Bai giang CT bang quang - nieu dao Y4

Chẩn đoán và đIều trị
chấn thơng niệu đạo
Ths. Hoàng Long
Bộ MÔN NGOạI - đại học y Hà nội


đại cơng





Chấn thơng niệu đạo là cấp cứu thờng gặp trong tiết niệu
Cấu tạo gii phẫu chia niệu đạo nam giới thành niệu đạo trớc
và sau
Biểu hiện lâm sàng của chấn thơng niệu đạo trớc và sau
khác hẳn nhau về cơ chế, triệu chứng và điều trị
Xử trí chấn thơng niệu đạo cần kịp thời để tránh các biến
chứng nguy hiểm trớc mắt và các di chứng về sau.


ChÊn th¬ng niÖu ®¹o tríc

• Nguyªn nh©n - c¬ chÕ


Chấn thơng niệu đạo trớc
Phân loại tổn thơng GPB
1. đứt không hoàn toàn
- Giập vỡ vật xốp, tụ máu tầng sinh
môn

- Niệu đạo giập từ trong ra ngoài nh
ng hai đầu không tách xa nhau
2. đứt hoàn toàn
- đứt ngang vật xốp
- Hai đầu niệu đạo đứt rời xa nhau


ChÊn th¬ng niÖu ®¹o tríc
TriÖu chøng l©m sµng vµ chÈn ®o¸n
•

Hái bÖnh:

 C¬ chÕ, hoµn cảnh tai n¹n
 Đau chãi TSM, chảy m¸u miÖng s¸o, bÝ ®¸i

•

Thăm kh¸m:

 M¸u tô TSM hinh c¸nh bướm
 Chảy m¸u miệng s¸o
 ĐiÓm ®au chãi TSM
 Cầu bàng quang


Chấn thơng niệu đạo trớc
Cỏc hỡnh thỏi lõm sng

Giập vật xốp đơn thuần

Tụ máu TSM, không có chy máu niệu đạo, đái dễ



đứt niệu đạo không hoàn toàn

Tụ máu TSM, có chy máu niệu đạo
Khám có cầu bàng quang



đứt niệu đạo hoàn toàn

Tụ máu nớc tiểu lớn TSM
chy máu niệu đạo nhiều
Khám có bí đái, cầu bàng quang


Chấn thơng niệu đạo trớc


Chẩn đoán

Cơ chế gây tai nạn và triệu chứng lâm sàng
Chụp niệu đạo ngợc dòng
Thuốc cn quang tràn ra ngoàI niệu đạo
Thuốc cn quang đọng lại ở tầng sinh môn
Soi niệu đạo chẩn đoán đứt hoàn toàn hay

không hoàn toàn
Không đợc thm dò bằng sonde niệu đạo, có
thể gây tổn thơng thêm v nhim khun


ChÊn th¬ng niÖu ®¹o tríc
Diễn biến
•
•
•
•

BÝ ®¸i
Viªn tÊy níc tiÓu tÇng sinh m«n
Abces tÇng sinh m«n
HÑp niÖu ®¹o


ChÊn th¬ng niÖu ®¹o tríc
• X Quang hÑp niÖu ®¹o tríc


Chấn thơng niệu đạo trớc
Nguyên tắc điều trị
1. đánh giá đúng tổn thơng dựa trên
TCLS:

Bệnh nhân có đái đợc không
Mức độ chy máu niệu đạo
Mức độ tụ máu tầng sinh môn
Tinh trạng viêm tấy nớc tiểu tầng sinh môn

2. Nguyên tắc xử trí:
Mở thông bàng quang khi có bí đái
Mổ lấy máu tụ và cầm máu niệu đạo khi

có máu tụ lớn tầng sinh môn
Rạch mở rộng tầng sinh môn khi có viêm
tấy nớc tiểu tầng sinh môn


Chấn thơng niệu đạo trớc
điều trị cụ thể
1. Bệnh nhân đái đợc
2. Bệnh nhân không đái đợc
3. Trờng hợp có máu tụ vùng tầng sinh môn lớn
4. Trờng hợp đến muộn có viêm tấy nớc tiểu TSM
5. Phẫu thuật phục hồi niệu đạo ngay thi đầu



Khó phân định gia tổ chức niệu đạo lành chấn thơng
Ph thuc iu kin tng bnh vin

6. Phẫu thuật phục hồi niệu đạo thi hai
7. iu tr di chng hp niệu đạo

ChÊn th¬ng niÖu ®¹o sau

• Nguyªn nh©n - c¬ chÕ


ChÊn th¬ng niÖu ®¹o sau
x quang vì x¬ng chËu


ChÊn th¬ng niÖu ®¹o sau
Ph©n lo¹i tæn th¬ng GPB
1. Vỡ xương chậu 10% - 20%
2. Đứt niệu đạo sau: N® mµng 90%
3. Thương tổn phối hợp
 Vỡ bàng quang trong vµ ngoµi

phóc m¹c
 Tổn thương mạch m¸u - thần kinh

tiểu khung
 ®a chÊn th¬ng


Chấn thơng niệu đạo sau
Biểu hiện lâm sàng


Bệnh cnh chung của vỡ xơng chậu

Sốc vừa và nặng trong 75% trờng hợp
Tụ máu lớn trớc bàng quang, sau phúc mạc



Phát hin t niu o sau






Chy máu niệu đạo
Bí đái
Máu tụ quanh hậu môn
Thm trực tràng


Chấn thơng niệu đạo sau
Chẩn đoán


Chẩn đoán xác định

BN vỡ xơng chậu, bí đái, rỉ máu miệng sáo
đặt sonde niệu đạo
Chụp niệu đạo bàng quang ngợc dòng
Soi niệu đạo

Chẩn đoán phân biệt

Vỡ tuyến tiền liệt, đứt niệu đạo tuyến tiền
liệt
Vỡ bàng quang ngoài và trong phúc mạc


Chấn thơng niệu đạo sau
Diễn biến - biến chứng



Bí đái




Hẹp niệu đạo sau

Viêm tấy nớc tiểu vùng tiểu khung, hố ngồi trực tràng,
nhiễm trùng nhiễm độc
Biến chứng muộn

Viêm xơng kéo dài
Rò nớc tiểu
Suy thận

ChÊn th¬ng niÖu ®¹o sau
X quang hÑp niÖu ®¹o sau


Chấn thơng niệu đạo sau
Nguyên tắc điều trị toàn thân


Hồi sức chống sốc, chống suy hô hấp, tuần hoàn, bất động
chi gãy, gim đau



đánh giá đầy đủ thơng tổn phối hợp v ch nh m cp
cu cu tinh mng



Chỉ định mổ cấp cứu cầm máu, tht ng mch chu
trong khi khi máu t sau phúc mc tng nhanh


Chấn thơng niệu đạo sau
Thái độ xử trí thơng tổn niệu đạo
sau
Trờng hợp đến sớm
Không đợc cố đặt ống thông niệu đạo
Bất động bệnh nhân trên ván cứng
Không đợc chọc kim trên xơng mu khi có bí
đái

Mở thông bàng quang đơn thuần
Mở thông bàng quang và đặt ống thông niệu
đạo
Phục hồi lu thông niệu đạo ngay thi đầu
Phục hồi lu thông niệu đạo thi hai
điều trị di chứng hẹp niệu đạo sau





Chấn thơng niệu đạo sau
Thái độ xử trí thơng tổn niệu đạo
sau
Trờng hợp đến muộn, tụ máu sau phúc mạc lan rộng và viêm
tấy nớc tiểu vùng tiểu khung

Dẫn lu bàng quang
Dẫn lu triệt để ổ máu tụ và nớc tiểu vùng tiểu
khung
Kết hợp điều trị tích cực chống nhiễm trùng và
chống suy thận
Phục hồi lu thông niệu đạo thi hai


Chẩn đoán và đIều trị
chấn thơng bàng quang
Ths. Hoàng Long
Bộ MÔN NGOạI - đại học y Hà nội

đại cơng


Chấn thơng bàng quang trong 10 % vỡ xơng chậu, 10% - 15%
CTBK



Biểu hiện lâm sàng của chấn thơng bàng quang thờng bị
che lấp



Cần xử trí sớm chấn thơng bàng quang để tránh các biến
chứng nặng viêm phúc mạc, viêm lan nớc tiểu, viêm xơng chậu
và các di chứng về tiểu tiện và sinh dục


ChÊn th¬ng bµng quang

• Sinh lý bÖnh häc


ChÊn th¬ng bµng quang

• Nguyªn nh©n - c¬ chÕ