HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO TRONG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯNG YÊN
HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO
TRONG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG

Báo cáo viên: TS.Tưởng Duy Hải
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

1


SỰ SÁNG TẠO VÀ MÔI TRƯỜNG HỌC TẬP?

2


NHÀ TRƯỜNG, CUỘC SỐNG VÀ SỰ SÁNG TẠO
TSUNESABURO MAKIGUCHI
- Mục đích trong giáo dục phải mọc
lên từ những nhu cầu của cuộc sống
hàng ngày của nhân dân
- Việc học trong nhà trường phải song
hành với cuộc sống

- Con người vốn có tính sáng tạo
từ bản chất
- Tinh hoa của nhân loại là tính
sáng tạo
- Con người phải biểu lộ tính
sáng tạo trong hành vi của mình

- Nền giáo dục thích hợp cho phép mỗi cá nhân nhận thức về cuộc sống

của mình trong mối quan hệ với cộng đồng của mình
- Con người chọn cách dùng năng lực sáng tạo của mình để nâng cao đời
sống của chính mình và tạo ra lợi ích lớn nhất cho cộng đồng của mình
3


VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỒNG TRẢI NGHIỆM
SÁNG TẠO TRONG DẠY HỌC, GIÁO DỤC
HỌC SINH?

4


HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG
TẠO
UNESCO
Tạo môi trường
học tập suốt đời
Dewey , Balleux
Hoạt động học tập Gắn kết nhà trường
với cuộc sống
Dewey, Piaget, Kolb
Phát huy sự sáng tạo của học
sinh - Môi trường cuộc sống
sẽ kích thích và phát triển sự
sáng tạo của học sinh

Lindeman
Giải quyết các tình
huống thực tiễn

Piaget, Lewin, Kolb
Năng lực thích nghi, năng
lực sáng tạo - huy động kiến
thức, kĩ năng, kinh nghiệm
cho phù hợp với bối cảnh
5


HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO TRONG NHÀ
TRƯỜNG HIỆN NAY?

6


HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO TRONG DỰ THẢO
CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG TỔNG THÊ
Dự thảo GDPT tổng thê
Hoạt động giáo dục - Học
sinh được trực tiếp thực
hiện trong hoặc ngoài nhà
trường có sự hướng dẫn
Bằng hoạt động trải nghiệm
sáng tạo của bản thân, mỗi
học sinh vừa là người tham
gia, vừa là người kiến thiết và
tổ chức các hoạt động cho
chính mình

Hoạt động trải nghiệm sáng tạo được đưa
vào trong tất cả các lớp, các môn học.

Trung bình 3,5 tiết/tuần từ lớp 1 đến lớp 12.
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo được coi
trọng trong từng môn học;
Trong kế hoạch giáo dục cũng bố trí các
hoạt động trải nghiệm sáng tạo riêng;
Mỗi hoạt động này mang tính tổng hợp
của nhiều lĩnh vực giáo dục, kiến thức, kỹ năng
khác nhau.

Hoạt động trải nghiệm sáng tạo dành cho tất cả học sinh từ lớp 1 đến lớp
12, giúp học sinh vận dụng những tri thức, kiến thức, kỹ năng, thái độ đã học
từ nhà trường và những kinh nghiệm của bản thân vào thực tiễn cuộc sống một
cách sáng tạo.
7


HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO TRONG
NHÀ TRƯỜNG
Hoạt động dạy học bộ môn
và hoạt động giáo dục tập thể
Môi trường hoạt động, học tập trong nhà trường và ngoài
nhà trường, gắn với thực tiễn và cuộc sống của học sinh
Học sinh thực hiện trực tiếp các hoạt động học và
trở thành chủ thê của hoạt động, của quá trình học

- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục và dạy
học được tổ chức trong môi trường học tập bằng chính sự trải
nghiệm của học sinh.
- Học sinh là người được tham gia trực tiếp vào hoạt động để
phát huy năng sáng tạo nhằm thích ứng với bối cảnh xã hội

8
hiện thực của mình.


ĐÁNH GIÁ HỌC SINH TRONG HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM
SÁNG TẠO?

9


ĐÁNH GIÁ HỌC SINH
Giáo viên tổ chức, đặt mục tiêu
cho các hoạt động và đánh giá
kết quả học tập, hoạt động

Việc đánh hoạt động trải nghiệm
sáng tạo chủ yếu thông qua quan
sát hành vi, thái độ và sản phẩm
học tập của học sinh

Công văn 4325 Bộ GD&ĐT
Chú trọng đánh giá thường xuyên đối với tất cả học sinh, đánh giá qua
+ Hoạt động trên lớp;
+ Hồ sơ học tập, vở học tập;
+ Học sinh báo cáo kết quả thực hiện dự án học tập, nghiên cứu khoa
học, kĩ thuật, báo cáo kết quả thực hành, thí nghiệm;
+ Bài thuyết trình (bài viết, bài trình chiếu, video clip,…) về kết quả
thực hiện nhiệm vụ học tập.
10

ĐÂU LÀ NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP, HÌNH
THỨC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM
SÁNG TẠO TRONG NHÀ TRƯỜNG HIỆN NAY?

11


ĐỊNH HƯỚNG HĐTNST GẮN VỚI BỐI CẢNH ĐỊA
PHƯƠNG HỌC SINH, NHÀ TRƯỜNG, CƠ SỞ
Theo công văn 791 của Bộ Xây dựng các chủ đề dạy học liên môn với nội
GD&ĐT: Chương trình nhà dung giáo dục liên quan đến các vấn đề thời sự của
trường gắn với phát triển nghề địa phương, đất nước để bổ sung vào kế hoạch dạy
nghiệp, gắn với định hướng nghề học và hoạt động giáo dục của nhà trường
nghiệp, kĩ năng sống của học sinh
Công văn Gắn với nghiên cứu
Gắn với văn hóa, đời 5555 năm khoa học, kỹ thuật trong
Chỉ thị số 3031 năm
sống, xã hội và đặc 2014 về xây các trường trung học
2016 Bộ GD&ĐT
điểm truyền thống dựng chủ đề
Gắn với ngành nghề
Gắn với sản xuất, kinh của địa phương
dạy học
tiêu biểu của địa
doanh tại địa phương
Công văn số 1290 năm 2016 Bộ phương, nghề truyền
Công văn số 4325 năm GD&ĐT về hoạt động NCKH cho HS thống của gia đình
2016 Bộ GD&ĐT
Các sở/phòng GD&ĐT tăng cường giao quyền chủ động

Đa dạng hóa các hình thức cho các cơ sở giáo có đủ thời lượng dành cho luyện tập,
dạy học, chú ý các hoạt ôn tập, thí nghiệm, thực hành, tổ chức hoạt động trải
động trải nghiệm sáng tạo nghiệm sáng tạo và kiểm tra định kỳ
Tăng cường thời lượng cho các hoạt động phụ đạo học sinh yếu, bồi dưỡng học sinh
giỏi, hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo, nghiên cứu khoa học phù hợp với đối
12
tượng học sinh


LỰA CHỌN NỘI DUNG TỔ CHỨC, THỰC HIỆN CẦN ĐẢM
BẢO
Mang tính thời sự, được truyền
thông đăng tải nhiều lần trong một
Được nhiều học sinh biết đến, và
khoảng thời gian nhất định
học sinh phải có kiến thức, thông
tin một cách khá hệ thống về vấn
Gắn với một môn học cụ thể trong đề đó
nhà trường, để giáo viên bộ môn là
người chịu trách nhiệm chính trong Thiết thực với địa phương nơi
học sinh sống, người học có thể
việc dạy học vấn đề này
đã được thực hiện hoặc trải
nghiệm một phần của vấn đề đó
Phù hợp với khả năng của học sinh,
nghĩa là khi vận dụng các kiến thức
trong nhà trường học sinh có thể
giải quyết được chúng

13

CHÚNG TA ĐÃ CÓ CÁI GÌ CHO HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM
SÁNG TẠO?

14


KHỐI LỚP 6
MÔN

CHỦ ĐỀ
Chế tạo thước đo
Toán
Tỉ số phần trăm

Vật lý Chưng cất nuớc
Sinh họcƯơm mầm giá đô
Tin học Mô hình hệ thống báo cháy chung cư
Sân khấu hóa truyện dân gian
Tôi là nhà văn
Phòng tránh và giảm nhẹ thương tích
Địa lý
do động đất
Giáo dục Tôi yêu nước sạch
Ngữ văn

công dân Thiên nhiên quanh ta
Tiếng
Our Tet Holiday

Anh
Kê chuyện lịch sử bằng tranh: Nhân
Lịch sử vật lịch sử tiêu biêu trong thời kì Bắc
thuộc và chống Bắc thuộc

Thời điêm bắt đầu theo SGK
Sau khi học xong Bài 6: Đoạn thẳng
Trước khi học Bài 16: Tỉ số của hai số
Sau khi học xong lí thuyết Bài 26-27: Sự
bay hơi và ngưng tụ
Sau khi học xong Bài 35
Sau khi học xong Bài 3: Em có thể làm
được gì nhờ máy tính
Bắt đầu từ tuần học thứ 11 trong học kì 1
Bắt đầu từ tuần học thứ 21 của năm học
Sau khi học xong Bài 12: Tác động của
nội lực và ngoại lực cho việc hình thành
địa hình bề mặt Trái đất
Sau khi học xong Bài 3: Tiết kiệm
Sau khi học xong Bài 7: Yêu thiên nhiên,
sống hòa hợp với thiên nhiên
Sau khi học xong Unit 6
Sau khi học xong Bài 27: Ngô Quyền và
chiến thắng Bạch Đằng năm 938
15


KHỐI LỚP 7
MÔN

CHỦ ĐỀ
Đo chỉ số Body Mass Index
Toán (BMI) học sinh trung học cơ sở
Trò chơi với các hình tam giác
Vật lý Phòng chống tiếng ồn
Sinh học Khám phá về giun đất
Xây dựng sổ quản lí điêm của
Tin học
lớp bằng Excel
Viết về “Người Thắp lên ngọn
Ngữ văn lửa tâm hồn”
Nếu tôi là Hiệu trưởng
Địa lí Khám phá thiên nhiên châu Phi
Lăng kính yêu thương
Giáo dục
Bảo tồn di sản văn hóa vùng
công dân
Kinh Bắc
Tiếng AnhOur Traditional Dish
Đô thị cổ Thăng Long – Kẻ chợ
Lịch Sử
và Hội An (thế kỉ XVI-XVIII)

Thời điêm bắt đầu theo SGK
Học kì 2, trong quá trình học Chương 3: Thống kê
Học kì 2, trước khi học Bài 4, Chương 3: Tính chất ba
đường trung tuyến của tam giác
Sau khi học Bài: Môi trường truyền âm
Sau khi học Bài 15
Bắt đầu từ Bài 7

Tuần thứ 2 của tháng 11
Học kì 2, sau khi học xong Bài: Cách làm bài văn lập
luận, giải thích
Bắt đầu từ Bài 26
Sau khi học Bài 5: Yêu thương con người
Sau khi học xong Bài 15: Bảo vệ di sản văn hóa
Sau khi học xong Unit 5
Sau khi học xong Bài 23: Kinh tế – Văn hóa thế kỉ
XVI-XVIII
16


KHỐI LỚP 8
MÔN
Toán
Vật lí
Hoá học
Sinh học
Tin học

CHỦ ĐỀ
Trục đối xứng
Diện tích đa giác
Chế tạo máy sấy nông sản dùng năng
lượnng mặt trời
Pha chế nước muối sinh lí – Dung dịch
Oresol
Oxy – Sự cháy và sự sống
Phòng chống còi xương ở tuổi thiếu niên
Học mà chơi, chơi mà học thuật toán

Tiếng Việt muôn màu

Ngữ văn

Danh lam thắng cảnh Việt Nam

Thời điêm bắt đầu theo SGK
Sau khi học xong Bài 5, Chương 1
Sau khi kết thúc Chương “Tứ giác”
Sau khi học xong Bài 23: Đối lưu, Bức xạ
Sau khi học xong Bài 43
Bắt đầu từ Bài “Tính chất của Oxi”
Trong Bài 7
Bắt đầu từ Bài 9
Sau khi học xong Bài “Từ ngữ địa phương và biệt
ngữ xã hội”
Sau khi học xong Bài 20: Thuyết minh về danh lam
thắng cảnh
Sau khi học xong Bài 18: Thực hành: Tìm hiểu Lào
và Campuchia

Khám phá nét tương đồng và sự khác
biệt của các quốc gia Đông Nam Á
Khám phá nét đẹp trong trang phục của
Sau khi học xong Bài 7
Giáo dục
một số dân tộc Việt Nam
công dân
Kĩ năng sơ cứu trong những tai nạn Sau khi học xong Bài 15: Phòng ngừa tai nạn vũ khí,
thường gặp

cháy, nổ và các chất độc hại.
Tiếng Anh
Peoples of Vietnam
Sau khi học xong Unit 3
Học kì 2. Sau khi học xong Chương I: Cuộc kháng
Cuộc kháng chiến chống thực dân pháp
Lịch sử
chiến chống thực dân pháp từ năm 1858 đến cuối thế
nửa cuối thế kỉ XIX
kỉ XIX
Địa lí

17


KHỐI LỚP 9
MÔN
Toán

CHỦ ĐỀ
Đường Parabol

Thời điêm bắt đầu theo SGK
Học kì 2. Trước khi bắt đầu Chương IV. Hàm số y=ax2.
Phương trình bậc hai một ẩn
Học kì 2. Khi bắt đầu học sang Chương IV. Hình trụ –
Hình nón – Hình cầu
Sau khi học xong Chương I.
Sau khi học xong Bài: Chất béo

Hình lăng trụ đứng – Hình trụ
Vật lí
Chế tạo Pin điện hóa đơn giản
Chất béo và sản xuất xà phòng
Hoá học Thiết kế phương án phòng và thoát hiêm
Trước khi học Bài: Cacbon Oxit
ngộ độc khí Cacbon Oxit khi đốt than
Bắt đầu học Chương IV: Bảo vệ môi trường
Sinh học
Bảo vệ môi trường
Thiết kế công cụ tìm kiếm thông minh Sau khi học xong Bài 3: Tổ chức và truy cập thông tin
Tin học
trên internet
dành cho người Việt
Sau khi học xong tiết 58
Người lính
Ngữ văn
Sau khi học xong tiết 41: Ôn tập truyện Lục Vân Tiên
Phụ nữ xưa và nay
Truyền thông về dân số và sức khỏe sinh Sau khi học xong Bài 2: Dân số và sự gia tăng dân số
Địa lí
sản vị thành niên cho học sinh lớp 9
Sau khi học xong Bài 10: Lý tưởng sống của thanh niên
Cho đi và nhận lại
Giáo dục
Chế tạo sản phẩm từ nguyên liệu phế thải
Trước khi học Bài 8: Năng động, sáng tạo
công dân
trong gia đình và trường học
Sau khi học xong Unit 2

Tiếng Anh
National Costumes
“Điện Biên Phủ trên không”- Đánh bại Cuối tháng 12, nhân dịp kỉ niệm chiến thắng “Điện
Lịch sử
Biên Phủ trên không”
“Pháo đài bay” của Mĩ
18


THỜI LƯỢNG, KẾ HOẠCH, CHƯƠNG TRÌNH?

19


Theo từng khối lớp trong một năm (Phân bố đều theo các môn, đặc biệt Văn, Toán,
GDCD =2) Trung bình trong mỗi lớp, 2 tuần có thể tổ chức 1 chủ đề Hoạt động TNST
trong các môn học
Khối lớp
6 7 8 9 Tổng
Số chủ đề tổ chức HĐTNST trong sách học sinh
12 12 14 14 52
Số chủ đề tổ chức HĐTNST trong sách Giáo viên (dự kiến) 12 12 14 14 52
Theo từng môn học trong một năm (Phân bố đều theo khối lớp)
Trung bình mỗi giáo viên trong một năm có thể tổ chức 7 chủ đề Hoạt động trải nghiệm
sáng tạo trong mỗi lớp giảng dạy
Môn học

Toán Văn

Số chủ đề tổ chức HĐTNST

trong sách học sinh
Số chủ đề tổ chức HĐTNST
trong sách giáo viên (dự kiến)

Lý Hóa Sinh Tin Sử Anh

Địa GDCD Tổng

8

8

4

4

4

4

4

4

4

8

52

8

8

4

4

4

4

4

4

4

8

52

Đối với môi trường THCS trong một năm
Trung bình hàng tuần, trong mỗi trường có thể tổ chức 7 chủ đề Hoạt động trải nghiệm sáng tạo
trong các môn học
Số lớp dự kiến của trường

Số chủ đề HĐTNST có thể tổ chức
theo môn học trong 1 năm

12 lớp (3 lớp
mỗi khối)

16 lớp (4 lớp
mỗi khối)

20 lớp (5 lớp
mỗi khối)

24 lớp (6 lớp
mỗi khối)

216

288

360

432
20


GDC
GD
Tuần Toán Lí Hóa Sinh Tin Văn Sử Địa D Tuần Toán Lí Hóa Sinh Tin Văn Sử
Địa CD
1
 
 
 

 
 
 
 
 
 
20 GV7  HS7  HS9
 
GV7
 
 
 HS6  
2
 
 
 
 
 
 
  GV 9  
21
 
 
 
 
 
GV 6
 
 
 

3
 
 
 
  GV6  
 
 
 
22
 
 
 HS8 GV 6 GV 8
 
 HS9  HS8  
GV8
GV
4 HS8   
 
8 GV9  
   HS9  
23  HS7
 
 
HS6  HS7  GV 8
 
 
 
GV
5
 

  HS8 HS6 GV8  
  GV 6 24
 
 
 
 
 
 
 
 
8
6
 
 
 
 
 
 
 
  GV 7 25 GV9
 
 
 
 HS8  HS6 GV7 
 
 
7
 
 
 

  HS9  
 
 
 
26  HS9
 
 
 
 
  GV7
GV
GV9
GV8 HS
8
 
 
 
7
  -HS8  
  HS6 27
 
 
 
 
 
HS8 
 
8
 HS
9

 
 
 
 
 
 
 
  GV 9 28
 
GV 8   
 
 
   GV 8
 
7
GV6
10 GV6  GV9   HS7   HS9  
   HS7 29 GV7 
 
 
 
 
GV 7  HS7
 
 
11
 
 
  GV7  
   HS8 30 GV9

 
 
 
 
 
 
 
 
12 HS6  HS9  
 
 
 
 
  GV 6 31
GV 6 GV9
 
 
 HS7  HS8
 
 
GV9
HS9
13
 
 
 
 
  HS7  
   HS9 32
HS7  HS8  HS9 GV9

 
 
GV 6
 
 
14
 
 
 
 
   HS6   GV7  
33
 
 
 
 
 
 
 
 
 
15 GV 8  
 
 
 
 
  GV6  
34 GV 6  HS6 GV 8 HS9 
 
 

 HS6
 
 
16
 
 
 
 
   HS9    HS7 GV9 35
HS6
17 HS8  GV7  
 
 
 
 
   HS6 36
HS8
18
 
  GV9  
 
 
 
 
 
37
GV
19
 
 

8
 
 
  GV9 GV8  HS9

21


TÀI LIỆU, GIÁO ÁN, SÁCH,…?






Sách Lí luận về Tổ chức hoạt động Trải nghiệm
sáng tạo trong nhà trường (Giáo viên, Quản lí,
Nghiên cứu, Tổ chức, Đánh giá, Phương pháp…)
Sách Giáo viên hướng dẫn tổ chức thực hiện trong
từng các môn học, trong tiết học, trong nhà trường
Sách Học sinh thực hiện, hướng dẫn, các bước cụ
thể, các bài cụ thể, phương pháp cụ thể, đánh giá
cụ thể, …
22


THỰC HÀNH
HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO

23

BÁO CÁO/TRÌNH BÀY KẾT QUẢ THỰC HÀNH
HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO

24


NỘI DUNG THẢO LUẬN
1. Hoạt động TNST là gì? Khác gì với HĐNGLL? Khác gì
với hoạt động thực hành thí nghiệm?

2. Thực tiễn HĐTNST trong nhà trường hiện nay là
như thế nào?
3. Kế hoạch tổ chức, kế hoạch dạy học, chương
trình HĐTNST như thế nào?
4. Sở/Phòng/Trường/Tổ bộ môn đã chỉ đạo việc tổ
chức HĐTNST như thế nào?
5. Những khó khăn và vướng mắc gì trong tổ chức thực
hiện HĐTNST trong nhà trường THCS?