Hớng dẫn giải toán có lời văn cho học
sinh lớp1
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
Phòng giáo dục và đào tạo yên mỹ
-----------&&&-----------
Kinh nghiệm sáng kiến
Hớng dẫn giải toán có lời văn cho học sinh lớp 1
Ngời thực hiện: Lu Thị Chinh Nga
Tổ chuyên môn: Lớp 1
Trờng : Tiểu học Yên Phú I
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
1
Kinh
nghiệm sáng kiến
Hớng dẫn giải toán có lời văn cho học
sinh lớp1
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
Năm học: 2008-2009
Mục lục
Phần i- đặt vấn đề Trang 3
Phần II- nội dung và phơng pháp 4
ChơngI : Lý do chọn đề tài 4
A. Cơ sở lý luận. 4
B. Cơ sở tâm lý 4
C. Phơng pháp dạy giải toán có lời văn cho học sinh lớp 1 5
ChơngII:Nội dung đề tài 5
A. Nội dung kiến thức 5
B. Phơng pháp nghiên cứu 11
I.Tài liệu nghiên cứu 11
II.Phạm vi nghiên cứu 11
III. Phơng pháp nghiên cứu 12
IV. Các bớc tiến hành 12
C.Quá trình nghiên cứu và thực nghiệm 12
I. Kết quả điều tra từ năm 2005-2008 12
II. Tìm ra điểm yếu của học sinh 13
III.Quá trình nghiên cứu và thực nghiệm 13
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
2
Kinh
nghiệm sáng kiến
Hớng dẫn giải toán có lời văn cho học
sinh lớp1
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
IV. Kết quả thực nghiệm 20
D. Bài học kinh nghiệm 21
Chơng III: Vấn đề hạn chế và ý kiến đề xuất 22
A. Hạn chế và hớng nghiên cứu tiếp 22
B. ý kiến đề xuất 22
Phần III- kết luận chung 23
Phần I- đặt vấn đề:
Dạy học trong đổi mới giáo dục Tiểu học là dạy học sinh tự tìm tòi,
phát hiện thông qua tình huống ví dụ cụ thể dạy cách học cho học
sinh.Giáo viên là ngời tổ chức, hớng dẫn các hoạt động học, học sinh tham
gia các hoạt động để hình thành kiến thức.
Một điều quan trọng trong đổi mới phơng pháp dạy học là xây dựng
một môi trờng học toán tự nhiên, thoải mái với học sinh. Học sinh không
cảm thấy kiến thức môn toán xa lạ với cuộc sống thực, không để giờ học
toán nặng nề, có nhiều bài gây mệt mỏi cho học sinh và mất đi hứng thú
trong học tập.
Kiến thức toán 1 khá đơn giản, hầu hết bắt đầu từ cuộc sống, giáo
viên hoàn toàn có thể hớng dẫn học sinh từ kinh nghiệm đã có để hình
thành kiến thức mới trong môn toán. Giáo viên giúp đỡ để mọi học sinh
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
3
Kinh
nghiệm sáng kiến
Hớng dẫn giải toán có lời văn cho học
sinh lớp1
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
đều thích học toán và thấy mình có khả năng học đợc và học tốt môn toán
tạo ra hứng thú và niềm tin về khả năng học toán của học sinh.
Song, qua nhiều năm dạy ở khối 1,và qua các đợt tổng kết chuyên đề thì
còn nhiều giáo viên băn khoăn về việc dạy toán có lời văn cho học sinh lớp
1 sao cho các em dễ hiểu tiếp thu tốt và đạt kết quả cao. Với kinh nghiệm
của bản thân và tham khảo đồng nghiệp tôi mạnh dạn đa ra một số vấn đề
về phơng pháp dạy toán có lời văn cho học sinh lớp 1dễ nhớ và thực hành
tốt để giúp các em có nền móng vững chắc để học tiếp việc giải toán ở các
lớp trên.
Phần II-nội dung và phơng pháp:
CHƯƠNG I: Lý do chọn đề tài
A.cơ sở lý luận:
Khả năng giải toán có lời văn chính là phản ánh năng lực vận dụng
kiến thức của học sinh. Học sinh hiểu về mặt nội dung kiến thức toán học
vận dụng vào giải toán kết hợp với kíên thức Tiếng Việt để giải quyết vấn
đề trong toán học. Từ ngôn ngữ thông thờng trong các đề toán đa ra cho
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
4
Kinh
nghiệm sáng kiến
Hớng dẫn giải toán có lời văn cho học
sinh lớp1
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
học sinh đọc hiểu biết hớng giải đa ra phép tính kèm câu trả lời và
đáp số của bài toán.
Giải toán có lời văn góp phần củng cố kiến thức toán, rèn luyện kỹ
năng diễn đạt, tích cực góp phần phát triển t duy cho học sinh tiểu học.
Đó là nguyên nhân chính mà tôi chọn đề tài nghiên cứu:Phơng pháp
dạy toán có lời văn cho học sinh lớp 1.
B.cơ sở tâm lý:
Đối với trẻ là học sinh lớp 1, môn toán tuy có dễ nhng để học sinh đọc-
hiểu bài toán có lời văn quả không dễ dàng, vả lại việc viết lên một câu lời giải
phù hợp với câu hỏi của bài toán cũng là vấn đề không đơn giản. Bởi vậy nỗi
băn khoăn của giáo viên là hoàn toàn chính đáng.
Vậy làm thế nào để giáo viên nói học sinh hiểu , học sinh
thựchành diễn đạt dúng yêu cầu của bài toán.
Đó là mục đích chính của đề tài này.
c.Phơng pháp dạy toán có lời văn cho học sinh lớp
Một:
Dạy cho học sinh nhận biết về cấu tạo của bài toán có lời văn.
Đọc hiểu phân tích tóm tắt bài toán.
Giải toán đơn về thêm(bớt ) bằng một phép tính cộng ( trừ).
Trình bày bài giải gồm câu lời giải + phép tính + đáp số.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
5
Kinh
nghiệm sáng kiến
Hớng dẫn giải toán có lời văn cho học
sinh lớp1
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
Tìm lời giải phù hợp cho bài toán bằng nhiều cách khác nhau.
CHƯƠNG II: Nội dung đề tài
A.Nội dung kiến thức:
Mức độ 1: Ngay từ đầu học kỳ I các bài toán đợc giới thiệu ở mức độ
nhìn hình vẽ- viết phép tính. Mục đích cho học sinh hiểu bài toán qua hình vẽ,
suy nghĩ chọn phép tính thích hợp.
Thông thờng sau mỗi phép tính ở phần luyện tập có một hình vẽ gồm 5 ô
vuông cho học sinh chọn ghi phép tính và kết quả phù hợp với hình vẽ. Ban
đầu để giúp học sinh dễ thực hiện sách giáo khoa ghi sẵn các số và kết quả :
VD: Bài 5 trang 46
a)
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
6
Kinh
nghiệm sáng kiến
Hớng dẫn giải toán có lời văn cho học
sinh lớp1
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
Chỉ yêu cầu học sinh viết dấu cộng vào ô trống để có : 1 + 2 = 3
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
7
Kinh
nghiệm sáng kiến
1 2 = 3
Hớng dẫn giải toán có lời văn cho học
sinh lớp1
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
b) Đến câu này nâng dần mức độ học sinh phải viết cả phép tính và
kết quả
1 + 1 = 2
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
8
Kinh
nghiệm sáng kiến
Hớng dẫn giải toán có lời văn cho học
sinh lớp1
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
Và yêu cầu tăng dần, học sinh có thể nhìn từ một tranh vẽ bài 4 trang 77
diễn đạt theo 2 cách .
Cách 1: Có 8 hộp thêm 1 hộp , tất cả là 9 hộp.
8 + 1 = 9
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
9
Kinh
nghiệm sáng kiến
Hớng dẫn giải toán có lời văn cho học
sinh lớp1
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
Cách 2: Có 1 hộp đa vào chỗ 8 hộp , tất cả là 9 hộp.
1 + 8 = 9
Tơng tự câu b : Có 7 bạn và 2 bạn đang đi tới. Tất cả là 9 bạn.
Cách 1:
7 + 2 = 9
Cách 2:
2 + 7 = 9
Đến bài 3 trang 85
Học sinh quan sát và cần hiểu đợc:
Lúc đầu trên cành có 10 quả. Sau đó rụng 2 quả . Còn lại trên cành 8 quả.
10 - 2 = 8
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
10
Kinh
nghiệm sáng kiến
Hớng dẫn giải toán có lời văn cho học
sinh lớp1
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
ở đây giáo viên cần động viên các em diễn dạt _ trình bày miệng ghi đúng
phép tính .
T duy toán học đợc hình thành trên cơ sở t duy ngôn ngữ của học sinh.
Khi dạy bài này cần hớng dẫn học sinh diễn đạt trình bày động viên các
em viết đợc nhiều phép tính để tăng cờng khả năng diễn đạt cho học sinh.
Mức độ 2: Đến cuối học kì I học sinh đã đợc làm quen với tóm tắt bằng lời:
Bài 3 trang 87
B, Có : 10 quả bóng
Cho : 3 quả bóng
Còn : quả bóng
10 - 3 = 7
Học sinh từng bớc làm quen với lời thay cho hình vẽ, học sinh dần dần
thoát ly khỏi hình ảnh trực quan từng bớc tiếp cận đề bài toán. Yêu cầu học
sinh phải đọc và hiểu đợc tóm tắt, biết diễn đạt đề bài và lời giải bài toán bằng
lời, chọn phép tính thích hợp nhng cha cần viết lời giải.
Tuy không yêu cầu cao,tránh tình trạng quá tải với học sinh, nhng có thể
động viên học sinh khá giỏi làm nhiều cách , có nhiều cách diễn đạt từ một
hình vẽ hay một tình huống sách giáo khoa.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~
11
Kinh
nghiệm sáng kiến