T8.01 - PHÉP NHÂN ĐƠN THỨC - ĐA THỨC
I. LÝ THUYẾT
Quy tắc:Muốn nhân một đơn thức với một đa thức, ta nhân đơn thức với từng hạng tử của đa thức rồi
cộng các tích với nhau: A B C D A.B A.C A.D
II. BÀI TẬP
Dạng 1: Làm Tính Nhân
Bài 1. Làm tính nhân.
1�
2� 3
5x x �
b) x �
2�
�
a) 2(3x 4 y )
c)
g)
3xy x y �23 x
xy x xy y
x x y
2
2
n 1
n 1
2
y
2
n 2
i)
Bài 2. Thực hiện phép tính.
2
a) 5 x 3x x 2
2
2
2
2
2
c) 3 x y. 2 x – y – 2 x . 2 x y – y
3
2
3
2
e) 4 x x 4 x 2 x 2 x x 7 x
2
d) 4 x 3 x 1 2 x
n
m
m
h) x x y
n2
n 2
n2
k) 3 x x y
b) 3 x x 5 5 x x 7
2
2 x 2 . 5 y – 3 – 2 x. x – 1 �
d) 3x . 2 y –1 – �
�
�
2
f) 25 x 4 3x 1 7 x 5 2 x
Dạng 2: Rút Gọn Rồi Tính Giá Trị Biểu Thức
Bước 1: Rút gọn biểu thức.
Bước 2: Thay các giá trị của biến vào biểu thức rồi tính.
Bước 3: Kết luận.
Bài 1. Rút gọn rồi tính giá trị biểu thức.
a) A x x y y x y tại x 6 và y 8 .
b) B 7 x x 5 3 x 2 tại x 0.
2
2
2
c) C a a b b a b 2013 , với a 1; b 1;
2
2
2
2
d) D x x y x x y y x x tại x
2
2
2
e) E 5 x x 3 x 7 5 x 7 x tại x 5 .
1
và y 100 .
2
3
và y 10 .
2
2
1
g) G m m n 1 n n 1 m , với m ; n .
3
3
f)
F x x y y x y tại x
Dạng 3: Chứng tỏ giá trị biểu thức không phụ thuộc vào biến
Phạm Bá Quỳnh – 0982.14.12.85
Page 1
T8.01 - PHÉP NHÂN ĐƠN THỨC - ĐA THỨC
Bước 1: Thực hiện phép nhân đơn thức với đa thức.
Bước 2: Thu gọn ta được kết quả không chứa biến.
Bước 3: Kết luận.
Bài 1. Chứng minh rằng giá trị của các biểu thức sau không phụ thuộc vào biến.
2
2
a) A x 5 x 3 x x 1 x x 6 x 10 3x .
2
2
b) B x x x 1 x x 1 x 5 .
2
2
3
c) C 2 2 x x x x 2 x 4 x 3 .
2
2
d) D 3 x x – 5 y y 5 x 3 y 1 3 x – y
Dạng 4: Tìm x
Bước 1: Thực hiện phép nhân đơn thức với đa thức.
Bước 2: Thu gọn, chuyển các đơn thức chứa biến về một vế (thường là vế trái) còn lại
các số về một vế (thường là vế phải) rồi tìm x .
Bước 3: Kết luận.
Bài 1. Tìm x , biết:
a) 3 x 2 5 x 0
b) 3 x 12 x 4 9 x 4 x 3 30 .
c) x 5 2 x 2 x x 1 15 .
�1
� � 1 2�
6 x � 12
d) 5 x � x 2 � 3 �
�5
� � 3 �
Phạm Bá Quỳnh – 0982.14.12.85
Page 2
T8.01 - PHÉP NHÂN ĐƠN THỨC - ĐA THỨC
III. Bài tập rèn luyện
Bài 1. Thực hiện phép nhân.
a)
3�
14 2 14 2 �
� a b ab �
7 �9
9
�.
2 �9
15
�
� ac a 2b 2 �
3 �2
4
�.
b)
3x 2 2 x 4 5x 2
c)
.
� 3 1
� 2
2 x y 4 y 2 �
8 xy
�
4
� .
d) �
�1 3 1
�
2ax 2
� ax ax 3a �
2
�
e) �2
.
2 3
3
a x 5 x 3a 2a x
f)
g)
y n 2 3 x n 2 y n 2
.
.
� 2 m1 3 3n 5
� 3 2 m 63n
3x
y
x 2 m y 3n 3 y 2 �
8x
y
�
7
�
h) �
Bài 2. Rút gọn các biểu thức sau.
2
2
2
a) x 2 x 3 x 5 x 1 x .
2
b) 3 x x 2 5x 1 x 8 x 3 .
1 2
� 1� 1
x 6 x 3 x �x 2 � x 4 .
2
� 2� 2
Bài 3. Chứng tỏ giá trị của các biểu thức sau không phụ thuộc vào giá trị của biến.
2
3
a) A x 2 x 1 x x 2 x x 3 .
c)
2
2
b) B 4 x 6 x 2 3 x x 5 x 4 3 x x 1 .
3
2
2
2
c) C x x 2 x 3 x 2 – x 2 x x 3 x x –1 x 12
2
2
3
3
d) D 3 xy 4 x – 2 y – 6 y 2 x y 1 6 xy y 3
Bài 4. Tìm x , biết:
a) 2 x x 5 x 3 2 x 26 .
b) 3 x 5 2 x 2 x 3x 5 20 .
2
c) 7 x x 2 5 x 1 7 x 3
d) 2 5 x 8 3 4 x 5 4 3 x 4 11
Phạm Bá Quỳnh – 0982.14.12.85
Page 3