Một số kinh nghiệm tạo hứng thú cho học sinh lớp 4 5 tích cực tham gia trò chơi vận động một cách hiệu quả tại trường TH

SỞ GD& ĐT THANH HOA
P PHÒNG GIAO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THỌ XUÂN

SANG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ KINH NGHIỆM TẠO HỨNG THÚ CHO
HỌC SINH LỚP 4 - 5 TÍCH CỰC THAM GIA TRÒ CHƠI
VẬN ĐỘNG MỘT CACH HIỆU QUẢ TẠI TRƯỜNG
TIỂU HỌC

Người thực hiện : Vũ Hữu Tùng
Chức vụ:
Giáo Viên
Đơn vị :
Trường TH Nam Giang
SKKN thuộc lĩnh vực (môn) : Thể Dục

THANH HÓA NĂM 2019

1


MỤC LỤC
Trang
IMỞ ĐẦU
2
1- Lí do chon đề tài
2
2- Mục đích nghiên cứu
2
3- Đối tượng nghiên cứu

2
4- Phương pháp nghiên cứu
2
4.1- Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu
2
4.2- Phương pháp quan sát sư phạm
3
4.3- Phương pháp thực nghiệm sư phạm
3
II – NỘI DUNG
4
1- Cơ sở lý luận
4
2- Thực trạng
4
2.1- Những nét khái quát về địa phương và nhà trường
4
2.2- Về giáo viên
5
2.3- Về học sinh
5
3- Các giải pháp thực hiện
7
3.1- Làm tốt công tác tham mưu
7
3.2- Làm tốt công tác Tuyên truyền tới phụ huynh học sinh
8
3.3- Đồ dùng học sinh
9
3.4- Tạo hứng thú học tập cho học sinh.

9
3.5- Hướng dẫn và cho học sinh làm quen (Chơi thử) với trò chơi.
11
3.6 - Tạo được không gian sáng tạo, hứng thú và khả năng tự quản
của học sinh khi học trò chơi vận động
12
4- Hiệu quả .
14
4.1- Về giáo viên
14
4.2- Về học sinh
15
III- KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
16
1- Kết luận
16
2- Kiến nghị
16

2


I – MỞ ĐẦU
1 – Lý do chọn đề tài.
Giáo dục thể chất trong trường phổ thông có một vai trò đặc biệt quan
trọng việc nâng cao thể chất, rèn luyện sức khỏe cho học sinh, đồng thời góp
phần phát hiện, bồi dưỡng, đào tạo nhân tài thể dục thể thao cho đất nước. Do
vậy giáo dục sức khỏe cho học sinh ngay từ bậc Tiểu học là một trong những nội
dung quan trọng không chỉ của ngành giáo dục và đào tạo mà còn là mối quan
tâm của toàn xã hội, với mục đích: “ Đào tạo và bồi dưỡng thế hệ trẻ trở thành

một con người mới, có sức khỏe tốt, có thể lực cường tráng, có dũng khí kiên
cường, để sau náy trở thành một công dân có ích cho gia đình và xã hội.”
Để thực hiện được mục tiêu chung đó, bộ môn giáo dục thể chất có nhiệm
vụ trang bị cho các em một số kiến thức kỹ năng cơ bản, để tập luyện và giữ gìn
sức khoẻ, nâng cao thể lực, mặt khác giáo dục thể chất rèn luyện cho các em nếp
sống lành mạnh, tác phong nhanh nhẹn, tính kỷ luật, thói quen tập luyện thể dục
thể thao.
Nội dung “Trò chơi vận động” trong chương trình thể dục tiểu học có vị
trí rất quan trọng được sử dụng là nội dung học tập, đồng thời còn là phương
pháp, phương tiện rèn luyện sức khoẻ, thông qua trò chơi giáo dục các em khả
năng nhanh nhẹn, khéo léo, thông minh, tính thật thà, tính tập thể, nhằm giáo
dục các mặt: Đức- Trí- Thể- Mĩ... Góp phần vào đào tạo con người phát triển
một cách toàn diện. Vậy để học sinh yêu thích và học tốt nội dung “Trò chơi
vận động”, với vai trò là người giáo viên dạy thể dục tôi luôn băn khoăn, suy
nghĩ nhằm tìm ra các giải pháp, biện pháp, phương pháp hợp lý nhất nhằm nâng
cao chất lượng giảng dạy của mình cũng như kết quả mà học sinh lĩnh hội được.
Chính vì thế tôi mạnh dạn nêu lên:
"Một số kinh nghiệm tạo hứng thú cho học sinh lớp 4, 5 tích cực tham
gia hoạt động trò chơi vận động một cách hiệu quả, tại trường Tiểu học ”.
Để bạn bè đồng nhiệp tham khảo.

2- Mục đích nghiên cứu
Sáng kiến này của tôi nhằm tìm ra một số phương pháp để học sinh lớp 4 - 5
tích cực tham gia trò chơi vận động tại trường Tiểu học. Từ đó có cơ sở để
nâng cao thể lực, sức khỏe, tính tập thể đoàn kết cho học sinh.
3- Đối tượng nghiên cứu
Học sinh khối 4, 5 trong trường Tiểu học tôi công tác.
4- Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết các nhiệm vụ của sáng kiến, thì tôi sử dụng các nhóm phương
pháp sau :

4.1- Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu
Trên cơ sở nhận xét thực trạng của học sinh học nội dung trò chơi ở
trường Tiểu học, sự góp ý của đồng nghiệp và tổng hợp các tài liệu nghiên cứu
liên quan đến nội dung sáng kiến. Nhằm mục đích tìm hiểu cơ sở lý luận tổng
hợp tất cả các tài liệu cần thiết để đưa ra phương hướng giải quyết sáng kiến.
3


4.2- Phương pháp quan sát sư phạm
Để tiến hành sáng kiến. này tôi đã quan sát sự phát triển thể lực của học sinh,
quan sát các buổi tập, giờ ra chơi. Sử dụng phương pháp này để sáng kiến. Có
cơ sở để tìm ra được các phương pháp hiệu quả nhất.
4.3- Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Sử dụng phương pháp này để kiểm nghiệm đánh giá hiệu quả trong quá trình
thực nghiệm các sáng kiến của bản thân.

4


II – NỘI DUNG
1 – CƠ SỞ LÝ LUẬN

+ Quan điểm của Đảng và nhà nước về TDTT
Ở nước ta, Đảng và nhà nước thể hiện sự quan tâm đó bằng nhiều chủ
trương chính sách, nhằm khuyến khích việc nâng cao sức khỏe cho mọi công
dân, đặc biệt là trong các trường phổ thông.
Chỉ thị 36-CT/TW ngày 24/03/1994 của Ban Chấp Hành TW Đảng Cộng
Sản Việt Nam về công tác giáo dục thể dục thể thao đã nêu rõ: “Mục tiêu cơ bản,
lâu dài của công tác giáo dục thể dục thể thao là hình thành nền thể dục thể thao
phát triển, tiến bộ góp phần nâng cao sức khỏe thể lực, đáp ứng nhu cầu văn hóa

tinh thần của nhân dân, phấn đấu đạt vị trí xứng đáng trong hoạt động thể thao
quốc tế, trước hết là khu vực Đông Nam Á”.

+ Vai trò của GDTC trường học trong quá trình đào tạo lớp người mới
Như chúng ta đã biết GDTC trường học có một vai trò vô cùng to lớn, là
một bộ phận cấu thành của giáo dục phát triển toàn diện, là cơ sở của nền TDTT
quốc dân, là yếu tố tích cực trong đời sống văn hoá tinh thần, là yếu tố cơ bản
chuẩn bị cho lao động và sẵn sàng bảo vệ Tổ Quốc. Và làm phong phú đời sống
xã hội hiện đại.
Hướng đến mục tiêu “Xây dựng trường học thân thiện - Học sinh tích
cực”. Nội dung trò chơi trong nhà trường là điều hết sức cần thiết, không những
góp phần rèn luyện sức khỏe, kĩ năng ứng xử hợp lí các tình huống trong cuộc
sống, thói quen và kĩ năng làm việc mà còn kích thích học sinh học tập tốt “chơi
vui, học càng vui”. Chỉ khi chơi các trò chơi, tinh thần đoàn kết của các em mới
được phát huy và giúp các em biết cách yêu thương, sẻ chia. Sau những giờ học
căng thẳng với những bài toán khó phải động não suy nghĩ, những bài văn phải
vận dụng tư duy, trò chơi là món ăn tinh thần bổ ích, sảng khoái cho học sinh,
tạo không khí vui tươi cởi mở, giúp các em học sinh gần gũi thân thiện nhau hơn
bởi những trò chơi có tính hài hước dí dỏm thể hiện sự tương tác khi chơi.
Trò chơi được gắn liền với môi trường sống. Nó thường đơn giản, dễ
chơi, vật dụng dễ tìm, không tốn tiền, dễ tổ chức dù trong không gian hẹp như
góc sân, lớp học. Tất cả những trò chơi có chung một mục đích là rèn luyện sức
khỏe, nhanh tay, tinh mắt, sáng tạo, khéo léo, vun đắp tình cảm hồn nhiên vô tư
cho trẻ, nhất là trẻ đang độ tuổi tiểu học.
Như vậy, trò chơi có khả năng giúp trẻ em phát triển toàn diện cả về thể
chất lẫn tâm hồn, trong học tập cũng như trong cuộc sống. Có được khoảng thời
gian vui chơi thoải mái sẽ giúp các em học tập thêm sôi nổi, hào hứng. Sân chơi
lành mạnh còn có vai trò phát huy những năng khiếu tự nhiên hay những phẩm
chất tốt ở trẻ và hạn chế được những tính cách không tốt.

5


2- THỰC TRẠNG .

2.1- Những nét khái quát về địa phương và nhà trường
- Trường Tiểu học năm trên địa bàn của một xã thuần nông, nhân dân ở đây
sống bằng nghề nông là chủ yếu. Chính vì thế đời sống nhân dân còn gặp nhiều
khó khăn, dẫn đến một số học sinh chưa được cha mẹ quan tâm đến việc học
hành của con, sau mỗi buổi đi học về các em còn phải phụ giúp bố mẹ việc đồng
áng, việc nhà như nấu cơm, trông em... Tuy nhiên bên cạnh đó các em vẫn
ngoan ngoãn, chăm học và vâng lời thầy cô và lễ phép với mọi người.
- Ngoài ra cơ sở vật chất phục vụ cho công tác giảng dạy và học tập còn thiếu
thốn sân tập chưa đủ diện tích theo quy đinh, không có phòng chức năng...
- Nhưng được sự quan tâm lớn của ban giám hiệu nhà trường về công tác giáo
dục thể chất.

2.2- Về giáo viên.
Bản thân tôi là giáo viên giáo dục thể chất được đào tạo chính quy tại trường
trung cấp sư phạm thể dục thể thao Thanh Hoá, và đã học lên Đại học, có năng
lực và lòng nhiệt tình đối với công tác giáo dục thể chất ở nhà trường. Luôn tự
bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ để phục vụ tốt công tác giảng dạy của mình.
Những năm học vừa qua bản thân được giao nhiệm vụ giảng dạy môn thể dục
tại trường Tiểu học . Qua thực tế công tác tôi nhận thấy rằng thực trạng học sinh
học môn thể dục nói chung và nội dung “Trò chơi vận động” nói riêng, đa phần
học sinh chưa tích cực chủ động khi tham gia chơi, chưa xem tập luyện thể dục
thể thao là cách tốt nhất để rèn luyện sức khỏe, phát triển thể lực, vì thế các em
hay e thẹn, rụt rè khi tham gia trò chơi. Vì vậy chưa gây được hứng thú, tích
cực, chủ động, sáng tạo trong trò chơi của học sinh. Tôi đã đi dự giờ thể dục có
nội dung trò chơi vận động của đồng nghiệp. Tôi nhận thấy rằng, giáo viên khi

giảng dạy phần trò chơi vận động, phần đa học sinh không hiểu được cách chơi,
chưa thực sự hào hứng chơi. Các em chỉ thích chơi những trò chơi đã quen
thuộc và đã hiểu được cách chơi.
- Bên cạnh đó giáo viên trong trường cũng không thật sự quan tâm tới các
hoạt động vui chơi của học sinh, họ chỉ chú ý tới công tác giảng dạy văn hóa
cho học sinh.
- Giáo viên chưa nghiên cứu kĩ trò chơi, lượng vận động của trò chơi, để
đưa ra thời gian. lượng vận động phù hợp, dẫn đến học sinh mau chóng chán
nản và mệt mỏi.
- Giáo viên đã không giải thích rõ trò chơi, hay khi cho học sinh chơi thử,
giáo viên không đưa ra được nhưng chổ sai lầm của học sinh, để học sinh biết
mà sữa sai.
- Giáo viên chưa tạo ra được không khi vui vẻ, hứng thú cho học khi chơi
trò chơi vận động.

2.3- Về học sinh.

6


Ngay từ đầu năm tôi đã khảo sát học sinh khối 4 -5 về nội dung trò chơi vận
động, nhằm mục đích xem sự chủ động hứng thú của các em ra sao và thu được
kết quả như sau.+-------------------------------------------------------------------STT Lớp

Số
HS

Kết quả
HS chủ động hứng thú
HS chưa chủ động hứng

chơi

1
2
3
4
5
6

5A
5B
5C
4A
4B
4C

28
27
27
27
28
27

SL
10
11
9
10
9
8

thú chơi

Tỉ lệ
36%
41%
33.4%
37%
32%
29.6%

SL
18
16
18
17
19
19

Tỉ lệ
64%
59%
66.6%
63%
68%
70.4%

Năm học 2017-2018 tôi được phân công dạy học sinh từ khối 4,5 đây là
lứa tuổi đang có nhiều chuyển biến về tâm, sinh lí và tư duy. Hành động của các
em chuyển dần từ thụ động giản đơn sang trạng thái tương đối chủ động và linh

hoạt hơn. Ở lứa tuổi này, bước đầu các em đã có khả năng phân tích và tổng
hợp đơn giản, biết tự điều chỉnh những hoạt động của bản thân, nhưng mức độ
chưa cao. Học sinh đã có ý thức và khả năng tự quản tương đối tốt, biết phối
hợp và giúp đỡ nhau trong học tập và rèn luyện. Nhưng còn kém linh hoạt với
những thay đổi trong sinh hoạt, tập luyện. Vì vậy các em thường bị động, kém
tự tin hoặc phản ứng chậm.
Để có được những hiểu biết kiến thức các em rất thích được tham gia vào
quá trình tìm tòi, sáng tạo. Quá trình hưng phấn thường chiếm ưu thế, vì thế các
em rất hiếu động, các em thường ham chơi ưa thích hoạt động, thích bắt chước
và cố gắng làm theo đúng động tác điệu bộ, hành vi của giáo viên. ở lứa tuổi
này, học sinh đã có thể thực hiện được một số kỹ năng vận động cơ bản tương
đối tốt, mức độ phức tạp của động tác kỹ thuật và biên độ hoạt động của các
động tác được các em thể hiện cao hơn so với các lớp dưới. Tuy nhiên những kỹ
năng đó còn ở mức độ thấp, mang nặng tính tự nhiên và chưa bền vững. Trong
khi đó ở “Trò chơi vận động” của chương trình tiểu học khối 4 - 5, yêu cầu các
em cần có sự phối hợp nhuần nhuyễn các động tác phức tạp và liên tục, phải có
sự lôgíc trong từng động tác.
Chính vì vậy trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy rằng các em học sinh rất
hào hứng và yêu thích trò chơi vận động, chơi một cách chủ động có hiệu quả.
Tôi tự đặt câu hỏi vì sao? Vì các em chưa hiểu về cách chơi, luật chơi và ý nghĩa
của trò chơi, thời gian cho các em chơi còn hạn chế, số bài tập bố trí cho một trò
chơi chỉ có 1 đến 3 tiết, mà trò chơi trong chương trình thì nhiều.
Qua thực tế đó tôi đã suy nghĩ là phải làm sao đó để các em hiểu được cơ bản
và chơi được “ Trò chơi vận động”. Để giúp cho các em khi học và chơi được
7


trò chơi mới một cách nhanh chóng ngay từ ban đầu và ham thích giờ học thể
dục góp phần rèn luyện sức khoẻ nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho
học sinh. Qua quá trình nghiên cứu và giảng dạy tôi rút ra "Một số kinh

nghiệm tạo hứng thú cho học sinh lớp 4, 5 tích cực tham gia hoạt động trò
chơi vận động một cách hiệu quả, tại trường Tiểu học ”.
3- CAC GIẢI PHAP THỰC HIỆN
Những trò chơi được giới thiệu trong chương trình Thể dục lớp 4 -5 nhằm
phát triển các tố chất thể lực và kĩ năng vận động của học sinh. Ở lớp 4 -5 học
sinh sẽ được ôn lại 19 trò chơi đã được học từ lớp 1 đến lớp 3 và học mới 16 trò
chơi vận động, phần lớn các trò chơi là những hoạt động tập thể nên chủ yếu chỉ
yêu cầu học sinh biết cách chơi và tham gia chơi được các trò chơi là đạt chuẩn
kiến thức, kĩ năng của bài học. Những trò chơi trong chương trình môn học được
trình bày cụ thể về cách chơi, luật chơi và gợi mở theo những chủ đề khác nhau
nhằm mục đích giúp học sinh vừa chơi vừa liên hệ thực tế với cuộc sống và thế
giới xung quanh.
Từ thực trạng và nguyên nhân của thực trạng trên, để nâng cao chất lượng dạy
học thể dục, có nội dung “Trò chơi vận động” ở lớp 4 -5 tại trường Tiểu học tôi
đã thực hiện theo các giải pháp sau:
+ Làm tốt công tác tham mưu
+ Làm tốt công tác tuyên truyền tới phụ huynh học sinh
+ Đồ dùng học sinh
+ Tạo hứng thú học tập cho học sinh.
+ Hướng dẫn và cho học sinh làm quen (Chơi thử) với trò chơi.
+ Tạo được không gian sáng tạo, hứng thú và khả năng tự quản của học sinh
khi học trò chơi vận động
3.1- Làm tốt công tác tham mưu với BGH. Phụ huynh học sinh để bổ sung
trang thiết bị - đồ dùng học tập cho môn giáo dục thể chất.
Khi làm tốt được công tác tham mưu với ban giám hiệu, hội cha mẹ học
sinh để họ thấy được lơi ích mà sáng kiến mình mang lại. Vậy nên ngay từ đầu
năm học 2018 -2019 tôi đã gặp gỡ ban giám hiệu nhà trường, hội cha mẹ học
sinh đề xuất bổ sung cơ sở vật chất như sân bải, đồ dùng phục vụ trò chơi ...cụ
thể như:
Cải tạo lại sân phía sau dẫy nhà tầng mới, bằng cách nhà trường và phụ

huynh ủng hộ cả về vật chất lẫn tinh thần để có kinh phí mua đất pha cát đổ và
san bằng cho sân cao lên không bị ngập úng khi mưa, làm hệ thống thoát nước
quanh sân, và vận động phụ huynh các lớp ra đồng, ra bãi sủn cỏ mang về trồng
và phân công các lớp chăm sóc.
Và dưới đây là sân tập của trường tôi vừa được ban giám hiệu cùng hội cha
mẹ học sinh hoàn thành.

8


- Mua thêm các đồ dùng phục vụ cho trò chơi như bóng, dây...
Các đồ dùng này mới được mua bổ sung.

Kết Luân: do làm tốt công tác tham mưu, Nhà trường, phụ huynh học sinh
đã kịp thời mua sắm, bổ sung đủ trang thiết bị đồ dùng học tập và thành công
hơn cả là nhà trường đã có được khu giáo dục thể chất tương đối khang trang và
đúng quy định về sân bãi. Chính vì làm tốt việc tham mưu này mà sáng kiến của
tôi có thể nói là đã hoàn thành được 1/2 khối lượng công việc.
3.2 - Làm tốt công tác tuyên truyền tới phụ huynh học sinh
Làm tốt được việc tuyên truyền này thì phụ huynh mới hiểu rõ hơn về sáng
kiến và việc làm của mình. Chính vì thế tôi đã làm như sau:
- Tuyên truyền sâu rộng tới tất cả phụ huynh, các em học sinh, về lợi ích đối với
việc rèn luyện sức khoẻ, mà nôi dung trò chơi mang lại cho người tập. Để các
em yêu thích và hứng thú trong luyện tập hơn, quan trọng hơn thông qua các em
phụ huynh thấy được những mặt tích cực mà trò chơi mang lại, để phụ huynh
nhận ra cái sai của họ trước đây.
- Trong cuộc họp phụ huynh toàn trường đầu năm học, tôi mạnh dạn vào các
lớp, để tuyên truyền lợi ích của việc tập luyện thể thao nói chung và nội dung trò
chơi vận động nói riêng tới tất cả phụ huynh, và được phần đa phụ huynh hướng
ứng và cam kết, ủng hộ vật chất cũng như chuẩn bị mua đồ dùng (dày, quần áo

thể thao...) cho con em mình.
3.3 - Đồ dùng học sinh
- Động viên các em học sinh chuẩn bị tốt về trang phục dày, quần áo. Nhằm
giảm chấn thương trong tập luyện.
Dưới đây là minh chứng cho việc chuẩn bị tốt về trang phục này.

- Qua công tác tuyên truyền, và được sự ủng hộ của phụ huynh. Tôi đã tập cho
các em thói quen là, khi tham gia học các em đều không quên mang dày, trang
phục đúng quy định. Vì lợi ích của việc này là không nhỏ, nó góp phần vào
thành tích tập luyện của các em, và đặc biệt là giảm nguy cơ chấn thương trong
luyện tập. Các em học sinh đã thực hiện việc này rất tốt, và các em coi đó giống
như việc chuẩn bị là sách, vở học các môn văn hoá.
9


3.4 - Tạo hứng thú học tập cho học sinh yêu thích tham gia tích cực
hoạt động trò chơi trong tiết học.
Trong quá tìm tòi những trò chơi mới như các trò chơi dân gian của Việt Nam
vô cùng phong phú và đa dạng, nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với
trẻ nhỏ, cần có sự cân nhắc lựa chọn cho phù hợp nếu không sẽ không đạt hiệu
quả mà còn phản tác dụng giáo dục. Vì thế, ngoài vốn hiểu biết sẵn có, để tìm
hiểu và sưu tầm các trò chơi giân gian tôi đã tìm qua sách báo, tài liệu, các kênh
truyền hình, hệ thống Internet, thu thập các trò chơi từ thực tế qua ông cha để
lại,… ghi chép cẩn thận để làm tài liệu khi cần sử dụng. Mỗi trò chơi ghi rõ tên
trò chơi, cách chơi, luật chơi, địa điểm chơi vì mỗi trò chơi phù hợp không gian
tổ chức mới phát huy được tác dụng của nó. Tôi đã tìm hiểu thêm một số trò
chơi dân gian.
VD như: Chơi ô ăn quan, thả đỉa ba ba, dung dăng dung dẻ... đây là những
trò chơi không có trong chương trình học, những tôi mạnh dạn đưa vào một số
tiết ở phần khởi động bài. Nhằm tạo hứng khởi hơn trong những tiết dạy.

Trong quá trình chơi, tôi đã sáng tạo và điều chỉnh một số yêu cầu cho thêm
phần phong phú, hấp dẫn, kích thích các em hưng phấn trong vui chơi, bởi chơi
cũng chính là học tập.
VD: Ở bài 49 sau phần nhận lớp và xoay linh hoạt các khớp tôi cho các em
chơi trò chơi “Thả đỉa ba ba” và nhiều bài khác tôi mạnh dạn đưa các trò chơi
mà tôi tìm tòi được.
Khi giảng dạy các trò chơi bản thân tôi đã nghiên cứu kĩ nội dung trò chơi,
chuẩn bị tốt địa điểm, các phương tiện, để tổ chức cho học sinh học tập, vui
chơi, tổ chức phân công nhiệm vụ và tổ chức đội hình học tập, vui chơi hợp lý,
hiệu quả.
Sau khi chọn trò chơi, tôi đã lập thành từng bài giảng theo nguyên tắc từ chỗ
chưa biết đến biết, từ đơn giản đến phức tạp, từ thụ động đến chủ động và vận
dụng sáng tạo các tình huống trong khi chơi. các yêu cầu của tôi đề ra cần rõ
ràng, dễ hiểu, dễ nhớ các em có khái niệm và hiểu được cách thực hiện ngay từ
lần đầu khi chơi.
Khi xác định được trò chơi, tôi cần chuẩn bị kỹ dụng cụ và địa điểm tổ chức
chơi. Một số trò chơi với nội dung phục vụ đơn giản như “Kết bạn”, “Bỏ khăn”,
“Mèo đuổi chuột”... Tôi đã giao cho học sinh chuẩn bị, những phương tiện đòi
hỏi công phu hơn như làm đầu ngựa phục vụ trò chơi “Đua ngựa”, làm các đồ
vật phục vụ trò chơi “chuyển đồ vật”... Tôi đã lập kế hoạch chuẩn bị trước, kể cả
hình vẻ, vẻ ô, khoanh khu vực sẵn trên sân tập phục vụ các trò chơi như “Chạy
nhanh theo số”, “Chạy tiếp sức theo vòng tròn” “Qua cầu tiếp sức”...
Trò chơi trong chương trình lớp 4 - 5, yêu cầu học sinh phải thực hiện nhiều
động tác phức tạp như chạy, nhảy, bật cao. Nên khi thực hiện trò chơi, tôi cần
phải chú ý bảo đảm cho các em, đề phòng chấn thương có thể xảy ra. Cần luôn
nhắc nhở giáo dục ý thức kỹ luật, vì đây là một phương pháp phòng ngừa chấn
thương một cách hiệu quả nhất.
10

Trò chơi được chọn phải đúng yêu cầu đạt được mục đích, phù hợp với sức
khoẻ của học sinh.
Khi chọn trò chơi tôi luôn chú ý đến đặc điểm giới tính, địa điểm chơi cần
rộng hay hẹp, có an toàn không, có đủ điều kiện phục vụ cho trò chơi không.
Ví dụ: Trò chơi “Bóng chuyền sáu” ở lớp 5 được bố trí từ bài 38- bài 41.
Mục đích: Trò chơi nhằm rèn luyện sức nhanh, khả năng phối hợp khéo léo,
chính xác.
- Chuẩn bị: 1-2 qủa bóng chuyền hay bống rổ, bóng đá... Chọn một sân rộng,
nền tương đối bằng phẳng, dọn sạch những vật nguy hiểm trên mặt sân.
- Chia số học sinh trong lớp thành hai đội nam và hai đội nữ để hai đội cùng giới
tính chơi vói nhau, mổi đội cử 1 đội trưởng.
- Cách chơi: Hai em của hai đội (có thể là hai đội trưởng) đứng ổ giữa sân chuẩn
bị tranh bóng, khi tôi tung bóng cho bắt đâu cuộc chơi, hai em nhảy lên tranh
bóng, sau đó chuyền ngay hoặc chạy vài bước rồi chuyền cho đồng đội (Chuyền
một), người nhận được bóng có thể chuyền ngay hoặc chạy vài bước rồi chuyền
cho bạn tiếp theo (Chuyền hai). Trò chơi cứ tiếp tục như vậy cho đến khi nào
chuyền được sáu chuyền liên tục mà không bị rơi bóng và không bị đối phương
bắt mất bóng thì được tính một điểm. Sau đó, giao bóng cho đội bạn và cho chơi
lại tiếp tục, cứ như vậy trong khoảng 5-10 phút, đội nào nhiều điểm, đội đó
thắng cuộc.
Chú ý: Khi một đội chuyền bóng cho nhau, đội kia có quyền tranh bóng bằng
cách đón bắt hoặc đánh cho bóng rơi rồi nhặt lấy bóng.
- Nếu để bóng rơi, nhặt bóng lên và tiếp tục chơi bình thường, nếu để đội bạn
lấy mất bóng thì những lần chuyển trước đó không còn tác dụng để tính số lần
chuyển tiếp tục nữa.
- Không được chuyền bóng qua lại chỉ có hai người, mà theo nhóm ba người trở
lên.
- Tuyệt đối không được xô đẩy, chèn, ngáng chân nhau khi tranh bóng. Và yêu
cầu của trò chơi ở bài 38: Là yêu cầu học sinh biết được cách chơi và tham gia
được vào trò chơi.

Chính nhờ việc tìm thêm các trò chơi mới, trò chơi dân gian, đã mang lại
hiệu quả cao, và tạo được hứng thú trong quá trình học tập của các em học
sinh.
3.5 - Hướng dẫn và cho học sinh làm quen (Chơi thử) với trò chơi
Trước khi cho học sinh chơi chính thức một trò chơi tôi luôn luôn cho học
sinh chơi thử 1 -2 lần. Vì việc này rất quan trọng nó giúp các em học sinh mà
đặc biệt là những em tiếp thu chậm, thiểu năng trí tuệ, khuyết tật... Làm quen
dần với trò chơi, để các em không bị bở ngỡ, thiếu chủ động khi tham gia chơi.
Trong khi tiến hành trò chơi tôi đã nêu tên trò chơi và giải thích ngắn ngọn,
nội dung, cách chơi và những yêu cầu về tổ chức kỉ luật trong khi chơi, khi dạy
trò chơi mới. Tôi luôn giải thích, kèm theo những chỉ dẫn trên hình vẽ, kết hợp
cho cá nhân học sinh hoặc một nhóm làm mẫu. Nên cho học sinh chơi thử 1-2
lần trước khi chơi chính thức.
11


Tôi đã hướng dẫn cho học sinh cách tự tập cá nhân hoặc theo nhóm, cách tự tổ
chức vui chơi ở trường và ở nhà, biết cách sử dụng những phương tiện có sẵn,
để tổ chức vui chơi một cách hiệu quả, khoa học. Trò chơi được chọn phải đúng
yêu cầu đạt được mục đích, phù hợp với sức khoẻ của học sinh.
Đội hình triển khai rất đa dạng, nên vị trí đứng để giải thích và điều khiển của
tôi cũng phải rất linh hoạt nhưng phải tuân theo nguyên tắc làm sao cho học sinh
nghe rõ được mình nói, nhìn thấy được mình làm mẫu, còn bản thân tôi cũng
phải quan sát được toàn bộ học sinh, bao quát đươc toàn bộ học sinh mà không
gây cản trở cho học sinh, do đó việc cần chọn vị trí đứng của tôi khi tổ chức điều
khiển, điều hành trò chơi nên theo quy trình sau:
- Gọi tên trò chơi, phổ biến luật chơi, yêu cầu về tổ chức kỷ luật, cách phân định
thứ hạng và những điểm cần chú ý khác .
- Khi giải thích trò chơi, tôi nói ngắn gọn rõ ràng, dễ hiểu để các em nắm được
cách chơi, đôi khi tôi đã liên hệ với trò chơi mới với những trò chơi đã biết hoặc

giống với những hoạt động diễn ra hàng ngày.
- Trong nhiều trường hợp, với những trò chơi rất hay nhưng giáo viên hướng dẫn
hời hợt, phổ biến luật chơi không rõ ràng, yêu cầu không sát với đối tượng đã
làm mất đi sự hấp dẫn, tính giáo dục của trò chơi. Do vậy khi giới thiệu, hướng
dẫn một trò chơi mới tôi đã tạo sự lôi cuốn, khích lệ học sinh tham gia chơi một
cách hăng hái, nhiệt tình chính là nghệ thuật của người điều khiển trò chơi.
- Khi tổ chức cho học sinh chơi thử, tôi phải cho học sinh chơi chậm lại, những
chổ nào học sinh chưa hiểu, phải giải thích và làm mẫu ngay, để học sinh có
thể hiểu và tham gia được ngay vào trò chơi. Với những trò chơi yêu cầu có sự
phối hợp phức tạp như “ trò chơi chuyền bóng tiếp sức”, “ Bóng chuyền sáu”....
tôi đã cho học sinh tập lẻ các động tác.
VD: như trò chơi “chuyền bóng tiếp sức” hay trò chơi “ bóng chuyền sáu” tôi
phải tập cho học sinh cách cầm bòng, cách chuyền bóng, cách chạy... khi các
em đã tập được các động tác đó, tôi mới cho các em tập phối hợp lại toàn bộ các
động tác, và cho học sinh chơi thử 1-2l sau đó mới chơi chính thức.
3.6 - Tạo được không gian sáng tạo, hứng thú và khả năng tự quản của học
sinh khi học trò chơi vận động
Trong quá trình diễn ra trò chơi tôi đã trực tiếp điều khiển trò chơi sao cho
sinh động, hấp dẫn, an toàn, sau khi các em chơi được 1-2 lần, tôi giao quyền
điều hành trò chơi cho cán sự lớp và lúc này tôi chỉ quan sát và giúp đỡ các em
chơi. Quá trình các em chơi, tôi luôn sử dụng phương pháp thi đấu, động viên
khuyến khích các em tham gia chơi một cách tích cực, chủ động. Có thể cho các
em reo hò, động viên lẫn nhau để đạt được thành tích cao. Sau khi các em đã
nắm được cách chơi của trò chơi, tôi có thể tăng thêm yêu cầu, thay đổi nhịp
điệu trò chơi, phạm vi hoạt động của trò chơi, nhằm giúp các em phát huy tính
sáng tạo trong khi chơi.
Đối với những trò chơi có lời hát, vần điệu như “con cóc là cậu ông trời”,
“Mèo đuổi chuột”, “Kết bạn”, tôi đã phổ biến cho học sinh nắm được cách chơi,
12

sau đó cho học sinh học thuộc vần điệu, rồi kết hợp đưa lời hát, vần điệu vào trò
chơi.
Tôi luôn luôn phải đánh giá đúng thực chất của cuộc chơi, sau mỗi lần tôi có
những nhận xét kịp thời, đầy đủ, cụ thể và những yêu khuyết điểm của các đội
hay cá nhân tham gia chơi, phân sử chính xác công bằng theo yêu cầu và nội
quy, luật lệ chơi đã phổ biến trước.
Để tạo được hứng thú cho học sinh, ngoài khả năng tổ chức linh hoạt của
mình, tôi đã dùng những lời nói để khích lệ học sinh. Tạo được tính tò mò của
học sinh trước khi tổ chức trò chơi, tôi đặt ra những câu hỏi như:
+ Các em đã biết gì về trò chơi nay chưa?
+ Hay trò chơi nay cực kỳ hấp dẫn, nên yêu cầu trong khi chơi phải thông
minh và sáng tạo....
Trước khi giảng dạy một giờ thể dục hay một trò chơi vận động, tôi đã
lập kế hoạch bài học và chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị phục vụ cho trò chơi.
VD:

Tổ chức sắp xếp đội hình của trò chơi

B

A
A

B

B
B

A

A

A

X (GV)
B

B

A

GV
( A là đội 1, B là đội 2 )
- Giới thiệu và giải thích cách chơi
+ Trò chơi “bóng chuyền sáu”, yêu cầu học sinh phải phối hợp nhiều động
tác phức tạp, tung chuyền bóng, bắt bóng, chạy tránh né, nhảy bật cao, tranh
cướp bóng...Nên trước khi tổ chức cho học sinh chơi tôi phải giải thích cách
chơi, yêu cầu về tổ chức, kỉ luật chơi một cách tỷ mỹ, và tập cho học sinh các
động tác lẻ, như động tác chuyền bóng, bắt bóng, cách chạy chổ...Sau đó tôi cho
học sinh đứng thành đội hình chơi ngẩu nhiên (như hình vẽ), để học sinh tập
chuyền và di chuyển tung bắt bóng chậm, để các em làm quen với cách chơi,
hiểu được cách chơi và luật chơi. Sau đó tôi cho học sinh chơi thử một lần và
quan sát xem những chổ mà các em chưa thực hiện được, tôi nhắc nhở sữa sai
ngay để các em biết và chơi chủ động hơn.
- Điều khiển cuộc chơi
+ Khi cho học sinh chơi, tôi phải lựa chọn, vị trí thích hợp để quan sát được
toàn bộ cuộc chơi của học sinh. tôi vừa là người điều khiển, vừa làm trọng tài
13

cho học sinh chơi, tôi phải đánh giá chính sác điểm của từng đội chơi, ghi lại
kết quả trên bảng để các em quan sát được, khi đó các em sẽ cố gắng và chơi
hào hứng hơn
- Đánh giá kết quả
+ Sau khi kết thúc trò chơi, tôi phải nêu lên được những ưu khuyết điểm của
từng đội chơi, đội nào thua thi tôi phải đưa ra được hình thức phân thắng thua
hợp lý, đội nào thắng phải tuyên dương, tạo hưng phấn cho học sinh để lần sau
các em hào hứng chơi tiếp.
Ví dụ 2. Trò chơi “ Chạy nhanh theo số” Lớp 5
Mục đích; Nhằm rèn luyện phản xạ kỹ năng chạy và phát triển sức nhanh.
- Để cho học sinh hiểu được cách chơi, luật chơi và chơi một cách chủ động.
Ban đầu tôi nêu tên trò chơi, giới thiệu cách chơi, luật chơi, một cách ngắn
ngọn, chính sác, sau đó tôi gọi 2,3 em học sinh lên chơi thử và chọn vị trí làm
sao tất cả học sinh có thể quan sát được và hiểu được cách chơi.
- Tiếp theo tôi cho học sinh chơi thử 1 lần, khi học sinh đã thực hiện tương đối
tốt cách chơi, tôi luôn nhắc nhở những chổ các em chưa thực hiện được, để các
em biết và sữa chữa, tôi cho các em chơi cho đến khi tất cả các em đều nắm
được cách chơi rồi mới tổ chức cho các em chơi chính thức có thi đua phân
thắng bại để các em hưng phấn chơi tiếp.
- Tạo điều kiện cho học sinh vận dụng những kiến thức, kĩ năng đã học để tự tập
luyện và vui chơi hàng ngày.
Nhờ tạo được không gian sáng tạo, hứng thú và khả năng tự quản của học
sinh khi học trò chơi vận động. Nên trong các tiết học trở nên sôi nổi, học sinh
tham gia chơi nhiệt tình, chủ động và quan trọng hơn là đạt được mục tiêu bài
học.
4- HIỆU QUẢ .
4.1- Về giáo viên
- Sau khi áp dụng các giải pháp trên vào quá trình giảng dạy bản thân tôi nhận
thấy. Bản thân tự tin và chủ động hơn khi dạy nội dung trò chơi vận động, tiết
dạy trở nên sôi nổi,

- Các giáo viên khác trong trường, cũng thấy được mặt tích cực mà sáng kiến
của tôi mang lại. Chính vì vậy mà họ cũng áp dụng nhiều hơn vào các tiết hoạt
động ngoài giờ lên lớp, nhằm phát triển “Đức- trí- thể- mỹ” cho các em học
sinh.
4.2- Về học sinh
Qua thực hiện các giải pháp, biện pháp trên, học sinh đã đạt được các kết quả
sau:
- Học sinh tích cực tham gia tìm hiểu các trò chơi .
- Đa số các em nắm vững được cách thức chơi một số trò chơi.
14


- Biết cách tổ chức trò chơi.
- Qua việc chơi trò chơi giúp các em rèn được thể chất, phản xạ nhanh, khéo léo,
thể hiện tinh thần tập thể, đoàn kết với nhau hơn.
- Sau giờ chơi, các em có hứng thú tích cực tham gia vào các hoạt động học tập,
chất lượng học tập nâng lên rõ rệt.
- Học sinh mở rộng kiến thức và có thêm hiểu biết hơn về trò chơi .
- Hầu hết các em hứng thú tham gia các trò chơi một cách tích cực. Không
những các em tham gia mà còn động viên các bạn cùng tham gia.
Tôi áp dụng các biện pháp trên, tôi thấy có nhiều tiến bộ so với đầu năm cụ
thể là:
Kết quả
HS chủ động hứng thú
HS chưa chủ động hứng
STT Lớp Số
chơi
thú chơi
HS

1
2
3
4
5
6

5A
5B
5C
4A
4B
4C

28
27
27
27
28
27

SL
22
20
21
22
23
22

Tỉ lệ

78.5%
74%
78%
81%
82%
81%

SL
6
7
6
5
5
5

Tỉ lệ
21.5%
26%
22%
19%
18%
19%

Với kết quả đạt được qua áp dụng với khối 4 -5 thì trong năm học tới chắc
chắn tôi sẽ áp dụng đối với các khối còn lại trong nhà trường. Tôi muốn góp
phần nhỏ vào việc nâng cao chất giảng dạy môn thể dục nói chung, nội dung trò
chơi nói riêng, cũng như góp phần nâng cao chất lượng học tập các môn học
khác ở tiểu học.
III- KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

1- Kết luận
Trò chơi đã giúp cho các em rèn luyện thể chất, sự khéo léo, trở nên
nhanh nhẹn hoạt bát, tạo sự hoà đồng, thân thiện, đoàn kết và yêu thiên nhiên...
Những phút vui chơi thoải mái, lành mạnh sẽ giúp các em thêm hào hứng để học
tập và sống hồn nhiên hơn. Hơn nữa, việc vui chơi lành mạnh còn tạo ra nhiều
đức tính tốt đẹp, hạn chế những tật xấu, đồng thời rèn luyện thể chất và tâm hồn
các em theo chiều hướng tốt hơn.
Tổ chức cho các em chơi các trò chơi trong tiết học là phương tiện giúp
các em phát triển ngôn ngữ, phát triển tình cảm, đạo đức, mở rộng hiểu biết,…
Bằng những biện pháp tích cực có đầu tư nghiên cứu, khắc phục những hạn chế
nhất định, tôi đã giúp các em thỏa mãn nhu cầu vui chơi, kích thích học sinh học
tập tốt, góp phần thắng lợi trong cuộc vận động “Xây dựng trường học thân
thiện – học sinh tích cực”.
15


Sau khi thực hiện các biện pháp trên tôi nhận thấy bản thân tự tin và chủ
động hơn khi dạy nội dung trò chơi vận động, tiết dạy trở nên sôi nổi, học sinh
tích cực học tập và tham nhiệt tình vào các hoạt động, đối với học sinh khá giỏi
các em học nhiệt tình, chuẩn xác hơn.Với học sinh yếu tham gia học nhiệt tình
hơn, tiến bộ rõ rệt và đồng dần với các bạn trong lớp. Qua thực hiện các giải
pháp, biện pháp trên, đa số học sinh tham gia trò chơi chủ động nhiệt tình hơn
khi chơi từ đó kích thích được tính sáng tạo, và hăng say luyện tập thể thao nói
chung, và nội dung trò chơi vận động nói riêng.
- Trong năm học 2017 - 2018 bản thân tôi được nhà trường phân công trực tiếp
giảng dạy ở khối 4, 5 tôi ứng dụng đầu tiên vào khối 4 -5 trước khi chưa ứng
dụng các giải pháp, biện pháp trên các em tham gia chơi chưa nhiệt tình. Sau khi
áp dụng các giải pháp, biện pháp trên phần đông các em tham gia nhiệt tình, lớp
học sôi nổi hơn.
- HS khối 4 -5 hầu hết tham gia nhiệt tình, phụ huynh học sinh rất vui vì thấy

con em mình mỗi buổi sau khi học về phần đa đều tự tập thể lực bằng các nội
dung của trò chơi, để rèn luyện sức khoẻ, qua đó phụ huynh đã quan tâm nhiều
hơn tới môn học này, và quan tâm đến con em mình nhiều hơn.
- Với kết quả đạt được qua áp dụng với khối 4 -5 thì trong năm học tới chắc
chắn tôi sẽ áp dụng đối với khối còn lại trong nhà trường. Tôi muốn góp phần
nhỏ vào việc nâng cao chất giảng dạy môn thể dục cũng như góp phần nâng cao
chất lượng học tập các môn học khác ở tiểu học.

2- Kiến nghị
Theo nội dung cũng như yêu cầu phương pháp mới hiện nay, tôi thấy điều
kiện sân tập, trang thiết bị vẫn còn hạn chế mặc dù đã có sự cấp phát, nhưng một
số trang thiết bị kém chất lượng, không phù hợp với khả năng, trình độ của học
sinh, điều đó đã ảnh hưởng rất lớn đến việc giảng dạy cũng như việc học của
học sinh.
+ Với giáo viên trong trường: Các lớp nên thành lập các câu lạc bộ về thể dục
thể thao, phối hợp tốt với giáo viên thể dục, để học sinh có nhiều thời gian hơn
để chơi các trò chơi được học, cũng như trò chơi dân gian.
+ Với phụ huynh: Đề nghị các bậc phụ huynh trong trường, quan tâm hơn nữa,
giảm bớt việc nhà cho các em, tạo điều kiện cho các em được vui chơi sau mỗi
buổi học,
+ Với nhà trường: quan tâm hơn nữa đến công tác giáo dục thể chất trong nhà
trường, có kế hoạch bổ sung cơ sở vật chất như. Sân bãi luyện tập, phòng tập đa
năng để trình ủy ban nhân dân xã phê duyệt.
+ Với PGD: Cần cấp thêm các trang thiết bị như. Bóng, cầu, dây nhảy đồng hồ
bấm giờ... để thay thế các đồ dùng được cấp những năm trước đã bị hư hỏng.
- Trên đây là sáng kiến "Một số kinh nghiệm tạo hứng thú cho học sinh lớp
4, 5 tích cực tham gia hoạt động trò chơi vận động một cách hiệu quả, tại
16

trường Tiểu học”. Rất mong được sự góp ý của các cấp lảnh đạo và các đồng
nghiệp để sáng kiến trên được áp dụng vào giảng dạy có hiệu quả hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

XAC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG

Thọ Xuân, ngày 01 tháng 6 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.
Người viết

Vũ Hữu Tùng

1234-

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sách giáo viên thể dục lớp4, lớp 5 nhà xuất bản giáo dục Trần Đồng Lâm
(chủ biên)
Phương pháp dạy học các môn của tiểu học nhà xuất bản giáo dục
Lý luận về phương pháp dạy học môn thể dục Lê Văn Lẫm(chủ biên)
Đổi mới phương pháp dạy học Trần Bá Hoành (chủ biên)

17


DANH MỤC
CAC ĐỀ TÀI SANG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐANH GIA XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CAC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN

Họ và tên tác giả: Vũ Hữu Tùng
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường Tiểu Học Nam Giang
Cấp đánh giá
Kết quả
xếp loại
đánh giá
TT
Tên đề tài SKKN
(Phòng, Sở,
xếp loại
Tỉnh...)
(A, B,
hoặc C)
1. Một số chiến thuật và phương pháp
Phòng GD&ĐT
C
Thọ Xuân
huấn luyện học sinh giỏi thể dục thể

Năm học
đánh giá
xếp loại
2013

thao môn bóng đá 5 người bậc tiểu
2.

học.
Một số kinh nghiệm tạo hứng thú cho
học sinh lớp 4-5 tích cực tham gia trò

Phòng GD&ĐT
Thọ Xuân

B

2019

chơi vận động một cách hiệu quả tại
trường TH .

18