tot nghiep luat hue tx

CÁU 1:
KHẠI NIÃÛM LÛT HNH CHÊNH PP ĐIỀU CHỈNH V NAM
1. Khại niãûm
ÅÍ nỉåïc ta, quan niãûm vãư Lût Hnh chênh l khạ räüng
ri, mãưm do v ph håüp våïi sỉû phong phụ, âa dảng
nhỉng ráút phỉïc tảp ca täø chỉïc v hoảt âäüng qun l
hnh chênh Nh nỉåïc CHXHCN Viãût Nam.
Cọ thãø nãu âënh nghéa Lût hnh chênh åí nỉåïc ta nhỉ
sau:
Lût Hnh chênh Viãût Nam l ngnh Lût trong hãû thäúng
phạp lût XHCN Viãût Nam, bao gäưm mäüt täøng thãø cạc
quy phảm phạp lût hnh chênh cọ mäúi liãn hãû thäúng
nháút, âiãưu chènh cạc quan hãû x häüi phạt sinh trong quạ
trçnh hoảt âäüng cháúp hnh v âiãưu chãú cạc qun l
hnh chênh Nh nỉåïc.
2. Âäúi tỉåüng âiãưu chènh ca Lût HnhChênh
Âënh nghéa: Âäúi tỉåüng âiãưu chènh ca Lût Hnh chênh
l cạc quan hãû qun l hnh chênh Nh nỉåïc.
Nhỉ váûy, phảm vi âiãưu chènh ca Lût Hnh chênh l
ráút räüng, båíi cạc quan hãû qun l hnh chênh ln ln
phạt sinh, thay âäøi trãn mi lénh vỉûc ca âåìi säúng x
häüi. Âọ chênh l cạc quan hãû x häüi hçnh thnh trong
quạ trçnh qun l hnh chênh Nh nỉåïc. Chụng ln ln
gàõn liãưn våïi täø chỉïc v hoảt âäüng cháúp hnh - âiãưu
hnh ca qun l Nh nỉåïc.
Våïi nghéa nhỉ váûy, cạc quan hãû x häüi âỉåüc coi l
âäúi tỉåüng âiãưu chènh ca Lût Hnh chênh bao gäưm
nhỉỵng nhọm (loải) ch úu sau âáy:
* Cạc quan hãû x häüi phạt sinh trong mäúi quan hãû vãư cå
cáúu täø chỉïc, quan hãû qun l âiãưu hnh, quan hãû phán
cäng, phäúi håüp v sỉû phủc tng ca cáúp dỉåïi våïi cáúp

trãn trong hãû thäúng cạc cå quan hnh chênh Nh nỉåïc
nhỉ:
- Quan hãû giỉỵa cå quan cáúp trãn v cáúp dỉåïi theo chiãưu
dc, giỉỵa cạc cå quan cung cáúp theo chiãưu ngang.
- Quan hãû phäúi håüp giỉỵa cạc cå quan hnh chênh Nh
nỉåïc cng âëa vë phạp l våïi nhau trong viãûc gii quút
nhỉỵng váún âãư cọ liãn quan.
- Quan hãû vãư mäúi liãn hãû giỉỵa cäng củ Nh nỉåïc våïi
viãn chỉïc, cäng chỉïc hnh chênh; quan hãû vãư mäúi liãn
hãû giỉỵa cạc viãn chỉïc, cäng chỉïc våïi nhau trong quạ
trçnh thỉûc thi cäng vủ...
* Quan hãû x häüi phạt sinh giỉỵa cạc ch thãø qun l
hnh chênh Nh nỉåïc (Ch úu l cạc cå quan hnh
chênh Nh nỉåïc) våïi cạc âäúi tỉåüng qun l cọ liãn quan
nhỉ:
- Quan hãû giỉỵa cạc cå quan hnh chênh Nh nỉåïc våïi
cäng dán, våïi ngỉåìi nỉåïc ngoi v khäng qúc tëch.
* Quan hãû x häüi phạt sinh giỉỵa cạc cå quan hnh chênh
Nh nỉåïc våïi cạc cå quan Nh nỉåïc khạc v våïi cạc täø
chỉïc x häüi trong viãûc phäúi håüp hoảt âäüng tạc âäüng,
âiãưu chènh cạc âäúi tỉåüng hồûc gii quút cạc cäng
viãûc cọ liãn quan nhỉ:
- Quan hãû phäúi håüp giỉỵa cạc cå quan hnh chênh Nh
nỉåïc våïi cạc cå quan Nh nỉåïc khạc.
- Quan hãû phäúi håüp cäng tạc giỉỵa cạc cå quan hnh
chênh Nh nỉåïc våïi cạc täø chỉïc x häüi khạc.
* Quan hãû x häüi phạt sinh khi cạc täø chỉïc x häüi thỉûc
hiãûn hoảt âäüng qun l hnh chênh Nh nỉåïc nhàòm
cng cäú täø chỉïc näüi bäü, hon thnh chỉïc nàng, nhiãûm
vủ ca chênh cå quan Nh nỉåïc âọ.

* Ngoi ra, cn ráút nhiãưu cạc quan hãû x häüi củ thãø
âỉåüc cạc quy phảm phạp lût hnh chênh tỉång ỉïng
âiãưu chènh, quy âënh hồûc bo vãû âiãưu âỉåüc coi l âäúi
tỉåüng âiãưu chènh ca Lût Hnh chênh Viãût Nam.
3. Phỉång phạp âiãưu chènh ca Lût Hnh chênh Viãût
Nam
Quan niãûm vãư phỉång phạp âiãưu chènh:
- Phỉång phạp âiãưu chènh ca Lût Hnh chênh Viãût Nam
âỉåüc xạc láûp trãn cå såí mäúi quan hãû khäng bçnh âàóng
ca qun l hnh chênh Nh nỉåïc nãn phỉång phạp âiãưu
chènh ca Lût Hnh chênh chênh l mãûnh lãûnh, âån
phỉång.
- Trong qun l hnh chênh Nh nỉåïc do tênh âa dảng v
phỉïc tảp quy âënh nãn quan hãû qun l hnh chênh cng
mãưm do v uøn chuøn. Sỉû tạc âäüng ca ch thãø
qun l cng phi hãút sỉïc nàng âäüng, nhanh nhảy v
phi thêch ỉïng våïi tỉìng loải âäúi tỉåüng trong cạc thåìi
âiãøm củ thãø.
Màût khạc, hoảt âäüng qun l hnh phạp åí nỉåïc ta
khäng phi l mäüt chỉïc nàòng âäüc láûp tạch biãût trong
qun l Nh nỉåïc nọi chung; täø chỉïc v hoảt âäüng ca
cå quan Nh nỉåïc khäng theo ngun tàõc phán láûp cạc
quưn giỉỵa chụng tuy cọ sỉû phán cäng rnh mảch vãư
chỉïc nàng, nhiãûm vủ, quưn hản nhỉng ln cọ sỉû
phäúi håüp våïi nhau âãø thỉûc thi cọ hiãûu qu cạc quưn
láûp phạp, hnh phạp v tỉ phạp.
Trong âiãưu kiãûn nhỉ váûy, mäüt bäü pháûn khäng nh cạc
quy phảm phạp lût hnh chênh khäng sỉí dủng phỉång
phạp mãûnh lãûnh âån phỉång m dng phỉång phạp phäúi
håüp, tho thûn, hiãûp tạc...

Nhỉ váûy, quan niãûm âáưy â vãư phỉång phạp âiãưu chènh
ca Lût Hnh chênh ph håüp hån c l phỉång phạp
âiãưu chènh ca Lût Hnh chênh bao gäưm:
+ Phỉång phạp mãûnh lãûnh, âån phỉång mang tênh bàõt
büc, cỉïng ràõn âỉåüc xạc láûp tỉì quan hãû khäng bçnh
âàóng, quan hãû “quưn lỉûc - phủc tng”
+ Phỉång phạp tho thûn, håüp tạc âỉåüc xạc láûp trãn
cỉ såí quan hãû håüp âäưng hnh chênh, tho ỉåïc hnh
chênh ... Phỉång phạp ny khäng mang tênh bàõt büc
cỉïng ràõn m thỉåìng mang tênh mãưm do, tu nghi âãø
dãù dng thêch ỉïng våïi mäüt säú âäúi tỉåüng qun l hnh
chênh nháút âënh nhỉng váùn bo âm hiãûu lỉûc v hiãûu
qu ca qun l hnh chênh Nh nỉåïc.
+ Phỉång phạp kãút håüp vỉìa mãûnh lãûnh, âån phỉång
âiãưu chènh ca Lût hnh chênh l phỉång phạp xạc
âënh vë trê phạp l, xạc âënh trçnh tỉû th tủc, xạc âënh
hnh vi ỉïng xỉí ca cạc bãn trong quan hãû qun l hnh
chênh Nh nỉåïc.
Hai úu täú trãn âáy: Âäúi tỉåüng âiãưu chènh v phỉång
phạp âiãưu chènh ca Lût Hnh chênh, tảo nãn sỉû khạc
biãût giỉỵa ngnh Lût Hnh chênh våïi cạc ngnh lût
khạc trong hãû thäúng Phạp lût Viãût Nam v do váûy nọ
cọ vë trê âäüc láûp trong khn khäø cọ mäúi liãn hãû hãû
thäúng phạp lût Viãût Nam.
CÁU 2:
HÃÛ THÄÚNG V NGƯN CA LÛT HNH CHÊNH
VIÃÛT NAM
1. Âënh nghéa:
Hãû thäúng nhnh Lût Hnh chênh Viãût Nam l sỉû täøng
håüp giỉỵa cạc bäü pháûn, cạc loải (Nhọm), cạc chãú âënh,

cạc quy âënh phạp lût hnh chênh.
2. Hãû thäúng Lût Hnh chênh
* Bäü pháûn:
Cng nhỉ cạc ngnh lût khạc, Lût Hnh chênh bao
gäưm hai bäü pháûn: Lût váût cháút hnh chênh ca cạc
bãn trong quan trng quan hãû qun l hnh chênh Nh
nỉåïc.
- Luảt hçnh thỉïc l täøng håüp cạc quy phảm phạp lût
hnh chênh quy âënh cạc trçnh tỉû, th tủc cáưn thiãút cho
viãûc thỉûc hiãûn thûn låüi quưn, nghéa vủ cho cạc bãn
âỉåüc quy âënh trong lût váût cháút (näüi dung) hnh chênh.
* Loải (nhọm) quy phảm phạp lût hnh chênh, bao gäưm:
- Loải quy phảm phạp lût hnh chênh do cå quan quưn
lỉûc Nh nỉåïc ban hnh.
- Loải quy phảm phạp lût hnh chênh do cå quan Nh
nỉåïc khạc ban hnh hồûc phäúi håüp våïi cå quan hnh
chênh Nh nỉåïc âãø ban hnh.
- Loải quy phảm phạp lût hnh chênh do cạc täø chỉïc
x häüi âỉåüc Nh nỉåïc u quưn qun l hnh chênh
trong tỉìng lénh vỉûc củ thãø ban hnh hồûc cạc täø chỉïc
x häüi âọ cng phäúi håüp våïi cå quan Nh nỉåïc cọ
tháøm quưn ban hnh hồûc do cạc cạn bäü, viãn chỉïc
Nh nỉåïc cọ tháøm quưn ban hnh.
* Cạc chãú âënh ca Lût Hnh chênh:
Âáy cng l hãû thäúng nh ca ngnh Lût Hnh chênh
bao gäưm mäüt nhọm cạc quy phảm phạp lût hnh chênh
cọ mäúi liãn hãû máût thiãút âiãưu chènh cạc quan hãû x
häüi cọ cng hồûc gáưn tênh cháút våïi nhau trong tỉìng lénh
vỉûc qun l Nh nỉåïc.
* Hãû thäúng ngnh Lût Hnh chênh cn âỉåüc phán âënh

våíi hai pháưn:
- Pháưn chung: L täøng håüp cạc quy phảm phạp lût lût
hnh chênh âàût ra nhỉỵng quy âënh chung, khại quạt vãư vë
trê phạp l ca c loải ch thãø ca quan hãû qun l
hnh chênh Nh nỉåïc nọi chung hồûc âỉa ra cạc quan
niãûm, khại niãûm, âënh nghéa vãư mäüt váún âãư phạp l
hnh chênh no âọ.
- Pháưn riãng: L cạc quy phảm phạp lût hnh chênh
trong cạc lénh vỉûc qun l hnh chênh củ thãø.
3. Ngưn ca Lût Hnh chênh Viãût Nam
Âënh nghéa:
Ngưn ca Lût Hnh chênh Viãût Nam l táút c cạc vàn
bn phạp luảt ca Nh nỉåïc ta tham gia k kãút hồûc
thỉìa nháûn nãúu cọ chỉïa cạc quy phảm phạp lût hnh
chênh.
Mäüt säú vàn bn phạp lût ca cạc täø chỉïc x häüi
âỉåüc Nh nỉåïc u quưn ban hnh nãúu cọ chỉïa
âỉûng cạc quy phảm phạp lût hnh chênh cng âỉåüc
coi l ngưn ca Lût Hnh chênh Viãût Nam.
Nhỉ váûy, ngưn ca Lût Hnh chênh l ráút âa dảng,
phong phụ, hiãûu lỉûc phạp l cng khạc nhau... bao gäưm:
- Vàn bn phạp lût ca cå quan quưn lỉûc Nh nỉåïc:
Hiãún phạp, Nghë quút (ca Qúc Häüi); Phạp lãûnh,
Nghë quút (Ca U ban Thỉåìng vủ Qúc Häüi); Nghë
quút ca Häüi âäưng nhán dán cạc cáúp.
- Vàn bn phạp lût ca cå quan hnh chênh Nh nỉåïc:
Nghë quút, Nghë âënh ca Chênh Ph; Quút âënh, Chè
thë ca Th tỉåïng Chênh Ph; Quút âënh, Chè thë, Thäng
tỉ ca cạc cå quan cáúp bäü, thüc Chênh ph, Quút
âënh, Chè thëc ca U ban nhán dán v Ch tëch U ban

nhán dán cạc cáúp.
- Vàn bn ca Ch tëch nỉåïc, Lãûnh, Quút âënh
- Cạc vàn bn phạp lût khạc nãúu cọ chỉïa cạc quy
phảm phạp lût hnh chênh.
CÁU 3
QUY PHẢM PHẠP LÛT HNH CHÊNH
1. Khại niãûm v âàûc trỉng ca quy phảm phạp lût
hnh chênh
Quy phảm phạp lût hnh chênh l mäüt dảng củ thãø
ca quy phảm phạp lût nọi chung, nọ l cạc quy tàõc xỉí
sỉû (quy tạc hnh vi) do Nh nỉåïc âàût ra âãø âiãưu chènh
cạc quan hãû x häüi âỉåüc phạt sinh trong hoảt âäüng
cháúp hnh - âãưu hnh ca Nh nỉåïc.
Våïi tỉ cạch l mäüt dảng ca quy phảm phạp lût hnh
chênh mang tênh bàõt büc chung v âỉåüc ạp dủng
nhiãưu láưn. Tênh bàõt büc chung ca quy phảm phạp
lût hnh chênh âỉåüc thãø hiãûn åí chäù mi ch thãø
ca phạp lût hnh chênh âãưu phi thỉûc hiãûn mäüt cạch
tỉû giạc nhỉỵng quy âënh ca quy phảm. Khi cạc ch thãø
âọ khäng thỉûc hiãûn thç Nh nỉåïc s ạp dủng cạc biãûn
phạp cỉåỵng chãú.
Ngoi tênh bàõt büc chung, quy phảm phạp lût hnh
chênh cng âỉåüc ạp dủng nhiãưu láưn trong thỉûc tiãùn
hoảt âäüng qun l hnh chênh. Tuy nhiãn, cng cọ nhỉỵng
trỉåìng håüp quy phảm phạp lût hnh chênh chè âỉåüc
ạp dủng mäüt láưn, song sỉû ạp dủng khäng lm nh
hỉåíng âãún hiãûu lỉûc quy phảm.
Hoảt âäüng qun l Nh nỉåïc nọi chung, hoảt âäüng
qun l hnh chênh nọi riãng âãưu phi âỉåüc âiãưu chènh
bàòng phạp lût. Mủc âêch ca viãûc âàût ra quy phảm

phạp lût hnh chênh l âãø tạc âäüng âãún cạc quan hãû
x häüi âỉåüc hçnh thnh v phạt triãøn ch úu trong lénh
vỉûc hnh phạp. Do váûy, quy phảm phạp lût hnh chênh
âënh ra cạc quưn v nghéa vủ cho cạc ch thãø ca
phạp lût tham gia v quạ trçnh hoảt âäüng cháúp hnh -
âiãưu hnh ca Nh nỉåïc trãn táút c cạc lénh vỉûc ca
âåìi säúng x häüi nhỉ lénh vỉûc hnh chênh - Chênh trë -
kinh tãú - vàn họa, an ninh - qúc phng v âäúi ngoải. Trãn
thỉûc tãú, chụng ta thỉåìng tháúy quy phảm phạp lût
hnh chênh âãư cáûp âãún cạc lénh vỉûc sau:
- Quy phảm phạp lût hnh chênh quy âënh vãư cạc ngun
tàõc qun l Nh nỉåïc.
- Quy phảm phạp lût hnh chênh quy âënh cạc trçnh tỉû
vãư viãûc thnh láûp, gii thãø cạc cå quan qun l. Cng
våïi viãûc quy âënh vãư nhiãûm vủ, tháøm quưn v mäüt
säú chãú âënh khạc liãn quan âãún täø chỉïc hoảt âäüng ca
cå quan.
- Quy phảm phạp lût hnh chênh cng quy âënh trçnh tỉû
thnh láûp, gii thãø cng nhỉ cạc màût hoảt âäüng ca
cạc âäúi tỉåüng qun l.
Nhỉ váûy, viãûc thỉûc hiãûn cạc quy phảm phạp lût hnh
chênh âỉåüc tiãún hnh dỉåïi cạc hçnh thỉïc nãu trãn. Cạc
hçnh thỉïc ny cọ mäúi liãn hãû våïi nhau. Trong trỉåìng
håüp, viãûc sỉí dủng hồûc cháúp hnh quy phảm phạp
lût hnh chênh l tiãưn âãư dáùn âãún hoảt âäüng ạp
dủng quy phảm phạp lût hnh chênh.
Viãûc khäng cháúp hnh quy phảm phạp lût hnh chênh
cng cọ thãø s dáùn âãún hoảt âäüng ạp dủng quy phảm
phạp lût hnh chênh. Ngỉåüc lải, trong nhiãưu trỉåìng
håüp, viãûc ạp dủng quy phảm phạp lût hnh chênh s

dáùn âãún viãûc cháúp thûn quy phảm phạp lût hnh
chênh ca cạc ch thãø cọ liãn quan.
- Quy phảm phạp lût hnh chênh quy âënh vãư quưn v
nghéa vủ ca cạc cạ nhán, cäng dán v ngỉåìi nỉåïc
ngoi.
- Âàûc biãût l hoảt âäüng cäng vủ cng nhỉ váún âãư viãn
chỉïc, cäng chỉïc, âáy l mng ráút quan trng âỉåüc quy
phảm phạp lût hnh chênh âãư cáûp âãún. Trong âọ, cọ
viãûc xạc âënh quưn vfa nghéa vủ ca viãn chỉïc, tuøn
dủng viãn chỉïc, cạc chãú âäü khen thỉåíng v k lût.
Ngoi nhỉỵng váún âãư nãu trãn, quy phảm phạp lût hnh
chênh cn tạc âäüng âãún ráút nhiãưu lénh vỉûc khạc ca
hoảt âäüng cháúp hnh - âiãưu hnh, nhàòm mủc âêch âãø
cho cạc ch thãø phạp lût hnh chênh hỉåïng âãún mäüt
hoảt âäüng têch cỉûc vç låüi êch cäng.
Tuy nhiãn, âãø duy trç mủc tiãu âọ, quy phảm phạp lût
hnh chênh cn xạc âënh hnh vi vi phảm hnh chênh v
cạc biãûn phạp âãø xỉí l hnh vi âọ. Cọ thãø nọi âáy l
mäüt mng ráút quan trng m thiãúu nọ thç hoảt âäüng
qun l hnh chênh Nh nỉåïc nọi riãng, hoảt âäüng qun
l Nh nỉåïc nọi chung khäng thãø âem lải âỉåüc kãút qu
m mn.
Xút phạt tỉì âàûc âiãøm qun l hnh chênh, cạc ch
thãø âỉåüc thỉûc hiãûn quưn ny nhán danh Nh nỉåïc
âãø âàût ra cạc quy phảm vç låüi êch cäng, do âọ âa pháưn,
cn quy phảm phạp lût hnh chênh mang tênh mãûnh
lãûnh.
Tuy nhiãn, do tênh âa dảng phong phụ v phỉïc tảp ca
hoảt âäüng ny, m tênh mãûnh lãûnh ca quy phảm cng
âỉåüc biãøu hiãûn cọ khạc nhau nhỉ:

- Cọ loải quy phảm phạp lût bàõt büc trỉûc tiãúp cạc
ch thãø phạp lût phi hnh âäưng hồûc khäng âỉåüc
hnh âäüng trong nhỉỵng hon cnh nháút âënh
- Cọ quy phảm lải cho phẹp cạc ch thãø âỉåüc lỉûa
chn âãø thỉûc hiãûn cạc hnh vi theo cạc phỉång ạn
nháút âënh theo quy phảm.
Âàûc biãût, quy phảm phạp lût hnh chênh cn cho phẹp
cạc ch thãø phạp lût âỉåüc thỉûc hiãûn cạc hnh vi theo
xẹt âoạn hon ton ch quan.
Qua 3 loải trãn, ta tháúy tênh mãûnh lãûnh ca quy phảm
phạp lût hnh chênh âỉåüc thãø hiãûn åí tênh bàõt büc,
tênh cho phẹp v tênh trao quưn.
2. Cáúu trục quy phảm phạp lût hnh chênh
Quy phảm phạp lût nọi chung cọ cáúu trục riãng, båíi l
nọ chè ra hon cnh täưn tải quy tàõc v mä t quy tàõc
hnh vi ca cạc ch thãø tham gia quan hãû, âäưng thåìi âỉa
ra háûu qu ca viãûc khäng tn th cạc quy tàõc âọ. Âãø
âm bo âỉåüc cáúu trục âọ, quy phảm phạp lût nọi
chung, quy phảm phạp lût hnh chênh nọi riãng cọ cạc
bäü pháûn cáúu thnh, âọ l: Gi âënh, quy phảm, chãú ti.
a. Gi âënh ca quy phảm nọi vãư thåìi âiãøm, thåìi gian,
hon cnh thỉûc tãú, cạc ch thãø ... Nãúu cọ thç cạc ch
thãø måïi thỉûc hiãûn cạc hnh vi âãø thỉûc hiãûn quưn v
nghéa vủ trong hoảt âäüng chênh Nh nỉåïc.
Gi âënh ca quy phảm phạp lût hnh chênh mang tênh
xạc âënh tỉång âäúi v xạc âënh tuût âäúi.
b. Quy âënh l bäü pháûn trung tám ca quy phảm: Quy âënh
xạc âënh chê v cạc hnh vi ỉïng xỉí khi åí vo hon
cnh â nãúu åí pháưn gii âënh. Tênh mãûnh lãûnh âỉåüc
thãø hiãûn r åí pháưn quy âënh ca quy phảm phạp lût

hnh chênh (cáúm, cho phẹp, trao quưn) âãø cho cạc ch
thãø thỉûc hiãûn hnh vi.
Trong nhiãưu vàn bn, ngưn ca lût hnh chênh, nhiãưu
âiãưu khon chè nãu pháưn quy âënh cn pháưn gi âënh
âỉåüc nãu åí mäüt säú âiãưu trong cng mäüt vàn bn hồûc
âỉåüc nãu åí vàn bn khạc.
c. Chãú ti ca quy phảm nãu lãn cạc biãûn phạp tạc âäüng
ca Nh nỉåïc s ạp dủng âäúi våïi cạc ch thãø khäng
thỉûc hiãûn âụng hnh vi â nãu åí pháưn quy âënh ca quy
phảm.
Nhçn chung, pháưn chãú ti ny thỉåìng khäng cọ màût cng
våïi pháưn quy âënh v gi âënh trong mäüt âiãưu khon,
mäüt chỉång hồûc mäüt vàn bn.
(**) 3. Phán loải quy phảm phạp lût hnh chênh
Quy phảm phạp lût hnh chênh âỉåüc quy âënh åí háưu
hãút cạc vàn bn phạp lût ca Nh nỉåïc. Do âọ, khoa
Khoa hc Lût Hnh chênh phi cọ cạc càn cỉï âãø phán
loải quy phảm, mủc âêch âãø giụp cho cạc ch thãø nàõm
bàõt cäng viãûc ban hnh, thỉûc hiãûn v ạp dủng quy
phảm.
Cọ cạc càn cỉï âãø phán loải:
- Trỉåïc tiãn, ta càn cỉï vo mủc âêch âàût ra v ban hnh
quy phảm thç quy phảm phạp lût hnh chênh âỉåüc chia
ra lm 2 nhọm låïn. Nhọm thỉï nháút, bao gäưm cạc quy
phảm âàût ra nhàòm mủc âêch âãø xáy dỉûng, kiãûn ton
v phạt triãøn bäü mạy hnh chênh cng nhỉ xạc âënh r
cạc quưn v nghéa vủ ca cạc ch thãø våïi mủc âêch
nhàòm mủc âêch phạt triãøn nãưn hnh chênh Nh nỉåïc.
Nhọm, thỉï hai, bao gäưm cạc quy phảm xạc âënh cạc
quưn v nghéa vủ ca cạc ch thãø våïi mủc âêch âãø

xỉí l cạc hnh vi vi phảm v hoảt âäüng qun l hnh
chênh.
- Càn cỉï vo tênh mãûnh lãûnh âỉåüc biãøu hiãûn åí quy
phảm ta cọ cạc quy phảm cáúm, quy phảm bàõt büc, quy
phảm trao quưn.
- Càn cỉï vo tênh cháút quy phảm, ta cọ cạc quy phảm
näüi dung v quy phảm th tủc.
- Càn cỉï vo ch thãø ban hnh, ta cọ cạc quy phảm do cå
quan láûp phạp ban hnh, cạc quy phảm do cå quan hnh
phạp, cạc quy phảm do cå quan tỉ phạp. Ngoi ra cn cọ
cạc quy phảm do táûp thãø ban hnh hồûc cạ nhán cọ
tháøm quưn.
- Ngoi ra, cạc nh khoa hc Lût Hnh chênh cn cọ cạc
càn cỉï v hiãûu lỉûc ...
4. Thỉûc hiãûn quy phảm phạp lût hnh chênh
Viãûc thỉûc hiãûn quy phảm phạp lût hnh chênh do cạc
ch thãø ca phạp lût tiãún hnh nhàòm âãø âỉa ra cạc
quy âënh ca phạp lût hnh chênh vo thỉûc tiãùn ca
hoảt âäüng cháúp hnh - âiãưu hnh. Do váûy, vãư hçnh
thỉïc viãûc thỉûc hiãûn bao gäưm hoảt âäüng cháúp hnh
v hoảt âäüng ạp dủng.
a. Chỏỳp haỡnh quy phaỷm phaùp luỏỷt haỡnh chờnh laỡ hoaỷt
õọỹng tỏỳt caớ caùc chuớ thóứ phaùp luỏỷt haỡnh chờnh õóửu
phaới thổỷc hióỷn caùc yóu cỏửu cuớa quy phaỷm õỷt ra.
b. Aùp duỷng laỡ hoaỷt õọỹng thổỷc hióỷn quy phaỷm thuọỹc
vóử phờa chuớ thóứ õổồỹc sổớ duỷng quyóửn lổỷc Nhaỡ nổồùc
õóứ aùp duỷng quy phaỷm õọỳi vồùi caùc õọỳi tổồỹng nhỏỳt
õởnh cồ sồớ phaùp luỏỷt.
CÁU 4:
QUAN HÃÛ PHẠP LÛT HNH CHÊNH

1. Khại niãûm:
Quan hãû phạp lût hnh chênh l mäüt dảng ca quan
hãû phạp lût. Nọ chênh l quan hãû x häüi âỉåüc xút
hiãûn dỉåïi tạc âäüng âiãưu chènh ca quy phảm phạp lût
hnh chênh, cạc quan hãû ny l âäúi tỉåüng nghiãn cỉïu
ca khoa hc Lût hnh chênh. Nọ cọ vai tr quan trng,
lm cho cạc quan hãû x häüi âỉåüc tráût tỉû họa, hỉåïng
cạc quan hãû âọ theo âënh hỉåïng chung våïi mủc âêch
thiãút láûp tráût tỉû cäng, låüi êch cäng m â âỉåüc nh
lm lût âënh sàơn.
Nhỉ váûy, våïi tỉ cạch l mäüt dảng ca quan hãû phạp
lût, quan hãû phạp lût hnh chênh thãø hiãûn âáưy â
cạc âàûc trỉng ca mäüt quan hãû phạp lût nhỉ:
- Tçm chê båíi l nọ âỉåüc phạt sinh trãn cå såí quy phảm
phạp lût do Nh nỉåïc âàût ra ( chê Nh nỉåïc). Màût
khạc, tênh chê cn âỉåüc xút phạt tỉì tênh ch quan
ca cạc ch thãø tham gia quan hãû.
- Quan hãû phạp lût hnh chênh cng l mäüt loải quan
hãû vãư tỉ tỉåíng m tênh cháút v näüi dung ca nọ âỉåüc
quy âënh båíi tênh cháút ca quan hãû sn xút. Do váûy,
cạc quan hãû phạp lût hnh chênh cng s âỉåüc thay
âäøi ph håüp våïi sỉû thay âäøi ca cå såí kinh tãú v dé
nhiãn, nọ cng s tạc âäüng tråí lải våïi cå såí kinh tãú âọ.
Quan hãû phạp lût hnh chênh cng chè âỉåüc xút hiãûn
trãn cå såí ca quy phảm phạp lût hnh chênh. Di nhiãn,
cạc quưn v nghéa vủ ny chè cå såí âãø cạc ch thãø
tham gia vo hoảt âäüng cháúp hnh - âiãưu hnh ca qun
l Nh nỉåïc, båíi vç cạc quưn ch thãø v nghéa vủ
phạp l chênh l näüi dung ca quan hãû âọ.
Quan hãû phạp lût ny âỉåüc âm bo thỉûc hiãûn bàòng

biãûn phạp cỉåỵng chãú ca Nh nỉåïc.
Tuy âỉåüc xút phạt tỉì bn cháút ca Nh nỉåïc - âọ l
Nh nỉåïc “ca dán, do dán v vç dán”; mi hoảt âäüng
thỉûc hiãûn cạc quưn v nghéa vủ cäng dán trong lénh
vỉûc qun l hnh chênh ch úu âãưu âỉåüc thỉûc hiãûn
cng nhỉỵng hoảt âäüng tỉû giạc ca cạc ch thãø cäüng
våïi phỉång phạp thuút phủc ca Nh nỉåïc, song âiãưu
âọ khäng cọ nghéa l loải trỉì sỉû cỉåỵng chãú ca Nh
nỉåïc âäúi våïi cạc ch thãø cäú tçnh thỉûc hiãûn nhỉỵng
hnh vi trại quy âënh ca Phạp lût hnh chênh: Cúi
cng l tênh âỉåüc xạc âënh ca quan hãû.
Quan hãû phạp lût hnh chênh âỉåüc hçnh thnh trỉåïc
hãút phi dỉûa vo quy phảm phạp lût. Song, âọ chè l
âiãưu kiãûn cáưn m chỉa â âãø cọ âỉåüc quan hãû phạp
lût. Âọ l tênh âỉåüc xạc âënh ca quan hãû khi cọ sỉû
kiãûn phạp l l quan hãû x häüi âỉåüc hçnh thnh trong
hoảt âäüng qun l hnh chênh Nh nỉåïc do tênh phỉïc
tảp, âa dảng v âàûc th ca hoảt âäüng ny m cạc
quan hãû âỉåüc ny sinh cn cạc âàûc trỉng riãng.
2. Cạc âàûc trỉng ca quan hãû phạp lût hnh chênh
- Cạc ch thãø khi tham gia vo quan hãû âỉåüc thỉûc hiãûn
cạc quưn v nghéa vủ theo quy âënh ca phạp lût hnh
chênh. Cạc quưn v nghéa vủ ny (näüi dung ca quan
hãû) âỉåüc gàõn liãưn våïi hoảt âäüng cháúp hnh - âiãưu
hnh ca Nh nỉåïc.
Mäüt trong cạc ch thãø tham gia vo quan hãû l ch thãø
âỉåüc thỉûc hiãûn quưn lỉûc nh nỉåïc (âọ l quưn
hnh phạp). Âiãưu âọ cọ nghéa l s khäng cọ quan hãû
phạp lût hnh chênh mäüt khi khäng cọ ch thãø no
âỉåüc thỉûc hiãûn quưn ny theo quy âënh ca phạp

lût.
- Quan hãû âỉåüc phạt sinh theo u cáưu ca báút cỉï ch
thãø no (u cáưu håüp phạp) sỉû cháúp thưn ca phê
âỉåüc l âiãưu kiãûn bàõt büc âãø quút âënh quan hãû
âọ âỉåüc hçnh thnh hay khäng.
- Th tủc do cạc ch thãø âọ tiãún hnh khi tham gia vo
quan hãû, kãø c nhỉỵng quan hãû mang tênh têch cỉûc, láùn
cạc quan hãû âỉåüc hçnh thnh do xút phạt läùi ca mäüt
bãn âãưu l nhỉỵng th tủc hnh chênh (th tủc ny
âỉåüc Lût hnh chênh quy âënh).
- Trạch nhiãûm phạp l âỉåüc âàût ra khi cọ thãø thỉûc
hiãûn cạc hnh vi cọ läùi dáùn âãún tênh phi chëu trạch
nhiãûm trỉåïc Nh nỉåïc âäúi våïi cạc ch thãø âọ.
CÁU 5:
CH THÃØ - KHẠCH THÃØ CA QUAN HÃÛ PHẠP LÛT HNH
CHÊNH
3. Ch thãø v khạch thãø ca quan hãû
a. Ch thãø:
- Quan hãû phạp lût chè âỉåüc ny sinh khi cọ cáúc ch thãø
ca phạp lût tham gia trãn cå såí ca quy phảm phạp lût. Do
váûy, âãø tråí thnh ch thãø ca quan hãû phạp lût hnh
chênh thç trỉåïc hãút, mäüt thỉûc thãø no âọ (cạ nhán, täø
chỉïc) phi l ch thãø ca phạp lût hnh chênh.
Ch thãø ca phạp lût hnh chênh l cạ nhán, täø chỉïc, cọ
kh nàng âãø tham gia vo quan hãû phạp lût, cọ âỉåüc cạc
quưn v nhỉỵng nghéa vủ phạp l trãn cå såí nhỉỵng quy âënh
quy phảm phạp lût hnh chênh.
Cng nhỉ cạc ch thãø ca phạp lût khạc, ch thãø ca
phạp lût hnh chênh mún tråí thnh ch thãø ca quan hãû
âãưu phi cọ nàng lỉûc ch thãø (nàng lỉûc phạp lût v nàng

lỉûc hnh vi).
Nàng lỉûc phạp lût hnh chênh âọ l kh nàng m cạc ch
thãø cọ âỉåüc cạc quưn ch thãø v nghéa vủ phạp l
âỉåüc Nh nỉåïc thỉìa nháûn, âọ l cå såí phạp l âãø cạc ch
thãø tham gia vo cạc hoảt âäüng qun l hnh chênh Nh
nỉåïc.
Nàng lỉûc hnh vi hnh chênh cng chè l kh nàng ca Ch
thãø thäng qua cạc hnh vi ca mçnh âỉåüc Nh nỉåïc thỉìa
nháûn âãø thỉûc hiãûn cạc quưn ch thãø v nghéa vủ phạp
l hnh chênh.
Ch thãø ca quan hãû phạp lût hnh chênh gäưm cọ Nh
nỉåïc, cạc cå quan Nh nỉåïc, täø chỉïc x häüi, täø chỉïc kinh
tãú, viãn chỉïc Nh nỉåïc, cạ nhán cäng dán v ngỉåìi nỉåïc
ngoi âang cỉ trụ åí Viãût Nam.
b. Khạch thãø
Trong quan hãû phạp lût hnh chênh, khạch thãø âỉåüc âãư
cáûp âãún ráút âa dảng v phong phụ båíi vç do xút phạt tỉì
tênh âa dảng v phong phụ ca cạc quan hãû m ch thãø
phạp lût hnh chênh tham gia vo, cọ thãø nọi, ch thãø ca
phạp lût hnh chênh tham gia vo háưu hãút cạc lénh vỉûc ca
âåìi säúng x häüi nhàòm âãø tho mn cạc nhu cáưu vãư chênh
trë kinh tãú, vàn họa, x häüi...
Tuy nhiãn, do xút phạt tỉì âàûc âiãøm ca qun l hnh chênh
( hnh chênh cäng ) do váûy cạc nhu cáưu m cạc ch thãø
nhàòm hỉåïng âãún trỉåïc tiãn phi l låüi êch ca x häüi (låüi
êch cäng ). Âãø nhàòm âảt âỉåüc låüi êch cäng âọ, cng nhỉ
cạc låüi êch riãng ca cạc ch thãø thç büc cạc ch thãø âọ
phi thỉûc hiãûn nhỉỵng hnh vi nháút âënh v chênh nhỉỵng
hnh vi xỉí sỉû ny ca cạc ch thãø â hỉåïng âãún nhỉỵng
âäúi tỉåüng nháút âënh.

Váûy khạch thãø ca quan hãû phạp lût hnh chênh l hnh
xỉí sỉû ca cạc ch thãø hnh vi xỉí sỉû ny â âỉåüc quy
phảm phạp lût hnh chênh xạc âënh âãø cho cạc ch thãø
âảt âỉåüc låüi êch.
4. Phán loải quan hãû phạp lût hnh chênh.
Quan hãû phạp lût hnh chênh cọ thãø phạt sinh åí trãn ráút
nhiãưu lénh vỉûc v våïi nhỉỵng mủc âêch khạc nhau, do váûy
cáưn phi phán loải chụng.
Khoa hc lût hnh chênh cọ cạc càn cỉï sau âãø phán loải:
- Theo tênh cháút ca mäúi quan hãû, quan hãû phạp lût hnh
chênh âỉåüc phán lm hai loải, âọ l nhỉỵng quan hãû dc v
quan hãû ngang.
- Càn cỉï vo mủc âêch ca quan hãû, ta cọ cạc quan hãû vãư
ti sn v cạc quan hãû phi ti sn.
Ngoi ra, ta cn cọ mäüt säú cạc càn cỉï khạc âãø chia quan hãû
phạp lût hnh chênh ra thnh cạc quan hãû vãư váût cháút, cạc
quan hãû vãư th tủc, cạc quan hãû giỉỵa cạc ch thãø âãưu l
cå quan Nh nỉåïc, hồûc cọ quan hãû cọ sỉû tham gia ca cạc
ch thãø khạc trong x häüi.
5.Cå såí phạt sinh, thay âäøi, cháúm dỉït quan hãû phạp lût
hnh chênh.
Cng nhỉ mäüt quan hãû phạp lût nọi chung, quan hãû phạp
lût hnh chênh âỉåüc phạt sinh, thay âäøi hay cháúm dỉït phủ
thüc vo cạc âiãưu kiãûn sau:
- Cọ quy phảm phạp lût hnh chênh.
- Cọ sỉû kiãûn phạp l hnh chênh.
- Nàng lỉûc hnh vi hnh chênh ca ch thãø.
Trỉåïc hãút nọi vãư quy phảm, âáy l nhỉỵng cå såí phạp l
âỉåüc nh nỉåïc quy âënh cho cạc ch thãø cọ quưn v
nghéa vủ nháút âënh trong hoảt âäüng qun l hnh chênh nh

nỉåïc.
Sỉû kiãûn thỉûc tãú, gäưm cọ sỉû kiãûn chê v sỉû biãún:
- Sỉû kiãûn chê l sỉû kiãûn âỉåüc xy ra theo mún ch
quan ca thãø thäng qua hnh vi, do âọ cạc ch thãø cọ thãø
thỉûc hiãûn cạc hnh vi håüp phạp v hnh vi khäng håüp phạp.
- Sỉû biãún l mäüt sỉû thỉûc tãú, xong nọ xút hiãûn hon
ton mang tênh khạch quan khäng phủ thüc vo chê ca con
ngỉåìi. Khi cọ sỉû biãún nhỉ thiãn tai, dëch ha.. büc cạc ch
thãø phi tham gia vo quan hãû phạp lût âãø thỉûc hiãûn cạc
quưn v nghéa vủ hnh chênh.
Cn vãư nàng lỉûc hnh vi hnh chênh ca ch thãø, âáy l
âiãưu kiãûn d âãø hçnh thnh nãn quan hãû phạp lût hnh
chênh. Nàng lỉûc ny ca cạc ch thãø hon ton khäng giäúng
nhau. Viãûc xạc âënh nàng lỉûc hnh vi ca cạ nhán khạc våïi
viãûc xạc âënh nàng lỉûc hnh vi ca täø chỉïc. Màût khạc, åí
mäùi cạ nhán v täø chỉïc nàng lỉûc hnh vi cng âỉåüc xạc
âënh ráút củ thãø tu thüc vo tênh cháút ca quan hãû xạc
õởnh haỡnh vi cho mọựi chuớ thóứ õoù õổồỹc pheùp tham gia caùc
quan hóỷ õoù hay khọng.
Toùm laỷi, coù thóứ kóỳt luỏỷn: Quan hóỷ phaùp luỏỷt haỡnh chờnh laỡ
quan hóỷ xaợ họỹi, noù laỡ mọỹt daỷng cuỷ thóứ cuớa quan hóỷ phaùp
luỷỏt. Quan hóỷ naỡy õổồỹc quy phaỷm phaùp luỏỷt haỡnh chờnh
õióửu chốnh./.
Cáu 6
QUN L NH NỈÅÏC
Qun l Nh nỉåïc l mäüt phảm tr nghiãn cỉïu quan
trng ca khoa hc qun l m âàûc biãût l ngnh hc
qun l Nh nỉåïc våïi tỉ cạch l mäüt chỉïc nàng, mäüt
hoảt âäüng x häüi, qun l Nh nỉåïc giỉỵ vai tr vä cng
quan trng, âỉåüc xem l trung tám tạc âäüng âiãưu chènh

cọ âënh hỉåïng âãún mi quạ trçnh x häüi v hnh vi con
ngỉåìi, cọ nghéa âàûc biãût quan trng âäúi våïi sỉû phạt
triãøn ca x häüi ca cäüng âäưng.
1. Âënh nghéa qun l Nh nỉåïc.
Trong qun l x häüi, qun l Nh nỉåïc cọ hai näüi dung
càn bn âãø tảo nãn nọ l quưn uy ( chê ca mäüt
ngỉåìi, täø chỉïc büc nhỉỵng ngỉåìi täø chỉïc khạc phi
phủc tng) v thiãút chãú tạc âäüng thüc quưn uy âọ.
X häüi phạt triãøn kẹo theo sỉû phạt triãøn ca quan hãû
x häüi, v do váûy lm hçnh thnh ca qun l Nh nỉåïc,
qun l cäng cäüng. Qun l Nh nỉåïc l loải hoảt âäüng
tạc âäüng âiãưu chènh bàòng quưn lỉûc Nh nỉåïc v viãn
chỉïc Nh nỉåïc thỉûc hiãûn. Âäúi tỉåüng tạc âäüng ca
Nh nỉåïc l cạc quạ trçnh x häüi ( chênh trë, kinh tãú, vàn
họa, qúc phng..) v hnh vi xỉí phảt ca con ngỉåìi.
Nãúu qun l l sỉû tạc âäüng cọ âënh hỉåïng dỉûa vo
cạc quy lût.. thç qun l Nh nỉåïc mäüt màût phi dỉûa
vo quy lủát tỉû nhiãn x häüi, cạc quy tàõc ca cüc
säúng, màût khạc phi thãø chãú chụng thnh cạc quy tàõc
xỉí sỉû chung, cạc quy phảm phạp lủát.
Nhỉ váûy, cọ thãø rụt ra âënh nghéa chung.
Qun l Nh nỉåïc l cạc hoảt âäüng cọ âënh nghéa ca
Nh nỉåïc dỉûa vo cạc quy lût khạch quan ca tỉû
nhiãn v x häüi, bàòng phạp lût, tạc âäüng âãún quạ
trçnh x häüi v hnh vi ca con ngỉåìi, tráût tỉû hoạ
chụng nhàòm thỉûc hiãûn cạc chỉïc nàng ca Nh nỉåïc.
Qun l Nh nỉåïc trong cạc chãú âäü chênh trë khạc nhau
thç khạc nhau vãư bn cháút giai cáúp, bn cháút ca qun
l Nh nỉåïc bao gäưm bn cháút giai cáúp v bn cháút x
häüi.

2. Cạc âàûc âiãøm cu qun l Nh nỉåïc.
a. Qun l Nh nỉåïc l hoảt âäüng cäng quưn. Âọ l
loải hoảt âäüng mang quưn lỉûc Nh nỉåïc (quưn lỉûc
cäng) do cạc cå quan Nh nỉåïc thỉûc hiãûn.
b. Hoảt âäüng qun l Nh nỉåïc l sỉû tạc âäüng cọ
âënh hỉåïng vo cạc quan hãû x häüi, büc cạc quan hãû
ny váûn âäüng theo nhỉỵng “ qu âảo”, nhỉỵng tráût tỉû
nháút âënh, âm bo sỉû phủc tng ca âäúi tỉåüng qun
l.
c. Hoảt âäüng qun l Nh nỉåïc cọ mủc âêch l nhàòm
thỉûc hiãûn cạc chỉïc nàng Nh nỉåïc.
d. Âàûc biãût qun l Nh nỉåïc bàòng phạp lût, phi tn
th theo phạp lût. Nh nỉåïc âàût ra phạp lût mäüt màût
tảo ra cạc quy tàõc xỉí sỉû cho hoảt âäüng qun l, giåïi
hản phảm vi tạc âäüng âiãưu chènh v tháøm quưn qun
l tỉång ỉïng. Màût khạc, tảo ra cạc quy tàõc xỉí sỉû
mang tênh bàõt büc cho cạc âäúi tỉåüng qun l liãn quan.
Hoảt âäüng qun l tn theo phạp lût ca Nh nỉåïc,
sỉû phủc tng hồûc khäng tn th cạc quy tàõc qun l
Nh nỉåïc ca cạc âäúi tỉåüng qun l l cạc sỉû kiãûn
phạp l cå bn lm hçnh thnh, thay âäøi... quan hãû qun
l Nh nỉåïc v quan hãû phạp lût vãư qun l Nh
nỉåïc.
e. Hiãûu lỉûc v hiãûu qu ca Nh nỉåïc âỉåüc âm bo
bàòng chênh cạc hoảt âäüng củ thãø ca Nh nỉåïc m
âàûc biãût l hoảt âäüng cỉåỵng chãú Nh nỉåïc.
3. Qun l Nh nỉåïc ca nỉåïc Cäüng ha X häüi Ch
nghéa Viãût Nam
Âënh nghéa: Qun l Nh nỉåïc l sỉû tạc âäüng, âiãưu
chènh cọ täø chỉïc ca cạc ch thãø mang quưn lỉûc

Nh nỉåïc v bàòng phạp lût tåïi cạc âäúi tỉåüng qun
l, cạc quạ trçnh x häüi v hnh vi hoảt âäüng ca con
ngỉåìi nhàòm thỉûc hiãûn chỉïc nàng âäúi näüi, âäúi ngoải
ca Nh nỉåïc Cäüng ha x häüi ch nghéa Viãût Nam.
Nhỉ váûy, qun l Nh nỉåïc theo quan âiãøm trãn âáy cọ
phảm vi hoảt âäüng ráút räüng v âỉåüc thãø hiãûn trãn c
ba lénh vỉûc: Láûp phạp, hnh phạp v tỉ phạp.
Phỉång thỉïc âãø âm bo hiãûu qun v hiãûu lỉûc qun
l Nh nỉåïc ch úu l bàòng phạp lût. Âng ta chè r:
“Qun l âáút nỉåïc bàòng phạp lût, chỉï khäng chè bàòng
âảo l. Phạp lût l thãø chãú họa âỉåìng läúi, ch trỉång
ca Âng, thãø hiãûn chê ca Nhán dán, phi âỉåüc
thỉûc hiãûn trong c nỉåïc. Tn th phạp lût, l cháúp
hnh âỉåìng läúi, ch trỉång chênh sạch ca Âng.
Âiãưu 12 Hiãún phạp nỉåïc CHXHCN Viãût Nam nàm 1992 â
thãø chãú họa quan âiãøm trãn “Nh nỉåïc qun l x häüi
bàòng phạp lût, khäng ngỉìng tàng cỉåìng phạp chãú
XHCN...”.
4. Ch thãø, khạch thãø ca qun l Nh nỉåïc
* Theo âënh nghéa trãn âáy, thç ch thãø ca qun l Nh
nỉåïc l nåi thỉûc hiãûn cạc hnh vi tạc âäüng, âiãưu chènh.
Ch thãø ca qun l Nh nỉåïc phi cọ cạc âiãưu kiãûn
cå bn sau âáy:
- Âäúi våïi täø chỉïc: Phi mang quưn lỉûc Nh nỉåïc
(quưn uy), quưn lỉûc âỉåüc thãø hiãûn dỉåïi dảng
tháøm quưn, quưn hản. Tháøm quưn, quưn hản ny
âỉåüc Nh nỉåïc trao cho theo quy âënh ca phạp lût.
- Âäúi våïi cạ nhán: Hoảt âäüng qun l Nh nỉåïc ca h
phi l hoảt âäüng cäng vủ, h âỉåüc báưu cỉí, tuøn
dủng hồûc bäø nhiãûm v cng âỉåüc Nh nỉåïc trao cho

tháøm quưn, quưn hản (cäng quưn) âãø hon thnh
chỉïc nàng, nhiãûm vủ qun l Nh nỉåïc.
Våïi âiãưu kiãûn nhỉ váûy, ch thãø ca qun l Nh nỉåïc
bao gäưm:
- Cå quan Nh nỉåïc
- Cạn bäü, viãn chỉïc, cäng chỉïc Nh nỉåïc
- Cạc täø chỉïc v cạ nhán khạc âỉåüc Nh nỉåïc y
quưn qun l Nh nỉåïc.
* Khạch thãø ca qun l Nh nỉåïc
Khạch thãø ca qun l Nh nỉåïc l nhỉỵng gç m ch
thãø qun l Nh nỉåïc hỉåïng tåïi âãø tạc âäüng âiãưu
chènh.
Våïi quan niãûm nhỉ váûy, khạch thãø ca qun l Nh
nỉåïc bo gäưm:
- Cạc quạ trçnh x häüi: Cạc quan hãû x häüi cáưn váûn
âäüng theo nhỉỵng qu âảo, tráût tỉ, xạc âënh v nhàòm
hỉåïng tåïi nhỉỵng mủc âêch, mủc tiãu nháút âënh.
- Hnh vi ỉïng xỉí, hoảt âäüng ca con ngỉåìi.
Cáưn phán biãût khạch thãø ca qun l Nh nỉåïc våïi
khạch thãø ca quan hãû qun l Nh nỉåïc.
Khạch thãø ca quan hãû qun l Nh nỉåïc l nhỉỵng gç
m c hai bãn trong quan hãû hỉåïng hnh vi xỉí sỉû tåïi âọ
v âảt âỉåüc nhỉỵng u cáưu, mủc âêch nháút âënh. Âọ
chênh l cạc tráût tỉû qun l Nh nỉåïc./.
Cáu 7
VÁÚN ÂÃƯ TÀNG CỈÅÌNG HIÃÛU LỈÛC V HIÃÛU QU
QUN L HNH CHÊNH NH NỈÅÏC
Âãø xáy dỉûng, kiãûn ton bäü mạy Nh nỉåïc vỉỵng
mảnh, trong sảch, cọ hiãûu lỉûc v hiãûu qu, bi trỉì
quan lióu, tham nhuợng, luọn luọn giổợ vổợng vaỡ phaùt huy baớn

chỏỳt caùch maỷng mọỹt Nhaỡ nổồùc cuớa dỏn, do dỏn, vỗ dỏn
cỏửn nừm vổợng nhổợng quan õióứm cồ baớn sau õỏy:
1. Xỏy dổỷng Nhaỡ nổồùc XHCN cuớa dỏn, do dỏn, vỗ dỏn. Lỏỳy
lión minh giai cỏỳp cọng nhỏn vồùi giai cỏỳp nọng dỏn vaỡ tổỡng
lồùp trờ thổùc laỡm nóửn taớng, do aớng Cọỹng saớn Vióỷt Nam
laợnh õaỷo. Thổỷc hióỷn õỏửy õuớ quyóửn dỏn chuớ cuớa nhỏn
dỏn, giổợ nghióm kyợ cổồng xaợ họỹi, chuyón chờnh vồùi moỹi
hoaỷt õọỹng xỏm phaỷm lồỹi ờch cuớa Tọứ quọỳc vaỡ cuớa nhỏn
dỏn.
2. Quyóửn lổỷc Nhaỡ nổồùc laỡ thọỳng nhỏỳt, coù sổỷ phỏn
cọng vaỡ phọỳi hồỹp chỷt cheợ giổợa caùc cồ quan Nhaỡ nổồùc
trong vióỷc thổỷc hióỷn ba quyóửn: Lỏỷp phaùp, haỡnh phaùp vaỡ
tổ phaùp.
Quyóửn lổỷc Nhaỡ nổồùc bao gọửm ba quyóửn: Lỏỷp phaùp,
haỡnh phaùp vaỡ tổ phaùp. Khọng ngổỡng hoaỡn thióỷn hóỷ
thọỳng tọứ chổùc bọỹ maùy Nhaỡ nổồùc, xaùc õởnh roợ chổùc
nng, quyóửn haỷn, coù sổỷ phỏn cọng phọỳi hồỹp chỷt cheợ
giổợa caùc cồ quan Nhaỡ nổồùc trong vióỷc thổỷc hióỷn ba
quyóửn õoù.
3. Quaùn trióỷt nguyón từc tỏỷp trung dỏn chuớ trong tọứ chổùc
vaỡ hoaỷt õọỹng cuớa Nhaỡ nổồùc CHXHCN Vióỷt Nam bao
gọửm hai nọỹi dung:
- Tng cổồỡng sổỷ laợnh õaỷo vaỡ õióửu haỡnh tỏỷp trung
thọỳng nhỏỳt cuớa Trung ổồng, õọửng thồỡi phaùt huy traùch
nhióỷm vaỡ tờnh chuớ õọỹng, nng õọỹng cuớa õởa phổồng.
Traùnh phỏn taùn cuỷc bọỹ vaỡ tỏỷp trung quan lióu.
- Phỏn tờch roợ thỏứm quyóửn vaỡ traùch nhióỷm cuớa mọựi cỏỳp
chờnh quyóửn. Tỏỷp trung vaỡ Trung ổồng quyóửn quyóỳt õởnh
nhổợng vỏỳn õóử coù tỏửm vộ mọ. ọửng thồỡi phỏn cỏỳp quaớn
lyù õóứ phaùt huy tờnh chuớ õọỹng vaỡ tinh thỏửn traùch nhióỷm

cuớa chờnh quyóửn õởa phổồng.
4. Tng cổồỡng phaùp chóỳ XHCN: Xỏy dổỷng Nhaỡ nổồùc
phaùp quyóửn Vióỷt Nam quaớn lyù xaợ họỹi bũng phaùp luỏỷt,
õọửng thồỡi coi troỹng giaùo duỷc, nỏng cao õaỷo õổùc XHCN.
5. Tng cổồỡng vai troỡ cuớa aớng vồùi Nhaỡn nổồùc
Vióỷc xỏy dổỷng vaỡ hoaỡn thióỷn Nhaỡ nổồùc XHCN Vióỷt Nam
õoỡi hoới tng cổồỡng vai troỡ laợnh õaỷo cuớa aớng. Trong tỗnh
hỗnh hióỷn nay, cỏửn khúng õởnh vai troỡ laợnh õaỷo cuớa
aớng, õỏỳu tranh chọỳng laỷi caùc luỏỷn õióỷu thuỡ õởch, khừc
phuỷc nhổợng nhỏỷn thổùc, quan õióứm mồ họử, lóỷch laỷc.
Tng cổồỡng vai troỡ laợnh õaỷo cuớa aớng õọỳi vồùi Nhaỡ nổồùc
phaới gừn lióửn vaỡ dổỷa trón cồ sồớ õọứi mồùi vaỡ chốnh õọỳn
aớng, bao gọửm õọứi mồùi nọỹi dung vaỡ phổồng thổùc laợnh
õaỷo cuớa aớng./.
Cáu 8
Ti phạn hnh chênh v ti phạn hnh chênh viãût nam
I. khại niãûm vãư ti phạn hnh chênh
1. Cạc khại niãûm vãư ti phạn hnh chênh
Ty vo bn cháút v âàûc tênh ca täø chỉïc v hoảt
âäüng ca bäü mạy Nh nỉåïc trong cạc chãú âäü chênh trë
khạc nhau m mäùi nỉåïc cọ quan niãûm khạc nhau vãư ti
phạn nọi chung v ti phạn hnh chênh nọi riãng.
* Cọ quan niãûm cho ràòng: Ti phạn hnh chênh l hoảt
âäüng xẹt xỉí cạc tranh cháúp hnh chênh giỉỵa cäng
quưn v cäng dán v tỉ váún phạp lût cho Chênh ph.
Cạc hoảt âäüng ny do mäüt cå quan âäüc láûp trong nãưn
hnh chênh qúc gia thỉûc hiãûn.
Våïi quan niãûm nhỉ váûy, viãûc thiãút láûp cạc cå quan ti
phạn hnh chênh l cọ tênh cạch âäüc láûp våïi ỉu quưn
tỉång ỉïng l xẹt xỉí cạc vàn bn qun l hnh chênh

Nh nỉåïc v cạc hnh vi hnh chênh ca cå quan hồûc
viãn chỉïc Nh nỉåïc bë cäng nhán khåíi kiãûn theo mäüt quy
trçnh tỉû täú tủng hnh chênh âäüc láûp ngoi täú tủng tỉ
phạp. Ngoi ra cå quan ny cn cọ tạc dủng chè r chäø
âụng, sai trong hoảt âäüng hnh phạp ca Chênh ph
(hoảt âäüng tỉ váún). Viãûc thỉìa nháûn quan niãûm nhỉ
trãn dáùn âãún sỉû täưn tải hai cå quan ti phạn âäüc láûp
våïi nhau l ti phạn tỉ phạp v ti phạn hnh chênh
(lỉåỵng hãû ti phạn) v cng tu thüc vo quan niãûm
v thỉûc tiãùn ca mäùi qúc gia, cạc nỉåïc theo quan
niãûm ny lải âỉåüc chia lm hai loải:
+ Mäüt säú nỉåïc láûp ra To ạn hnh chênh nhỉng åí cáúp
täúi cao cọ thãm chỉïc nàng tỉ váún phạp l: Âọ l tham
chênh viãûn (hồûc Häüi âäưng Nh Nỉåïc) m âiãøn hçnh l
Phạp, Hy lảp, Bè, Thại lan..
+ Mäüt säú nỉåïc láûp To ạn hnh chênh nhỉng åí cáúp täúi
cao cọ thãm chỉïc nàng tỉ váún phạp l. Âọ l tham chênh
viãûn (hồûc Häüi âäưng Nh nỉåïc) m âiãøn hçnh l Phạp,
Hy lảp, Bè, Thại lan..
+ Mäüt säú nỉåïc cọ cå quan ti phạn hnh chênh hon
chènh chè thỉûc hiãûn chỉïc nàng xẹt xỉí hnh chênh. Âọ
l Cäüng ho liãn bang Âỉïc, Thủy Âiãøn, Bäư Âo Nha,
o..
* Quan niãûm thỉï hai cho ràòng: Ti phạn hnh chênh l xẹt
xỉí cạc vủ ạn hnh chênh âỉåüc coi l mäüt hoảt âäüng
củ thãø do cạc To ạn tỉ phạp thỉûc hiãûn nhàòm âm
bo chỉïc nàng xẹt xỉí chung ca cng mäüt loải cå quan
ti phạn (nháút hãû ti phạn). Täø chỉïc ti phạn ca cạc
nỉåïc theo quan niãûm ny âỉåüc chia thnh hai dảng.
+ Cạc nỉåïc m To ạn tỉ phạp cọ chỉïc nàng xẹt xỉí

cạc khiãøu kiãûn hnh chênh, âiãøn hçnh l Anh, Aixålen,
NaUy, Âan Mảch, Canâa, Iràõc..
+ Mäüt säú nỉåïc cọ gii phạp häùn håüp láûp ra cạc phán
to hnh chênh trong Ta ạn tỉ phạp (Ta ạn tỉ
phạp(Ta ạn thỉåíng) nhỉ Trung Qúc, Indonexia, Bã-nanh,
Cäng gä, Madagatxca..
Tuy cọ sỉû khạc nhau trong quan niãûm vãư täø chỉïc v
hoảt âäüng ti phạn hnh chênh nhỉng cọ thãø rụt ra mäüt
kãút lûn chung nhỉ sau:
Ti phạn hnh chênh l hoảt âäüng xẹt xỉí cạc tranh
cháúp hnh chênh giỉỵa cäng quưn v cäng dán, täø chỉïc
do cạc cå quan ti phạn (Ta ạn, Tham chênh viãûn) ca
Nh nỉåïc thỉûc hiãûn theo mäüt trçnh tỉû täú tủng nháút
âënh âỉåüc phạp lût quy âënh.
2. Ti phạn hnh chênh åí nỉåïc ta hiãûn nay l váún âãư
måïi m. Viãûc thiãút láûp cạc ta hnh chênh (cå quan ti
phạn hnh chênh) thüc hãû thäúng Ta ạn Nhán dán âãø
thỉûc hiãûn hoảt âäüng xẹt xỉí cạc vủ kiãûn hnh chênh
l mäüt váún âãư cọ y nghéa quan trng trong viãûc cng
cäú, tàng cỉåìng v hon thiãûn bäü mạy Nh nỉåïc, âàûc
biãût l viãûc âäúi våïi tän trng quưn v låüi êch håüp
phạp ca cäng dán.
Näüi dung ti phạn hnh chênh åí nỉåïc ta ngoi nhỉỵng
âàûc âiãøm ca ti phạn hnh chênh nọi chung vỉìa phn
ạnh nhỉỵng nẹt âàûc th ph håüp våïi bn cháút v âàûc
tênh ca Nh nỉåïc CHXHCN Viãût Nam.
Cọ thãø khại quạt nhỉỵng âàûc âiãøm âọ nhỉ sau:
* Ti phạn hnh chênh l täø chỉïc v hoảt âäüng xẹt xỉí
cạc tranh cháúp hnh chênh phạt sinh khi cọ âån khåíi kiãûn
vủ ạn hnh chênh giỉỵa cäng dán, täø chỉïc våïi cäng

quưn.
Trong quạ trçnh qun l hnh chênh Nh nỉåïc cạc ch
thãø qun l hnh chênh thỉåìng xun thỉûc hiãûn cạc
hnh vi qun l nhỉ ban hnh vàn bn qun l hnh chênh
(vàn bn phạp quy v vàn báúnc biãût) v thỉûc hiãûn cạc
hnh vi hnh chênh khạc. Khi thỉûc hiãûn cạc hnh vi ny,
cạc cå quan Nh nỉåïc hồûc viãn chỉïc cọ tháøm quưn
do så sút, do khäng tn theo phạp lût hồûc vç nhỉỵng
l do cäng vủ khạc cọ thãø gáy xám hải âãún quưn, låüi
êch chênh âạng ca cäng dán do âọ bë cäng dán phn ỉïng
bàòng viãûc khåíi kiãûn vủ ạn âãø u cáưu Ta ạn cọ
tháøm quưn xem xẹt, gii quút nhàòm bo vãû hồûc
phủc häưi quưn, låüi êch håüp phạp ca mçnh. Trong
trỉåìng håüp nhỉ váûy, r rng Ta ạn cọ tháøm quưn cọ
trạch nhiãûm thủ l xem xẹt v gii quút.
* Hoảt âäüng ti phạn hnh chênh phi tn theo trçnh tỉû,
th tủc do phạp lût täú tủng (täú tủng hnh chênh) quy
âënh, chỉï khäng phi theo th tủc hnh cênh thüc hãû
thäúng To ạn Nhán dán.
Cng nhỉ nhiãưu nỉåïc trãn thãú giåïi, thäng thỉåìng âãø
thỉûc hiãûn chỉïc nàng xẹt xỉí, cạc cå quan ti phạn âãưu
phi tn theo lût täú tủng.
* Cå quan ti phạn hnh chênh åí nỉåïc ta l Ta ạn hnh
chênh thüc hãû thäúng Ta ạn Nhán dán.
Theo quy âënh ca phạp lût (Hiãún phạp, lût täø chỉïc
Ta ạn Nhán dán..) thç chè cọ Ta ạn Nhán dán (Ta ạn
Nhán dán täúi cao, Ta ạn Nhán dán âëa phỉång v Ta ạn
qn sỉû) l cå quan xẹt xỉí ca Nh nỉåïc. Do váûy, viãûc
thiãút láûp cạc Ta hnh chênh trong hãû thäúng Ta ạn
Nhán dán l hon ton ph håüp våïi phạp lût.

* Âäúi tỉåüng ca ti phạn hnh chênh åí nỉåïc ta l cạc
quút âënh hnh chênh hồûc hnh vi hnh chênh khạc bë
cäng dán khåíi kiãûn sau khi â âỉåüc cạc cå quan Nh
nỉåïc cọ tháøm quưn gii quút theo th tủc hnh chênh
nhỉng khäng tha mn u cáưu ca h.
Âiãưu 2 phạp lãûnh th tủc gii quút cạc vủ ạn hnh
chênh quy âënh: “ trỉåïc khi khåíi kiãûn âãø u cáưu Ta ạn
bo vãû quưn v låüi êch håüp phạp ca mçnh, cạ nhán,
cå quan Nh nỉåïc, täø chỉïc phi khiãúu nải våïi Nh
nỉåïc, ngỉåìi â ra quút âënh hnh chênh hồûc cọ hnh
vi hnh chênh m h cho l trại phạp lût.
* Trong trỉåìng håüp âäưng våïi quút âënh gii quút
khiãúu nải thç h cọ quưn khiãúu nải lãn cáúp trãn trỉûc
tiãúp ca cå quan Nh nỉåïc, ngỉåìi â ra quút âënh hnh
chênh hồûc cọ hnh vi hnh chênh m theo quy âënh ca
phạp lût cọ tháøm quưn gii quút khiãúu nải âọ hay
khåíi kiãûn vủ ạn hnh chênh tải Ta ạn cọ tháøm
quưn”.
Quút âënh hnh chênh trãn âáy âỉåüc hiãøu l quút âënh
bàòng vàn bn ca Bäü,
Cå quan ngang Bäü, cå quan Nh nỉåïc âëa phỉång, cạc
Ta ạn Nhán dán, Viãûn kiãøm sạt Nhán dán cạc cáúp
âỉåüc ạp dủng mäüt láưn, âäúi våïi mäüt hồûc mäüt säú
âäúi tỉåüng củ thãø vãư mäüt váún âãư củ thãø.
Cn hnh vi hnh chênh trãn âỉåüc hiãøu l hnh vi thỉûc
hiãûn hồûc khäng thỉûc hiãûn cäng vủ ca cạn bäü, viãn
chỉïc cọ tháøm quưn.
* Bãn bë khåíi kiãûn trong vủ ạn hnh chênh ln ln l cå
quan Nh nỉåïc hồûc cạn bäü viãn chỉïc Nh nỉåïc cọ
tháøm quưn.

Qua trçnh by trãn âáy, cọ thãø rụt ra âënh nghéa ca ti
phạn hnh chênh Viãût Nam:
Âënh nghéa: Ti phạn chênh Viãût Nam l hoảt âäüng xẹt
xỉí cạc vủ ạn hnh chênh theo quy âënh ca Lût täú
tủng hnh chênh v do cạc Ta ạn hnh chênh, cạc tháøm
phạn hnh chênh trong hãû thäúng Ta ạn Nhán dán thỉûc
hiãûn nhàòm bo vãû quưn låüi håüp phạp ca cạ nhán, cå
quan Nh nỉåïc v täø chỉïc gọp pháưn náng cao hiãûu
lỉûc qun l Nh nỉåïc./.
Cáu 9
LÛT TÄÚ TỦNG HNH CHÊNH V NHỈỴNG NÄÜI
DUNG CÅ BN CA LÛT TÄÚ TỦNG HNH CHÊNH
1. Khại niãûm:
Âãø viãûc gii quút cạc khiãúu nải ca dán âỉåüc këp
thåìi, âụng phạp lût thç cạc Ta hnh chênh phi tiãún
hnh gii quút theo mi trçnh tỉû th tủc do phạp lût
quy âënh. Màût khạc, sau khi cọ bn ạn, quút âënh ca
Ta ạn thç viãûc thi hnh bn ạn, quút âënh cng phi
tn theo trçnh tỉû th tủc do phạp lût quy âënh. Táút c
nhỉỵng trçnh tỉû th tủc ny gi chung l täú tủng hnh
chênh.
Täú tủng hnh chênh l ton bäü hoảt âäüng ca Ta ạn,
Viãûn kiãøm sạt, ngỉåìi tiãún hnh täú tủng ngỉåìi tham gia
täú tủng, ca cạ nhán, ca cå quan Nh nỉåïc v täø chỉïc
trong viãûc gii quút vủ ạn hnh chênh cng nhỉ trçnh
tỉû do phạp lût quy âënh âäúi våïi viãûc khåíi kiãûn, thủ l,
gii quút vủ ạn hnh chênh v thi hnh bn ạn, quút
âënh ca Ta ạn vãư vủ ạn hnh chênh.
Trong quạ trçnh tiãún hnh gii quút vủ ạn hnh chênh
cng nhỉ trong thi hnh bn ạn, quút âënh ca Ta ạn,

giỉỵa cå quan thi hnh ạn v ngỉåìi phi thi hnh ạn,
âỉåüc thi hnh ạn phạt sinh mäúi quan hãû x häüi nháút
âënh. Cạc quan hãû x häüi ny l âäúi tỉåüng âiãưu hnh
ca Lût täú tủng hnh chênh.
2. Nhỉỵng näüi dung cå bn ca Lût täú tủng hnh chênh.
* Khại niãûm vủ ạn hnh chênh.
Theo quy âënh ca phạp lãûnh th gii quút cạc vủ ạn
hnh chênh ngy 21/5/1996, thç “ trỉåïc khi khåíi kiãûn âãø
u cáưu Ta ạn bo vãû quưn, låüi êch håüp phạp ca
mçnh, cäng dán, cå quan Nh nỉåïc, âån vë v trang, täø
chỉïc x häüi, cå såí sn xút kinh doanh phi khiãúu nải
våïi cå quan Nh nỉåïc, ngỉåìi â ra quút âënh hnh
chênh hay cọ hnh vi hnh chênh m h cho l trại phạp
lût”.
Âãø cho cäng tạc gii quút cạc tranh cháúp hnh chênh cọ
hiãûu qu. Âiãưu 12 - phạp lãûnh th tủc gii quút cạc vủ
ạn hnh chênh â quy âënh l:
“Khi khäng âäưng våïi quút dënh gii quút khiãúu nải
ca cå quan Nh nỉåïc, ngỉåìi ra quút âënh hnh chênh
hay cọ hnh vi hnh chênh, cạ nhán, cå quan Nh nỉåïc, täø
chỉïc chè cọ quưn hồûc khiãúu nải lãn cáúp trãn trỉûc
tiãúp ca cå quan Nh nỉåïc, ngỉåìi â ra quút âënh hnh
chênh hay hnh vi hnh chênh hồûc khåíi këãn vủ ạn hnh
chênh tải Ta ạn cọ tháøm quưn”. Trong trỉåìng håüp
ngỉåìi cọ âån khiãúu nải lãn cáúp trãn trỉûc tiãúp ngỉåìi cọ
âån khåíi kiãûn vủ ạn hnh chênh trỉåìng håüp phán biãût
tháøm quưn nhỉ sau:
- Nãúu chè mäüt ngỉåìi vỉìa khåíi kiãûn vủ ạn hnh chênh
tải Ta ạn cọ tháøm quưn, vỉìa khiãúu nải lãn cáúp trãn
trỉûc tiãúp ca cå quan Nh nỉåïc, ngỉåìi â ra quút âënh

hnh chênh hay cọ hnh vi hnh chênh thç viãûc gii quút
thüc tháøm quưn ca Ta ạn. Cå quan â thủ l viãûc
gii quút khiãúu nải hồûc Ta ạn cọ tháøm quưn ngay
sau khi phạt hiãûn viãûc gii quút vủ an khäng thüc
tháøm quưn ca mçnh.
Do âọ vủ ạn hnh chênh l vủ ạn phạt sinh tải Ta ạn
hnh chênh do cọ ca nhán cå quan Nh nỉåïc täø chỉïc khåíi
kiãûn ra trỉåïc Ta ạn u cáưu bo vãû quưn låüi êch
håüp phạp ca mçnh.
* Khại niãûm lût täú tủng hnh chênh:
Lût täú tủng hnh chênh ra âåìi theo nhu cáưu bỉïc xục
ca x häüi. R rng l cng lénh vỉûc khạc, lénh vỉûc
gii quút cạc tranh cháúp vãư hnh chênh bàòng th tủc
Ta ạn ráút quan trng v ráút cáưn thiãút. Chênh vç váûy
m tải ky hp thỉï 8 ca Qúc häüi khọa IX ngy
28/10/1995 â thäng qua lût sỉía âäøi bäø sung lût täø
chỉïc Ta ạn Nhán dán. Nhiãưu vàn bn liãn quan âãún váún
âãư nay â âỉåüc ban hnh Phạp lãûnh th tủc gii quút
cạc vủ ạn hnh chênh l mäüt trong säú cạc vàn bn quan
trng âọ.
a. Âäúi tỉåüng âiãưu chènh ca lût täú tủng hnh chênh l
cạc quan hãû x häüi phạt sinh giỉỵa Ta ạn Nhán dán våïi
Viãûn kiãøm sạt Nhán dán, ca cạ nhán, cå quan Nh nỉåïc
täø chỉïc trong quạ trçnh Ta ạn gii quút cạc vủ ạn
hnh chênh âãø bo âm quưn v låüi êch ca cạ nhán,
cå quan Nh nỉåïc hồûc cạc täø chỉïc ny.
b. Âënh nghéa lût täú tủng hnh chênh.
Lût täú tủng hnh chênh l mäüt nghnh lût âäüc láûp
trong hãû thäúng phạp lût ca nỉåïc CHXHCN Viãût Nam,
l täøng håüp cạc quy phảm phạp lût âiãưu chènh cạc

quan hãû täú tủng trong quạ trçnh To ạn gii quút vủ ạn
hnh chênh nhàòm bo vãû cạc quưn v låüi êch håüp
phạp ca cạ nhán, cå quan Nh nỉåïc, täø chỉïc.
* Nhiãûm vủ ca Lût täú tủng hnh chênh
Nhiãûm vủ ca Lût täú tủng hnh chênh cọ thãø chia
thnh hai nhọm: Cạc nhiãûm vủ trỉûc tiãúp v cạc nhiãûm
vủ giạn tiãúp.
Cạc nhiãûm vủ trỉûc tiãúp ca Lût täú tủng hnh chênh
bao gäưm:
- Quy âënh tháøm quưn xẹt xỉí ca cạc To hnh chênh
cạc cáúp, thnh phán Häüi âäưng xẹt xỉí åí To ạn mäùi
cáúp.
- Quy âënh thnh pháưn nhỉỵng ngỉåìi tiãún hnh täú tủng,
nhỉỵng ngỉåìi tham gia täú tủng trong tỉìng giai âoản ca
täú tủng hnh chênh.
- Quy âënh trçnh tỉû, th tủc khåíi kiãûn v thủ l vủ ạn
hnh chênh.
- Quy âënh trçnh tỉû, th tủc thu tháûp chỉïng cỉï, trçnh
tỉû, th tủc xẹt xỉí så tháøm, phục tháøm, giạm âäúc
tháøm v tại tháøm vủ ạn hnh chênh.
- Quy âënh trçnh tỉû, th tủc thi hnh bn ạn, quút âënh
ca To ạn hnh chênh âäúi våïi cạc vủ ạn hnh chênh.
Cạc nhiãûm vủ giạn tiãúp ca Lût täú tủng hnh chênh
bao gäưm:
- Bo vãû quưn, låüi êch håüp phạp ca cäng dán, cạc cå
quan Nh nỉåïc, täø chỉïc x häüi, täø chỉïc kinh tãú thäng
qua viãûc thỉûc hiãûn chỉïc nàng ca mçnh.
- Âm bo cho viãûc gii quút cạc khiãúu kiãûn hnh
chênh âỉåüc âụng âạn këp thåìi.
- Bo âm cho viãûc thi hnh cạc bn ạn, cạc quút âënh

ca To ạn vã vủ ạn hnh chênh âỉåüc nghiãm chènh, cọ
hiãûu lỉûc v hiãûu qu.
* CẠC GIAI ÂOẢN CA LÛT TÄÚ TỦNG HNH CHÊNH
- Khåíi kiãûn v thủ l vủ ạn hnh chênh:
Täú tủng hnh chênh l täú tủng viãút. Vç váûy, vëãc khåíi
kiãûn phi lm bàòng vàn bn: Âọ l âån kiãûn. Vãư hçnh
thỉïc, näüi dung ca âån kiãûn phi lm âụng máùu do To
ạn hnh chênh quy âënh (Âiãưu 30). Km theo âån kiãûn phi
cọ bn sao quút âënh hnh chênh. Sau khi nháûn âån
kiãûn, ton ạn hnh chênh phi xem xẹt nãúu tháúy ràòng
ngỉåìi khåíi kiãûn khäng cọ quưn khåíi kiãûn, thåìi hiãûu
khåíi kiãûn â hãút, viãûc khåíi kiãûn khäng tn th nhỉỵng
quy âënh vãư khåíi kiãûn hồûc viãûc gii quút khäng thüc
tháøm quưn ca to ạn hnh chênh thç tr lải âån kiãûn
(Âiãưu 31); nãúu xẹt tháúy khäng thüc trỉåìng håüp tr lải
âån kiãûn, thç To ạn thủ l viãûc kiãûn theo tháøm quưn
(Âiãưu 32).
- Chøn bë xẹt xỉí:
Âáy l mäüt giai âoản nãúu thỉûc hiãûn täút thç viãûc xẹt xỉí
vủ ạn hnh chênh måïi âụng phạp lût, bn ạn tun ra
måïi cọ sỉïc thuút phủc. Trong giai âoản ny, To ạn
hnh chênh thỉûc hiãûn cạc cäng viãûc chøn bë, vê dủ
nhỉ u cáưu cạc bãn cung cáúp thäng tin, ti liãûu, gii trçnh
bàòng vàn bn nhỉỵng váún âãư cọ liãn quan âãún näüi dung
kiãûn. Khi xẹt tháúy cáưn thiãút, to ạn hnh chênh cọ thãø
thu nháûp chỉïng cỉï, xem xẹt tải chäù, trỉng cáưu giạm
âënh... Sau khi nháûn tháúy viãûc thu nháûp chỉïng cỉï âáưy
â. To ạn hnh chênh ra xẹt xỉí; tảm âçnh chè vëãc gii
quút vủ ạn, âçnh chè viãûc gii quút vủ ạn. Sau khi â
cọ quút âënh âỉa vủ ạn xẹt xỉí thç tháøm phạn phủ

trạch vủ ạn khäng nhỉỵng tỉû mçnh phi nghiãn cỉïu häư
så m cn hỉåïng v cng våïi häüi tháøm nghiãn cỉïu häư
så.
- Xẹt xỉí så tháøm:
Phạp lãûnh th tủc gii quút cạc vủ ạn hnh chênh quy
âënh thnh pháưn ca häüi âäưng xẹt xỉí vủ an hnh chênh
gäưm tháøm phạn v hai häüi tháøm NHán dán. Quy âënh
nhỉ váûy l ph håüp våïi quy âënh ca Hiãún phạp l To
ạn xẹt xỉí táûp thãø.
Âãø âm bo viãûc quưn, låüi êch håüp phạp ca mçnh,
phiãn to så tháøm âỉåüc tiãún hnh våïi sỉû cọ màût ca
âỉång sỉû hồûc ngỉåìi âải diãûn håüp phạp ca âỉång
sỉû. Âäúi våïi ngỉåìi lm chỉïng, ngỉåìi phiãn dëch, ngỉåìi
giạm âënh thç tu tỉìng vủ ạn củ thãø m to hnh chênh
xẹt tháúy cáưn cọ màût hay khäng (Âiãưu 19).
Sỉû tham gia âải diãûn Viãûn Kiãøm sạt Nhán dán cng â
âỉåüc phạp lãûnh quy âënh trong Âiãưu 18. Củ thãø l Viãûn
kiãøm sạt cọ quưn tham gia täú tủng tỉì báút cỉï giai
âoản no khi xẹt tháúy cáưn thiãút. Ngoi ra, Viãûn kiãøm
sạt cng cọ quưn khåíi täú vủ ạn hnh chênh v cung
cáúp chỉïng cỉï.
Vãư th tủc bàõt âáưu phiãn to, âọ l ch toả phiãn to
âc quút âënh âỉa vu ạn ra xẹt xỉí, kiãøm tra càn cỉåïc
ca nhỉỵng ngỉåìi tham gia täú tủng. Gii thêch cho h
biãút quưn v nghéa vủ ca h tải phiãn ta. Ch ta
phiãn ta giåïi thiãûu cạc thnh viãn ca Häüi âäưng xẹt xỉí,
kiãøm sạt viãn, thỉ k Ta ạn v âỉång sỉû cọ âãư nghë
thay âäøi ai hay khäng. Trỉåïc khi hi âỉång sỉû, ch ta
phiãn ta cáưn tọm tàõt vủ ạn, u cáưu ca cạc bãn. Sau
khi kãút thục pháưn tháøm váún, chuøn sang pháưn tranh

lûn v sau âọ Häüi âäưng xẹt xỉí nghë ạn (Âiãưu 44).
Cạc quút âënh ca Häüi âäưng xẹt xỉí phi do thnh viãn
Häüi âäưng tho lûn v quút âënh theo âa säú. Khi nghë
ạn phi cọ biãn bn ghi lải cạc kiãún â tho thûn v
quút âënh ca Häüi âäưng xẹt xỉí.
Trong bn ạn ca Ta ạn phi ghi r näüi dung vủ ạn, u
cáưu ca cạc âỉång sỉû, nhỉỵng tçnh tiãút â chỉïng minh,
nhỉỵng chỉïng cỉï, càn cỉï phạp lût m Ta ạn dỉûa
vo âọ âãø gii quút cạc váún âãư trong vủ ạn; quút
âënh ca Ta ạn vãư gii quút vủ ạn, vãư ạn phê, quưn
khạng cạo.
- Cạc giai âoản âàûc biãût ca täú tủng hnh chênh.
1. Xẹt lải bn ạn v quút âënh chỉa cọ hiãûu lỉûc phạp
lût theo th tủc phục tháøm.
Âãø bo vãû quưn låüi cho cạc âỉång sỉû, trong täú tủng
hnh chênh cọ quy âënh vãư quưn khạng cạo ca âỉång
sỉû v khạng nghë ca Viãûn kiãøm sạt âãø u cáưu Ta
ạn cáúp trãn xẹt xỉí lải vủ ạn theo th tủc phục tháøm.
Xẹt lải bn ạn v quút âënh chỉa cọ hiãûu lỉûc phạp
lût theo th tủc phục tháøm. Xẹt lải bn ạn v quút
âënh chỉa cọ hiãûu lỉûc phạp lût theo th tủc phục
tháøm l mäüt giai âoản âäüc láûp trong täú tủng hnh
chênh. Giai âoản ny cọ nhiãûm vủ sỉía chỉỵa nhỉỵng sai
láưm v vi phảm ca Ta ạn cáúp så tháøm, bo âm viãûc
ạp dủng phạp lût âụng âàõn v thäúng nháút.
Chãú âäü hai cáúp xẹt xỉí khäng phi âãưu âỉåüc thỉûc
hiãûn âäúi våïi vủ ạn. Nãúu sau khi xẹt xỉí så tháøm xong,
trong thåìi hản lût âënh m khäng cọ khạng cạo, khạng
nghë thç bn ạn phạt sinh hiãûu lỉûc phạp lût ngay sau khi
tun ạn.

Vãư trçnh tỉû, th tủc xẹt xỉí phục tháøm cng tỉång tỉû
nhỉ trçnh tỉû, th tủc xẹt xỉí så tháøm. Ta ạn phục
tháøm khäng phi hi ton bäü nhỉỵng váún âãư â âỉåüc
hi åí cáúp så tháøm. Viãûc xẹt xỉí phục tháøm ch úu
táûp trung vo nhỉỵng váún âãø liãn quan âãún khạng cạo
khạng nghë.
Theo Phạp lãûnh th tủc gii quút cạc vủ ạn hnh
chênh, Häüi âäưng xẹt xỉí phục tháøm gäưm 03 tháøm phạn
(Âiãưu 14, khon 3). Tuy nhiãn, trong nhỉỵng trỉåìng håüp
âàûc biãût do lût âënh, trong täú tủng tỉ phạp Häüi âäưng
xẹt xỉí cọ thãø thãm hai häüi tháøm, vãư quưn hản ca
Häüi âäưng xẹt xỉí phục tháøm cạc củ ạn hnh chênh
cng tỉång tỉû nhỉ khi xẹt phục tháøm cạc vủ ạn hçnh
sỉû, dán sỉû, kinh tãú, lao âäüng... âọ l: Bạc khạng cạo,
khạng nghë v giỉỵ ngun bn, quút âënh så tháøm, sỉía
âäøi mäüt pháưn hồûc ton bäü bn ạn, quút âënh så
tháøm; hy bn ạn, quút âënh så tháøm, sỉía âäøi mäüt
pháưn hồûc ton bäü bn ạn, quút âënh så tháøm v
chuøn häư så cho To ạn cáúp så tháøm xỉí lải trong
trỉåìng håüp cọ vi phảm nghiãm trng vãư th tủc täú
tủng hồûc viãûc xạc minh, thu tháûp chỉïng cỉï khäng âáưy
â m To ạn cáúp phục tháøm khäng thãø bäø sung
âỉåüc; tảm âçnh chè viãûc gii quút vủ ạn khi cọ mäüt
trong cạc trỉåìng håüp quy âënh tải âiãưu 40 ca Phạp lãûnh
th tủc gii quút cạc vủ ạn hnh chênh ngy 21 thạng 5
nàm 1996; hu bn ạn, quút âënh så tháøm v âçnh chè
viãûc gii quút vủ ạn khi cọ mäüt trong cạc trỉåìng håüp
quy âënh tải Âiãưu 40 ca Phạp lãûnh th tủc gii quút
cạc vủ ạn hnh chênh.
2. Xẹt lải bn ạn, quút âënh â cọ hiãûu lỉûc phạp lût

theo trçnh tỉû giạm âäúc tháøm hồûc tại tháøm
Âáy l giai âoản âàûc biãût trong täú tủng hnh chênh, bao
gäưm giạm âäúc tháøm v tại tháøm. Theo Âiãưu 67 Phạp
lãûnh th tủc gii quút cạc vủ ạn hnh chênh thç khi cọ
mäüt trong nhỉỵng càn cỉï sau âáy, bn ạn, quút âënh cọ
hiãûu lỉûc phạp lût bë khạng nghë theo th tủc giạm
âäúc tháøm a) Cọ sỉû vi phảm nghiãm trng trong th tủc
täú tủng. b) Pháưn quút âënh trong bn ạn, quút âënh
khäng ph håüp våïi nhỉỵng tçnh tiãút khạch quan ca vủ
ạn. c) Cọ sai láưm nghiãm trng trong viãûc ạp dủng phạp
lût.
Càn cỉï âãø khạng nghë theo th tủc tại tháøm l: a) Måïi
phạt hiãûn âỉåüc tçnh tiãút quan trng ca vủ ạn m
âỉång sỉû khäng thãø biãút âỉåüc khi gii quút vủ ạn; b)
 xạc âënh âỉåüc låìi khai ca ngỉåìi lm chỉïng, kãút
lûn ca ngỉåìi giạm âënh, låìi dëch ca ngỉåìi phiãn dëch
r rng khäng âụng sỉû tháût hồûc cọ gi mảo bàòng
chỉïng. c) Tháøm phạn, häüi tháøm, thỉ k To ạn cäú tçnh
lm sai lãûch häư så vủ ạn. d) Bn ạn, quút âënh ca to
ạn hồûc quút âënh ca cå quan Nh nỉåïc m To ạn
dỉûa vo âọ â bë hu b (Âiãưu 67 Phạp lãûnh th tủc
gii quút cạc vủ ạn hnh chênh ngy 21/5/1996).
Viãûc xem xẹt bn ạn, quút âënh ca To ạn hnh chênh
â cọ hiãûu lỉûc phạp lût theo th tủc giạm âäúc tháøm,
tại tháøm âỉåüc thỉûc hiãûn mäüt cạch chàût ch, âụng
thåìi hản lût âënh. Häüi âäưng xẹt xỉí giạm âäúc tháøm,
tại tháøm cọ quưn: a). Bạc khạng nghë v giỉỵ ngun
bn ạn quút âënh â cọ hiãûu lỉûc phạp lût; b).Sỉía
âäøi mäüt pháưn hồûc hu b ton bäü bn ạn, quút âënh
â cọ hiãûu lỉûc phạp lût bë khạng nghë; c). Hu bn ạn,

quút âënh â cọ hiãûu lỉûc phạp lût v âçnh chè vủ ạn
theo Âiãưu 41 phạp lãûnh th tủc gii quút cạc vủ ạn
hnh chênh.
- Thi hnh bn ạn hnh chênh:
Âáy l giai âoản cúi cng ca täú tủng hnh chênh v
âỉåüc quy âënh trong Âiãưu 73, 74 ca Phạp lãûnh th tủc
gii quút cạc vủ ạn hnh chênh ngy 21/5/1996. Cạ
nhán, cå quan Nh nỉåïc, täø chỉïc cọ nghéa vủ cháúp
hnh bn ạn, quút âënh ca To ạn. Th trỉåíng cå quan
Nh nỉåïc cáúp trãn trỉûc tiãúp cọ nhiãûm vủ theo di,
giạm sạt viãûc thi hnh ạn hnh chênh. Trong trỉåìng håüp
cáưn thiãút cọ thãø büc phi cháúp hnh quút âënh ca
To ạn hnh chênh hồûc cäú tçnh khäng cháúp hnh bn
ạn, quút âënh ca To ạn vãư vủ ạn hnh chênh. Ngỉåìi
no thiãúu trạch nhiãûm trong viãûc thi hnh ạn hnh chênh
hồûc cäú tçnh khäng cháúp hnh bn ạn, quút âënh ca
To ạn, thç tu theo mỉïc âäü cọ thãø bë xỉí l k thût
hồûc bë truy cỉïu trạch nhiãûm hçnh sỉû.
CÁU 10:
NGUN TÀÕC ÂNG LNH ÂẢO
TRONG QUN L HNH CHÊNH NH NỈÅÏC
Khại niãûm:
Nhỉỵng ngun tàõc qun l Nh nỉåïc l nhỉỵng tỉ tỉåíng
chè âảo, lm nãưn tng cho täø chỉïc v hoảt âäüng qun
l Nh nỉåïc. Mäùi ngun tàõc qun l Nh nỉåïc cọ
nhỉỵng hçnh thỉïc biãøu hiãûn nháút âënh, củ thãø v khäng
täưn tải ngoi nhỉỵng hçnh thỉïc âọ.
Cạc ngun tàõc ny thỉåìng âỉåüc chè ra trong cạc nghë
quút ca Âng, âỉåüc ghi nháûn trong vàn bn ca cạc cå
quan Nh nỉåïc v vç váûy, nọ mang tênh phạp l, chụng

cn âỉåüc ghi nháûn trong vàn bn ca cạc täø chỉïc x
häüi khi âỉåüc giao quưn hản Nh nỉåïc hồûc tham gia
qun l Nh nỉåïc.
Cạc ngun tàõc qun l Nh nỉåïc cọ tênh äøn âënh cao,
båíi l chụng phn ạnh nhỉỵng ngun l cå bn nháút ca
cạc quy lût cå bn nháút ca thỉûc tiãùn qun l, m bn
thán qun l mang tênh äøn âënh. Tuy váûy, chụng khäng
phi l báút biãún båíi vç cüc säúng ln phạt triãøn cng
våïi cạc quy lût ca nọ. Do âọ, cạc ngun tàõc qun l
Nh nỉåïc cng s phạt triãøn theo: S máút âi ngun tàõc
ny v xút hiãûn thãm ngun tàõc khạc, cạc ngun tàõc
c täưn tải cng s âỉåüc bäø sung, sỉía âäøi, phong phụ
thãm vãư näüi dung v hçnh thỉïc biãøu hiãûn.
Cạc ngun tàõc qun l Nh nỉåïc XHCN cå bn láưn âáưu
tiãn âỉåüc V.I.Lãnin nãu ra trong cạc tạc pháøm ca mçnh
trãn cå såí nghiãn cỉïu sáu sàõc sỉû phạt triãøn ca lëch sỉí
x häüi v âỉåüc ngỉåìi váûn dủng trong thỉûc tiãùn qun
l Nh nỉåïc XHCN âáưu tiãn trãn thãú giåïi - Nh nỉåïc Xä
Viãút.
Tỉì báúy âãún nay, cạc ngun tàõc âọ ln l tỉ tỉåíng chè
âảo, hỉåïng dáùn thỉûc tiãùn täø chỉïc v hoảt âäüng
qun l trong cạc nỉåïc XHCN. Táút nhiãn, cng våïi sỉû
phạt triãøn ca x häüi. Sỉû phong phụ thãm kinh nghiãûm
xáy dỉûng x häüi måïi, cạc ngun tàõc âọ cng âỉåüc
lm phong phụ v hon chènh hån, ngy cng phn ạnh
sáu sàõc bn cháút ca Nh nỉåïc XHCN nọi chung v Nh
nỉåïc ta nọi riãng. Vç váûy, nàõm vỉỵng v váûn dủng âụng
âàõn nhỉỵng ngun l qun l Nh nỉåïc XHCN l âm
bo cho sỉû váûn dủng âụng âàõn nhỉỵng ngun l qun
l Nh nỉåïc XHCN l âm bo cho sỉû thnh cäng trong

cäng cüc xáy dỉûng x häüi måïi åí nỉåïc ta.
Hãû thäúng cạc ngun tàõc qun l hnh chênh Nh nỉåïc
Cạc ngun tàõc qun l Nh nỉåïc cọ ráút nhiãưu, båíi vç
mäùi ngun tàõc chè phn ạnh mäüt säú quy lût khạch
quan. Chỉï khäng phn ạnh ton bäü cạc quy lût âọ.
Cng vç thãú, cạc ngun tàõc cọ tênh âäüc láûp tỉång âäúi
nhau. Âäưng thåìi, chụng cọ quan hãû chàût ch våïi nhau. Vç
chụng âãư cáûp âãún nhỉỵng khạc nhau ca cng mäüt
hiãûn tỉåüng l qun l Nh nỉåïc. Tn th ngun tàõc
ny s tảo âiãưu kiãûn thỉûc hiãûn ngun tàõc khạc.
Ngỉåüc lải, vi phảm ngun tàõc no âọ s kẹo theo sỉû
vi phảm cạc ngun tàõc tỉång ỉïng.
Cạc ngun tàõc qun l Nh nỉåïc thỉåìng âỉåüc chia
thnh 2 nhọm: Cạc ngun tàõc chênh trë - x häüi v cạc
ngun tàõc täø chỉïc - k thût. Phán loải nhỉ váûy cng
mang tênh ỉåïc lãû, båíi cạc ngun tàõc nhọm âáưu cng
mang tênh täø chỉïc v ngỉåüc lải, cạc ngun tàõc täø
chỉïc cng pháưn no liãn quan âãún chênh trë - x häüi.
Song sỉû phán chia ny cọ càn cỉï khoa hc, vç trong qun
l Nh nỉåïc täưn tải nhỉỵng quan hãû täø chỉïc phn ạnh
nhỉỵng quy lût khạch quan vãư täø chỉïc qun l Nh
nỉåïc. Cạc ngun tàõc chênh trë - x häüi l cå såí ca cạc
ngun tàõc täø chỉïc, l näüi dung thỉåìng âỉåüc biãøu
hiãûn trong cạc ngun tàõc täø chỉïc. Ngỉåüc lải, viãûc ạp
dủng cạc ngun tàõc täø chỉïc chênh l âãø thỉûc hiãûn
mäüt cạch âụng âàõng nháút cạc ngun tàõc chênh trë - x
häüi.
* Ngun tàõc Âng lnh âảo:
Ngun tàõc Âng lnh âảo âỉåüc âàût lãn hng âáưu trong
qun l hnh chênh Nh nỉåïc ngay trong Hiãún phạp nàm

1992. Âiãưu 4 â khàóng âënh: “Âng Cäüng sn Viãût Nam,
âäüi tiãn phong ca giai cáúp cäng nhán Viãût Nam, âải biãøu
trung thnh quưn låüi ca giai cáúp cäng nhán, nhán dán lao
âäüng v c dán täüc, theo Ch nghéa Mạc - Lãnin v tỉ
tỉåíng Häư Chê Minh, l lỉûc lỉåüng lnh âảo Nh nỉåïc
v x häüi...”
a. Sỉû lnh âảo ca Âng âäúi våïi Nh nỉåïc v x häüi
mang tênh táút úu:
Sỉû lnh âảo ca Âng giỉỵa vai tr quút âënh âäúi våïi
viãûc xạc âënh hỉåïng hoảt âäüng ca Nh nỉåïc x häüi
chỉïc nàng; l nhán täú quút âënh âãø náng cao hiãûu lỉûc
qun l Nh nỉåïc v tảo âiãưu kiãûn âãø nhán dán lao
âäüng tham gia âäng âo v hoảt âäüng qun l Nh
nỉåïc.
Sỉû lnh âảo ca Âng l hảt nhán ca mi thàõng låüi
ca Cạch mảng nỉåïc ta. Âng lnh âảo ton diãûn c
vãư chênh trë, chun män, khoa hc k thût, tỉ tỉåíng
vàn họa. Âng lnh âảo chun män khäng cọ nghéa l can
thiãûp vo hoảt âäüng nghiãûp vủ ca cạc cå quan Nh
nỉåïc m ch úu l lnh âảo tỉ tỉåíng âỉåìng läúi, quan
âiãøm giai cáúp v phỉång chám chênh sạch v vãư täø
chỉïc trãn lénh vỉûc chun män. Nãúu bng lng sỉû lnh
âảo ca Âng s dáùn tåïi nguy cå âi chãûch hỉåïng XHCN.
Våïi táưm quan trng nhỉ váûy, sỉû lnh âảo ca Âng
âäúi våïi hoảt âäüng ca Nh nỉåïc l táút úu. Nàng lỉûc
lnh âảo ca Âng thãø hiãûn trỉåïc hãút åí viãûc xáy
dỉûng v khäng ngỉìng cng cäú cạc cå quan chênh quưn.
Âàûc biãût l bäü mạy qun l hnh chênh åí cạc cáúp, cạc
ngnh.
Bãn cảnh âọ, phạp lût cn quy âënh: “Mi täø chỉïc ca

Âng hoảt âäüng trong khn häø Hiãúp phạp v Phạp
lût”. Quy âënh ny khäng nhỉỵng khäng trại våïi viãûc xạc
âënh vai tr lnh âảo ca Âng, m cn nãu cao hån nỉỵa
uy tên ca Âng. Cạc täø chỉïc Âng hoảt âäüng trong
khn khäø ca Hiãún phạp l thỉûc hiãûn âỉåìng läúi ca
Âng v låüi êch ca giai cáúp cäng nhán cng ton thãø
nhán dán lao âäüng.
b. Cạc hçnh thỉïc lnh âảo ca Âng
Cạc cå quan hnh chênh Nh nỉåïc cọ nhiãûm vủ thãø
chãú hoạ âỉåìng läúi ca Âng, vỉìa chi tiãút họa nhỉỵng
quy âënh ca lût v cạc vàn bn ca cå quan quưn lỉûc
nh nỉåïc thnh cạc vàn bn qun l âãø chè âảo, âiãưu
hnh hng loảt cạc cå quan dỉåïi quưn trãn cạc lénh
vỉûc kinh tãú, vàn họa, x häüi v hnh chênh - chênh trë.
Âng lnh âảo Nh nỉåïc nhỉng khäng bao hiãûn lm thay
chênh quưn. Hoảt âäüng lnh âảo ca Âng khäng âäưng
nghéa våïi chê quưn lỉûc Nh nỉåïc.
Vç váûy, tàng cỉåìng sỉû lnh âảo ca Âng trỉåïc hãút
phi xạc âënh r mäúi quan hãû ca Âng våïi cạc cå quan
chênh quưn l: “ Âng lnh âảo, Nh nỉåïc qun l,
nhán dán lao âäüng lm ch”. Nhỉ váûy, sỉû lnh âảo ca
Âng âäúi våïi ton x häüi ch úu l thäng qua Nh
nỉåïc. Âäưng chê Lã Døn â khàóng âënh: “Âng khäng
thãø lnh âảo x häüi, lnh âảo nhán dán tiãún hnh sỉû
nghiãûp xáy dỉûng Ch nghéa x häüi m khäng cọ Nh
nỉåïc, khäng thäng qua Nh nỉåïc”.
Âng lnh âảo âäúi våïi hoảt âäüng qun l hnh chênh
Nh nỉåïc bàòng cạc hçnh thỉïc sau âáy:
Âng lnh âảo Nh nỉåïc trỉåïc hãút bàòng âỉåìng läúi,
ch trỉång, chênh sạch ca Âng âäúi våïi sỉû phạt triãøn

ca x häüi.
Cạc váún âãư quan trng ca hoảt âäüng qun l Nh
nỉåïc nọi chung, ca qun l hnh chênh nọi riãng âãưu
cáưn phi cọ ch trỉång ca täø chỉïc Âng cọ trạch
nhiãûm. Nhỉỵng Nghë quút ca Âải häüi Âng, ca Ban
cháúp hnh Trung ỉång ca Âng, ca Bäü chênh trë l
nhỉỵng cå såí ca Lût hnh chênh, ca hoảt âäüng qun
l hnh chênh Nh nỉåïc, ca cạc ch thãø cọ tháøm
quưn. Nhỉỵng Nghë quút áúy l cå såí cho cạc cå quan
qun l hnh chênh Nh nỉåïc xáy dỉûng nhỉỵng biãûn
phạp thüc vãư täø chỉïc hay cọ tênh cháút kinh tãú, phạp
l âãø thỉûc hiãûn ch trỉång ca Âng. Sỉû lnh âảo
ca Âng âäúi våïi hoảt âäüng qun l hnh chênh Nh
nỉåïc cn âỉåüc thỉûc hiãûn thäng qua uy tên v vai tr
ca cạc täø chỉïc Âng, cạc cạn bäü, âng viãn phi tän
trng quưn lỉûc Nh nỉåïc, nghiãm chènh cháúp hnh
phạp lût v cạc quút âënh, chè thë ca cạc cå quan
Nh nỉåïc, coi âọ l k lût ca Âng. Sỉû tn th phạp
lût ca Nh nỉåïc â tảo nãn cå såí quan trng âãø náng
cao uy tên ca Âng âäúi våïi ton thãø nhán dán, våïi cạc cå
såí Nh nỉåïc. Vç váûy, sỉû lnh âảo ca cạc täø chỉïc
Âng trong hoảt âäüng qun l Nh nỉåïc ch úu phi
dỉûa trãn trỉång håüp sỉû thuút phủc, giạo dủc.
- Âãø thỉûc hiãûn täút âỉåìng läúi, ch trỉång v chênh
sạch ca Âng. Mäüt úu täú cỉûc k quan trng âäúi våïi
hoảt âäüng qun l hnh chênh Nh nỉåïc l täø chỉïc v
cạn bäü. Âng bäưi dỉåỵng v âo tảo nhỉỵng âng viãn
ỉu tụ, cọ pháøm cháút v nàng lỉûc âãø gạnh vạc nhỉỵng
nhiãûm vủ trong bäü mạy hnh chênh Nh nỉåïc. Âng cọ
kiãún vãư viãûc bäú trê nhỉỵng cạn bäü phủ trạch no

nhỉỵng vë trê lnh ca cạc cå quan hnh chênh Nh nỉåïc.
Tuy nhiãn, váún âãư báưu hay bäø nhiãûm âỉåüc thỉûc hiãûn
båíi nhỉỵng cå quan Nh nỉåïc, theo th tủc âỉåüc phạp
lût quy âënh m khäng phi do Âng trỉûc tiãúp quút
âënh.
- Âng khäng chè lnh âảo Nh nỉåïc bàòng âỉåìng läúi,
chênh sạch ca Âng, bàòng cäng tạc täø chỉïc cạn bäü,
cn dng hçnh thỉïc kiãøm tra - mäüt hçnh thỉïc ráút cọ
hiãûu qu våïi cäng tạc lnh âảo ca Âng. Âáy l sỉû
kiãøm tra viãûc thỉûc hiãûn âỉåìng läúi, chênh sạch ca
Âng. Thäng qua cäng tạc kiãøm tra, Âng âạnh giạ âỉåüc
tênh hiãûu qu v tênh thỉûc tãú ca cạc âỉåìng läúi ca
mçnh. Thäng qua cäng tạc kiãøm tra, Âng cng biãút âỉåüc
hoảt âäüng thãø chãú họa âỉåìng läúi ca Âng thnh láûp
phạp ca cạc cáúp chênh quưn nhỉ thãú no.
Hoảt âäüng kiãøm tra ca Âng khäng âäưng nháút våïi hoảt
âäüng kiãøm tra ca chênh quưn.
Hoảt âäüng kiãøm tra ca Âng l biãûn phạp ráút quan
trng âãø náng cao hiãûu lỉûc hoảt âäüng ca Nh nỉåïc./.
Cáu 11
NGUN TẠC NHÁN DÁN LAO ÂÄÜNG THAM GIA
ÂÄNG ÂO V QUN L HNH CHÊNH NH NỈÅÏC
Ngun tàõc ny nọi lãn mäúi quan hãû hỉỵu cå giỉỵa nhán
dán lao âäüng våi Nh nỉåïc do chênh nhỉỵng ngỉåìi lao
âäüng tỉû täø chỉïc v láûp nãn âãø thỉûc hiãûn quưn
lỉûc ca nhán dán. Nh nỉåïc l mäüt täø chỉïc ch úu,
thäng qua âọ, Âng thỉûc hiãûn sỉû lnh âảo ca mçnh
våïi tiãún trçnh phạt triãøn ca x häüi.
Ngun tàõc ny vä cng quan trng trong täø chỉïc v
hoảt âäüng ca bäü mạy Nh nỉåïc XHCN.

Mäüt màût nọ khàóng âënh vai tr to låïn ca nhán dán lao
âäüng; màût khạc, xạc âënh r hoảt âäüng ca Nh nỉåïc
XHCN cáưn phi tảo ra kh nàng v âiãưu kiãûn âãø nhán
dán lao âäüng phạt huy nàng lỉûc, sỉïc lỉûc ca mçnh tham
gia gạnh vạc cạc cäng viãûc ca Nh nỉåïc. Nọ cng gọp
pháưn têch cỉûc phạt huy dán ch XHCN, khàõc phủc läúi
lm viãûc quan liãu, hạch dëch, cỉía quưn v tham nhng
trong bäü mạy Nh nỉåïc. Âiãưu 3 Hiãún phạp nàm 1992 ghi
r: “Nh nỉåïc bo âm v khäng ngỉìng phạt huy quưn
lm ch vãø mi màût ca nhán dán”.
Âãø thỉûc sỉû tråí thnh ngỉåìi ca âáút nỉåïc, nhán dán
lao âäüng ngy cng tham gia âäng âo vo qun l Nh
nỉåïc nọi chung v qun l hnh chênh Nh nỉåïc nọi
riãng. Cọ nhiãưu hçnh thỉïc âãø nhán dán tham gia vo qun
l Nh nỉåïc, qun l x häüi. Mäùi hçnh thỉïc âọ cọ hçnh
thỉïc v näüi dung khạc nhau nhỉng âãưu l phỉång tiãûn
âãø nhán dán thỉûc hiãûn vai tr ca ch thãø qun l Nh
nỉåïc, qun l x häüi.
a. Tham gia vo hoảt âäüng ca bäü mạy Nh nỉåïc
Nhán dán tham lao âäüng sỉí dủng bäü mạy Nh nỉåïc lm
cäng củ ch úu âãø thỉûc hiãûn quưn lỉûc Nh nỉåïc,
thỉûc hiãûn vai tr ngỉåìi ch ca mçnh.
“Nhán dán sỉí dủng quưn lỉûc Nh nỉåïc thäng qua
Qúc häüi v Häüi âäưng Nhán dán v nhỉỵng cå quan âải
diãûn cho chê v nguûn vng ca nhán dán, do nhán dán
báưu ra v chëu trạch nhiãûm trỉåïc nhán dán”(Âiãưu 6 hiãún
phạp, 1992).
Nhán dán ta cọ thãø trỉûc tiãúp tham gia vo cå quan quưn
lỉûc Nh nỉåïc våïi tỉ cạch l âải biãøu ca cạc cå quan
âọ âãø giạm sạt hoảt âäüng ca cạn bäü viãn chỉïc v cå

quan Nh nỉåïc trong viãûc thỉûc hiãûn phạp lût.
Nhán dán cng cọ thãø giạn tiãúp tham gia vo cå quan
quưn lỉûc Nh nỉåïc thäng qua viãûc báưu cỉí âãø lỉûa
chn nhỉỵng âải biãøu xỉïng âạng vo cạc cå quan
quưn lỉûc Nh nỉåïc.
Bãn cảnh âọ, nhán dán cn tham gia vo cạc cå quan Nh
nỉåïc khạc (cå quan kiãøm sạt, xẹt xỉí v hnh chênh) våïi
tỉ cạch l cạn bäü, viãn chỉïc Nh nỉåïc.L cạn bäü, viãn
chỉïc Nh nỉåïc nhán dán cọ thãø sỉí dủng quưn lỉûc
Nh nỉåïc âãø thỉûc hiãûn vai tr ca ngỉåìi ch ca âáút
nỉåïc, ca x häüi.
“Cạc cå quan Nh nỉåïc, cạn bäü, viãn chỉïc Nh nỉåïc
phi tän trng nhán dán táûn tủy phủc vủ nhán dán, liãn
hãû chàût ch våïi nhán dán, làõng nghe kiãún v chëu sỉû
giạm sạt ca nhán dán..”(Âiãưu 8 Hiãún phạp 1992).
Lm ch bàòng täø chỉïc x häüi l viãûc nhán dán sỉí
dủng cạc täø chỉïc x häüi lam cäng củ âãø thỉûc hiãûn
chê, nguûn vng ca nhán dán. Hçnh thỉïc lm ch ny
cọ vai tr ráút quan trng trong viãûc måí räüng dán ch
XHCN, phạt huy vai tr ch âäüng sạng tảo ca nhán dán,
thu hụt âäng âo nhán dán tham gia vo qun l Nh nỉåïc,
qun l x häüi.
c. Tham gia vo ht âäüng tỉû qun åí cå såí
ÅÍ cå såí cạc khu dán cỉ, âån vë kinh tãú............ nhán dán
thỉåìng xun tham gia trỉûc tiãúp vo cạc cäng viãûc ca
Nh nỉåïc, ca x häüi. Thäng qua nhỉỵng hoảt âäüng tỉû
qun, nhỉỵng phong tro thi âua sn xút, nhán dán gọp
pháưn vo viãûc “bo vãû ca cäng, bo vãû quưn v låüi
êch håüp phạp ca cäng dán, giỉỵ gçn an ninh qúc gia v
tráût tỉû an ton x häüi, täø chỉïc âåìi säúng cäng

cäüng”(Âiãưu 11 Hiãún phạp 1992).
d.Trỉûc tiãúp thỉûc hiãûn quưn v nghéa vủ ca cäng
dán.
Cạc quưn v nghéa vủ ca cäng dán ngy cng âỉåüc
tän trng v thỉûc hiãûn âáưy â hån. Nhán dán lao âäüng,
do thỉïc phạp lût âỉåüc náng cao r rãût, thỉåìng xun
thỉûc hiãûn cạc quưn v nghéa vủ ca mçnh mäüt cạch
trỉûc tiãúp nhàòm “tham gia qun l Nh nỉåïc v x häüi,
tham gia tho lûn cạc váún âãư chung ca c nỉåïc v
âëa phỉång, kiãún nghë våïi cå quan Nh nỉåïc, biãøu quút
khi Nh nỉåïc täø chỉïc trỉng cáưu dán”(Âiãưu 53 Hiãún
phạp 1992).
Dán ch XHCN âỉåüc måí räüng thç viãûc trỉûc tiãúp thỉûc
hiãûn quưn v nghéa vủ ca nhán dán lao âäüng cng
âỉåüc måí räüng./.
Cáu 12
NGUN TÀÕC TÁÛP TRUNG DÁN CH
Ngun tàõc táûp trung dán ch âỉåüc quy âënh ráút củ thãø
trong hiãún phạp: “Qúc häüi, Häüi âäưng Nhán dán cạc cáúp
v cạc cå quan khạc ca Nh nỉåïc âãưu täø chỉïc v
hoảt âäüng theo ngun tàõc táûp trung trãn dán ch”. Âáy l
ngun tàõc cå bn vãư täø chỉïc v hoảt âäüng ca Nh
nỉåïc ta. Ngun tàõc ny bao hm sỉû kãút håüp giỉỵa hai
úu täú: Táûp trung v dán ch, vỉìa âm bo âm sỉû
lnh âảo táûp trung trãn cå såí dán ch, vỉìa bo âm måí
räüng dán ch dỉåïi sỉû lnh âảo táûp trung. Táûp trung l
tháu tọm quưn lỉûc Nh nỉåïc v ch thãø âäüc láûp âãø
âiãưu hnh, chè âảo viãûc thỉûc hiãûn phạp lût. Dán ch
l måí räüng quưn cho âäúi tỉåüng qun l nhàòm phạt
huy trê tû táûp thãø vo hoảt âäüng qun l, phạt huy hãút

kh nàng tiãưm tng ca âäúi tỉåüng qun l trong quạ
trçnh thỉûc hiãûn phạp lût, thỉûc hiãûn mãûnh lãûnh ca
cáúp trãn, Ngun tàõc táûp trung dán ch chè thỉûc sỉû
âỉåüc thỉûc hiãûn dỉåïi chãú âäü XHCN. Nọ phn ạnh bn
cháút v cå cáúu ca chãú âäü XHCN, mäüt x häüi khäng
cn giai cáúp âäúi khạng, mäüt x häüi âỉåüc xáy dỉûng trãn
tinh tháưn håüp tạc våïi thỉïc tỉû giạc v thäúng nháút.
Nãúu chè cọ sỉû lnh âảo táûp trung m khäng måí räüng
dán ch thç tảo âiãưu kiãûn cho cạc hnh vi vi phảm
quưn ca cäng dán, cho cạc tãû quan liãu, hạch dëch, cỉía
quưn, tham nhng phạt triãøn.
Khäng cọ sỉû lnh âảo táûp trung thäúng nháút, sỉû phạt
triãøn x häüi s tråí thnh tỉû phạt. Lỉûc lỉåüng dán ch
s bë phán tạn khäng â sỉïc chäúng lải 0hỉïc trỉûc
tiãúp....
Cạc ch thãø ca qun l hnh chênh Nh nỉåïc, âàûc
biãût l cạc cå quan hnh chênh Nh nỉåïc tạc âäüng vo
nhỉỵng âäúi tỉåüng qun l bàòng nhỉỵng hoảt âäüng củ
thãø, âa dảng lãn táút c cạc lénh vỉûc: Hnh chênh - chênh
trë, vàn họa - x häüi, kinh tãú v.v..
Do tênh cháút âa dảng ca hoảt âäüng qun l hnh chênh
Nh nỉåïc, nãn viãûc lỉûa chn hçnh thỉïc ny hay hçnh
thỉïc khạc, lỉûa chn hçnh thỉïc no cọ hiãûu qu nháút
l mäüt váún âãư quan trng. Nhỉng sỉû lỉûa chn áúy
khäng tu thüc vo mún ch quan ca cå quan hnh
chênh, m phi tu thüc vo nhỉỵng âàûc âiãøm ca âäúi
tỉåüng qun l, vo u cáưu củ thãø ca tỉìng giai âoản
ca quạ trçnh täø chỉïc, ci tảo, xáy dỉûng v phạt triãøn
ca x häüi .v.v..
Bãn cảnh âọ, cáưn phi càn cỉï vo phạp lût vç khäng

hoảt âäüng hnh chênh l hoảt âäüng täø chỉïc thỉûc
hiãûn phạp lût.
Âãø âm bo sỉû lỉûa chn ph håüp täø chỉïc qun l
khoa hc, âi hi phi phán loải nhỉỵng hçnh thỉïc ca
hoảt âäüng qun l Nh nỉåïc v càn cỉï vo tênh cháút,
vo näüi dung v nhỉỵng biãøu hiãûn bãư ngoi ca nọ.
2. Cạc hçnh thỉïc qun l hnh chênh Nh nỉåïc.
a. Hoảt âäüng ban hnh vàn bn quy phảm phạp lût.
Âáy l hçnh thỉïc phạp l ca hoảt âäüng cháúp hnh -
âiãưu hnh ca cå quan hnh chênh Nh nỉåïc. Nọ dỉûa
trãn chỉïc nàng cå bn ca cạc cå quan hnh chênh Nh
nỉåïc. Lût thỉåìng chè quy âënh nhỉỵng váún âãư cå bn
ca âåìi säúng x häüi, khäng quy âënh chi tiãút viãûc âiãưu
chènh cạc quan hãû x häüi củ thãø. Vç váûy trong quạ trçnh
thỉûc hiãûn cáưn phi cọ nhỉỵng vàn bn qun l quy âënh
chi tiãút nhỉỵng váún âãư m lût chỉa quy âënh hồûc quy
âënh củ thãø. Nhỉỵng vàn bn ny âm bo viãûc cháúp
hnh lût bàòng cạch bäø sung nhỉỵng quy phảm phạp
lût nhàòm củ thãø họa, chi tiãút họa nhỉỵng quy phảm
ca lût, lm cå såí cáưn thiãút âãø cạc âäúi tỉåüng qun
l cọ liãn quan thỉûc hiãûn lût mäüt cạch âáưy â v hiãûu
qu cao.
Chè cọ cạc cå quan Nh nỉåïc cọ tháøm quưn måïi âỉåüc
ban hnh cạc vàn bn quy phảm phạp lût. Tháøm quưn
ny ca cå quan Nh nỉåïc do phạp lût quy âënh.
b. Hoảt âäüng ban hnh vàn bn ạp dủng quy phảm phạp
lût hnh chênh.
Âáy l hçnh thỉïc ch úu ca cạc cå quan hnh chênh
Nh nỉåïc. Thäng qua hçnh thỉïc ny cạc cå quan cọ tháøm
quưn ạp dủng quy phảm phạp lût hiãûn hnh ca Nh

nỉåïc âãø gii quút nhỉỵng cäng viãûc củ thãø. Nhỉỵng
hoảt âäüng ny trỉûc tiãúp lm phạt sinh, thay âäøi, hay
cháúm dỉït cạc quan hãû phạp lût củ thãø.
c. p dủng cạc biãûn phạp täø chỉïc trỉûc tiãúp.
Näüi dung nhỉỵng hçnh thỉïc hoảt âäüng ny khäng mang
tênh cháút quưn lỉûc Nh nỉåïc, khäng cọ tênh cháút bàõt
büc cỉïng ràõn nhỉ cạc hçnh thỉïc ban hnh vàn bn
qun l.
Nhỉỵng hoảt âäüng mang tênh cháút täø chỉïc trỉûc tiãúp
ny ráút âa dảng. Chụng thỉåìng xun âỉåüc sỉí dủng
v cọ vai tr ráút quan trng trong qun l hnh chênh Nh
nỉåïc.
d. Nhỉỵng hoảt âäüng mang tênh cháút phạp l khạc nhỉ:
Cáúp vàn bàòng, chỉïng chè, láûp biãn bn vi phảm, thu tiãưn
phảt .v.v.. cng l nhỉỵng hçnh thỉïc qun l hnh chênh
Nh nỉåïc. Chụng cọ thãø trỉûc tiãúp lm phạt sinh, thay
âäøi hay cháúm dỉït cạc quan hãû phạp lût hnh chênh
củ thãø. Chụng âỉåüc thỉûc hiãûn båíi cạc cå quan Nh
nỉåïc cọ tháøm quưn. Thäng thỉåìng cạc hoảt âäüng ny
gàõn chàût våïi cạc hoảt âäüng ban hnh vàn bn qun l
hnh chênh Nh nỉåïc
c. Nhỉỵng tạc âäüng vãư nghiãûp vủ k thût.
Âọ l nhỉỵng hoảt âäüng dng kiãún thỉïc nghiãûp vủ, ạp
dủng thnh tỉûu khoa hc k thût vo quạ trçnh qun
l hnh chênh Nh nỉåïc. Nhỉỵng hoảt âäüng ny khäng
mang tênh cháút phạp l. Chụng ngy cng âỉåüc chụ
trng v gọp pháưn quan trng vo viãûc tàng cỉåìng hiãûu
qu ca hoảt âäüng qun l hnh chênh Nh nỉåïc. Khoa
hc ny ngy cng âỉåüc sỉí dủng räüng ri. Ngy nay åí
nỉåïc ta, cạc cå quan Nh nỉåïc sỉí dủng mạy mọc tỉû

âäüng vo mäüt säú viãûc nhỉ : Âiãưu khiãøn giao thäng ,lỉu
trỉí häư så, soản tho vàn.... Nhỉỵng hoảt âäüng âọ cọ vai
tr quan trng trong quạ trçnh lm bäü mạy qun l ngy
cng tinh gim./.
Cáu 14
PHỈÅNG PHẠP QUN L HNH CHÊNH NH NỈÅÏC
Phỉång phạp qun l cạch thỉïc tạc âäüng ca ch thãø
qun l lãn âäúi tỉåüng qun l nhàòm âảt âỉåüc mủc
âêch â âàût ra theo kãú hoảch âënh trỉåïc.
Phỉång phạp qun l phn ạnh mäúi liãn hãû giỉỵa ch
thãø qun l våïi âäúi tỉåüng qun l. Âàûc âiãøm ca mäùi
phỉång phạp qun l xút phạt tỉì mäúi quan hãû áúy v
phủ thüc vo nhiãưu úu täú khạc nhau nhỉ mủc âêch,
âëa âiãøm, thåìi gian ca hoảt âäüng qun l.
1. phỉång phạp thuút phủc.
Mủc âêch v nhiãûm vủ ca cạc cå quan hnh chênh Nh
nỉåïc l âm bo låüi êch håüp phạp, tha mn v náng
cao âåìi säúng váût cháút, tinh tháưn ca nhán dán lao âäüng.
Vç váûy, hoảt âäüng qun l hnh chênh Nh nỉåïc XHCN
ch úu dỉûa vo phỉång thỉïc thuút phủc.
Thuút phủc l phỉång phạp qun l bao gäưm mäüt loảt
nhỉỵng hoảt âäüng nhỉ gii thêch, hỉåïng dáùn, âäüng viãn
khuún khêch, trçnh by, chỉïng minh, âãø âm bo sỉû
cäüng tạc, tn th hay phủc tng tỉû giạc ca âäúi
tỉåüng qun l nhàòm âảt âỉåüc mäüt kãút qu nháút âënh.
Trong CNXH, låüi êch ca nhán dán lao âäüng, bn cháút dán
ch ca Nh nỉåïc XHCN. Do âọ, mäúi quan hãû giỉỵa cạc
cå quan hnh chênh Nh nỉåïc våïi nhán dán l cå såí âãø
thỉûc hiãûn phỉång phạp thuút phủc.
2. Phỉång phạp cỉåỵng chãú Nh nỉåïc.

Cỉåỵng chãú l biãûn phạp bàõt büc bàòng bảo lỉûc ca
cạc cå quan Nh nỉåïc cọ tháøm quưn âäúi våïi mäüt cạ
nhán hay täø chỉïc nháút âënh, vãư màût váût cháút hay tinh
tháưn nhàòm büc cạc cạ nhán hay täø chỉïc âọ thỉûc
hiãûn nhỉỵng hnh vi nháút âënh do phạp lût quy âënh,
hồûc phi phủc tng nhỉỵng hản chãú nháút âënh âäúi våïi
ti sn ca cạ nhán hay täø chỉïc hồûc tỉû do thán thãø
ca cạc cạ nhán âọ.
Phỉång phạp cỉåỵng chãú âọng vai tr quan trng trong
hoảt âäüng qun l Nh nỉåïc XHCN. Nãúu khäng cọ
cỉåỵng chãú Nh nỉåïc thç k lût Nh nỉåïc bë lung lay,
phạp chãú XHCN khäng âỉåüc tän trng, tảo âiãưu kiãûn
thûn låüi cho cạc tãû nản x häüi phạt triãøn v k th
giai cáúp, k th dán täüc hoảt âäüng chäúng phạ Nh
nỉåïc. Nãúu chè cọ cỉåỵng chãú m khäng cọ thuút phủc
thç hoảt âäüng qun l Nh nỉåïc s khäng cọ hiãûu qu,
khäng âäüng viãn âỉåüc sỉû tỉû giạc cháúp hnh lủát ca
nhán dán. V nhỉ váûy, viãûc thỉûc hiãûn phỉång phạp
qun l s trại våïi bn cháút ca Nh nỉåïc XHCN.
Cọ 4 loải cỉåỵng chãú Nh nỉåïc.
- Cỉåỵng chãú hçnh sỉû: L biãûn phạp cỉåỵng chãú Nh
nỉåïc âỉåüc cạc cå quan tỉ phạp(cå quan âiãưu tra, kiãøm
tra, xẹt xỉí, ạp dủng âäúi våïi nhỉỵng ngỉåìi cọ hnh vi
phảm täüi, Ta ạn s càn cỉï vo cạc quy âënh ca phạp
lût, våïi mỉïc âäü läùi ca cạc bë cạo âãø gii quút hçnh
phảt l truy cỉïu trạch nhiãûm hçnh sỉû âäúi våïi bë cạo.
- Cỉåỵng chãú dán sỉû: l biãûn phạp cỉåỵng chãú Nh
nỉåïc do cạc cå quan ạp dủng âäúi våïi cäng nhán viãn
chỉïc cọ hnh vi vi phảm k lût lao âäüng trong näüi bäü
cå quan, khäng gáy ra nhỉỵng tạc hải nghiãm trng âäúi våïi

tráût tỉû x häüi.
Trạch nhiãûm ny gi l trạch nhiãûm k lût.
- Cỉåỵng chãú hnh chênh: L biãûn phạp cỉåỵng chãú Nh
nỉåïc do cạc cå quan hnh chênh Nh nỉåïc v trong
nhỉỵng trìng håüp nháút âënh thç do Ta ạn nhán dán,
quút âënh âäúi våïi cạ nhán hay täø chỉïc â cọ hnh vi vi
phảm hnh chênh, hồûc âäúi våïi mäüt säú cạ nhán, täø
chỉïc nháút âënh, nhàòm ngàn ngỉìa nhỉỵng vi phảm cọ
thãø xy ra hay ngàn chàûn nhỉỵng thiãût hải do thiãn tai,
dëch ha gáy ra.
Cỉåỵng chãú hnh chênh cọ 4 nhọm: Cạc biãûn phạp phng
ngỉìa hnh chênh, cạc biãûn phạp ngàn chàûn hnh chênh,
cạc biãûn phạp xỉí phảt hnh chênh v cạc biãûn phạp
xỉí l hnh chênh khạc.
3. Phỉång phạp hnh chênh.
Âáy l phỉång phạp ra chè thë tỉì cáúp trãn xúng, nghéa
l ra nhỉỵng quút âënh bàõt büc âäúi tỉåüng qun l.
Nãúu âäúi tỉåüng qun l khäng tn th s phi chëu trạch
nhiãûm k lût. Phỉång phạp ny bao hm c hai nhán täú:
Thuút phủc v cỉåỵng chãú. Nọ dỉûa trãn ngun tàõc
táûp trung dán ch, vỉìa thãø hiãûn hoảt âäüng chè âảo,
âiãưu hnh âäúi våïi cạc âäúi tỉåüng qun l vỉìa tảo ra
nhỉỵng âiãưu kiãûn cáưn thiãút, täúi thiãøu cho âäúi tỉåüng
qun l âãø h cọ the hon thnh täút nhiãûm vủ.
Trong lénh vỉûc kinh tãú, bãn cảnh viãûc trao quưn ch
âäüng, sạng tảo cho cạc âån vë cå såí, cạc cå quan hnh
chênh Nh nỉåïc cng sỉí dủng phỉång phạp hnh chênh
âãø âiãưu hnh hoảt âäüng cạc âäúi tỉåüng qun l âọ.
Nọi chung phỉång phạp ny thỉåìng dng nhỉỵng hçnh
thỉïc qun l mang tênh cháút quưn lỉûc Nh nỉåïc. Cạc

hçnh thỉïc ban hnh vàn bn qun l.
4. Phỉång phạp kinh tãú trong qun l hnh chênh.
Âáy l biãûn phạp dng ân báøy kinh tãú, nhàòm âäüng viãn
cạ nhán, táûp thãø têch cỉûc lao âäüng sn xút, phạt huy
ti nàng sạng tảo, hon thnh nhiãûm vủ âỉåüc giao våïi
nàng sút cháút lỉåüng hiãûu qu cao, bo âm kãút håüp
chàût ch låüi êch chung ca x häüi v låüi êch riãng ca
nhỉỵng ngỉåìi lao âäüng.
ÅÍ phỉång phạp qun l ny, úu täú lnh âảo âån thưn
bàòng chè thë khäng phi l úu täú chênh. Hoảt âäüng
qun l âỉåüc thỉûc hiãûn trãn cå såí trạch nhiãûm váût
cháút ca âäúi tỉåüng qun l.
Viãûc sỉí dủng cạc ân báøy kinh tãú cọ tạc dủng tảo
nhỉỵng âiãưu kiãûn kinh tãú cho hoảt âäüng cọ hiãûu qu
ca cạc âäúi tỉåüng qun l, lm cho h phạp huy v khai
thạc håüp l nháút ti nàng ca h cng nhỉ cạc âiãưu
kiãûn thiãn nhiãn v ti ngun sàơn cọ. Giỉỵa phỉång phạp
qun l hnh chênh v phỉång phạp kinh trong qun l
Nh nỉåïc khäng cọ sỉû âäúi láûp nhau, Nh nỉåïc XHCN
sỉí dủng c hai phỉång phạp âọ khäng chè trong lénh vỉûc
kinh tãú, m c trong cạc lénh vỉûc khạc nhỉ vàn họa, x
häüi. Màût khạc, c hai phỉång phạp ny âãưu âỉåüc hçnh
thnh do sỉû kãút håüp giỉỵa thuút phủc v cỉåỵng chãú
trong qun l Nh nỉåïc XHCN, âãưu do cạc cå quan hnh
chênh Nh nỉåïc sỉï dủng trãn cå såí phạp lût, chụng
âỉåüc thỉûc hiãûn thäng qua viãûc thỉûc hiãûn quy phảm
phạp lût, nháút l cạc quy phảm phạp lût hnh chênh./.