Một vài kinh nghiệm trong việc thực hiện đánh giá học sinh theo TT30 của bộ giáo dục và đào tạo

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
PHÒNG GD&ĐT THÀNH PHỐ THANH HÓA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT VÀI KINH NGHIỆM TRONG VIỆC THỰC HIỆN ĐÁNH
GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30 CỦA BỘ
GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

Người thực hiện: Nguyễn Hồng Nga
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường TH Điện Biên 1, TP Thanh Hóa
SKKN thuộc lĩnh vực: Công tác chủ nhiệm

1. Mở đầu:

THANH HÓA NĂM 2016

I. MỞ ĐẦU:

1. Lí do chọn đề tài:
1


MỤC LỤC:
Mục

Nội dung

Trang

I
1
2
3
4
II
1
2
3
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
4

Mở đầu
Lí do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Thực trạng khi đón nhận thông tư 30
Các biện pháp để người giáo viên thực hiện tốt thông tư 30
Giáo viên cần nắm rõ thông tư 30 để việc thực hiện đạt hiệu quả cao
Thực hiện tốt việc đánh giá thường xuyên theo thông tư 30
Thực hiện tốt việc đánh giá đinh kì.
Thực hiện tốt việc khen thưởng theo thông tư 30
Phối hợp với cha mẹ học sinh trong việc thực hiện thông tư 30

Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,

1
1
2
3
3
4
4
4
5
5
8
12
14
16
18

III
1
2

với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Kết luận, đề xuất
Kết luận
Đề xuất

20
20
20

I. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài:
Thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban chấp hành
Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu
công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa và hội nhập quốc tế: “Đổi mới căn bản hình thức và phương pháp thi,
kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo”, “Phối hợp sử dụng kết quả đánh giá
2


trong quá trình học với đánh giá cuối kì, cuối năm học; đánh giá của người dạy
với tự đánh giá của người học; đánh giá của nhà trường với đánh giá của gia đình
và xã hội”, ngày 28/8/2014 Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo đã ban hành Thông
tư số 30/2014/TT-BGD&ĐT ban hành Quy định đánh giá học sinh Tiểu học.
Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT đi vào thực hiện, bắt buộc có sự thay đổi mạnh
mẽ tư duy trong cán bộ quản lí, giáo viên về quan điểm và cách đánh giá học sinh
Tiểu học; khẳng định đánh giá là một khâu quan trọng trong đổi mới toàn diện và
căn bản của giáo dục Tiểu học. Ở thông tư 30, ta thấy hoạt động đánh giá là một
chuỗi liên kết các hoạt động, gồm có: quan sát, theo dõi, phỏng vấn, trao đổi, kiểm
tra, nhận xét, tư vấn hướng dẫn, trợ giúp, động viện, khích lệ. Theo đó hoạt động
đánh giá học sinh rất tỉ mỉ, rất cụ thể, chứ không đơn thuần là kiểm tra cho điểm
như thông tư 32/2009/TT-BGD&ĐT; bỏ cho điểm ở đánh giá thường xuyên, giảm
điểm số ở kiểm tra (cho điểm) định kì và loại bỏ quan niệm đánh giá chung chung.
Thay đổi quan điểm đánh giá thường bằng điểm số ít nhận xét, đến dùng ít điểm số
tăng cường nhận xét cụ thể để học sinh được đánh giá toàn diện hơn, cụ thể: học
sinh được đánh giá quá trình học tập theo chuẩn kiến thức kỹ năng và đánh giá sự
hình thành, phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh. Ngoài việc chỉ đánh giá
cho điểm ở định kỳ vào cuối học kỳ 1 và cuối năm học đối với các môn: Toán,
Tiếng Việt, Khoa học, Lịch sử, Địa lý, Ngoại ngữ, Tin học; điểm rõ ràng hơn trước

đây là học sinh được đánh giá thường xuyên bằng nhận xét. Thông tư với nhiều
thay đổi, nhưng thay đổi gây dư luận trái chiều nhất với học sinh, phụ huynh, cộng
đồng là thay đổi không còn dùng điểm số trong các lần kiểm tra thường xuyên,
giảm điểm số trong đánh giá định kì; đối với giáo viên là việc đánh giá thường
xuyên bằng nhận xét. Mục tiêu của thông tư 30 là vì sự tiến bộ của học sinh, vì sự
phát triển toàn diện của các em - thế hệ tương lai của đất nước. Muốn đạt mục tiêu
đó thì cần có sự thay đổi và đây là một trong những nội dung thể hiện “Đổi mới căn
bản, toàn diện giáo dục” mà NQ 29-NQ/TW đã đưa ra. Công tác đánh giá thường
xuyên đã có chuyển biến khá tốt; đã thay đổi và giảm việc phàn nàn về nhận xét
3


đánh giá học sinh. Sau thời gian thực hiện thông tư 30 tôi mạnh dạn đưa ra Một vài
kinh nghiệm trong việc thực hiện đánh giá học sinh Tiểu học theo thông tư 30
của Bộ Giáo dục và Đào tạo xin chia sẻ cùng tất cả các thầy cô.
2. Mục đích nghiên cứu:
Để đánh giá học sinh Tiểu học một cách chính xác nhất người giáo viên cần
nắm rõ về thông tư 30. Theo văn bản này, thay vì dùng điểm số, giáo viên sẽ nhận
xét định tính (định lượng) về kết quả học tập, rèn luyện, sự hình thành và phát triển
một số năng lực, phẩm chất của học sinh Tiểu học. Lâu nay, có nhiều ý kiến trái
chiều xung quanh việc chấm điểm học tập, rèn luyện với học sinh Tiểu học. Theo
quan điểm của một số người, đã học là phải kiểm tra, chấm điểm, Chấm điểm vừa
giúp cho học sinh thấy được mình còn thua bạn ở chỗ nào, bố mẹ biết con học non
phần nào. Một số khác cho rằng việc chấm điểm làm cho căn bệnh thành tích nặng
nề hơn trong một số nhà trường.
Không dùng điểm số để đánh giá nữa. Vậy muốn biết hôm nay đến trường
con học thế nào phụ huynh sẽ dựa vào đâu để biết được? Muốn vậy mỗi người giáo
viên cần hiểu cặn kẽ thông tư 30 và thực hiện một cách thật nghiêm túc. Mỗi giáo
viên cần điều chỉnh, đổi mới phương pháp, hình thức dạy học; kịp thời phát hiện
những cố gắng, tiến bộ của học sinh dù là nhỏ nhất để động viên, khích lệ học sinh.

Với những khó khăn học sinh chưa tự vượt qua giáo viên hướng dẫn, giúp đỡ các
em. Chắc chắn mỗi buổi tan trường học sinh và phụ huynh sẽ bớt đi căng thẳng, lo
lắng. Thay vì hỏi con được mấy điểm phụ huynh sẽ quan tâm đến việc: Hôm nay
tới trường con được cô giáo nhận xét thế nào? Để mỗi ngày đến trường của trẻ thực
sự là một ngày vui thì những lời nhận xét của giáo viên có tác dụng rất lớn.
3. Đối tượng nghiên cứu:
- Các hình thức đánh giá của thông tư 30.
- Học sinh lớp 2.
4. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình viết sáng kiến kinh nghiệm tôi đã sử dụng phương pháp:
4


- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp tổng hợp.
- Phương pháp thống kê.

II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Việc đánh giá thường xuyên bằng nhận xét, không chấm điểm là xuất phát từ
yêu cầu thực tiễn. Trước khi thông tư 30 được triển khai điểm số tạo áp lực cho các
em học sinh, chưa khuyến khích được sự tự tin trong học tập. Một số học sinh học
chỉ vì điểm số mà chưa ý thức được việc học là để phát triển năng lực, phẩm chất
của bản thân.
5


Hiện nay ở một số nước phát triển trên thế giới không dùng điểm số để đánh
giá học sinh, thay vào đó học sinh sẽ nhận được từ các thầy cô phản hồi về sản
phẩm học tập, biện pháp giúp các em vượt qua khó khăn.

Mục đích của thông tư 30 là vì sự tiến bộ của học sinh, coi trọng đánh giá
ngay trong quá trình học tập của học sinh chứ không phải thông qua thi cử. Qua đó
giáo viên biết được học sinh đạt kết quả bằng cách nào, vận dụng kết quả đó ra sao
và đưa ra định hướng giúp học sinh hoàn thành tốt nội dung học tập.
2. Thực trạng khi đón nhận thông tư 30:
- Đối với dư luận của xã hội: Thông tư 30 chính thức được thực hiện từ
ngày 15 tháng 10 năm 2014. Trước khi thông tư 30 chính thức có hiệu lực đã có
những ý kiến trái chiều trong dư luận. Rất nhiều người đồng tình ủng hộ nhưng
cũng không ít người lo lắng vì đánh giá sẽ thiếu chính xác, không công bằng, ….
- Đối với giáo viên: Trước những đổi mới của thông tư một bộ phận giáo
viên cảm thấy áp lực. Giáo viên cảm thấy lo lắng vì sợ vất vả và phải tiếp cận với
cái mới. Khi thông tư 30 chính thức có hiệu lực tâm lí của nhiều giáo viên khi đón
nhận không được tốt vì ngại thay đổi.
- Đối với phụ huynh: Lo lắng vì học không có điểm số sẽ không phản ánh
chính xác, khách quan kết quả học tập của các con. Hơn thế nữa phụ huynh còn lo
lắng giáo viên sẽ không công bằng trong quá trình nhận xét, đánh giá học sinh. Lâu
nay việc đánh giá học sinh là công việc của giáo viên nhưng theo thông tư 30 phụ
huynh sẽ cùng với giáo viên tham gia vào quá trình đánh giá học sinh. Phụ huynh
cảm thấy ngại và nhiều người chưa hiểu lắm về sự thay đổi này.
- Đối với học sinh: Chưa quen với cách đánh giá mới; các em thích có điểm
số để có thể về khoe với bố mẹ sau mỗi buổi tan trường.
- Đối với nhà trường: Nhà trường đã cử những cán bộ cốt cán đi tiếp thu
việc triển khai thông tư 30 từ cấp trên. Sau khi tiếp thu về Ban giám hiệu nhà
trường đã tổ chức chuyên đề về cách đánh giá học sinh Tiểu học theo thông tư 30.
Các cán bộ giáo viên đi tiếp thu về thông tư đã triển khai việc thực hiện thông tư
6


qua buổi tổ chức chuyên đề này. Qua buổi tổ chức chuyên đề ,các cán bộ giáo viên
đã đưa ra những thắc mắc của bản thân và đã được cán bộ quản lí của nhà trường

nhiệt tình giải đáp. Đồng thời các tổ chuyên môn đã đưa ra thảo luận về những lời
nhận xét ghi trong vở ghi của học sinh, ghi trong Sổ theo dõi để tìm ra những lời
nhận xét phù hợp nhất.
3. Các biện pháp để người giáo viên thực hiện tốt thông tư 30.
3.1. Biện pháp 1: Giáo viên cần nắm rõ thông tư 30 để việc thực hiện đạt hiệu
quả cao.
Thứ nhất: Nắm thông tư 30 để thực hiện tốt việc đánh giá học sinh.
Giáo viên tiểu học là những người trực tiếp vận dụng thông tư 30 vào việc
đánh giá học sinh tiểu học nên hơn ai hết mỗi người giáo viên cần nắm rõ thông tư
30 để vận dụng vào công việc đánh giá học sinh tiểu học một cách chính xác, đúng
với tinh thần, mục tiêu của thông tư. Cách đánh giá học sinh theo thông tư 30 có
nhiều điểm khác biệt so với cách đánh giá học sinh tiểu học trước đây, chính vì vậy
mỗi người giáo viên cần hiểu và nắm vững thông tư để thực hiện đánh giá học sinh
một cách hiệu quả nhất.
Thông tư 30 quy định rõ việc đánh giá học sinh từ đó làm cơ sở để xét khen
thưởng ở cuối mỗi học kỳ và xét lên lớp cho học sinh.
* Về đánh giá học sinh:
Việc đánh giá học sinh theo thông tư 30 được chia thành: Đánh giá thường
xuyên và đánh giá định kì.
- Về đánh giá thường xuyên:
+ Tham gia đánh giá thường xuyên gồm: giáo viên, học sinh (tự đánh giá và
nhận xét, góp ý bạn qua hoạt động của nhóm, lớp); khuyến khích sự tham gia đánh
giá của cha mẹ học sinh.
Trong thực tế giảng dạy ở lớp mình tôi nhận thấy việc học sinh được tham
gia vào quá trình đánh giá cùng với giáo viên sẽ giúp cho các em cảm thấy mạnh

7


dạn, tự tin hơn. Để đánh giá được bạn chính xác học sinh cần nắm vững kiến thức

môn học. Từ đó sẽ tạo động lực giúp các em vươn lên chiếm lĩnh tri thức.
+ Giáo viên đưa ra nhận xét bằng lời nói trực tiếp với học sinh hoặc viết
nhận xét vào phiếu, vở của học sinh về những kết quả đã làm được hoặc chưa làm
được. Để đưa ra được những lời nhận xét chính xác với từng học sinh giáo viên cần
quan tâm tiến độ hoàn thành từng nhiệm vụ của học sinh; áp dụng biện pháp cụ thể
để kịp thời giúp đỡ học sinh vượt qua khó khăn. Hàng tháng, giáo viên ghi nhận xét
vào sổ theo dõi chất lượng giáo dục về mức độ hoàn thành nội dung học tập từng
môn học, hoạt động giáo dục khác; dự kiến và áp dụng biện pháp cụ thể, riêng biệt
giúp đỡ kịp thời đối với những học sinh chưa hoàn thành nội dung học tập môn
học. Đặc biệt khi nhận xét, giáo viên cần đặc biệt quan tâm động viên, khích lệ,
biểu dương, khen ngợi kịp thời đối với từng thành tích, tiến bộ giúp học sinh tự tin
vươn lên.
+ Theo thông tư 30 học sinh tham gia nhận xét, góp ý bạn, nhóm bạn ngay
trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ học tập môn học, hoạt động giáo dục; thảo
luận, hướng dẫn, giúp đỡ bạn hoàn thành nhiệm vụ.
+ Cha mẹ học sinh được khuyến khích phối hợp với giáo viên và nhà trường
động viên, giúp đỡ học sinh học tập, rèn luyện; được giáo viên hướng dẫn cách
thức quan sát, động viên các hoạt động của học sinh hoặc cùng học sinh tham gia
các hoạt động.
- Đánh giá định kì: Mỗi năm học học sinh có hai bài kiểm tra định kì. Bài
kiểm tra định kì được giáo viên sửa lỗi, nhận xét những ưu điểm và góp ý những
hạn chế, cho điểm theo thang điểm 10 (mười), không cho điểm 0 (không) và điểm
thập phân.
* Về việc khen thưởng:
Nội dung và số lượng học sinh được khen thưởng, tuyên dương do hiệu
trưởng quyết định.
8


Theo thông tư 30 việc xét khen thưởng học sinh cũng có nhiều điểm mới.

Trước kia việc khen thưởng chủ yếu dựa vào điểm kiểm tra định kỳ cuối mỗi học
kỳ của các môn học. Tuy nhiên, theo thông tư 30, việc khen thưởng hoàn toàn linh
hoạt dựa thành tích nổi bật hay sự tiến bộ vượt bậcvề một trong ba nội dung đánh
giá trở lên, đạt thành tích nổi bật trong các phong trào thi đua hoặc thành tích đột
xuất khác.
Danh sách học sinh được đề nghị khen thưởng do giáo viên chủ nhiệm
hướng dẫn học sinh bình bầu lựa chọn và có thêm sự tham khảo từ ý kiến cha mẹ
học sinh.
* Về việc xét lên lớp:
Việc xét lên lớp cũng có điểm khác biệt so với những thông tư trước. Học
sinh được xác nhận hoàn thành chương trình lớp học khi: Đánh giá thường xuyên
đối với tất cả các môn học, hoạt động giáo dục đạt Hoàn thành; đánh giá định kì
cuối năm học các môn học theo quy định: đạt điểm 5 (năm) trở lên; mức độ hình
thành và phát triển năng lực: Đạt; mức độ hình thành và phát triển phẩm chất: Đạt.
Thứ hai: Nắm thông tư để tuyên truyền, giải thích cho phụ huynh và học sinh
tạo nên sự đồng thuận.
Giáo viên tiểu học chính là những người trực tiếp tuyên truyền, giải thích cho
phụ huynh, học sinh hiểu về thông tư 30. Ngay từ cuộc họp phụ huynh đầu năm tôi
đã tuyên truyền đến phụ huynh về thông tư 30, cụ thể là về cách đánh giá, về khen
thưởng, … Phụ huynh nào có thắc mắc tôi sẽ giải đáp luôn. Trên thực tế có những
phụ huynh trong cuộc học ngại nêu ý kiến nên thông qua các buổi gặp trao đổi tình
hình học tập của học sinh tôi sẽ giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về thông tư 30.
Sự thực nếu bản thân người giáo viên hiểu rõ về thông tư 30 gặp trường hợp
phụ huynh, học sinh hoặc đồng nghiệp có vướng mắc trong quá trình thực hiện có
thể tự tin giải đáp thắc mắc.
Giáo viên cũng cần giúp phụ huynh thấy được vai trò của mình trong việc
đánh giá con em mình, đó là trao đổi, cung cấp cho học sinh những thông tin cần
9

thiết để giáo viên có thêm căn cứ đánh giá học sinh. Để thông tư 30 có được thành
công thì cha mẹ học sinh cũng đóng góp một phần quan trọng. Từ việc hiểu về
thông tư các bậc cha mẹ học sinh sẽ tham gia đánh giá quá trình và kết quả học tập,
rèn luyện, quá trình hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất của con em mình
một cách chính xác; tích cực hợp tác với nhà trường trong các hoạt động giáo dục
học sinh.
Không chỉ giáo viên nhận xét mỗi học sinh còn tham gia vào quá trình nhận
xét (nhận xét lẫn nhau). Ban đầu, khi tiếp cận với thông tư 30, đa số học sinh cảm
thấy bỡ ngỡ. Chính vì thế tôi gần gũi, giúp các em làm quen dần. Tôi giúp các em
hiểu ngoài thầy cô ra các em cũng tham gia vào quá trình đánh giá bạn. Từ đó bản
thân các em nhận ra rằng bản thân mình phải tự nhận xét, rút kinh nghiệm; tự học,
tự điều chỉnh cách học, giao tiếp. Khi một học sinh trong lớp đứng lên đọc bài, tôi
yêu cầu cả lớp lắng nghe và đưa ra nhận xét của mình về bạn. Nếu đưa ra nhận xét
đúng, tôi đề nghị cả lớp tuyên dương, nếu như nhận xét chưa đúng tôi yêu cầu học
sinh đó cần chú ý hơn.
3.2. Biện pháp 2: Thực hiện tốt việc đánh giá thường xuyên theo thông tư 30.
Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT quy định đánh giá học sinh Tiểu học là một
khâu quan trọng của quá trình giáo dục. Theo đó, hoạt động đánh giá là một chuỗi
các hoạt động quan sát, theo dõi, trao đổi, phỏng vấn, kiểm tra, nhận xét, tư vấn
hướng dẫn, động viên …. Nghĩa là, hoạt động đánh giá rất cụ thể, tỉ mỉ, chứ không
chỉ là hoạt động kiểm tra cho điểm như trước đây. Việc đánh giá luôn mang tinh
thần động viên, khuyến khích học sinh, không so ssnh học sinh và điểm đặc biệt là
phải đưa ra được biện pháp hỗ trợ cho học sinh khi các em chưa hoàn thành nội
dung giáo dục. Đánh giá quá trình học tập theo chuẩn kiến thức kỹ năng và đánh
giá sự hình thành phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh. Việc đánh giá về
năng lực và phẩm chất được tiến hành trong từng tiết học và trong các hoạt động
giáo dục khác ở nhà trường cũng như ở nhà … Theo đó, học sinh ngoài việc được
đánh giá định kỳ vào cuối học kỳ 1 và cuối năm học với các môn Toán, Tiếng Việt,
10

Ngoại ngữ còn được đánh giá thường xuyên bằng nhận xét. Đánh giá thường xuyên
bằng nhận xét là một khâu quan trọng để thực hiện tốt thông tư 30.
Điều 6 trong thông tư 30 nêu rõ:
+ Đánh giá thường xuyên là đánh giá trong quá trình học tập, rèn luyện của
học sinh, được thực hiện theo tiến trình nội dung của các môn học và các hoạt động
giáo dục khác, trong đó bao gồm cả quán trình vận dụng kiến thức kĩ năng ở nhà
trường, gia đình, cộng đồng.
+ Trong đánh giá thường xuyên, giáo viên ghi những nhận xét đáng chú ý
nhất vào sổ theo dõi chất lượng giáo dục, những kết quả học sinh đã đạt được hoặc
chưa đạt được; biện pháp cụ thể giúp học sinh vượt qua khó khăn để hoàn thành
nhiệm vụ; các biểu hiện cụ thể về sự hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất
của học sinh, những điều cần đặc biệt lưu ý để giúp cho quá trình theo dõi, giáo dục
đối với cá nhân, nhóm học sinh trong học tập, rèn luyện.
Việc đánh giá thường xuyên một cách chính xác sẽ tạo động cơ học tập cho
học sinh, sẽ là căn cứ sau này xét khen thưởng cho các em. Để giải tỏa nỗi lo lắng
của cha mẹ học sinh khi đánh giá thường xuyên các môn học không sử dụng điểm
số, giáo viên phải thuyết phục cho phụ huynh an tâm. Đối với học sinh Tiểu học,
giáo dục tình thương (giáo dục bằng lời) là rất quan trọng có tính bền vững, những
lời nhận xét chân tình của thầy cô sẽ là dấu ấn theo các em suốt cả cuộc đời.
Trong mỗi giờ lên lớp, giáo viên thường xuyên đưa ra những lời nhận xét đối
với học sinh. Thực tế nếu những lời nhận xét bằng lời thì đi kèm theo nó là ánh
mắt, cử chỉ và điệu bộ sẽ làm tăng thêm sự gần gũi, thân thiện và phấn khích trong
học sinh nhiều hơn. Nếu như kèm với lời động viên là một cái xoa đầu nhẹ nhàng
từ cô giáo đối với học sinh thì lời động viên đó có tác động lớn hơn nhiều, học sinh
sẽ nhận thấy gần gũi, thân thiện, thấy cô giáo thật sự yêu thương mình và sẽ có
động cơ học tập rõ ràng hơn. Vì thế kèm với lời nhận xét tôi kết hợp cả những cử
chỉ thật thân thiện với học sinh giúp các em mạnh dạn, từ tin hơn, tạo động cơ học
tập cho học sinh.
11

Khi một học sinh tiến bộ giáo tôi có hành động thể hiện sự thân thiên như
nắm tay học sinh đó để động viên và yêu cầu cả lớp:
Cả lớp cùng khen bạn nào!
Hoặc:
Cả lớp hãy thưởng cho bạn một tràng pháo tay thật lớn nhé!
Từ đó học sinh hiểu rằng ngoài cô giáo là chỗ dựa để các em vươn lên thì
còn có bạn bè hỗ trợ. Tôi thường xuyên thay đổi cách thể hiện, cách đưa ra lời
khen, lời động viên để các em không cảm thấy nhàm chán. Đồng thời tôi cũng chú
ý đến hình thức hỗ trợ bạn, cho học sinh nhắc lời hứa hỗ trợ bạn hoặc cách giúp
bạn trong các hoạt động. Đôi khi tôi cũng đưa ra lời đề nghị hỗ trợ:
Lớp mình cùng giúp bạn nhé!
Trên thực tế trong quá trình giảng dạy hiệu quả của lời nhận xét cũng đi cùng
âm lượng, ngữ điệu tiếng nói đặc biệt là cử chỉ. Ví dụ kèm theo một lời khen: Con
có nhiều tiến bộ. Cô rất vui! là một nụ cười khích lệ học sinh thì tác dụng sẽ rất
lớn. Trong khi nhận xét tôi sử dụng ngôn ngữ gần gũi, trong sáng; câu văn ngắn
gọn, dễ hiểu.
Không chỉ bản thân giáo viên đưa ra những lời nhận xét với học sinh mà bản
thân các em nhận xét lẫn nhau trong quá trình học. Để nhận xét được bạn thì bản
thân học sinh cần phải nắm vững kiến thức bài học. Từ đó sẽ tạo động cơ học tập
tốt cho học sinh.
Ngoài nhận xét bằng lời, hằng ngày giáo viên còn nhận xét vào vở của học
sinh. Giáo viên chính là người quyết định sự thành công của việc đánh giá học sinh
Tiểu học theo thông tư 30. Từ đó tôi đọc những tài liệu liên quan đến thông tư, tìm
ra những lời nhận xét phù hợp để phê vào vở của học sinh. Bản thân tôi hiểu rằng
những lời phê của giáo viên mục đích để học sinh đọc và thực hiện. Chính vì thế tôi
đã dùng những lời phê với ngôn ngữ trong sáng, dễ hiều, gần gũi với các em. Thực
tế cho thấy nhận xét bằng lời đối với học sinh các em có thể nhanh quên. Thế nên

12


những lời phê của giáo viên vào vở ghi sẽ giúp các em nhớ và sửa những lỗi sai. Ví
dụ với bài toán học sinh đặt tính sai tôi sẽ nhận xét:
+ Con cần đặt tính thẳng hàng để tính cho đúng nhé! Cô mong con sẽ sửa lỗi
mà cô chỉ ra.
Hoặc ví dụ với những học sinh đặt câu thiếu dấu, lời nhận xét của tôi là:
+ Con lưu ý khi hết câu cần viết dấu câu nhé.
Với những học sinh học tốt, tôi lựa chọn những lời phê tạo sự hứng khởi,
niềm say mê, tự tin, sáng tạo, … tạo động lực để các em phát huy hơn nữa trong
quá trình chiếm lĩnh tri thức. Những lời phê tôi đã sử dụng trong quá trình nhận xét
với những học sinh học tốt:
+ Con hiểu bài, vận dụng kiến thức làm bài tốt. Cô mong con tiếp tục phát huy
hơn nữa!
+ Con nắm vững kiến thức đã học và làm bài rất tốt. Cô khen con!
Ngược lại đối với những học sinh học chưa tốt hoặc có sai sót trong quá trình
làm bài những lời phê của tôi mang tính động viên, khích lệ, tạo niềm tin để học
sinh vươn lên. Từ đó giúp các em tự tin hơn trong quá trình chiếm lĩnh tri thức,
không còn rụt rè, tự ti nữa.
+ Con đã có cố gắng trong tính toán song kĩ năng tính nhẩm của con chưa
được nhanh. Con cần tích cực học thật thuộc bảng nhân, bảng chia nhé!
+ Bài làm của con tương đối tốt. Nếu không có sự nhầm lẫn ở đơn vị của bài
toán thì bài làm sẽ tuyệt với hơn. Mong con cố gắng khắc phục ở bài sau.
Đánh giá thường xuyên còn được thể hiện trong các buổi sinh hoạt hằng
tuần. Giáo viên sẽ tổ chức để học sinh đánh giá nhận xét lẫn nhau trong suốt tuần
học. Sau đó giáo viên sẽ đưa ra nhận xét chung học sinh trong lớp. Nếu những học
sinh nào được bạn đánh giá chưa thật chính xác giáo viên cần giúp các em để các
em điều chỉnh cách đánh giá.
Việc đánh giá thường xuyên được đánh giá ở cả quá trình rèn luyện, các hoạt

động của học sinh vì thế người giáo viên sẽ phải có sự bao quát rộng. Việc đánh giá
13


này còn thể hiện qua Sổ theo dõi. Hằng ngày giáo viên ngoài ghi nhận xét vào vở
học sinh còn ghi nhận xét của mình vào Sổ theo dõi. Việc ghi nhật kí hằng ngày sẽ
giúp cho giáo viên có hướng khắc phục những lỗi học sinh mắc phải.
3.3. Biện pháp 3: Thực hiện tốt việc đánh giá định kì.
Bên cạnh việc đánh giá thường xuyên bằng nhận xét, đối với một số môn học
còn phải kết hợp với đánh giá định kì để xác định mức độ hoàn thành hay chưa
hoàn thành chương trình của học sinh đối với mỗi môn học đó.
Theo quy định của thông tư 30, việc đánh giá định kỳ kết quả học tập với học
sinh lớp 2, mức độ đạt chuẩn kiến thức và kỹ năng theo chương trình giáo dục phổ
thông cấp tiểu học được thực hiện 2 lần trong một năm học vào cuối học kỳ 1 và
cuối năm học đối với các môn học: Tiếng Việt, Toán, Ngoại ngữ bằng bài kiểm tra
định kỳ.
Giữa kì hoặc cuối kì giáo viên sẽ dựa vào ma trận đề để xây dựng những bộ
đề phù hợp để học sinh được làm quen trước khi thực hiện bài kiểm tra định kì với
đề do Ban giám hiệu ra. Sau mỗi bài kiểm tra, giáo viên sẽ nhận xét trên bài làm
của học sinh.
Việc đánh giá định kỳ ở mỗi nhà trường do Hiệu trưởng chỉ đạo. Để thực
hiện tốt việc đánh giá định kỳ cần lưu ý những việc làm sau:
a) Đối với việc ra đề bài kiểm tra định kì:
- Đề bài kiểm tra định kỳ phải phù hợp chuẩn kiến thức, kĩ năng của môn học
theo từng khối lớp.
- Đề bài gồm các câu hỏi, bài tập được thiết kế theo các mức độ nhận thức
của học sinh
+ Mức 1: học sinh nhận biết hoặc nhớ, nhắc lại đúng kiến thức đã học; diễn
đạt đúng kiến thức hoặc mô tả đúng kĩ năng đã học bằng ngôn ngữ theo cách của
riêng mình và áp dụng trực tiếp kiến thức, kĩ năng đã biết để giải quyết các tình

huống, vấn đề trong học tập.

14


+ Mức 2: học sinh kết nối, sắp xếp lại các kiến thức, kĩ năng đã học để giải
quyết tình huống, vấn đề mới, tương tự tình huống, vấn đề đã học.
+ Mức 3: học sinh vận dụng các kiến thức, kĩ năng để giải quyết các tình
huống, vấn đề mới, không giống với những tình huống, vấn đề đã được hướng dẫn
hay đưa ra những phản hồi hợp lí trước một tình huống, vấn đề mới trong học tập
hoặc trong cuộc sống.
- Đề bài phải phù hợp với đối tượng học sinh của từng trường và có nội dung
phát huy được khả năng tư duy của học sinh.
- Bài kiểm tra đối với học sinh tiểu học cần được thiết kế dưới dạng Phiếu
kiểm tra và có sự trình bày khoa học, thuận tiện cho học sinh trong việc làm bài và
trình bày bài.
b) Đối với việc tiến hành kiểm tra định kì:
- Cần tạo cho học sinh có một tâm thế thoải mái khi làm bài kiểm tra, tránh
gây căng thẳng cho học sinh.
- Tuy nhiên giáo viên cũng cần nhắc học sinh tự giác làm bài để kết quả đánh
giá được chính xác và khách quan.
c) Đối với việc chấm bài kiểm tra:
- Giáo viên phải sửa lỗi, nhận xét những ưu điểm và góp ý những hạn chế,
cho điểm theo thang điểm 10, không cho điểm 0 và điểm thập phân. Giáo viên cần
ghi lại lỗi của học sinh mắc để trao đổi với các em để học sinh nắm được, khắc
phục lỗi sai ở những lần kiểm tra sau.
- Việc chấm bài kiểm tra định kì không chỉ lấy kết quả điểm số để đánh giá
mức độ hoàn thành hay chưa hoàn thành của học sinh đối với mỗi môn học mà qua
bài kiểm tra đó giáo viên cũng nắm được mức độ nắm kiến thức, kĩ năng của học
sinh để có biện pháp nâng cao chất lượng dạy học.

- Sau khi có kết quả, học sinh cần được xem bài kiểm tra để biết được những
ưu điểm và hạn chế của mình để tiếp tục khắc phục.
3.4. Biện pháp 4: Thực hiện tốt việc khen thưởng theo thông tư 30.
15


Việc khen thưởng theo thông tư 30 mang tính khích lệ chứ không thiên về
điểm số như thông tư 32 trước đây. Việc khen thưởng căn cứ vào sự tiến bộ của cá
nhân học sinh (đầu năm so với cuối năm) chứ không phải so với bất kỳ bạn nào
trong lớp. Khen thưởng nhằm phát huy mặt mạnh của học sinh, khích lệ các em để
các em tích cực trong học tập. Lấy ví dụ một học sinh kết quả thi đạt điểm 6 nhưng
so với đầu năm học em đã có nhiều tiến bộ, em tích cực tham gia các phong trào,
hoạt động của trường của lớp, được các bạn trong lớp bình xét sẽ là căn cứ để được
xét khen thưởng. Trong khi theo thông tư 32 trước kia học sinh này sẽ không được
khen thưởng.
Thực tế việc khen thưởng học sinh theo thông tư 30 là một vấn đề khó khăn.
Nếu như trước đây việc khen thưởng học sinh có tiêu chí rất rõ ràng vì chủ yếu căn
cứ vào điểm kiểm tra định kì và xếp theo hai mức là Học sinh Giỏi và Học sinh
Tiên tiến thì giờ đây, khen thưởng theo thông tư 30 khá đa dạng. Những học sinh
được khen thưởng có thể là những học sinh có thành tích nổi bật hay có tiến bộ
vượt bậc về một trong ba nội dung đánh giá là: các môn học, năng lực và phẩm chất
hoặc có thành tích nổi bật trong các phong trào thi đua hoặc các thành tích đột xuất
khác. Học sinh được khen thưởng phải được học sinh trong lớp bình bầu. Phụ
huynh học sinh còn chưa hiểu và chưa thông về cách thức và các nội dung khen
thưởng. Đã có phụ huynh thắc mắc: Tại sao con tôi đạt điểm thi 9 lại không được
khen thưởng trong khi bạn ngồi cùng bàn với cháu chỉ đạt được điểm 8 thì lại được
khen thưởng? Nếu giáo viên không hiểu rõ về thông tư 30 thì sẽ rất khó giải thích
để phụ huynh hiểu về việc xét khen thưởng. Gặp trường hợp này giáo viên sẽ giải
thích với phu huynh rằng việc xét khen thưởng theo thông tư 30 không chỉ dựa vào
điểm thi. Con anh (chị) đạt điểm thi cao hơn bạn nhưng trong mọi hoạt động chưa

tích cực bằng bạn, hơn nữa cháu không được các bạn bình xét vì chưa có được
thành tích nổi bật. Bạn của cháu điểm thi chỉ đạt 8 điểm nhưng so với bản thân đầu
năm đã có nhiều nỗ lực vươn lên, tích cực tham gia các hoạt động của trường, của
lớp; được các bạn bình xét…
16


Để thực hiện tốt việc khen thưởng học sinh theo thông tư 30, bản thân tôi đã
thực hiện như sau:
- Thực hiện nghiêm túc việc theo dõi, đánh giá học sinh thường xuyên (ghi
nhận xét vào sổ theo dõi chất lượng) để làm căn cứ xác định những học sinh có
thành tích nổi bật hay có tiến bộ vượt bậc ở cả ba mặt: Hoạt động học tập, năng lực
và phẩm chất. Nếu như việc đánh giá thường xuyên học sinh chỉ làm hình thức,
chiếu lệ thì việc xác định học sinh được khen thưởng sẽ không được chính xác.
- Một việc làm mới và khó khăn trong việc xác định học sinh được khen
thưởng là giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn học sinh bình xét ở cuối học kì I và cuối
năm. Đối với học sinh đạt thành tích nổi bật trong các phong trào thi đua và thành
tích đột xuất thì giáo viên cho học sinh bình bầu ngay trong đợt thi đua đó.
Ví dụ: Trong đợt thi đua chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam, ngày thành lập Quân
đội nhân dân Việt Nam, ngày Quốc tế Phụ nữ hay Ngày thành lập Đội Thiếu niên
Tiền phong Hồ Chí Minh … hoặc công nhận khi các em đạt thành tích xuất sắc như
Đạt giải cao trong Hội khỏe Phù Đổng các cấp, trong cuộc thi kể chuyện, tiếng
hát….
Đối với việc bình bầu đạt thành tích nổi bật hay có tiến bộ vượt bậc về một
trong ba nội dung thì thời điểm để bình xét là tuần cuối của mỗi học kì, sau khi
kiểm tra định kì. Để giúp học sinh bình bầu một cách khách quan tôi đã tiến hành
như sau:
+ Cho học sinh bình bầu những bạn có thành tích học tập tốt ở mỗi môn học.
Kết hợp cả quá trình học tập và điểm kiểm tra định kì. Tiêu chí là học sinh nắm
vững kiến thức và kĩ năng của môn học đó và có khả năng học tốt ở môn học và

điểm kiểm tra định kì cao. Bên cạnh đó giáo viên cho học sinh bình bầu những bạn
có tiến bộ vượt bậc ở mỗi môn học ( Ở mỗi môn học cũng có thể có, có thể không
có. )
+ Hàng tháng lớp bình chọn ra những học sinh có những hoạt động tích cực
trong tháng. Nhằm động viên, khích lệ học sinh tôi đã có những phần thưởng nhỏ
17


với những em được bình chọn. Những món quà tuy nhỏ nhưng là động lực giúp các
em phấn đấu và tiếp tục tham gia các hoạt động của trường, của lớp một cách tích
cực hơn.
+ Đối với việc đánh giá về năng lực, phẩm chất học sinh, giáo viên cần cho
học sinh trong lớp nắm các biểu hiện và hành vi để đánh giá năng lực qua các mặt:
tự phục vụ, tự quản; giao tiếp, hợp tác; tự học và tự giải quyết vấn đề; phẩm chất
học sinh được đánh giá qua các biểu hiện hoặc hành vi: chăm học, chăm làm, tích
cực tham gia các hoạt động; tự tin, tự trong, tự chịu trách nhiệm; trung thực, kỉ luật,
đoàn kết; yêu gia đình, bạn và những người xung quanh, yêu trường, yêu lớp, yêu
quê hương đất nước. Từ đó bình bầu những học sinh tiêu biểu hay tiến bộ vượt bậc.
+ Sau khi học sinh bình bầu giáo viên sẽ tổng hợp để xác định nội dung khen
thưởng. Nếu học sinh nào đó hoàn thành tốt tất cả các môn học sẽ được khen là:
Hoàn thành tốt nội dung các môn học; hoặc tiến bộ tất cả các môn học thì được
khen là: Có tiến bộ vượt bậc trong học tập; nếu học sinh xuất sắc ở tất cả các môn
học và tích cực tham gia các phong trào của trường, của lớp sẽ được khen: Học sinh
xuất sắc toàn diện.
3.5. Biện pháp 5: Phối hợp với cha mẹ học sinh trong việc thực hiện thông tư
30.
Một trong những điểm mời của thông tư 30 trong đánh giá học sinh Tiểu học
là có sự tham gia của cha mẹ học sinh (hoặc người giám hộ). Thông tư 30 đã đề cao
vai trò của “Giáo dục gia đình” đối với trẻ để trẻ hình thành và phát triển năng lực,
phẩm chất theo đúng hướng mong muốn. Do đó mỗi giáo viên phải là một nhà tư

vấn giúp cha mẹ các em làm tốt vai trò “Giáo dục gia đình” đặc biệt là vùng nông
thôn. Cụ thể: Cha mẹ các em phải biết gia đình chính là nơi an toàn nhất cho trẻ.
Tạo môi trường chăm sóc, giáo dục thuận lợi, cha mẹ cần tạo bầu không khí yêu
thương đoàn kết gắn bó, quan tâm giữa các thành viên trong gia đình để cho các em
luôn có cảm tưởng rằng ngôi nhà của mình chính là tổ ấm. Việc chăm sóc phát triển
trí tuệ cho các em có quan hệ chặt chẽ với việc giáo dục, môi trường giáo dục nhà
18


trường là quan trọng song gia đình mới là trường học đầu tiên và suốt đời của các
em. Do vậy khi những em có thiên hướng xuất hiện môt số năng khiếu cha mẹ phải
biết phát hiện, khuyến khích tạo điều kiện để ươm mầm tài năng. Ví dụ: Mỹ thuật
(vẽ), Âm nhạc (hát, múa, đàn.) ... mà không nhất thiết cứ phải là môn Toán, Tiếng
Việt ... Để thực hiện tốt chức năng giáo dục gia đình, mỗi thành viên trong gia đình
phải trở thành tấm gương sáng để các em học tập, làm theo. Xã hội hiện đại cùng
với nhịp sống hiện đại, năng động đã kéo mỗi cá nhân theo dòng chảy công việc.
Song cần dành thời gian trò chuyện, chia sẻ với con trẻ. Do vậy, giáo viên cần phải
làm tốt vai trò tư vấn cho phụ huynh quy định những việc các em cần phải tham gia
giúp đỡ gia đình, lao động tự phục vụ bản thân “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy theo
sức của mình”. Ví dụ:
Lớp 1: Biết nhặt rau, gấp quần áo, tham gia dọn dẹp nhà cửa cùng người
lớn, sắp xếp đồ chơi, đồ dùng học tập gọn gàng, ngăn nắp...
Lớp 2: Ngoài việc làm đối với lớp 1, các em còn phải biết trông em (nếu có)
khi bố mẹ bận hoặc quét dọn nhà cửa, tự tắm rửa...
Ngoài ra còn phải vâng lời ông bà cha mẹ, lễ phép với những người lớn tuổi,
quan tâm, chăm sóc người thân trong gia đình ... Dựa vào đó để phụ huynh đánh
giá thường xuyên các em thông qua sổ liên lạc, qua điện thoại, gmail..., sau đó giáo
viên thu thập đánh giá của phụ huynh hàng tháng và xử lí thông tin đánh giá của
cha mẹ các em như động viên khích lệ học sinh có nhiều cố gắng, nhắc nhở, hướng
dẫn những em chưa cố gắng (giáo dục nêu gương), từ đó giúp các các em tự tin để

hướng tới giá trị sống tốt đẹp.
Để thực hiện tốt thông tư 30 cần có sự phối hợp với cha mẹ học sinh. Hằng
ngày (hằng tuần), phụ huynh sẽ đọc những lời nhận xét trong vở ghi của con và ghi
thông tin phản hồi vào sổ liên lạc. Qua việc đọc lời nhận xét của giáo viên về con
em mình phụ huynh nắm bắt được quá trình học tập, rèn luyện của con. Đồng thời
việc nhận lại thông tin phản hồi từ phụ huynh sẽ giúp cho giáo viên hiểu hơn về

19


học sinh, hiểu được nguyện vọng của gia đình học sinh từ đó sẽ tìm ra được những
biện pháp giáo dục phù hợp nhất với từng học sinh trong lớp.
Thông qua sự trao đổi mật thiết đó giáo viên sẽ nắm rõ hơn về việc học tập
rèn luyện ở nhà của học sinh. Chính sự phối hợp với phụ huynh học sinh làm cho
giáo viên và phụ huynh gần gũi hơn, hiểu nhau hơn và cùng tìm ra được biện pháp
giáo dục hữu hiệu nhất để giáo dục học sinh.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường.
* Đối với hoạt động giáo dục:
- Những lời khen ngợi đúng lúc sẽ giúp học sinh tăng thêm hứng thú học tập.
- Giúp cho bản thân học sinh nhận thức đúng hơn mục đích học tập.
* Đối với bản thân:
- Để có được những lời nhận xét chính xác nhất mỗi giáo viên cần hiểu rõ
tâm tư, tình cảm của học sinh. Vì thế bản thân tôi phải thường xuyên trau dồi kiến
thức, sử dùng các hình thức dạy phù hợp với bài dạy, tìm hiểu tâm lý của học sinh
Tiểu học, đưa ra những lời động viên phù hợp nhất với từng học sinh trong mỗi tiết
học. Thông qua đó bản thân tôi sẽ tự hoàn thiện mình hơn.
* Đối với nhà trường:
- Học sinh nhất là học sinh Tiểu học các em rất thích được khen. Những lời
khen ngợi đúng lúc của giáo viên sẽ tạo động cơ học tập tốt cho các em. Để các em

có hứng thú học tập và muốn đến trường mỗi ngày thì những lời nhận xét của giáo
viên đóng vai trò rất quan trọng. Vì thế tôi mong mỗi cán bộ giáo viên cần đưa ra
những lời nhận xét chính xác nhất với mỗi học sinh, để tạo hứng thú học tập trong
các em, để mỗi ngày đến trường với các em là một ngày vui, tránh tình trạng các
em ngại đến lớp vì sợ bị thầy cô phê bình.

20


III. KẾT LUẬN, ĐỀ XUẤT
Thực tế thông tư 30 mới triển khai được 2 năm. Trong hai năm qua bản thân
tôi khi thực hiện thông tư nhận thấy học sinh được khích lệ trong học tập, các em
đã phát triển một cách toàn diện hơn. Giáo viên phối hợp cùng với phụ huynh giúp
nâng cao chất lượng học sinh.
1. Kết luận:
- Trên đây chỉ là một vài kinh nghiệm của cá nhân tôi trong việc thực hiện
thông tư 30. Thông tư 30 đã không còn lạ lẫm với giáo viên, phụ huynh, học sinh
nữa. Thế nhưng để thông tư thực sự đi vào lòng người thì bản thân người giáo viên
21


đóng vai trò rất quan trọng. Mỗi giáo viên hiểu về thông tư, thực hiện tốt thông tư
sẽ giúp cho việc đánh giá học sinh một cách chính xác và hiệu quả nhất.
2. Đề xuất:
- Để thông tư 30 được thực hiện một cách có hiệu quả nhất đề nghị Phòng
giáo dục nên tổ chức các buổi thảo luận về thông tư để những người giáo viên đứng
lớp được giải đáp những vướng mắc trong quá trình thực hiện.
- Các tổ chuyên môn cần thường xuyên trao đổi, thảo luận về những lời nhận
xét đối với học sinh để tìm ra được những lời nhận xét phù hợp nhất.
Xác nhận của thủ trưởng đơn vị

Thanh Hóa, ngày 12 tháng 3 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
(Kí và ghi rõ họ tên)

Nguyễn Hồng Nga

22