Sổ tay Đội viên

CÁC MẶT HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘI
Bài 1
HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘI TNTP HỒ CHÍ MINH
I. KHÁI NIỆM CHUNG:
A. HOẠT ĐỘNG ĐỘI LÀ GÌ?
Là một tổ chức cách mạng, trong từng giai đoạn cách mạng của đất nước, trong hòa bình
cũng như trong chiến tranh, Đội TNTP Hồ Chí Minh hoạt động không ngừng, luôn gắn sự
hoạt động của mình với thực tiễn cách mạng. Đội đã sáng tạo ra những nội dung, hình thức,
những chủ đề sinh hoạt, những hình thái tập hợp thích hợp, hấp dẫn, do đó đã lôi cuốn các em
đội viên hoạt động, làm cho những hành động nhỏ bé, bình thường của các em có một ý
nghĩa cao cả. Thông qua các hoạt động này, Đội cũng động viên các em học tập rèn luyện,
nâng cao vai trò chủ nhân đất nước, một lực lượng cách mạng, những chiến sĩ nhỏ tuổi.
Vì vậy hoạt động của đội TNTP gọi tắt là hoạt động Đội là một mặt sinh hoạt của Đội.
Dưới sự lãnh đạo của Đoàn và sự tổ chức đieu khiển của Ban chỉ huy Đội (chi đội, liên đội)
hoạt động Đội tập hợp và hướng dẫn những hoạt động tự nguyện của đội viên và các em thiếu
nhi, nhằm tạo một hiệu quả tốt phục vụ cách mạng, cho tổ chức Đội và cho việc học tập rèn
luyện của các em. Những yếu tố hình thành một hoạt động Đội là:
a) Sự tự nguyện tự giác tham gia của tập thể các em.
Trước sự tác động của hoàn cảnh xã hội, các em trao đổi và thống nhất cùng hành động.
Mọi thúc ép đều đưa các em trệch khỏi mục tiêu hành động hữu ích ban đầu, đem lại kết quả
xa lạ với yêu cầu các em mong muốn.
b) Ban chỉ huy Đội phải chủ động tổ chức hướng dẫn, đôn đốc theo dõi và đánh giá
kết quả của hoạt động Đội, đảm bảo nguyên tắc dân chủ tập trung của một tổ chức quần
chúng. “Đội phải giáo dục cho các em biết kiểm tra giúp đỡ lẫn nhau và nhất là Đội có chức
năng làm cho từng đội viên có ý thức tự nguyện làm những điều mà tập thể các em đã thỏa
thuận với nhau không cần đến sự theo dõi và kiểm soát của người khác.” (nghị quyết BCH
TƯ Đoàn lần thứ 5).
c) Sự lãnh đạo của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong hoạt động Đội là tất yếu đảm
bảo nhiệm vụ mà Đảng trao cho đối với phong trào thiếu nhi, mặt khác các em khát khao
hoạt động song ít chú ý đến hậu quả tốt, xấu của công việc. Do tri thức khoa học và đời sống
còn hạn chế, kỹ năng hành động của các em chưa tốt nên nhiều lúc hành động của các em đã

dẫn đến hậu quả không có lợi. Được hướng dẫn theo mục đích nhất định và có những biện
pháp tổ chức tốt lại được tác động trong một môi trường thuận lợi cho chúng ta sẽ làm cho
các hoạt động của Đội đạt được những hiệu quả to lớn cho xã hội và cho các em.
d) Hoạt động Đội góp một phần tích cực vào công cuộc cách mạng của dân tộc.
Đây là nhiệm vụ chính của tổ chức Đội mà phần chủ yếu là giáo dục rèn luyện các em
thành con người mới XHCN. Với chế độ xã hội XHCN tốt đẹp của chúng ta, chúng ta đòi hỏi
hoạt động của con người phải tốt, bao gồm cả trong mục đích, động cơ và biện pháp hành
động.
Hoạt động Đội dù nhỏ, đơn giản, cũng phải có đầy đủ bốn yếu tố trên đây.
B. HOẠT ĐỘNG ĐỘI LÀ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC CHỦ YẾU CỦA ĐỘI
Cùng với kết quả phục vụ xã hội, hoạt động làm cho con người lớn lên. Con người từng
trải là con người kinh qua hoạt động lâu dài phức tạp, do đó khi nói về hoạt động của con
người không những chúng ta nói đến động cơ, mục đích, biện pháp thực hiện, kết quả cụ thể
của nó mà còn phải nói đến ảnh hưởng của nó đến con người, những bài học mà con người
rút ra được trong và sau khi hoạt động.
a) Hoạt động trong xã hội giúp con người học tập, rèn luyện hình thành nhân cách.
Sự hoạt động của con người trong xã hội thường mang lại một kết quả nhất định, những
nhận thức mới về sự vật, những bài học kinh nghiệm và những dịp rèn luyện đạo đức phẩm
chất.
Quá trình hình thành phẩm chất đạo đức con người là lâu dài và bằng nhiều con đường,
nhiều biện pháp. Hoạt động Đội phong phú về hình thức, toàn diện về nội dung, phù hợp với
đặc điểm lứa tuổi là những bài học linh hoạt nhẹ nhàng, được nhắc đi nhắc lại, giúp các em
tiếp thu một cách sâu sắc, rèn luyện một cách thoải mái, qua đó mà hình thành nhân cách con
người mới.
b) Hoạt động Đội xác định phương hướng hành động cho người đội viên.
Đội tổ chức hoạt động, đưa các đội viên tiếp xúc với xã hội chung quanh, tạo ra những
môi trường khác nhau thuận lợi cho người đội viên phát huy khả năng toàn diện của mình.
Trong bối cảnh ấy, các quy luật tự nhiên và xã hội cùng tác động rất phức tạp, các em mạnh
dạn suy nghĩ, hành động dưới sự hướng dẫn của tập thể theo một phương hướng nhất định đã
được vạch ra ngay từ lúc các em bước vào tổ chức Đội, hành động theo gương những người

cộng sản.
Qua các hoạt động Đội, phẩm chất đạo đức con người mới được dần dần hình thành
trong các em với những tư tưởng đúng, tình cảm đẹp.
c) Hoạt động Đội rèn luyện các em thành con người hành động.
Người cộng sản là con người hành động, lấy hành động hiện thực của mình để chứng
minh đường lối của mình và vươn tới lý tưởng cao đẹp là xây dựng CNCS. Hoạt động Đội
giúp các em gần gũi với cách mạng, thấy yêu cầu của cách mạng và biết hành động phục vụ
cho cách mạng, biết tổ chức, có trách nhiệm về những hành động của mình, biết rút ra những
kinh nghiệm hay cho mình. Đó là con người có tinh thần phụ trách cao, những con người làm
chủ tập thể, làm việc vì mọi người, “chính qua những hành động rộng rãi mà các em được rèn
luyện ý thức đối với tập thể, tinh thần trách nhiệm đối với xã hội, thói quen làm việc có ích
cho Nhà nước, cho cách mạng”. (trích NQ5 của BCHTƯ Đoàn, 1962).
d) Thông qua hoạt động Đội, người phụ trách Đội hiểu rõ đối tượng giáo dục của
mình hơn.
Trong khi tham gia hoạt động Đội, các em sẽ bộc lộ những ưu, nhược và khuyết điểm
của mình. Người cán bộ giáo dục, qua những đợt hoạt động này đánh giá đúng đắn đối tượng
mình phụ trách để có thể đề ra được những biện pháp giáo dục thích hợp đi vào chiều sâu của
từng vấn đề hơn. Đây là tác dụng rất quan trọng của hoạt động Đội đối với người phụ trách
Đội.
e) Thông qua hoạt động Đội TNTP, giáo dục Đội viên và các em thiếu niên, nhi đồng
bằng nhiều cách như nêu cao mục đích, tính chất của tổ chức, ý thức kỷ luật trong việc xây
dựng tổ chức, thực hiện điều lệ nghi thức Đội. Hoạt động Đội với những hình thức tổ chức
đôi khi rất đơn giản nhưng vẫn là biện pháp giáo dục các em.
Tóm lại:
Việc tổ chức hoạt động Đội là giáo dục các em. Vì vậy chúng ta phải hướng dẫn các em
thực hiện thật tốt, đây là một khoa học, là một nghệ thuật và cũng là kiến thức nghiệp vụ chủ
yếu của người cán bộ phụ trách Đội.
II. Ý NGHĨA MỤC ĐÍCH CỦA HOẠT ĐỘNG ĐỘI:
Tổ chức hoạt động Đội cho các em, chúng ta đều mong muốn đạt kết quả cao cho tổ
chức Đội và cho các em, những kết quả cơ bản có tác dụng lâu dài đến sự hình thành con

người mới. Hoạt động Đội mang lại kết quả trực tiếp hay gián tiếp, nhiều hay ít là tùy thuộc ở
chúng ta sử dụng, khai thác nó.
1. Hoạt động Đội tăng cường tình đoàn kết trong các em, xây dựng tổ chức Đội
vững mạnh:
a) Hoạt động Đội tăng cường tình đoàn kết nội bộ các em.
Đoàn kết tạo nên sức mạnh cho tập thể và đảm bảo mọi hoạt động phát huy được hết tác
dụng của nó. Mỗi hoạt động mà Đội đề ra các em đều được bàn bạc, quyết định và phân công
nhau cùng làm. Trong quá trình bàn bạc mỗi em đã tự xác định cho mình và cho bạn mục
đích yêu cầu của công việc, trách nhiệm của mỗi người. Trong kết quả, mọi người đều thấy
được sự đóng góp của mình, thấy được mối quan hệ với nhau do đó gần gũi nhau, hiểu nhau
hơn.
Được hoạt động trong Đội, các em có dịp tỏ rõ tinh thần trách nhiệm của mình trước tập
thể và sự nỗ lực đóng góp của mình để mang lại thắng lợi, vinh dự cho tập thể. Ngay trong
một cuộc thi đua với các đơn vị bạn, sự thắng lợi đã gắn bó các em với nhau, nhưng sự thất
bại, thua kém cũng dễ làm cho các em gần gũi, động viên nhau, trao đổi kinh nghiệm chuẩn
bị cho một cuộc đọ sức tiếp theo đạt kết quả mong muốn.
Qua hoạt động Đội, ý thức tập thể được nâng cao và làm cho các em đoàn kết chặt chẽ
hơn. Đấy là sự thống nhất trong nội bộ các em mang lại niềm vui và vinh quang chung. Tình
đoàn kết dựa trên cơ sở ấy sẽ rất bền vững.
b) Hoạt động Đội xây dựng, củng cố tổ chức Đội ngày càng vững mạnh.
Đối với tổ chức Đội, trước hết chúng ta cần giáo dục cho các em ý thức được rằng: các
em là một thành viên của một tổ chức nhất định và hành động của mỗi em đội viên không
còn là công việc của cá nhân nữa. Nó là nhiệm vụ và cũng là quyền lợi của những thành viên
trong tổ chức. “Tất nhiên ý thức đó là kết quả lâu dài và ý thức đó lớn lên được là do bản chất
của tổ chức, chứ hoàn toàn không phải là kết quả của những bài lên lớp”. (Crup-scai-a - Bàn
về văn hóa quần chúng - NXB Văn học Nghệ thuật - 1967 - trang 40).
Đội hoạt động mạnh mẽ nói lên sự quan tâm của tổ chức đến quyền lợi, nguyện vọng
của quần chúng đội viên. Nó cũng nói lên sức mạnh, tinh thần kỷ luật, ý thức trách nhiệm của
tập thể đội viên đối với tổ chức của mình.
Dư luận quần chúng chung quanh đối với tổ chức Đội cũng ảnh hưởng tích cực đến các

em đội viên và các em thiếu nhi. Kết quả của những đợt hoạt động sôi nổi sẽ đề cao uy tín và
vai trò của Đội trước mọi người. Các em đội viên thấy tự hào, quần chúng thiếu nhi cũng
hãnh diện về Đội, tập hợp chung quanh Đội. Đội viên sẽ có dịp tuyên truyền củng cố phát
triển Đội.
Qua hoạt động Đội, người phụ trách Đội sẽ phát hiện ra những em tích cực để bồi dưỡng
thành những phần tử nòng cốt, những em trong ban chỉ huy Đội trưởng thành được thử thách
và có tín nhiệm cao.
Đoàn kết là nền tảng của tổ chức. Hoạt động Đội tốt lại tạo điều kiện đẩy mạnh đoàn
kết, Trong khi hoạt động luôn lo giữ gìn khối đoàn kết các em, giải quyết mọi xích mích nảy
sinh. Sau mỗi hoạt động, trong khi sơ, tổng kết, chúng ta lại phải củng cố khối đoàn kết, củng
cố tổ chức, chuẩn bị tinh thần, thái độ, khí thế của toàn thể các em để chờ đón những hoạt
động tiếp theo.
2. Hoạt động Đội hướng các em vào hành động cách mạng làm chủ xã hội, góp
phần đáng kể vào việc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và xây dựng phong trào thiếu nhi:
a) Con người trong xã hội XHCN phải thể hiện rõ được phẩm chất đạo đức XHCN
trong cuộc sống, được cụ thể hóa trong hành động thực tế của con người, trong đấu tranh
không khoan nhượng giữa cái cũ và cái mới, cái hay và cái dở, tiên tiến và lạc hậu, giữa siêng
năng và lười biếng, kiên trì và xốc nổi, giữa lợi ích tập thể và lợi ích cá nhân.
Con người cách mạng phải có hành động cách mạng. Hoạt động Đội phục vụ cho xã hội,
đã đưa các em vào hành động cách mạng phù hợp với nguyện vọng và nhiệm vụ của các em
đội viên. Các em đã làm được nhiều điều có ích. Thực tế hoạt động của Đội trong suốt quá
trình lịch sử đã chứng tỏ các em là một lực lượng đông đảo, đã góp phần đáng kể cho cách
mạng, thực hiện đúng như lời Bác Hồ đã dạy: “Việc gì có ích cho kháng chiến, có ích cho Tổ
quốc thì các cháu nên gắng sức. Làm bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu, nhiều việc nhỏ cộng lại
thành việc to”. (Trích thư Bác Hồ gửi các cháu nhi đồng toàn quốc 1947).
Các em là niềm vui của mọi người: “Một việc các em làm có ý nghĩa, dù đơn giản đến
đâu cũng gây được cảm tình với mọi người. Một hành động có ích cho xã hội, mang tính chất
cách mạng của các em, dễ làm cho mọi người cảm động, suy nghĩ. Phong trào “nhặt của rơi
đem trả lại cho người đã mất” đã làm cho mọi người xúc động, thấy rõ một phần nào tính ưu
việt của chế độ xã hội XHCN.

b) Qua từng giai đoạn cách mạng của dân tộc, bằng những phong trào sôi nổi của
quần chúng thiếu nhi, Đội đã tổ chức, giáo dục, động viên quần chúng của mình đóng góp cụ
thể vào sự nghiệp chung và góp phần động viên cổ vũ phong trào cách mạng. Kết quả hoạt
động của Đội trên các mặt chính trị - xã hội, văn hóa nghệ thuật, khoa học kỹ thuật, lao động
sản xuất, thể dục, vệ sinh, đã góp phần nhất định vào quá trình tiến triển của ba cuộc cách
mạng: cách mạng quan hệ sản xuất, cách mạng khoa học kỹ thuật, cách mạng văn hóa tư
tưởng ở nông thôn cũng như ở thành phố. Biết bao gương chiến đấu hy sinh anh dũng của
các em trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, Mỹ, bọn bành trướng Bắc Kinh đã đi vào
lịch sử vẻ vang, một truyền thống anh dũng, một niềm tự hào và một bài học quý giá cho các
em và cho thế hệ thiếu nhi tiếp theo.
3. Hoạt động Đội phục vụ cho yêu cầu và nguyện vọng của quần chúng thiếu nhi:
Các em thiếu niên nhi đồng đang ở giai đoạn phát triển mạnh mẽ về tâm lý cũng như về
sinh lý. Sự hoạt động của các em để thỏa mãn sức sống dồi dào ngày một tăng lên của mình,
để hiểu biết thêm cái mới, muôn màu muôn vẻ của xã hội ngày một đi lên. Hoạt động Đội
không những đáp ứng được yêu cầu của các em, giúp cho các em phát triển toàn diện đúng
hướng mà còn tránh cho các em những trò chơi nguy hiểm, những ảnh hưởng xấu đến phẩm
chất đạo đức của các em.
Mặt khác, hoàn cảnh xã hội chung quanh tác động mạnh mẽ đến các em. Phong trào lao
động sản xuất, cần kiệm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN sôi nổi trong cả nước thôi thúc
các em hành động. Bằng những chủ đề, những phong trào thiết thực thích hợp, hoạt động Đội
gắn liền với học tập, chiến đấu, sản xuất, các em đã cùng cha anh tham gia vào công cuộc
cách mạng của cả nước.
Cuộc sống bình thường hằng ngày trong gia đình của các em cũng cần được Đội chú ý
giúp đỡ. Quan tâm đến quần chúng, Đội tổ chức những hoạt động sát với đời sống các em,
lấy những hành động thực tế hằng ngày làm nội dung, bổ sung và nâng cao lên tầm vóc cao
đẹp của cuộc cách mạng, làm cho các hoạt động đó có thêm sức hấp dẫn giúp cho các em trở
thành những “con ngoan, trò giỏi, bạn tốt, đội viên chăm”, những “cháu ngoan Bác Hồ”.
Hoạt động Đội còn góp phần bảo vệ các em. Trong cuộc đấu tranh giai cấp giữa hai con
đường một mất, một còn này, bên cạnh những tàn dư của xã hội cũ còn rớt lại, tác động
không nhỏ đến mọi người và các em, kẻ địch còn có nhiều âm mưu xảo quyệt, lợi dụng tính

hiếu động của trẻ để sử dụng, lưu manh, trụy lạc hóa các em. Đội tổ chức hướng dẫn các em
hoạt động phục vụ cho cách mạng đã đem lại kết quả giáo dục tư tưởng chính trị cao nhất,
xây dựng cho các em một nền đạo đức cơ bản khả dĩ chống đỡ được mọi tấn công của chúng,
tiến lên vạch mặt chúng trước pháp luật, cùng chính quyền bảo vệ trật tự, an ninh Tổ quốc.
Đó là cách bảo vệ các em một cách tích cực và chủ động nhất.
4. Hoạt động Đội củng cố, bổ sung và nâng cao kiến thức cho các em.
Hoạt động Đội có tác dụng rất lớn cho việc hoàn chỉnh và nâng cao kiến thức cho các
em.
a) Trong hoạt động các em có dịp ứng dụng các kiến thức học được ở trường, ở xã
hội, trong đời sống. Hoạt động Đội đã trở thành những “bài ôn tập” nhẹ nhàng, thoải mái, dễ
dàng tiếp thu ở mức độ khác nhau cho tất cả các loại trình độ. Dưới nhiều dạng vẻ và được
nhắc lại nhiều lần của hoạt động Đội, “các vết hằn” tri thức càng in sâu trên vỏ não giúp các
em nhớ lâu bền hơn. Qua hoạt động các em có dịp xác minh bằng thực tiễn sự đúng đắn của
lý thuyết học được, tự kiểm tra được trình độ hiểu biết của mình qua đó mà củng cố niềm tin
vào bản thân. Lenin đã nói: “Kết quả của hoạt động là sự kiểm nghiệm nhận thức chủ quan
và là tiêu chuẩn của tính khách quan chân chính”. (Bút ký triết học, NXB ST, 1977, trang
243).
Chúng ta đều biết, càng ngày loài người càng giàu kinh nghiệm, nhiều kiến thức trong
thực tiễn đấu tranh, tronh tìm tòi khoa học, kỹ thuật. Lượng thông tin vì thế rất lớn, con người
phải học tập bằng nhiều cách và chỉ tiếp thu những điều cơ bản rồi qua hoạt động ghi nhớ
những gì có giá trị thực tiễn, biến nó thành của riêng và dần dần khái quát lên cho mình một
bài học xử thế đúng đắn nhất. Hoạt động Đội giúp cho các em gạn lọc giữ lại cho mình
những điều mà các em cho là cần thiết hơn cả, bổ sung dần dần đến hoàn chỉnh.
b) Trong hoạt động, cái bổ sung lớn nhất về kiến thức cho các em là những bài học
ứng dụng trong thực tế. Thực tiễn xã hội phát triển rất phong phú, các hiện tượng vật chất
không xảy ra dưới dạng các định lý đơn thuần, những quy luật riêng biệt tách rời. Để hoạt
động có kết quả, các em phải biết kết hợp vận dụng linh hoạt nhiều định lý quy luật để sau đó
rút ra những biện pháp mới, những quy luật thích hợp cho mình.
Đôi khi trong hoạt động các em gặp những vấn đề vượt quá sự hiểu biết và chương trình
học tập ở trường. Các em đã say sưa, thích thú khi phát hiện ra điều mới mẻ ấy và cố gắng

giải quyết cho được. Qua đấy các em phát huy tính năng động, phát triển trí thông minh, óc
sáng tạo, rèn luyện khả năng thực hiện làm cơ sở thực tế cho việc tiếp thu tốt bài học lý luận
có hệ thống sau này.
c) Hoạt động Đội còn nâng cao kiến thức cho các em. Việc củng cố và bổ sung kiến
thức đã góp phần cơ bản vào việc nâng cao kiến thức cho các em.
Cách mạng ngày một đi lên. Xã hội hằng ngày đổi mới, không cho phép các em áp dụng
một cách máy móc những tri thức học được. Mỗi lần hoạt động, vận dụng có kết quả những
kinh nghiệm sẵn có, các em lại có được bài học mới cao hơn.
Việc nâng cao chất lượng học tập văn hóa ở trường phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong
việc dạy và học, song yếu tố tích cực nhất vẫn là tinh thần nỗ lực, tự nguyện, tự giác và sự tác
động qua lại giữa các em với nhau trong học tập. Trong tập thể Đội các em đã đề ra được
những hình thức hay, những biện pháp sáng tạo. Đó cũng là những bài học bổ ích cho các
em.
Đội không thay thế nhà trường và không có hoạt động nào thay thế bài học ở trường.
Đội cũng không giảng lại bài học ở trường. Song Đội có thể tổ chức các hoạt động phục vụ
cho nhiệm vụ học tập của các em, động viên được tinh thần của những thành viên của một tổ
chức cách mạng, tự nguyện, tự giác làm việc, làm cho Đội trở thành “một môi trường thuận
lợi cho việc học tập, rèn luyện của các em, góp phần vào việc nâng cao chất lượng giáo dục
của nhà trường, gắn liền việc học tập với thực tế sản xuất và chiến đấu ngoài xã hội” (nghị
quyết hội nghị BCH TƯ Đoàn lần thứ 12-1968).
III. NỘI DUNG - HÌNH THỨC PHÂN LOẠI HOẠT ĐỘNG ĐỘI:
A. NĂM MẶT HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘI TNTP HỒ CHÍ MINH:
“Việc xây dựng con người mới phải được tiến hành thường xuyên liên tục, kiên trì bền
bỉ, đồng thời phải có những đợt vận động tập trung, phải qua nhiều phong trào của nhân dân
nói chung, phong trào từng tập thể, từng giới, từng lứa tuổi nói riêng nhất là phong trào lao
động”. (Báo cáo chính trị Đại hội Đảng lần IV).
Đội phải thường xuyên bồi dưỡng đạo đức cộng sản cho các em, giúp cho các em xác
định được hành vi của mình, trong bất kỳ điều kiện nào và bất kỳ hoàn cảnh nào các em cũng
biết tự phân biệt cái gì tốt, cái gì xấu theo tinh thần đạo đức cộng sản.
Để giúp các em rèn luyện thói quen làm chủ tập thể, thói quen tổ chức hoạt động và phát

huy sáng kiến, Đội đã có nhiều hình thức hoạt động tổ chức rất linh hoạt, từ những hoạt động
chỉ gồm những hành động đơn giản của từng cá nhân, từng tổ nhóm thực hiện thống nhất
trong một thời gian ngắn đến những phong trào, những đợt hoạt động tập thể dài hàng tuần,
hàng tháng ở khắp mọi nơi, trong mọi môi trường gia đình, nhà trường, xã hội.
Hội nghị BCHTƯ Đoàn lần thứ 5 (1962) sau khi đã tổng kết tình hình hoạt động của
Đội từ Cách mạng Tháng Tám nhất là từ ngày hòa bình lập lại trên một nử đất nước ta (từ
1954 đến 1962) đã viết:
“Nói một cách đại cương, hoạt động của Đội bao gồm:
1. Bằng những phương pháp của mình và phù hợp với lứa tuổi các em, Đội phải cùng
nhà trường chăm lo giáo dục bồi dưỡng tư tưởng chính trị và đạo đức cộng sản cho
thiếu niên, nhi đồng, tích cực rèn luyện các em thành những con người mới…
2. Đội phải chăm lo cho các em có thái độ học tập tốt, biết giúp đỡ nhau tự nguyện ham
mê học tốt…
3. Đội phải mở rộng các hoạt động lao động sản xuất và giúp ích xã hội, mang những
điều đã học được ở trường áp dụng vào cuộc sống xã hội, hằng ngày trong xã hội
một cách thường xuyên và chính Đội sẽ đem những cách sản xuất, chăn nuôi, những
cách giữ gìn vệ sinh, phònh bệnh học được ở trường về làm ở nhà, ở thôn xóm, ở
đường phố mình ở…” (Văn kiện Đoàn từ 1961 đến 1968, NXB TN, trang 80).
Như vậy là hoạt động của Đội đã hướng theo các mặt giáo dụng tư tưởng chính trị, đẩy
mạnh học tập, mở rộng hoạt động lao động sản xuất gắn liền với cuộc sống xã hội.
Trong những năm đế quốc Mỹ tiến hành chiến tranh phá hoại miền Bắc nước ta, đời
sống toàn dân ta bị đảo lộn, Đoàn đã đẩy mạnh hoạt động của Đội đối với việc học tập của
các em, đẩy mạnh những hoạt động thường xuyên tập dượt phòng không, phát triển những tổ
nhóm cứu thương, hội “chữ thập đỏ” thiếu niên, đẩy mạnh những hoạt động trong lao động
sản xuất, bảo vệ sản xuất như chăm sóc, bảo vệ trâu bò, làm ruộng thí nghiệm cho hợp tác xã,
phát triển hoạt động trong việc phục vụ chiến đấu và chiến đấu. Đội đã làm cho các em tự
giác chấp hành nội quy phòng không nhân dân , hướng tinh thần và ý chí của các em vào việc
dũng cảm, kiên trì rèn luyện thân thể, luyện tập quân sự, xây dựng nếp sống nhanh nhẹn, gọn
gàng có tổ chức và kỷ luật, chuyển hướng hoạt động vui chơi, giải trí lành mạnh, tăng cường
những hoạt động văn hóa quần chúng trong các em cho thích hợp với tình hình mới. “Cần

thiết vẫn cho các em ca hát, nhảy múa” (NQ Ban bí thư TƯ Đoàn (1965) NXB TN tập 61-68
trang 472). Trong tình hình chiến đấu ác liệt của toàn dân, hoạt động Đội tiếp tục phát triển
rộng rãi và toàn diện hơn.
Nói chung hoạt động của Đội TNTP rất đa dạng , qua từng giai đoạn cách mạng hoạt
động của Đội đã phát triển và dần dần hình thành năm mặt hoạt động để giáo dục các em theo
5 điều Bác Hồ dạy phù hợp với yêu cầu cụ thể của tình hình.
Khả năng giáo dục của mỗi hoạt động là rất lớn và rất toàn diện. Kết quả đạt được về
mặt này hay mặt khác còn tùy thuộc ở khả năng tổ chức, sử dụng và khai thác của người chỉ
đạo. Năm mặt hoạt động đó là:
} Hoạt động chính trị - xã hội
₡ Hoạt động phục vụ học tập văn hóa
ƒ Hoạt động lao động sản xuất, khoa học kỹ thuật
„ Hoạt động văn học nghệ thuật
… Hoạt động thể dục, vệ sinh, quân sự hóa
Ngoài năm mặt hoạt động trên đây Đội còn tổ chức, tùy từng thời gian và hoàn cảnh cần
thiết, những đợt học tập tìm hiểu về Đội, rèn luyện và thi biểu diễn nghi thức, v.v… để xây
dựng và củng cố tổ chức Đội, những hoạt động hữu nghị, quốc tế, phối hợp hành động đấu
tranh bản vệ hòa bình.
Việc phân chia hoạt động của Đội theo năm mặt trên đây đã gắn liền sự hoạt động của
Đội và của nhà trường trong sự nghiệp giáo dục, tạo điều kiện thuận lợi cho người phụ trách
Đội trong việc tổ chức, hướng dẫn, chỉ đạo các em hoạt động ở trong trường và ngoài xã hội.
B. HÌNH THỨC PHÂN LOẠI HOẠT ĐỘNG ĐỘI:
Quá trình hoạt động của Đội từ lúc thành lập đến nay đãchứng tỏ Đội biết dựa vào khả
năng và thực tiễn hoạt động của các thành viên, đề ra được nhiều hình thức hoạt động phong
phú, hấp dẫn, có hình thức đã được các em rất thích có tác dụng giáo dục rõ rệt như sinh hoạt
chủ đề, cắm trại, v.v… Nhiều hình thức đã có sẵn từ trước được Đội cải biên, mang một nội
dung thích hợp như trò chơi, múa hát, song có những hình thức sáng tạo như sinh hoạt truyền
thống, kế hoạch nhỏ, công tác Trần Quốc Toản… Bên cạnh những hoạt động do các em tự tổ
chức điều khiển, còn có những hoạt động mà người lớn tổ chức cho các em tham gia như câu
lạc bộ, nhà văn hóa thiếu nhi, rạp chiếu bóng, khu triễn lãm v.v… Ở những nơi, những hoạt

động này tuy các em không trực tiếp tổ chức xây dựng, chỉ đạo chuyên môn song vẫn cần có
sự tổ chức các hình thức động viên của Đội để giúp các em tiếp thu bài học tốt nhất.
Tùy theo khả năng, trình độ và địa điểm thực hiện ta có thể phân loại hoạt động như sau:
a) Theo khả năng của các em đội viên thiếu niên, nhi đồng và phù hợp với từng lứa
tuổi Đội có những hoạt động đơn giản như quét dọn vệ sinh, lao động tăng gia sản xuất, thể
dục… Những hình thức hoạt động tập thể này thường được xuất hiện khi có yêu cầu trước
mắt của xã hội. Nếu được tổ chức động viên cổ vũ tốt, những hoạt động này dễ biến thành
phong trào rộng rãi trong quần chúng, đôi khi cuốn hút cả người lớn tham gia…
Ngược lại, Đội cũng có những hoạt động mang tính chất tổng hợp nhiều hình thức khác
nhau như sinh hoạt chủ đề, sinh hoạt truyền thống, cắm trại hội thao, hội diễn v.v… thực hiện
trong một thời gian tương đối dài nhằm đạt một yêu cầu giáo dục nhất định các em đội viên.
b) Tùy tình hình yêu cầu công việc, hoàn cảnh các em, Đội phải tổ chức cho các em
làm tập thể, tổ nhóm hay cá nhân.
Hoạt động tập thể cùng một lúc trên một địa bàn có tác dụng động viên khí thế phấn
khởi của toàn thể các em hoàn thành khối lượng công việc lớn trong một thời gian ngắn, biểu
dương được thanh thế, lực lượng trước các em và mọi người, phát động được tư tưởng các
em gây được khí thế đoàn kết thi đua sôi nổi. Song nó cũng dễ đi đến hình thức khi không
được tập thể chuẫn bị chu đáo.
Hoạt động tổ nhóm (phân đội, nửa phân đội theo địa dư) đảm bảo cho nhiệm vụ công tác
thường xuyên của người Đội viên , kiểm tra đôn đốc việc thực hiện một nghị quyết của Đội.
Hoạt động tổ nhóm phải được coi là một trong hình thức sinh hoạt quan trọng của tổ chức
Đội, giáo dục các em tình thân ái đoàn kết, tình đồng chí trên cơ sở gần gũi hiểu biết lẫn nhau
sâu sắc.
Hoạt động cá nhân đòi hỏi tinh thần tự nguyện tự giác của mỗi em. Nó có tác dụng
quyết định đến việc rèn luyện tư tưởng, đạo đức tác phong nền nếp của người đội viên trong
học tập, lao động sinh hoạt hằng ngày. Đây là cơ sở của phong trào nếp sống đội viên. Nó đòi
hỏi phải được tổ chức xây dựng từng bước, có yêu cầu nội dung cụ thể, nhũng tiêu chuẩn, chỉ
tiêu rõ ràng để bản thân mỗi em tự rèn luyện, theo dõi kiểm tra mình và tiếp thu dễ dàng sự
đánh giá của tập thể.
c) Cơ sở tổ chức chi đội là lớp học , song để tạo điều kiện thuận lợi cho quần chúng

đội viên rèn luyện, học tập, hoạt động Đội phát triển không chỉ trong những lĩnh vực học tập
của người đội viên mà phải trải rộng trên mọi lĩnh vực, khắp mọi môi trường sống của các
em. Có những hoạt động Đội trong và ngoài trường học, hoạt động Đội ở thôn xóm, đường
phố, hoạt động Đội trong gia đình. Sự phân chia này căn cứ trên cơ sở không gian và thời
gian diễn biến của từng hoạt động.
Nhiệm vụ chính của các em là học tập. Trong giờ học văn hóa, lên lớp của giáo viên,
yêu cầu cao nhất là tập trung tư tưởng, vì vậy ngoài việc theo dõi giúp đỡ cho người đội viên
phát huy phẩm chất chính trị của người học sinh trong giờ học trên lớp, hoạt động Đội phải tổ
chức ngoài giờ. Tùy theo yêu cầu từng lúc mà chúng ta có những hoạt động tổ chức ở trong
phạm vi nhà trường như theo dõi thi đua học tập, xây dựng nền nếp học tập, sửa sang bồn hoa
v.v… có hoạt động chỉ thực hiện được ở thôn xóm đường phố như “góc học tập”, “tiếng
trống chất lượng” v.v… và có những hoạt động bắt đầu và kết thúc ở trường song quá trình
diễn biến lại xảy ra ở thôn xóm ngoài trường học: công tác Trần Quốc Toản, lao động sản
xuất, hội diễn, hội thao v.v…
Những hoạt động Đội ở thôn xóm, đường phố như ca hát dưới trăng, làm vệ sinh, giữ
gìn trật tự an ninh v.v… nhằm tập hợp, quản lý và tiếp tục giáo dục các em. Những hoạt động
này mang tính chất đoàn kết rộng rãi với nội dung hoạt động nhẹ nhàng thích hợp với điều
kiện địa phương. Và khi có điều kiện chúng ta có thể tổ chức các em tham gia với những hình
thái tập hợp khác nhau hoạt động chuyên sâu như: HTX măng non, câu lạc bộ, đội văn nghệ
v.v… tiến lên có một nhà văn hóa để thâu tóm mọi hoạt động kể trên lại. Song muốn cho loại
hoạt động này được duy trì thường xuyên và hoạt động đạt kết quả thì việc tổ chức phải dựa
trên cơ sở Đội ở trường lớp và phải có sự phối hợp chỉ đạo.
Mỗi đội viên còn là một thành viên của gia đình. Các em chịu ảnh hưởng rất lớn của gia
đình và cũng có trách nhiệm trong cuộc cách mạng “gia đình văn hóa mới”. Hoạt động Đội
phải nhằm giúp cho các em tiếp thu và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, xây dựng
cho mình và cho toàn gia đình nề nếp, tác phong văn minh, đấu tranh chống những việc làm
sai trái, vi phạm pháp luật, v.v… Đây là những hoạt động thường xuyên của cá nhân đội viên
trong xã hội nhỏ bé thân thương. Các em phải đấu tranh trong một môi trường mà các em ở
một vị trí thứ yếu. Đội cần tổ chức sự hỗ trợ của tập thể Đội, sự ủng hộ của mọi người chung
quanh, gây một không khí đồng tình giúp cho các em và gia đình xác định đúng đắn.

IV. KẾT LUẬN:
Không có tổ chức nào không hoạt động. Con người qua hoạt động mà hình thành nhân
cách. Trong xã hội XHCN chúng ta đòi hỏi mọi hoạt động của con người phải tốt, tốt trong
mục đích, động cơ, tốt trong cả các biện pháp hành động cùng với kết quả thực tế. Hoạt động
sẽ làm cho con người lớn lên và từng trải.
Trẻ em chúng ta đang lớn lên, đòi hỏi hoạt động. Đó là yêu cầu tất yếu, rất chính đáng
buộc chúng ta phải quan tâm.
Đội TNTP là một tổ chức chính trị của quần chúng nhỏ tuổi. Đội cần có sinh hoạt, hoạt
động thường xuyên gắn liền với thực tiễn xã hội để củng cố xây dựng tổ chức mình vững
mạnh làm cơ sở cho việc phát huy quyền làm chủ tập thể của các em, đồng thời đẩy mạnh
việc học tập rèn luyện của trẻ. Đó là điểm ưu việt của tổ chức Đội.
Đoàn được Đảng giao cho nhiệm vụ giáo dục các em. Đoàn thực hiện nhiệm vụ này
thông qua tổ chức Đội và sự hoạt động tích cực của nó. Người phụ trách Đội được Đoàn phân
công hướng dẫn giúp đỡ các em xây dựng tổ chức và tiến hành hoạt động. Người phụ trách
Đội phải tùy theo tình hình học tập trong các em tình hình thời sự chính trị và sản xuất chiến
đấu trong xã hội mà suy nghĩ, tìm tòi sáng tạo những hoạt động thích hợp, linh hoạt đáp ứng
được những yêu cầu của trẻ.
Không tổ chức cho Đội hoạt động hoặc tổ chức hoạt động không tốt, chúng ta tự tước
mất biện pháp sinh động nhất, phong phu nhất mà lại đạt hiệu quả giáo dục cao trong việc rèn
luyện các em thành con người mới, con người cộng sản.
Bài 2
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG ĐỘI
I. NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG ĐỘI:
Đội giáo dục các em theo 5 điều Bác Hồ dạy.
Hoạt động Đội là biện pháp giáo dục của Đội. Vì vậy, những nguyên tắc chỉ đạo hoạt
động, một mặt phải căn cứ vào những nguyên tắc và nguyên lý giáo dục, mặt khác cũng phải
xuất phát từ mục đích tính chất và nguyên tắc tổ chức của Đội.
1. Hoạt động Đội phải đảm bảo tính giáo dục cộng sản.
Mục đích của công tác giáo dục của chúng ta là đào tạo các em thiếu niên nhi đồng ngày
nay sẽ là lớp người xây dựng CNXH, CNCS sau này. Các em chúng ta phải được chăm sóc

dạy dỗ trong một nền giáo dục CSCN. Các em sẽ xây dựng đất nước và đưa Tổ quốc đi xa
hơn, cao hơn nữa trên con đường văn minh.
Tổ chức Đội TNTP mang tính chất giáo dục CSCN, thể hiện qua các mặt hoạt động của
nó.
Mục đích yêu cầu của hoạt động Đội phải đặt vấn đề giáo dục chủ nghĩa Mác Lênin cho
các em. Nội dung hoạt động phải toàn diện và hình thức hoạt động cũng như biện pháp tiến
hành chỉ đạo phải mang tính phổ cập. Hoạt động Đội phải động viên được tất cả các em tham
gia. Những em giỏi, khá đạt thành tích, song các em yếu kém cũng phải nỗ lực cố gắng để đạt
được thành tích nhất định.
Nguyên tắc này không những phải được tôn trọng trong toàn bộ hoạt động Đội mà phải
được đảm bảo trong mỗi hoạt động, không phải chỉ đảm bảo ở mục đích cuối cùng của hoạt
động mà còn thể hiện trong suốt quá trình thực hiện.