Một số kinh nghiệm sử dụng nhạc cụ để tạo hứng thú học tập môn âm nhạc cho học sinh trường tiểu học cẩm giang huyện cẩm thủy

MỤC LỤC
TT

Nội dung tiêu đề

Trang

1

1. Mở đầu .………………………………………………..

1

2

1.1. Lí do chọn đề tài ……………………………………..

1

3

1.2. Mục đích nghiên cứu ………………………………….

2

4

1.3. Đối tượng nghiên cứu …………………………………

2

5

1.4. Phương pháp nghiên cứu ……………………………...

2

6

2. Nội dung ………………………………………………...

2

7

2.1. Cơ sở lí luận …………………………………………..

2

8

2.2. Thực trạng …………………………………………….

3

9

2.3. Các giải pháp thực hiện ……………………………….

4

10

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm …………………

4

11

3. Kết luận – Kiến nghị ……………………………………

19

0


1. MỞ ĐẦU.
1.1. Lý do chọn đề tài:
Âm nhạc có vai trò hết sức quan trọng trong đời sống, là phương tiện góp
phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của học sinh, đặc biệt là học
sinh Tiểu học. Điều dễ thấy là hoạt động ca hát, nhảy múa làm cho học sinh vui
tươi, hồn nhiên và mạnh dạn hơn. Sự tác động của Âm nhạc lên tư cách đạo đức
của học sinh mạnh mẽ hơn một lời dỗ dành hay mệnh lệnh, nó trực tiếp kích
thích tinh thần của trẻ. Âm nhạc là con đường đưa các em vào thế giới của
những cảm xúc, đồng thời mở ra cho các em khả năng hiểu biết Âm nhạc, có
thẩm mĩ về cuộc sống trong khuôn khổ cho phép với lứa tuổi của mình và do đó
ảnh hưởng một cách toàn diện đến nhân cách các em. Âm nhạc đã trở thành một
nhu cầu không thể thiếu được trong đời sống tinh thần của các em, xuất phát
không phải chỉ từ khả năng giáo dục to lớn chứa đựng trong đó mà chính từ đặc
điểm tâm sinh lí của các em.
Đối với học sinh Tiểu học, hoạt động giáo dục Âm nhạc có ý nghĩa rất

quan trọng. Nó là một phương tiện giáo dục tích cực để hình thành và phát triển
cho học sinh cả về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, góp
phần hoàn thiện nhân cách các em. Xuất phát từ mục tiêu giáo dục môn Âm
nhạc ở Tiểu học đòi hỏi người giáo viên phải say mê Âm nhạc, yêu mến trẻ, luôn
trau dồi cho mình vốn hiểu biết chung về Âm nhạc và nghiệp vụ sư phạm cần
thiết vững chắc, không ngừng trau dồi cho mình những quan điểm, tình cảm về
thị hiếu Âm nhạc lành mạnh, trong sáng, phong phú. Qua đó giúp các em cảm
nhận, hội tụ những kiến thức Âm nhạc cơ bản một cách đầy đủ, đúng đắn, có
hiệu quả nghệ thuật và giáo dục, cùng với môi trường học tập đầy đủ nhằm tạo
tinh thần học vui - vui học góp phần phát triển toàn diện nhân cách học sinh.
Là giáo viên được phân công trực tiếp giảng dạy môn Âm nhạc ở trường
Tiểu học Cẩm Giang, tôi luôn rèn luyện sự khéo léo, tỉ mỉ, lòng kiên trì và óc
sáng tạo cho chính mình và học sinh. Luôn coi trọng việc sử dụng đồ dùng dạy
học một cách thường xuyên, nghiêm túc nhằm đạt được hiệu quả cao trong tiết
dạy. Tôi không ngừng nghiên cứu sáng tạo thêm các loại nhạc cụ khác bằng cách
làm thủ công, bổ sung thêm vào bộ nhạc cụ đang còn thiếu để các tiết học Âm
nhạc sôi nổi, hứng thú cuốn hút học sinh học tập.Trong từng tiết dạy âm nhạc
Tôi thường xuyên sử dụng triệt để các đồ dùng âm nhạc sẵn có và đồ dùng âm
nhạc tự làm vào mỗi tiết dạy. Khi đưa các nhạc cụ vào tiết dạy các em học sôi
nổi hơn, chủ động tích cực hơn, hào hứng với mỗi tiết học, thêm yêu thích môn
âm nhạc. Đặc biệt là các em mạnh dạn, tự tin trình diễn trước lớp, trong hoạt
động học cũng như trong các hoạt động tập thể do nhà trường và địa phương tổ
chức. Do đó, kết quả học tập môn Âm nhạc nơi tôi công tác đạt rất cao. Từ
những kinh nghiệm rút ra từ bài giảng của mình về “Hiệu quả đem lại từ việc
sử dụng các loại nhạc cụ trong tiết dạy âm nhạc cho học sinh Tiểu học”, đó là
đề tài mà tôi tìm tòi, nghiên cứu, thử nghiệm nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng
giảng dạy học tập môn Âm nhạc ở trường tiểu học.
1

1.2 Mục đích nghiên cứu:
Nghiên cứu tình hình học tập âm nhạc của học sinh toàn trường trong học
kì I và giữa học kỳ II năm học 2016- 2017.
Khảo sát chất lượng học tập âm nhạc của học sinh toàn trường trong học
kỳ I và giữa học kỳ II năm học 2016 – 2017.
Đánh giá đối chiếu kết quả học tập âm nhạc của học sinh để đánh giá
đúng hiệu quả và bồi dưỡng học sinh .
1.3 Đối tượng nghiên cứu:
Nghiên cứu tình hình học tập âm nhạc của các em học sinh toàn trường
trong đầu năm học và cuối học kỳ I và giữa học kỳ II năm học 2016 – 2017.
Theo dõi và tập hợp kết quả học tập âm nhạc của học sinh toàn trường ở
đầu năm học và cuối học kỳ I và giữa học kỳ II năm học 2016 – 2017.
1.4 Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình giảng dạy Tôi thường xuyên theo dõi và kiểm tra chất
lượng học tập của học sinh để có những định hướng và biện pháp nhằm nâng
cao chất lượng học tập của học sinh trong nhà trường .
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm:
- Trong những năm qua ngành Giáo dục rất quan tâm đến chất lượng giáo
dục ở tất cả các vùng miền, ở tất cả các môn học trong đó có môn Âm nhạc.
- Việc sử dụng các loại nhạc cụ trong một tiết học Âm nhạc kết hợp với
các hoạt động là điều rất cần thiết, quan trọng. Sử dụng nhạc cụ bao gồm đàn
Organ và các loại nhạc cụ gõ trong hoạt động dạy và học làm cho mỗi tiết học
thêm sinh động, gây hứng thú học tập cho học sinh.
- Để đảm bảo cho tất cả học sinh trên các vùng miền của đất nước đều
thực hiện được và đạt mục tiêu chuẩn kiến thức kĩ năng môn Âm nhạc ở bậc
Tiểu học, phù hợp với trình độ tiếp cận của các em, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã
ban hành tài liệu: Hướng dẫn thực hiện Chuẩn kiến thức và kĩ năng cho các môn
học. Đối với môn Âm nhạc phần: Yêu cầu cần đạt từ lớp 1 đến lớp 5 đều quy
định: Khi hát, học sinh được kết hợp với các hoạt động vỗ tay hoặc gõ đệm theo

bài hát.
- Trước đây trường tôi chưa có điều kiện về cơ sở vật chất cũng như trang
thiết bị dạy học nên việc cho học sinh hát kết hợp sử dụng nhạc cụ gõ trong các
tiết học còn khó khăn. Nhưng hiện nay trường tôi đã có phòng Giáo dục nghệ
thuật và được trang cấp, mua sắm, bổ sung một số trang thiết bị trong đó có các
loại nhạc cụ đệm, gõ. Với điều kiện cơ sở vật chất như vậy, trường tôi đủ điều
kiện để thực hiện tốt theo yêu cầu của Bộ Giáo Dục đối với môn Âm nhạc, với
mô hình trường học mới Việt Nam GPE - VNEN.

2


- Tôi băn khoăn làm thế nào để sử dụng các loại nhạc cụ đệm, gõ trong
quá trình giảng dạy môn Âm nhạc đạt hiệu quả cao nhất, tạo cho học sinh không
khí sôi nổi, hứng thú, niềm vui khi học hát, học tập đọc nhạc, nghe ca nhạc, tạo
ra không khí học mà chơi, chơi mà học nhằm đem lại hiệu quả tốt nhất trong
môn Âm nhạc bậc Tiểu học. Nhằm góp phần tích cực để giúp các em hình thành
và phát triển nhân cách con người Việt Nam hội tụ đủ các yếu tố Đức, Trí, Thể,
Mĩ của các em qua môn học cũng như các môn học khác ở Tiểu học.
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
2.2.1. Thực trạng học sinh học môn Âm nhạc ở trường Tiểu học Cẩm
Giang.
2.2.1.1 Thuận lợi:
Được sự quan tâm của BGH nhà trường, lãnh đạo địa phương cũng như
Phòng Giáo dục huyện đã tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất, phương tiện dạy
học cho trường để phục vụ giảng dạy cho giáo viên cũng như học tập của học
sinh. Hiện nay nhà trường đã có phòng Giáo dục nghệ thuật riêng đáp ứng một
phần yêu cầu về cơ sở vật chất để các em học tập tốt môn Âm nhạc. Bên cạnh đó
học sinh có phong trào học tập rất tốt, các em chăm học, hiếu học, yêu thích
môn Âm nhạc, đây là điều kiện thuận lợi cho việc giảng dạy môn Âm nhạc ở

trường Tiểu học Cẩm Giang .
2.2.1.2. Khó khăn:
- Trường Tiểu học Cẩm Giang nằm cách trung tâm huyện khoảng 12km,
đường xá đi lại gặp nhiều khó khăn, nhân dân ở đây chiếm khoảng 90% là dân
tộc Mường. Chính vì vậy khó khăn về ngôn ngữ phát âm chưa chuẩn tiếng phổ
thông, về giao tiếp của các em rất rụt rè, nhút nhát trước đám đông. Người dân
địa phương sinh sống chủ yếu bằng nghề nông nghiệp, vì vậy đời sống của nhân
dân còn nghèo, một số phụ huynh gửi con lại cho ông bà để đi làm ăn xa. Chưa
thực sự quan tâm đến việc học hành của con em mình, nhận thức của đa số phụ
huynh coi môn Âm nhạc chỉ là môn “phụ”. Học sinh lại ảnh hưởng rất lớn đến
tập quán, địa bàn dân cư, thị hiếu Âm nhạc còn hạn chế, đã làm ảnh hưởng
không nhỏ đến chất lượng dạy học môn Âm nhạc.
- Do các em còn nhỏ, một số em khi sử dụng đồ dùng trang thiết bị được
cấp ý thức bảo quản của các em chưa cao nên bị hỏng và thất thoát nhiều.
- Khả năng cảm thụ Âm nhạc của các em còn hạn chế nên việc tìm ra học
sinh có năng khiếu để bồi dưỡng phát huy tối đa khả năng học sinh và năng lực
của giáo viên gặp nhiều khó khăn.
Xuất phát từ thực trạng, bằng những kinh nghiệm qua nhiều năm giảng
dạy, với suy nghĩ làm thế nào để mỗi giờ lên lớp đạt hiệu quả, các em học tốt
môn Âm nhạc. Tôi đã nghiên cứu tìm ra kinh nghiệm và đưa ra những giải pháp
cụ thể, thiết thực nhằm nâng cao chất lượng cho môn Âm nhạc ở trường Tiểu
học Cẩm Giang đạt kết quả tốt nhất.
3


2.2.2. Kết quả, hiệu quả của thực trạng trên:
Từ thực trạng, tôi đã tiến hành một cuộc điều tra khảo sát chất lượng học
sinh toàn trường đầu năm học 2016-2017 chất lượng trong tiết dạy học Âm nhạc
từ khối 1 đến khối 5 kết quả thu được như sau:
Bảng 1: Bảng khảo sát chất lượng đầu năm học: 2016 -2017

Khối

Tổng số

Hoàn thành tốt

Tỉ lệ %

Hoàn thành

Tỉ lệ %

1

62

13

21,0

49

79,0

2

62

15

24,2

47

75,8

3

47

10

21,3

37

78,7

4

42

12

28,6

30

71,4

5

64

13

20,3

51

79,7

TS

277

63

22,7

214

77,3

Nhìn vào bảng số liệu đầu năm học này ta thấy: Chất lượng học Âm nhạc
của học sinh còn thấp. Số lượng học sinh hoàn thành tốt chưa cao.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
- Nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên, phụ huynh và học sinh về
tầm quan trọng của việc dạy - học môn Âm nhạc trong trường Tiểu học. Từ đó
thay đổi quan điểm và nhận thức của mọi người về môn Âm nhạc trong việc dạy

và học môn Âm nhạc.
- Rà soát, mua sắm mới và làm các loại nhạc cụ.
- Rèn luyện kĩ năng sử dụng linh hoạt nhạc cụ cho bản thân và học sinh .
- Đổi mới phương pháp dạy học gắn với sử dụng có hiệu quả đồ dùng dạy
học được cấp và tự làm.
- Tăng cường phối hợp với phụ huynh, giáo viên chủ nhiệm, tổng phụ
trách để nâng cao chất lượng dạy học Âm nhạc.
- Tham mưu xây dựng kế hoạch tổ chức hội diễn văn nghệ chào mừng các
ngày lễ lớn trong năm học và hoạt động ngoại khóa.
2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm. Các biện pháp tổ chức thực hiện:
2.4.1. Nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên, phụ huynh về tầm quan
trọng của việc dạy - học môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
2.4.1.1 Đối với Ban giám hiệu:
4


Trước hết tôi thường xuyên trao đổi với Ban giám hiệu về tình hình học
sinh học Âm nhạc. Tham mưu kịp thời cho Ban giám hiệu quan tâm hơn, đầu tư
mua sắm thêm trang thiết bị đồ dùng cho môn học. Đầu năm học tôi đề xuất xin
ý kiến chỉ đạo trong hội nghị cán bộ giáo viên Ban giám hiệu tuyên tuyền nâng
cao nhận thức cho giáo viên chủ nhiệm, đoàn thanh niên, tổng phụ trách đội về
tầm quan trọng của việc dạy - học môn Âm nhạc trong nhà trường Tiểu học. Tôi
cùng giáo viên chủ nhiệm nhắc nhở, uốn nắn học sinh đi học mang đầy đủ đồ
dùng học tập của môn Âm nhạc. Đây là việc làm rất có ý nghĩa, thiết thực, nó
quyết định đến chất lượng dạy, học Âm nhạc của giáo viên và học sinh.
2.4.1.2. Đối với phụ huynh học sinh:
Tham mưu cho Ban giám hiệu tuyên truyền nâng cao nhận thức cho phụ
huynh học sinh hiểu rõ được tầm quan trọng của môn Âm nhạc. Vì môn Âm
nhạc giúp các em phát triển toàn diện về nhân cách, hoàn thiện kĩ năng giao tiếp,
kĩ năng sống cho các em. Để phụ huynh hiểu rõ, tạo điều kiện ủng hộ các em

học tập và tham gia các hoạt động Âm nhạc của trường, của địa phương. Thông
qua hoạt động ngoại khóa và họp phụ huynh .
2.4.2. Rà soát và chế tạo các loại nhạc cụ phục vụ cho công tác giảng dạy
môn Âm nhạc:
Ngay từ đầu tháng 8, tôi đã cùng nhân viên thư viện rà soát, kiểm kê các
loại nhạc cụ gõ, lập kế hoạch phân loại số nhạc cụ còn thiếu và loại nhạc cụ
không có trong danh mục. Tôi nghiên cứu, tìm tòi, tự chế tạo một số nhạc cụ gõ
bổ sung vào bộ đồ dùng dạy học.
(Hình ảnh giáo viên cùng học sinh làm nhạc cụ âm nhạc)
Lên lịch huy động học sinh và sự hỗ trợ của các tổ chức đoàn thể tìm vật
liệu để chế tạo các nhạc cụ gõ bằng các vật liệu phế thải dễ tìm kiếm và dễ làm.
Nhạc cụ nào khó tôi tự làm, nhạc cụ nào dễ giáo viên hướng dẫn học sinh làm.
Hướng dẫn các em được biết, tham gia tự làm nhạc cụ tạo cho các em hứng thú,
say mê môn học và biết trân trọng, giữ gìn những nhạc cụ gõ được cấp và nhạc
cụ gõ tự mình chế tạo ra.
Tôi hướng dẫn học sinh làm theo chủng loại, kích thước bằng nhiều hình
thức khác nhau. Các loại nhạc cụ tự làm như:
- Thanh phách:
Tôi dùng các thanh tre khô cắt thành các đoạn ngắn khoảng 25cm, vót cho
thật nhẵn. Loại nhạc cụ này rất thông dụng có thể dùng để gõ đệm cho tất cả các
bài hát trong chương trình từ lớp 1 cho đến lớp 5. Đồng thời tôi cũng hướng dẫn
cho các em học sinh lớp 3, 4, 5 biết lấy thanh tre khô tự làm thanh phách để sử
dụng làm nhạc cụ gõ đệm khi học Âm nhạc.
- Trống lắc:

5


Tôi huy động học sinh thu thập vỏ chai nước suối, vỏ lon bia hoặc vỏ lon
nước ngọt, hạt sỏi, đá, bi xe đạp cũ. Lấy 2 chai nước suối, hai vỏ lon bia, hai vỏ

lon nước ngọt, cắt phần đáy, bỏ một số bi hoặc sỏi vào trong rồi luồn đáy nọ vào
đáy kia cho khít. Đây là những nhạc cụ có âm thanh rất vui và dễ chịu, dù các
em sử dụng với số lượng đông cũng không gây tiếng ồn làm ảnh hưởng tới các
lớp học bên cạnh.
- Sênh tiền:
Đặc biệt có một loại nhạc cụ mà chưa được cấp đó là nhạc cụ Sênh tiền.
Trong bài hát Cộc cách tùng cheng (Lớp2), các em được học và làm quen với
nhạc cụ này. Sênh tiền là nhạc cụ gõ độc đáo xuất hiện ở Việt Nam ít nhất vài
trăm năm nay. Tên cổ của nó là phách sâu tiền hay phách quán tiền có gắn
những đồng tiền vào nên gọi là Sinh tiền hay ngày nay gọi là Sênh tiền. Cấu tạo
của nó rất phức tạp và khó làm. Tôi đã băn khoăn, trăn trở một loại nhạc cụ gõ
độc đáo như thế nhưng các em chưa được sử dụng, tìm mua trên thị trường
nhưng giá cả cao. Nên tôi đã tự nghĩ ra cách làm nhạc cụ “Sênh tiền” rất đơn
giản, bằng những vật liệu dễ tìm kiếm xung quanh ta để chế tạo ra nhạc cụ này.
Cách làm như sau: Chuẩn bị các thanh gỗ dài khoảng 25cm, rộng khoảng 3cm,
đinh 3 và nắp chai bia. Lấy các nắp chai bia đập bẹp xâu vào 3 cái đinh, mỗi
đinh xâu 4 cái sau đó đóng lên thanh gỗ với khoảng cách đều nhau.
(Sản phẩm nhạc cụ giáo viên và học sinh tự làm)
2.4.3. Rèn luyện kĩ năng sử dụng linh hoạt nhạc cụ cho bản thân và học sinh
2.4.3.1 .Đối với giáo viên:
Bản thân thường xuyên nghiên cứu, tham khảo tài liệu, luyện tập thành
thạo cách sử dụng nhạc cụ, chuẩn bị kĩ càng từng bước trước khi lên lớp, thường
xuyên thảo luận với đồng nghiệp để nâng cao khả năng thực hành của mình. Với
Âm nhạc, khả năng giáo viên sử dụng đệm đàn cho học sinh hát là rất quan
trọng, là yếu tố gây sự chú ý và hứng thú học tập cho học sinh. Nếu người giáo
viên Âm nhạc không thành thạo, không linh hoạt trong việc sử dụng các nhạc cụ
đệm, nhạc cụ gõ sẽ làm cho tiết học rất khô khan và cứng nhắc, sẽ gây cho học
sinh nhàm chán. Nên ngoài việc sử dụng thành thạo các loại nhạc cụ gõ tôi phải
thường xuyên trau dồi, tập luyện sử dụng thành thạo nhạc cụ đệm dạy hát như:
Đàn Organ, kèn phím Melodion và nhạc cụ gõ đệm.

- Với nhạc cụ đệm đàn Organ, tôi thường xuyên luyện ngón, luyện đệm
các bài hát, các bài Tập đọc nhạc trong chương trình Tiểu học một cách thuần
thục. Ngoài ra còn luyện đệm các bài hát ngoài chương trình, các bản nhạc cổ
điển không lời để phục vụ cho các tiết có phần nghe nhạc, nghe hát, các tiết kể
chuyện âm nhạc và các chương trình văn nghệ, ngoại khóa.
- Với kèn phím Melodion, tôi cũng thường xuyên luyện tập kết hợp miệng
thổi, tay bấm phím các bài hát trong chương trình. Loại nhạc cụ này rất bổ ích,
6


hỗ trợ đắc lực thay thế nhạc cụ Organ mỗi khi bị mất điện. Nên tôi cũng thường
dùng kèn phím này để giảng dạy và cũng đạt hiệu quả rất cao.
- Với các loại nhạc cụ gõ được trang cấp và tự làm tôi cũng thường xuyên
sử dụng thành kĩ năng thuần thục để làm mẫu cho học sinh trong quá trình giảng
dạy.
- Bên cạnh việc tự luyện tập sử dụng thành thạo các nhạc cụ đệm, tôi cũng
thường xuyên học hỏi đồng nghiệp dạy cùng môn Âm nhạc cách đệm các bài hát
trong và ngoài chương trình để nâng cao kĩ năng sử dụng nhạc cụ.
2.4.3.2. Đối với học sinh:
Hướng dẫn học sinh sử dụng thành thạo từng loại nhạc cụ được cấp và
loại nhạc cụ tự làm, kết hợp với các hoạt động phù hợp trong từng tiết học cụ thể
để đạt hiệu quả tốt nhất.
- Thanh phách: Loại nhạc cụ này rất thông dụng có thể dùng để gõ đệm
cho tất cả các bài hát trong chương trình từ lớp 1 cho đến lớp 5. Mỗi một em
cầm một đôi mỗi tay cầm một cái gõ vào với nhau theo nhịp, theo phách, theo
tiết tấu của bài hát.
- Trống lắc: Loại nhạc cụ này dùng một tay lắc theo nhịp, hoặc phách để
giữ nhịp cho bài hát, có thể dùng phối hợp với các nhạc cụ gõ khác để tổ chức
biểu diễn bài hát, có thể dùng để đệm cho tất cả các bài hát trong chương trình
Tiểu học.

- Trống nhỏ: Đối với loại nhạc cụ này tay trái cầm vào dây xách trống, tay
phải cầm dùi trống vừa hát vừa gõ vào mặt trống để gõ đệm theo các hình thức
gõ đệm.
- Song loan: Loại nhạc cụ này hơi khó hơn các em chỉ cầm một tay dùng
lực của ngón cái và ngón trỏ để gõ cho phát ra âm thanh, tôi thường sử dụng
nhạc cụ này cho học sinh lớp 3, 4, 5 vừa hát vừa gõ đệm cho các bài hát hoặc có
thể kết hợp với các nhạc cụ gõ khác để gõ đệm. Đối với học sinh lớp 1, 2 tay
đang còn yếu sẽ rất khó cho các em sử dụng bằng cách gõ như trên, tôi hướng
dẫn các em dùng tay đập vào dùi gõ, dùi gõ đập vào song loan tạo ra âm thanh
- Sênh tiền: Học sinh có thể vừa hát vừa cầm một tay lắc hoặc dùng tay
cầm Sênh lắc vỗ chạm nhẹ vào tay kia sẽ phát ra âm thanh rất hay có thể kết hợp
với các nhạc cụ gõ khác đệm cho các bài hát trong chương trình Âm nhạc Tiểu
học.
2.4.4. Đổi mới phương pháp dạy học gắn với sử dụng có hiệu quả đồ dùng
dạy học được cấp và tự làm phù hợp với từng phân môn, từng tiết học
2.4.4.1. Đổi mới phương pháp dạy học:
Với phương châm đổi mới phương pháp dạy học hiện nay là lấy học sinh
làm trung tâm. Hướng hoạt động học tập vào học sinh, giáo viên chỉ là người tổ
chức, hướng dẫn, trọng tài. Người giáo viên là người tổ chức, học sinh là người
tham gia tích cực trong mỗi tiết học Âm nhạc. Nên tôi đã vận dụng phương pháp
7


dạy học một cách linh hoạt, hiệu quả, sử dụng bằng lệnh với cử chỉ, điệu bộ, nét
mặt vui tươi giúp học sinh thực hành để các tiết dạy đạt hiệu quả cao.
Trong giờ học tôi luôn quan tâm, giúp đỡ nhiều hơn đến đối tượng học
sinh yếu, tạo điều kiện cho tất cả đối tượng học sinh đều được hoạt động tích
cực, chủ động trong tiết học. Tổ chức học Âm nhạc theo hình thức lớp, nhóm, cá
nhân, các em được thảo luận với các bạn trong nhóm, trong lớp. Đối với học
sinh yếu kém, chậm tiếp thu tôi ân cần dạy bảo hướng dẫn các em biết cách lấy

hơi, giữ hơi, hát rõ lời, gọn tiếng, biết hát sử dụng nhạc cụ gõ đệm để giúp các
em vươn lên học tốt môn Âm nhạc. Tôn trọng mọi cố gắng của các em. Khuyến
khích, động viên, tạo hứng thú và tự tin trong học tập và tự tin hơn trước đám
đông.
2.4.4.2 Hướng dẫn học sinh học hát kết hợp với nhạc cụ
2.4.4.2.1. Đối với tiết học dạy bài hát mới:
- Giáo viên cho học sinh khởi động giọng, sau đó giáo viên đệm đàn và
hát mẫu cho học sinh nhẩm lời theo. Các em sẽ không nghe hát một cách thụ
động mà sẽ hát theo tiếng hát của giáo viên để các em nhanh thuộc lời bài hát.
Mặt khác, ngoài việc sử dụng máy Cassette, giáo viên sử dụng được đàn sẽ thu
hút được sự chú ý của học sinh. Bởi vì với học sinh Tiểu học, sự thể hiện năng
khiếu của giáo viên là điều rất quan trọng.
- Khi dạy hát, giáo viên phải chia câu hợp lí, chọn tầm cữ giọng vừa phải
với học sinh.
- Đàn từng câu hát trong lúc dạy hát, giáo viên giúp học sinh lĩnh hội kiến
thức bằng cách nghe giai điệu từ nhạc cụ và tự thể hiện lại câu hát đó.
- Trong quá trình dạy hát từng câu, nếu học sinh hát sai giai điệu, giáo
viên phải đàn lại giai điệu và tập lại đúng câu hát đó cho các em, giáo viên tránh
không dùng những từ ngữ làm tổn thương học sinh, phải khuyến khích động
viên các em tự tin tập lại câu hát cho đúng. Sau khi dạy xong toàn bài hát, giáo
viên cảm nhận lại bài hát giúp học sinh dễ nhớ, dùng nhạc cụ đệm đàn Organ
đệm theo bài hát để học sinh dễ thuộc. Do đó giáo viên sử dụng đàn và sử dụng
các phương pháp trên một cách linh hoạt, vừa thay đổi được không khí học tập,
tránh được sự nhàm chán, vừa phát huy được tính tích cực của học sinh.

(Hình ảnh giáo viên hướng dẫn học sinh sử dụng nhạc cụ khi học hát)
- Để tạo cho học sinh hứng thú hơn khi học hát, giáo viên có thể hướng
dẫn học sinh sử dụng nhạc cụ gõ giúp học sinh gõ đệm theo nhịp, theo phách
hoặc theo tiết tấu lời ca để học sinh nắm chắc nhịp phách và làm cho tiết học
thêm sinh động.

Ví dụ: Tiết 8: - Học hát: Bài Trên ngựa ta phi nhanh (Lớp 4). Nhạc và
lời :Phong Nhã.
8


Đối với tiết học hát này chủ yếu tôi sử dụng nhạc cụ đàn Organ, nhạc cụ
gõ: Thanh phách, mõ, song loan, sênh. Tôi tổ chức thực hiện như sau:
Hoạt động 1: Dạy hát.
- Giáo viên giới thiệu bài.
- Giáo viên đàn hát mẫu.
- Hướng dẫn học sinh đọc lời ca theo tiết tấu.
- Đàn cho học sinh khởi động giọng.
- Đàn dạy hát từng câu theo lối móc xích.
- Hát cả bài.
- Luyện tập: Đồng thanh, nhóm, tổ, cá nhân.
(Hình ảnh học sinh sử dụng nhạc cụ khi học hát)
Hoạt động 2: Hát kết hợp gõ đệm.
- Cả lớp vừa hát vừa gõ đệm theo nhịp, phách của bài hát.
- Một nửa lớp hát, một nửa lớp gõ đệm theo phách và ngược lại.
- Chia nhóm:
+ Nhóm 1 hát sử dụng nhạc cụ thanh phách gõ đệm theo nhịp câu 1: Trên
đường......nhanh nhanh.
+ Nhóm 2 hát sử dụng mõ gõ đệm theo phách câu 2: Trên đường...nhanh
nhanh.
+ Nhóm 3 hát sử dụng song loan gõ đệm theo nhịp câu 3: Vó câu……nhịp
nhàng.
+ Nhóm 4 hát sử dụng sênh gõ đệm theo phách câu 4: Biển bạc.....mở
rộng bao la.
+ Các nhóm 1, 2, 3, 4 vừa hát vừa gõ đệm luân phiên đến hết bài.
+ Cho cá nhân đại diện 4 tổ hát và gõ đệm theo cách đã làm của nhóm.

- Củng cố luyện tập lại các cách gõ đệm.
Qua việc sử dụng nhạc cụ đàn Organ khi dạy hát từng câu, có thể sửa các
câu hát sai của các em một cách triệt để. Sử dụng nhạc cụ gõ hướng dẫn học
sinh gõ theo nhịp, theo phách giúp học sinh nắm chắc nhịp làm cho tiết học thêm
sinh động.

(Hình ảnh học sinh tự tin sử dụng nhạc cụ khi trình diễn bài hát)
* Những âm thanh của các nhạc cụ gõ được giáo viên sử dụng khéo léo,
phù hợp với từng thể loại với tiết tấu của mỗi bài hát sẽ hấp dẫn và lôi cuốn học
sinh vào bài học, từ đó hiệu quả của tiết học được nâng lên.
9


2.4.4.2.2. Đối với tiết học ôn:
- Đây là tiết học mà học sinh dễ cảm thấy nhàm chán, bởi vì các em đã
thuộc giai điệu, đã biết hát bài hát và sử dụng nhạc cụ gõ quen thuộc. Để tiết học
đạt hiệu quả tôi đã hướng dẫn các em sử dụng nhạc cụ gõ tự làm và phải có
nhiều cách sử dụng nhạc cụ khác nhau để lôi cuốn, hướng dẫn cho học sinh hát
ôn đạt kết quả qua sự chọn lựa phù hợp trong mỗi tiết học gây hứng thú cho học
sinh dưới nhiều hình thức như:
- Sử dụng nhạc cụ đàn Organ đệm theo giai điệu giúp học sinh vừa hát
vừa vận động theo bài hát hoặc kết hợp các động tác múa đơn giản.
- Sử dụng các nhạc cụ gõ: Sênh, thanh phách, mõ, trống nhỏ thường
xuyên cho các khối lớp bằng các hình thức gõ như:
+ Cả lớp vừa hát vừa gõ đệm theo bài hát.
+ Một nửa lớp hát, một nửa lớp gõ đệm theo (phách, nhịp, tiết tấu).
+ Chia nhóm: Nhóm hát gõ đệm theo nhịp, nhóm hát gõ đệm theo phách.
+ Chia thành nhiều nhóm, mỗi nhóm sử dụng một loại nhạc cụ để thi nhau
hát:
2.4.4.2.3 .Tổ chức các Trò chơi âm nhạc lồng ghép trong tiết học tạo hứng

thú cho học sinh:
Ví dụ: Trò chơi: Cùng hoà tấu.
Trò chơi này tôi áp dụng vào Tiết 12- Lớp 2: Ôn tập bài hát: Cộc cách tùng
cheng.
- Tác dụng: Giúp học sinh vừa học hát vừa tập sử dụng các nhạc cụ gõ tự
làm, gõ đúng theo các cách gõ đệm.
- Luật chơi:
+ Nhóm nào được nhiều thẻ điểm thì thắng cuộc, thưởng cho nhóm thắng
cuộc những bông hoa điểm 10.
+ Nhóm thua cuộc phải nhảy lò cò xung quanh lớp.
- Thời điểm chơi: Là tiết ôn tập bài hát.
- Thời gian chơi: 15 phút.
- Chuẩn bị:
+ Các nhạc cụ gõ: Sênh, thanh phách, mõ, trống.
+ Bài hát: Cộc cách tùng cheng.
+ Các thẻ điểm.
- Cách chơi: Chia lớp thành 4 nhóm.
+ Nhóm 1: Sênh
+ Nhóm 2: Thanh phách
10


+ Nhóm 3: Mõ
+ Nhóm 4: Trống
- Giáo viên cho học sinh biết hiệu lệnh.
+ Giáo viên đưa 1 ngón tay: Nhóm 1 vừa hát vừa kết hợp dùng nhạc cụ gõ
sênh gõ đệm theo phách câu 1: Sênh kêu………..cách cách cách cách cách cách.
+ Giáo viên đưa 2 ngón tay: Nhóm 2 vừa hát vừa kết hợp dùng nhạc cụ gõ
thanh phách gõ đệm theo phách câu 2: Thanh la…........cheng cheng cheng
cheng cheng cheng.

+ Giáo viên đưa 3 ngón tay: Nhóm 3 vừa hát vừa kết hợp dùng nhạc cụ gõ
mõ gõ đệm theo phách câu 3: Mõ kêu………cộc cộc cộc cộc cộc cộc
+ Giáo viên đưa 4 ngón tay: Nhóm 4 vừa hát vừa kết hợp dùng nhạc cụ gõ
trống gõ đệm theo phách câu 4: Trống kêu……..tùng tùng tùng tùng tùng tùng.
+ Giáo viên xoè cả 5 ngón tay: Cả lớp hát và gõ đệm từ: Nghe sênh thanh
la mõ trống…đến hết bài hát.
Giáo viên có thể thay đổi hình thức chơi theo nhóm bằng cách cử đại diện từng
nhóm lên bảng thi đua (mỗi nhóm cử 1 em tham gia lấy thành tích cho nhóm).
Ngoài ra còn có rất nhiều các Trò chơi âm nhạc khác như:
+ Trò chơi gõ tiết tấu đoán tên bài hát.
+ Trò chơi gõ tiết tấu đoán câu hát.
+ Trò chơi dùng tiếng đàn, tiếng trống thay cho lời ca (bắt chước âm
thanh các nhạc cụ).
+ Trò chơi gõ đệm theo nhịp 3.
- Các Trò chơi âm nhạc giáo viên có thể linh hoạt áp dụng lồng ghép vào
các tiết ôn tập của các khối lớp 1, 3, 4, 5.
* Tôi thấy việc sử dụng nhạc cụ gõ có thể tạo hứng thú giúp học sinh biết
phân biệt các cách giữ nhịp cho mỗi bài hát, nâng cánh cho tiếng hát các em hay
hơn.
2.4.4.2.4 Hướng dẫn học Tập đọc nhạc:
- Đây là nội dung đưa vào giảng dạy cho học sinh bắt đầu từ lớp 4, tôi đã sử
dụng nhạc cụ vào phân môn Tập đọc nhạc như sau:
Ví dụ: Tiết 11- Lớp 5: - Tập đọc nhạc: TĐN số 3: “Tôi hát Son La Son”
- Nghe nhạc
+ Sử dụng nhạc cụ đàn giúp học sinh đọc cao độ theo thang âm:

11


+ Sử dụng nhạc cụ gõ cho học sinh luyện tập tiết tấu của bài Tập đọc nhạc:

+ Sử dụng nhạc cụ đàn giai điệu từng câu bài Tập đọc nhạc.
+ Học sinh đọc từng chuỗi âm ngắn sau khi nghe đàn, (giáo viên không
được đọc mẫu rồi cho học sinh đọc theo kiểu dạy hát “truyền khẩu” từng câu)
+ Sử dụng nhạc cụ đàn cho học sinh ghép lời ca.
+ Sử dụng nhạc cụ Sênh tiền và Trống lắc chia lớp thành từng nhóm thực
hiện luyện tập đọc nhạc kết hợp gõ đệm theo phách và sửa cho những học sinh
chưa đạt yêu cầu.
+ Chia lớp thành 2 nhóm: Nhóm đọc nhạc sử dụng Trống lắc gõ đệm,
nhóm ghép lời ca sử dụng Sênh tiền gõ đệm cùng một lúc và đổi ngược lại.
+ Gọi vài cá nhân đọc và gõ đệm nhạc cụ các em sẽ mạnh dạn, tự tin hơn.
+ Trong khi luyện tập hướng dẫn học sinh sử dụng nhạc cụ gõ giáo viên
tự làm tạo cho học sinh sự mới lạ khi học Tập đọc nhạc sẽ nhẹ nhàng không
cứng nhắc học sinh thấy yêu thích phân môn Tập đọc nhạc hơn.
- Khi học Tập đọc nhạc không phải chỉ đọc tên nốt, hình nốt mà phải đọc
để âm thanh vang lên như tiếng hát. Vì thế nhạc cụ Organ là một loại nhạc cụ hỗ
trợ đắc lực cho học sinh ngân giọng đúng độ dài của hình nốt. Các bài Tập đọc
nhạc đều có lời ca, khi học sinh đã đọc đúng giai điệu, giáo viên kết hợp với
nhạc cụ gõ cho các em ghép lời như một bài hát ngắn. Qua đó, học sinh thấy
được mối quan hệ giữa nhạc và lời, giữa lời và nhạc.
* Tóm lại, khi hướng dẫn cho học sinh đọc Tập đọc nhạc, giáo viên sử
dụng nhạc cụ sẽ tạo cho học sinh ý thức và rèn kĩ năng đọc đúng cao độ, giúp
các em được rèn luyện khả năng nghe âm thanh chuẩn xác, bước đầu biết thể
hiện các kí hiệu âm nhạc thành âm thanh …Điều đó sẽ giúp cho học sinh học hát
đúng và phát triển tai nghe, nhận biết chỗ sai và biết thưởng thức Âm nhạc. Qua
đó góp phần vào việc giáo dục văn hóa Âm nhạc như mục tiêu chung của
chương trình môn học.
2.4.4.2.5. Phát triển khả năng Âm nhạc.
2.4.4.2.5.1 . Nghe nhạc:
VD: Tiết 12 - lớp 4: Nội dung 2 cho học sinh nghe nhạc bài Trống Cơm,

tôi giới thiệu bài Trống Cơm là dân ca quan họ Bắc Ninh. Bài hát Trống Cơm
nói về một loại nhạc cụ dân tộc Việt Nam xưa. Từ thế kỉ X, Trống Cơm đã xuất
hiện ở Việt Nam (đời nhà Lý). Trước khi đánh trống người ta thường lấy cơm
nóng nghiền nát trét vào giữa mặt trống để định âm do đó trống này gọi là Trống
Cơm. Trống Cơm đã đi sâu vào đời sống âm nhạc dân gian người Việt Nam qua
bài Trống Cơm. Vậy là qua bài này học sinh lại được biết thêm một lại nhạc cụ
dân tộc bổ sung vào vốn hiểu biết về các loại nhạc cụ dân tộc Việt Nam. Giáo
viên vừa đàn giai điệu vừa hát cho học sinh nghe để cảm nhận, sau đó giáo viên
12


có thể cho học sinh gõ đệm bằng các nhạc cụ gõ sẵn có và nhạc cụ tự chế tạo hỗ
trợ cho giáo viên hát lại cho học sinh nghe, làm cho nội dung nghe nhạc phong
phú và hấp dẫn các em hơn.
2.4.4.2.5.2. Kể chuyện âm nhạc:
- Ở phân môn này, ngoài việc vừa kể chuyện kết hợp với tranh ảnh một
cách lôi cuốn, giáo viên có thể làm câu chuyện sinh động hơn bằng cách minh
họa bằng những âm thanh của tiếng đàn trong các câu chuyện giúp các em cảm
nhận sâu sắc hơn, thấy gần gũi hơn với nội dung câu chuyện như: Câu chuyện
Nai Ngọc (Lớp 1). Cá heo với âm nhạc, Du Bá Nha - Chung Tử Kì (Lớp 3).
Tiếng hát Đào Thị Huệ (Lớp 4). Nghệ sĩ Cao Văn Lầu, Khúc nhạc dưới trăng
(Lớp 5)…Tiếng đàn Thạch Sanh, Mô-da thần đồng âm nhạc (Lớp 2)
Ví dụ: Ở lớp 2, Tiết 16: Kể chuyện âm nhạc: Mô-da thần đồng âm nhạc.
Với tiết học này sau khi học sinh được nghe xong câu chuyện để cho học sinh
cảm nhận sâu sắc hơn về tài năng Âm nhạc của nhạc sĩ Mô-da, tôi đã sử dụng
đàn Organ đàn bản nhạc Khát vọng mùa xuân của nhạc sĩ Mô-da cho học sinh
nghe để các em biết về tác phẩm của nhạc sĩ thần đồng âm nhạc thế giới mà các
em vừa được tìm hiểu qua câu chuyện. Từ đó giúp các em cảm nhận sâu sắc hơn
về nhạc sĩ Mô-da đồng thời làm cho tiết kể chuyện âm nhạc thêm phong phú,
sinh động không nhàm chán.

2.4.4.2.5.3. Giới thiệu nhạc cụ:
Ở phần giới thiệu các nhạc cụ dân tộc (tiết 15-lớp 3; tiết 6- lớp 4), giới
thiệu các nhạc cụ nước ngoài (tiết 10- lớp 5). Giáo viên có thể dùng nhạc cụ đàn
Organ để lấy các tiếng mô phỏng các loại nhạc cụ trực tiếp bằng đàn Organ cho
học sinh nghe âm sắc của các loại nhạc cụ và phân biệt âm sắc của từng loại
nhạc cụ một cách dễ dàng.
- Tăng cường phối hợp với phụ huynh, giáo viên chủ nhiệm, tổng phụ
trách đội để nâng cao chất lượng dạy học Âm nhạc
Đầu năm học nhà trường tổ chức cuộc họp phụ huynh toàn trường. Tôi
xin ý kiến của Ban giám hiệu, giáo viên chủ nhiệm tạo điều kiện, thời gian gặp
gỡ, trao đổi với phụ huynh. Giúp các bậc phụ huynh có những suy nghĩ, nhận
thức đúng đắn về các môn đặc thù trong trường Tiểu học. Đề xuất các bậc phụ
huynh mua sắm sách Âm nhạc, vở chép nhạc và đồ dùng học tập đầy đủ để các
em học tập tốt môn học. Lồng ghép vào các đợt họp phụ huynh, Ban chấp hành
hội cha mẹ học sinh thường kì, tôi xin gặp gỡ phụ huynh và có những nhận kết
quả từng em về tình hình học môn Âm nhạc. Đặc biệt gặp gỡ riêng phụ huynh
có học sinh năng khiếu để phụ huynh tạo điều kiện quan tâm tố chất năng khiếu
bẩm sinh của các em phát triển tốt hơn.
Với giáo viên chủ nhiệm tôi gặp gỡ trong buổi họp giao ban hàng tuần.
Đưa ý kiến và nhờ sự giúp đỡ trong buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ cho các em
13


hát các bài hát trong chương trình và ngoài chương trình, tổ chức Trò chơi Âm
nhạc mang lại hiệu quả cao.
Tham mưu xây dựng kế hoạch tổ chức hội diễn văn nghệ chào mừng các
ngày lễ lớn trong năm học và hoạt động ngoại khóa
Ngay từ đầu năm học, tôi thành lập đội văn nghệ xung kích của nhà
trường tập luyện phục vụ cho lễ khai giảng và các ngày lễ theo chủ đề chủ điểm.
Bên cạnh đó tôi xây dựng kế hoạch tổ chức hội diễn văn nghệ chào mừng các

ngày lễ lớn trong năm trình kế hoạch lên Ban giám hiệu nhà trường xin ý kiến
chỉ đạo. Tham mưu phối hợp với giáo viên chủ nhiệm các lớp lên lịch tập luyện
văn nghệ cho các em cụ thể là: Mỗi lớp tập 2 tiết mục văn nghệ, 1 tiết mục hát
đơn ca có múa phụ họa, 1 tiết mục tự sáng tạo các thể loại (có thể múa đơn, đôi,
tập thể; đóng kịch; khiêu vũ, Aerobic….). Thời gian biểu diễn mỗi lớp tối đa là
10 phút. Kế hoạch tôi đưa ra được Ban giám hiệu, giáo viên chủ nhiệm, tổng
phụ trách đội và học sinh rất ủng hộ, các lớp hào hứng tập luyện nên kết quả đạt
được rất đáng khích lệ.

(Hình ảnh học sinh tham gia các hoạt động)
- Về hoạt động ngoại khóa: Lên kế hoạch tổ chức sân chơi tìm hiểu về Âm
nhạc theo chủ đề, chủ điểm hàng tháng trình lên Ban giám hiệu đồng ý tổ chức
vào chiều thứ 6 của tuần thứ 3 hàng tháng. Đưa ra hệ thống câu hỏi tìm hiểu về
Âm nhạc bao gồm: Tác giả, tác phẩm, tìm hiểu các loại nhạc cụ được cấp và
nhạc tự làm....Dành phần quà động viên khuyến khích các em tham gia tích cực
các hoạt động học tập góp phần nâng cao chất lượng môn Âm nhạc.
* Hiệu quả thực tế từ việc sử dụng nhạc cụ trong các tiêt dạy học Âm nhạc cho
học sinh tiểu học :
Trong những năm chưa có điều kiện sử dụng nhạc cụ trong dạy học, thiết
bị dạy học chỉ có máy catssette, một số học sinh có năng khiếu thì việc học rất
đơn giản nhưng đa số học sinh khác việc tiếp thu và thực hành âm nhạc gặp rất
nhiều khó khăn; vì vậy việc giáo dục văn hoá âm nhạc cho các em còn nhiều hạn
chế. Thông qua các tác phẩm âm nhạc, thông qua thực hành ca hát giúp các em
tiếp cận và lĩnh hội nghệ thuật nhưng thực tế do điều kiện cơ sở vật chất, trang
thiết bị còn thiếu thốn nên việc dạy học âm nhạc chưa đạt hiệu quả. Từ khi sử
dụng nhạc cụ trong dạy học từ nhạc cụ sẵn có đến nhạc cụ tự chế , dần dần chất
lượng giờ dạy được nâng cao, học sinh hứng thú hơn với môn học và bước dầu
đã đạt được những kết quả nhất định.Với môn âm nhạc, khi được học và thực
hành âm nhạc bằng những thiết bị ấy, đa số các em đều rất thích thú và chất
lượng thực hành cũng cao hơn hẳn. Giờ học nhạc được tiến hành nhẹ nhàng hơn,

lôi cuốn hơn. Các em có năng khiếu thì việc tiếp thu và thực hành bài học trở
nên đơn giản và chất lượng, các em chưa phát triển được năng khiếu cũng tích
cực hơn trong học tập. Đa số học sinh dần dần yêu thích môn học hơn, như trước
đây số học sinh chưa phát triển năng khiếu âm nhạc thì giờ học nhạc đối với các
14


em rất khó khăn, thường hay né tránh khi giáo viên yêu cầu thực hành. Trong
những năm gần đây, thái độ của học sinh với môn học trở nên tích cực hơn, các
tiết học âm nhạc có sử dụng các loại nhạc cụ sẽ lôi cuốn các em, phương pháp
dạy học mới đã được chứng minh qua kết quả cụ thể.Học sinh ngày càng mạnh
dạn hơn trong thực hành âm nhạc, yêu thích ca hát và có thái độ đúng đắn với
loại hình nghệ thuật này. Số học sinh khá, giỏi bộ môn âm nhạc ngày càng tăng,
số học sinh yếu giảm; có thể năng khiếu chưa phát triển tốt nhưng học sinh tích
cực hơn trong học tập và chất lượng bộ môn được nâng cao rõ rệt.
Đến thời điểm giữa học kỳ II năm học 2016-2017 chất lượng môn Âm
nhạc ở trường Cẩm Giang từ khối 1 đến khối 5 kết quả đạt được như sau:
Bảng 2 : Bảng thống kê chất lượng đến giữa học kì II năm học: 2016-2017
Khối

Tổng số

Hoàn thành tốt

Tỉ lệ %

Hoàn thành

Tỉ lệ %

1

62

30

48,4

32

51,6

2

62

31

50,0

31

50,0

3

47

24

51,1

23

48,9

4

42

22

52,4

20

47,6

5

64

31

48,4

33

51,6

TS

277

138

49,8

139

50,2

- Nhìn vào bảng số liệu là minh chứng cho việc sử dụng các nhạc cụ dạy
học môn Âm nhạc đạt được trong năm học 2016-2017.
- Tôi thấy trong giờ học môn Âm nhạc các em mạnh bạo hơn, hát đúng
giai điệu, thể hiện được sắc thái tình cảm và thích hát hơn. Có những em học
sinh đầu năm rất tự ti, nhút nhát, sợ sệt nhất là học sinh lớp 1, nhưng khi tôi cho
sử dụng nhạc cụ gõ được cấp và nhạc cụ gõ tự làm tạo cho các em hứng thú,
mạnh dạn thích sử dụng nhạc cụ gõ, tham gia biểu diễn cùng các bạn ở các tiết
ôn tập.
- Đa số các em biết tự vào nhạc đúng khi không cần có sự hướng dẫn của
giáo viên, biết tự tổ chức các hoạt động theo tổ, nhóm, cá nhân…trong từng tiết
học, bài học.. Trong quá trình giảng dạy tôi phát hiện nhiều nhân tố mới, thể
hiện được khả năng của các em qua các tiết dạy. Không những các em có năng
khiếu trong giờ học mà các em còn tham gia làm nhạc cụ, là nòng cốt để giúp tôi
hoàn thành nhiệm vụ.
- Qua kết quả đạt được, tôi nhận thấy chất lượng môn Âm nhạc tiến bộ rõ
rệt. Thời gian còn lại của năm học tôi vẫn tiếp tục vận dụng giải pháp “Hiệu quả
đem lại từ việc sử dụng các loại nhạc cụ trong tiết dạy âm nhạc cho học sinh
Tiểu học”, tôi sẽ vận dụng cả những năm học tiếp theo để nâng cao chất lượng

15


môn Âm nhạc. Bản thân sẽ tiếp tục học tập trau dồi kinh nghiệm và nghiên cứu
thêm những biện pháp mới để hoàn thiện bản thân.
3. KẾT LUẬN.
3.1. Kết quả nghiên cứu
Môn học âm nhạc ở trường tiểu học mỗi tuần chỉ có một tiết, nhưng các
em được làm quen với: Học hát, TĐN, thường thức âm nhạc là một tác động lớn
vào thế giới tinh thần của các em. Với những phương pháp dạy trên, trong
những năm qua đối với việc học âm nhạc ở trường tiểu học Cẩm Giang, tôi thấy
kết quả chất lượng được nâng lên rõ rệt, các em đã biết trình bày hoàn chỉnh một
bài hát (hát kết hợp vận động phụ họa, biểu diễn cùng các loại nhạc cụ) biết cảm
nhận về nội dung bài hát. Biết đọc một bài TĐN có kết hợp gõ phách, gõ nhịp và
sáng tạo tiết tấu…Bởi được hướng dẫn tận tình gợi mở và gần gũi luyện tập của
giáo viên, kết hợp giữa các loại nhạc cụ, bảng phụ, máy cassets, băng nhạc và
làm mẫu chính xác của giáo viên đã động viên cổ vũ các em kịp thời bằng
những lời nhận xét khích lệ. Nhắc nhở các em sau khi học bài mới thì các em
phải có sự ôn luyện ở nhà để ghi nhớ và khắc sâu kiến thức, do đó trong giờ học
rất sôi nổi và thoải mái, các em thi đua nhau trả lời câu hỏi của giáo viên đưa ra,
tự giác xung phong lên trình bày bài hát trước lớp. Do đó chất lượng học tập của
các em được nâng lên rõ rệt.Từ kết quả học tập trên đã đem lại cho các em lòng
tự tin, sự hứng thú say mê trong học tập, tình cảm cô trò luôn gần gũi gắn bó.
Việc học tốt trong giờ học chính khoá đã giúp cô trò chúng tôi thành công trong
hoạt động ngoại khoá.Và tôi hiểu được một điều rằng với học sinh nhu cầu tìm
hiểu khám phá là nhu cầu cần thiết. Làm được điều đó cần phải đến sự nhiệt
tình, khéo léo và nghệ thuật của thầy cô trong quá trình sử dụng các loại nhạc cụ
một cách hài hòa hợp lý. Hãy ghi nhớ rằng sách vở và bản nhạc chỉ tạo cho ta
những kiến thức cơ bản. Chung nhất cần có sự nhạy cảm (sự rung động trong
tâm hồn) và sự luôn tìm tòi sáng tạo qua từng tiết dạy trong mỗi bài hát, bài

TĐN, bản nhạc học sinh yêu thích nào đó.
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi về " Hiệu quả đem lại từ việc sử
dụng các loại nhạc cụ trong tiết dạy âm nhạc cho sinh Tiểu học" phục vụ việc
giảng dạy môn âm nhạc nhằm phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh tiểu
học. Do kinh nghiệm chuyên môn chưa có nhiều, trong quá trình làm đề tài sẽ
không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong được sự góp ý trao đổi kinh
nghiệm của các bạn đồng nghiệp cũng như của những người yêu thích môn âm
nhạc, để đưa ra được những phương pháp tối ưu nhất nhằm giúp học sinh có
hứng thú và ham mê học âm nhạc, từ đó giáo dục óc thẩm mĩ cho các em, giúp
các em hiểu được cái hay, cái đẹp có tình yêu quê hương đất nước, tình yêu con
người hướng tới những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
3.2. Kiến nghị, đề xuất
Nhu cầu đối mới của giáo dục ngày càng cao vì vậy cần phải đầu tư để
phát triển giáo dục, tích cực đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng dạy
học. Thực tế từ công tác tôi xin nêu một vài kiến nghị như sau:
16


-Tiếp tục tăng cường hỗ trợ thiết bị như đàn, tranh ảnh cho trường học, tạo
điều kiện để nhà trường có kinh phí mua sắm thiết bị.
-Xây dựng các phòng học bộ môn, với bộ môn âm nhạc có đặc thù riêng,
thực hành âm nhạc cần có âm thanh nên việc có phòng học riêng là hết sức cần
thiết.
-Tập huấn về sử dụng các thiết bị mới để tạo điều kiện cho giáo viên có
cơ hội tiếp cận, nghiên cứu và sử dụng.
Bản thân đã tích cực tìm hiểu, nghiên cứu và thử nghiệm các loại nhạc cụ,
sử dụng các thiết bị sẵn có ở đơn vị công tác, ứng dụng trong giảng dạy và bước
đầu đã đạt được những kết quả nhất định.
Để thực hiện đào tạo các em học sinh trở thành những người phát triển
toàn diện về: Đức - Trí - Thể - Mĩ… Ngoài việc người thầy giáo cô giáo phải có

năng lực thực sự ra thì việc khách quan, ngoại cảnh, khuôn viên, môi trường là
những điều tác động lớn đến các em. Do đó để tạo điều kiện cho việc dạy - học
của cô trò thuận lợi, bản thân tôi là người đứng lớp dạy bộ môn âm nhạc cần đề
xuất một số vấn đề sau:
Các trường nên có phòng học chức năng riêng (trong đó có những trang
thiết bị dạy học để sẵn như đàn Organ, bảng phụ, đài catssette, đầu video, màn
hình và máy chiếu…) để nâng cao chất lượng dạy học tạo điều kiện tối đa cho
học sinh phát triển tính sáng tạo trong môn học và đạt kết quả cao trong học tập.
Trên đây là kinh nghiệm của bản tôi được thực hiện trong quá trình giảng
dạy tại trường Tiểu học Cẩm Giang. Mong rằng những kinh nghiệm của tôi sẽ
góp một phần nhỏ giúp các đồng nghiệp trong công tác giảng dạy bộ môn Âm
nhạc được tốt hơn, góp phần hoàn thiện và đổi mới phương pháp dạy học hiện
nay ngày càng đạt hiệu quả thiết thực hơn, học sinh hứng thú hơn trong tiết học
Âm nhạc. Do thời gian nghiên cứu và năng lực còn hạn chế, chắc rằng kinh
nghiệm của tôi trong quá trình thực hiện không tránh khỏi những thiếu sót, rất
mong được sự góp ý của hội đồng khoa học các cấp, bạn bè đồng nghiệp để bản
thân tôi ngày càng hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn./.
Cẩm Giang, ngày 15 tháng 5 năm 2017
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.
Người viết

Nguyễn Thị Cúc

Hà Thị Duyên

17


TÀI LIỆU THAM KHẢO

TT

Tên tác giả

Tài liệu tham khảo

Nhà xuất bản

Năm xuất
bản

1

Bộ GD & ĐT

Phương pháp dạy học
các môn học ở lớp
1,2,3,4,5 .

Giáo dục

2007

2

Lê Đức Sang

Tổ chức trò chơi

Đại học sư
phạm

2004

3

Bộ GD & ĐT

Sách GV Nghệ thuật
lớp 2

Giáo dục

2003

4

Bộ GD & ĐT

Sách GV Nghệ thật lớp
4

Giáo dục

2005

5

Bộ GD & ĐT

Sách GV Nghệ thật lớp
5

Giáo dục

2006

18


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Hà Thị Duyên
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên - Trường Tiểu học Cẩm Giang, huyện
Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa.

TT

1.

2.

3.

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh giá
xếp loại
(Phòng, Sở,
Tỉnh...)

Phương pháp dạy hát tạo hứng
thú say mê cho học sinh lớp 3.

Hội đồng khoa
học phòng GD
Cẩm Thủy

Cách thiết kế trò chơi trong dạy
âm nhạc lớp 3.

Hội đồng khoa
học phòng GD
Cẩm Thủy

Hiệu quả đem lại từ việc sử
dụng các loại nhạc cụ trong tiết
dạy Âm nhạc cho học sinh Tiểu
học.

Hội đồng khoa
học phòng GD
Cẩm Thủy

Kết quả
đánh giá xếp
loại (A, B,
hoặc C)

C

Năm học
đánh giá
xếp loại
Năm học
2010-2011
Năm học

B

2013-2014

Năm học
A

2016-2017

19


ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CỦA HĐKH TRƯỜNG

ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CỦA HĐKH PHÒNG GD&ĐT

20