CHỮ NGƯỜI tử tù giao an WORD

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO BÀ RỊA VŨNG TÀU
TRƯỜNG THPT TRẦN VĂN QUAN

GIÁO ÁN HỘI GIẢNG
BÀI: CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ (Tiết 2)

Giáo viên giảng dạy: Nguyễn Thị Kim Cương
Lớp : 11a4
Năm học: 2017-2018


CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ
Nguyễn Tuân

I. Mục tiêu bài học: Giúp học sinh
1.Về nội dung:
- Đặc điểm chính của hình tượng nhân vật Huấn Cao
- Quan niệm về cái đẹp và tấm lòng yêu nước kín đáo của Nguyễn Tuân
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật.
2.Về kĩ năng:
-Rèn kĩ năng đọc hiểu văn bản;
-Rèn kĩ năng phân tích nhân vật;
-Kĩ năng thảo luận làm việc nhóm, phân tích đánh giá kết quả;
-Kĩ năng quan sát.
3. Về thái độ:
- Yêu quý những vẻ đẹp văn hóa dân tộc
- Trân trọng tấm lòng của nhà văn Nguyễn Tuân.
II. Phương pháp, phương tiện dạy học:
1.Phương pháp:
- Phương pháp vấn đáp
- Thảo luận nhóm

- Trực quan ,giảng bình.


2.Phương tiện:
- SGK, SGV Ngữ văn 11 tập 1;
- Hình ảnh tư liệu liên quan đến tác phẩm Chữ người tử tù, kế hoạch giảng dạy,
giáo án powerpoit
- Máy chiếu, bảng con, bút lông…
- Hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài (soạn bài, chuẩn bị tài liệu, đồ dùng học tập)
III. Hoạt động dạy học:
1. Hoạt động khởi động (5 phút)
a)Mục tiêu:
- Ôn lại kiến thức cũ, giới thiệu vấn đề mới.
- Tạo tâm lý hứng khởi, thích thú.
- Khơi gợi sự tò mò, mong muốn khám phá, tìm hiểu kiến thức mới của học sinh.
b)Nội dung:
-Học sinh trả lời các câu hỏi liên quan đến tác phẩm Hai đứa trẻ ( Thạch Lam) và
Chữ người tử tù (tiết 1).
c)Phương pháp:
- Sử dụng trò chơi ô chữ.
d)Hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA
GV&HS

NỘI DUNG CẦN ĐẠT

- GV chiếu ô chữ, HS lựa
chọn ô chữ và trả lời các câu -Học sinh trả lời được câu
hỏi tương ứng.
1. Trong truyện ngắn Hai hỏi.

đứa trẻ, món ăn nào
được coi là thứ quà xa Nhận diện được nội dung

KĨ NĂNG


xỉ?
2. Nguyễn Tuân có sở
trường với thể loại
văn học nào nhất?
3. Hình ảnh nào được nhà
văn Thạch Lam tập
trung bút lực miêu tả
trong đoạn cuối của
truyện ngắn “Hai đứa
trẻ”?
4. Trước Cách mạng
phong cách của
Nguyễn Tuân có thể
gói gọn trong một
chữ, đó là chữ gì?
5. Truyện ngắn “Chữ
người tư tù” ban đầu
có tên là gì?
6. Nhân vật chính trong
tập truyện “ Vang
bóng một thời”
thường là những Nho
sĩ…. điền từ còn thiếu
vào ….?

7. Qua truyện ngắn Hai
đứa trẻ, nhà văn
Thạch Lam muốn gửi
tới người đọc một
thông điệp đó là:
Đừng bao giờ đánh
mất ….. điền từ còn
thiếu vào …..
- GV dẫn vào bài mới:
Nhân vật là kết tinh của cả
tác phẩm, là nơi hội tụ tài
năng của nhà văn. Xây dựng
thành công nhân vật là điểm
tựa vững chắc cho sự thành
công của truyện ngắn. “Chữ
người tử tù” đạt đến đỉnh

trọng tâm của tiết học.
1. Phở
2. Tùy bút
3. Đoàn tàu
-Kỹ năng tái hiện
kiến thức.
4. Ngông
5. Dòng chữ cuối cùng
6. Cuối mùa

7.Hi vọng
Ô chữ hàng dọc: Huấn Cao

- Kỹ năng trực quan.


cao vì đã khắc họa thành
công nhân vật Huấn Caonhân vật được đánh giá là
“đẹp nhất trong đời văn
Nguyễn Tuân” (Chu Văn
Sơn). Tiết học này chúng ta
sẽ cùng nhau tìm hiểu, khám
phá những vẻ đẹp cuả hình
tượng nhân vật Huấn Cao.

2 .Hoạt động hình thành kiến thức (30 phút)
a)Mục tiêu nội dung:
- Hình tượng nhân vật Huấn Cao.
- Quan niệm nghệ thuật của nhà văn Nguyễn Tuân.
- Hiểu được một số nét đặc sắc trong nghệ thuật xây dựng nhân vật.
b)Mục tiêu kỹ năng:
-Đọc hiểu văn bản.
-Phân tích nhân vật tự sự.
-Làm việc nhóm.
-Thuyết trình.
c)Phương pháp, phương tiện:
-Phương pháp:
+ Thảo luận nhóm.
+ Vấn đáp, gợi mở.
+ Giảng bình.


-Phương tiện:

+ Bảng con, bút lông.
+ Sách giáo khoa.
+ Vở ghi.
d)Hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA
GV&HS

NỘI DUNG CẦN ĐẠT

KĨ NĂNG

Hoạt động 1: Chuyển
giao nhiệm vụ học tập.
Qua việc đọc và tìm hiểu
tác phẩm, em cảm nhận gì
về nhân vật Huấn Cao?
HS: - là người viết chữ
đẹp
- là người có khí phách
- là người có tâm.
Giáo viên chốt 3 vẻ đẹp
của hình tượng nhân vật
và giao nhiệm vụ cho các
nhóm tìm hiểu
Nhóm 1: Tìm những chi
tiết trong tác phẩm để
chứng minh vẻ đẹp tài
năng của Huấn Cao ?
Nhóm 2: Tìm những chi
tiết trong tác phẩm và

phân tích để chứng minh
vẻ đẹp khí phách của
Huấn Cao ?
Nhóm 3: Tìm những chi
tiết trong tác phẩm chứng

- Kỹ năng đọc hiểu
- Nắm được nhưng nét chính - Kỹ năng phân tích
về vẻ đẹp nhân vật Huấn Cao.

- Kỹ năng phát hiện

- Hiểu được quan niệm nghệ chi tiết.
thuật của nhà văn Nguyễn
Tuât.

- Hiểu được mục đích của nhà
văn Nguyễn Tuân qua việc xây
dựng hình tượng nhân vật
Huấn Cao.


vẻ đẹp tâm hồn của Huấn
Cao?
Nhóm 4: Nhận xét về
nghệ thuật xây dựng nhân
vật? Có thể đánh giá khái
quát gì về nhân vật Huấn
Cao? Qua việc xây dựng
hình tượng nhân vật Huấn

Cao, nhà văn Nguyễn
Tuân muốn gửi gắm
những quan niệm gì về
cái Đẹp?

- Đọc hiểu văn bản
- Phát hiện chi tiết
- Khái quát ý nghĩa
chi tiết
- Làm việc nhóm

Hoạt động 2: Thực hiện
nhiệm vụ học tập.
Bước 1: Cho hoc sinh
thảo luận
-Học sinh thảo luận, giáo
viên quan sát, kịp thời
tháo gỡ những khó khăn
của học sinh.
- Sau khi nghe đại diện
nhóm báo cáo, học sinh
các nhóm khác bổ sung,
phản biện.
Bước 2: Cho hoc sinh
báo cáo kết quả thảo
luận, các nhóm tham gia
phản biện và giáo viên

- Thuyết trình

chốt ý khắc sâu kiến
thức

2. Nhân vật Huấn Cao
a. Vẻ đẹp tài năng.

 Thao tác 1: Nhóm - Tài năng của Huấn Cao được
miêu tả gián tiếp qua lời đồn: “
1 trình bày sản phẩm
…hay là người mà vùng tỉnh
- Học sinh các nhóm bổ Sơn vẫn khen là có tài viết chữ
rất nhanh và rất đẹp”
sung, phản biện hoàn - Lời ngợi ca và mơ ước cháy
bỏng của Viên Quản Ngục: “
thiện sản phẩm.
Chữ ông Huấn Cao đẹp lắm,
vuông lắm có được chữ của
Giáo viên đánh giá và
ông Huấn là như có một vật
giảng bình chốt ý.
báu trên đời”.
“Chữ” ở đây là chữ Hán - Qua hành động và thái độ bất
chấp tính mạng của Viên Quản
- thứ chữ khối vuông,
ngục.
được viết bằng bút lông,
<=> Huấn Cao là một nghệ
vừa có tính chất tạo hình
sĩ tài hoa trong nghệ thuật

vừa ít nhiều mang dấu ấn thư pháp. Qua đó nhà văn
cá tính, nhân cách người Nguyễn Tuân bộc lộ sự
viết. Người viết chữ đẹp
ngưỡng mộ, trân trọng với
những người tài hoa và nghệ
được coi là nghệ sĩ và
viết chữ được xem là một thuật thư pháp cổ truyền của
dân tộc
hành vi sáng tạo nghệ
thuật, một hoạt động sản
sinh cái đẹp. Bộ môn
nghệ thuật ấy được gọi là
thư pháp.
GV trình chiếu hình ảnh
về thư pháp để giúp HS
cảm nhận rõ hơn.
 Thao tác 2: Nhóm
2 trình bày sản phẩm

b. Vẻ đẹp khí phách.
- Trước khi vào ngục:
+ Là thủ lĩnh trong phong trào


Học sinh các nhóm bổ
sung, phản biện hoàn
thiện sản phẩm.
- Giáo viên đánh giá và
giảng bình:
Nguyễn Du từng viết: “

Hùm thiêng khi đã sa cơ
cũng hèn”. Tuy nhiên
Huấn Cao nằm ngoài qui
luật ấy. Trong ngục thất
ông vẫn hiên ngang, bất
khuất, ung dung tự tại.
Điều đó bộc lộ qua hành
động lạnh lùng dỗ gông,
bỏ ngoài tai lời đe dọa
của tên lính áp giải, thái
độ thản nhiên nhận rượu
thit, lời nói tỏ ra khinh
bạc với quản ngục. Đúng
là khí phách của một bậc
anh hùng “phú quí bất
năng dâm, bần tiện bất
năng di, uy vũ bất năng
khuất”

chống lại triều đình
- Khi vào ngục:
+ Không thèm chấp, không
thèm để ý đến câu nói của
những tên lính
+ Hành động “dỗ gông”
-> thái độ coi thường chốn
ngục tù.
- Thản nhiên nhận rượu thịt
như một việc vẫn làm trong cái
hứng sinh bình -> phong thái

tự do, ung dung, coi thường cái
chết.
- Trả lời Viên Quản Ngục bằng
thái độ khinh miệt: “Ngươi hỏi
ta muốn gì? Ta chỉ muốn có
một điều là nhà ngươi đừng
đặt chân vào đây nữa” ->
không quỵ lụy trước cường
quyền.
<=> Huấn Cao là trang anh
hùng dũng liệt, khí phách
hiên ngang, bất khuất.

 Thao tác 3: Nhóm
3 trình bày sản phẩm
Học sinh các nhóm bổ
sung, phản biện hoàn
thiện sản phẩm.
- Giáo viên đánh giá và
giảng bình:
Vẻ đẹp thiên lương trong
sáng: ông từ bỏ đặc
quyền
đặc lợi để đứng về phía
nhân dân đấu tranh cho
quyền lợi của họ. Khi vào

c. Vẻ đẹp tâm hồn
- Không vì vàng ngọc mà ép
mình viết câu đối -> là người

trọng nghĩa khinh lợi
- Khi biết được tấm lòng của
Viên Quản Ngục, Huấn Cao
đồng ý cho chữ: chỉ cho chữ
những người biết trọng cái tài,
quí cái đẹp
- Câu nói : “thiếu chút nữa ta
đã phụ mất một tấm lòng trong
thiên hạ”: thể hiện tấm lòng
trân trọng những người có sở


tù Huấn Cao vẫn giữ
nguyên vẹn tấm lòng ấy.
Điều đó thể hiện rõ ở lí
do ông cho chữ viên quản
ngục “cảm tấm lòng” chứ
không phải lung lay vì
tiền bạc, quyền thế.
Nguyễn Du từng khẳng
định “ Cái Tâm kia mới
bằng ba cái Tài, và có lẽ
đây mới chính là điều
khiến cho Huấn Cao tỏa
sáng ở chốn lao tù. V.
Goth có nói : “Trước một
trí tuệ vĩ đại tôi cúi đầu,
trước một trái tim vĩ đại,
tôi quỳ gối”. Huấn Cao là
nhân vật hội tụ mọi vẻ

đẹp: trí tuệ và trái tim
xứng đáng được tôn kính.

 Thao tác 4: Nhóm

thích thanh cao, có nhân cách
cao đẹp.
<=> Cái Tâm trong sáng, cao
cả

Học sinh các nhóm bổ
sung, phản biện hoàn
thiện sản phẩm.
- Giáo viên đánh giá và
giảng bình

<=> Bằng bút pháp lãng
mạn, Nguyễn Tuân đã xây
dựng thành công hình tượng
nhân vật Huấn Cao: một
người vừa có Tài, vừa có
Tâm. Hiên ngang, bất khuất
trước cái xấu, cái Ác; mềm
lòng trước cái Đẹp, cái Thiện

Thái độ trân trọng, ngợi
ca, nuối tiếc của nhà văn
trước một vẻ đẹp văn hóa
lâu đời đang có nguy cơ
mai một đồng thời là sự

thể hiện quan niệm thẩm
mĩ mà suốt đời nhà văn

* Quan niệm thẩm mĩ của
nhà văn:
- Cái Đẹp và Cái Thiện không
thể tách rời.
- Một nhân cách đẹp là sự
thống nhất cao cả giữa cái Tài
và cái Tâm,
-> Đây là quan niệm thẩm mĩ
tiến bộ. Qua đó bộc lộ tấm

4 trình bày sản phẩm


theo đuổi : cái Đẹp là sự
hòa hợp giữa cái Tâm và
cái Tài, cái Tài nhờ có
cái Tâm để mà “cháy
lên”, còn cái Tâm nhờ có
cái Tài để mà “tỏa sáng”
(R.Gam-da-tốp).

lòng yêu nước thầm kín của
nhà văn Nguyễn Tuân.

3. Hoạt động luyện tập (4 phút)
a)Mục tiêu:
-Củng cố nội dung bài học.

- Khắc sau kiến thức.
b)Phương pháp:
- Sử dụng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm.
c)Hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA
GV&HS
Củng cố kiến thức bằng
việc trả lời các câu hỏi
trắc nghiệm khách quan

NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Câu 1: Hành động rỗ rệp
thang gông của Huấn Cao
là biểu hiện của:
A.Dũng khí, không run sợ
trước cường quyền.
B. Hành động theo thói
quen
C. Sợ hãi, run rẩy
D. Nhân cách cao đẹp
Câu 2: Huấn Cao đồng ý
cho chữ Viên Quản ngục
vì:
A. Nể thầy thơ lại đã cầu
xin

KĨ NĂNG

- Quan sát, phát hiện
- Ghi nhớ

B. Cảm ơn quản ngục đã
biệt đãi
C. Vì muốn được nổi tiếng
D. Vì cảm tấm lòng “biệt
nhỡn liên tài” của quản
ngục.
Câu 3: Nhận định nào
đánh giá đầy đủ nhất về
nhân vật Huấn Cao?
A. Người anh hùng chọc
trời khuấy nước.
B. Người anh hùng thất
thế nhưng vẫn hiên
ngang
C. Một tấm lòng trong
thiên hạ
D. Một con người có tài,
có tâm, có khí phách
hiên ngang.
Câu 4: Thủ pháp nghệ
thuật tiêu biểu để xây
dựng hình tượng nhân
vật Huấn Cao?
A. Ẩn dụ
B. Nhân hóa
C. Tương phản, đối lập
D. Liệt kê
4. Hoạt động vận dụng: (4 phút)

a)Mục tiêu:
- Giúp học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết những vấn đề nảy sinh trong
cuộc sống.
- Hình thành thái độ với bản thân và với mọi người xung quanh.


b)Phương pháp:
-Sử dụng hệ thống câu hỏi vấn đáp.
c) Hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA
GV&HS

NỘI DUNG CẦN ĐẠT

KĨ NĂNG

- Giải quyết vấn đề hình
- Nêu được thực trạng
thành những kỹ năng .
- Thao tác 1: Giáo viên những giá trị văn hóa
truyền thống đang dần bị
gợi mở: Cuộc sống hiện
- Trân trọng vẻ đẹp văn
mai một.
đại ngày nay, những giá -Từ kiến thức của bài học, hóa truyền thống của dân
tộc cũng như vẻ đẹp nhân
trị văn hóa truyền thống học sinh biết trân trọng
cách của con người.
có còn được xem trọng? hơn những vẻ đẹp truyền
Suy nghĩ về trách nhiêm thống của dân tộc.

của tuổi trẻ trong việc giữ
gìn giữ gìn và phát huy
những giá trị truyền thống
ấy?
- Em học được gì từ hình
tượng nhân vật Huấn
Cao?
Thao tác 2: Nhận xét câu
trả lời của HS

- Đưa ra được một số giải
pháp cụ thể để góp phần
lưu giữ những giá trị văn
hóa truyền thống của dân
tộc.
- Bài học:
- Sống có bản lĩnh, có
khí phách.
Dù trong bất kì hoàn cảnh
nào cũng phải giữ “thiên
lương”, cái Tâm trong
sáng, tốt đẹp.

6. Hoạt động tìm tòi khám phá: (2 phút)


a)Mục tiêu:
- Tìm hiểu thêm một số kiến thức có liên quan đến bài học: Tìm hiểu thêm về nghệ
thuật thư pháp và sưu tầm những bức thư pháp cổ hiện nay còn được lưu giữ.
- Tìm hiểu nhân vật Viên Quản ngục và Cảnh cho chữ

b)Phương pháp:
- Đọc tài liệu, tìm hiểu kiến thức
c) Hoạt động:
- Học sinh về nhà tìm hiểu.
- Chuẩn bị nội dung tiếp theo: Nhân vật Viên Quản ngục và Cảnh cho chữ.