Bài giảng điện tử ngữ văn 12 chiếc thuyền ngoài xa

Chiếc thuyền ngoài xa


I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
a. Cuộc đời,con người
- Nguyễn Minh Châu (1930 -1989),
quê Quỳnh Lưu, Nghệ An.
- 1950 : gia nhập quân đội.
- 1952 - 1958: chiến đấu tại sư đoàn
320.
Nêucông
vài tác
nétởvề
- 1962:
tạpcuộc
chí Văn nghệ
đời và sự nghiệp
quân đội.
- Năm 2000
được
sáng
táctặng giải thưởng
HCM về văn học nghệ thuật.


I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
a. Cuộc đời, con người:
- Nguyễn Minh Châu là cây bút tiên
phong của Văn học Việt Nam thời kì

đổi mới. Ông “ thuộc trong số nhà văn
mở đường tinh anh và tài năng nhất
của văn học ta hiện nay” ( Nguyên
Ngọc).
- Trước 1975, Nguyễn Minh Châu là
cây bút sử thi có thiên hướng trữ tình
lãng mạn, từ đầu thập kỉ 80 ông
chuyển sang cảm hứng thế sự với
những vấn đề đạo đức và triết lí nhân


I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
b. Sự nghiệp
Tiểu thuyết

Truyện ngắn

Truyện viết cho
thiếu nhi

1.Cửa sông (1967)
2.Dấu chân người
lính (1972)
3.Miền cháy (1977)
4.Lửa từ những ngôi
nhà (1977)
5.Những người đi từ
trong rừng ra (1982),
6.Mảnh đất tình yêu

(1987).

1.Người đàn bà trên
chuyến tàu tốc hành
(1983)
2.Bến quê (1985)
3.Chiếc thuyền ngoài
xa (1987)
4.Cỏ lau (1989).

1.Từ giã tuổi thơ
(1974)
2.Những ngày lưu lạc
(1981)
3.Đảo đá kì diệu
(1985)





I. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác phẩm
a. Xuất xứ

Truyện ngắn được sáng tác 1983, rút trong tập Người
đàn bà trên chuyến
tàucho
tốcbiết
hành (1983) sau đó

Em hãy
được in lại trong
tập xứ
Chiếc
thuyền
ngoài xa (1987).
xuất
truyện
ngắn
Chiếc thuyền ngoài
xa


I. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác phẩm
b. Hoàn cảnh ra đời:

Truyện ngắn chiếcCăn
thuyền
ngoài
ra đời trong hoàn
cứ vào
nộixadung
cảnh lịch sử: đất
nướchãy
thống
nền độc lập,
tp,em
chonhất
biết trong

truyện
hòa bình. Cuộc sống
muôn
mặt đời
thường đã trở
ngắn với
Chiếc
thuyền
ngoài
lại sau chiến tranh.xa được ra đời trong
hoàn cảnh lịch sử nào
của đất nước?


I. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác phẩm
c. Tóm tắt

Sau nhiều lần
“phục kích”

Một cảnh
cảnh
Một
đắt trời
trời cho
cho
đắt

Đẩu mời

người đàn
bà đến
làm việc
Chứng kiến
kiến tại tòa án
Chứng
cảnh vũ
vũ phu
phu
cảnh

Đến vùng
ven biển
miền Trung
Nhiếp ảnh
Thuyền vào bờ
để chụp
Phùng
thì kinh ngạc
ảnh cho
cuốn lịch
năm sau
Nhiều lần như
thế Phùng
can thiệp



nhất định
không bỏ

chồng

Phùng, Đẩu vỡ
ra nhiều vấn
đề về cách nhìn
con người


d.Ý nghĩa nhan đề
Chiếc thuyền là biểu tượng của bức tranh
thiên nhiên về biển và cũng là biểu tượng về
cuộc sống sinh hoạt của người dân hàng chài.

hãyngoài
nêu xa
cảm
Chiếc Em
thuyền
là một hình ảnh gợi cảm, có
sức ám
ảnhcủa
về sự
bấpvề
bênh, dập dềnh của những
nhận
mình
thân phận,
đời trôi nổi trên sông nước.
nhan những
đề táccuộc

phẩm
Chiếc thuyền ngoài xa là biểu tượng cho mối quan hệ
giữa nghệ thuật và đời sống. Cái hồn của bức tranh
nghệ thuật ấy chính là vẻ đẹp rất đỗi bình dị của
những con người lam lũ, vất vả trong cuộc sống
thường nhật.


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh.

Sự hóa thân
Là 1 nghệ sĩ
của tác giả,
nhiếp ảnh say
Nhân
vật Phùng
chứng kiến
mê tìm tòi và
xuất hiện
và kể lại câu
khámnhư
pháthế
cái
nào trong
chuyện một
đẹp.tác phẩm
cách
chân
thật, cụ thể

và sinh động.

Theo yêu cầu
cấp trên  đi
thực tế về nơi
đã từng chiến
đấu để tìm 1
bức ảnh đẹp.


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh.

THẢO LUẬN NHÓM 3’
Phát hiện
thứ nhất
đầy thơ
mộng của
người
nghệ sĩ

Phát NS
hiện
Phùng đã có những
thứ hai
phát hiện gì khi tìm
đầykiếm bức ảnh cho bộ
lịch
nghịch
lí ? Qua đó tác giả

muốn gửi gắm điều gì
cho người đọc ?


Một “cảnh đắt trời cho”


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh.
a.Phát hiện thứ nhất: bức tranh thiên nhiên hoàn
mĩ cảnh chiếc thuyền ngoài xa thấp thoáng trong
biển sớm mờ sương.
-“ Cảnh đắt trời cho”: cảnh tượng thơ mộng, tuyệt đẹp,
hiếm có, một “ bức họa” diệu kì mà thiên, cuộc sống
ban tặng cho con người.
- Giống như “một bức tranh mực tàu của một danh
họa thời cổ”
- Toàn bộ khung cảnh “ từ đường nét đến ánh sáng
đều hài hòa và đẹp, một vẻ đẹp thực đơn giản và toàn
bích”.


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh.
a.Phát hiện thứ nhất về khung cảnh thiên nhiên hoàn
mĩ.
•Tâm trạng, cảm nhận của người nghệ sĩ:
+ Phùng trở nên “ bối rối” và “ trong trái tim như có cái gì
bóp thắt vào”, Phùng đã có “ cái khoảnh khắc hạnh phúc
tràn ngập tâm hồn mình do cái đẹp tuyệt đỉnh của ngoại

cảnh mang lại”
-> Phùng đã cảm nhận được cái chân, cái thiện của cuộc
đời, thấy tâm hồn mình được thanh lọc, gột rửa trở nên
thật trong trẻo, tinh khôi => Cái đẹp có tác dụng thanh
lọc tâm hồn con người và khi đó cái đẹp chính là “ đạo
đức”.


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh.
b. Phát hiện thứ hai:

- Phùng đã chứng kiến cảnh tượng: một người đàn
ông đánh vợ.
+ Từ chiếc thuyền bước ra một người đàn bà: khắc
khổ, xấu xí đầy mệt mỏi và chỉ biết “cam chịu đầy
nhẫn nhục”.
+ Lão đàn ông: thô kệch, dữ dằn, độc ác, dùng
chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng vợ như một
cách để giải tỏa uất ức, khổ đau.


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh.
b. Phát hiện thứ hai:
+ Thằng bé Phác: “ như một viên đạn trên đường

lao tới đích” nhảy xổ vào gã đàn ông, đánh lại cha
vì thương mẹ.
-Thái độ của người nghệ sĩ:

+ “ Chết lặng”, không tin vào những gì đang diễn
ra trước mắt: “ kinh ngạc đến mức, trong mấy phút
đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn”.


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh.
b. Phát hiện thứ hai:
+ Không thể chịu được khi thấy cảnh ấy, Phùng đã “ vứt
chiếc máy ảnh xuống đất, chạy nhào tới” -> bản chất
của người lính khiến anh không thể làm ngơ trước sự
bạo hành.

Phùng không thể ngờ rằng sau cái vẻ đẹp
diệu kì của hóa công kia lại là cái ác, cái xấu
đến không thể tin nổi.


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
c. Ý nghĩa:

- Phùng đã cay đắng nhận ra những ngang trái, xấu xa
trong gia đình kiaQua
đã làm
những
haicho
phát
hiệnđiều huyền diệu mà
anh đã phát hiệncủa
được

thậtsĩ
khủng
khiếp, ghê sợ.
nghệ
Phùng,
- Cuộc đời không
đơn giản
xuôiChâu
chiều, không phải bao
Nguyễn
Minh
giờ cũng đẹp, cũng
là nghệ
thuật,
mà chứa đựng nhiều
muốn
người
đọc
nghịch lí mâu thuẫn giữa cái đẹp – xấu, thiện – ác.
nhận thức được
- Người nghệ sĩ phải tìm hiểu cuộc đời trong mối quan
điều gì về cuộc đời?
hệ đa chiều.


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh.
 Quan niệm của nhà văn: hình thức bên ngoài và nội
CÂU
HỎIkhông

CHUẨN
dung bên
trong
phảiBỊ
bao giờ cũng thống nhất, đừng
vội
người,
sựbà
vậtđược
ở dáng
vẻgiả
bênkhắc
ngoài,
phải
1.đánh
Nhângiá
vậtcon
người
đàn
tác
như
phát thế
hiệnnào
ra được
bản chất ẩn đằng sau vẻ ngoài đẹp đẽ
?
đó.
2. Chi tiết tấm ảnh được chọn trong “bộ lịch

ấy” gợi cho em suy nghĩ gì ?

II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2. Nhân vật người đàn bà và câu chuyện ở tòa án.
* Ngoại hình, tính cách
- Thô kệch, mặt rỗ, xuất hiện với khuôn mặt mệt mỏi 
1 cuộc đời nhọc nhằn, nhiều cay đắng.
Người
đàn
bà xuất
- Cam chịu: khi
bị đánh
không
kêu, không chống trả,
hiện đầu tác phẩm
không trốn chạy.
có gì
đáng
- Không muốn con
nhìn
thấy:chú
khi ýcon lớn bà xin chồng
lên bờ mà đánh bà  Giàu lòng thương con, giàu đức
hi sinh


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2. Nhân vật người đàn bà và câu chuyện ở tòa án.
* Câu chuyện ở tòa án huyện
Câu chuyện về sự thật cuộc đời bà: sinh ra trong gia

đình khá giả, xấu xí, có mang với 1 anh hàng chài, khi có
chồng phải lam lũ nuôi nhiều con...  giúp Phùng, Đẩu và
Qua nguyên
câu chuyện
ở bà từ chối sự giúp
người đọc hiểu được
do vì sao
tòa án huyện, em
đỡ của tòa án.

hiểu được gì về
người đàn bà
thuyền chài


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2. Nhân vật người đàn bà và câu chuyện ở tòa án.
* Câu chuyện ở tòa án huyện
- Không chịu li hôn:
+ Vì tương lai của những đứa con.
khi nghe
chuyện,
trầmchống
ngâmkhisuy
nghĩ.
+Sau
Vì “cần
phải cócâu
người
đàn ôngĐẩu

để chèo
phong
ba”
+ TrongEm
đaucó
khổ
triềnxét
miên
chắt
lọc?từng niềm
nhận
gì nhưng
về tháibàđộvẫn
của
Đẩu
vui nhỏ nhoi  vì “vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó
được ăn no”.
 Sự đối lập: bề ngoài xấu xí nhưng tâm hồn đẹp đẽ, thấu hiểu
lẽ đời, thông cảm cho người khác, thương con  hình ảnh
người phụ nữ nhân hậu, bao dung.


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
3. Hình tượng nhân vật

a. Nhân vật người đàn ông
- Lớn tiếng quát mắng.
- Dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người vợ.

Người đàn ông

được nhà văn khắc
 Là người chồng vũ phu, độc ác, dã man.
họa như thế nào
trong tác phẩm