Báo cáo kết quả 5 năm thay sách giáo
khoa
A-Thuận lợi -khó khăn và những giải pháp cụ thể trong quá
trình triển khai
1-Thuận lợi
a,Nhận thức của giáo viên và các cấp quản lí giáo dục:
-Bậc tiểu họclà bậc học đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân
cách ở học sinh.Đây là bậc học cung cấp những tri thức khoa học ban đầu về
tự nhiên và xã hội, trang bị các phơng pháp,kỹ năng cơ bảnvề hoạt động nhận
thức và hoạt động thực tiễn bồi dỡng, phát huy tình cảm thói quen và đức tính
tốt đẹp của con ngời Việt Nam.Các môn học ở tiểu học đều có mối quan hệ
với nhau,hỗ trợ cho nhau,giúp cho học sinh tiểu học phát triển t duy lôgíc,bồi
dỡng và phát triển những thao tác trí tuệ cần thiết,nhận thức về thế giới hiện
thực nh:trừu tợng hoá,khái quát hoá,so sánh,dự đoán,chứng minh,bác bỏ.Qua
đó nó rèn cho học sinh phơng pháp suy nghĩ,phơng pháp suy luận,phơng pháp
giải quyết vấn đềgiúp học sinh phát triển trí thông minh,t duy độc lập sáng
tạo.
-Đổi mới nội dung chơng trình và sách giáo khoa là một bớc ngoặc quan trọng
giúp cho học sinh đợc học đầy đủ hơn,trang bị hoàn thiện hơnvề năm mặt giáo
dục:đức ,trí,lao,thể, mỹ.Nội dung chơng trình đợc phân bố đồng đều ở tất cả
các khối lớp.Cụ thể là:
+Đa một mảng kiến thức từ lớp 2 xuống lớp 1-từ lớp 3 xuống lớp 2;từ lớp 4
xuống lớp3;từ lớp 5 xuống lớp 4.
Nhờ đó nội dung chơng trình ở các khối không chênh lệch nhau:Không có
khối nào nhẹ quá,khối nào nặng quá.Trớc đây thờng có quan niệm: dạy lớp
1kiến thức không có gì:Toán chỉ có cộng trừ các số trong phạm vi mời-tiếng
Việt chỉ cần biết đọc là đạt yêu cầu, dạy lớp 3 chỉ có nhân chia trong bảng cửu
chơng.Nhng đến nay khái niệm đó không còn chơng trình của các khối phân
bố đồngđều,có sự tinh giản,bổ sung một số mảng kiến thức:có sự củng cố kiến
thức của lớp dới,mở rộngthêm một số nội dung cho phù hợp với yêu cầu và
trình độ lứa tuổi của các em.Mặt khác một số bài,một số môn trùng lặp đ-
ợclồng ghép(môn sức khoẻ đợc lồng vào môn tự nhiên xã hội).Ngoài ra cuối
mỗi học kì thờng có một số tiết cho giáo viên-học sinh tìm hiểu về lịch sử địa
phơng,tham quan,thực hành kỹ năng giữa kì qua đó giúp cho học sinh có điều
kiện gần gũi với thiên nhiên,liên hệ thực tế,phát huy đợc khả năng tự học,t duy
sáng tạo của mình.
b,Điều kiện về đội ngũ và cán bộ quản lý:
Đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lí là những ngời có thâm niên trong
nghề,gắn bó với trờng lớp nhiều năm tận tâm với nghề nghiệp,có trình độ
chuyên môn vững vàng nhiệt tình trong giảng dạy-chỉ đạo,tham dự đầy đủ các
lớp học thay sách do phòng mở.Trang thiết bị phục vụ cho giảng dạy và học
tập tơng đối đầy đủ (giáo viên có đồ dùng giảng dạy-học sinh có bộ đồ dùng
học tập)giúp cho việc hình thành kiến thức mới có nhiều thuận lợi(phát hiện
tiếng mới ở lớp 1,hình thành bảng nhân,bảng chia ở lớp 2&3)
Đợc sự quan tâm của chính quyền địa phơng ngay từ khi thay sách lớp 1 nhà
trờng đã có đầy đủ mỗi lớp 1 phòng giúp cho học sinh đợc học 10 buổi trên
tuần đáp ứng đợc với yêu cầu của chơng trình thay sách,có phòng
nhạc,hoạ,sân tập thể dụcgiúp các em đợc phát triển đầy đủ cả về
trí,thể,mỹ
II-Khó khăn
-Đại bộ phận giáo viên đều ở xa trờng(cách trờng từ 8 đến 12 cây số)
-Tranh ảnh phục vụ cho một số tiết,một số môn còn thiếu(kể chuyện theo
tranh,tranh ảnh phục vụ cho 1số tiết tập đọc,tập làm văn)
-Trang thiết bị phục vụ cho môn nhạc còn thiếu(đàn cho học sinh thực hành)
-Cha có đầy đủ giáo viên dạy các môn tự chọn.
-Trình độ tay nghề cha đồng đều,giáo viên có tuổi còn chiếm tỷ lệ tơng đối
cao.
III-Những giải pháp cụ thể
a,Tổ chức đội ngũ và bồi dỡng giáo viên
-Ngay từ đầu năm học ban giám hiệu đã lựa chon đội ngũ giáo viên dạy các
lớp thay sách:chọn ngời xếp việc-Giáo viên dạy các lớp thay sáchđều có trình
độ đạt chuẩn và trên chuẩn-tuỳ từng khối chọn ngời cho phù hợp.Giáoviên
đứng lớp phải là ngời có trình độ chuyên môn vững vàng nhiệt tình trong giảng
dạy.Chính vì thế hàng năm sau khi dự các lớp thay sách về,cùng với các đợt
sinh hoạt chuyên môn do phòng tổ chức ban giám hiệu cùng với tổ khối trởng
phát động phong trào hội giảng,hội thảo,xây dựng các tiết dạy mẫu,chuẩn mực
để mọi giáo viên trong hội đồng cùng dự, học tập và rút kinh nghiệm.Tổ chức
cho giáo viên xem băng các tiết dạy mẫu,trao đổi góp ý,đánh giá những gì đạt
đợc của tiết dạy,những gì tiết dạy còn vớng mắc cùng nhau thảo luận để tìm ra
phơng pháp tối u.Ngoài ra ban giám hiệu còn tổ chức cho giáo viên thờng
xuyên sinh hoạt chuyên môn hàng tuần hàng tháng theo tổ khối nêu những v-
ớng mắc trong quá trình giảng dạy cùng nhau tháo gỡ..Tất cả những công việc
trên đều nhằm một mục đích duy nhất là:Tất cả mọi giáo viên trong trờng (trừ
giáo viênsắp nghỉ hu)đều có thể đảm nhận công việc dạy từ lớp 1đến lớp 5 một
cách có hiệu quả.
b,Chỉ đạo việc thực hiện triển khai thay sách ở địa phơng:
-Ngay từ cuối năm học trớc nhà trờng đã lên kế hoạch chuẩn bị sách giáo
khoa,vở bài tập ,vở luyện cho năm học sau.
+100% giáo viênvà học sinh có đủ sách giáo khoa,vở luyện,vở bài tập cho
các môn học(sách giáo khoa phải là sách theo chơng trình mới có thể cũ nhng
phải đảm bảo đủ bài khong bị rách nát)
+Khối trởng lên kế hoạch dạy học cho cả buổi 1 và buổi 2 ngay từ đầu năm
học-Ban giám hiệu duyệt sau đó cho triển khai ở tất cả các khối lớp.Kế hoạch
buổi 1và buổi 2 cần phải đợc xắp xếp hài hoà tạo cho học sinh tinh thần học
tập thoaỉ mái(các môn toán-tiếng Việt đợc xắp xếp xen kẽ nhau giúp học sinh
không bị căng thẳng trong quá trình học tập).
+Trong các năm học trớc kết quả đánh giá học sinh đợc thực hiện song song
theo hai thông t (thông t 15&quyết định30).Song trong năm học này học sinh
toàn trờng nói riêng và học sinh tiểu học nói chung đều đợc đánh giá theo một
quyết định duy nhất (quyết định 30 của bộ giáo dụcvề việc đánh giá ,xếp loại
học sinh tiểu học).
-Ngay từ khi có văn bản hớng dẫn điều chỉnh việc dạy cho học sinh tiểu học
ban giám hiệu đã triển khai tới tay từng giáo viên thông qua các buổi họp hội
đồng,sinh hoạt chuyên môn một cách cụ thể:lựơc bỏ bài nào,cách điều chỉnh
nh thế nào ?để mọi giáo viên đều hiểu và dễ dàng thực hiện.Ban giám hiệu th-
ờng xuyên kiểm tra việc thực hiện của giáo viên qua dự giờ thăm lớp,ký duyệt
giáo án đánh giá nhận xét kịp thời kết quả thực hiện của giáo viên.
B-Kết quả đạt đợc sau 5 năm thực hiện chơng
trình sách giáo khoa:
1-Về mục tiêu ,yêu cầu nội dung và phơng pháp giáo dục tiểu
học.
a,Mục tiêu:Từng khối lớp cần đạt đợc yêu cầu tối thiểu về kiến thức kỹ
năng cơ bản của chơng trình:Đọc đúng,đọc rõ ràng,rành mạch ,lu loát,biết
ngắt nghỉ đúng,đọc có biểu cảm đoạn văn đoạn thơ hiểu ý nghĩa của bài đọc
bài học với tốc độ,yêu cầu qui định cho từng khối lớp,từng bài cụ thể.Chính vì
thế từng bài,từng môn giáo viên cần xác định rõ mục tiêu nhờ vậy mà hiệu quả
giờ dạy đợc nâng lên đáng kể.
b,Nội dung:Cấu trúc của từng môn,từng khối đợc xắp xếp theo hớng đồng
tâm mở rộng,các môn học đều có mối quan hệ mật thiết với nhau-xoay quanh
một chủ đề nhất định.Nhờ đó học sinh nắm kiến thức đợc sâu hơn hiểu kỹ hơn
bản chất của vấn đề.
-Các môn học đều đợc xắp xếp theo một trình tự hợp lý:
+Một là :Bắt đầu đi từ kiến thức mà học sinh đã có từ lớp dới hoặc từ kiến
thức của bài trớc,tiết trớc.
+Hai là : Nội dung đi từ cụ thể đến t duy trừu tợng.
+Ba là : Phân chia nội dung dạy học thành những phần nhỏ hơn tạo điều kiện
cho học sinh nắm vững đợc kiến thức của phần trớc -trớc khi chuyển sang
phần sau.
C,Phơng pháp giáo dục tiểu học:
-Phơng pháp dạy học đợc đổi mới theo hớng phát huy tính chủ động sáng
tạo của học sinh:Thày là ngời tổ chức hớng dẫn các hoạt động-Trò trực tiếp
tham gia các hoạt động học tập nh:Phân tích,tìm hiểu chủ động chiếm lĩnh tri
thức.Chính vì vậy giờ học diễn ra nhẹ nhàng-Học sinh hào hứng sôi nổi trong
học tập qua đó giúp học sinh nhớ lâu hiểu đợc bản chất của vấn đề một cách
khoa học không máy móc áp đặt nh trớc kia.
II-Đánh giá kết quả học tập của học sinh trong những
năm thay sách.
*-Kết quả học tập:Trong 5 năm qua chất lợng học tập của học sinh đợc nâng
lên đáng kể-học sinh lu ban gần nh chấm dứt hẳn(chỉ còn 1 em diện hoà nhập
lu ban lớp 1 năm học 2002-2003-là năm học đầu tiên thay sách).Không có
học sinh bỏ học hoặc ngồi nhầm lớp cụ thể nh sau:
-Chất lợng lớp 1đợc nâng dần từ 98đến 99% tiến tới 100% cho đến nay
không những đạt 100% mà tỉ lệ khá giỏi còn đạt từ 80 đến 85%có lớp đạt
90%.
-Các lớp khác chất lợng cũng đợc nâng lên đáng kể chất lợng đại trà đều đạt
từ 95đến 100% những năm gần đây nhiều khối,nhiều lớp đều đạt 100% tỷ lệ
khá giỏitừ 60 đến 80%.
*Có đợc những kết quả trên là do:
-Ban giám hiệu đã chỉ đạo giáo viên tổ chức các hoạt động học tập: sôi nổi
nhẹ nhàng gây hứng thú học tập giúp cho học sinh hào hứng tham gia một
cách tích cực chủ động qua đó giúp các em nhớ lâu hiểu sâu phấn khởi trong
học tập.
-Ban giám hiệu thờng xuyên giúp đỡ giáo viên trau dồi chuyên môn nghiệp
vụ:Dự giờ thăm lớp thờng xuyên góp ý chỉnh sửa giúp giáo viên thay đổi hình
thức giảng dạy tạo cho học sinh tâm trạng thoả mái gây đợc hứng thú trong
học tập.
III,Chất lợng giảng dạy và trình độ chuyên môn của
giáo viên.
*Ưu điểm:
-Chất lợng giảng dạy của giáo viên tăng lên rõ rệt:chất lợng đại trà đợc nâng
cao,chú trọng nhiều tới tỷ lệ học sinh xếp loại giỏi-thi đạt điểm giỏi ở tất cả
các khối lớp.Đặc biệt các môn đánh giá bằng định tính các em không bị mặc
cảm bị điểm kém bởi vì hôm nay các em cha hoàn thành thì các em vẫn còn cơ
hội để phấn đấu hoàn thành trong tiết sau,bài sau.Nhờ đó các em không chán
học bỏ học khi mình bị điểm kém.
-Trình độ chuyên môn của giáo viên đợc tăng lên đáng kể:Giáo viên đợc học
tập chuyên môn nâng cao tay nghề,đổi mới phơng pháp giảng dạy biết phối
hợp nhịp nhàng các phơng pháp dạy học.Trong một tiết đã phân chia hệ thống
câu hỏi theo từng đối tợng học sinh:giỏi,khá,trung bình,yếu.Đa hệ thống câu
hỏi ,dạng bài phù hợp để kích thích học sinh khá giỏi phát huy đợc khả năng
vốn có của mình,biết gợi mở cho học sinh yếu bằng những câu hỏicó tính chất
động viên, khích lệ giúp học sinh yếu vơn lên,tự tin để trả lời không e dè sợ
sệt.Nhờ đó kích thích đợc các em học tập:Học sinh giỏi đợc phát triển,học sinh
yếu theo kịp chơng trình-không cảm thấy chán học .Do đó trong 5 năm qua
không có hiện tợng học sinh bỏ học.
-Chơng trình mới chú trọng nhiều tới kỹ năng :nghe, nói,đọc ,viết-giúp cho
các em tiếp cận,làm quen nhiều tới kỹ năng giao tiếp:Giao tiếp với bạn với
thầy cô -thông qua tất cả các môn học.Chơng trình mới chú trọng nhiều tới kỹ
năng ứng xử,giao tiếp (Đáp lời đối thoại,chuyển từ chuyện sang kịch,mở rộng
cốt truyện theo yêu cầutrong chơng trình tập làm văn).Đặc biệt mảng kiến
thức:viết đơn từ,điền vào giấy tờ in sẵn,viết thĐợc lồng từ chơng trìng tập
làm văn lớp 2 mở rộng nâng cao ở các lớp trên nhờ đó mà kỹ năng hành văn
của học sinh đợc nâng lên rõ rệt.
-Kiến thức cơ bản đợc hình thành theo hớng đồng tâm mở rộng,đặc biệt mỗi
chủ đề,chủ điểm đều có các dạng bài xoay quanh chủ đề đó.Mặt khác tất cả
các phân môn đều có mối quan hệ mật thiết với nhau-đòi hỏi giáo viên cần có
nghiệp vụ s phạm để gợi mở,dẫn dắt học sinh tiếp cận vấn đề từ dễ đến khó.Ví
dụ :đọc văn bản-hiểu văn bản-phân tích văn bản-rút ra kiến thức cơ bản của
bài.Nhờ đó học sinh hào hứng tham gia các hoạt động học tập.
*Nội dung kiến thức tơng đối trọng tâm xoáy quanh một chủ đề-chính vì thế
tôi nhận thấyhọc sinh tiếp thu bài tơng đối nhanh không có tình trạng nghe
mà không hiểu.
-Phơng pháp dạy học theo hớng đổi mới:Ngời thày tập trung vào việc tổ chức
các hoạt động học tập cho học sinh-các hoạt động này đợc mọi đối tợng học
sinh tham gia theo hình thức:cá nhân,nhóm đôi,nhóm 4,nhóm theo sở
thích,nhóm theo sở trờng:Học sinh quan sát ,tiếp súc với tài liệu, nguồn
thông tin,tập trung suy nghĩ để phát hiện kiến thức,thực hành trên các vật liệu
mớiDo đó trong một giờ học-học sinh đợc sôi nổi bày tỏ quan điểm của
mình với bạn bè, thày cô giúp các em tự tin hơn,sôi nổi,hào hứng tiếp thu kiến
thức 1 cách chủ động,tự tin phát hiện ra bản chất của vấn đề,nhờ đó các em
nhớ lâu,nhớ sâu và nhớ chính xác.Nhờ đó mà giờ học diễn ra nhẹ nhàng sinh
động và có hiệu quả cao.
*Nhợc điểm:
-Nội dung chơng trình còn rèn nhiều tới kỹ năng nói-kỹ năng viết số lợng các
tiết còn ít(tập làm văn).
-Lợng tiết còn phân bố nhiều cho một mảng kiến thức: Thêm trạng ngữ cho
câu Luyện từ-câu lớp 4.
-Thay đổi hình thức đánh giá nên 1 số giáo viên còn lúng túng.
IV-Công tác quản lý