Văn 9 - Tuần 28

Ngữ Văn 9
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Tuần 28 Tiết 136 Ngày soạn : 20/ 03/ 2008
Văn bản
Bến quê
Nguyến minh châu
A.Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh
- Hiểu về tác giả Nguyễn Minh Châu và truyện Bến quê
- Tìm hiểu tình huống truyện.
- Bớc đầu phân tích những cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật Nhĩ : Cảm nhận của Nhĩ về vẻ đẹp thiên
nhiên trong một buổi sáng đầu thu ,đợc nhìn từ khung cửa sổ căn phòng của anh .
- Phân tích truyện có sự kết hợp các yếu tố tự sự , trữ tình , triết lí .
- Nghiêm túc học tập.
B .Chuẩn bị :
Thày: Sgv, sgk, giáo án
Trò: soạn bài.
C. Tiến trình dạy học :
1. ổn định .
2. Kiểm tra :
3. Bài mới :
? Những hiểu biết của em về
tác giả nguyễn Minh Châu ?
?Đặc điểm sáng tác của
Nguyễn Minh Châu từ sau
1975 ?
? Xuất xứ của tác phẩm ?
Gv đọc mẫu một đoạn , học
sinh phát hiện cách đọc :
Giọng trầm t , suy ngẫm của
một ngời từng trải , giọng xúc
động , đợm buồn

có cả sự ân hận , xót xa
Học sinh đọc truyện.
Gv nhắc lại , giải thích thế
nào là tình huống truyện.
? Nhân vật Nhĩ đã ở vào một
I . Giới thiệu bài:
1. Tác giả :
Nguyễn Minh Châu ( 1930-1989), quê : Quỳnh Lu
Nghệ An.
-Là cây bút văn xuôi tiêu biểu của thời kì kháng chiến
chống Mỹ .
-Sau năm 1975 , sáng tác ( truyện ngắn )thể hiện những
tìm tòi quan trọng về t tởng và nghệ thuật
->Góp phần đổi mới văn học nớc nhà từ những năm
1980 -> nay.
- Năm 2000 : truy tặng giải thởng Hồ Chí Minh về văn
học nghệ thuật .
2. Tác phẩm:
In trong tập truyện cùng tên của tác giả -Xuất bản 1985.
II. Đọc hiểu văn bản :
1.Đọc :
2.Tìm hiểu tình huống truyện :
-Nhân vật Nhĩ ở vào một hoàn cảnh đặc biệt : Căn bệnh
Ngữ Văn 9
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
hoàn cảnh đặc biệt nh thế nào
?
? Khi đặt nhân vật vào hoàn
cảnh nh vậy , các tác giả khác
thờng khai thác về điều gì ?

? Nét khác của Nguyễn Minh
Châu ?
? Truyện đặt ra tình huống
nh thế nào ?
?ý nghĩa của tình huống này
GV hớng dẫn học sinh thảo
luận câu hỏi.

?Cảm nhận của Nhĩ về cảnh
đẹp thiên nhiên trong một
buổi sáng đầu thu ?
? Cảnh vật đợc miêu tả theo
trình tự nào ?
?Vì sao nói cảnh vật thiên
nhiên ở đây đợc cảm nhận rất
tinh tế ?
?ý nghĩa của cảnh vật đối
với tâm hồn Nhĩ ?
hiểm nghèo khiến anh hầu nh bị liệt toàn thân . Mọi sinh
hoạt đều phải nhờ vào ngời khác, chủ yếu là vợ .
- Khi đặt nhân vật vào hoàn cảnh hiểm nghèo , giáp ranh
giữa sự sống và cái chết , các tác giả khác thờng thờng
khai thác về khát vọng sống và sức sống mạnh mẽ của
con ngời , lòng nhân ái , đức hi sinh ( Chiếc lá cuối
cùng ) , còn Nguyễn Mịnh Châu tạo một tình huống
nghịch lí để chiêm nghiệm một triết lí về đời ngời.
- Tình huống truyện :
Điều trớ trêu nh một nghịch lí : Nhĩ có điều kiện đi khắp
nơi trên thế giới nhng cuối đời , bệnh tật buộc anh vào
giờng bệnh , hành hạ hàng năm trời.

-> anh bỗng phát hiện vẻ đẹp lạ lùng của bãi bồi bên kia
sông-> nhờ con trai sang -> con mải chơi cờ -> có thể lỡ
chuyến đò ngang duy nhất trong ngày.
* ý nghĩa :
+ Cuộc sống đầy những nghịch lí , ngẫu nhiên , vợt ra
ngoài dự định , ớc muốn.
+ Con ngời ta trên đờng đời khó tránh khỏi những điều
vòng vèo , chùng chình.
+ Những vẻ đẹp bình dị trong cuộc đời, đôi khi ta cha
kịp nhận ra , biết hết
3. Phân tích những cảm xúc , suy nghĩ của nhân vật
Nhĩ.
a. Cảm nhận của Nhĩ về vẻ đẹp thiên nhiên trong một
buổi sáng đầu thu.
- Cảnh vật đợc miêu tả theo tầm nhìn của Nhĩ , từ gần
đến xa tạo thành một không gian có chiều sâu và rộng :
Bông bằng lăng ngay phía ngoài cửa sổ , -> sông Hồng
màu nớc đỏ nhạt , vòm trời -> bãi bồi bên sông.
-Cảm nhận tinh tế :
+ Những chùm hoa bằng lăng cuối mùa tha thớt nhng lại
đậm sắc hơn , sông Hồng màu đỏ nhạt , mặt sông nh
rộng thêm ra , vòm trời nh cao hơn.
+ Những tia nắng sớm đang từ từ di chuyển
-> Không gian vốn quen thuộc , gần gũi nhng lại nh rất
mới mẻ với Nhĩ , tởng chừng nh lần đầu tiên anh cảm
nhận đợc tất cả vẻ đẹp và sự giàu có của nó.

D.Củng cố , hớng dẫn :
- Nắm nội dung bài .
- Soạn phần còn lại của truyện.

Ngữ Văn 9
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________
Tuần 28 Tiết 137 Ngày soạn : 20/ 03/
2008
Văn bản
Bến quê
nguyễn minh châu
( Tiết 2)
A.Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh
- Củng cố lại những kiến thức đã học ở tiết trớc.
- Phân tích những suy ngẫm của Nhĩ trong hoàn cảnh của mình.
- Tổng kết giá trị của truyện.
- Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật .
- Tổng kết kiến thức.
- Nghiêm túc học tập. Liên hệ với bản thân.
B .Chuẩn bị :
Thày: Sgv, sgk, giáo án
Trò: soạn bài.
C. Tiến trình dạy học :
1. ổn định .
2. Kiểm tra :
? Nêu tình huống truyện và ý nghĩa của nó ?
3. Bài mới :
? Từ hoàn cảnh của mình , Nhĩ
đã nhận ra điều gì ở cuộc sống
xung quanh ?
? Nhĩ nhận thức về thời gian
của đời mình nh thế nào ?
? Nhĩ đã cảm nhận về Liên nh

thế nào ?
? Niềm khao khát của Nhĩ đợc
đặt chân lên bãi bồi bên sông
3. Phân tích những cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật
Nhĩ :
* Những suy nghĩ của Nhĩ từ hoàn cảnh của mình mà
phát hiện quy luật giống nh một nghịch lí của đời ngời.
b, Cảm nhận về sự sống của chính mình.
-Trong buổi sáng đó , bằng trực giác , Nhĩ cảm nhận thời
gian của đời mình chẳng còn bao lâu nữa :
+ Đêm qua em có nghe thấy tiếng gì không ?
+ Hôm nay dã là ngày mấy rồi , em nhỉ ?
c, Cảm nhận của Nhĩ về Liên :
-Lần đầu tiên Nhĩ để ý thấy Liên mặc áo vá , những ngón
tay gầy guộc âu yếm vuốt ve bên vai của anh , Nhĩ nhận ra
tất cả tình yêu thơng , sự tần tảo và đức hi sinh của vợ.
d, Niềm khao khát của Nhĩ đ ợc đặt chân lên bĩa bồi bên
sông:
- Đó là sự thức tỉnh về những giá trị bền vững , bình thờng
và sâu xa của cuộc sống. sự thức nhận này chỉ đến với con
ngời khi đã từng trải.
Ngữ Văn 9
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
có ý nghĩa nh thế nào ?
? Câu chuyện của Nhĩ và cậu
con trai gợi lên suy nghĩ gì ở
ngời đọc ?
? Sự chiêm nghiệm của Nhĩ về
quy luật của đời ngời thể hiện
qua câu văn nào ?

? ý nghĩa những cử chỉ có vẻ
kì quặc của Nhĩ ở cuối
truyện ?
? Khái quát chung về nhân vật
Nhĩ ?
? Tìm và phân tích ý nghĩa
những hình ảnh giàu tính biểu
tợng ở trong truyện ?
? Phát biểu cảm nghĩ và nêu
chủ đề của truyện ?
-Nhĩ nhờ con trai sang bên sông nhng đứa con không hiểu ,
có thể lỡ chuyến đò ngang duy nhất trong ngày.
-> Quy luật phổ biến của đời ngời : con ngời ta trên đờng
đời thật khó tránh đợc những điều vòng vèo , chùng
chình .
-Nhĩ đã thu hết tàn lực dồn vào một cử chỉ có vẻ kì quặc->
nôn nóng giục cậu con trai , ý muốn thức tỉnh mọi ngời về
những cái vòng vèo , chùng chình.
* Nhĩ là nhân vật t tởng.
4. Phân tích đặc điểm nổi bật của truyện : sáng tạo
những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu t ợng .
-Trong truyện , hầu nh mọi hình ảnh đều mang 2 lớp
nghĩa : nghĩa thực và nghĩa biểu tợng :
+ Bãi bồi , bến sông , thiên nhiên : Vẻ đẹp bình dị của đời
sống .
-Hoa bằng lăng cuối mùa , tảng đất lở -> sự sống của
nhân vật vào những ngày cuối cùng .
+Đứa con trai sa vào đám chơi phá cờ thế trên lề đờng : sự
chùng chình , vòng vèo .
+ Hành động của Nhĩ ở cuối truyện : thức tỉnh

III.Tổng kết :-Ghi nhớ - sgk

D.Củng cố , hớng dẫn :
- Nắm nội dung bài .
Soạn bài tiếp theo : Ôn tập Tiếng Việt
____________________________
Tuần 28 Tiết 138 Ngày soạn : 21/ 03/ 2008
ôn tập tiếng việt
A.Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh
- Thông qua các tài liệu ngôn ngữ thực tế hệ thống hóa lại các vấn đề Tiếng việt đã học .
- Nghiêm túc học tập.
B .Chuẩn bị :
Thày: Sgk, sgv, giáo án
Trò: soạn bài.
C. Tiến trình dạy học :
Ngữ Văn 9
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
1. ổn định .
2. Kiểm tra :
3. Bài mới :
?Hãy cho biết mỗi từ ngữ in
đậm trong các đoạn trích sau
đây là thành phần gì của câu.
?Ghi kết quả vào bảng tổng
kết ?
? Viết một đoạn văn ngắn giới
thiệu truyện ngắn Bến
quêcủa Nguyễn Minh Châu,
trong đó có ít nhất một câu
chứa khởi ngữ , một câu chứa

thành phần tình thái ?
Giáo viên đánh giá chất lợng
bài làm của học sinh .
?Cho biết các phép liên kết
trong các đoạn trích a,b,c?
?Chỉ rõ những từ ngữ thực
hiện phép liên kết đó ?
?Ghi kết quả phân tích ở bài
tập trên vào bảng tổng kết
theo mẫu trong sách giáo khoa
?
I . Khởi ngữ và các thành phần biệt lập:
Bài tập 1:
a) Xây cái lăng ấy Khởi ngữ
b) Dờng nh -Thành phần tình thái .
c) Những ngời con gái nhìn ta nh vậy -Thành phần
phụ chú
d) Tha ông -Thành phần gọi đáp .
Vất vả quá -Thành phần cảm thán .
*Học sinh điền vào bảng tổng kết .
Bài tập 2:
Học sinh viết đoạn văn.
Giáo viên +Học sinh kiểm tra , sửa chữa .
VD:
Bến quê - truyện làm ta xúc động về tình cảm của con
KN
ngời . Có lẽ , ở độ từng trải , con ngời ta mới có đợc
TT
những tình cảm ấy
II. Liên kết câu và liên kết đoạn văn :

Bài tập 1:
a) Nhng , nhng rồi , và: Phép nối .
-Ma , tôi : phép lặp .
-Ma , ma đá , ớt , gió :Phép liên tởng .
b) Cô bé .Nó : Thế .
c)-Thế : phép thế .
-Cời kháy , một ngời không biết đến tôi :Phép lặp.
-Bất bình , khinh bỉ , cời kháy : Liên tởng .
* Học sinh ghi vào bảng tổng kết .

D.Củng cố , hớng dẫn :
- Nắm nội dung bài .
- Làm bài tập còn lại .
_________________________________