VI KHUẨN ESCHERICHIA COLI

VI KHUẨN E.COLI

HVT - HTKH


NỘI DUNG

I.
II.
III.
IV.

GIỚI THIỆU CHUNG
ĐẶC TÍNH SINH HỌC
CHẨN ĐOÁN
PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH


I. GIỚI THIỆU CHUNG

Vi khuẩn E.coli là một họ lớn
Gồm nhiều giống trực khuẩn Gram
Sống trong ống tiêu hoá của người và động vật
Gây bệnh hoặc không và có các đặc tính sau:

 Không có oxydase
 Sử dụng đường bằng phương thức lên men sinh hơi hoặc không
 Có khả năng khử nitrat thành nitrit


I.

GIỚI THIỆU CHUNG

Hiếu khí hoặc hiếu khí tuỳ tiện
Mọc được trong các môi trường dinh dưỡng thông thường
Có thể di động hoặc không, loài có lông thì di động
 Theo khái niệm trên thì nhiều vi khuẩn cũng thường xuyên sống trong đường ruột nhưng không
xếp trong họ này như :

Vibrio
Pseudomonas


II. ĐẶC TÍNH SINH HỌC
1. Hình thái.
- Là trực khuẩn hình gậy ngắn, hai
đầu tròn
- Kích thước : 0.6 X 2-3 µm
- Trong cơ thể bệnh, vi khuẩn đứng
riêng lẻ hoặc xếp chuỗi ngắn
- Phần lớn di động do có lông ở xung
quanh thân
- Không có nha bào, có thể hình thành
giáp mô

Hình thái E.coli

- Bắt màu Gr(-)

E.coli nhuộm Gram

II. ĐẶC TÍNH SINH HỌC
2 . Nuôi cấy
- E.coli có thể phát triển dễ dàng trên môi trường nuôi
cấy thông thường

- Một số có thể phát triển trên môi trường tổng hợp rất
nghèo dinh dưỡng

- Vi khuẩn sống hiếu khí tùy tiện

- Phát triển ở nhiệt độ 5-40ºC, thích hợp nhất ở 37ºC
- pH thích hợp : 7,2-7,4


2 . Nuôi cấy
- Môi trường nước thịt : vi khuẩn phát
triển tốt, môi trường đục, có cặn
lắng ở đáy ống, có mùi phân
- Thạch thường : dạng S , tròn ướt
không trong suốt, màu tro trắng,

Nước thịt

hơi lồi, bán kính : 2-3 mm

- Môi trường thạch máu : vi khuẩn
phát triển tốt, một số chủng gây bệnh
gây dung huyết

Thạch thường

Thạch máu


- Môi trường Macconkey : khuẩn lạc
màu hồng hoặc đỏ, có viền mờ
xung quanh

Macconkey

- Môi trường EMB : khuẩn lạc màu
tím đen

EMB
- Môi trường Kligler : khuẩn lạc màu
vàng

Kligler
- Môi trường SS : khuẩn lạc màu đỏ

SS


3 . Đặc tính sinh hóa.
- Phản ứng lên men đường :
+ E.coli lên men sinh hơi đường Fructoza, Glucoza,
Levuloza, Glactoza, Manit, Lactoza

+ Tất cả các chủng E.coli đều

lên men sinh hơi Lactoza.
Đặc điểm quan trọng
để phân biệt E.coli và
Salmonella

- Phản ứng sinh H2 S (-)


- Phản ứng Indol (+)

- Phản ứng MR (+)

- Phản ứng VP (-)

- Phản ứng Simmons citrate (-)


4. Cấu trúc kháng nguyên

- Cấu trúc phức tạp, có các loại: O, H, K, F
- E.coli có nhiều serotyp
KHÁNG NGUYÊN O :

Có ít nhất trên 200 loại
Ký hiệu bằng chữ O và số Ả Rập: O8; O9…
KN O được cấu tạo bởi vài thành phần KN  có thể phản ứng chéo
KN O bị KN K bao phủ, khi VK còn sống, KN O không được bộc lộ




KHÁNG NGUYÊN F (Fimbriae)

 KN có trên pili của VK
 Có ít nhất 17 loại (F4; F5; F6; F41…)


Bản chất là protein

 Kháng nguyên F là yếu tố gây bệnh quan trọng của VK đường ruột
 Theo Carter G.R (1995) kháng nguyên F có ở E.coli của các loài gia suc như sau:
+ VK E.coli ở lợn: F4, F5, F6, F41
+ VK E.coli ở trâu, bò: F5, F41
+ Vk E.coli ở cừu: F5, F41











KHÁNG NGUYÊN H:
Có ít nhất 56 loại, không có ý nghĩa trong miễn dịch bảo vệ
KHÁNG NGUYÊN K:
Bao gồm 3 loại L, A, B
Có ít nhất 74 loại

Dựa vào cấu tạo kháng nguyên O, E.coli được chia
Căn cứ vào KN: O, K, H, E.coli lại chia làm nhiều typ
Mỗi typ đều được ghi thứ tự các yếu tố KN O, H, K

làm nhiều nhóm




5. Độc tố
- Nội độc tố
- Ngoại độc tố
+ Ngoại độc tố đường ruột (Enterotoxin)
+ Dung huyết (Haemolysin)
+ Hoại tử tế bào (Cytotoxin)


6. Sức đề kháng

- E.coli đề kháng kém với nhiệt độ cao:
55°C/ 1h
60°C/ 30 phút
100°C/ chết ngay
- Các chất sát trùng thông thường diệt vi khuẩn nhanh chóng
- Môi trường bên ngoài, các chủng E.coli có thể tồn tại 4 tháng


Một số chất sát trùng

7. Tính gây bệnh



Trong tự nhiên:



E.coli có nhiều chủng khác nhau



Từ bên ngoài theo thức ăn, nước uống



Có sẵn trong đường ruột của động vật



Gây bệnh khi sức khỏe con vật giảm sút



Có thể xảy ra như một bệnh truyền nhiễm kế phát



E.coli thường gây bệnh cho gia súc mới đẻ từ 2-3 ngày hoặc từ 4-8 ngày



Bệnh ở bê

Bại huyết

Tiêu chảy




Bệnh ở lợn

Lợn đứng không vững, khó thở

Phù màng nối kết tràng, xuất huyết màng
ruột




Bệnh ở lợn

Phù mí mắt, tím mõm, tím tai

Phù dạ dày, ruột




Bệnh ở lợn

Phù thũng kết tràng




Bệnh gia cầm

Xuất huyết gan

Nhiễm trùng huyết




Bệnh ở gia cầm

Bại huyết

Lòng đỏ không tiêu