Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
MỤC LỤC
PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ..............................................................................................................1
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI...........................................................................................................1
II. THỜI GIAN, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG.........................2
III. SỐ LIỆU KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN GIẢI PHÁP........................................3
PHẦN II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ...........................................................................................4
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN...................................................................................................................4
II. CƠ SỞ TÂM LÝ, SINH LÝ CỦA VIỆC DẠY ĐỌC............................................................5
III. CƠ SỞ NGÔN NGỮ VÀ VĂN HỌC...................................................................................6
IV. THỰC TRẠNG DẠY HỌC..................................................................................................7
1. Đối với giáo viên.....................................................................................................................7
2. Đối với học sinh......................................................................................................................7
V. MỘT SỐ GIẢI PHÁP.............................................................................................................8
1.Giải pháp thứ nhất: Chuẩn bị chu đáo cho tiết học..................................................................8
2.Giải pháp thứ hai: Giáo viên cần đọc mẫu diễn cảm.............................................................10
3.Giải pháp thứ ba: Hướng dẫn đọc đúng tiếng, từ khó trong bài thơ......................................12
4.Giải pháp thứ tư: Rèn kỹ năng đọc ngắt, nghỉ giọng đúng cho học sinh...............................16
5. Giải pháp thứ năm: Sử dụng linh hoạt trò chơi học tập:.......................................................20
VI.KẾT QUẢ............................................................................................................................26
PHẦN III - KẾT LUẬN.............................................................................................................27
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Để giao tiếp với nhau trong xã hội chúng ta thường sử dụng ngơn ngữ lời
nói. Lời nói và chữ viết là hai phần quan trọng để giao tiếp hiện đại. Tiếng Việt
là ngôn ngữ giao tiếp của người Việt làm sao để hướng tới một khung giao tiếp
trong sáng dễ hiểu đồng thời tạo sự hấp dẫn đối với người đối thoại.
Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho
sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ
năng cơ bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ
nghĩa, bước đầu xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học
sinh tiếp tục học Trung học cơ sở.
Tiếng Việt là phân môn cơ bản trong chương trình Tiểu học. Qua mơn
Tiếng Việt, học sinh biết cách ghép vần, biết cách nói đúng ngữ pháp đồng thời
biết sử dụng những biện pháp tu từ.
Môn Tiếng Việt ở trường Tiểu học có nhiệm vụ vơ vùng quan trọng đó là
hình thành 4 kỹ năng: Nghe – nói - đọc – viết cho học sinh. Tập đọc là một phân
mơn của chương trình Tiếng Việt bậc tiểu học. Đây là phân mơn có vị trí đặc
biệt trong chương trình vì nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển kỹ năng
đọc, một kỹ năng quan trọng hàng đầu của học sinh ở bậc Tiểu học đầu tiên. Kỹ
năng đọc có nhiều mức độ: đọc đúng, đọc nhanh (lưu lốt, trơi chảy), đọc có ý
thức (thơng hiểu được nội dung những điều mình đọc hay còn gọi là đọc hiểu)
và đọc diễn cảm. Những kỹ năng này không phải tự nhiên mà có nên việc dạy học
phải có định hướng, có kế hoạch từ lớp 1 đến lớp 5 trong bậc Tiểu học.
Đặc biệt đối với học sinh lớp 1 - lớp đầu cấp - việc dạy đọc cho các em
thật vô cùng quan trọng bởi các em có đọc tốt được ở lớp 1 thì khi học các lớp
tiếp theo các em mới nắm bắt được những yêu cầu cao hơn của môn Tiếng Việt.
Việc dạy đọc ở lớp 1 cũng quan trọng bởi từ chỗ các em còn phải đọc đánh vần
từng tiếng đến việc đọc thông thạo được một văn bản là việc tương đối khó với
các em. Mục tiêu của giờ dạy Tiếng Việt là phải hướng đến giáo dục học sinh
yêu Tiếng Việt bằng cách nêu bật sức mạnh biểu đạt của Tiếng Việt, sự giàu đẹp
của âm thanh, sự phong phú của ngữ điệu trong việc biểu đạt nội dung. Thế
nhưng hiện nay, ở trường Tiểu học, mặt âm thanh của ngôn ngữ, đặc biệt ngữ
điệu chưa được chú ý đúng mức. Đó là một trong những lý do cho học sinh của
chúng ta đọc và nói chưa tốt. Đó cũng là ý do khiến cho trong nhiều trường hợp,
học sinh không hiểu đúng văn bản được đọc.
1/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Thơ là một loại tác phẩm văn học được viết theo thể loại văn vần. Ngay từ
nhỏ các em đã được tiếp xúc với những bài thơ, bài ca dao qua các bài hát ru.
Do thể loại văn vần nên thơ dễ nghe và dễ nhớ. Mặt khác, các câu thơ, các khổ
thơ khơng chỉ có hình ảnh, mà còn chứa nhạc điệu trong đó. Vì vậy các bài thơ
thường được các em đón nhận một cách nhiệt tình. Tuy nhiên, do mới tiếp xúc
với việc học chữ, nên việc đọc với các em còn khó khăn những đọc thơ cho
đúng vần điệu, đúng nhịp của câu thì cần phải có một có một q trình rèn luyện
nhất định. Trong chương trình Tiếng Việt lớp 1 có rất nhiều bài thơ được đưa
vào chương trình. Ngay cuối học kỳ 1 đã có những bài thơ, câu thơ được đưa
vào. Sang học kỳ 2, học sinh bắt đầu làm quen với mơn Tập đọc. Trong đó có
đọc các đoạn văn, các bài thơ ngắn, nhưng nhìn chung chủ yếu là thơ.
Hiện nay, việc đọc các văn bản của học sinh còn sai rất nhiều. nhất là đọc
thơ các em thường không đọc đúng vần điệu, ngắt nhịp lấy hơi không đúng nên
khi nghe một bài thơ sẽ kém thuyết phục. Việc giúp các em đọc đúng nhất là đọc
đúng các bài thơ sẽ làm tăng nhận thức Tiếng Việt của các em. Đồng thời khi
nghe một bài thơ đọc đúng các em sẽ cảm nhận được phần nào tâm hồn của bài
thơ từ đó các em hứng thú hơn nữa trong việc học tập của mình.
Vấn đề đặt ra là làm thế nào để giúp các em đọc đúng tiếng, đọc liền tiếng
trong từ, trong câu, đọc đúng ngữ điệu, biết cách ngắt nghỉ hơn trong văn bản
thơ, cũng như văn bản văn xi. Những băn khoăn này chính là lý do tôi chọn
đề tài:“Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết
Tập đọc ở lớp Một”.
II. THỜI GIAN, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG
1.Thời gian nghiên cứu đề tài từ tháng 09 năm 2016 đến tháng 03 năm 2017.
2.Phạm vi nghiên cứu: Học sinh lớp 1, trường Tiểu học.
3.Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng trong các tiết
Tập đọc ở lớp Một.
2/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
III. SỐ LIỆU KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN GIẢI PHÁP
Khi bắt đầu vào học kỳ hai tôi đã tiến hành khảo sát khả năng đọc thơ của
học sinh lớp 1 qua các bài thơ có trong chương trình sách giáo khoa Tiếng Việt
Số lượng
học sinh
63
100%
Số học sinh
đọc sai âm, vần,
dấu thanh
10
15,9%
Số học sinh
đọc đúng
Số học sinh
đọc lưu lốt
38
60,3%
15
23,8%
Nhìn vào số liệu trên chúng tôi nhận thấy kỹ năng đọc của các em còn chưa
tốt, nhất là đọc thơ. Vào giai đoạn này để đọc được các câu thơ theo đúng là cả
một vấn đề rất lớn đối với các em. Vì vậy, việc rèn đọc đúng học sinh trong các
tiết Tập đọc ở lớp 1 nói chung và đọc thơ nói riêng là một việc làm rất cần thiết
và cấp bách.
PHẦN II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
3/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho
sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ
năng cơ bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ
nghĩa.
Trong chương trình Tiểu học mơn Tiếng Việt giữ một vị trí đặc biệt quan
trọng. Mục tiêu của mơn Tiếng Việt ở trường tiểu học nhằm hình thành và phát
triển ở học sinh các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết để học tập và giao tiếp trong các
môi trường hoạt động của lứa tuổi. Thông qua việc dạy và học Tiếng Việt, góp
phần rèn luyện các thao tác của tư duy. Cung cấp cho học sinh những kiến thức
sơ giản về Tiếng Việt và những hiểu biết sơ giản về xã hội, tự nhiên và con
người, về văn hóa, văn học của Việt Nam và nước ngồi. Bồi dưỡng tình u
Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng, giàu đẹp của Tiếng
Việt, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.”
Tập đọc là một phân mơn có vị trí hết sức quan trọng trong môn Tiếng Việt
nhất là trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay. Đọc thông viết thạo là một yêu
cầu đặt ra với bất cứ học sinh Tiểu học nào, ngay từ những ngày đầu tiên đến
trường các em đã phải học đọc mặc dù ở giai đoạn này việc đọc của các em mới
chỉ dừng lại ở mức độ nhận diện kí hiệu chữ viết và giải mã bằng âm thanh song
đây là một giai đoạn rất quan trọng bởi đó là giai đoạn học sinh phải học để đọc
và làm nền tảng cho những giai đoạn tiếp theo, giai đoạn đọc để học. Càng về
sau yêu cầu đặt ra trong việc đọc càng được nâng cao, từ việc đọc để hiểu được
nội dung văn bản đến việc phát triển kĩ năng đọc diễn cảm. Dạy học Tập đọc ở
Tiểu học là một việc làm hết sức có ý nghĩa trong việc hình thành và phát triển
kĩ năng đọc cho học sinh, nó khẳng định sự cần thiết cho việc hình thành và phát
triển một cách có hệ thống và có kế hoạch năng lực đọc cho học sinh. Thông qua
phân môn Tập đọc mà trau dồi vốn Tiếng Việt, vốn học văn và phát triển tư duy,
mở rộng vốn hiểu biết của học sinh về cuộc sống. Bồi dưỡng tư tưởng tình cảm
trong sáng, yêu cái đẹp, cái thiện, có thái độ ứng xử tốt trong cuộc sống, yêu
Tiếng Việt.
IV. THỰC TRẠNG DẠY HỌC
Qua nhiều năm giảng dạy và trao đổi với đồng nghiệp tôi đã có những
nhận xét chung về thực trạng dạy học như sau:
4/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
1. Đối với giáo viên
Nhìn chung giáo viên tiểu học đều rất coi trọng tiết tập đọc. Giáo viên đã
nghiên cứu phương pháp dạy Tập đọc để dạy tốt song chưa đi sâu lựa chọn
phương pháp cho phù hợp để tiết dạy đạt kết quả cao nhất. Bên cạnh đó một số
giáo viên chưa chú ý và coi trọng tính luyện tập, thực hành của học sinh.
2. Đối với học sinh
Qua nhiều năm dạy học, tôi nhận thấy ở Tiểu học các em thường coi nhẹ
tiết tập đọc vì các em cho rằng tiết Tập đọc là tiết dễ không phải suy nghĩ như
mơn Tốn mà chỉ cần đọc trơi chảy, lưu loát là được. Các em cũng chưa để ý đến
việc đọc của mình như thế nào. Một số học sinh phát âm sai do thói quen đã có
từ trước hoặc do tiếng địa phương. Khi đọc các em còn hay mắc lỗi ngắt giọng,
các em còn ngắt giọng để lấy hơi một cách tuỳ tiện (còn gọi là ngắt giọng sinh
lý). Học sinh Tiểu học nói chung và học sinh lớp Một nói riêng phần lớn các em
chỉ biết bắt chước cô một cách tự nhiên. Khả năng tiếp thu mơn học Tiếng Việt
của học sinh có nhiều hạn chế so với các mơn Tốn hay Tự nhiên Xã hội, một số
học sinh đọc chưa được rõ ràng, chưa biết ngắt nghỉ đúng dấu chấm, dấu phẩy,
nhiều học sinh phát âm chưa phân biệt rõ phụ âm đầu l/n; tr/ch; s/x. Đặc biệt đa
số các em đọc còn ngọng phụ âm l/n, đọc ngọng dấu thanh, đọc ngọng các vần.
Về kĩ thuật đọc chưa thể hiện được tình cảm, nội dung mà văn bản đề cập tới.
Nhiều học sinh lúng túng thiếu tự tin trong việc thể hiện giọng đọc của mình.
Qua thực tế giảng dạy, tơi nhận thấy tốc độ đọc và đọc đúng các dòng thơ,
đúng câu thơ của học sinh còn rất hạn chế. Đọc đúng nhịp điệu, đọc hay các bài
thơ sao cho phù hợp là điều khó khăn với học sinh lớp Một.
V. MỘT SỐ GIẢI PHÁP
Trước tình hình thực tế dạy học để rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh
trong các tiết Tập đọc ở lớp Một. Tôi xin mạnh dạn đưa ra một số giải pháp
hướng dẫn học sinh rèn đọc để nâng cao chất lượng tiết học tập đọc đó là :
- Chuẩn bị chu đáo cho tiết học.
- Giáo viên cần đọc mẫu diễn cảm.
- Hướng dẫn học sinh đọc đúng tiếng, từ khó trong bài thơ.
- Rèn kỹ năng đọc ngắt, nghỉ giọng đúng chỗ cho học sinh.
- Vận dụng linh hoạt trò chơi học tập.
1.Giải pháp thứ nhất: Chuẩn bị chu đáo cho tiết học.
Mỗi tiết Tập đọc muốn đạt hiệu quả cao thì yêu cầu đối với người giáo viên là
phải có sự chuẩn bị bài chu đáo, lập kế hoạch dạy học chi tiết, chuẩn bị những
đồ dùng cần thiết. Khi dạy bất kì một bài Tập đọc nào, bao giờ tơi cũng dành
một khoảng thời gian nhất định để tìm hiểu về tác giả, hồn cảnh sáng tác, tìm
hiểu nội dung, ý nghĩa của bài mà tác giả muốn gửi gắm trong tác phẩm. Đọc bài
5/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
một vài lần để tìm hiểu cách đọc, dự đốn trước các tình huống có thể xảy ra để
lập kế hoạch dạy học phù hợp. Đối với các bài Tập đọc học thuộc lòng ở lớp 1
thì chủ yếu là thơ, do vậy trước khi dạy tơi ln tìm hiểu cách ngắt nhịp thơ,
cách gieo vần, thể loại thơ,.... để từ đó xây dựng kế hoạch, lựa chọn hình thức tổ
chức sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Giáo viên có nghiên cứu kĩ bài trước thì mới
cảm nhận được cái hay, cái đẹp, cái hồn của tác phẩm mà tác giả muốn gửi gắm
trong bài và phần giảng bài của giáo viên mới hấp dẫn, thu hút học sinh hứng
thú với bài học. Để giúp học sinh đọc tốt một bài Tập đọc, tôi thường hướng dẫn
học sinh chuẩn bị một cách chu đáo, cụ thể đó là:
- Đọc bài trước 1-2 lần.
- Tìm xem bài tập đọc có mấy đoạn (khổ thơ), có mấy câu (dòng thơ)
- Tìm tiếng có vần mới trong bài.
- Tập trả lời miệng các câu hỏi về tìm hiểu nội dung trong bài.
Ví dụ: Khi dạy bài Tặng cháu tôi đã hướng dẫn học sinh chuẩn bị như
sau:
Tặng cháu
Vở này ta tặng cháu yêu ta
Tỏ chút lòng yêu cháu gọi là
Mong cháu ra công mà học tập
Mai sau cháu giúp nước non nhà.
- Đọc thành tiếng 1-2 lần, dùng bút chì ghi số dòng thơ đầu trong bài tập
đọc.
- Tìm tiếng có vần au trong bài.
+ Tìm một số từ có tiếng chứa vần ao, au.
6/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
chim chào mào
+ Nói câu chứa tiếng có vần ao hoặc au.
M: Sao sáng trên bầu trời
cây cau
M: Các bạn học sinh rủ nhau đi học
- Học sinh tập trả lời miệng các câu hỏi để tìm hiểu nội dung bài. Phần tìm
hiểu này giúp học sinh nhớ được nội dung bài.
+ Bác Hồ tặng vở cho ai?
+ Bác mong các cháu làm điều gì?
Việc chuẩn bị bài kỹ của học sinh như vậy nên ở trên lớp dưới sự gợi mở,
dẫn dắt, hướng dẫn của giáo viên, học sinh sẽ đọc đúng, tiến tới đọc hay, các em
chủ động trong việc nắm bắt nội dung bài đọc, phát huy được tính tích cực, chủ
động của học sinh trong tiết học.
Qua thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy rằng để dạy thành công một tiết Tập
đọc, truyền thụ được kiến thức một cách khoa học, sâu sắc giáo viên cần chuẩn
bị kỹ những việc sau:
+ Soạn bài cụ thể, chi tiết thể hiện rõ hoạt động của thầy, của trò. Xây dựng
được các phương pháp dạy học truyền thống kết hợp với các phương pháp,
phương tiện dạy học hiện đại một cách linh hoạt để giờ dạy nhẹ nhàng, đạt hiệu
quả.
+ Nắm chắc yêu cầu rèn đọc ở từng bài. Đọc kĩ bài Tập đọc sắp dạy, trao
đổi học tập cách dạy của đồng nghiệp, dự kiến các tình huống học sinh sẽ mắc
phải và cách sửa các tình huống đó.
7/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
+ Tìm hiểu kĩ nội dung bài để hiểu được các biện pháp nghệ thuật tác giả
đã dùng, từ đó xác định cách đọc đối với từng đoạn, từng bài để thể hiện đúng
tình cảm của từng bài.
+ Nắm vững hệ thống câu hỏi trong bài Tập đọc, đưa ra thêm những câu
hỏi dẫn dắt để giúp học sinh phân tích, khai thác nội dung.
2.Giải pháp thứ hai: Giáo viên cần đọc mẫu diễn cảm
Đọc mẫu của giáo viên vô cùng quan trọng vì muốn học sinh đọc đúng, đọc
hay giáo viên phải giới thiệu mẫu đúng. Lời đọc mẫu của giáo viên nhằm định
hướng cho học sinh đọc đồng thời giúp học sinh nhận thức đúng nội dung bài
học. Nếu là văn bản nghệ thuật còn có tác dụng khơi gợi hứng thú và sự tưởng
tượng của học sinh – giúp các em dễ đi vào thế giới của tác giả, tác phẩm dưới
một ánh sáng hấp dẫn hơn. Với văn bản nghệ thuật đọc mẫu của giáo viên là đọc
diễn cảm. Còn văn bản thông thường đọc mẫu là đọc đúng. Yêu cầu đọc diễn
cảm chưa đặt ra với học sinh lớp 1 nhưng việc đọc diễn cảm bài thơ của Giáo
viên là cần thiết. Giáo viên biết khích lệ động viên thì học sinh sẽ bắt chước
giọng đọc của Giáo viên. Người Giáo viên có giọng đọ tốt diễn cảm, chuẩn mực
thì khơng có gì đáng ngại nếu như học sinh bắt chước thầy cô.
* Đọc mẫu của GV bao gồm:
- Đọc toàn bài: thường nhằm giới thiệu, gây xúc cảm, tạo hứng thú và tâm thế
học đọc cho học sinh.
- Đọc câu, đoạn: Nhằm hướng dẫn, gợi ý hoặc “tạo tình huống” để học sinh
nhận xét, giải thích nội dung bài đọc.
- Đọc từ, cụm từ: nhằm sửa phát âm sai và rèn cách đọc đúng cho học sinh
Vấn đề đặt ra trước tiên, để đọc mẫu tốt, giáo viên cần tìm hiểu và cảm thụ
bài văn, tìm hiểu bối cảnh lịch sử, hồn cảnh sáng tác, vị trí của tác phẩm, tác
giả... tiếp đến là việc tìm hiểu nội dung, hình thức bài đọc: thể loại, bố cục, kết
cấu, nghệ thuật. Hiểu được nội dung cảm thụ: cảm thụ sâu sắc, tính lơgic sẽ đọc
diễn cảm tốt. Giọng đọc hay sẽ bắt đầu từ cảm xúc của lòng mình, người đọc
phải nhập vai lúc đó khả năng truyền cảm người nghe lớn hơn. Để xây dựng một
tiết học hiệu quả người Giáo viên cần tổ chức có hiệu quả quy trình dạy một tiết
Tập đọc .
a. Ổn định tổ chức.
b. Khởi động.
Để không tạo áp lực cho học sinh thì khi bắt đầu vào tiết học, giáo viên
cần linh hoạt, khéo léo và nhẹ nhàng để tạo cho các em có tâm thế, hứng thú với
tiết học bằng các trò chơi “ khởi động” với nhiều hình thức như: hát một bài nội
dung liên quan đến bài học, chơi trò chơi vận động hoặc ôn lại kiến thức đã học
ở bài trước dưới hình thức trò chơi, thi đua....
c. Giới thiệu bài:
8/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Đây là bước rất quan trọng để gây sự chú ý, hứng thú cho học sinh đến bài
học. Ở phần giới thiệu bài, tơi thường sử dụng các hình thức như : Cho học sinh
quan sát tranh ảnh, video có nội dung liên quan đến chủ điểm, liên quan đến bài
học để kích thích sự tò mò, thích tìm hiểu của học sinh hoặc dùng lời nói gợi
mở, nêu vấn đề hướng học sinh cùng tìm hiểu, cùng giải quyết.
Ví dụ 1: Khi dạy bài “ Lũy tre”
( Tuần 32- Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 121)
Để gây cho học sinh sự hứng thú, tập chung đến bài học, phần giới thiệu bài
tôi cho các em xem 1 đoạn video sưu tầm một số cảnh đẹp làng quê Việt Nam.
Qua đó, các em bước đầu biết được đất nước Việt Nam ta có rất nhiều cảnh đẹp
làng quê thanh bình và giản di, các em có ấn tượng tốt đẹp với những cảnh đẹp
đó và muốn tìm hiểu thêm về những cảnh đẹp của đất nước mình. Dựa vào đặc
điểm của học sinh Tiểu học rất tò mò, thích khám phá mà giáo viên giới thiệu
vào bài rất nhẹ nhàng và tạo cho các em hứng thú với bài học.
Ví dụ 2: Khi dạy bài “ Kể cho bé nghe”
( Tuần 31 - Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 112)
Giáo viên có thể giới thiệu bài bằng cách yêu cầu học sinh dựa vào sự quan
sát thực tế xung quanh hãy kể công việc của một số người, một số vật xung
quanh mà em biết. Sau đó giáo viên giới thiệu vào bài: “Mỗi người, mỗi vật
xung quanh chúng ta đều có cơng việc riêng của mình để góp phần tơ đẹp cho
cuộc sống….”, bằng cách vào bài trực tiếp nhẹ nhàng như vậy sẽ tạo cho các em
óc tò mò, muốn tìm hiểu mỗi người, mỗi vật xung quanh chúng ta làm những
cơng việc gì, cơng việc đó đem lại lợi ích như thế nào.
d. Giáo viên đọc mẫu:
Đọc mẫu toàn bài: Nhằm giới thiệu, gây cảm xúc, tạo hứng thú và tâm thế
học đọc cho học sinh. Khi đọc mẫu, giáo viên cần đọc đúng giọng điệu của bài,
phát âm chuẩn, ngắt nghỉ hơi đúng, đọc đúng thể loại văn, thơ, truyện kể, nhấn
giọng ở những từ ngữ gợi tả, gợi cảm, làm chủ tốc độ, điều chỉnh âm lượng
giọng đọc để tạo sự hấp dẫn, cuốn hút học sinh chú ý đễn bài học.
Đọc mẫu câu, đoạn: Nhằm hướng dẫn, gợi ý hoặc“ tạo tình huống” để học
sinh nhận xét, giải thích, tự tìm ra cách đọc.
Đọc từ, cụm từ: Nhằm sửa phát âm sai và rèn cách đọc đúng cho học sinh.
Phần đọc mẫu của giáo viên có ý nghĩa rất lớn đối với học sinh trong việc
rèn kĩ năng đọc. Có những học sinh tư duy tốt, khi nghe giáo viên đọc mẫu là
các em có thể đã phát hiện ra cách đọc của bài. Do vậy, với mỗi bài tập đọc, giáo
viên cần đọc trước bài, nghiên cứu kĩ bài để có cách đọc bài phù hợp nhất.
Chẳng hạn với những đoạn văn, bài văn xi, câu chuyện kể thì khi đọc
mẫu giáo viên cần chú ý đến cách ngắt, nghỉ hơi sau dấu câu, giữa các cụm từ
dài, nhấn giọng những từ ngữ gợi tả, gợi cảm hay phải thay đổi giọng cho phù
hợp với từng nhân vật trong bài….
Còn với những bài tập đọc là bài thơ, thì khi đọc mẫu giáo viên cần đặc
biệt chú ý đến thể loại thơ, cách ngắt nhịp, cách gieo vần…
9/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Ví dụ : Khi dạy bài tập đọc “ Làm anh”
( Tuần 34 - Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 139)
Đây là bài thơ viết theo thể thơ 4 chữ, khi đọc diễn cảm bài thơ này giáo viên
cần đọc bài với giọng dịu dàng, âu yếm.
Làm anh khó đấy
Phải đâu chuyện đùa //
Với em gái bé
Phải “người lớn”cơ //
Khi em bé khóc
Anh phải dỗ dành//
Nếu em bé ngã
Anh nâng dịu dàng //
Mẹ cho quà bánh /
Chia em phần hơn //
Có đồ chơi đẹp /
Cũng nhường em ln //
Làm anh thật khó /
Nhưng mà thật vui //
Ai yêu em bé /
Thì làm được thơi //
Ví dụ : Bài Cái Bống
Cái Bống
Cái Bống/là cái/ bống bang
Khéo sảy, khéo sàng/ cho mẹ nấu cơm.
Mẹ Bống/ đi chợ/ đường trơn
Bống ra gánh đỡ/ chạy cơn mưa ròng
10/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
- Đọc tồn bài với giọng đọc nhẹ nhàng, tình cảm. Đọc ngắt nhịp đúng ngữ
điệu của bài đồng dao theo nhịp 2/2/2; 4/2.
- Luyện đọc một số tiếng, từ khó: bống bang, khéo sảy, khéo sàng. Như vậy
qua gợi ý bằng câu hỏi, bằng hình ảnh của từ khó, luyện đọc từ khó giúp các em
ghi nhớ đúng từ phát âm đúng.
+ Đối với từ : khéo sảy, khéo sàng. Giáo viên gợi mở bằng hình ảnh sau đó
giải nghĩa từ. Học sinh hiểu nghĩa của từ sẽ giúp các em đọc đúng, đọc hay.
sảy
sàng
Tóm lại, việc giáo viên đọc mẫu là rất cần thiết vì muốn học sinh đọc đúng
phải giới thiệu cho các em mẫu đúng. Lời đọc mẫu đúng và hay của giáo viên có
tác dụng định hướng cách đọc cho học sinh, đồng thời giúp các em nhận thức
đúng hơn nội dung bài đọc. Nếu bài đọc là một văn bản nghệ thuật thì lời đọc
của giáo viên còn có ý nghĩa khơi gợi hứng thú và tưởng tượng của học sinh,
làm cho các em dễ đi vào thế giới của tác phẩm và thấy tác phẩm dưới một ánh
sáng hấp dẫn hơn. Giáo viên cần hướng dẫn để học sinh đọc sao cho phù hợp
với nội dung chính của bài văn, bài thơ.
Đọc mẫu của giáo viên chính là cái đích, mẫu hình kĩ năng đọc mà học sinh
cần đạt được. Do đó yêu cầu đọc thành tiếng của giáo viên phải đảm bảo chất
lượng đọc chuẩn: đọc đúng, rõ ràng, trôi chảy, đọc đủ lớn, nhanh vừa phải và
diễn cảm. Giáo viên phải ổn định trật tự, tạo cho học sinh tâm thế ngồi đọc,
hứng thú nghe đọc và yêu cầu học sinh đọc thầm theo. Khi đọc, giáo viên đứng
ở vị trí bao quát được cả lớp, không nên đi lại trong khi đọc, cầm sách mở rộng,
đọc đủ lớn để em học sinh xa nhất cũng nghe rõ và thỉnh thoảng mắt phải rời
sách nhìn lên học sinh nhưng khơng làm cho bài đọc bị gián đoạn.
3.Giải pháp thứ ba: Hướng dẫn đọc đúng tiếng, từ khó trong bài thơ.
Học sinh lớp 1 chủ yếu mắc lỗi phát âm sai l- n, gi- r, s- x, ch- tr ... và ngọng
dấu thanh (thanh ngã, thanh sắc); vần (anh/ăn, ach/ăt). Đối với mỗi bài giáo viên
cần hướng dẫn học sinh quan sát tranh để học sinh tìm được từ đúng phù hợp
với nội dung tranh. Sau đó học sinh phát âm tiếng, đánh vần, phân tích tiếng, từ
mà học sinh hay mắc lỗi.
11/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Ví dụ 1: Bài : Tặng cháu
- Khi giảng từ: nước non (sông nước và núi non thường dùng để chỉ đất
nước, Tổ quốc).
nước non
Giáo viên nên cho học sinh tìm các cặp tiếng, từ như : lịng tốt- nịng
súng; nước non- lon giã cua...hoặc nói câu có cả tiếng có âm l và n như Bác thợ
nề đang ăn một quả lê/ Bé nói năng thật là lễ phép.
Ví dụ 2: Bài: Ngôi nhà
- Luyện đọc tiếng, từ. Giáo viên chú ý luyện phát âm cho học sinh: hàng
xoan, xao xuyến nở, lảnh lót, thơm phức. Giáo viên gợi mở bằng câu hỏi, hình
ảnh để học sinh tìm được tiếng, từ khó trong bài.
hàng xoan
hoa xao xuyến nở
Ngồi ra, giáo viên còn sưu tầm thêm một số hình ảnh để học sinh tìm từ và
luyện đọc.
12/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
núi non
lon ton
quạt nan
lan can
cây chanh
bức tranh
cặp sách
xách túi
13/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Thầy giáo dạy học
bé nhảy dây
Để phát âm các tiếng có thanh ngã giáo viên hướng dẫn các em lấy hơi ra
nhẹ hơn những tiếng có thanh ngã, lưỡi hơi cong, ban đầu để lưỡi gần ngạc
cứng, môi hơi tròn đọc hơi kéo dài giọng để phát ra tiếng đó. Ngoài việc hướng
dẫn cho các em biết cách phát âm giáo viên cần tạo cho học sinh sự tự tin,
thường xuyên động viên khuyến khích học sinh, yêu cầu những học sinh khác
không được trêu đùa khi các bạn này đọc bài.
bà đưa võng ru bé ngủ ngon
cô bé trùm khăn đỏ đã nhớ lời mẹ dặn
Ngoài việc đọc sai lỗi ở âm đầu, một số học sinh còn đọc sai vần, giáo
viên giúp học sinh phân biệt sự khác nhau đó thơng qua những ví dụ cụ thể.
14/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
cái bát
vịng bạc
quyển sách
viên gạch
chong chóng
cải xoong
Để sửa cách phát âm sai cho học sinh phải mất nhiều thời gian đòi hỏi cả
giáo viên và học sinh đều phải kiên trì và cố gắng. Khơng chỉ luyện đọc cho học
sinh trong các giờ tập đọc mà phải kết hợp luyện trong tất cả các mơn khác.
Ví dụ: Khi học mơn Đạo đức, Tự nhiên và Xã hội, Toán giáo viên thường
gọi những học sinh đọc chậm đứng lên đọc yêu cầu của đầu bài nhằm giúp các
em mạnh dạn, ghi nhớ mặt chữ qua đó sẽ giúp các em đọc đúng, đọc nhanh
trong mơn Tập đọc. Ngồi ra ngay cả trong lúc giao tiếp, ngoài ra giáo viên cần
tạo cho học sinh sự tự tin vì thực tế những em này rất ngại đọc bài trước lớp.
Giáo viên phân công những em học sinh đọc tốt kèm học sinh này giúp các em
tập phát âm trong những lúc ra chơi. Giáo viên cần kết hợp với phụ huynh,
hướng dẫn phụ huynh giúp con sửa những lỗi phát âm sai.
4.Giải pháp thứ tư: Rèn kỹ năng đọc ngắt, nghỉ giọng đúng cho học sinh.
Thơ là tiếng nói của tình cảm, là sự phản ánh con người và thời đại một cách
cao đẹp, thơ rất giàu chất trữ tình. Vì vậy khi đọc thơ cần thể hiện được tình cảm
của tác giả gửi gắm trong từ, từng dòng thơ, nhịp thơ để truyền cảm xúc đến
15/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
người nghe. Vì vậy đọc thơ phải đọc đúng dòng thơ, vần thơ, thể thơ để thể hiện
sắc thái, tình cảm. Khi dạy bài tập đọc là thơ thì một công việc không thể thiếu
được đối với giáo viên và học sinh đó là ngắt nhịp câu thơ. Thực tế cho thấy học
sinh mắc lỗi ngắt nhịp. Học sinh tìm được trong bài có những dấu câu thì ngắt
nhịp ra sao. Do vậy khi dạy những bài đọc thơ ở giai đoạn đầu tôi thường xuyên
sử dụng bài giảng điện tử để giúp học sinh đọc đúng các câu thơ cần chú ý ngắt
giọng.
Học sinh sẽ được luyện đọc từng câu rồi đọc nối tiếp nhau cho đến hết
bài. Giáo viên có thể cho các em dùng ký hiệu đánh dấu vào sách để khi đọc
không bị quên. Đến giai đoạn sau (khoảng từ giữa học kỳ II trở đi) tơi đã để học
sinh nhìn vào sách và nêu cách ngắt giọng của mình ở từng câu thơ (vì những
bài thơ của lớp 1 thường là ngắn nên công việc này cũng không chiếm quá nhiều
thời gian trong tiết dạy). Nếu học sinh nói đúng giáo viên cơng nhận ngay và
cho các em đánh dấu luôn vào sách. Nếu học sinh nói sai giáo viên sửa lại cho
học sinh.
Đối với các bài thơ giáo viên cũng phải hướng dẫn cho học sinh bắt nhịp
đúng thì mới thể hiện được tình cảm của tác giả. Như chúng ta biết những bài
thơ trong chương trình lớp 1 đa số là các bài thơ có ý nghĩa giáo dục tình cảm
đạo đức, u quê hương đất nước, yêu gia đình, bè bạn. Nếu các em đọc đúng
các em sẽ cảm nhận được cái hay, cái đẹp của bài thơ. Khi ngắt nhịp thơ ta dựa
vào cấu trúc ngữ pháp cấu tạo câu, cấu tạo cụm từ. Thơ lục bát thường ngắt nhịp
2/4 ; 2/6 ; 4/4...
Ví dụ: Bài :
Cái Bống
Cái Bống/ là cái/ bống bang //
Khéo sảy,/ khéo sàng/ cho mẹ nấu cơm//
Mẹ Bống/ đi chợ/ đường trơn //
Bống ra gánh đỡ/ chạy cơn mưa ròng //
Khi đọc học sinh thường ngắt mỗi dòng thơ một lần là do thói quen nhưng
tơi đã sửa lại và hướng dẫn cho các em cách đọc vắt dòng: cuối dịng 1 đọc vắt
ln sang dịng 2, cuối dùng 3 đọc vắt ln sang dịng 4. Cứ như thế cho đến hết
bài.
Ví dụ: Bài “Kể cho bé nghe”
Hay nói ầm ĩ /
Là con vịt bầu//
Hay hỏi đâu đâu/
Là con chó vện //
Hay chăng dây điện /
16/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Là con nhện con //
Ăn no quay tròn /
Là cối xay lúa //
Có những bài thơ mà phải đọc hết một khổ thơ mới ngắt nghỉ, hay nghỉ ở
mỗi dòng thơ .
Ví dụ : Bài : Mời vào
Cốc, cốc, cốc ! /
- Ai gọi đó ? /
Tơi là Thỏ /
- Nếu là Thỏ /
Cho xem tai //
Bên cạnh việc rèn đọc đúng trong các giờ tập đọc ở trên lớp thì trong các tiết
tăng cường Tiếng Việt tơi cũng thường đưa ra những câu thơ hoặc bài thơ ngắn
để giúp học sinh luyện đọc và ngắt giọng đúng. Đó là những bài thơ, bài ca dao
trong chương trình sách giáo khoa hoặc một số bài thơ ngắn gọn dễ hiểu, phù
hợp với lứa tuổi các em.
Ví dụ :
Hoa sen
Trong đầm/ gì đẹp/ bằng sen
Lá xanh, bơng trắng/ lại chen nhị vàng.
Nhị vàng/ bông trắng /lá xanh
Gần bùn mà chẳng/ hôi tanh mùi bùn.
Qua bài thơ giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp của hoa sen. Hương sen
thơm ngan ngát, thanh khiết. Một lồi hoa gần bùn mà khơng lẫn mùi bùn.
Bên cạnh luyện đọc việc đọc việc cảm nhận nội dung bài thơ là cách tốt
nhất giúp các em đọc đúng, đọc hay. Bài thơ đi học là bài thơ nói về một bạn
nhỏ lần đầu tiên đến trường, mẹ dắt tay từng bước và hơm này một mình em tới
17/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
lớp. Em đã tự lập. Đất trời quê hương đang đón chào em. Thầy giáo, cơ giáo, các
bạn đang đón chào em.
Đi học
Hôm qua/ em tới trường
Mẹ dắt tay/ từng bước
Hơm nay/ mẹ lên nương
Một mình em/ tới lớp.
Trường của em /be bé
Nằm lặng/ giữa rừng cây
Cô giáo em/ tre trẻ
Dạy em hát /rất hay.
Hương rừng thơm/ đồi vắng
Nước suối trong/ thầm thì
Cọ xòe ơ /che nắng
Râm mát đường/ em đi.
Và đây, đến khổ thơ thứ hai, trường học và cô giáo của em hiện ra rất đẹp.
Bài thơ được khép lại bằng hương thơm phảng phất, dịu nhẹ của cây cỏ
hoa. Kia là suối nước trong thầm thì, lặng lẽ, đây là những cây cọ xòe tán dài
dọc đường em đến lớp. Những câu thơ thật đẹp, cái đẹp của quê nhà giản dị,
trong trẻo, dịu dàng.
Đọc bài thơ, chúng ta cảm thấy bài hát như hay hơn. Nghe bài hát lại hiểu
thêm, thêm yêu bài thơ.
18/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Nói tóm lại, đọc đúng tiếng, từ, câu; ngắt giọng đúng là yêu cầu, mục đích
của việc dạy Tập đọc là phương tiện để phát triển ngôn ngữ cho học sinh.
5. Giải pháp thứ năm: Sử dụng linh hoạt trò chơi học tập:
Điều đặc biệt đối với trẻ em trò chơi đóng vai trò quan trọng trong sinh
hoạt, bước vào nhà trường, trẻ em làm quen với hoạt động học tập với những
yêu cầu cao hơn. Trong tiết học mà giáo viên biết sử dụng kết hợp hình thức trò
chơi trong học tập sẽ đạt hiệu quả cao. Chính vì vậy trò chơi được sử dụng trong
các tiết dạy học có tác dụng tích cực nhằm làm thay đổi hình thức học tập.
Thơng qua trò chơi khơng khí lớp học trở nên thoải mái, dễ chịu. Việc tiếp thu
kiến thức của học sinh trở nên tự nhiên, nhẹ nhàng và hiệu quả hơn.
Trò chơi học tập cần có yêu cầu:
+ Chơi để đạt mục đích học tập nào? Ngồi giải trí còn có mục đích cũng
cố tri thức, kỹ năng học tập.
+ Nội dung học tập phải gắn với các tri thức và kỹ năng của một nhóm
học hoặc một lĩnh vực tri thức, kỹ năng nào đó. Nói cách khác khi sáng tạo ra
trò chơi thì người giáo viên cần dựa vào các kiến thức và kỹ năng của mơn học.
+ Trò chơi học tập cần có ḷt chơi rõ ràng đơn giản, dễ nhớ, dễ thực hiện
không đòi hỏi thời gian dài. Trò chơi học tập thường diễn ra thời gian ngắn, phù
hợp với trình độ học sinh. Muốn đạt được điều đó, giáo viên cần biết khơi ngợi
sự hứng thú, hào hứng cho các em trong mỗi tiết học. Trò chơi học tập là hình
thức hầu hết học sinh nào cũng thích, cũng muốn được tham gia. Đây là hình
thức học tập gây hứng thú cho học sinh nhất mà đạt hiệu quả cao vì nó phù hợp
với tâm lí lứa tuổi Tiểu học “Học mà chơi - Chơi mà học”. Vì vậy, khi dạy các
bài tập đọc học thuộc lòng, tôi thường tổ chức cho học sinh lớp mình thi đọc
thuộc bài dưới hình thức các trò chơi như sau:
* Trò chơi 1: “Ai thuộc bài nhanh”.
Cách chơi như sau:
- Giáo viên chuẩn bị 4 bộ đồ dùng dạy học (ứng với 4 tổ). Mỗi bộ gồm
các băng giấy, mỗi băng giấy ghi dòng thơ đầu của khổ thơ.
- Các tổ cử đại diện của tổ mình lên nhận các băng giấy (Số lượng học
sinh mỗi tổ bằng số lượng băng giấy). Sau đó ghép các băng giấy đó theo đúng
thứ tự các khổ thơ của bài (Giáo viên quy định thời gian chơi). Khi hết thời gian,
nếu học sinh ghép đúng, giáo viên hỏi nội dung, ý nghĩa 1,2 câu trong bài. Tổ
nào ghép đúng, nhanh và trả lời đúng câu hỏi thì tổ đó được nhận phần thưởng.
Ví dụ: Bài “ Ngơi nhà ”
( Tuần 28 - Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 82)
Để kiểm tra việc học sinh học thuộc lòng bài học chưa, tôi đã tổ chức cho
học sinh chơi trò chơi như sau:
Giáo viên chuẩn bị 4 bộ đồ dùng, mỗi bộ gồm 3 băng giấy:
19/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Một băng giấy ghi từ “ Em yêu nhà em”
Một băng giấy ghi từ “ Hàng xoan trước ngõ ”
Một băng giấy ghi từ “ Hoa xao xuyến nở”
Một băng giấy ghi từ “ Như mây từng chùm”
Các nhóm sẽ ghép các băng giấy đó theo thứ tự bài thơ. Sau đó, giáo viên nêu
câu hỏi “ Ở ngơi nhà mình bạn nhỏ nhìn thấy gì? ”
* Trị chơi 2: “Thi đọc tiếp sức”.
Cách chơi như sau:
- Giáo viên mời 2 nhóm tham gia chơi (Số lượng học sinh 2 nhóm bằng
nhau và tương ứng với số dòng thơ hoặc câu thơ), cử 2 học sinh làm trọng tài.
Mỗi học sinh trong nhóm sẽ đọc 1 dòng thơ (câu thơ) lần lượt từ đầu cho đến hết
bài. Nhóm nào thuộc bài, đọc hay là nhóm đó thắng.
Ví dụ: Bài “ Quà của bố”
( Tuần 28 - Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 85)
Tôi tổ chức cho học sinh đọc thuộc bài dưới hình thức trò chơi “Tiếp sức”
như sau:
Mời 2 nhóm (mỗi nhóm 6 học sinh tham gia chơi), yêu cầu mỗi học sinh
đọc 2 dòng thơ nối tiếp đến hết bài. Khi tham gia trò chơi, mỗi học sinh phải chú
ý lắng nghe bạn đọc để có thể đọc nối tiếp được. Như vậy sẽ giúp các em khơng
những thuộc bài và còn nhớ bài lâu hơn vì khi theo dõi bạn đọc là các em đã
được đọc nhẩm theo bạn, đó là hình thức đọc thầm để nhớ bài.
* Trò chơi 3 : “Thả thơ”
Cách chơi như sau:
- Giáo viên ghi vào các tờ phiếu 1 dòng thơ hoặc một vài từ chính của khổ
thơ, sau đó tổ chức cho học sinh tham gia chơi.
- Mời 2 nhóm tham gia chơi (mỗi nhóm là đại diện các bạn của 1 dãy).
- Khi có hiệu lệnh của giáo viên “Trò chơi bắt đầu” thì nhóm “Thả thơ” cử
một bạn “Thả” (đưa) ra cho bạn nhóm đối diện một từ phiếu. Bạn được nhận
phiếu phải đọc thuộc cả khổ thơ có dòng thơ hoặc các từ đã ghi trong phiếu. Sau
đó đổi ngược lại, nhóm vừa được nhận phiếu sẽ là “Nhóm thả thơ” và cách chơi
tương tự. Hết thời gian chơi, nhóm nào đọc đúng hết tất cả các khổ thơ trong
phiếu quy định thì nhóm đó thắng cuộc.
* Trò chơi 4: “Truyền điện”
Cách chơi như sau:
- 2 dãy sẽ cử các bạn đại diện của dãy mình lên bốc thăm để giành quyền
đọc trước. Bạn đại diện của dãy đọc trước sẽ đứng lên đọc câu thơ đầu tiên của
bài, sau đó chỉ định thật nhanh một bạn bất kì của dãy đối diện đọc bài. Bạn vừa
được chỉ định sẽ phải đọc câu thơ tiếp theo của bài. Nếu bạn đó đọc đúng thì có
quyền chỉ định một bạn của dãy đối diện đọc câu thơ tiếp theo (Nếu bạn nào
được chỉ định đứng lên mà khơng thuộc bài thì đứng ra một bên) và nhóm được
20/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
chỉ định sẽ chỉ định bạn khác. Cứ như vầy cho đến khi kết thúc bài, nhóm nào có
số học sinh đứng ra ngồi nhiều thì nhóm đó thua cuộc.
* Trò chơi 5: “Thi đọc bài hay”
Cách chơi như sau:
- Giáo viên thiết kế trên bài giảng điện tử các bông hoa hoặc các con vật.
Dưới mỗi bông hoa hoặc con vật là các yêu cầu (Có thể ghi từ đầu tiên, dòng thơ
đầu tiên của khổ thơ hoặc ghi yêu cầu đọc thuộc khổ thơ nào hay đọc thuộc cả
bài thơ), số lượng bông hoa hoặc con vật tương ứng với số khổ thơ trong bài.
- Mời học sinh tham gia chơi: Mỗi học sinh sẽ chọn cho mình một bơng
hoa hoặc một con vật mà mình thích, sau đó thực hiện u cầu được ghi dưới
bơng hoa hoặc con vật đó. Cả lớp và giáo viên theo dõi, bình chọn cá nhân đọc
tốt nhất. Hoặc nếu đọc đúng thì các em được quyền chọn một hộp quà (giáo viên
đã chuẩn bị sẵn).
Ví dụ: Bài “Chuyện ở lớp”
(Tuần 30 - Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 100)
- Để kiểm tra việc học sinh học thuộc lòng bài thơ, tơi đã tiến hành dưới
hình thức trò chơi “Thi đọc bài hay” như sau:
- Thiết kế trên bài giảng điện tử 4 bơng hoa:
+ Bơng hoa hồng: Mẹ có biết…..
+ Bơng hoa cúc:
Mẹ có biết……
+ Bơng hoa hướng dương: Vuốt tóc con……
+ Bơng hoa ly: Đọc thuộc lịng cả bài
- Đồng thời, tôi cũng thiết kế trên bài giảng điện tử gồm 4 hộp quà, dưới
mỗi hộp quà có ghi tên một món quà. Khi học sinh đọc đúng yêu câu nêu dưới
bơng hoa thì được quyền chọn một món quà. Khi tổ chức trò chơi như vậy, tôi
thấy rằng các em rất hứng thú với bài học, tiết học rất sôi nổi mà đạt hiệu quả.
Trên thực tế giảng dạy việc tổ chức trò chơi học tập đã tạo hứng thú và
thu hút nhiều học sinh tham gia. Giáo viên biết sử dụng đúng lúc, đúng chỗ, các
trò chơi học tập có tác dụng tích cực tạo chất lượng cao cho bài học. Chúng ta
cũng nên tránh tổ chức trò chơi lặp đi lặp lại trong tiết học gây sự nhàm chán
cho học sinh. Tuỳ theo tiết học giáo viên có thể vận dụng linh hoạt tổ chức trò
chơi cho từng phần bài dạy của mình thì hiệu quả giờ dạy đạt hiệu quả.
Qua nhiều năm giảng dạy, với tất cả sự tâm huyết của mình bản thân tơi
đã tìm tòi, tự trau dồi chun mơn, rút kinh nghiệm bản thân trong việc thực
hiện một số giải pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập
đọc. Bên cạnh đó, tơi còn tiến hành dạy thực nghiệm với giáo án trình bày dưới
đây:
21/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Tập đọc
Tuần: 28
Tiết số: 1
Tên bài dạy: Ngôi nhà
I. Mục tiêu :
Sau khi học xong bài này học sinh sẽ có được:
1. Kiến thức: HS đọc trơn cả bài. Đọc đúng các từ ngữ: hàng xoan, xao
xuyến ,lảnh lót. Biết nghỉ hơi sau mỗi dòng thơ. Ôn các vần iêu, u. Tìm được
tiếng, nói được câu chứa tiếng có vần iêu, yêu
2. Kĩ năng: Đọc đúng, nói được câu chứa tiếng có vần iêu , yêu
3.Thái độ: Giáo dục học sinh u thích mơn học .
II. Chuẩn bị :
- Giáo viên : Bài giảng điện tử, máy tính, máy chiếu.
- Học sinh : Sách giáo khoa
III. Hoạt động dạy học chủ yếu:
Thời
gian
2’
5’
2’
14’
Nội dung kiến thức
cơ bản
Phương pháp hình thức tổ chức dạy học
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
I. Khởi động :
GV bật nhạc yêu cầu Cả lớp hát
Hát bài: Quê hương Hs hát
tươi đẹp
II. Kiểm tra bài cũ
2HS lên bảng +TLCH
*Mục tiêu : HS đọc GV gọi HS lên bảng
bài : Mưu chú Sẻ và H: Khi Sẻ bị mèo chộp
trả lời câu hỏi trong được Sẻ đã nói gì với
Mèo ?
bài.
H: Sẻ làm gì khi Mèo
đặt nó xuống đất?
GV nhận xét – đánh
giá
1HS trả lời
Bức tranh vẽ gì ?
2HS nhắc tên bài
GV giới thiệu và ghi HS mở vở, ghi tên bài
tên bài
HS lắng nghe
2.Hướng dẫn luyện GV đọc mẫu giọng HS mở sách
III.Bài mới
1.Giới thiệu bài
Bài Ngôi nhà
22/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
đọc
Mục tiêu: Giúp HS
đọc đúng từ ngữ khó,
câu văn, đoạn văn, cả
bài.
*Luyện đọc từ khó :
hàng
xoan,
xao
xuyến, lảnh lót, thơm
phức
đọc chậm rãi, tha thiết, HS gạch chân tiếng
2-3 HS nêu
tình cảm
2HS phân tích tiếng
*Luyện đọc khổ thơ
- Khổ 1: từ đầu..từng
chùm.
- Khổ 2: từ em yêu
…sân phơi
- Khổ 3: từ em yêu
…đến hết .
GV yêu cầu HS mở
sách
Tìm tiếng trong bài có
âm x, âm l ?
GV đổ màu từ khó
GV yêu cầu HS phân
tích tiếng khó: xoan,
lảnh lót.
GV u cầu HS nêu
cách phát âm âm x, âm
l
GV yêu cầu HS đọc từ
khó
GV yêu cầu HS giải
nghĩa từ thơm phức
GV giải nghĩa
Bài này có mấy dòng?
GV bấm số câu
GV yêu cầu HS luyện
đọc từng câu
GV HS đọc câu khó
Để đọc đúng dòng thơ
này này các con phải
lưu ý điều gì?
GV hướng dẫn cách
ngắt nghỉ dòng thơ
GV gọi 1 HS nhanh
đọc mẫu.
Bài này có mấy khổ
thơ?
GV nhắc lại
GV đổ màu từng khổ
thơ
GV yêu cầu HS đọc
từng đoạn
*Luyện đọc cả bài
GV yêu cầu HS đọc
*Luyện
thơ
đọc
dòng
Hoa xao xuyến nở/
Như mây từng chùm//
Mái vàng thơm phức//
Rạ đầy sân phơi//
23/28
2HS phân tích tiếng
HS nêu cách phát âm
2-3 HS đọc
Cả lớp đọc
HS giải nghĩa từ
HS nêu
HS nghe
HS thi đọc nối tiếp
câu ( 2 nhóm thi /mỗi
nhóm 12 HS)
HS khác nhận xét
1HS trả lời
HS dùng bút chì gạch
nhịp
1HS nhanh đọc câu
HS lắng nghe
2-4 HS đọc
Cả lớp đọc
HS nêu
HS khác nhận xét
HS quan sát
3 HS đọc
Thi đọc nối tiếp đoạn
(4 nhóm thi / Mỗi
nhóm 3 HS thi )
HS khác nhận xét
2- 3 HS đọc
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
HS khác nhận xét
Cả lớp đọc
Cả lớp hát
2’
11’
5’
*TCVĐ: tập tầm vơng GV bật nhạc u cầu
HS hát
3. Ơn các vần iêu u
Tìm tiếng trong bài có
MT :Giúp HS tìm vần ăp
tiếng trong bài có vần GV gạch chân tiếng
iêu-yêu. Nói câu chứa GV yêu cầu HS phân
tiếng có vần iêu-yêu. tích tiếng khắp
*Tìm tiếng trong bài
GV bấm máy đưa 2
có vần iêu
*Nói câu chứa tiếng câu mẫu
GV yêu cầu HS đọc
có vần iêu.
Tìm tiếng có chứa vần
iêu.
GV đổ màu tiếng
GV yêu cầu HS thảo
luận nhóm luyện nói
câu
Gv nhận xét , đánh giá
GV khen nhưng HS
nói câu tốt .
IV.Củng cố - Dặn dò
Trò chơi: Ghép từ GV yêu cầu.Giáo viên
thành câu
đưa ra các thẻ từ
đất nước
không theo thứ tự.
yêu
như
Yêu cầu HS ghép từ
thành câu
Chuẩn bị tiết 2
GV dặn dò
Tập đọc
Tuần: 28
Tiết số: 2
Tên bài dạy : Ngôi nhà
I. Mục tiêu :
Sau khi học xong bài này học sinh sẽ có được:
24/28
1HS nêu
1 HS phân tích tiếng
HS quan sát
2HS đọc
2 HS nêu
HS thảo luận theo
nhóm nói câu
Đại diện nói câu
HS nhận xét , sửa câu
2 đội thi . Mỗi đội có
3 em thi.
HS nghe