SKKN Một số BIỆN PHÁP quản lý việc tự làm, sử dụng, bảo quản thiết bị dạy học THCS

MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ VIỆC TỰ LÀM, SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN
THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở TRƯỜNG THCS
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CSVC
TBDH
PHBM
SKKN
THCS
VD
ĐDDH
UBND
GD&ĐT
SL

Cơ sở vật chất
Thiết bị dạy học
Phòng học bộ môn
Sáng kiến kinh nghiệm
Trung học cơ sở
Ví dụ
Đồ dùng dạy học
Uỷ ban nhân dân
Giáo dục và đào tạo
Số lượng

1


MỤC LỤC
A. PHẦN ĐẶT VẤT ĐỀ. 1
I. Lý do chọn đề tài: 1

II. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu: 2
III. Mục đích của đề tài: 2
IV. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu: 3
B. PHẦN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. 4
I. Cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn. 4
1. Cơ sở lý luận: 4
1.1. Khái niệm cơ sở vật chất và thiết bị dạy học: 4
1.2. Nội dung cơ sở vật chất và thiết bị dạy học: 4
1.3. Vị trí của cơ sở vật chất và thiết bị dạy học: 4
1.4. Vai trò của cơ sở vật chất và thiết bị dạy học: 4
1.5. Yêu cầu của cơ sở vật chất và thiết bị dạy học: 5
1.6. Quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học: 5
1.7. Nội dung của quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học: 5
1.8. Chức năng của quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học: 5
2


2. Cơ sở thực tiễn: 5
II. Thực trạng của vấn đề: 6
1. Đặc điểm tình hình nhà trường: 6
1.1. Thuận lợi: 6
1.2. Khó khăn: 6
2. Một số kết quả đạt được trong quản lý việc tự làm, sử dụng và bảo quản đồ dùng
dạy học: 7
III. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề: Để quản lý việc tự làm, sử dụng và
bảo quản thiết bị dạy học có hiệu quả, tôi xin đề xuất một số biện pháp chính như
sau: 7
1. Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, giáo viên, nhân viên trong
việc làm, sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học: 7
2. Bồi dưỡng kỹ năng làm, sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học cho giáo viên: 8

3. Kế hoạch hoá công tác tự làm TBDH: 9
3.1. Xây dựng kế hoạch: 9
3.2 Tổ chức thực hiện kế hoạch: 9
3.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch: 10
3.4. Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch: 11
4. Sử dụng biện pháp hành chính và biện pháp thi đua trong quản lý việc tự làm, sử
dụng và bảo quản thiết bị dạy học. 12
4.1. Biện pháp hành chính: 12
3


5. Xã hội hoá công tác xây dựng thiết bị dạy học: 14
IV. Hiệu quả của SKKN: 15
C. PHẦN KẾT LUẬN.. 18
I. Những bài học kinh nghiệm: 18
II. Một số kiến nghị: 18
1. Đối với người quản lý thiết bị. 18
2. Đối với giáo viên sử dụng thiết bị 19
3. Đối với Bộ GD&ĐT: 20
4. Đối với UBND Huyện: 20
5. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo: 20
TÀI LIỆU THAM KHẢO.. 21

4


A. PHẦN ĐẶT VẤT ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài:
Bước vào thế kỷ XXI, nước ta đang đứng trước những thách thức vô cùng
mạnh mẽ. Thế giới đang tiến như vũ bão trên mặt trận sản xuất vật chất trong

khi nước ta đang ở tình trạng lạc hậu về nhiều mặt. Để vượt qua được những
thách thức đó, phải phát huy được nguồn lực con người. Giáo dục và đào tạo
giữ vai trò quan trọng trong việc phát huy nguồn lực đó. Nghị quyết Hội nghị
lần thứ 2 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII khẳng định: “Tiếp tục đổi
mới phương pháp giáo dục - đào tạo và tăng cường cơ sở vật chất trường học”
và “Sử dụng một phần vốn vay và viện trợ của nước ngoài để xây dựng cơ sở
vật chất cho giáo dục - đào tạo”.
Theo tinh thần Nghị quyết của Đảng, trước những yêu cầu cấp bách về chất
lượng giáo dục và đào tạo, Nhà nước đã, đang và sẽ tăng cường đầu tư cho các
trường học nhằm chấm dứt tình trạng trường lớp nghèo nàn, thiếu những thiết bị
dạy học tối thiểu, bằng mọi cách xây dựng và tăng cường cơ sở vật chất để
trường học trở thành một hệ thống hữu hiệu, một yếu tố chủ yếu nhằm đổi mới
phương pháp, đưa việc dạy học đến một tầm cao mới, đáp ứng đòi hỏi trước mắt
và lâu dài của sự nghiệp đất nước. Việc hiện đại hoá trường lớp, cơ sở vật chất
và thiết bị dạy học là công việc thiết thực nhưng phải thực hiện lâu dài. Để đổi
mới phương pháp dạy học, trước mắt các nhà trường cần phải sử dụng có hiệu
quả và bảo quản tốt cơ sở vật chất và thiết bị dạy học hiện có, tự làm thiết bị dạy
học, huy động các nguồn lực để tăng cường cơ sở vật chất và thiết bị dạy học.
Nhận thức được vai trò của thiết bị dạy học trong việc nâng cao chất lượng
giáo dục, trong những năm qua, sở đã chỉ đạo các phòng giáo dục tổ chức nhiều
5


cuộc thi tự làm đồ dùng dạy học như: Gian hàng đồ dùng thiết bị dạy học tự
làm, sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học đáp ứng được mục tiêu giáo dục. Tuy
vậy, do chưa có biện pháp quản lý hữu hiệu nên chất lượng của công tác này
chưa đạt hiệu quả cao cụ thể: trước tháng 9 năm 2016 công tác tự làm đồ dùng
còn hạn chế chưa thật chú trọng. Số lượng tham gia nhiều nhưng chất lượng
ĐDDH tự làm chưa đảm bảo, còn chồng chéo, nghèo nàn về chủng loại, đơn
điệu về hình thức, thẩm mỹ chưa thuận tiện trong việc sử dụng.

Xuất phát từ những lý do như trên, là một cán bộ quản lý, tôi luôn chăn trở và
suy nghĩ làm thế nào tìm ra những biện pháp quản lý cụ thể để nâng cao chất
lượng dạy học của trường. Một trong những vấn đề tôi chú trọng quan tâm
nhiều năm nay là vấn đề thiết bị dạy học. Do vậy tôi chọn và nghiên cứu đề tài:
“Một số biện pháp quản lý việc tự làm, sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học ở
trường THCS.
II. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu:
1. Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu việc tự làm, sử dụng và bảo quản thiết bị
dạy học của giáo viên; cách sắp xếp, theo dõi, bảo quản thiết bị dạy học của
nhân viên thiết bị; cách quản lý việc tự làm, sử dụng và bảo quản thiết bị dạy
học của Trường THCS
2. Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp quản lý việc tự làm, sử dụng và
bảo quản thiết bị dạy học ở Trường THCS.
3. Thời gian nghiên cứu, áp dụng: Từ tháng 9/2016 đến hết tháng 3/2017.
III. Mục đích của đề tài:
Nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên và nhân viên về việc tự làm, sử
dụng và bảo quản thiết bị dạy học trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy của
giáo viên và học tập của học sinh.
6


Giúp nhân viên thiết bị biết cách sắp xếp đồ dùng khoa học, ngăn nắp, biết
cách theo dõi chặt chẽ việc mượn và trả đồ dùng của giáo viên, có trách nhiệm
cao trong việc bảo quản đồ dùng và thiết bị.
Đẩy mạnh phong trào tự làm đồ dùng dạy học của của đội ngũ giáo viên.
Giúp giáo viên có kỹ năng tự làm, sử dụng đồ dùng phù hợp, có hiệu quả, nâng
cao chất lượng giờ dạy.
Nhằm rèn luyện cho học sinh kỹ năng thao tác với đồ dùng, có năng lực
khám phá, thực hành, sử dụng có hiệu quả đồ dùng trong giờ học và thực hành.
Giúp các bậc phụ huynh nhận thức được tác dụng của đồ dùng trong việc

nâng cao chất lượng học tập của học sinh, ủng hộ nhà trường trong việc bổ sung
mua sắm trang thiết bị đồ dùng dạy học.
Giúp việc quản lý đồ dùng, thiết bị chặt chẽ, tránh thất thoát, hư hỏng.
Tiết kiệm một phần kinh phí về việc mua sắm đồ dùng để chi vào các hoạt động
giáo dục khác.
IV. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu:
Đây là đề tài lần đầu tiên được nghiên cứu và áp dụng tại trường THCS so
với biện pháp quản lý việc tự làm, sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học năm
học 2015 - 2016, năm học này tôi sử dụng một số biện pháp mới như sau:
Xây dựng quy chế về việc tự làm, sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học cụ
thể, chặt chẽ.
Chỉ đạo các tổ chuyên môn bồi dưỡng cho giáo viên cách làm, sử dụng và
bảo quản đồ dung VD: Hướng dẫn cho toàn bộ giáo viên trong trường quy trình:
Tắt, mở máy chiếu, máy tính, bảng tương tác thông minh…
Chỉ đạo giáo viên tích cực tham khảo hướng dẫn cách làm đồ dùng dạy học
7


tự làm trên mạng internet. Động viên giáo viên tập thiết kế đồ dùng flash để ứng
dụng vào việc giảng dạy. Sử dụng biện pháp hành chính, biện pháp thi đua trong
việc thực hiện công tác tự làm, sử dụng và bảo quản đồ dùng và thiết bị dạy học.
Làm tốt công tác xã hội hóa tạo nguồn để mua sắm thêm một số đồ dùng phục
vụ giảng dạy.
B. PHẦN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn
1. Cơ sở lý luận:
1.1. Khái niệm cơ sở vật chất và thiết bị dạy học:
Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học là tất cả các phương tiện vật chất được huy động
vào việc giảng dạy, học tập và các hoạt động mang tính giáo dục khác để đạt được
mục đích giáo dục.

1.2. Nội dung cơ sở vật chất và thiết bị dạy học:
Cơ sở vật chất và thiết bị dạy và học bao gồm các thiết bị dùng chung, các thiết bị
trực quan, các thiết bị thực nghiệm bộ môn, các thiết bị nghe nhìn và các phương tiện
kỹ thuật phục vụ cho việc dạy và học.
Thiết bị dạy học được sản xuất, cung cấp hàng loạt, đồng bộ theo những tiêu chuẩn
kỹ thuật xác định của quốc tế hoặc trong nước là các thiết bị dạy học chính quy.
Ngoài ra còn có các thiết bị dạy học không chính quy do giáo viên và học sinh tự làm
hoặc sưu tầm, tận dụng cũng góp phần không nhỏ trong việc dạy học.
1.3. Vị trí của cơ sở vật chất và thiết bị dạy học:
Quá trình dạy học, giáo dục cấu thành bởi nhiều thành tố có liên quan chặt chẽ và
tương tác với nhau. Các thành tố cơ bản cấu thành quá trình dạy học là: Mục tiêu Nội dung - Phương pháp - Giáo viên - Học sinh - Thiết bị giáo dục. Các yếu tố cơ bản
này giúp thực hiện quá trình dạy học và mối quan hệ giữa chúng.
Mối quan hệ giữa các thành tố cấu thành quá trình dạy học trong đó cơ sở vật
chất và thiết bị dạy học là một thành tố không tách rời. Theo sơ đồ, các cặp thành tố
có quan hệ tương hỗ hai chiều. Việc điều khiển tối ưu các mối quan hệ của các thành
tố có thể coi là một nghệ thuật về mặt sư phạm. Cơ sở vật chất và thiết bị có mặt
8


trong quá trình nêu trên có vai trò như các thành tố khác không thể thiếu một thành tố
nào.
Như vậy, cơ sở vật chất và thiết bị là một bộ phận cấu thành không thể thiếu của
quá trình giáo dục, dạy học.
1.4. Vai trò của cơ sở vật chất và thiết bị dạy học:
Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học có vai trò quan trọng trong quá trình dạy học, là
một bộ phận của nội dung và phương pháp dạy học. Đảm bảo tính trực quan trong
dạy học, đảm bảo chất lượng kiến thức, thể hiện tường minh phương pháp làm việc,
giúp học sinh rèn luyện các kỹ năng, cho phép đa dạng hoá các loại hình dạy học.
Phương tiện kỹ thuật dạy học cũng có khả năng sư phạm to lớn: tăng tốc độ truyền tải
mà không làm giảm lượng thông tin, tạo điều kiện đi sâu vào bản chất sự vật và hiện

tượng, tiết kiệm thời gian, tạo hứng thú và lôi cuốn người học, cho phép cải tiến các
hình thức lao động sư phạm, tạo điều kiện cho học sinh thực hành rèn luyện kỹ năng,
tạo ra các tình huống sư phạm và “vùng hợp tác” giữa giáo viên và học sinh.
1.5. Yêu cầu của cơ sở vật chất và thiết bị dạy học:
Thiết bị dạy học phải đảm bảo các yêu cầu: tính khoa học (mức độ chuẩn xác trong
việc phản ánh hiện thực), tính sư phạm (sự phù hợp với các yêu cầu về mặt sư phạm
như độ rõ, kích thước, màu sắc, dễ sử dụng, phù hợp tâm lý học sinh), tính kinh tế
(giá thành tương xứng với hiệu quả giáo dục và đào tạo).
1.6. Quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học:
Là tác động có mục đích của người quản lý nhằm xây dựng, phát triển và sử dụng có
hiệu quả hệ thống cơ sở vật chất và thiết bị dạy học phục vụ đắc lực cho công tác giáo
dục và đào tạo.
1.7. Nội dung của quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học:
Bao gồm phòng thiết bị dạy học, phòng thực hành, phòng thí nghiệm, phòng học bộ
môn, thiết bị dạy học các môn học, các tài liệu trực quan: tranh ảnh, bản đồ, biểu
bảng…, các mô hình tự nhiên và nhân tạo, các dụng cụ thực nghiệm, các phương tiện
kỹ thuật, những điều kiện hỗ trợ khác: điện, nước…
Nội dung cơ bản của quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học: Xây dựng và bổ
sung thường xuyên để hình thành một hệ thống hoàn chỉnh cơ sở vật chất và thiết bị
9


dạy học. Duy trì, bảo quản cơ sở vật chất và thiết bị dạy học; sử dụng cơ sở vật
chấtvà thiết bị dạy học.
Để sử dụng tốt phải giải quyết một số vấn đề về mặt quản lý như đầu tư trang
bị, tạo điều kiện thuận lợi cho việc sử dụng, khai thác, nâng cao trình độ nghiệp vụ,
kỹ thuật và kỹ năng cho giáo viên, thực hiện nghiêm túc các quy định về chuyên
môn…
1.8. Chức năng của quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học:
Lập kế hoạch sử dụng trang bị, sửa chữa, bảo quản thiết bị dạy học; tổ chức việc thực

hiện kế hoạch; chỉ đạo; kiểm tra việc thực hiện kế hoạch và có các điều chỉnh thích
hợp để đảm bảo kế hoạch thực hiện được các mục tiêu đề ra.
2. Cơ sở thực tiễn:
Cơ sở lý luận đã cho ta hiểu đầy đủ về khái niệm, nội dung, vị trí, vai trò, yêu cầu,
cách quản lý về công tác tự làm, sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học. Thế nhưng,
thực tế trong các nhà trường hiện nay, thiết bị dạy học còn thiếu về số lượng, không
đảm bảo về chất lượng, không đồng bộ về cơ cấu, một số thiết bị đã cũ, hỏng, nguồn
kinh phí do nhà nước cấp, mua sắm thiết bị còn rất hạn hẹp.
Bên cạnh đó, việc quản lý và sử dụng các thiết bị dạy học hiện có của nhà trường còn
bất cập; nhận thức của cán bộ, giáo viên, về vai trò và ý nghĩa của thiết bị dạy học
trong giáo dục còn hạn chế; kỹ năng sử dụng, sửa chữa, bảo quản thiết bị còn yếu;
việc tổ chức dạy học các giờ thực hành còn hình thức, chiếu lệ... còn một số trường
THCS cũng nằm trong tình trạng kể trên.
Những khó khăn và bất cập trên mâu thuẫn với yêu cầu của việc đổi mới phương
pháp dạy học, với nguyện vọng của giáo viên được giảng dạy, với các thiết bị dạy học
phù hợp để nâng cao chất lượng bài giảng, với nguyện vọng và nhu cầu của học sinh
mong muốn được nắm bắt kiến thức một cách trực quan sinh động và rèn luyện kỹ
năng thực hành. Đây là cơ sở thực tiễn, là nguyên nhân để tôi tìm ra các biện pháp
nhằm quản lý hiệu quả việc tự làm, sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học đáp ứng
mục tiêu, chương trình giáo dục.
II. Thực trạng của vấn đề:
1. Đặc điểm tình hình nhà trường:
10


1.1. Thuận lợi:
Hiện nay các trường thường xuyên nhận được sự quan tâm chỉ đạo của sở, của
ngành, của các cấp chính quyền địa phương. Hầu như các nhà trường đều có đủ
phòng học, bàn ghế để học một ca và được trang bị một số đồ dùng, thiết bị phục vụ
giảng dạy.

Có nhân viên phụ trách riêng về công tác thiết bị.
Đa số đội ngũ giáo viên trẻ khoẻ, (60% dưới 30 tuổi), nhiệt tình, năng động,
100% giáo viên được tham gia tập huấn chuyên đề sinh hoạt chuyên môn thường
xuyên, đã bước đầu có kinh nghiệm. Một số giáo viên có ý thức tự làm đồ dùng dạy
học, biết cách sử dụng và bảo quản đồ dùng.
1.2. Khó khăn:
Thiết bị dạy học của các nhà trường đã được trang bị nhưng chưa đồng bộ. Một
số thiết bị được trên cấp từ những năm trước đã kém chất lượng. một số nhà trường
còn thiếu các phòng học chuyên dụng nên thiết bị dạy học sắp xếp chưa khoa học,
việc sử dụng chưa phát huy hết hiệu quả của thiết bị dạy học.
Nguồn kinh phí dành cho mua sắm, bổ sung thiết bị dạy học còn hạn hẹp.
Đội ngũ giáo viên trẻ, thiếu kinh nghiệm công tác. Một số giáo viên chưa có ý
thức làm đồ dùng, chưa biết sử dụng và bảo quản đồ dùng.
Nhân viên thiết bị một số trường còn thiếu kinh nghiệm trong việc sắp xếp, theo
dõi và bảo quản thiết bị dạy học.
Điều kiện kinh tế của nhân dân ở một số địa phương còn nhiều khó khăn nên
việc huy động các nguồn lực từ xã hội hóa còn hạn chế.
2. Một số kết quả đạt được trong quản lý việc tự làm, sử dụng và bảo quản đồ
dùng dạy học:
Nhà trường đã thực hiện đúng quy trình giao nhận nghiệm thu thiết bị dạy học,
đã kiểm tra về số lượng, chủng loại và chất lượng thiết bị đã được cấp, có biên bản
giao nhận đầy đủ.
Việc quản lý công tác tự làm đồ dùng: Các nhà trường đã phát động phong trào
thi đua tự làm đồ dùng dạy học cho cán bộ giáo viên và học sinh theo từng tổ nhóm
nhằm bổ sung các thiết bị thiếu hoặc đã cũ, không phù hợp.
11


Việc quản lý công tác sử dụng đồ dùng: Các trường đã cử giáo viên đi tham gia
học hỏi tập huấn sử dụng thiết bị dạy học các bộ môn ở các đơn vị bạn. Sau khi tập

huấn, các giáo viên đó đã vận dụng khá tốt những kiến thức, kỹ năng sử dụng thiết bị
dạy học và trở thành những hạt nhân trong nhóm, tổ chuyên môn về kỹ năng sử dụng
đồ dùng dạy học.
Việc quản lý công tác bảo quản đồ dùng: Các thiết bị đã được sắp xếp vào các
phòng để đưa vào phục vụ dạy và học tập kịp thời như yêu cầu môn học.
Việc quản lý đầu tư nguồn ngân sách nhằm tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị đã
được các nhà trường quan tâm nhiều hơn.
III. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề: Để quản lý việc tự làm, sử
dụng và bảo quản thiết bị dạy học có hiệu quả, tôi xin đề xuất một số biện pháp
chính như sau:
1. Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, giáo viên, nhân viên
trong việc làm, sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học:
Việc nâng cao nhận thức về công tác tự làm, sử dụng, bảo quản đồ dùng và thiết
bị dạy học là một việc vô cùng quan trọng. Các cán bộ, giáo viên, nhân viên có nhận
thức đúng đắn thì mới có tinh thần tự giác, có trách nhiệm cao trong công việc.
Vì vậy, ngay từ đầu năm học, nhân viên thiết bị cùng ban chuyên môn đã phổ
biến các văn bản pháp lý của nhà nước về công tác sử dụng thiết bị dạy học: Luật
Giáo dục, Điều lệ trường trung học, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của
Phòng, của Sở Giáo dục và Đào tạo…Trong các cuộc họp, Nhân viên thiết bị kết hợp
ban chuyên môn thường xuyên tuyên truyền về vai trò của đồ dùng trong việc nâng
cao chất lượng giáo dục. Họ thường xuyên tuyên truyền, nhắc nhở các giáo viên trong
tổ mình. Ngoài ra, Ban giám hiệu còn thường xuyên động viên, khích lệ tinh thần tự
giác học hỏi, lòng say mê sáng tạo trong công tác tự làm đồ dùng; ý thức, trách nhiệm
trong việc bảo quản đồ dùng và thiết bị dạy học của cán bộ, giáo viên.
Nhờ vậy, đội ngũ cán bộ, giáo viên và nhân viên trong nhà trường hiểu được tác
dụng của đồ dùng trong công tác dạy học. Từ đó có ý thức trách nhiệm hơn trong việc
tự làm, sử dụng và bảo quản đồ dùng.

12

2. Bồi dưỡng kỹ năng làm, sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học cho giáo
viên:
Thực hiện kế hoạch của Sở Giáo dục và Đào tạo về việc tập huấn việc sử dụng
thiết bị dạy học, Mỗi đơn vị đã cử giáo viên cốt cán tham gia các lớp bồi dưỡng đầy
đủ, đúng thành phần. Các cán bộ, giáo viên mà nhà trường lựa chọn để cử đi tập huấn
là các cá nhân có năng lực, có trách nhiệm trong công việc với mục đích nhằm tạo ra
những hạt nhân trong các tổ chuyên môn về việc sử dụng và tự làm thiết bị dạy học.
Sau khi tập huấn, các giáo viên nòng cốt đó có nhiệm vụ truyền đạt, hướng dẫn các
giáo viên trong tổ về phương pháp, kỹ năng sử dụng đồ dùng, thiết bị.
Mạng internet là một kho kiến thức khổng lồ cho đối với những người có lòng
say mê khám phá và có trách nhiệm trong công việc. Cách làm đồ dùng dạy học cũng
được các giáo viên đăng trên mạng rất nhiều. Vì vậy, giáo viên tích cực truy cập
mạng internet để tìm hiểu và học tập cách làm đồ dùng, trong đó đặc biệt chú ý đến
việc thiết kế đồ dùng bằng flash để ứng dụng vào giảng dạy các bài về hiện tượng vật
lý, các thí nghiệm về hoá học, sinh học... Đồ dùng được thiết kế dưới dạng này,
không những gây được hứng thú mà khả năng tiếp thu bài của học sinh cũng tăng lên
rất nhiều so với việc giáo viên chỉ giảng bằng lời hoặc minh hoạ bằng những hình ảnh
tĩnh. Đây là một việc làm không dễ dàng bởi không phải giáo viên nào cũng có khả
năng tin học, lòng say mê và sự kiên nhẫn. Vì vậy, tôi động viên các giáo viên có
năng lực về tin học tập thiết kế trước, sau đó nhờ các giáo viên này hướng dẫn các
giáo viên trong trường.
Song song với việc hướng dẫn giáo viên tự làm đồ dùng thì việc bồi dưỡng cho
giáo viên kỹ năng sử dụng đồ dùng cũng được tôi chú trọng. Ban giám hiệu đã chỉ
đạo các tổ chuyên môn tổ chức cho giáo viên xây dựng giáo án mẫu, dạy mẫu một số
giờ thực hành các môn vật lý, hoá học, sinh học, công nghệ... Sau khi dạy, cùng với
nhận xét góp ý các nội dung khác phải chú ý dành một thời gian thoả đáng để nhận
xét về việc chuẩn bị, khai thác và sử dụng thiết bị trong giờ dạy mẫu nhằm làm cho
giáo viên thấy được những ưu điểm, tồn tại trong việc chuẩn bị và sử dụng đồ dùng.
Qua đó, các giáo viên cùng dự cũng rút ra được những bài học để giờ sau giảng dạy

tốt hơn.
13


Ngoài ra, ban giám hiệu phân công những giáo viên sử dụng đồ dùng thành thạo
hướng dẫn những giáo viên còn yếu, giáo viên mới ra trường chưa có kinh nghiệm
trong việc sử dụng đồ dùng.
Ban giám hiệu cũng thường xuyên động viên cán bộ, giáo viên tăng cường sưu tầm
các sách báo, tạp chí hướng dẫn việc tự làm, sử dụng thiết bị dạy học phục vụ cho
việc tự bồi dưỡng của giáo viên.
Qua việc chỉ đạo bồi dưỡng từ tổ đến các cá nhân, tất cả cán bộ và giáo viên
trong trường đã có kỹ năng cơ bản về việc sử dụng đồ dùng, không còn tình trạng
thao tác với đồ dùng lúng túng trong giờ giảng. Các giáo viên tự tin hơn với những
loại tiết có sử dụng đồ dùng trực quan.
3. Kế hoạch hoá công tác tự làm TBDH:
3.1. Xây dựng kế hoạch:
Sau khi nhân viên thiết bị cùng giáo viên bộ môn kiểm tra, phân loại và thống kê
các đồ dùng, thiết bị của năm học trước, tôi đã tiến hành để xây dựng kế hoạch cho cả
năm học. Căn cứ để xây dựng kế hoạch là văn bản chỉ đạo của các cấp, kế hoạch về
việc cung cấp đồ dùng của Sở Giáo dục, đề nghị, yêu cầu về thiết bị của các tổ
chuyên môn, khả năng tự làm của giáo viên (nguồn vật liệu, vật tư, dụng cụ, kỹ
thuật…), nguồn kinh phí mà nhà trường có thể đáp ứng cho việc mua sắm, hỗ trợ,
thuê mượn... Để bản kế hoạch mang tính khả thi, tôi yêu cầu các tổ chuyên môn bàn
bạc, đăng ký các thiết bị tự làm hoặc cải tiến.
Dựa vào các căn cứ trên, tôi đã chia kế hoạch chung thành các kế hoạch từng phần
như sau:
•

Kế hoạch tự làm đồ dùng dạy học.

•

Kế hoạch sửa chữa, cải tiến đồ dùng thiết bị.

•

Kế hoạch mua bổ sung đồ dùng thiết bị.
Các kế hoạch trên được xây dựng và tiến hành ngay từ đầu năm học. Ngoài ra,
trong quá trình tổ chức, kiểm tra việc thực hiện, có thể điều chỉnh kế hoạch phù hợp
với khả năng kinh phí, điều kiện lao động, kỹ thuật. Nhờ dựa trên các căn cứ khoa
học và điều kiện cụ thể của nhà trường mà bản kế hoạch tôi xây dựng chặt chẽ, khoa
học, sát với thực tế, có tính khả thi cao.
14


3.2 Tổ chức thực hiện kế hoạch:
Trong buổi họp hội đồng đầu năm học, tôi đã triển khai kế hoạch đến toàn thể
cán bộ, giáo viên, nhân viên trong trường và yêu cầu thực hiện nghiêm túc theo kế
hoạch đề ra. Trong quá trình thực hiện, nếu có vướng mắc phải báo cáo kịp thời để có
hướng khắc phục.
Nhằm khuyến khích công tác tự làm đồ dùng dạy học, dựa trên nguồn kinh phí
của nhà trường, tôi cùng các đồng chí trong Ban liên tịch và nhân viên kế toán bàn
bạc và đưa ra cơ chế hỗ trợ như sau: các thiết bị tự làm hoặc sửa chữa đơn giản: tranh
vẽ, nối dây điện... giáo viên tự lo nguyên vật liệu; các thiết bị có chất lượng được nhà
trường đánh giá cao hoặc các thiết bị được giải trong Hội thi thiết bị dạy học tự làm
cấp trường, ngoài tiền thưởng, nhà trường hỗ trợ 100% vật liệu của thiết bị.
Để có căn cứ chính xác cho việc đánh giá chất lượng đồ dùng, tôi cùng các tổ
chuyên môn bàn bạc và thống nhất xây dựng tiêu chuẩn của đồ dùng tự làm hoặc cải
tiến như sau:
Đảm bảo tính thẩm mỹ: Là những đồ dùng có kích thước phù hợp, hình dáng và

màu sắc đẹp, hài hoà.
Đảm bảo sư phạm: Là những đồ dùng an toàn, phù hợp với lứa tuổi, có tác dụng
giáo dục học sinh.
Hiệu quả, thiết thực: Là đồ dùng dễ sử dụng, phải phục vụ hiệu quả cho một hoặc
nhiều bài dạy, là thiết bị nhà trường chưa có hoặc đã hỏng, không phù hợp, bền, dễ
vận chuyển, dễ sửa chữa và cải tiến, sử dụng các vật liệu rẻ tiền, sẵn có, có khả năng
làm mẫu để làm các thiết bị khác.
Khi đã xây dựng xong, tôi thông qua tiêu chuẩn của đồ dùng đến cán bộ, giáo
viên nhà trường và yêu cầu khi đánh giá về đồ dùng, phải căn cứ vào các tiêu chuẩn
đã đưa ra. Tôi cũng đã chỉ đạo các đoàn thể trong nhà trường và các tổ chuyên môn
bố trí thời gian thích hợp thích hợp để giáo viên có thể thực hiện được kế hoạch, tạo
điều kiện cho giáo viên liên hệ với các cơ sở kinh tế, các đơn vị bạn để tranh thủ
nguồn vật tư, kỹ thuật, kinh nghiệm ... giúp giáo viên có điều kiện tốt nhất để thực
hiện việc làm đồ dùng có hiệu quả.
3.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch:
15


Tôi đã chỉ đạo các tổ chuyên môn căn cứ vào kế hoạch chung của trường để xây
dựng kế hoạch tuần, tháng trong việc tự làm và cải tiến thiết bị dạy học, tôi cũng thu
nhập các thông tin phản hồi từ tổ chuyên môn đến từng cá nhân để có biện pháp điều
chỉnh kế hoạch của nhà trường.
Tôi đã đề ra thời gian nghiệm thu thiết bị: cấp tổ: 1 lần/ tháng, cấp trường: 1 lần/
học kỳ. Trước khi nghiệm thu, các thiết bị phải được kiểm tra qua việc sử dụng trong
bài dạy có đại diện nhà trường, giáo viên bộ môn dự giờ, lấy ý kiến của cán bộ, giáo
viên để đưa ra các quyết định điều chỉnh, thay đổi phù hợp để có thể sử dụng rộng rãi.
Các thiết bị sau khi nghiệm thu được coi là tài sản của nhà trường, được vào sổ đồ
dùng dạy học tự làm, bảo quản và bố trí sử dụng như các thiết bị khác.
Nhằm vận động, thu hút giáo viên vào việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học, nhà
trường đã tổ chức cuộc thi đồ dùng dạy học tự làm cấp trường và các đợt hội giảng để

tạo phong trào, động viên khích lệ giáo viên và khen thưởng bằng vật chất đối với
những thiết bị hiệu quả, chất lượng.
Ngoài ra, ban giám hiệu là người chủ đạo trong việc tổ chức các chuyên đề gắn
với việc tự làm thiết bị để tạo động cơ, nhu cầu cũng như kỹ năng cho giáo viên. Các
nhà trường dự kiến tổ chức tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm việc tự làm, sử dụng
và bảo quản thiết bị dạy học vào tháng 5/2016 để điều chỉnh, thay đổi hợp lý cho
công tác lập kế hoạch và tổ chức chỉ đạo thực hiện cho những năm học sau.
3.4. Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch:
Kế hoạch hóa việc tự làm thiết bị dạy học sẽ đảm bảo cho công tác tự làm thiết bị
dạy học trở thành một nhu cầu của giáo viên, một yêu cầu đối với việc đổi mới
phương pháp dạy học trong tình hình cơ sở vật chất và thiết bị dạy học còn thiếu hiện
nay. Làm tốt công tác tự làm thiết bị dạy học không những bổ sung cho nhà trường
qua các năm học các thiết bị dạy học để ngày càng đảm bảo hơn yêu cầu về thiết bị
mà quan trọng hơn là rèn luyện cho giáo viên kỹ năng, thói quen sử dụng thiết bị,
thực hành.
Kiểm tra cũng là biện pháp quan trọng trong công tác quản lý bằng kế hoạch. Vì
vậy, tôi chỉ đạo các tổ chuyên môn kiểm tra công tác tự làm thiết bị dạy học phải tập
trung vào các nội dung sau: Kiểm tra chủng loại đồ dùng tự làm. Kiểm tra thời gian
16


hoàn thành đồ dùng: Việc kiểm tra này đảm bảo cho thiết bị tự làm phục vụ trực tiếp
cho bài giảng. Với những đồ dùng này, thời gian hoàn thành phải trước thời gian giáo
viên giảng bài đó. Kiểm tra về chất lượng, hiệu quả của đồ dùng: Đây là việc kiểm tra
tương đối phức tạp, cần phải có thời gian để thử nghiệm thiết bị qua việc sử dụng
trong giảng dạy và tranh thủ ý kiến của giáo viên, học sinh. Kiểm tra các tiêu chuẩn
của thiết bị, có những ý kiến kịp thời cho việc điều chỉnh về cách bố trí, màu sắc,
kích thước… đảm bảo cho thiết bị mang tính sư phạm cao vì tôi thấy đây là vấn đề
mà một bộ phận không nhỏ giáo viên còn hạn chế.
Để trách việc đánh giá không đúng thực chất của các tổ chuyên môn, ngoài việc

kiểm tra định kỳ, ban giám hiệu còn tiến hành kiểm tra đột xuất xem tổ chuyên môn
có đánh giá đúng thực chất hay không.
Việc kiểm tra vấn đề bảo quản thiết bị cũng được nhà trường thường xuyên quan
tâm và thường xuyên chỉ đạo tổ chuyên môn kiểm tra, nhắc nhở giáo viên, nhân viên
bảo quản đồ dùng. Với nhân viên thiết bị, ban giám hiệu trực tiếp kiểm xem sắp xếp
đồ dùng có ngăn nắp và khoa học không, cách lập sổ ghi chép và theo dõi việc mượn
và trả đồ dùng của giáo viên như thế nào, có trách nhiệm trong việc bảo quản thiết bị
hay không. Thấy nhân viên thiết bị còn lúng túng và trong công việc, Ban giám hiệu
tận tình hướng dẫn, chỉ bảo kịp thời. Khi nhân viên chưa có trách nhiệm trong công
việc, Ban giám hiệu nhắc nhở và có hình thức kỷ luật phù hợp nếu nhân viên vi
phạm. Ban giám hiệu chỉ đạo nhân viên thiết bị có kế hoạch sắp xếp, lau chùi đồ
dùng trong kho thường xuyên.
Qua việc kiểm tra sát sao của các tổ chuyên môn, của nhà trường, các cán bộ, giáo
viên, nhân viên đều có ý thức hơn trong công việc. Các đồ dùng tự làm đều đảm bảo
theo tiêu chuẩn mà nhà trường đã đưa ra. Các giáo viên và nhân viên đều có trách
nhiệm cao trong việc bảo quản thiết bị.
4. Sử dụng biện pháp hành chính và biện pháp thi đua trong quản lý việc tự làm,
sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học.
4.1. Biện pháp hành chính:
Việc xây dựng quy chế cụ thể về việc tự làm, sử dụng và bảo quản đồ dùng dạy học
sẽ giúp cho cán bộ, giáo viên, nhân viên thực hiện công tác này nghiêm túc, giúp
17


người hiệu trưởng căn cứ vào nội dung của quy chế để quản lý vấn đề này chặt chẽ và
hiệu quả hơn. Vì vậy, đầu năm, ban giám hiệu đã xây dựng dự thảo quy chế và tổ
chức một cuộc họp hội đồng để các cán bộ, giáo viên, nhân viên bàn bạc, góp ý kiến
xây dựng. Sau khi đã chỉnh sửa, quy chế đã được thông qua toàn thể nhà trường. Quy
chế có những nội dung cơ bản như sau:
Nhân viên thiết bị phải sắp xếp đồ dùng khoa học, ngăn nắp, rõ ràng có trách

nhiệm cao trong việc bảo quản thiết bị, có đầy đủ các lại hồ sơ sổ sách thiết bị:
VD: - Sổ theo dõi việc mượn và trả thiết bị.
- Phiếu đăng ký mượn đồ dùng
- Sổ đăng ký sử dụng máy chiếu
- Sổ theo dõi mua bổ sung đồ dùng thiết bị hằng năm
- Sổ theo dõi đồ dùng thiết bị được cấp hằng năm
- Sổ theo dõi mối mọt hằng năm…
Nếu để xảy ra tình trạng hư hỏng, mất mát do thiếu trách nhiệm sẽ phải đền và không
được bình xét thi đua trong năm học.
Mỗi tổ chuyên môn cử ra một giáo viên hỗ trợ phụ trách thiết bị dạy học của bộ
môn mình, giáo viên này có nhiệm vụ giúp nhân viên thiết bị kiểm tra việc sắp xếp,
phân loại thiết bị theo môn, khối, lớp, bài, cùng với các giáo viên khác chuẩn bị thí
nghiệm. Mỗi tổ bộ môn trong một năm học phải tổ chức được ít nhất một chuyên đề
có bàn về các giải pháp và kinh nghiệm sử dụng hiệu quả thiết bị dạy học, tự làm đồ
dùng dạy học. Dành một lượng thời gian thích hợp trong các buổi sinh hoạt tổ chuyên
môn để bàn về nội dung thiết bị dạy học.
Trong các tiết dạy thao giảng, kiểm tra đánh giá chuyên môn, ngoài việc đánh giá
các mặt khác nếu giáo viên đó không sử dụng thiết bị dạy học mà nhà trường có hoặc
có thể tự làm được thì xếp loại yếu; có sử dụng nhưng không thành thạo, hiệu quả thí
nghiệm không cao thì xếp loại trung bình; sử dụng tương đối thành thạo đồ dùng thì
xếp loại khá; sử dụng thành thạo và hướng dẫn học sinh sử dụng tốt đồ dùng thì được
xếp loại giỏi. Khuyến khích việc cải tiến, sưu tầm, huy động thiết bị dạy học phục vụ
cho việc giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh. Giáo viên mượn, trả thiết bị
đúng quy định, tự bảo quản thiết bị trong khi mượn, tránh để mất hỏng. Việc sử dụng
18


thiết bị dạy học là bắt buộc đối với tất cả các giáo viên. Mỗi giáo viên trong một năm
học phải tự làm ít nhất bốn đồ dùng dạy học có chất lượng hoặc đề xuất sáng kiến cải
tiến thiết bị dạy học nhằm tăng cường thiết bị dạy học cho nhà trường. Tăng cường

việc hướng dẫn cho học sinh các kỹ năng sử dụng thiết bị thí nghiệm. Đảm bảo giảng
dạy đúng yêu cầu các giờ thực hành, ngoại khoá. Để quy chế có hiệu lực và là công
cụ hữu hiệu trong việc quản lý, Ban Giám hiệu nhà trường phối hợp với các tổ
chuyên môn thường xuyên kiểm tra và thực hiện nghiêm túc theo quy chế trên. Do
vậy, cán bộ, giáo viên và nhân viên có ý thức, trách nhiệm hơn trong công việc. Trong
năm học, không có tình trạng mất mát đồ dùng. Các tiết dạy của giáo viên đều có đầy
đủ đồ dùng trực quan, không có tiết dạy yếu kém do không có và không biết sử dụng
đồ dùng và thiết bị dạy học. Các giờ dạy đạt khá giỏi cùng tăng hơn năm học trước.
4.2 Biện pháp thi đua:
Thi đua là một biện pháp quan trọng trong việc nâng cao chất lượng hoạt động
của nhà trường. Thi đua sẽ giúp các cán bộ, giáo viên, nhân viên phấn đấu hết mình
để đạt hiệu quả cao hơn trong công việc. Vì vậy, đầu năm học, tôi đã cùng Ban liên
tịch nhà trường thực hiện các biện pháp đẩy mạnh công tác thi đua. Trong đó, đưa nội
dung thực hiện việc sử dụng, tự làm và bảo quản thiết bị dạy học là một trong những
tiêu chí để xếp loại thi đua hàng tháng, học kỳ, năm học.
Kết thúc các đợt thi đua, sơ kết học kỳ... Hội đồng thi đua khen thưởng nhà
trường tiến hành bình xét và khen thưởng cho các tập thể, các cá nhân có thành tích,
có trách nhiệm trong công tác tự làm, sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học. Quá trình
họp xét diễn ra công bằng, khánh quan, chính xác. Vì thế, tất cả các cán bộ, giáo viên
và nhân viên trong trường đều thấy thoả đáng. Trong năm học không có tình trạng
thắc mắc xảy ra.
Nhờ sử dụng biện pháp hành chính và biện pháp động viên, khen thưởng kịp thời,
đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên của nhà trường đã nêu cao tinh thần trách nhiệm
trong công tác bảo quản đồ dùng, có ý thức tự làm đồ dùng, số lượng và chất lượng
của các đồ dùng cũng được nâng lên so với năm học trước.
5. Xã hội hoá công tác xây dựng thiết bị dạy học:

19

Nhằm tăng cường thiết bị dạy học, chỉ huy động việc tự làm đồ dùng của giáo
viên thì chưa đủ mà nhà trường cần phải làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục. Dù đơn
vị bạn đóng ở một xã đặc biệt khó khăn hay ở một xã có kinh tế khá thì phần đa phụ
huynh trong trường là người dân lao động, trong đó một số phụ huynh thuộc diện hộ
nghèo. Làm thế nào để huy động được nguồn đóng góp của phụ huynh trong khi điều
kiện kinh tế của họ còn gặp nhiều khó khăn, thói quen được nhà nước và nhân dân hỗ
trợ từ lâu đã ăn sâu vào nhận thức của người dân ở bất cứ nơi đâu nên việc vận động
họ hỗ trợ kinh phí để mua sắm đồ dùng là việc làm không hề đơn giản.
Nhận thức được điều đó, trong các cuộc họp phụ huynh nhà trường, thì ban giám
hiệu tiến hành tuyên truyền về mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực nâng cao chất lượng
giáo dục đòi hỏi phải có đồ dùng dạy học đến toàn thể các bậc phụ huynh. Ban giám
hiệu chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm tiếp tục tuyên truyền trong các cuộc họp phụ huynh
ở các lớp. Ngoài ra, nhà trường còn nhờ ủy ban xã nơi đơn vị đóng tuyên truyền đến
từng hộ dân.
Do vậy, dần dần nhà trường cũng được các bậc phụ huynh ủng hộ. Điều đáng
mừng có cả phụ huynh thuộc diện hộ nghèo cũng tham gia. Được sự nhất trí của các
bậc phụ huynh, tôi cùng các đồng chí trong Ban Giám biệu đã phối hợp bàn bạc với
Ban Đại diện cha mẹ học sinh để xây dựng kế hoạch thu chi phù hợp. Ban Đại diện
cha mẹ học sinh sẽ đứng ra lập sổ ghi chép thu tiền, quản lý việc thu chi. Nhà trường
chỉ tham mưu với phụ huynh về số lượng, chủng loại và chất lượng của những đồ
dùng cần mua. Cuối học kỳ và cuối năm học, Ban Đại diện cha mẹ học sinh nhà
trường và phụ huynh các lớp có trách nhiệm quyết toán công khai đến tất cả các bậc
phụ huynh trong trường.
Nhờ việc thực hiện thu chi chặt chẽ mà năm học vừa qua không có trường hợp
phụ huynh thắc mắc vấn đề thu và chi cho việc mua sắm đồ dùng của nhà trường.
Nhà trường cũng đã trang bị thêm được một số đồ dùng thiết yếu cho việc giảng dạy.
IV. Hiệu quả của SKKN:
Qua việc áp dụng một số biện pháp quản lý việc tự làm, sử dụng và bảo quản
thiết bị dạy học, nhà trường đã thu được một số kết quả như sau:

20


Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trong trường đã nhận thức được tầm quan
trọng của công tác tự làm, sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học.
Nhân viên thiết bị đã biết sắp xếp đồ dùng, thiết bị khoa học, ngăn nắp; có đầy đủ
sổ theo dõi việc mượn và trả đồ dùng của giáo viên; có trách nhiệm cao trong việc
bảo quản thiết bị và đồ dùng dạy học.
Phong trào tự làm đồ dùng do nhà trường phát động được toàn thể giáo viên nhiệt
tình hưởng ứng. 100% giáo viên trong trường đều tự làm đồ dùng dạy học.
Kết quả tổng hợp việc xếp loại đồ dùng năm học 2015 - 2016 như sau:
Tổng
số
giáo

Tổn Xếp loại
g số

Trung bình

đồ
dùng

RL

RL

RL

Kết quả tổng hợp việc xếp loại đồ dùng năm học 2016 - 2017 như sau:

Xếp loại
Tổng số Tổng số
giáo viên đồ dùng

Trung bình
RL

RL

RL

Các loại đồ dùng tự làm đều đảm bảo an toàn, có tính thẩm mỹ, tính sư phạm, sử
dụng thuận tiện, có tác dụng hỗ trợ cho tiết dạy.
Tiết học có đồ dùng của giáo viên sinh động, gây được hứng thú cho học sinh. Tỉ
lệ học sinh hiểu bài cũng tăng lên. Học sinh có một số kỹ năng tháo tác và thực hành
với đồ dùng. Điều đó đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.

21


Tất cả cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường đã nêu cao tinh thần trách
nhiệm trong việc bảo quản đồ dùng. Tỉ lệ hư hỏng của các nhóm đồ dùng và thiết bị
dạy học năm học này đã giảm so với năm học trước chỉ còn 4%.
Với các trường đóng trên địa bàn thuận lợi, phụ huynh có điều kiện về kinh tế
thì việc thực hiện công tác xã hội hoá giáo dục là một việc hết sức đơn giản nhưng
với một số trường đóng ở địa bàn kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, một số phụ huynh
còn thuộc diện hộ nghèo nhưng các bậc phụ huynh đã đóng góp ủng hộ nhà trường
1.000.000 đồng để mua sắm đồ dùng dạy học. Số tiền tuy nhỏ nhưng đó là sự thành
công bước đầu của nhà trường, là tiền đề cho công tác xã hội hoá giáo dục trong các
năm học tới.

Nhờ tất cả sự nỗ lực của tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên cùng với sự ủng hộ
nhiệt tình của các bậc phụ huynh mà công tác mua sắm, tự làm, sử dụng và bảo quản
thiết bị dạy học của nhà trường năm học này đạt hiệu quả cao hơn nhiều so với năm
học trước, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục học sinh, tiết kiệm được một phần
kinh phí để sử dụng vào các hoạt động giáo dục khác.
C. PHẦN KẾT LUẬN
I. Những bài học kinh nghiệm:
Muốn quản lý việc sử dụng, tự làm và bảo quản đồ dùng dạy học ở nhà trường
có hiệu quả, nhân viên thiết bị cần phải thực hiện tốt những nội dung sau:
Kiểm tra, thống kê số lượng, chất lượng của đồ dùng cũ, từ đó lập dự trù kinh
phí mua sắm, sửa chữa phù hợp, có hiệu quả, tránh lãng phí.
Xây dựng kế hoạch phù hợp về việc dự trù kinh phí mua sắm đồ dùng và kế
hoạch quản lý việc tự làm, sử dụng và bảo quản đồ dùng cụ thể cho cả năm học.
Tích cực tuyên truyền về tầm quan trọng của việc tự làm, sử dụng và bảo quản
đồ dùng, thiết bị dạy học để nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên và nhân viên
trong trường.
22


Hướng giáo viên bộ môn về việc lấy ra và sắp xếp, theo dõi và bảo quản đồ dùng.
Phát động phong trào tự làm đồ dùng dạy học và bồi dưỡng về kỹ năng sử dụng
đồ dùng, thiết bị cho đội ngũ cán bộ, giáo viên. Chỉ đạo giáo viên sưu tầm và ứng
dụng có chọn lọc đồ dùng bằng flash trên mạng internet. Động viên giáo viên mạnh
dạn thiết kế đồ dùng flash và ứng dụng vào giảng dạy.
Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc làm, sử dụng và bảo quản dạy học. Có
hình thức khen thưởng kịp thời và có hình thức xử lý nghiêm minh khi cán bộ, giáo
viên, nhân viên vi phạm.
Mạnh dạn tham mưu với cấp trên về việc cung cấp đồ dùng, thiết bị cho nhà
trường.
Tích cực phối hợp với phụ huynh trong việc mua sắm thêm một số đồ dùng còn thiếu

cho nhà trường.
II. Một số kiến nghị:
1. Đối với người quản lý thiết bị.
- Xây dựng kế hoạch và quy chế bảo quản và sử dụng TBDH
- Có kế hoạch kiểm tra, đánh giá hiện trạng CSVC và TBDH; sửa chữa, mua mới bổ
sung CSVC và TBDH ngay từ đầu năm học (tháng 8 hàng năm)
- Xây dựng quy chế bảo quản và TBDH quy định nhiệm vụ cụ thể cho tổ trưởng
chuyên môn, viên chức phụ trách thiết bị giám sát, chỉ đạo:
- Tiếp nhận thiết bị dạy học do Bộ, Sở, phòng Giáo dục cung cấp hoặc mua bổ sung
hang năm từ các đơn vị cung cấp phải kết hợp với tổ chuyên môn, giáo viên bộ môn
kiểm tra lại số lượng và chất lượng của thiết bị, có biên bản bàn giao. Lập hồ sơ quản
lý chi tiết, cụ thể đối với từng loại thiết bị. Vào sổ theo dõi từng loại thiết bị: VD
Thiết bị trên cấp vào một quyển riêng. ĐDDH tự làm vào một quyển, TBDH mua bổ
sung hàng năm vào một quyển …
23


- Viên chức phụ trách TBDH có trách nhiệm sắp xếp thiết bị dạy học một cách khoa
học, dễ thấy, dễ lấy, dễ bảo quản, dễ sử dụng. Đây là khâu quan trọng để hạn chế tâm
lý ngại sử dụng thiết bị dạy học.
- Lưu toàn bộ các loại hoá đơn, chứng từ nhập thiết bị mua bổ sung hàng năm và coi
đây là một phần quản lý tài sản của Nhà nước.
- Kết hợp tổ trưởng chuyên môn với giáo viên xây dựng kế hoạch sử dụng thiết bị
dạy học cả năm, tháng, tuần của tổ, cá nhân theo dõi phân phối chương trình thông
qua Ban giám hiệu.
- Hằng năm nhà trường phát động giáo viên, học sinh tự làm đồ dùng dạy học để bổ
sung cho PHBM. Thường xuyên cập nhật, giới thiệu các TBDH mới để đáp ứng yêu
cầu đổi mới phương pháp dạy học. Các PHBM được kết nối mạng để giáo viên tìm
thêm tư liệu phục vụ cho công tác giảng dạy;
2. Đối với giáo viên sử dụng thiết bị

- Nâng cao nhận thức cho giáo viên về việc sử dụng TBDH nhằm giúp họ ý thức
được sự cần thiết và có nhu cầu sử dụng thường xuyên các thiết bị này, phát huy hiệu
quả sử dụng chúng trong các giờ học là điều thiết yếu.
- Để nâng cao được nhận thức cho giáo viên phó hiệu trưởng phụ trách CSVC và
TBDH cần phải thực hiện được những công việc sau đây:
- Kịp thời giới thiệu được các danh mục, các TBDH mà nhà sản xuất, nhà cung cấp
đang có.
- Tập huấn các phương pháp dạy học cải tiến có kết quả trong đó phải sử dụng
TBDH.
- Biểu hiện các tính năng đưa lại hiệu quả dạy học đối với các TBDH đang có.
- Có những quy định trong nhà trường vừa bắt buộc, vừa khích lệ giáo viên phải sử
dụng TBDH trong các giờ lên lớp.
24


- Tổ chức thường xuyên các hội thảo, chuyên đề trao đổi kinh nghiệm về sử dụng
TBDH đem lại hiểu quả dạy học.
- Bồi dưỡng cho giáo viên sử dụng hiệu quả, khoa học, an toàn thiết bị dạy học.
- Mỗi nhóm chuyên môn cử một giáo viên phụ trách thiết bị dạy học của bộ môn
mình, giáo viên có nhiệm vụ kết hợp với nhân viên thiết bị, thí nghiệm sắp xếp kiểm
tra, phân loại thiết bị theo lớp, theo bài, môn, khối, giúp nhà trường quản lý số thiết bị
hiện có của từng bộ môn.
- Việc sử dụng thiết bị dạy học là bắt buộc đối với tất cả giáo viên; Nhà trường kiểm
tra đánh giá chuyên môn nếu phát hiện giáo viên không sử dụng TBDH hoặc có sử
dụng mà không thành thạo, thí nghiệm không thành công… Ban giám hiệu nhắc nhở,
nếu tái phạm nhiều lần sẽ bị hạ bậc thi đua cuối năm.
- Giáo viên tự bảo quản thiết bị khi mượn, tránh để mất mát, hỏng, mượn trả thiết bị
đúng qui định.
3. Đối với Bộ GD&ĐT:
Chỉ đạo các cơ sở sản xuất thiết bị dạy học đảm bảo về chất lượng, đồng bộ về cơ

cấu, đảm bảo tiêu chuẩn sư phạm, dễ sử dụng, nhiều tính năng tác dụng, phù hợp với
nội dung chương trình giảng dạy và học tập, có tài liệu hướng dẫn sử dụng kèm theo.
4. Đối với UBND Huyện:
Tạo nguồn kinh phí để nhà trường có thể trang bị bổ sung thiết bị, phương tiện kỹ
thuật dạy học.
5. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo:
Công ty sách - thiết bị trường học cung cấp kịp thời các thiết bị mà trường đặt mua.

25