GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ MÔN PHÁP LUẬT CĐ GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP. MỘT SỐ VẪN ĐỀ CHUNG VỀ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT 2022

04/09/19

BÀI 1

MỘT SỐ VẤN ĐỀ
CHUNG VỀ NHÀ NƯỚC
VÀ PHÁP LUẬT
1
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

MỤC TIÊU BÀI HỌC

- Nhận biết được bản chất, chức năng,
nguyên tắc tổ chức và hoạt động của các cơ
quan trong bộ máy Nhà nước Cộng hòa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam;
- Nhận biết được các thành tố của hệ thống
pháp luật và hệ thống văn bản quy phạm
pháp luật Việt Nam.
2
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

1. NHÀ NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Đổi tên Nhà nước việt nam
DCCH thành NN Cộng hòa

XHCNVN ngày 2/7/1976
Khái quát sự ra đời của NN
Cộng hòa XHCN Việt nam

30/4/1975 giải phóng Miến
Nam, thống nhất đất nước

Từ 1946- 1954, kháng chiến
chống Pháp, miền Bắc hoàn
toàn giải phóng

NN Cộng hòa XHCN Việt Nam,
tiền thân là Nhà nước Việt Nam
DCCH, ra đời từ 2/9/1945, dưới
sự lãnh đạo của Đảng CSVN 3
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

1.1. BẢN CHẤT, CHỨC NĂNG CỦA NHÀ NƯỚC
CỘNG HOÀ XHCN VIỆT NAM
NNCHXHCNVN là NN của nhân dân, do nhân dân, vì
nhân dân được quy định công khai trong các Hiến
pháp, Điều 1 HP 1946, Đ4 HP 1959, Đ2 HP 1980 và
Điều 2 Hiến pháp 1992
Điều 2 HP 1992 (sửa đổi) quy định:
“ Nhà nước CHXHCNVN là NN pháp quyền XHCN
của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Tất cả
quyền lực NN thuộc về nhân dân mà nền tảng là

liên minhgiữa giai cấp công nhân với giai cấp
nông dân và đội ngũ trí thức

Như vậy, bản chất của NNCHXHCNVN là NN của nhân dân,
do nhân dân, vì nhân dân. Tính giai cấp(công nhân) của NN
gắn liền với tính xã hội rộng rãi là liên minh với giai cấp
nông dân và tầng lớp trí thức 4
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

a. Bản chất của Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam

Mang bản chất
G/C Công nhân

Thể hiện
tính dân tộc
rộng rãi

Bản chất Nhà
nước Cộng hòa
XHCN Việt Nam

Thể hiện tính nhân
dân sâu sắc
5
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767

Là nhà
nước dân
chủ


04/09/19

ĐẶC TRƯNG CỬA NHÀ NƯỚC XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Tất cả quyền lực nhà nước đều thuộc về nhân dân
6
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

ĐẶC TRƯNG CỬA NHÀ NƯỚC XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Nhà
nước
CHXHC
NVN là
một nhà
nước
dân chủ
thực sự
và rộng

rãi

7
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

ĐẶC TRƯNG CỬA NHÀ NƯỚC XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

BIỂU
HIỆN

Trong lĩnh vực kinh tế: thực hiện chủ trương tự
do, bình đẳng về kinh tế, phát triển kinh tế hàng
hóa nhiều thành phần, hợp tác và cạnh tranh với
nhau và bình đẳng trước pháp luật
Trong lĩnh vực chính trị: xác lập và thực hiện cơ
chế dân chủ đại diện và dân chủ trực tiếp, tạo điều
kiện cho nhân dân tham gia vào quản lý nhà nước
Trong lĩnh vực tư tưởng, văn hóa và xã hội: nhà
nước thực hiện chủ trương tự do tư tưởng và giải
phóng tinh thần, phát huy mọi khả năng của con
người
8

THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767

04/09/19

ĐẶC TRƯNG CỬA NHÀ NƯỚC XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Nhà nước
thống nhất
của các
dân tộc
cùng sinh
sống trên
đất nước
Việt Nam
9
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

ĐẶC TRƯNG CỬA NHÀ NƯỚC XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Nhà nước Cộng
hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam là
nhà nước pháp
quyền xã hội chủ
nghĩa của Nhân
dân, do Nhân dân,
vì Nhân dân

10
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

ĐẶC TRƯNG CỬA NHÀ NƯỚC XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Nhà nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam thể
hiện tính xã hội rộng rãi
11
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

ĐẶC TRƯNG CỬA NHÀ NƯỚC XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Nhà nước thực hiện đường
lối đối ngoại hòa bình, hợp
tác và hữu nghị
12
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

b. Chức năng Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam

Hai chức năng cơ bản
Chức
Chức
năng
năng
đối
đối
nội
nội

Chức
Chức
năng
năng
đối
đối
ngoại
ngoại

Hai chức năng có quan hệ mật thiết, tác động ảnh
hưởng lẫn nhau
13
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

- Chức năng đối nội

+ Tổ chức và quản lý kinh tế
+ Bảo vệ Tổ quốc XHCN bảo vệ
an ninh chính trị, trật tự an toàn
xã hội
+ Tổ chức và quản lý văn hóa,
giáo dục, khoa học và công nghệ
+ Bảo vệ trật tự pháp luật, tăng
cường pháp chế xã hội chủ nghĩa
+ Thực hiện, bảo vệ và phát huy
các quyền tự do, dân chủ của
nhân dân
14
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

- Chức năng đối ngoại

15
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

- Chức năng đối ngoại
+ Bảo vệ Tổ quốc
+ Mở rộng quan hệ hợp tác với
các nước, các tổ chức quốc tế
và khu vực.

16
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

1.2. NGUYÊN TẮC TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA
BỘ MÁY NHÀ NƯỚC CHXH CN VIỆT NAM

1

Nguyên tắc đảm bảo quyền lực nhân dân trong tổ
chức và hoạt động của bộ máy nhà nước

2

Nguyên tắc đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng đối với
Nhà nước

3

Nguyên tắc tập trung dân chủ

4

Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa

5

Nguyên tắc bình đẳng, đoàn kết giữa các
dân tộc
17
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

1

Nguyên tắc đảm bảo quyền lực nhân dân trong tổ
chức và hoạt động của bộ máy nhà nước

18
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

2

Nguyên tắc đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng đối với
Nhà nước

19
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

3 Nguyên tắc tập trung dân chủ
Nội dung của nguyên tắc
này được thể hiện trên
các mặt tổ chức và hoạt
động của cơ quan nhà
nước
Các quyết định, chủ
trương của cấp trên phải
thông báo kịp thời cho
cấp dưới, các hoạt động
của cấp dưới phải báo
cáo kịp thời và đầy đủ
cho cấp trên
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767

20


04/09/19

4 Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa

Điều 12 Hiến pháp
2013 đã quy định
cụ thể: "Nhà nước
quản lý xã hội
bằng pháp luật,
không ngừng tăng
cường pháp chế
xã hội chủ nghĩa”

21
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

5 Nguyên tắc bình đẳng, đoàn kết giữa các dân tộc
Nguyên tắc này được
biểu hiện ở những
điểm cơ bản về chính
trị, về văn hóa giáo
dục, kinh tế. Nhà
nước xã hội chủ
nghĩa thực hiện chính
sách đoàn kết, tương
trợ giữa các dân tộc,
nghiêm cấm các
hành vi kỳ thị, chia rẽ
dân tộc.
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767

22


04/09/19

1.3. BỘ MÁY NHÀ NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
a. Khái
niệm

Bộ máy Nhà nước Việt nam là hệ thống các CQNN
từ trung ương đến địa phương được tổ chức và
hoạt động theo nguyên tắc quyền lực NN là thống
nhất nhưng có sư phân công và phối hợp chặt
chẽ giữa các cơ quan nhà nước ( nguyên tắc tập
quyền)

Cơ quan NN là một bộ phận cấu thành
bộ máy NN. được thành lập và hoạt đông
theo quy định của PL, nhân danh NN
thực hiện một phần chức năng, nhiệm vụ
nhà nước
23
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767


04/09/19

b. Các loại cơ quan nhà nước trong bộ máy nhà
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Bộ máy NN theo HP 1992 gồm
4 hệ thống cơ quan Nhà nước và
chế định Chủ tịch nước

Các cơ quan
Kiểm sát

Các cơ quan Các cơ quan
Quản lý
Quyền lực

24

THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767

Các cơ quan
xét xử


04/09/19

- HỆ THỐNG CƠ QUAN QUYỀN
LỰC NHÀ NƯỚC

QUỐC HỘI

-QH là cơ quan đại biểu cao nhất của ND, cơ
quan quyền lực NN cao nhất của nước
CHXHCNVN.QH do ND trong cả nước bầu ra,
- QH có 3 chức năng cơ bản: Lập hiến lập
pháp, q.định những vấn đề quan trọng của
đất nước, giám sát tối cao với hoạt động của
nhà nước.
- QH được tổ chức theo cơ cấu một viện, bao
gồm các cơ quan:
+ Ủy ban thường vụ quốc hội
+ Hội đồng dân tộc và các ủy ban của Quốc
hội ( 9 Ủy ban)
25
THS. LÊ ĐỨC THỌ - 0905563767