Khái quát VHVN từ thế kỷ XX đến CM Tháng 8-1945

Tiết 31– 32: Văn học
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ
XX ĐẾN CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945.
Mục tiêu bài học.
1.Giúp h/s nhận thức được những đặc điểm cơ bản của VH
VN giai đoạn từ đầu thế kỉ XX - CM tháng 8-1945.
2.Rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức văn học sử vào đọc
hiểu văn bản.
3. Giáo dục học sinh lòng yêu mến, tự hào về những giá trị
văn hóa, văn học của dân tộc.

I. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA VHVN TỪ ĐẦU TK XX
ĐẾN CM THÁNG 8 – 1945.
1/ Nền Văn học được hiện đại hoá
a) Những điều kiện thúc đẩy một nền văn học được
hiện đại
Theo em những điều kiện lịch sử nào tạo điều kiện cho nền VHVN
được hiện đại hoá ?
- 1958 thực dân Pháp xâm lược, tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất, làm cho
xã hội Việt Nam có những biến đổi vô cùng sâu sắc.
- Đô thị hình thành từ Nam chí Bắc => 1 nền Văn hoá đô thị mới.
- Giai cấp mới xuất hiện: tư sản, tiểu tư sản, công nhân,đặc biệt là tiểu tư sản.
Đây chính là tầng lớp công chúng Văn học mới với ý thức thẩm
mỹ mới họ đòi hỏi một thứ văn học mới phù hợp.
Họ trở thành nhân vật trung tâm của đời sống văn học.
Sự xuất hiện tầng lớp giai cấp mới này có ý nghĩa gì trong
vận động đổi thay của Văn học ?

-
-

Sự
Sự


xuất
xuất


hiện
hiện


của
của


hoạt
hoạt


động
động


kinh
kinh


doanh
doanh

Văn
Văn


hoá
hoá
:
:
Nghề
Nghề


in
in
,
,
nghề
nghề


báo
báo
,
,
nghề
nghề

xuất
xuất


bản
bản


phát
phát


triển
triển


khiến
khiến


cho
cho


Văn
Văn


chương
chương

trở
trở


thành
thành


một
một


nghề
nghề


kiếm
kiếm


sống
sống


Yếu tố Văn hoá xã hội nào nữa có ý nghĩa
thúc đẩy sự hiện đại hoá văn học ?
Vậy hiểu thế nào là một nền Văn học
được hiện đại hoá ?

•
Hiện đại hoá được hiểu theo nghĩa Văn học
thời kỳ này thoát ra khỏi hệ thống thi pháp của
Văn học phong kiến trung đại.
b. Tiến trình hiện đại hoá.
Tiến trình phát triển Văn học Việt Nam XX – CM
8/1945 về đại thể diễn ra mấy bước hiện đại hoá ?
GĐ1:Từ d uầ TK - 1920
GĐ 2: 1920 - 1930
GĐ 3: 1930 – 1945.

Tóm lại:
Tóm lại:
Nộidung tư tưởng mới nhưng hình thức, tư
Nộidung tư tưởng mới nhưng hình thức, tư
tưởng tình cảm thẩm mĩ không khác.
tưởng tình cảm thẩm mĩ không khác.
•
C
C
ơ
ơ
sở: Sự
sở: Sự


ra
ra

đời
đời


của
của


chữ
chữ


quốc
quốc


ngữ
ngữ
•
Biểu
Biểu


hiện
hiện


của
của

quá
quá


trình
trình


hiện
hiện


đại
đại


hoá
hoá
.
.


+ Lực
+ Lực


lượng
lượng

sáng
sáng


tác
tác
:
:
Hán
Hán
học có tư tuởng canh tân.
học có tư tuởng canh tân.
+
+


Thể
Thể


loại
loại
:
:
Văn
Văn


xuôi

xuôi


QN
QN
,
,
truyện ngắn phát
truyện ngắn phát


triển
triển
.
.


+
+
Nội
Nội


dung
dung
:
:
Văn
Văn

học
học


mang
mang


hơi
hơi


thở
thở


chính
chính


trị
trị
.
.
Quá trình hiện đại
hoá Văn học ở giai
đoạn này được bắt
đầu từ cơ sở nào ?
Hãy nêu những

biểu hiện ?
Đánh giá chung về
quá trình HĐH giai
đoạn này ?
b.1 Giai
b.1 Giai
đoạ n
đoạ n
1: Từ đầu Tk XX - 1920
1: Từ đầu Tk XX - 1920

b
b
2)
2)
Bước
Bước


thứ
thứ
2:
2:
Từ
Từ


đầu
đầu

những
những


năm
năm
1920
1920
đến
đến
1930.
1930.
Đánh
Đánh
giá chung như thế nào về bước hiện đại hoá
giá chung như thế nào về bước hiện đại hoá
này ?
này ?
* Quá trình hiện đại hóa đạt được nhiều thành tựu
trên tất cả các bình diện
Sự hiện đại hoá thể hiện ở những bình diện nào
của Văn học ?
+ Lực lượng sáng tác: Thế hệ trí thức Tây học đầu tiên .
+Thể loại: - Kết tinh nhiều ở Văn xuôi, truyện ngắn.
- Thơ bước vào quá trình hiện đại hoá với sự
xuất hiện những cây bút như Tản Đà. Trong thơ ý thức cá
nhân đựoc khẳng định cái tôi bước đàng hoàng vào thơ ca
+ Có thêm bộ phận Văn học phát triển ở nước ngoài:
Ngục Trung Thư, hàng loạt truyện ký của NAQ ở Pháp.

Hãy nêu những tác giả, tác phẩm tiêu biểu ?

Tác giả tác phẩm tiêu biểu của GĐ 1920 - 1930
Tác giả tác phẩm tiêu biểu của GĐ 1920 - 1930
Hồ Biểu Chánh
T nả
Đà
Tài cao phận thấp chí khí uất
Giang hồ mê chơi quên quê hương.
Tố Tâm - HNP
Họ là những người tiên phong.Trong đóTản Đà là mộtcái
Tôi độc đáo, kẻ đem văn chương ra bán phố phường...



Tuy nhiên có điểm nào hạn chế trong văn xuôi và thơ
Tuy nhiên có điểm nào hạn chế trong văn xuôi và thơ
ca thời kỳ này?
ca thời kỳ này?
*
*
Nhận
Nhận


xét
xét

chung
chung
:
:


Xu
Xu


hướng
hướng


hiện
hiện


đại
đại


hoá
hoá


đã
đã

tạo
tạo


thành
thành


dòng
dòng


chính
chính
,
,
không
không


còn
còn


rời
rời


rạc
rạc

.
.
HĐH
HĐH


diễn
diễn


ra
ra


toàn
toàn


diện
diện


trên
trên
2
2
lĩnh
lĩnh

vực
vực


thơ
thơ


văn
văn
.
.
Tuy
Tuy


nhiên
nhiên


yếu
yếu


tố
tố


Văn
Văn

học
học


cổ
cổ


vẫn
vẫn


còn
còn
.
.
* Hạn chế:
-
Văn xuôi: Nhà văn nói thay nhân vật quá nhiều, yếu
tố ngẫu nhiên bị lợi dụng tạo thành xung đột kịch
gượng ép, văn xuôi pha vần ....
-
Yếu tố Hán cổ vẫn tồn tại đặc biệt ở thể loại thơ ca.
Cơ bản vẫn là thể đường luật; đề tài thơ, hình ảnh
thơ sáo mòn, dùng nhiều chữ Hán cổ tối nghĩa cầu kỳ.

b
b

3)
3)
Bước
Bước
3:
3:
Từ
Từ


đầu
đầu


những
những


năm
năm
30
30
đến
đến
1945.
1945.

Quá
Quá


trình
trình


hiện
hiện


đại
đại


hoá
hoá


Văn
Văn


học
học


ở
ở

giai
giai


đoạn
đoạn


này
này


có
có


thay
thay


đổi
đổi


đặc
đặc

biệt
biệt


nào
nào
?
?




-
-
Quá
Quá


trình
trình


hiện
hiện


đại
đại

hoá
hoá


được
được


đẩy
đẩy


lên
lên


một
một


bước
bước


mới
mới


với
với

nhiều
nhiều


cuộc
cuộc


Cách
Cách


tân
tân


Văn
Văn


học
học


sâu
sâu

sắc
sắc
,
,
kết
kết


tinh
tinh


ở
ở


mọi
mọi


thể
thể


loại
loại
.
.

Em hãy trình bày đđ cơ bản nhất ở giai đoạn này ?
+Tiểu thuyết: Có đóng góp lớn của tự lực Văn Đoàn
Trào luu VH hiện thực dó biến tiểu thuyết của họ thực
sự là nhữngtrang đời thật. Nhân vật có tính điển hình
+Truyện ngắn:Thành tựu phong phú với nhiều tên tuổi
Thạch Lam, Nguyễn Tuân, NCH, Nam Cao, Tô Hoài.
+ Phóng sự: Tam Lang, Vũ Trọng Phụng.
+ Tuỳ bút: Nguyễn Tuân, Xuân Diệu.

?
?
Thơ
Thơ


thời
thời


kỳ
kỳ


này
này


được
được

hiện
hiện


đại
đại


hoá
hoá


như
như


thế
thế


nào
nào
?
?
+ Thơ: được hiện đại hoá so sánh rõ nét bằng sự giải phóng cá tính
+ Thơ: được hiện đại hoá so sánh rõ nét bằng sự giải phóng cá tính


sáng tạo, chưa bao giờ thơ ca Việt Nam lại bung nở nhiều tài năng

sáng tạo, chưa bao giờ thơ ca Việt Nam lại bung nở nhiều tài năng


đến vậy: Xuân Diệu, Chế Lan Viên, Huy Cận, Hàn Mặc Tử....
đến vậy: Xuân Diệu, Chế Lan Viên, Huy Cận, Hàn Mặc Tử....
.
.
Diễn đàn thi ca trở nên sôi nổi nhất, thơ ca đi sâu vào tâm hồn,
Diễn đàn thi ca trở nên sôi nổi nhất, thơ ca đi sâu vào tâm hồn,
lột xác cả nội dung lẫn hình thức. Trở thành 1 phong trào với cái
lột xác cả nội dung lẫn hình thức. Trở thành 1 phong trào với cái


tên:
tên:


phong trào thơ mới
phong trào thơ mới
.
.


Sự
Sự


xuất
xuất

hiện
hiện


của
của


Tố
Tố


Hữu
Hữu


thơ
thơ


ca
ca


giàu
giàu


có

có


hơn
hơn


với
với


những
những


giá
giá


trị
trị


tư
tư


tưởng
tưởng

mới
mới
.
.

Vậy
Vậy


do
do


đâu
đâu


mà
mà


giai
giai


đoạn
đoạn

ba
ba


này
này


qúa
qúa


trình
trình


hiện
hiện


đại
đại


hoá
hoá


văn
văn

học
học


lại
lại


diễn
diễn


ra
ra


mạnh
mạnh


mẽ
mẽ


như
như

vậy
vậy
?
?


-
-
Công cuộc cách tân ở chặng đường cuối này đạt được
Công cuộc cách tân ở chặng đường cuối này đạt được
những thành tựu rực rỡ là nhờ một thế hệ trí thức Tây học
những thành tựu rực rỡ là nhờ một thế hệ trí thức Tây học
rất trẻ (dưới 20 tuổi)
rất trẻ (dưới 20 tuổi)
một mặt không vương vấn gì những
một mặt không vương vấn gì những
quy phạm, công thức văn chương cổ, mặt khác lại kế thừa
quy phạm, công thức văn chương cổ, mặt khác lại kế thừa
những cách tân của thế hệ đi trước, lại tiếp thu nguồn tư
những cách tân của thế hệ đi trước, lại tiếp thu nguồn tư
tưởng văn học phương Tây một cách trực tiếp, dồi dào.
tưởng văn học phương Tây một cách trực tiếp, dồi dào.
- Thời đại phức tạp đòi hỏi sự cách tân văn học mạnh mẽ
- Thời đại phức tạp đòi hỏi sự cách tân văn học mạnh mẽ
hơn.
hơn.
Hãy lập sơ đồ về tiến trình hiện đại hóa VHVN thời kì
này ?

GĐ1:1920

Hán học
canh tân

Bình cũ
rượu mới
GĐ 2: 1930
Trí thức
HH và
Tây Học
Đổi mới
chưa
đồng đều
G Đ3: 1945
Trí thức
Tây
học trẻ
sung sức.
Đổi mới
toàn diện.
Một năm của
ta kể như bằng
30 năm của
người.

2. Nền văn học có nhịp độ phát triển đặc biệt mau lẹ.
2. Nền văn học có nhịp độ phát triển đặc biệt mau lẹ.
Sự phát triển của nền văn học diễn ra như thế nào ?
Sự phát triển của nền văn học diễn ra như thế nào ?
Nhịp độ phát triển mau lẹ văn học
Nhịp độ phát triển mau lẹ văn học

giai doạn này diễn ra
giai doạn này diễn ra
trên tất cả các bình diện:
trên tất cả các bình diện:

Số lượng
Quá trình
Cách tân
Trưởng
thành
của các
LLST
Đời sống
Văn học
Sự kết tinh
ở những
Cây bút