Tiểu luận xã hội học CTXH Cá Nhân tại trung tâm TPHCM

MỤC LỤC

Lời cảm ơn
Trong thời gian vừa qua, với yêu cầu của môn học “ Thực hành tham vấn với cá
nhân và gia đình”, tôi đã tiến hành thực tập và thời gian đến trung tâm tối thiểu
là hai buổi trong một tuần và mỗi buổi kéo dài hai tiếng. Qua làm việc tại trung
tâm tôi đã được giám đốc, phó giám đốc tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để tôi
có thể tiến hành các hoạt động của mình trong đợt thực tập môn học này. Tôi
cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến cô giáo bộ môn Vũ Thị Minh Phương đã
giúp tôi liên hệ với cơ sở và hướng dẫn tôi trong suốt quá trình học tập. Đợt thực
tập này là cơ hội thuận lợi để tôi có thể áp dụng những kiến thức đã học của
mình vào thực tiễn, vào tiến trình giúp đỡ thân chủ. Quả thực tôi cảm thông cho
hoàn cảnh của các em ở làng trẻ, nếu không có đợt thực tập này thì tôi sẽ không
có cơ hội xây đắp thêm những lỗ hổng kiến thức của mình. Các em tuy có hoàn
cảnh éo le và chịu nhiều thiệt thòi nhưng bù lại các em có tấm lòng yêu thương
nhau và đây là điểm đã ghi lại sâu sắc trong lòng tôi. Tuy vậy, trong quá trình
thực tập ngoài một số thuận lợi, tôi đã gặp không ít những khó khăn nhất định và
nó đã phần nào hạn chế đến quá trình thực tập.
1


TP. HỒ CHÍ MINH, ngày 19 tháng 12 năm 2015
Sinh viên
HỒ TUẤN

PHẦN NỘI DUNG
Như chúng ta đều biết, thực tập tham vấn là hoạt động sinh viên Công tác
xã hội được đưa xuống các cơ sở xã hội để làm các công việc của một nhân viên
công tác xã hội chuyên nghiệp trong một thời gian nhất định. Đây là giai đoạn
sinh viên vận dụng những lý thuyết, kỹ năng đã học để hỗ trợ một thân chủ cụ
thể trong bối cảnh cơ sở xã hội. Đây được xem là một khâu bắt buộc trong quy

trình đào tạo.
1: Tổng quan về cơ sở

Lịch sử hình thành:
Trung tâm được xây dựng vào ngày 15 tháng 01 năm. Sau hơn 4 tháng thi
công, với sự nỗ lực của Hội đồng thành viên, Ban giám đốc, cán bộ, kỹ sư, công
nhân lao động, cán bộ giám sát; cùng với sự hỗ trợ của các phòng ban chức năng
thuộc quận; đặc biệt là sự quan tâm chỉ đạo của Thường trực Quận ủy, Thường
trực Ủy ban nhân dân quận, đến nay công trình xây dựng trường chuyên biệt
Ánh Dương, phường Tân Chánh Hiệp, Quận 12 đã hoàn thành và đưa vào sử
2


dụng trong năm học 2014-2015, với quy mô xây dựng như sau:
- Diện tích xây dựng: 522,5 m2
- Diện tích sân: 396 m2
- Quy mô: 08 phòng học
- Tổng kinh phí đầu tư: 3.236.341.920 đồng (trong đó Tổng công ty phân
bón hóa chất dầu khí - CTCP tài trợ 03 tỷ đồng). Như chúng ta biết, con người
sinh ra đều có những số phận và hoàn cảnh khác nhau. Có những người sinh ra
đã có một cuộc sống sung sướng, hạnh phúc, có một mái ấm gia đình đầy ắp
tiếng cười, được sống trong tình thương của bố mẹ, người thân. Nhưng cũng có
những số phận kém may mắn, những đứa trẻ sinh ra đã không được biết bố mình
là ai, mẹ mình là ai. Cuộc sống khó khăn đến với các em khi các em còn quá
nhỏ. Tuổi thơ của em phải chịu nhiều thiệt thòi. Và để bù đắp phần nào, che chở
phần nào cho những thân phận mồ côi đó, một trung tâm chăm sóc trẻ tiếp tục
được ra đời.
Những hoạt động của trung tâm không chỉ thu hút sự chú ý của các cấp
lãnh đạo và người dân thành phố mà nó còn nhận được sự quan tâm của các tổ
chức nước ngoài. Trường có 198 học sinh, các em trong độ tuổi từ 04 đến 18,

đến từ nhiều nơi khác nhau, hoàn cảnh khác nhau, chủ yếu là con gia đình công
nhân, có hoàn cảnh khó khăn, dân nhập cư. Nhưng các em có chung khuyết tật
là: khiếm thính, chậm phát triển, chậm ngôn ngữ, Down….
Nhờ sự hảo tâm của các nhà tài trợ, các mạnh thường quân, các em được
ăn học miễn phí. Ngoài học theo chương trình khung của bộ giáo dục, các em
còn được học nghề may và vẽ. Khi nói về khó khăn trong trường, cô giáo
Nguyễn Thị Lê cho biết: các em ở nhiều độ tuổi khác nhau, lại không có ngôn
ngữ nên rất khó giao tiếp, phải kiểm soát chặt chẽ trong giờ ăn cũng như giờ
học, giờ chơi. Nhiều trẻ chưa biết vệ sinh cá nhân, có những em bị tăng động cắn
3


tay cắn chân, nắm đồ đạc…vv.
Hơn 40 giáo viên và nhân viên trong trường là những người thầy, người cô
đã không ngại khó, không ngại khổ, vượt qua bao khó khăn để dẫn dắt các em ,
những số phận kém may mắn.

Điều kiện để trẻ được nhận
- Các em mồ côi cả cha lẫn mẹ, mồ côi cha hoặc mẹ (người còn lại ốm đau
- nghèo khó không thể nuôi được con) có hộ khẩu thường trú tại Thành Phố.
- Các em được đón vào Làng trẻ ở độ tuổi 2 - 12 và phát triển bình thường.
- Các em là trẻ có nguồn gốc gia đình. Khi mồ côi cha mẹ được thân nhân
làm đơn trình các cấp có thẩm quyền xin cho trẻ vào các trung tâm nuôi trẻ mồ
côi của Thành phố. Khi Thành phố có quyết định tiếp nhận thì trẻ được Làng đón
vào nuôi theo chỉ tiêu Nhà nước giao hàng năm.
Sau khi đến 18 tuổi học xong phổ thông trung học, các em trưởng thành trở
về với thân nhân, với xã hội và phải tự mình kiếm sống.
Kế hoạch là vậy nhưng khó khăn lớn nhất từ trước tới giờ vẫn là nguồn
kinh phí. Nguồn kinh phí không đủ để chi trả cho cán bộ và nuôi dạy các em.
Tổng số tiền cho trẻ: 350.000 đồng/trẻ/tháng"

- Tiền ăn 3 bữa/ ngày: 300.000 đồng/trẻ/tháng tức 10.000/trẻ/ngày
- Tiền chi khác: 50.000 đồng/trẻ/tháng gồm:
+Tiền điện nước phục vụ sinh hoạt cho trẻ
+Tiền học (sách vở, đồ dùng học tập, học phí)
+Tiền mua thuốc chữa bệnh
+Tiền mua quần áo( mặc thường ngày- đồng phục), giày dép
4


+Các hoạt động ngoại khoá
Qua những nỗ lực và cố gắng của những con người nơi đây, từ cấp quản lý,
các cán bộ tới các bà mẹ và các con, những thành tựu mà làng trẻ em Birla hiện
nay đạt được là những kết quả đáng mừng và đáng trân trọng:
Những khó khăn trong quá trình nuôi dưỡng, giáo dục trẻ
+ Về sinh hoạt: Không cung cấp đủ nguồn dinh dưỡng cho trẻ trong qua
trình nuôi dưỡng và sư phát triển của trẻ.
+ Quần áo, sách vở, đồ dùng học tập của trẻ không đáp ứng đủ nhu cầu.
+ Về hoạt động khác: không có kinh phí cho trẻ học tập thêm để nâng cao
kỹ năng và trình độ
- Khi các em hoạt động ngoại khoá ở xa không có phương tiện đi lại.
Trên đây là phần tóm lược về trường chuyên biệt ánh dương và cũng là cơ
sở nơi tôi thực tập. Phần tiếp theo tôi xin đi sâu bài báo cáo của mình về tiến
trình can thiệp và làm việc với thân chủ.

2. Tiến trình làm việc và can thiệp với thân chủ
Trong chúng ta chắc hẳn ai cũng biết tiếp cận và làm việc với trẻ bình
thường đã khó, nay làm việc với trẻ em mồ côi lại càng khó hơn. Trong thời gian
thực tập tôi đã được tiếp xúc và làm quen với nhiều đối tượng trẻ em mồ côi, trẻ
khuyết tật. Mỗi em đều có những hoàn cảnh khó khăn khác nhau. Tuy nhiên, qua
quá trình làm việc, tôi đã chọn lựa hai đối tượng là hai em nam có độ tuổi khác

nhau, cấp bậc học khác nhau để làm việc. Và cuối cùng, tôi đã đi đến can thiệp
với một đối tượng cụ thể của mình. Tuy nhiên, trong giới hạn bài báo cáo này, tôi
xin trình bày thêm về hoàn cảnh của hai em và lý do vì sao tôi lại tiến hành chọn
một trong hai em đó để làm đối tượng can thiệp của mình.

3. Nhìn lại đợt thực tập
5


Chúng ta cũng biết rằng, kiến thức học được từ sách vở chỉ là một phần, là
công cụ để mình tiến hành các hoạt động, điều quan trọng ở đây là phải áp dụng
những công cụ, kiến thức đó như thế nào vào hoạt động thực tiễn. Để chuẩn bị
cho quá trình thực tập này, tôi đã được tìm hiểu, cung cấp rất nhiều các kiến thức
ở trên lớp, đã có những sự chuẩn bị kĩ càng khi mình đi xuống cơ sở. Tuy vậy,
những thách thức và mối lo âu không phải là không có:
Trước hết, đây là lần đầu tiên đi thực tập nên còn rất nhiều bỡ ngỡ và mới
lạ. Tôi tò mò hơn là sợ những người sẽ cùng làm việc với mình, họ như thế nào?
Liệu họ, đặc biệt là thân chủ có giống như những gì mình đã được học và trang
bị ở trên lớp?
Thứ hai, tôi sợ mắc phải những khuyết điểm không đáng có nên đã chuẩn
bị mọi tình huống để có thể giải quyết được.
Thứ ba, vì các em ở cơ sở phải đi học cả ngày nên tôi cũng e ngại việc tiếp
xúc và trị liệu cho thân chủ của mình sẽ gặp nhiều hạn chế.
Và như tôi đã nói ở phần báo cáo, trong quá trình thực tập, ngoài những
thuận lợi tôi đã gặp, được sự giúp đỡ nhiệt tình của các cô, các chú ở trung tâm,
của cô giáo chủ nhiệm, tôi cũng đã không tránh khỏi những khó khăn nhất định,
những khó khăn đó là:
Trước hết, tôi đã tốn khá nhiều thời gian cho việc liên hệ với cơ sở thực
tập.
Thứ hai, phương tiện đi lại không được thuận lợi, phải đi xe buýt nên

nhiều khi đến trung tâm không đúng hẹn.
Thứ ba, đây là lần thực tập môn học đầu tiên nên còn nhiều bỡ ngỡ và gặp
phải khó khăn trong một số hoạt động ở cơ sở.
Thứ tư, đối tượng mà tôi muốn tiếp cận là các em tại trung tâm, tuy nhiên
thời gian sinh hoạt và làm việc của tôi và các em hoàn toàn lệch nhau, cả tuần
6


các em đi học nên muốn gặp các em chỉ có đến vào thứ bảy, chủ nhật hoặc vào
các buổi tối trong tuần. Bên cạnh đó, các em ở trung tâm, nhất là thân chủ tôi
muốn tác nghiệp đã có một bạn sinh viên tình nguyện ở trường khác đến dạy
kèm nên tôi phải bố trí thời gian sao cho phù hợp để tránh việc đến trung tâm
vào lúc em đang có người dạy.
Tuy nhiên, tôi cũng nhận thấy một điều rằng: Nếu không có đợt thực tập
này thì những kiến thức của tôi được trang bị từ trước sẽ khó có thể được áp
dụng và từ đó không có được một cái nhìn khách quan về khả năng của bản thân
mình. Chính đợt thực tập này đã đưa lại cho tôi nhiều điều bổ ích và lý thú. Tôi
tự cảm thấy mình lớn lên rất nhiều sau hai tháng thực tập, được học hỏi, trao đổi
kinh nghiệm, được thể hiện khả năng của mình với tư cách là một nhân viên
công tác xã hội tương lai. Cụ thể hơn là:
Tôi được trực tiếp làm trưởng nhóm của nhóm sinh viên thực tập tại trung
tâm. Được gặp gỡ, trao đổi với những người có kinh nghiệm chuyên ngành công
tác xã hội. Từ đó, bồi đắp thêm những kiến thức còn thiếu của mình.
Tôi được biết và tìm hiểu thêm về các chính sách, cách quản lý của một
trung tâm nữa bên cạnh những trung tâm tôi đã biết.
Tôi hoàn toàn thấy tự tin hơn khi giao tiếp và trò chuyện với mọi người.
Tôi được áp dụng các kiến thức lý thuyết đã học ở trên lớp vào thực tế, vào
tiến trình giúp đỡ cá nhân từ việc tiếp cận thân chủ đến can thiệp và đạt kết quả.
Trẻ em là đối tượng trong đợt thực tập lần này, tiếp xúc và trao đổi với
chúng, tôi đã học hỏi và bổ sung thêm nhiều kiến thức về tâm lý, lối sinh hoạt

của trẻ. Biết được mình nên làm gì và không nên hứa điều gì với thân chủ. Đa số
khi làm việc với trẻ em, nhất là những trẻ em mồ côi phải chịu nhiều thiệt thòi,
các em thường tỏ ra tò mò và muốn tìm hiểu mọi thứ mới lạ. Muốn mình làm
giúp một số việc mà nếu với tư cách là nhân viên công tác xã hội, chúng ta
7


không được phép làm cho thân chủ. Một ví dụ mà tôi muốn nêu ra ở đây là có
một em đã nhờ tôi lập giùm nick chat. Nhưng với bản thân là sinh viên thực tập
ngành công tác xã hội, chúng ta không được phép thực hiện điều mà thân chủ
nhờ bởi như thế chúng ta sẽ vi phạm một trong những quy điều đạo đức của
ngành.
Qua đợt thực tập này, tôi đã có thêm nhiều người bạn, những người bạn
nhỏ mà tôi cảm thấy yêu quý. Mặc dù sinh ra các em phải chịu nhiều thiệt thòi so
với các bạn cùng trang lứa nhưng chính sự ngây thơ, chân thành của các em đã
khiến tôi không thể nào quên được.
Đợt thực tập cũng là bước tập duyệt ban đầu, là nền tảng để tôi chuẩn bị
hành trang trở thành một nhân viên công tác xã hội trong tương lai.
Và cuối cùng, thành quả lớn nhất mà tôi cảm thấy tâm đắc sau hai tháng
thực tập là đã trực tiếp giúp đỡ được rất nhiều em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn
(dạy các em học, vui chơi với các em…). Đặc biệt là đã tiến hành trợ giúp thành
công thân chủ của mình, thay đổi em theo chiều hướng tích cực hơn, giúp em có
trách nhiệm hơn với cuộc sống của mình. Tuy nhiên, nếu được phép làm nhiều
hơn so với yêu cầu của đợt thực tập, tôi sẽ:
Một là, tiến hành các buổi đến cơ sở một cách thường xuyên hơn. Với yêu
cầu tối thiểu một tuần hai lần, mỗi lần hai giờ thực tập tôi cảm thấy thời gian đó
quá ít để một sinh viên có thể can thiệp với thân chủ một cách cụ thể và sâu sắc.
Mặc dù đó là yêu cầu tối thiểu nhưng bởi những lý do khách quan nên thời gian
của tôi đến cơ sở vẫn còn hạn chế nhiều.
Hai là, tôi sẽ không chỉ tiếp cận với thân chủ mà sẽ tiếp cận các hệ thống

xung quanh thân chủ một cách thường xuyên hơn nữa. Đó là cơ sở để tôi trợ giúp
thân chủ có hiệu quả hơn nữa.
Ba là, tôi sẽ tổ chức cho các em ở trung tâm các trò chơi, dạy các em học
8


một cách thường xuyên hơn.
Bốn là, sẽ trợ giúp nhiều em hơn nữa bởi như ta biết thì các em ở cơ sở đều
có những hoàn cảnh khác nhau, mỗi em bên cạnh những ưu điểm của mình vẫn
còn tồn tại những hạn chế. Có em học lực yếu, có em hay ức hiếp các em khác…
Giúp đỡ nhiều em hơn nữa đó là mong muốn của bản thân tôi. Và nếu như đợt
thực tập kết thúc, nếu được sự cho phép của cơ sở thì tôi sẽ vẫn tiếp tục đến
trung tâm với tư cách là sinh viên tình nguyện để dạy các em học, vui chơi với
các em.
Đợt thực tập này tuy chỉ vẻn vẹn hai tháng- một khoảng thời gian quá ngắn
để tiến hành trợ giúp một cá nhân nhưng nó là điều kiện cần thiết, là khoảng thời
gian quý giá để tôi học hỏi những kinh nghiệm. Đợt thực tập kết thúc là tiền đề
cho tôi vạch ra những kế hoạch cho bản thân, cho quá trình phát triển chuyên
môn của mình sau này. Tôi đã từng tiếp xúc và giao lưu với nhiều đối tượng qua
một số dự án như: dự án CEPHAD với đối tượng là trẻ em lang thang từ Thanh
Hóa ra Hà Nội kiếm sống, đối tượng là người già cô đơn tại trung tâm bảo trợ
của tỉnh Hà Tĩnh, dự án của Thành đoàn Hà Nội…nhưng qua quá trình làm việc
với đối tượng trẻ em mồ côi, tôi nhận thấy đây là điểm mạnh để tôi có thể phát
triển được chuyên môn của mình. Tôi đã được bổ sung thêm nhiều kiến thức về
nhóm đối tượng này. Và tôi cảm thấy nó thực sự phù hợp với trình độ của mình.
Sau này, khi theo đuổi một chuyên ngành thì trẻ em theo tôi đó sẽ là chuyên
ngành chính của mình. Bởi vậy, ngay sau đợt thực tập này, tôi dự định sẽ tìm
hiểu sâu hơn về nhóm đối tượng này. Sẽ xin phép cơ sở thực tập được tiếp tục
đến trung tâm với vai trò mới là sinh viên tình nguyện. Có như vậy, tôi mới có
điều kiện để tìm hiểu sâu hơn về các em, sưu tầm kinh nghiệm mới cho mình.

Trên đây là tất cả phần nội dung báo cáo thực tập của tôi được tiến hành
trong hai tháng vừa qua tại trung tâm nuôi dạy trẻ mồ côi Birla. Chắc chắn báo
cáo sẽ còn nhiều thiếu sót, mong cô giáo góp ý để bài báo cáo lần sau đạt kết quả
9


tốt hơn nữa. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn cô giáo, kiểm huấn viên và
các cô, các chú tại trung tâm Birla đã giúp đỡ tôi hoàn thành tốt đợt thực tập để
có một sản phẩm như hiện nay. Xin chân thành cảm ơn!

____________HẾT___________

PHẦN II: NỘI DUNG THAM VẤN
I. THAM VẤN CÁ NHÂN.
* Buổi phúc trình thứ nhất:
Người được phỏng vấn: Em Hoàng Văn Nam
Vai trò: Thân chủ
Địa điểm phỏng vấn: Trường chuyên biệt ánh dương
Thời gian: 10h00’ ngày 03- 04- 2009
Mục tiêu: Tiếp cận và làm quen thân chủ

Nhận xét của kiểm
huấn viên/GVHD

Nội dung vấn đàm

Nhận xét, cảm nghĩ của

sinh viên
-TVV: Chào em. anh có Cảm nghĩ ban đầu về

thể

ngồi

không?

đây

được thân chủ là người khá dễ
gần, dễ tiếp cận làm

- Thân chủ: Em chào quen.
10


anh.
- TVV: Em đang chơi trò
chơi gì vậy? Trò này có
vẻ thú vị nhỉ?
- Thân chủ: Cũng bình
thường thôi! Nhưng anh
là ai vậy?
- TVV: Anh là Linh là
sinh viên trường đh lao
động xã hội cơ sở 2. anh
cũng rất thích trò chơi
này. Cho anh ngồi chơi
với nhé?
- Thân chủ: Được. anh
chờ cho chút.

- TVV: Nghe bảo Nam
đá bóng giỏi lắm à?
- Thân chủ: Anh nghe ai
nói vậy?
- TVV: Anh nghe nhiều
lời khuyên về em lắm.
Khi nào có trận đấu nhớ
cho chị xem với nhé!
- Thân chủ: Anh thích
xem thật à? Vậy hôm nào
em đá anh cổ vũ cho em
11


nhé?
- TVV: Ừ! Tất nhiên là
anh sẽ cổ vũ cho em rồi.
- Thân chủ: Cảm ơn
anh!

- Những kết quả đạt được
Bước đầu tạo lập được mối quan hệ với thân chủ biết biết thêm một số thông tin về
bản thân thân chủ như lớp học, cuộc sống trong trung tâm, về số thành viên trong gia
đình thân chủ, đều làm tôi tâm đắc nhất trong buổi thực hành đầu tiên là thân chủ của
tôi rất hợp tác và chịu chia sẽ về thông tin của bản thân và giúp tôi có cách nhìn khách
quan hơn. Bên cạnh đó giúp bản thân nâng cao sử dụng các kỹ năng đặt câu hỏi, quan
sát, lắng nghe, vận dụng kiến thức trên cơ sở lý thuyết vào thực tiễn.
- Những tồn tại và khó khăn
Vì đây là buổi đầu thực hành nên cũng khó khăn trong việc tiếp cận thân chỉ nắm
được thông tin sơ bộ về thân chủ do mới lần tiếp xúc đầu tiên. Còn hạn chế về mặt thời

gian nên trong quá trình đặt câu hỏi cho thân chủ tôi còn hơi đắn đo không biết đặt như
thế nào cho phù hợp. việc vận dụng các kỹ năng còn hạn chế về nhiều mặt để khai thác
thông tin thân chủ.
- Kế hoạch lần sau
Tiếp tục tạo lập mối quan thân thiện hơn và khai thác thông về sỡ thích, tình trạng
sức khỏe, phương châm sống của thân chủ và chuẩn bị các câu hỏi để dễ dàng tiếp xúc
tốt hơn.

* Buổi phúc trình thứ hai:
Người được phỏng vấn: Em Nam
Vai trò: thân chủ
Địa điểm phỏng vấn: Trường chuyên biệt ánh dương
12


Thời gian: 8h35’ ngày 15- 11- 2015
Mục tiêu: Tiếp cận thân chủ và bắt đầu đề cập tới một số vấn đề chính.

Nhận xét của kiểm
huấn viên/GVHD

Nội dung vấn đàm

Nhận xét, cảm nghĩ của

sinh viên
- Thân chủ: Em chào - Tôi đã cố gắng làm
chị. Anh đến đây lâu quen với thân chủ thông
chưa vậy?

qua cách tiếp cận cơ bản

- TVV: Anh mới đến em là dạy học và nhận thấy
ạ! em chăm học thật đấy! học lực của thân chủ rất
- Thân chủ: Anh dạy em

khá.

làm mấy bài tập này - Từ đây, có thể lần lượt
đi vào những hành vi
được không?
- TVV Để anh xem nào.
Môn Sinh hả em?
- Thân chủ: Vâng. Mai
em thi học kỳ rồi. Đây là
những câu hỏi đề cương.

lệch chuẩn mà thân chủ
đang có.
- Thân chủ đã có những
thay đổi trong nhận thức
của mình. Đấy là một
điều đáng mừng.

- Svtt: Ừ! anhem mình
cùng làm nhé!
Một lúc lâu…
- Thân chủ: Làm xong
rồi đấy anh ạ!
- TVV: Ừ! Hôm nay chị

13


nghe bảo là Nam cầm
điều khiển ti vi không
cho các bạn trong nhà
xem nhé! anh không nghĩ
Thức làm vậy là đúng
đâu.
- Thân chủ: Ai nói với
anh như vậy sẽ biết tay
em.
- TVV: Ai nói điều đó có
quan trọng lắm không?
anh muốn hỏi là em có
làm như vậy không thôi?
- Thân chủ: Đúng đấy.
- TVV: Anh không nghĩ
là Thức sẽ làm vậy đâu.
Mình không xem thì để
người khác xem. Nếu ai
cũng như em thì chắc là
mẹ Nhung và mẹ Lan sẽ
rất buồn đấy. Em không
sợ sẽ bị kỷ luật sao?
- Thân chủ: Không ai
nói thì làm sao mà biết
được. Vả lại kỷ luật em
chẳng sợ.
14

- TVV: Nam nói vậy là
không đúng rồi. Nếu giả
dụ người nào đó lấy điều
khiển ti vi khi em đang
ngồi xem em thấy có tức
không? Anh thấy Nam
người lớn lắm mà. Lớn
thì phải yêu thương các
em nhỏ chứ? Các em là
một gia đình mà. Hôm
sau đừng làm vậy nữa
nha? Đồng ý với anh
nhé?
- Thân chủ: Được rồi.
Hôm sau em sẽ không
như thế là được chứ gì?
TVV: Ừ, thôi cũng tới
giờ anh phải về rồi còn
để em nghĩ ngơi nữa,
cảm ơn em vì đả tâm sự,
chia sẽ cùng anh nhé, anh
sẽ trao đổi với em trong
buổi sau nhé.
TC: Dạ vâng ạ.
- TVV: Ừ! anh rất tin
tưởng ở em đấy. Thôi
muộn rồi, anh về đây.
15

Chào em nhé!
- Thân chủ: Em chào
anh!
- Những kết quả đạt được.
Qua buổi trò chuyện này tôi nhận thấy thân chủ là một người rất dễ tiếp xúc, gần
gũi, thân thiện. Từ đó nắm bắt được tâm lý, cảm xúc và trong bản thân chủ luôn có
nghị lực sống và phấn đấu thực hiện ước mơ của bản thân chủ. Biết thêm về tình trạng
sức khỏe, sở thích, quan sát được công việc thân chủ làm trong tâm, là người con hiếu
thảo.
Kỹ năng đặt câu hỏi ngày càng được nâng cao,tiến bộ hơn và bên cạnh kỹ năng
quan sát giúp cho tôi có cái nhìn khách quan , đa chiều hơn về phía thân chủ nhận.
- Những tồn tại và khó khăn thân chủ
Hạn chế về mặt thời gian nên không khai thác sâu hơn những thông tin về các thành
viên trong gia đình cũng như bản thân chủ.
- Kế hoạch lần sau
Nếu có cơ hội lần sau thì tôi sẽ khai thác thêm thông tin về thân chủ và các thành viên
trong gia đình thân chủ. xác định vấn đề tồn tại của thân chủ.

* Buổi phúc trình thứ ba:
Người được phỏng vấn: Em Nam
Vai trò: thân chủ
Địa điểm phỏng vấn: Trường chuyên biệt ánh dương
Thời gian: 16h ngày 17- 11- 2015
Mục tiêu: Tiếp cận thân chủ và bắt đầu đề cập tới một số vấn đề chính và thấu
hiểu thân chủ

16

Nhận xét của kiểm

Nội dung vấn đàm

Nhận xét, cảm nghĩ của

- TVV: Nma à! Hôm nay

sinh viên
Khi muốn trị liệu hay

huấn viên/GVHD

anh có chuyện muốn tâm giúp đỡ một ai chúng ta
sự với em. Em có thể phải có cái nhìn tổng thể.
giành

thời

gian

nói Đối với nhân viên công

chuyện với anh được tác xã hội điều đó còn
không?

quan trọng hơn nhiều.

- Thân chủ: Có chuyện Chúng ta không chỉ tìm

hiểu từ nguồn lực xung
gì vậy ạ?
- TVV: Em cũng đã biết
anh là sinh viên thực tập
ở cơ sở mình. Anh muốn
trao đổi với em. Thực ra
anh thấy em là một người
thông

minh,

ngoan

ngoãn. Hôm nay anh có
nghe mẹ Nhưng kể vài
điều về em. Em có muốn
kể với anh về cuộc đời
của em không?

quanh mà phải để cho
thân chủ tự nói ra cảm
xúc và hoàn cảnh của
mình, lúc đó chúng ta
mới có cái nhìn cụ thể. Ở
đây, tôi đã sử dụng các kĩ
năng của nhân viên công
tác xã hội và sử dụng nó
vào việc thu thập thông
tin,

trị liệu và đã thấy

thân chủ thay đổi theo
hướng rất tích cực. Điều

- Thân chủ: Anh muốn đó là một phần thành
nghe những gì? Em công.
chẳng có gì kể cho Anh
17


nghe cả.
- TVV: Anh biết các bạn,
các em trong nhà mình
đều có những hoàn cảnh
khác nhau. Em là người
chị tin tưởng. Anh muốn
anh em mình gần gũi hơn
nữa. Được chứ?
- Thân chủ: Vâng.
- TVV: Anh biết em có
quá khứ rất buồn. Anh
cũng không muốn nói
nhiều về quá khứ không
vui đó nhưng thật sự anh
muốn giúp đỡ em, em
hãy kể cho anh nghe
được không?
- Thân chủ: Em không
có bố, mẹ em ở vậy nuôi

em. Ngày đó nhà em
nghèo lắm. Bây giờ em
chẳng còn người thân
nữa. Mẹ em và bà em
đều qua đời rồi.
- TVV: Đúng là em có
quá khứ rất buồn. Anh rất
18


thông cảm cho hoàn cảnh
của em. Có lẽ cũng vì thế
mà nó làm em thay đổi
nhiều phải không?
- Thân chủ: Dạ.
- TVV: Anh hiểu rồi.
Việc em hoàn toàn thay
đổi cũng có nhiều nguyên
nhân. Sự ra đi của những
người thân không khiến
ai không phải đau lòng.
Cuộc đời quả thực có
nhiều cái bất công.
- Thân chủ: Thực ra em
rất nhớ bà và mẹ em. Em
ao ước có được tình
thương nhưng bây giờ
em không thể. Em không
muốn nhắc một lời nào
đến quá khứ của mình

nữa. Em không cần biết
và coi như không biết.
Ngày trước em chăm
ngoan vì em còn có bà.
Em thương bà, muốn đỡ
đần cho bà nhưng giờ thì
em cố gắng để làm gì nữa
19


chứ?
- TVV: Em nói vậy nếu
bà và mẹ nghe thấy sẽ rất
buồn đó.
- Thân chủ: Em không
còn ai nên em không
muốn cố gắng nữa. Đến
đâu thì đến.
- Svtt: Ừ! Anh biết. Anh
biết là em rất buồn khi
nhắc đến những chuyện
này. Anh hiểu mặc dù
bên ngoài em tỏ ra lạnh
lùng, bất cần đời nhưng
bên trong con người em
rất mềm yếu. Em là
người cần tình thương.
Nhưng em à, em thử xem
còn có bao bạn cũng
giống hoàn cảnh của em,

các bạn cũng buồn lắm
chứ. Nhưng các bạn ấy
vẫn cố gắng vượt qua,
vẫn sống rất hạnh phúc
và vươn lên bằng nghị
lực của chính mình.
- Thân chủ: Em vẫn biết
20


vậy. Anh có tin vào em
không?
- TVV: Tin chuyện gì cơ?
- Thân chủ: Tìn rằng từ
nay em sẽ không bỏ học
nữa, em sẽ không đánh
nhau, không bắt nạt các
em nữa.
- TVV: Ừ! Anh rất tin ở
em. Anh tin em sẽ làm
được những điều mình
muốn.
- Thân chủ: Em sẽ cố
gắng. Em cảm ơn anh đã
dạy em biết nhiều điều.
- TVV: Không có gì đâu.
Cố gắng lên em nhé!

Nội dung lượng giá thực tập:
Kết quả đạt được:

- Tôi đã trợ giúp một thân chủ có vấn đề về nhận thức và hành vi lệch
chuẩn để thay đổi thân chủ theo hướng tích cực hơn.
- Nhìn chung, việc trợ giúp đã đạt được kết quả tốt đẹp, không vi phạm
đến các quy điều đạo đức của ngành và của một nhân viên xã hội.
- Trong quá trình thực tập, tôi cũng đã có nhiều cố gắng để giúp đỡ cơ sở
21


nơi mình thực tập. Mặc dù đó là những việc nhỏ nhưng tất cả đều xuất phát từ
tấm lòng của một sinh viên ngành công tác xã hội. Tôi đã giúp các cô làm thêm
một số công việc tại cơ sở, đồng thời kèm các em nhỏ tại cơ sở học bài và ôn bài
để có một kì thi đạt kết quả cao.
.
Qua đợt thực tập này, các kiến thức của tôi được hàm thụ trên lớp đã được
tôi tiến hành áp dụng vào thực tế( đó là làm việc với cá nhân, làm việc với
nhóm). Khi có những sai sót hay vướng mắc, nó sẽ được tôi rút kinh nghiệm cho
những hoạt động sau này cũng như những điểm mạnh sẽ tiếp tục được phát huy
khi tôi ra trường và tiến hành công việc.
Bên cạnh đó, vì có đợt thực tập này nên tôi đã có thêm nhiều mối quan hệ.
Nó cũng có thể là một điều đáng mừng, giúp ích cho tôi trong quá trình xin việc
làm sau này.
Hạn chế trong quá trình thực hành:
Thứ nhất là chưa vận dụng hết các kỹ năng tham vấn, cũng như chưa
thực sự khéo léo trong việc khai thác, nắm bắt thông tin. Chưa thể nhìn nhận vấn
đề một cách tốt nhất và chưa khai thác được tâm lý thân chủ bằng các câu hỏi
gợi mỡ.
Đề xuất gì để nâng cao chất lượng thực tập:
Thứ nhất, Chúng ta cần tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên thực tập một
cách có hiệu quả mà trước hết là việc phối hợp để tìm các cơ sở thực tập cho sinh
viên. Vì theo như thực tế vừa qua nhiều sinh viên đến ngày thực tập nhưng vẫn

chưa tìm thấy cơ sở cho mình.
Thứ hai, Trong quá trình tiến hành thực tập, sinh viên cần phải có nguồn
hỗ trợ kinh phí để đi lại. Vì vậy, chúng ta cần có một chi phí cụ thể nào đó để hỗ
trợ sinh viên trong quá trình thực tập, giúp sinh viên thực tập được tốt hơn.
Thứ ba, Chúng ta cũng nên lưu ý đến phiá cơ sở. Bởi như thực tế vừa qua
khi các sinh viên tìm đến cơ sở thực tập, một số cơ sở có đề cập đến nguồn kinh
phí để hỗ trợ cho kiểm huấn viên khi hướng dẫn sinh viên thực tập. Vì thế, chung
ta cũng cần chú ý đến nguồn kinh phí này.
22


Thứ tư, theo tôi trong thời gian sinh viên thực tập, chúng ta cần phải có sự
theo dõi và kiểm tra quá trình làm việc của sinh viên tại cơ sở để có sự đánh giá
cho phù hợp và hỗ trợ sinh viên khi cần thiết. ( Theo dõi sinh viên tác nghiệp với
thân chủ…)
Thứ năm, trong thời gian sinh viên tiến hành thực tập có thể giảm lượng
thời gian học trên lớp xuống bởi rất nhiều sinh viên và riêng bản thân tôi cũng
cảm thấy rất mệt mỏi, không thể tập trung bài được nếu như hôm nào có buổi
thực tập tại cơ sở.
Trên đây là một số đóng góp nhằm nâng cao chất lượng đợt thực tập.

II: THAM VẤN GIA ĐÌNH
1.TỔNG QUAN VỀ GIA ĐÌNH
Tại Ấp 3 Tân Chánh Hiệp quận 12 có một căn nhà nhỏ heo hút nằm xa ấp cách
biệt có 3 con người đang sinh sống và cũng là hình ảnh quen thuộc với người dân nơi
đây đó là Cô Nguyễn Thị Giang, cô lấy chồng lúc tuổi 20 và sinh ra 3 người con trai.
Chồng bị bệnh hiểm nghèo và qua đời vào năm 2003 lúc đó trai út có 2 tuổi, cô đã sốc
nặng sự mất mát to lớn ấy đến với cô quá nhanh, 2 đứa con khi ấy thằng anh 2 mới
được 17 tuổi và đứa 19 tuổi lên thành phố để kiếm sống mưu sinh và có người con gái
theo đuổi nhưng xấu hổ vì nhà nghèo nên anh đã uống nước tro tự vẫn vào cái tuổi 23

và tới đây gần 5 năm. Nỗi đau lại nối tiếp nỗi đau khi mất chồng nay lại thêm đứa con
trai dại dột nữa cô chẳng còn động lực nữa để sống nhưng nhờ sự an ủi động viên của
hàng xóm mà cô sống tới bây giờ. Hiện tại Cô đang sống cùng với 2 đứa con trai, đứa
lớn tên Tài năm nay học lớp 12 còn đứa út tên Sơn học lớp 10.

2: NỘI DUNG PHÚC TRÌNH
Phúc trình lần thứ nhất.
Họ tên đối tượng:

Gia đình cô Nguyễn Thị Giang Tuổi: 50 Giới tính: Nữ

Địa điểm thực hiện: Gia đình cô Hoa Tại Ấp 3 Tân Chánh Hiệp quận 12 lúc 5h30
ngày 15 tháng 11 năm 2015
23


Phúc trình lần thứ: 1
Mục tiêu cuộc phúc trình: Tiếp cận gia đình để tạo lập mối quan hệ
Người thực hiện: Hồ Tuấn Linh
Mô tả nội dung cuộc vấn đàm

Cảm xúc kỹ năng

Nhận xét của

sinh viên sử dụng

cán bộ hướng
dẫn hoặc kiểm
huấn viên

TVV: Chào Cô, con xin tự giới thiệu con tên

Kỹ năng đặt câu hỏi

là Linh hiện con là sinh viên trường Đại học

, kỹ năng tạo lập

Lao Động -Xã Hội (CSII). Hôm nay con đến

mối quan hệ và lắng

với gia đình mình trước tiên là thăm hỏi sức

nghe

khỏe gia đình mình và sau trò chuyện, trao
đổi về cuộc sống hiện tại của gia đình cô ạ.
TC: Ừ. Mời con ngồi.
TVV: Dạ con cảm ơn. Vừa rồi con có tìm Kỹ năng quan sát
hiểu một số thông tin về gia được tổ trưởng
cung cấp ấp và mọi người dân trong ấp cung
cấp.
TC: Ừm. Nhưng cô giúp gì được cho con ?

- Kỹ năng năng
thấu cảm

TVV: Dạ con cảm ơn cô ạ con muốn biết rõ

thêm về tình hình cũng như đời sống của gia
đình cô ạ.
TC: Ừ . Con cứ hỏi đi .
TVV: Dạ cô năm nay nhiêu tuổi rồi ạ?
TC: Cô sinh năm 1965 được 50 tuổi rồi con
TVV: Dạ. Gia đình cô bao nhiêu người ạ
TC: Có 3 người con. Chồng cô mất hơn 12
năm rồi
TVV: Con xin lỗi nhắc lại chuyện đau buồn,
con xin chia buồn cùng gia đình cô.
24


TC: Qua lâu rồi không sao đâu con. Con
năm nay được bao nhiêu tuổi rồi?
TVV: Dạ. con được 24 tuổi cô ạ
TC: Còn cô với 2 đứa con. Đứa thì học lớp
12 với đứa học lớp 10.
TVV: Còn anh chị kia đi đâu vậy cô?
TC: Đứa trai lớn mới đi học về giờ đi làm
bóc vác giờ nó chắc cũng sắp về rồi. Còn út
thì đang đi mò cua ở ngoài đồng.
TVV: Thế công việc chính kiếm ra thu nhập
cho gia đình là gì vậy cô?
TC: Cô đan giỏ tre rảnh thì cô kiếm việc làm
thêm.
TVV: Vậy cụ thể là gì vậy cô?
TC: Thì đi làm thuê làm mướn cho người ta
như cuốc rảnh đất, cột dây cho bầu bí….
TVV: Công việc hơi cực so với tuổi của cô

mà 1 ngày làm như vậy thì kiếm được bao
nhiêu vậy cô?
TC: mấy chục ngàn.Vậy là được rồi có
người mướn cô là cô vui rồi
TVV: Cô đan giỏ được nhiêu năm rồi cô?
TC: Làm nghề đan giỏ truyền thống này hơn
19 năm rồi.
TVV: Cũng lâu cô nhỉ?
TC: Ừ.
TVV: Nãy giờ con thấy cô đan tre cô cho
con đan thử được không cô?

Kỹ năng lắng nghe,

TC: Con thử đan đi.

đặt câu hỏi

TVV: Dạ.
25