Đề: Phân tích diễn biến tâm trạng của Mỵ trong đêm tình mùa xuân tại Hồng Ngài.

Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật Mị (Vợ chồng A Phủ - Tô Hoài) trong đêm
mùa xuân ở Hồng Ngài.
Bài giải chi tiết | Viết cách giải khác của bạn
Phân tích đề:
- Thành công nhất của nhà văn Tô Hoài khi xây dựng nhân vật Mị là sự phân tích
tâm lý nhân vật, vì đây không những thể hiện tài năng của nàh văn mà còn bộc lộ sự
hiểu biết sâu sắc về con người. Mị xuất hiện trong Vợ chồng A Phủ như một con
người đầy tâm trạng, ngay cả khi nhân vật này không nói, không suy nghĩ gì.
Đề làm tốt vấn đề này, cần tham khảo kỹ đề số 1 ( Phân tích sức sống tiềm tàng
của nhân vật Mị thể hiện trong cảnh ngộ từ khi bị bắt làm con dâu gạt nợ nhà thống
lí Pá Tra đến khi trốn khỏi Hồng Ngài). Thực ra, về nội dung, đề này là một phần đề
số 1. Tuy nhiên, khi tách ra thành một đề độc lập, sự phân tích cần kỹ lưỡng hơn.
Dàn ý
1.Giới thiệu sơ lược về Mị trong tác phẩm vợ chồng A Phủ. Tâm trạng của
mỊ trước đêm xuân.
2.Phân tích tâm trạng Mị trong đêm mùa xuân.
- Trước đêm màu xuân, do bị đày đoạ, áp chế, Mị trở thành người phụ nữ “vô
hồn”, mất cả cảm giác về thời gian lẫn không gian. Kiếp sống của Mị chẳng khác nào
kiếp sống con trâu, con ngựa trong nàh thống lí Pá Tra. Tuy nhiên, sức sống trong Mị
chưa hoàn toàn lụi tắt. Mỗi khi bước vào buồng, Mị lại ngồi xuống giường trông ra
cửa sổ. Điều ấy cho thấy Mị luôn hướng ra bên ngoài, ẩn chứa một khát khao, dù
khá mong manh và mơ hồ. Sức sống có thể bị dập tắt vĩnh viễn, nhưng cũng có thể
sẽ trỗi dậy khi có điều kiện.
- Sự tác động của bối cảnh bên ngoài đói với Mị trong đêm mùa xuân. Mùa xuân
năm ấy ở Hồng Ngài đẹp và gợi cảm biết bao: Trên đầu núi, các nương ngô, nương
lúa gặt xong, ngô lúa xếp yên đầy cac nhà kho. Trẻ con đi hái bí đỏ, tinh nghịch, đã
đốt những lều canh nương để suởi lửa... Hồng Ngài năm ấy ăn tết giữa lúc gió thổi và
cỏ ranh vàng ửng... Trong các làng Mèo, những chiếc váy hoa đã đem ra phơi trên
mỏm đá xoè như con bướm, sặc sỡ... Đám trẻ đợi Tết, chơi quay, cười ầm trên sân
trước nhà. Ngoài đầu núi lấp ló đã co tiếng ai thổi sáo tủ bạn đi chơi... Chính không
gian rộn rã sắc màu cùng tiếng sáo tha thiết đã đánh thức cô Mị ngày xưa. Tiếng sáo

như chạm vào nỗi nhớ. Mị nghe tiang sáo vọng lại, thiết tha bổi hồi. Mị ngồi nhẩm lại
bài hát của người đang thổi...
Mùa xuân đó đầy sắc màu, rộn rã âm thanh. Điều ấy xa lạ với không gian trong
căn phòng bé nhỏ của Mị, nhưng gần gũi với thế giới mà Mị đã từng sống rất
hạnh phúc. CHúng gợi cho Mị nhớ lại thời xa xưa. Ngày xưa, Tết Mị uống rượu. Bây
giờ, Mị cũng uống rượu. Rồi Mị say.
- Rượu - chất men đánh thức phần đời đã mất của Mị. Khi uống rượu say, Mị lại
được sống về những ngày trước. Ngày trước Mị vui sướng biết bao. Tại Mị vẳng nghe
tiếng sao vọng lại đầu làng. Đấy là tiếng sáo của tình duyên, của tuổi thanh xuân
căng đầy sức sống. Mị không còn là cô con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá tra nữa. Mị
đang uống rượu bên bếp và thổi sáo. Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cuũnghay như
thổi sáo. Có biết bao người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị. Ra thế, Mị cìn trẻ
lắm. Mị vẫn còn trẻ.
- Sự đối lập giữa hoàn cảnh đêm xuân,giữa thế giới được đánh thức với cuộc sống
thực tại : Khi say, Mị nhớ và sống lại với ngày xưa, nhưng thực ra, Mị vẫn đang ở nhà
thống lý Pá Tra. Mị vẫn đang sống kiếp đoạ đày với A Sử. Sự đối lập giữa một bên là
hạnh phúc tuổi trẻ với một bên là kiếp sống trâu ngựa đã khiến Mị suy nghĩ đến việc
kết liễu đời mình như ngày mới về làm dâu nhà thống lý. Mị lại ước gì có nắm lá ngón
trong tay, Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa. Càng nhớ lại chỉ thấy
nước mặt ứa ra. Ôi chao, tiếng sáo ấy, tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lửng lơ bay ngoài
đường. Mị đang muốn quên đi, Mị không muốn nhớ lại cái ngày trước mà không
được. Tiếng sáo ấy lửng lơ, tiếng sáo ấy làm Mị thiết tha bổi hổi. Mị muốn đi chơi. Mị
muốn thoát ra ngoài cái ô cửa ô mờ đục, trăng trắng này!
- Nhưng Mị lại thực hiện một sự giải thoát bằng cách khác. Đó là bỏ nhà đi chơi
như những người trẻ trung đang dập dìu ngoài làng. Mị đã ý định giải thoát một cách
lặng lẽ mà mãnh liệt : Mị đến góc nhà, lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa
đèn cho sáng...Mị quấn lại tóc, Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ở trong vách...Mị rút
thêm cái áo. Mị làm tất cả, thật bình thản và quyết liệt như ngày xưa, khi trong đầu
Mị đang rập rờn tiếng sáo.
- Ý định giải thoát của Mị không thành: Trông thấy Mị, A Sử lấy làm lạ. NÓ chỉ

biết rằng Mị muốn đi chơi. Thằng chồng ác hơn con hổ ấy không biết trước mặt mình
đã là một cô Mị khác, cô Mị của ngày xưa mà hắn đã từng lừa lọc để đánh cắp đem
về. Hắn thẳng tay vùi dập tàn nhẫn sự trở về đó : A Sử bước lại, nắm lấy Mị, lấy thắt
lưng trói hai tay Mị. Nó xách cả một thúng sợi đay ra trói Mị đứng vào cột nhà. Tóc
Mị xoã xuống, A Sử quấn luôn tóc lên cột làm cho Mị không cúi, không nghiêng đầu
được nữa...
- Nhưng A Sử chỉ trói được thể xác Mị : Trong bóng tôi, Mị đứng im lặng, như
không biết mình đang bị trói. Hơi rượu nồng nàn, Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi
theo những cuộc chơi, những đám chơi... Mị chưa giải thoát được thể xác, nhưng Mị
đã giải thoát được tinh thần, dù chỉ trong tâm tưởng: Mị vùng bước đi. Nhưng tay
chân đau không cựa được. Khi ấy, Mị mới biết mình đang bị trói, đang ở trong căn
nhà tù ngục này. Lòng Mị đau đớn, thổn thức nghĩ mình không bằng con trâu con
ngựa.
3.Kết luận
Cuộc trỗi dậy lần thứ nhất của Mị không thành. Mị không thoát khỏi căn nhà ấy,
dù chỉ mộtphút giây. Nhưng Mị đã không còn là con ngựa, con rùa lùi lũi nơi xó cửa
nữa. Mị đã sống lại những thời khắc của tuổi thanh xuân tươi trẻ và tự do. Vì thế, khi
bị A Sử trói, lúc bàng hoàng tỉnh, Mị chợt nhớ đến câu chuyện một người đàn bà
trong nhà này bị trói đến chết không ai hay. Và, Mị sợ quá, Mị còn muốn sống, Mị
còn ham sống.
Cuộc trỗi dậy như một đợt sóng dâng lên rồi tràn ra. Nó không làm mảy may thay
đổi cuộc đời Mị. Nhưng từ đó, sóng ngầm vẫn không mất. Nó sẽ tuôn trào thành
những đợt sóng mới, mãnh liệt hơn lúc nào hết, bằng chứng là hành động cởi trói cho
A Phủ và cùng anh ta trốn khỏi Hồng Ngài sau này.
Thành công của nhà văn là khắc hoạ một nhân vật sống chủ yếu bằng tâm trạng,
với tâm trạng. Cả đêm mùa xuân, Mị hành động được rất ít, nhưng người đọc vẫn
thực sự hấp dẫn với một con người đang từ cõi âm u mơ hồ trỗi dậy. Không gian,
thời gian, giọng kể của tác phẩm theo một tiết tấu của chính tâm trạng ấy. Hẳn Tô
Hoài đã đặt cả tấm lòng của mình vào tâm trạng của Mị, để người đọc dõi theo tâm
trạng ấy, khi tha thiết, khi nghẹn ngào xót xa