Một số biện pháp chỉ đạo có hiệu quả GD kĩ năng sống cho HS tiểu học huyện đs thông qua HĐNGLL

MỤC LỤC
A. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
2. Mục đích nghiên cứu
3. Đồi tượng nghiên cứu
4. Phương pháp nghiên cứu
B. PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lí luận
II. Thực trạng
1. Thực trạng chung
2. Thực trạng về giáo dục kĩ năng sống qua hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp ở trường Tiểu học - huyện Đông Sơn – tỉnhThanh Hóa.
III. Một số biện pháp giáo dục KNS cho học sinh thông qua hoạt
động giáo dục NGLL
IV. Hiệu quả
C. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC NHỮNG SÁNG KIẾN ĐÃ ĐƯỢC NHẬN

1

2
2
3
3
3
4
4
4
5
6

8
17
19
21
22


A. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài.
Bậc học Tiểu học có vai trò hết sức quan trọng trong hệ thống giáo dục
phổ thông, là bậc học nền tảng tạo cơ sở cho học sinh phát triển học tiếp các bậc
học tiếp theo, vì vậy bên cạnh việc trang bị cho học sinh những vốn kiến thức kỹ
năng cơ bản trong học tập, lao động còn cần phải chú ý đến việc giáo dục rèn kỹ
năng sống cho học sinh, dạy học sinh cách “làm người”, để học sinh có thêm
vốn kinh nghiệm thích ứng với môi trường mới, yêu cầu mới. Thông qua phong
trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực". Phong trào thi
đua đã tạo nên diện mạo mới trong các trường học, góp phần gắn bó thầy, trò và
cộng đồng trong học tập, rèn luyện, trau dồi kỹ năng sống và tích cực tham gia
các hoạt động xã hội. Một trong 5 nội dung hết sức quan trọng hiện nay của
phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” đó là
giáo dục rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh.
Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011 - 2020, chính phủ đã xác
định "đến năm 2020 nền giáo dục nước ta được đổi mới căn bản và toàn diện
theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc
tế; chất lượng giáo dục được nâng cao một cách toàn diện gồm: giáo dục đạo
đức, kỹ năng sống, năng lực sáng tạo, năng lực thực hành... đặc biệt là chất
lượng giáo dục, văn hóa, đạo đức, kỹ năng sống, ngoại ngữ, tin học,...".
Hơn nữa thế hệ trẻ ngày nay thường phải đương đầu với những rủi ro đe
dọa sức khỏe và hạn chế cơ hội học tập. Do đó, nếu chỉ có thông tin thì không
đủ bảo vệ họ tránh được những rủi ro này. Giáo dục kĩ năng sống hoặc giáo dục

dựa trên tiếp cận kĩ năng sống có thể cung cấp cho các em các kĩ năng để giải
quyết được các vấn đề nảy sinh từ các tình huống thách thức. Mặt khác kĩ năng
sống còn là một thành phần quan trọng trong nhân cách con người trong xã hội
hiện đại. Muốn thành công và sống có chất lượng trong xã hội hiện đại, con
người phải có kĩ năng sống. Kĩ năng sống vừa mang tính xã hội vừa mang tính
cá nhân. Giáo dục kĩ năng sống trở thành mục tiêu và là một nhiệm vụ trong
giáo dục nhân cách toàn diện.
Đặc biệt trong xu thế hội nhập với một xã hội không ngừng biến đổi hiện
nay đòi hỏi con người phải thường xuyên ứng phó với những thay đổi hàng ngày
của cuộc sống, mục tiêu giáo dục không chỉ giúp con người "Học để biết, Học
để làm, mà còn Học để tự khẳng định mình và học để cùng chung sống". Do
đó vấn đề giáo dục kĩ năng sống là vấn đề cấp thiết hơn bao giờ hết.
Song với tình hình hiện nay nội dung hoạt động ngoài giờ lên lớp chưa
thực sự đáp ứng nhu cầu thực tế, chương trình còn đơn điệu, cứng nhắc. Vẫn còn
Cán bộ quản lý nhà trường và giáo viên chưa thực sự quan tâm hoặc chưa quan
tâm đúng mức đến hoạt động Ngoài giờ lên lớp, gần như cho rằng đó là nhiệm
vụ, là hoạt động cuả tổ chức đoàn thể nhất là Chi đoàn và Tổng phụ trách Đội.
Việc định hướng nội dung, hình thức về hoạt động ngoài giờ lên lớp ở một số
trường chưa có sự sáng tạo, lãnh đạo một số trường chưa có biện pháp cụ thể,
chưa có năng lực để tổ chức hoạt động ngoài giờ, còn khá nhiều giáo viên
thường dành thời gian của Hoạt động ngoài giờ lên lớp để ôn kiến thức, kĩ năng,
2


giải quyết các phần việc về lĩnh vực dạy học. Nhiều trường ít chú ý đầu tư thời
gian cho hoạt động ngoài giờ lên lớp bởi thường mất nhiều thời gian, nếu tổ
chức không tốt không những không mang lại lợi ích gì mà còn ảnh hưởng chất
lượng hoạt động dạy và học trên lớp, tốn kém kinh phí mà không có nguồn tài
chính hỗ trợ; có quan điểm còn cho đây là hoạt động vui chơi nên không quan
trọng, không cần thiết. Thế nên cơ hội để đưa việc giáo dục rèn luyện kỹ năng

sống cho học sinh vào các hoạt động ngoài giờ là rất ít. Việc tổ chức các hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp chưa có chiều sâu đặc biệt là việc lồng ghép
giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp chưa đạt
được hiệu quả mong muốn; kỹ năng thực hành của một số học sinh trong các
hoạt động thường ngày chưa tốt như: còn nhút nhát, tự ti và lúng túng
khi đứng trước đám đông, chưa có kỹ năng hợp tác, làm việc theo nhóm, chưa
có kỹ năng thích ứng, kỹ năng giải quyết vấn đề, sống ích kỷ, vô tâm, thiếu
trách nhiệm với gia đình và bản thân, ....đặc biệt kiến thức về cuộc sống của học
sinh còn nghèo nàn. Một số giáo viên còn lơ là, xem nhẹ vai trò của nội dung
giáo dục này dẫn đến chưa nhiệt tình, năng nổ trong việc phối hợp thực hiện; sự
phối kết hợp của một số phụ huynh học sinh trong việc giáo dục kỹ năng sống
cho các em tại gia đình chưa được quan tâm đúng mức ....
Chính vì thế cần phải tiếp tục tăng cường công tác quản lý, chỉ đạo để
phát huy những mặt đã làm được và khắc phục những hạn chế trên.
Là cán bộ quản lý của Phòng Giáo dục, qua nhiều năm thực hiện phong
trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” và vận dụng sự hướng
dẫn chỉ đạo của Ngành, năm học 2018 - 2019 tôi chọn đề tài “Một số Biện pháp
chỉ đạo có hiệu quả giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học thông qua
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học huyện Đông Sơn –
Thanh Hóa".
2. Mục đích nghiên cứu.
Nghiên cứu lí luận và thực trạng giáo dục kĩ năng sống nói chung và kĩ
năng xử lí tình huống, kĩ năng ra quyết định nói riêng thông qua các hoạt động
ngoài giờ lên lớp. Từ đó đề xuất các biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống
cho học sinh nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh tiểu học.
3. Đối tượng nghiên cứu.
Biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học thông qua
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
4. Phương pháp nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu lý thuyết.

Phương pháp phân tích.
Phương pháp quan sát.
Phương pháp phỏng vấn.
Phương pháp đàm thoại.

3


B. PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lí luận.
Kĩ năng sống là những trải nghiệm có hiệu quả nhất, giúp giải quyết hoặc
đáp ứng các nhu cầu cụ thể,trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của con người.
Kĩ năng sống bao gồm cả hành vi vận động của cơ thể và tư duy trong não bộ của
con người. Kĩ năng sống có thể hình thành một cách tự nhiên, thông qua giáo dục
hoặc rèn luyện của con người.
Song kĩ năng sống là khái niệm được sử dụng rộng rãi nhằm vào mọi lứa
tuổi trong lĩnh vực hoạt động thuộc các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội.
Giáo dục kĩ năng sống là giáo dục cách sống tích cực trong xã hội hiện đại,
xây dựng những hành vi lành mạnh và thay đổi những hành vi, thói quen tiêu cực
trên cơ sở giúp học sinh có thái độ, kiến thức, kĩ năng, giá trị cá nhân thích hợp với
thực tế xã hội. Mục tiêu cơ bản của giáo dục kĩ năng sống là làm thay đổi hành vi
của học sinh, chuyển từ thói quen thụ động, có thể gây rủi ro, dẫn đến hậu quả tiêu
cực thành những hành vi mang tính xây dựng tích cực và có hiệu quả để nâng cao
chất lượng cuộc sống cá nhân và góp phần phát triển xã hội bền vững.
Khái niệm giáo dục kĩ năng sống ở nhà trường được thực hiện thông qua
hoạt động giáo dục. Hoạt động giáo dục là những hoạt động do nhà trường tổ
chức thực hiện theo chương trình giáo dục, trực tiếp điều hành và chịu trách
nhiệm về chúng. Kĩ năng sống được hình thành thông qua quá trình xây dựng
những hành vi lành mạnh và thay đổi những hành vi, thói quen tiêu cực trên cơ
sở giúp người học có cả kiến thức, giá trị, thái độ và kĩ năng tích hợp.

Rèn luyện Kĩ năng sống cho học sinh là giúp các em rèn luyện kĩ năng ứng
xử thân thiện trong mọi tình huống; có thói quen và kĩ năng làm việc theo nhóm, kĩ
năng hoạt động xã hội; Giáo dục cho học sinh thói quen rèn luyện sức khoẻ, ý thức
bảo vệ bản thân, phòng ngừa tai nạn giao thông, đuối nước và các tệ nạn xã hội.
Giáo dục kĩ năng sống là thực hiện quan điểm hướng vào người học, một
mặt đáp ứng nhu cầu của người học có năng lực để đáp ứng những thách thức
của cuộc sống và nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân. Mặt khác,
thực hiện giáo dục kĩ năng sống thông qua những phương pháp hướng đến
người học (lấy học sinh làm trung tâm) và phương pháp dạy học tương tác, cùng
tham gia, đề cao vai trò tham gia chủ động, tự giác của người học và vai trò chủ
đạo của người dạy sẽ có những tác động tích cực đối với những quan hệ người
dạy và người học, người học và người học.
Giáo dục kĩ năng sống ở bậc tiểu học tập trung vào các kĩ năng chính, kĩ
năng cơ bản như đọc, viết, tính toán, nghe, nói; coi trọng đúng mức các kĩ năng
sống trong cộng đồng, thích ứng với những thay đổi diễn ra hàng ngày trong xã
hội hiện đại; hình thành các kĩ năng tư duy sáng tạo, phê phán, giải quyết vấ đề,
ra quyết định, trí tưởng tượng, kĩ năng xử lí tình huống .....
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học có ý nghĩa rất quan trọng đối
với cuộc sống nói chung và chính bản thân các em nói riêng. kĩ năng sống là cây
cầu nối giúp cho con người vượt qua những bến bờ của thử thách, ứng phó với
những thay đổi của cuộc sống hàng ngày. Qua đó giúp mỗi con người xác định
rõ giá trị của bản thân và tập thể, sống tự tin và có trách nhiệm với chính mình
và xã hội. Khi các em học sinh được trang bị những kĩ năng sống cần thiết giúp
4


cho các em có thể giải quyết tốt các nhiệm vụ học tập, rèn luyện đặt ra trong
cuộc sống hàng ngày, giúp các em tự chủ, tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống.
Giúp các em có thể sống an toàn mạnh khoẻ trong xã hội luôn luôn biến đổi.
Nội dung giáo dục trong nhà trường đa dạng và phong phú bao gồm dạy

học các môn văn hóa, tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, tổ chức các
hoạt động xã hội, sinh hoạt tập thể vv..Một trong những phương tiện quan trọng
để các hoạt động giáo dục đạt hiệu quả cao đó là kỹ năng sống, do đó muốn
nâng cao hiệu quả của hoạt động giáo dục thì cần phải giáo dục kỹ năng sống
cho học sinh tiểu học.
Bản thân nội dung hoạt động ngoài giờ lên lớp đã chứa đựng nhiều nội dung
liên quan đến kĩ năng sống như: kĩ năng giao tiếp, ứng xử (với ông bà, cha mẹ, anh
chị em, bạn bè, thầy cô giáo và mọi người xung quanh); kĩ năng bày tỏ ý kiến của
bản thân, kĩ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề phù hợp với lứa tuổi (trong các
tinh huống ở gia đình, nhà trường và xã hội); kĩ năng giữ gìn vệ sinh cá nhân, kĩ
năng tự phục vụ và tự quản lí thời gian, kĩ năng thu thập và xử lí thông tin về các vấn
đề trong thực tiễn đời sống ở nhà trường, ở cộng đồng.
Quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là quá
trình tổ chức cho học sinh thực hiện các hoạt động học tập thông qua các hoạt
động vui chơi rất phong phú, đa dạng như: kể chuyện theo tranh; quan sát tranh
ảnh, băng hình, tiểu phẩm; phân tích, xử lí tình huống; chơi trò chơi, …Thông
qua các hoạt động đó, sự tương tác giữa giáo viên với giáo viên, giữa học sinh
với học sinh được tăng cường. Vì vậy, mà trong năm qua, bản thân tôi đã tận
dụng và phát huy trách nhiệm chỉ đạo lồng ghép nội dung giáo dục kĩ năng sống
trong các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở khối tiểu học để góp phần rèn
luyện kỹ năng sống cho học sinh. Chính vì thế mà tôi đã đúc rút được: “Một số
Biện pháp chỉ đạo có hiệu quả giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học
thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học huyện
Đông Sơn – Thanh Hóa" trong các nhà trường.
II. Thực trạng
1. Thực trạng chung:
Trong thực tế, khi xây dựng chương trình dạy học, nội dung dạy học trên
lớp, giáo viên đều phải xây dựng 3 mục tiêu: cung cấp kiến thức, rèn luyện kỹ
năng, hình thành thái độ. Đây là yêu cầu mang tính nguyên tắc trong dạy học và
giáo viên đều nhận thức sâu sắc yêu cầu này. Tuy nhiên, có thể nói rằng do phải

chạy theo thời gian, phải chuyển tải nhiều nội dung trong khi thời gian có hạn,
giáo viên có khuynh hướng tập trung cung cấp kiến thức mà ít quan tâm rèn
luyện kỹ năng cho học sinh, nhất là kỹ năng ứng xử với xã hội, ứng phó và hòa
nhập với cuộc sống.
Trong thời gian gần đây, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh được quan
tâm nhiều hơn. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học hiện nay không bố
trí thành một môn học riêng trong hệ thống các môn học của nhà trường bởi kĩ
năng sống phải được giáo dục ở mọi lúc, mọi nơi khi có điều kiện, cơ hội phù
hợp. Do đó, giáo dục kĩ năng sống phải thực hiện thông qua từng môn học và
trong các hoạt động giáo dục. Vì vậy, cơ hội thực hiện giáo dục kĩ năng sống rất
nhiều và rất đa dạng. Có thể đề cập tới một số phương thức tổ chức sau: Thông
5


qua dạy học các môn học; qua chủ đề tự chọn; qua hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp; qua hoạt động trải nghiệm.
Thời gian qua, dù giáo dục kĩ năng sống có được quan tâm nhưng hiệu
quả vẫn còn nhiều hạn chế thể hiện qua thực trạng về kĩ năng sống của học sinh
còn nhiều khiếm khuyết.
Thực tế cho thấy, tình trạng học sinh thiếu kĩ năng sống vẫn xảy ra, biểu
hiện qua hành vi ứng xử không phù hợp trong xã hội, sự ứng phó hạn chế với
các tình huống trong cuộc sống như: ứng xử thiếu văn hóa trong giao tiếp nơi
công cộng; thiếu lễ độ với thầy cô giáo, cha mẹ và người lớn tuổi; chưa có ý
thức bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh công cộng, gây phiền hà cho người khác
khi sử dụng điện thoại di động, ....
2. Thực trạng về giáo dục kĩ năng sống qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp ở trường Tiểu học - huyện Đông Sơn – tỉnhThanh Hóa.
Cũng như thực trạng chung, các trường Tiểu học đã rất chú trọng việc dạy
kĩ năng sống cho học sinh từ nhiều năm nay. Các giáo viên trong quá trình giảng
dạy đã rất quan tâm đến việc dạy kĩ năng sống cho học sinh.

Nhà trường đã đưa về bộ sách dạy kĩ năng sống cho trẻ, và đến năm học
này Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành cuốn sách Giáo dục kĩ năng sống trong
các môn học ở tiểu học dành cho giáo viên. Cuốn sách là tài liệu giúp giáo viên
thực hiện việc nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu về nguồn nhân lực
trong thời đại mới.
1. Thuận lợi
- Bộ và Sở Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức nhiều lớp tập huấn, bồi dưỡng
cho cán bộ quản lý, giáo viên về giáo dục kĩ năng sống cho học sinh phổ thông;
hướng dẫn tích hợp giáo dục kĩ năng sống vào các địa chỉ qua một số môn học
và hoạt động giáo dục ở các cấp học phổ thông.
- Nhìn chung cán bộ quản lý và giáo viên trong các trường phổ thông đã
bước đầu làm quen với thuật ngữ “kỹ năng sống”, mặc dù mức độ hiểu biết có
khác nhau.
- Một số hoạt động giáo dục kĩ năng sống đã được đa số các trường chú ý
thực hiện trong khuôn khổ và yêu cầu của Phong trào “Xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực” do Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động.
- Giáo dục kĩ năng sống từ nhà trường cũng như qua các phương tiện
thông tin đại chúng đã thu hút được sự chú ý và hưởng ứng của xã hội, của phụ
huynh học sinh.
- Hình thức tổ chức giáo dục kĩ năng sống đã bước đầu được thực hiện
trong một số môn học, thông qua hoạt động ngoại khoá và các hoạt động trải
nghiệm với nội dung khá đa dạng.
2. Khó khăn, hạn chế
- Ý nghĩa, tầm quan trọng của giáo dục kĩ năng sống chưa được nhận thức
một cách đúng mức trong một bộ phận cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh
học sinh.
- Khi thực hiện giáo dục kĩ năng sống, giáo viên còn gặp nhiều khó khăn,
lúng túng (chưa có tài liệu cho giáo viên và học sinh, tiêu chí đánh giá chưa cụ
thể,…). Tổ chức giáo dục kĩ năng sống có những đặc thù riêng khác với các hoạt
6

động giáo dục khác, nội dung giáo dục không chỉ diễn ra trong môn học mà còn
thông qua một số hoạt động khác (hoạt động ngoài giờ lên lớp, câu lạc bộ,...)
cho nên phải tính đến cơ sở vật chất, kinh phí để thực hiện.
- Giáo viên quen với việc tập trung cung cấp kiến thức mà không hoặc ít
quan tâm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Nhiều giáo viên vẫn coi nhẹ công
tác chủ nhiệm lớp từ đó cũng coi nhẹ việc rèn các kĩ năng sống cho học sinh.
- Một số học sinh kĩ năng sống của các em còn rất nhiều hạn chế. Việc
thích ứng với xã hội, với cuộc sống xung quanh là một vấn đề khó với các em,
tình trạng học sinh nói tục, chửi bậy, đánh nhau vẫn xảy ra.
- Đa số người dân làm nghề nông và sản suất nông nghiệp là chính vì vậy
điều kiện kinh tế gia đình gặp nhiều khó khăn. Nhiều học sinh phải ở nhà với ông
bà vì bố mẹ đi làm ăn xa, nên thiếu sự quan tâm dạy dỗ của bố mẹ. Đây chính là
điều kiện tốt để các tệ nạn xã hội xâm nhập vào các em nếu không có sự quản lý tốt
của nhà trường - gia đình - xã hội.
Qua thực tế làm công tác quản lý, bản thân thấy kĩ năng sống của học sinh
chưa cao. Chỉ một số học sinh có hành vi, thói quen, kĩ năng tốt. Còn phần lớn
các em có nhận xét, đánh giá về sự việc nhưng chưa có thái độ và cách ứng xử,
cách xưng hô chuẩn mực. Học sinh thể hiện kĩ năng còn đại khái, chưa mạnh
dạn thể hiện kĩ năng của bản thân. Các em còn ngại nói, ngại viết, khả năng tự
học, tự tìm tòi còn hạn chế.
Qua tiến hành khảo sát ( lần 1) ở các trường tiểu học đầu năm học với chủ đề “
Kĩ năng của em”; kết quả như sau:
Tổng số
học sinh
5.275

Tổng số
học sinh

5.275

Tổng số
học sinh
5.275

Kĩ năng tốt
SL
1.789

%
33,9%

Có hình thành kĩ
năng
SL
%
2.016
38,2%

Kĩ năng chưa tốt
SL
1.470

%
27,9%

Thực hành thảo luận nhóm
Biết cách lắng nghe,
Chưa biết cách lắng nghe, hay

hợp tác
tách ra khỏi nhóm
SL
%
SL
%
2.210
41,9%
3.065
58,1%
Ứng xử tình huống trong chơi trò chơi tập thể
Biết cách ứng xử hài hòa, Hay cãi nhau, xô đẩy bạn khi
khá phù hợp.
chơi.
SL
%
SL
%
2.335
44,3%
2.940
55,7

7


Nhìn vào quả khảo sát trên cho ta thấy, số học sinh có kĩ năng sống tốt còn
ít và số học sinh có kĩ năng sống chưa tốt còn nhiều. Chính vì vậy mà việc rèn kĩ
năng sống cho học sinh là vấn đề cần quan tâm. Từ những thực trạng trên thôi
thúc bản thân tìm ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng “Học sinh chưa có kĩ năng

sống” để từ đó tìm ra biện pháp chỉ đạo rèn kĩ năng sống cho học sinh đạt hiệu
quả cao.
Tóm lại, đa số học sinh tiểu học chưa có những kĩ năng sống cơ bản. Rất
ít học sinh được tiếp cận ở mức độ thường xuyên với các thông tin về kĩ năng
sống nói chung, từng kĩ năng cụ thể nói riêng.
Mặc dù đa số giáo viên đã nhận thức được bản chất, mức độ cấn thiết phải
giáo dục kĩ năng sống cho học sinh nhưng các đồng chí giáo viên còn lúng túng
về phương thức, biện pháp để thực hiện. Giáo viên có quan điểm đúng về mục
đích thực hiện giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp, nhưng mức độ thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp không cao. Các giáo viên chưa ý thức đầy đủ về
việc tích hợp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh với hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp.
III. Một số biện pháp chỉ đạo và tổ chức thực hiện
Trên thực tế, có nhiều phương pháp, nhiều cách thức để thực hiện giáo
dục KNS cho học sinh. Một trong những phương pháp hữu ích và thân thiện
nhất để rèn KNS cho học sinh đó là giáo dục thông qua hoạt động ngoài giờ lên
lớp. Xác định vai trò quan trọng của hiệu trưởng nhà trường trong việc rèn kỹ
năng sống cho học sinh nên trong những năm học qua đồng thời với việc áp
dụng các hoạt động giáo dục trong các tiết học chính khóa còn chú trọng chuyên
sâu vào các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Vì theo tâm sinh lý của học sinh tiểu
học thì đây là con đường dễ tiếp cận và mau thích nghi nhất. Với kinh nghiệm
thực tiễn áp dụng tôi nhận thấy một số biện pháp cần làm để thực hiện nhiệm vụ
rèn kỹ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp như sau:
1. Biện pháp 1. Tổ chức tuyên truyền cho giáo viên và các bậc cha mẹ học
sinh để họ hiểu thực hiện dạy các em các kĩ năng sống cơ bản.
Trước hết, người lớn phải gương mẫu, yêu thương, tôn trọng, đối xử công
bằng với các em và đảm bảo an toàn cho các em. Tạo điều kiện tốt nhất cho các
em vui chơi.Cô giáo, cha mẹ luôn khuyến khích các em nói lên quan điểm của

mình, nói chuyện với các thành viên trong lớp, trong gia đình về cảm giác và về
những lựa chọn của mình, cần giúp các em hiểu rằng nên có thông số để theo đó
mà lựa chọn, cố gắng không chỉ trích các quyết định của các em. Việc này sẽ
hình thành kĩ năng tự kiểm soát bản thân, rèn luyện tính tự tin cho các em khi
tham gia các hoạt động và các buổi thảo luận sau này.
Cô giáo, cha mẹ giúp các em phát triển sở thích, ý thích của mình và đảm
bảo rằng người lớn có thể cung cấp thêm phương tiện để các em thực hiện ý
thích đó. Cô giáo, cha mẹ cần dạy các em những nghi thức văn hóa trong ăn
uống, biết cách sử dụng các đồ dùng ăn uống; Cụ thể: Các em được làm quen
với những đồ dùng, vật dụng khác nhau, (bộ đồ bếp, bộ đồ ăn, bộ đồ uống…).
Sự sạch sẽ, gọn gàng, một thói quen nề nếp, sự sắp đặt ngăn nắp, ngay ngắn
8


những bộ đồ dùng, vật dụng, thái độ ăn uống từ tốn, không vội vã, không khí cởi
mở, thoải mái và đầm ấm, những cuộc trao đổi nhẹ nhàng, dễ chịu… tất cả
những yếu tố trên sẽ giúp các em có thói quen tốt để hình thành kĩ năng tự phục
vụ và ý nghĩa hơn là kỹ năng sống tự lập sau này.
Việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua học tập – sinh hoạt ở nhà
trường là điều hết sức cần thiết cho tương lai các em. Để đạt được điều đó, giáo
viên cần kiên trì, quyết tâm thực hiện từng bước và liên tục trong suốt quá trình
giảng dạy.
Giáo dục kĩ năng sống cho mọi người nói chung và học sinh nói riêng là
điều rất cần thiết. Nó trang bị đầy đủ những kĩ năng cho các em để các em có
được cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn. Đồng thời giúp những em có thói quen
xấu và hành vi tiêu cực trở thành con ngoan, trò giỏi và là người có ích cho xã
hội sau này.

Trường tiểu học Lê Thế Long
2. Biện pháp 2. Tích hợp mục tiêu giáo dục kĩ năng sống với mục tiêu của

hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Tích hợp mục tiêu giáo dục kĩ năng sống vào mục tiêu của hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp là một trong số các biên pháp giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh theo quan điểm tích hợp. Theo đó, giáo dục kĩ năng sống được xác định như
mục tiêu của giáo dục Tiểu học và cần phải tích hợp trong tất cả các hoạt động
giáo dục trong nhà trường, đặc biệt là hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Để tích hợp mục tiêu giáo dục kĩ năng sống trong hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp, vấn đề đầu tiên cần quan tâm là tổ chức hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp theo hướng tiếp cận kĩ năng sống. Tiếp cận kĩ năng sống đề
cập đến quá trình tương tác giữa dạy và học tập trung vào kiến thức, thái độ và
kĩ năng cần đạt được để có những hành vi giúp con người có trách nhiệm cao
đối với cuộc sống riêng bằng cách lựa chọn cuộc sống lành mạnh, kiên định từ
chối sự ép buộc tiêu cực và hạn chế tối đa những hành vi có hại.
Mục tiêu của giáo dục kĩ năng sống được thiết kế cho chương trình giáo
dục kĩ năng sống đối với từng lứa tuổi học sinh tiểu học (khối lớp) và với từng
kĩ năng sống cụ thể cần hình thành và phát triển cho học sinh từng khối lớp.
Trong đó, thiết kế mục tiêu cho từng kĩ năng sống cụ thể là quan trọng nhất vì
9


nó cụ thể hóa mục tiêu chung của giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học và
là chất liệu để tích hợp vào các nội dung của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp. Kĩ thuật xác định mục tiêu giáo dục từng kĩ năng sống giống như kĩ thuật
xác định mục tiêu dạy học nói chung. Mục tiêu đó phải bao hàm các lĩnh vực
học tập của học sinh khi tiếp cận kĩ năng sống như tri thức, kĩ năng và thái độ.
Mục tiêu của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh tiểu học
đã được hoạch định trong chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cấp
tiểu học. Do vậy, cần phân tích mục tiêu này, đặc biệt là các mục tiêu của mỗi
chủ để trong chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của từng khối
lớp để lựa chọn các mục tiêu phù hợp với mục tiêu giáo dục kĩ năng sống là cơ

sở cho việc tích hợp.
Thể hiện mục tiêu tích hợp của giáo dục kĩ năng sống và hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp. Đây là bước cuối cùng của quá trình tích hợp mục tiêu
của giáo dục kĩ năng sống với mục tiêu của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp. Sản phẩm của bước này là mục tiêu tích hợp của giáo dục kĩ năng sống và
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp được biểu đạt qua từng chủ đề của hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo khối lớp học sinh ở trường tiểu học. Như
vậy, các mục tiêu tích hợp được xác định là cơ sở để thiết kế nội dung cho mỗi
chủ đề của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Việc thực hiện chủ đề này cho
phép thực hiện đồng thời cả mục tiêu của giáo dục kĩ năng sống và mục tiêu của
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

Tích hợp vào giờ học môn thể dục- Trường TH Đông Yên
3. Biện pháp 3. Chỉ đạo thiết kế các nội dung giáo dục kĩ năng sống phù hợp
với các nội dung của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Thiết kế các chủ đề giáo dục kĩ năng sống phù hợp với các nội dung, hoạt
động để thực hiện chủ đề của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp về bản chất
là tích hợp nội dung giáo dục kĩ năng sống vào nội dung của hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp cho học sinh tiểu học. Do vậy, biện pháp cho phép tạo ra nội
dung giáo dục mang tính trọn vẹn, thống nhất giữa nội dung giáo dục kĩ năng
sống và nội dung của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Biện pháp này
không chỉ có ý nghĩa với việc thực hiện tốt các nội dung giáo dục kĩ năng sống
mà còn có tác dụng trong việc tạo sức hấp dẫn cho học sinh trong các hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp.
10


Nội dung khái quát của biện pháp là luôn làm mới các hình thức thực hiện
từng chủ đề của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp; đa dạng hóa các loại hình
hoạt động, các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để thu hút

học sinh tích cực tham gia hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Sự mới lạ bao
giờ cũng có sức hấp dẫn đối với học sinh tiểu học, khiến các em say mê khám
phá, nếu các hoạt động nội dung đơn điệu, hình thức không phong phú học sinh
dễ chán nản hoặc thờ ơ.
Các hoạt động được thiết kế phải bao gồm các dạng hoạt động cơ bản của
lứa tuổi học sinh tiểu học như:
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tạo cơ hội cho học sinh được tiếp xúc,
được làm quen với những hoạt động : hoạt động văn hóa văn nghệ, hoạt động
vui chơi giải trí, thể dục thể thao, hoạt động xã hội, hoạt động lao động công ích,
hoạt động tiếp cận khoa học kỹ thuật …giúp các em có điều kiện vận dụng
những tri thức đã học vào thực tiễn cuộc sống và làm phong phú vốn hiểu biết
của các em. Từ đó một số đội được thành lập trong nhà trường phù hợp với năng
lực, sở thích của học sinh nhằm để phát triển khả năng giáo dục kỹ năng cho học
sinh như:
- Đội trật tự: Các em được học tham gia tập huấn và thực hiện hành vi
ứng xử văn hóa, chấp hành an toàn giao thông, không làm ùn tắc cổng trường.

Trường tiểu học Đông Thịnh

- Đội cờ đỏ: Chấm điểm thi đua về các nề nếp trong nhà trường: đi học
đúng giờ, vệ sinh, tập thể dục, tác phong , ăn mặc, cách ứng xử hàng ngày, tham
gia phong trào thi đua… và hàng tuần cử thành viên đánh giá nề nếp dưới cờ đề
nghị nhà trường trao cờ thi đua.

Đội cờ đỏ trường tiểu học Đông Nam
11


- Chương trình phát thanh măng non: Sáng thứ tư hàng tuần các em được
phát thanh trên hệ thống phát thanh của nhà trường một số nội dung theo chủ đề,

theo tiến trình hoạt động của trường hoặc những nội dung truyên truyền giáo dục
khác đã được chuẩn bị trước.

Buổi phát thanh măng non của trường tiểu học Đông Quang
4. Biện pháp 4. Chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông
qua công tác chủ nhiệm lớp.
Mỗi thầy giáo, cô giáo muốn hoàn thành nhiệm vụ của người giáo viên chủ
nhiệm trước hết phải có tình yêu thương con người, có sự độ lượng, bao dung,
đồng thời phải hiểu về tâm lý lứa tuổi, phải có cái nhìn tinh tế. Cùng đó, giáo
viên chủ nhiệm cần am hiểu và biết cách tổ chức giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh. Đối với học sinh có những biểu hiện lệch lạc về nhân cách giáo viên chủ
nhiệm chính là người cùng với gia đình có những biện pháp “kéo” em về với
“cái thiện”. Thầy, cô giáo chủ nhiệm là cầu nối quan trọng để kết nối giữa nhà
trường, gia đình và xã hội.
Hiện nay giáo viên chủ nhiệm không chỉ làm công tác chuyên môn mà còn
phải có tình cảm để giải quyết những tình huống phát sinh của học sinh trong
lớp và ngoài lớp học ( ngoài giờ lên lớp). Vì thế ngoài việc phải đảm bảo nội
dung lên lớp vừa tạo sự hấp dẫn, sáng tạo, mới mẻ, gây hứng thú học tập cho
học sinh. Và điều không thể thiếu là người giáo viên chủ nhiệm phải có tâm
huyết với nghề và tình yêu thương đối với học sinh.
Vậy để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua công tác
chủ nhiệm lớp thì mỗi người giáo viên chủ nhiệm cần tăng cường giáo dục kĩ
năng sống cho học sinh thông qua các hình thức dạy học của mình, qua các giờ
sinh hoạt và trong các hoạt động ngoài giờ lên lớp để giáo dục đạo đức và nhân
cách cho học sinh; xây dựng hành vi giao tiếp giữa “Thầy với thầy, trò với trò,
thầy với trò” rèn luyện kĩ năng ứng xử văn hoá, lên án mọi hành vi bạo lực học
đường và xã hội. Vì vậy để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh học sinh trước
hết “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” mà ngành
Giáo dục đã phát động.
12

Trường tiểu học Đông Hoàng
4. Biện pháp 4. Chỉ đạo đổi mới hình thức hoạt động để thực hiện từng chủ
đề trong chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Việc đổi mới các hình thức tổ chức hoạt động để thực hiện từng chủ đề
trong chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp sẽ tạo ra điều kiện để
thiết kế các chủ đề giáo dục kĩ năng sống để tích hợp vào các hoạt động này.
Đổi mới các hình thức hoạt động để thực hiện từng chủ đề của hoạt động
gaío dục ngoài giờ lên lớp bao hàm việc đa dạng hóa các loại hình hoạt động,
các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh tiểu
học. Các dạng hoạt động chính làm cơ sở để thiết kế các hoạt động cụ thể nhằm
thực hiện chủ đề của chương trình giáo dục ngoài giờ lên lớp là:
* Hoạt động văn hóa nghệ thuật: Bao gồm các thể loại: Hát, múa, thơ ca,
kịch ngắn, kịch câm, đố vui, độc tấu, đàn, sáo, kể chuyện, …

Trường tiểu học Lê Thế Long- Biểu diễn chào mừng đại hội Hội Giáo
chức Thị Trấn Rừng Thông
13


* Hoạt động vui chơi giải trí, thể dục thể thao: bao gồm các trò chơi vận
động, trò chơi dân gian, hội chợ dân gian, hội khỏe Phù Đổng, thi nghi thức
Đội, thi búp măng xinh, thi làm đèn ông sao – bày cỗ trung thu, thi làm thiệp
Xuân, …

Trường TH và THCS Đông Khê
* Hoạt động xã hội: bao gồm các hoạt động: Tham quan các khu di tích lịch
sử, các danh lam thắng cảnh của địa phương; tham hỏi giúp đỡ người già, người tàn
tật, gia đình thương binh liệt sĩ, thăm viếng chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ, …

Trường TH và THCS Đông Khê
* Hoạt động lao động công ích: Các hoạt động cụ thể gồm: Trực nhật, vệ
sinh lớp học, sân trường, chăm sóc bồn hoa. Cây cảnh, chăm sóc công trình
măng non; tham gia dọn vệ sinh đường làng ngõ xóm, …

Học sinh trường tiểu học Đông Quang
14


* Hoạt động tiếp cận khoa học - Kỹ thuật: Gồm các hoạt động: Sưu tầm những
bài toán vui, tham gia câu lạc bộ khoa học, tìm hiểu các danh nhân, các nhà bác
học dưới các hình thức phong phú như thi rung chuông vàng, thi hoa trạng
nguyên, vẻ đẹp tuổi hoa, câu lạc bộ toán học, câu lạc bộ tiếng Anh, câu loạc bộ
cờ vua, câu lạc bộ những người thích khám phá vũ trụ, …
Các hoạt động này có thể tổ chức thành một hoạt động lớn như: Hội khỏe
Phù Đổng (trong phạm vi trường), hội diễn văn nghệ, sân chơi trí tuệ, song cũng
có thể lồng ghép trong một dạng hoạt động chủ đạo.

Hội Thi Rung chuông vàng bậc Tiểu học – huyện Đông Sơn
5. Biện pháp 4: Rèn kĩ năng sống hiệu quả qua các tiết sinh hoạt lớp, hoạt
động giáo dục, vui chơi ngoài giờ lên lớp.
Ngay những ngày đầu tiên khi các em vào lớp học, phát động các phong
trào: qua cách ứng xử lễ phép như biết đi thưa về hỏi, chào hỏi những người lớn
tuổi, biết xin lỗi khi có khuyết điểm, cảm ơn khi được tặng quà, vui vẻ hoà nhã
với bạn bè, lễ phép với thầy cô và những người lớn tuổi,... và tổng kết vào các
tiết sinh hoạt lớp. Bản thân học cách lắng nghe, tìm hiểu nguyên nhân, và dùng
lời lẽ mềm mỏng bằng những tình cảm, cử chỉ yêu thương của mình khi yêu cầu
điều gì đó với học sinh. Tránh hành hung, nói nặng lời để các em bớt đi tính
hung hăng đối với những học sinh nghịch ngợm, mắc lỗi.

Lễ chào cờ đầu tuần – Trường tiểu học Đông Nam
15


Để rèn kĩ năng sống có hiệu quả còn vận dụng thông qua các hoạt động
ngoài giờ học. Đó là qua các buổi ngoại khóa của trường, lớp. Giáo viên cần tạo
các tình huống chơi trong chế độ sinh hoạt hàng ngày của các em. Vì đối với học
sinh bậc học tiểu học trò chơi có một vai trò rất quan trọng trong việc rèn kĩ
năng sống cho các em. Các em lớn lên, học hành và khám phá thông qua trò
chơi. Các hành động chơi đòi hỏi các em phải suy nghĩ, giải quyết các vấn đề,
thực hành các ý tưởng.
Không những thế, khuyến khích các em cùng chia sẻ những cảm nhận,
những suy nghĩ, những quan sát của mình với cô với bạn một cách thoải mái, tự
nhiên không gò bó, áp đặt. Hoặc ở những giờ sinh hoạt lớp, giờ ra chơi bản thân
cùng các em tham gia những trò chơi dân gian, trò chơi giúp các em phát triển
trí tuệ (Cờ vua, Ô ăn quan, cờ vua, kéo co,....)

Ảnh học sinh đang chơi ô ăn quan- trường tiểu học Đông Ninh

Ảnh học sinh đang chơi lăn bóng tại trường tiểu học Đông Phú
Bên cạnh đó, để rèn kĩ năng tự phục vụ, biết lao động vừa sức, biết trang
trí lớp học xanh - sạch - đẹp, giúp các em yêu trường, yêu lớp hơn, bản thân đã
hướng dẫn các em trồng cây xanh và chăm sóc cây xanh trong trường, trong lớp
hàng ngày.
16


Ảnh Học sinh chăm sóc vườn hoa, cây cảnh tại trường tiểu học Đông Hoàng
6. Biện pháp 6. Động viên, khen thưởng.

Để động viên, khuyến khích, khen thưởng kịp thời các em để tạo cho các
em có một động cơ tốt. Vì vậy, các em thi đua nhau “ nói lời hay, làm việc tốt”.
Mỗi học kì, tổng kết một lần để khen thưởng những em đã đạt chuẩn những kĩ
năng sống bằng những phần quà nhỏ. Các em rất vui và hãnh diện khi được tặng
những món quà của cô giáo tặng. Vì thế các em không ngừng thi đua cố gắng
thực hiện tốt để được nhận những bông hoa mà cô giáo thưởng. Đây là một hình
thức động viên về tinh thần rất giá trị và hiệu quả. Các em sẽ nhanh nhẹn hơn,
có đạo đức tốt hơn, mạnh dạn hơn trong giao tiếp, tự tin hơn trong cuộc sống.

Trường TH Đông Nam và trương Th vàTHCS Đông Anh đang trao quà cho học sinh

IV. Hiệu quả
Trong quá trình chỉ đạo, tôi xác định rằng kỹ năng sống không phải là
những gì quá cao siêu, phức tạp. Việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh bao
gồm những nội dung hết sức đơn giản, rất gần gũi với các em, đây là những kiến
thức tối thiểu để các em có thể tự lập trong học tập, vui chơi giải trí và sinh hoạt
thường ngày.
Qua việc đưa giáo dục kỹ năng sống vào các hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp tôi đã chỉ đạo các trường tiểu học giúp đỡ học sinh rèn luyện một số kỹ
năng cơ bản như:
+Kỹ năng ra quyết định, kỹ năng lập kế hoạch, kỹ năng giải quyết vấn đề,
kỹ năng tư duy tích cực, kỹ năng tư duy có phê phán…

17


+Kỹ năng giao tiếp, kỹ năng lắng nghe, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng
từ chối, kỹ năng quyết đoán, kỹ năng hợp tác, kỹ năng xây dựng và duy trì các
mối quan hệ liên cá nhân, kỹ năng vận động…
+ kỹ năng làm chủ cảm xúc tình cảm; kỹ năng nâng cao nội lực kiểm

soát…
+Kỹ năng tự bảo vệ sức khỏe, kỹ năng phòng chống đuối nước và tai nạn
thương tích.....
Qua quá trình thực nghiệm đã khẳng định các biện pháp giáo dục kĩ năng
sống cho học sinh tiểu học thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là
khả thi, có tác động làm thay đổi kĩ năng sống của học sinh tiểu học về các
phương diện: nhận thức, thái độ, hành vi.
Qua khảo sát lần 2 ( giữa học kì 2) với chủ đề “ Kĩ năng của em”; kết quả
so với đầu năm thì các em tiến bộ rất nhiều. Cụ thể như sau:
Tổng số
học sinh
5.275

Tổng số
học sinh
5.275

Tổng số
học sinh
5.275

Kĩ năng tốt
SL
2976

%
56,4%

Có hình thành kĩ
năng

SL
%
2174
41,2%

Kĩ năng chưa tốt
SL
125

%
2,4%

Thực hành thảo luận nhóm
Biết cách lắng nghe,
Chưa biết cách lắng nghe, hay
hợp tác
tách ra khỏi nhóm
SL
%
SL
%
5.088
96,5%
187
3,5%
Ứng xử tình huống trong chơi trò chơi tập thể
Biết cách ứng xử hài hòa, Hay cãi nhau, xô đẩy bạn khi
khá phù hợp.
chơi.
SL

%
SL
%
5.022
95,2%
253
4,8%

Nhìn vào bảng khảo sát trên ta thầy, đến giữa học kì II, các em có tiến bộ
rõ rệt. Đa số các em đều có ý thức tốt trong việc rèn luyện các kĩ năng, được thể
hiện rõ qua: Việc sinh hoạt hằng ngày trên lớp, trong nhiều nghi thức lời nói, các
em biết vận dụng những lời nói thân thiện vào thực tế, những lời chào, cảm ơn
hay xin lỗi, những yêu cầu, đề nghị lịch sự, các em đã có ý thức tốt hơn trong
hoạt động nhóm, đã giúp các em tiến bộ về kỹ năng hợp tác, lắng nghe, đánh
giá…có trách nhiệm, có kỹ năng quản lý về thời gian trong học tập tốt hơn....
18


C. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Giáo dục kĩ năng sống là một nhiệm vụ quan trọng và cấp bách của hệ
thống giáo dục, là kết quả của giáo dục đồng thời là nhiệm vụ quan trọng của mọi
hoạt động nhà trường, trong đó hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp chiếm vị trí
quan trọng. Những kết quả được hình thành ở học sinh tiểu học thông qua hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp bao gồm nhiều nội dung phong phú, nhưng kết
đọng lại là ở kĩ năng sống ở lứa tuổi Tiểu học có tác dụng làm nền tảng quan trọng
để các em trưởng thành và gia nhập vào đời sống xã hội một cách chắc chắn.
Hình thành kĩ năng sống cho học sinh chính là hình thành nhân cách cho
các em. Vì vậy nội dung này cần được trú trọng thực hiện và giáo dục một cách
thường xuyên, liên tục. Vai trò của Thầy, Cô là vô cùng quan trọng và với sự kết

hợp hợp lý, nhuần nhuyễn giữa lý thuyết và thực tế tôi tin tưởng các em sẽ có
những KNS theo mục tiêu của giáo dục và đào tạo.
Giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là
quá trình thiết kế, vận hành đồng bộ các thành tố của hoạt động giáo dục theo
quan điểm tích hợp. Nguyên tắc được xác định là dựa trên ưu thế của nội dung
và chương trình giáo dục phổ thông để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lứa
tuổi Tiểu học, nhưng vẫn phải đảm bảo học vấn nền tảng cũng như giá trị được
hình thành đối với nhân cách có ý nghĩa thiết thực và phù hợp với điều kiện của
từng cá thể.
Đặc biệt rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh trường Tiểu xác định là một
trong những nội dung cơ bản của phong trào thi đua “trường học thân thiện, học
sinh tích cực” năm học 2018-2019, được các thầy giáo, cô giáo tham gia nhiệt
tình, các em học sinh tích cực tham gia.
Để nội dung: “Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua
hoạt động ngoài giờ lên lớp” có hiệu quả chúng ta cần có sự quan tâm chỉ đạo
cụ thể của Ban giám hiệu nhà trường, sự đồng thuận của gia đình và xã hội và
đặc biệt là sự tận tâm với nghề, thương yêu học sinh của đội ngũ thầy, cô giáo
trực tiếp gảng dạy.
Phương pháp giáo dục kỹ năng sống được thực hiện ngoài giờ lên lớp, vì
vậy vai trò của giáo viên phải được nâng cao; có lòng nhiệt huyết, luôn sáng tạo;
có khả năng tổ chức, các nội dung giáo dục kỹ năng sống linh hoạt, đa dạng
cuốn hút được nhiều em tham gia. Tạo điều kiện tốt nhất để cho học sinh được
hoạt động trong lớp qua từng giờ học, qua từng buổi sinh hoạt, hãy để cho học
sinh cơ hội tự giải quyết vấn đề, cơ hội làm việc theo nhóm, hãy hướng dẫn cho
học sinh liên hệ nội dung bài học với cuộc sống thực tế, ứng dụng kiến thức đã
học để giải quyết những vấn đề thường gặp trong cuộc sống.
Mục tiêu giáo dục không những chỉ giảng dạy kiến thức cho học sinh mà còn
giúp học sinh cách tự học và sáng tạo, tự giải quyết vấn đề trong cuộc sống,
phát huy sức mạnh trong nhóm, tăng cường sự hợp tác khi giải quyết vấn đề.
Đối với học sinh, chúng ta phải cho các em hiểu rằng, việc học tập và rèn luyện

của các em hôm nay là giúp các em có đầy đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết để
vững vàng bước trên con đường tương lai tươi đẹp.
19


2. Đề xuất
- Về phía Phòng GD&ĐT:
Bổ sung thêm kinh phí cho các nhà trường để các nhà trường cải tạo và
nâng cấp cơ sở vật chất, kỹ thuật, khuôn viên để các trường có điều kiện tổ chức
các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiêu giáo dục kĩ năng sống.
- Đối với nhà trường:
Phải xác định được nội dung, biện pháp trong công tác quản lí giáo dục kĩ
năng sống để định hướng cho các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường
nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng giáo dục kĩ năng sông nói
riêng.
- Đối với gia đình học sinh:
Cần hiểu rõ tầm quan trọng của việc rèn kĩ năng sống cho con em, tạo chỗ
dựa vững chắc ể trẻ bày tỏ, chia sẻ luôn phối hợp với các lực lượng giáo dục
trong nhà trường để có biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho con em mình,
không quá nuông chiều các em, không làm thay, làm hộ các em những việc vừa
sức với lứa tuổi.
Qua thực tế quá trình quản lý, chỉ đạo thực hiện nội dung giáo dục kỹ
năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cùng
với những kinh nghiệm của bản thân và sự nghiên cứu học hỏi đồng nghiệp, tôi
nhận thấy phần trình bày trên còn có những hạn chế nhất định. Vì vậy tôi rất
mong sự góp ý chân thành của các cấp lãnh đạo để cho đề tài của tôi ngày càng
hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ
Thanh Hóa, ngày 20 tháng 3 năm 2019

TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.
Người viết sáng kiến

Lê Thị Thanh

20


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ sách giáo dục kĩ năng sống ở tiểu học của Nhà xuất bản giáo dục
Việt Nam.
2. Bộ sách hướng dẫn tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp dành
cho học sinh tiểu học của Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
3. Chuyên san Giáo dục tiểu học.
4. Các tài liệu đề cập đến giáo dục KNS cho học sinh phổ thông.
5. Kĩ năng sống cho tuổi vị thành niên, nhà xuất bản trẻ (2005) của tác
giả Nguyễn Thị Oanh.
6. Giáo trình Giáo dục kỹ năng sống, NXB ĐHSP Hà Nội (2007) của
Nguyễn Thanh Bình.

21


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT
Họ và tên tác giả: Lê Thị Thanh

Chức vụ và đơn vị công tác: Viên chức – Phòng Giáo Dục - huyện Đông
Sơn – tỉnh Thanh Hóa.

TT

1
2

3

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh giá
xếp loại
(Phòng, Sở,
Tỉnh...)

Kinh nghiệm tổ chức sinh hoạt
ngoài giờ lên lớp
Một số biện pháp tổ chức các trò
chơi dân gian cho học sinh Tiểu
học
Một số biện pháp nâng cao hiệu
quả tổ chức các trò chơi dân gian
cho học sinh tiểu học ở trường
tiểu học Đông Xuân, huyện
Đông Sơn.

22

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B,
hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại

SGD

C

2008-2009

PDG

B

2013-2013

SGD

B

2013- 2014


SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THANH HÓA

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO HUYỆN ĐÔNG SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: Một số Biện pháp chỉ đạo có hiệu quả giáo dục kĩ năng sống
cho học sinh tiểu học thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp ở trường Tiểu học huyện Đông Sơn – Thanh Hóa".

Người thực hiện: Lê Thị Thanh
Chức vụ: Viên chức Phòng Giáo Dục& Đào tạo
Đơn vị công tác: Phòng Giáo Dục & Đào Tạo huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa
SKKN thuộc lĩnh vực: Hoạt động NGLL

THANH HÓA, NĂM 2019

23


24