguy hiểm Không
không?
Các biểu hiện của bệnh là gì?
Rối loạn đại tiện như: tiêu chảy, táo bón đau
bụng, đầy hơi mệt mỏi, chán ăn sụt cân
Người bệnh ung thư đại trực tràng Nên ăn thành nhiều bữa trong một ngày, nên ăn
nên ăn uống như thế nào?
những đồ ăn lỏng, dễ tiêu hóa Bổ sung nhiều rau
xanh, nước ép hoa quả không ăn những thức ăn
cứng hoặc khô, không uống rượu và những đồ
uống có cồn
Vai trò của dinh dưỡng trong bệnh Nhằm nâng cao sức đề kháng chung của cơ thể
ung thư đại trực tràng?
góp phần điều trị bệnh ngăn ngừa các biến chứng
Người bệnh ung thư đại trực tràng Nên ăn thức ăn chứa nhiều đạm như thịt nạc, cá,
nên ăn các loại thực phẩm như thế các loại quả, hạt và đậu đỗ, dầu cá, các chế phẩm
nào?
từ sữa
Nên ăn các loại rau nhiều lá non và tăng cường
chất xơ đặc biệt chất xơ hòa tan nên sử dụng dầu
thực vật thay cho mỡ động vật nên ăn đa dạng
các loại trái cây, nước ép hoa quả nhiều vitamin
Uống đủ nước, khoảng 8 ly nước trong ngày Nên
ăn các thực phẩm hỗ trợ sự phát triển đường ruột

như: sữa chua...
Người bệnh ung thư đại trực tràng Hạn chê những loại thức ăn chứa nhiêu chât béo
không nên ăn các loại thực phẩm
không ăn thức ăn được chế biến quá mặn, quá
như thế nào?
cứng
Hạn chế thịt đỏ và những loại thịt chế biến như:
thịt hun khói, xúc xích, pa tê
Tránh các loại quả chua, dưa chua, gia vị cay


Người bênh Ung thư đại trưc tràng
nên ăn phong phú các loại thực phâm
nhưng thức ăn phải được chế biến
càng đơn giản càng tốt, chủ yếu là ăn
món luộc, hấp đúng hay sai?
Người bênh Ung thư đại trưc tràng
nên chia làm nhiều bữa nhỏ trong
ngày (5-6 bữa/ngày), ăn nhẹ, tránh
ăn quá no hoặc quá đói đúng hay
sai?
Người bênh Ung thư đại trưc tràng
nên ăn đủng giờ, đúng lượng đúng
hay sai?
Trái cây và rau quả giàu chât xơ, là
những thực phẩm rất tốt cho các
bệnh nhân ung thư đại trực tràng
đúng hay sai?
Người bênh Ung thư đại trưc tràng
nên ăn các loại thực phẩm tươi thay

cho các loại thức phẩm đã chế biến
sẵn đúng hay sai?
Người bệnh ung thư đại trực tràng
nên ăn thức ăn lâu tiêu?
Người bệnh ung thư đại trực tràng
không nên ăn các loại thực phẩm có
nguồn gốc từ thực vật như ngũ cốc
nguyên hạt ?
Các loại đô uông có ga, rượu, thức
ăn cay chua thường không gây

nóng, các chât kích thích
Tránh các loại thực phẩm chế biến theo cách uớp
muối như dưa, cà, hành muối chua, cá om muối
Không nên ăn những món rán, quay, nướng
Không sử dụng rượu, bia và các loại nước uống
có ga
Đúng

Đúng

Đúng

Đúng

Đúng

Sai
Sai

Sai