Một số biện pháp chỉ đạo có hiệu quả hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học đông hưng

A. Đặt vấn đề
I. Mở đầu
Trong điều 2 của Luật Giáo dục, nêu rõ: Mục tiêu Giáo dục
là đào tạo con ngời Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo
đức, trí thức, sức khoẻ, thẩm mĩ và nghề nghiệp; trung thành
với lí tởng độc lập dân tộc và Chủ nghĩa xã hội; hình thành
và bồi dỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân,
đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

(Chơng I . Những quy định chung, Luật Giáo dục
Nhà xuất bản chính trị quốc gia, 1998)

Để đẩy mạnh công tác giáo dục t tởng chính trị đạo đức
cho học sinh, Bộ Giáo dục đã hớng dẫn các trờng phổ thông cần
chú ý tăng cờng các hoạt động ngoài giờ lên lớp, cân đối song
song với kế hoạch dạy và học nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ năm
học mà Bộ đề ra. Tổ chức cho học sinh tham gia hoạt động
ngoài giờ lên lớp một cách tự giác, tích cực và sáng tạo.
Qua đó có thể thấy hoạt động ngoài giờ lên lớp là một hoạt
động có ý nghĩa rất quan trọng ở các trờng trung học phổ
thông nói chung và trờng Tiểu học nói riêng.
Ngày nay, cho dù các phơng tiện thông tin đại chúng đa
dạng đến đâu đi chăng nữa (ti vi, máy tính,...) song hoạt
động ngoài giờ lên lớp vẫn đợc các nhà quản lý giáo dục coi
trọng. Đặc biệt, trong trờng Tiểu học hoạt động ngoài giờ lên
lớp là hoạt động không thể thiếu đợc đối với các em. Vì những
kiến thức mà các em thu nhận đợc từ sách giáo khoa thông qua
các giờ học trên lớp mới chỉ là một phần trong kho tàng tri thức
của nhân loại. Các em cần đợc bổ sung tri thức thông qua hoạt
động ngoài giờ lên lớp. Khi tham gia hoạt động ngoài giờ lên lớp,
các em đợc tập dợt, rèn luyện thực tế, đợc biểu lộ tình cảm,

khả năng, hứng thú và thái độ của mình trong những tình
huống cụ thể. Từ đó, hình thành và phát triển ở các em các kĩ
năng ban đầu, cơ bản, cần thiết phù hợp với sự phát triển chung
đồng thời phát huy tính chủ thể và tính tích cực, tự giác trong
việc tham gia vào các hoạt động chính trị xã hội. Trên cơ sở
đó, bồi dỡng các em có thái độ đúng đắn với các hiện tợng tự
nhiên và xã hội, có trách nhiệm đối với công việc chung và cũng
là cơ hội để các em hoà nhập vào cuộc sống cộng đồng, cuộc
sống xã hội.
Nh vậy, hoạt động ngoài giờ lên lớp là cầu nối giữa quá
trình dạy học trên lớp với thực hành trong cuộc sống hàng ngày,
là con đờng trực tiếp để học sinh thử nghiệm những gì tiếp
1


thu đợc trong giờ học và là môi trờng quan trọng để học sinh
thực hành những kĩ năng cần thiết. Hay nói cụ thể hơn đó là
sự chuyển hoá giữa giáo dục với tự giáo dục, chuyển hoá những
yêu cầu về những chuẩn mực hành vi đã đợc quy định thành
hành vi và thói quen tơng ứng. Muốn cho sự chuyển hoá này
diễn ra thì phải thông qua các hoạt động học tập, lao động,
sinh hoạt tập thể, xã hội, vui chơi giải trí và giao lu với bạn bè, với
thầy cô giáo, với cha mẹ và mọi ngời xung quanh. Mặt khác,
học sinh tiểu học là lứa tuổi ngây thơ, hồn nhiên, sống bằng
tình cảm. Vì thế, hoạt động ngoài giờ lên lớp lại càng cần thiết
và quan trọng, giúp cho các em làm quen với các hoạt động,
tích luỹ dần dần những kinh nghiệm thực tiễn của cuộc sống;
đồng thời, hoạt động ngoài giờ lên lớp cũng đáp ứng nhu cầu,
quyền và bổn phận của các em. Và đây cũng là con đờng
để giúp các em hình thành và phát triển toàn diện nhân

cách.
Do đó, hoạt động ngoài giờ lên lớp là một bộ phận không
thể thiếu đợc của quá trình s phạm tổng thể ở trờng Tiểu học
nói riêng và ở trờng phổ thông nói chung. Trờng nào thực hiện
hoạt động ngoài giờ lên lớp có nội dung, kế hoạch, biện pháp và
có phơng pháp đa dạng phong phú, trờng đó sẽ đạt hiệu quả
giáo dục cao. Những chủ nhân tơng lai của đất nớc sẽ có tinh
thần dám nghĩ, dám làm, năng động, sáng tạo đáp ứng cho sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc, hội nhập đợc với
sự phát triển kinh tế trong khu vực và quốc tế.
Tuy nhiên, một bộ phận cán bộ giáo viên vẫn coi nhẹ hoạt
động ngoài giờ lên lớp nếu có làm thì cũng chỉ là hình thức;
cha chú trọng xây dựng đội ngũ làm công tác giáo dục hoạt
động ngoài giờ lên lớp; cha huy động đợc sức mạnh của cộng
đồng vào việc đẩy mạnh hoạt động ngoài giờ lên lớp; việc
tổng kết, đánh giá sau mỗi đợt hoạt động còn cha sâu, cha
rút ra đợc những bài học kinh nghiệm kịp thời để chỉ đạo có
hiệu quả hơn,...
Từ những thực tế trên, ta thấy việc Nâng cao chất lợng
hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trờng Tiểu học là tất yếu và
hết sức cần thiết.
Với những lí do cơ bản trên cùng với lòng ham thích và
mong muốn đợc tìm hiểu và học hỏi thêm kinh nghiệm từ các
thầy cô giáo, các đồng nghiệp đã thôi thúc tôi chọn đề tài:
Một số biện pháp chỉ đạo có hiệu quả hoạt động ngoài
giờ lên lớp ở trờng Tiểu học Đông Hng, với hi vọng sẽ đóng
góp một phần nhỏ bé công sức của mình vào việc nâng cao

2

chất lợng và hiệu quả giáo dục toàn diện trong trờng Tiểu học
hiện nay.
II.Thực trạng giáo dục hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trờng
tiểu học Đông Hng
Trong những năm qua, dới sự chỉ đạo của Phòng GD&ĐT trờng chúng tôi đã chú trọng việc tổ chức hoạt động ngoài giờ
lên lớp cho học sinh. Hoạt động này đã thành nề nếp và ngày
càng có hiệu quả. Có đợc những kết quả nh ngày nay là nhờ
Ban giám hiệu nhà trờng đã chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt
hoạt động ngoài giờ lên lớp. Tuy nhiên, một bộ phận giáo viên
vẫn coi nhẹ tác dụng của hoạt động ngoài giờ lên lớp. Nếu có
làm thì cũng chỉ dừng lại ở mức độ hoàn thành để tránh bị
nhắc nhở, điều này đợc thể hiện qua kết quả điều tra ở biểu
bảng sau đây.
Bảng thống kê kết quả xếp loại giáo viên và học sinh về
hoạt động ngoài giờ lên lớp trờng Tiểu Học Đông Hng 3 năm gần
đây:
Năm
học
20072008
20082009
20092010

Kết quả xếp loại hoạt động ngoài giờ lên lớp
Giáo viên
Lớp
Hoà
Trun
Hoàn
Cha

n
g
thành
hoàn
Tốt Khá
Yếu
thà
bìn
xuất sắc
thành
nh
h
25
5
5
8
4
2
2

Số
giáo
viên

Số
lớp

32

19

32

19

3

31

19

5

26

3

7

7

4

26

1

7

8

3

1
1

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là: Một bộ phận
cán bộ giáo viên vẫn coi nhẹ tác dụng của hoạt động ngoài giờ
lên lớp, nếu có làm thì cũng chỉ mang tính đối phó. Giáo viên
cha có kỹ năng cơ bản để có thể tổ chức nhiều nội dung mà
hoạt động ngoài giờ lên lớp theo yêu cầu nh hoạt động văn thơ,
nhạc, hoạ,... có hoạt động còn mang tính hình thức; nhiều nội
dung, hình thức của hoạt động ngoài giờ lên lớp còn cha đợc
giáo viên hiểu đúng; cha chú trọng xây dựng đội ngũ làm
công tác hoạt động ngoài giờ lên lớp; cha huy động đợc sức
mạnh của cộng đồng vào việc đẩy mạnh hoạt động ngoài giờ
lên lớp; việc tổng kết, đánh giá sau mỗi đợt hoạt động còn cha
sâu, cha rút ra đợc những bài học kinh nghiệm kịp thời để
chỉ đạo có hiệu quả hơn; việc lập kế hoạch dạy lồng ghép các
nội dung của hoạt động ngoài giờ lên lớp cha đợc chú trọng
đúng mức,...

3


Vậy vấn đề đặt ra là: Làm thế nào để Chỉ đạo có hiệu
quả hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trờng Tiểu học?
Trớc thực trạng nh đã nêu ở trên, tôi xin trình bày một số
biện pháp để Chỉ đạo có hiệu quả hoạt động ngoài giờ lên
lớp ở trờng Tiểu học.

B. Giải quyết vấn đề
Để chỉ đạo có hiệu quả hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trờng Tiểu học Đông Hng tôi đã thực hiện một số biện pháp sau:
Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho cán bộ giáo viên và
học sinh về vị trí, vai trò, nhiệm vụ của hoạt động
ngoài giờ lên lớp.
- Để nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ giáo và học
sinh về vị trí, vai trò, nhiệm vụ của hoạt động ngoài giờ lên
lớp, trớc hết Ban Giám hiệu nhà trờng cần phải nhận thức đúng
đắn về vai trò, vị trí của hoạt động ngoài giờ lên lớp và quan
tâm sâu sắc đến hoạt động này, xem hoạt động này là hoạt
động chính song song với hoạt động giảng dạy và học tập .

4


- Dùng biện pháp so sánh để tác động lên nhận thức của
giáo viên và học sinh hiệu quả mà hoạt động ngoài giờ lên lớp
mang lại.
Ví dụ: Ngày 17 - 12 - 2010, trong tiết hoạt động ngoài
giờ lên lớp, tôi tổ chức cho hai lớp (một lớp giáo viên cha làm tốt
hoạt động ngoài giờ lên lớp và một lớp giáo viên làm tốt công tác
hoạt động ngoài giờ lên lớp) cùng một địa điểm ở ngoài sân
trờng thông qua một tiết sinh hoạt tập thể về chủ điểm Uống
nớc nhớ nguồn. Kết quả thu đợc sau một tiết sinh hoạt tập thể
nh sau:
- Đối với lớp có giáo viên cha làm tốt hoạt động ngoài giờ lên
lớp: Học sinh cha mạnh dạn, nhút nhát, rụt rè, thực hiện trò chơi
hái hoa dân chủ còn lúng túng, nói lên đợc rất ít suy nghĩ của
mình trớc những yêu cầu của ngời dẫn chơng trình (cô giáo)

đa ra...
+ Đối với lớp có giáo viên làm tốt công tác hoạt động ngoài
giờ lên lớp thì học sinh rất tự tin, nói năng lu loát thực hiện tốt
trò chơi hái hoa dân chủ rất thành công, trả lời tốt những câu
hỏi do ngời dẫn chơng trình (cô giáo) đa ra...
+ Thông qua các buổi họp hội đồng, sinh hoạt chuyên
môn, sinh hoạt chuyên đề, học tập nhiệm vụ năm học, họp tổ
chuyên môn,tôi đã triển khai, đánh giá, phân tích,... cho
giáo viên thấy rõ vai trò, vị trí và tầm quan trọng của hoạt
động ngoài giờ lên lớp.
Tóm lại: Việc nâng cao nhận thức cho cán bộ giáo viên và
học sinh về hoạt động ngoài giờ lên lớp là việc làm không thể
thiếu đuợc. Do đó, nhà quản lý cần quan tâm sát sao đến
khâu này.
Biện pháp 2 : Thành lập ban chỉ đạo, phân công công
việc phù hợp cho từng thành viên.
Để hoạt động ngoài giờ lên lớp có hiệu quả, ngay đầu năm
học, nhà trờng phải thành lập ban chỉ đạo hoạt động ngoài giờ
lên lớp. Ban chỉ đạo hoạt động ngoài giờ lên lớp gồm có: Hiệu
trởng hoặc phó hiệu trởng, Tổng phụ trách Đội, Bí th đoàn
thanh niên, tổ trởng, khối trởng, giáo viên Thể dục, giáo viên Âm
nhạc,...Khi phân công công việc cho các thành viên trong ban
chỉ đạo cần tìm hiểu về trình độ, chuyên môn nghiệp vụ,
năng lực s phạm, kinh nghiệm tổ chức hoạt động ngoài giờ lên
lớp, nguyện vọng cá nhân của giáo viên; khả năng nắm bắt nội
dung, chơng trình của từng khối lớp, xuất phát từ yêu cầu đảm
bảo chất lợng đào tạo và lợi ích của học sinh, để phân công
cho các thành viên đúng với năng lực, sở trờng của từng ngời.

5

Ví dụ : Để chuẩn bị cho cuộc thi Rung chuông vàng
cấp trờng, ngay sau khi thành lập ban chỉ đạo chúng tôi đã
phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên nh sau:
+ Đ/c Nguyễn Thị Thuỷ - Phó hiệu trởng - Trởng ban: Chỉ
đạo chung.
+ Đ/c Doãn Thị Huệ - Tổ trởng tổ 4,5 - Ban viên: Ra đề
môn Toán, môn Khoa học, Lịch sử và Địa lý.
+ Đ/c Nguyễn Thị Trà - Tổ trởng tổ 1,2,3 - Ban viên: Ra
đề môn Tiếng Việt, môn Tự nhiên xã hội.
+ Đ/c Lê Thị Minh Châu - Bí th đoàn Thanh niên - Giáo
viên Âm nhạc - Ban viên: Ra đề môn Âm nhạc.
+ Đ/c Chu Thị Mai - Kế toán - Phụ trách cơ sở vật chất Ban viên: chịu trách nhiệm về trang thiết bị phục vụ cho việc
tổ chức hội thi...
Do có sự chuẩn bị và phân công cụ thể công việc cho
từng thành viên trong ban chỉ đạo mà đã thu hút đợc 100%
học sinh từ khối 1 đến khối 5 tham gia hội thi và đã lựa chọn
đợc 2 em xuất sắc nhất lên để rung chuông. Đó là em: Phạm
Thu Hà và em Đào Bảo Ngân lớp 5A.
- Ban chỉ đạo hoạt động ngoài giờ lên lớp phải thực hiện
tốt các nhiệm vụ của mình, cụ thể: Giúp hiệu trởng xây dựng
chơng trình, kế hoạch hoạt động năm, tháng, tuần và chỉ đạo
thực hiện chơng trình kế hoạch đó. Tổ chức hớng dẫn các lớp
tiến hành hoạt động ở lớp mình có hiệu quả. Giúp hiệu trởng
kiểm tra, đánh giá các hoạt động. Tuỳ theo đặc điểm của
từng hoạt động, ban chỉ đạo có thể bổ sung thêm một số
thành viên cốt cán khác để tạo điều kiện phối hợp các hoạt
động sao cho có hiệu quả.
Tóm lại: Ban chỉ đạo có vị trí quyết định trong việc

chỉ đạo hoạt động ngoài giờ lên lớp, nên khi thành lập ban chỉ
đạo phải cân nhắc lựa chọn các thành viên và phân công
công việc cụ thể cho từng ngời để đạt hiệu quả cao nhất.
Biện pháp 3: Làm tốt việc xây dựng kế hoạch hoạt động
ngoài giờ lên lớp.
- Để xây dựng tốt kế hoạch hoạt động ngoài giờ lên lớp,
ban chỉ đạo phải căn cứ vào hớng dẫn của Bộ GD&ĐT về hoạt
động ngoài giờ lên lớp; nắm chắc tình hình giảng dạy và nội
dung chơng trình các môn học trong nhà trờng, các chủ trơng
và công tác trọng tâm của phòng, Sở GD&ĐT, kế hoạch hoạt
động và đặc điểm tình hình của nhà trờng, Đoàn, Đội, Hội
và nhiệm vụ chính trị của địa phơng,...
Ví dụ: Nhân ngày 26/3/2011, căn cứ vào tình hình thực
tế của nhà trờng và kế hoạch của Đội Thiếu niên tiền phong Hồ
6


Chí Minh, ban chỉ đạo đã xây dựng kế hoạch thi Khăn
quàng thắm mãi vai em.
- Trong kế hoạch cần chọn lọc các nội dung phù hợp, xác
định trọng điểm cho từng thời gian; xây dựng kế hoạch tổ
chức hoạt động một cách khái quát cho cả năm học, cụ thể cho
từng học kì và chi tiết cho từng tháng, từng tuần và cả trong
hè. Hớng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch hoạt động phù hợp cho
lớp mình phụ trách. Kế hoạch này thông qua hội đồng s phạm,
Ban giám hiệu và đợc lên lịch hàng tuần, hàng tháng theo lịch
công tác tuần của nhà trờng, từ đó quản lý chỉ đạo theo kế
hoạch và quán triệt chủ trơng của nhà trờng đến các đoàn thể
trong nhà trờng với các nội dung và mức độ khác nhau.
- Các hoạt động theo chủ điểm tháng là các hoạt động có

chơng trình, kế hoạch vạch ra theo từng giai đoạn cụ thể. Do
vậy, cần xây dựng kế hoạch một cách cụ thể, chi tiết cho từng
chủ điểm. Vì kế hoạch càng cụ thể, chi tiết thì càng có tính
khả thi cao.
Ví dụ:

Thời
gian
Tháng
9

Chủ
điể
m

Nội
Mục Hìn
dun
đíc
h
g
h
thức
hoạt
yêu
tổ
độn
cầu chức
g

Lực
lợng
tha
m
gia

Điều
Kế chỉ
Địa Ngời
t
nh,
điể phụ
qu bổ
m trách
ả sung

Truy
ền
thốn
g nhà
trờng

..........
- Thông qua các chủ điểm, mỗi lớp có cách tổ chức riêng
của mình sao cho học sinh hoạt động có hiệu quả.
- Các hoạt động thờng xuyên là những hoạt động hàng
ngày, trớc và sau buổi học, trong giờ ra chơi nh : chào cờ đầu
tuần, sinh hoạt lớp, thể dục giữa giờ (tổ chức múa hát tập thể,
tập thể dục trên sân trờng), công tác vệ sinh trờng lớp, giữ gìn
môi trờng,... Thực tế tại trờng tiểu học Đông Hng trong những

năm qua, chúng tôi rất quan tâm đến hoạt động này. Trong
mọi hoạt động, chúng tôi đều có những quy định rõ ràng,
quy định thang điểm cho từng hoạt động, đội cờ đỏ của nhà
trờng theo dõi, chấm điểm và tổng kết, đánh giá, nhận xét,
xếp loại hoạt động ngoài giờ lên lớp của từng khối, từng lớp. Điểm

7


thi đua này có tác dụng tích cực trong việc thúc đẩy các hoạt
động trong nhà trờng.
- Hàng tháng họp ban chỉ đạo để đánh giá, điều chỉnh
các hoạt động và tạo điều kiện giúp đỡ các lớp.
- Khi xây dựng kế hoạch hoạt động ngoài giờ lên lớp phải
đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản nh: tính tự nguyện, tự
giác, tự quản của học sinh,... Vì có tự nguyện, tự giác thì mới
phát huy đợc sở trờng, khả năng của từng học sinh. Đây là bí
quyết để tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp có kết quả.
Ví dụ: Học sinh có năng khiếu thể dục thể thao, nhà trờng nên động viên các em tham gia hoạt động thể dục thể
thao. Nếu ta không chú ý tới nguyện vọng khả năng ấy của học
sinh mà xếp các em vào hoạt động văn nghệ sẽ không phát huy
đợc khả năng sẵn có của các em.
- Tuy hoạt động ngoài giờ lên lớp đợc hoạt động theo sở
thích và tính tự nguyện, tự giác của học sinh nhng không thể
hoạt động đơn lẻ theo kiểu tự do cá nhân mà phải đảm bảo
tính tập thể.
Ví dụ: Trong tháng 3 có ngày kỉ niệm 26-3 mọi hoạt
động cũng phải hớng về ngày thành lập Đoàn 26-3.
- Hoạt động ngoài giờ lên lớp phong phú đa dạng, nên một
mặt nhà trờng phải tìm những hoạt động hấp dẫn để phát

huy năng lực, sở trờng của học sinh mặt khác cũng cần tạo
điều kiện để các em tự hoạt động theo sáng kiến phù hợp với
tâm sinh lí của mình. Cũng có thể, một sáng kiến nhỏ của các
em, nếu thấy phù hợp thì nhân rộng ra cả trờng.
Ví dụ: Các em có sáng kiến góp tiền ăn sáng để gây
quỹ giúp đỡ các bạn học sinh mồ côi, có hoàn cảnh khó khăn để
tiếp tục học tập. Hoạt động này làm tăng tình cảm thơng yêu,
đùm bọc lẫn nhau nên cần khuyến khích động viên và tạo
điều kiện cho các em.
Hoặc: Nhân dịp tết Nguyên Đán 2010 các em học sinh lớp
5A đã quyên góp tiền ăn sáng để ủng hộ các bạn có hoàn cảnh
khó khăn trong lớp có tiền ăn tết. Biết đợc việc làm giàu nhân
ái của lớp 5A, chúng tôi đã nhân rộng ra toàn trờng. Kết quả thu
đợc 1 400 000 hỗ trợ 7 xuất quà, mỗi xuất 200 000 đồng trao
cho 7 em học sinh nghèo ăn tết.
Tóm lại: Muốn tổ chức tốt hoạt động ngoài giờ lên lớp, ngời
quản lý phải xây dựng đợc kế hoạch cho cả năm - học kì tháng - tuần một cách cụ thể, chi tiết, khoa học và đáp ứng đợc yêu cầu giáo dục, phù hợp với tình hình thực tế của địa phơng và của nhà trờng.

8


Biện pháp 4: Chỉ đạo giáo viên tổ chức hoạt động ngoài
giờ lên lớp theo chủ điểm đúng quy trình.
Để tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp có hiệu quả, ngời
tổ chức phải thực hiện theo một quy trình đảm bảo tính
khoa học và chặt chẽ. Chính vì vậy, cần phải chỉ đạo giáo
viên tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chủ điểm đúng
quy trình nhằm đảm bảo tính khoa học, tính lôgich và tính
thực tiễn.
Trờng chúng tôi đã chỉ đạo giáo viên thực hiện quy trình

tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chủ điểm nh sau (Có
thể vận dụng các bớc này một cách linh hoạt):
* Bớc 1: Chuẩn bị
Sự chuẩn bị cho tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp là rất
quan trọng, nó mang tính định hớng và chủ động, dự tính các
tình huống có thể xảy ra. Công việc cụ thể nh sau:
- Nghiên cứu nhiệm vụ của nhà trờng, Đội Thiếu niên Tiền
phong Hồ Chí Minh và điều kiện của nhà trờng, của lớp.
- Lựa chọn chủ đề, đặt tên cho hoạt động và xác
định yêu cầu giáo dục; xác định những thuận lợi, khó
khăn của công tác sắp làm: Phải lựa chọn chủ đề sao cho
phù hợp với chủ điểm. Đặt tên cho hoạt động phải phù hợp,...Sau
khi lựa chọn tên hoạt động ngoài giờ lên lớp, cần xác định rõ
mục tiêu hoặc yêu cầu giáo dục và những thuận lợi, khó khăn
khi thực hiện để chỉ đạo triển khai, định hớng hoạt động.
Ví dụ: Nhân ngày 20-11.
+ Lựa chọn chủ đề: Nhớ ơn thầy cô
+ Tên hoạt động: Thi làm báo tờng
+ Mục tiêu: Giúp các em hiểu đợc ngày 20-11 là ngày hội
của các thầy cô, biết đợc công lao dạy dỗ của các thầy cô. Giáo
dục các em lòng kính trọng lễ phép với thầy cô giáo,...
- Xây dựng nội dung và xác định hình thức tổ
chức hoạt động: Nội dung phải gắn liền với nhiệm vụ, yêu
cầu giáo dục đề ra; phù hợp với đặc điểm học sinh và thực tế
của nhà trờng, của lớp. Hình thức phải thu hút, hấp dẫn học
sinh; phù hợp với nội dung; tránh lặp lại nhiều lần mà phải thờng
xuyên thay đổi và có sự sáng tạo.
Ví dụ: Ngày 26/3 tổ chức cho học sinh thi tìm hiểu về
Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh dới hình thức Hái hoa
dân chủ. Nhng ngày 22-12 lại tổ chức cho giáo viên và học

sinh nghe nói chuyện về anh bộ đội cụ Hồ dới hình thức mời
chuyên gia về nói chuyện và kết hợp trình chiếu PowerPoint.
- Chuẩn bị cho hoạt động: Lập kế hoạch chuẩn bị cho
hoạt động ngoài giờ lên lớp đòi hỏi phải vạch ra đợc tất cả các
9


yếu tố, điều kiện cần chuẩn bị, những công việc và phơng
thức thực hiện công việc và ai là ngời đảm nhận công việc
đó.
+ Xác định rõ và liệt kê những nội dung công việc dự
định sẽ thực hiện theo một trình tự nhất định. Dự kiến cách
thức, biện pháp tơng ứng để thực hiện nội dung công việc.
Các biện pháp này không bất biến mà có thể thay đổi trong
quá trình thực hiện.
Ví dụ: Để chào mừng ngày 30-4-2011. Tổ chức cho học
sinh thăm và tặng quà cho bà mẹ Việt Nam anh hùng.
Nội dung công việc gồm:
++Thời gian đi tặng quà: 29/4/2011.
++ Họp ban chấp hành phụ huynh.
++Khách mời: Đại diện Ban Giám hiệu, đại diện chi đoàn,
Tổng phụ trách,...
+ Dự kiến và phân công công việc cho từng ngời: Giáo
viên giữ vai trò chủ đạo, quan tâm đôn đốc, động viên, hỗ trợ
học sinh và liên kết các lực lợng giáo dục khác. Học sinh chủ
động tích cực tham gia chuẩn bị. Các lực lợng giáo dục khác
quan tâm hỗ trợ và tạo điều kiện. Có thể phân công công việc
theo từng cá nhân hoặc phân công theo nội dung công việc.
Ví dụ: Em Nguyễn Thanh Bình phụ trách công việc kiểm
tra số lợng các bạn tham gia và trang phục của các bạn. Hoặc

công việc đóng gói quà để tặng bà mẹ Việt Nam anh hùng do
em Mai Văn Thanh và em Hoàng Thanh Hà phụ trách.
+ Chuẩn bị phơng tiện và cơ sở vật chất: Dự trù kinh phí,
sân bãi, chuẩn bị những dụng cụ và thiết bị cần thiết:
Ví dụ: Thi văn nghệ chào mừng ngày 20 11: cắt chữ,
trang phục, đàn, kinh phí mua vở tặng cho các em học sinh
đạt giải.
+ Dự kiến phối hợp với các lực lợng xã hội tham gia vào các
hoạt động.
+ Thời gian: Dự kiến phân bố thời gian cho từng công
việc và toàn bộ hoạt động, lập biểu đồ tiến độ thực hiện từ
khi bắt đầu cho đến khi hoàn tất.
+ Địa điểm: Chuẩn bị địa điểm, dự trù những yếu tố
ảnh hởng do điều kiện tự nhiên và khách quan gây ra.
- Có thể lập bảng kế hoạch thực hiện nh sau:
Kết quả
Ngời thực Cách thức
Thời
Địa
Nội dung
thực
hiện
thực hiện
gian
điểm
hiện

10


Cho dù giáo viên có kinh nghiệm hay cha có kinh nghiệm
đều phải chuẩn bị trớc khi tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Tuy học sinh tiểu học còn nhỏ nhng khi tổ chức hoạt động
ngoài giờ lên lớp nên cả giáo viên và học sinh cùng tham gia
chuẩn bị.
* Bớc 2: Lập kế hoạch
- Giáo viên đóng vai trò cố vấn giúp học sinh lập kế hoạch,
không nên lập kế hoạch thay cho học sinh.
- Khi lập kế hoạch hoạt động giáo viên cần căn cứ vào kế
hoạch năm học của nhà trờng, của Liên đội và Sao nhi đồng,
khả năng thực hiện của học sinh, điều kiện thực tế của nhà trờng, lớp. Đặc biệt là kĩ năng tự quản của học sinh.
- Lựa chọn nội dung, phơng pháp và hình thức tổ chức
giáo dục phù hợp với đặc điểm lứa tuổi học sinh.
- Kế hoạch phải khoa học, cụ thể.
- Bầu ra ban chỉ huy.
* Bớc 3: Tổ chức cho học sinh thực hiện kế hoạch.
- Khi tổ chức cho học sinh thực hiện kế hoạch, giáo viên
chủ nhiệm phải đôn đốc, khuyến khích, động viên các em
thực hiện kế hoạch đồng thời kiểm tra, chỉ đạo phát hiện ra
những khó khăn, từ đó giúp các em khắc phục khó khăn hoàn
thành kế hoạch.
- Ngoài ra, đối với các chủ điểm tổ chức theo quy mô lớn
nên tổ chức chạy thử chơng trình để rút kinh nghiệm trong
buổi chính thức về thời gian, sân bãi, cách tổ chức,...

Ví dụ: Ngày 22-12-2011, tổ chức hội diễn văn nghệ và
đồng diễn thể dục nhịp điệu. Trớc khi hội diễn, chúng tôi tổ
chức chạy thử chơng trình. Sau khi chạy thử chơng trình,
chúng tôi thấy việc bố trí vị trí các lớp đứng để đồng diễn
thể dục nhịp điệu nh ban đầu cha hợp lý; thời gian dự kiến
cho mỗi tiết mục văn nghệ ít, do đó cần điều chỉnh lại.
* Bớc 4: Giáo viên giúp học sinh tổng kết, đánh giá
việc thực hiện kế hoạch.
Đánh giá là khâu rất quan trong việc tổ chức các hoạt
động. Vì đánh giá là thẩm định, phân tích những cái làm
đợc, cái cha làm đợc. Từ đó tìm ra nguyên nhân thành công
và thất bại. Đồng thời rút ra đợc những bài học kinh nghiệm cho
việc tổ chức hoạt động tiếp theo (Cho học sinh rút kinh
nghiệm và tự rút ra những bài học, trao đổi ý kiến với nhau về
kinh nghiệm và bài học đó). Biểu dơng những cá nhân, tổ
nhóm đã đạt nhiều thành tích.
Ví dụ: Sau khi tổ chức cuộc thi Hái hoa dân chủ cần
đánh giá, nhận xét những u điểm, tồn tại trong hội thi, nguyên
11


nhân thành công và rút ra kinh nghiệm là muốn tổ chức tốt
cuộc thi này cần phải chuẩn bị chu đáo hệ thống câu hỏi,
cây hoa, ngời dẫn chơng trình phải tập duyệt kĩ càng,....
- Việc thực hiện tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chủ
điểm thờng đợc tiến hành thông qua các phong trào thi đua
kế tiếp nhau, khép kín các hoạt động ngoài giờ lên lớp trong
suốt năm học. Tuy vậy, cần tập trung cao điểm vào ngày lễ,
ngày kỷ niệm. Vì thế, việc chỉ đạo hoạt động này thờng đợc
thực hiện theo hớng xây dựng chuẩn mực đánh giá chung cho

cả đợt thi đua và theo dõi đánh giá tính điểm trong từng giai
đoạn và cả đợt. Tuy nhiên, vào những ngày cao điểm, ngày lễ
chính khi tổ chức các hoạt động đặc trng cho ngày lễ hội thì
mỗi hoạt động cần phải có chuẩn mực đánh giá riêng (tính
điểm cụ thể, dựa trên cơ sở đánh giá kết quả từng hoạt động:
học tập, văn nghệ, thể thao, trò chơi,...)
Tóm lại: Việc tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chủ
điểm đúng quy trình có ý nghĩa hết sức quan trọng, giúp
học sinh hoà mình vào cuộc sống và huy động đợc nhiều lực
lợng xã hội tham gia. Do vậy ngời quản lý cần chỉ đạo giáo viên
làm tốt hoạt động này.
Biện pháp 5: Chỉ đạo cán bộ giáo viên duy trì tổ chức
thực hiện tốt hoạt động ngoài giờ lên lớp qua hình thức
tiết sinh hoạt chào cờ đầu tuần và tiết hoạt động tập
thể.
Tiết hoạt động tập thể và chào cờ đầu tuần là hai trong
số các tiết học ngoài giờ lên lớp gần gũi, thờng xuyên với học sinh
và giáo viên, đợc quy định trong chơng trình. Nó ảnh hởng rất
lớn đến việc hoàn thiện nhân cách toàn diện cho học sinh.
1/ Đối với tiết hoạt động tập thể: Tiết hoạt động tập
thể giữ một vị trí quan trọng trong việc chuyển giao nhiệm
vụ của nhà trờng tới từng lớp một cách kịp thời và chính xác.
Thông thờng, trong giờ hoạt động tập thể, các công việc thờng
đợc triển khai nh: Đánh giá các công việc thực hiện trong tuần
một cách toàn diện về các mặt giáo dục (đạo đức, học tập,
thể chất, thẩm mĩ và lao động); sơ kết, tổng kết các đợt thi
đua của các tổ, lớp; tổ chức hoạt động vui chơi giải trí, lao
động công ích; triển khai nội dung giáo dục an toàn giao
thông, bảo vệ môi trờng, phòng chống tệ nạn xã hội, ma
tuý,...Thông qua tiết hoạt động tập thể giúp cho các em có ý

thức đoàn kết, gắn bó với tập thể hơn. Do vậy, để nâng cao
hiệu quả tiết hoạt động tập thể cần làm tốt một số nội dung
sau:

12


- Phải coi trọng vai trò, vị trí của tiết hoạt động tập thể
trong toàn bộ kế hoạch giáo dục ở Tiểu học. Phải coi tiết hoạt
động tập thể nh tiết học khác, không đợc xem nhẹ, cắt xén.
- Trong quản lý giáo dục cần đa việc đánh giá tiết hoạt
động tập thể vào tiêu chuẩn đánh giá giáo viên chủ nhiệm.
- Nội dung của tiết hoạt động tập thể phải gắn liền với
tiết chào cờ, tiết sinh hoạt chủ điểm.
- Khi đánh giá việc thực hiện các hoạt động phải đánh giá
một cách toàn diện, công bằng và khách quan.
- Khi phát động thi đua, giao nhiệm vụ cho học sinh phải
nói rõ ràng về nội dung, hình thức, cách thức tiến hành, thời
gian và địa điểm.
- Không nên sử dụng tiết hoạt động tập thể để phê bình,
chì chiết học sinh.
- Thực hiện tiết hoạt động tập thể theo quy trình sau:
* Bớc chuẩn bị:
Giáo viên và học sinh phải có quá trình chuẩn bị, công
việc chuẩn bị nh sau:
- Xác định nội dung của tiết hoạt động tập thể.
- Xác định các biện pháp thực hiện.
- Dự kiến ngời thực hiện (Phân công công việc cụ thể cho
từng ngời).
- Chuẩn bị cơ sở vật chất, phơng tiện cho hoạt động.

- Dự kiến thời gian và địa điểm thực hiện.
- Dự kiến phối hợp với các lực lợng xã hội tham gia vào các
hoạt động.
* Bớc tiến hành sinh hoạt: Đây là bớc cơ bản nó thể
hiện tất cả những gì đã đợc chuẩn bị. Ngời điều khiển chơng trình giới thiệu chơng trình của tiết hoạt động tập thể
và giới thiệu từng ngời có trách nhiệm trình bày nội dung đã
đợc chuẩn bị.
- Khi tiến hành sinh hoạt, cần khuyến khích các em phát
biểu ý kiến của mình đối với từng hoạt động.
- ở giai đoạn đầu, các em cha có kỹ năng tổ chức hoạt
động tập thể nên giáo viên điều khiển là chính, dần dần các
em đã có kỹ năng làm quen với hoạt động tập thể thì giao cho
các em tự điều khiển buổi sinh hoạt tập thể.
* Bớc nhận xét tiết sinh hoạt: Giáo viên cần hớng dẫn
các em tự đánh giá tiết sinh hoạt, đánh giá những cái làm đợc,
những cái cha làm đợc và tìm hiểu nguyên nhân của nó,
khuyến khích những ngời làm tốt, phê bình những ngời cha
hoàn thành nhiệm vụ.
Ví dụ: Mô hình: Sơ kết, đánh giá các hoạt động.
13


- Bớc chuẩn bị:
+ Dự kiến nội dung hoạt động: nội dung cơ bản là đánh
giá, tổng kết hoạt động do đó cần phải xác định những mặt
cụ thể cần đa ra đánh giá.
+ Những việc đa ra đánh giá.
+ Những yếu tố thuận lợi, khó khăn.
+ Các đề xuất thay đổi một số tình tiết hoạt động.
+ Các công việc cần tiếp tục thực hiện

+ Dự kiến biện pháp thực hiện: Ngời điều khiển đa ra
từng vấn đề cho học sinh thực hiện.
+ Chuẩn bị cơ sở vật chất, phơng tiện.
+ Dự kiến thời gian.
+ Dự kiến địa điểm (ở lớp học).
- Bớc tiến hành sinh hoạt:
+ Hát chung.
+ ổn định tổ chức.
+ Ngời điều khiển tuyên bố chơng trình sinh hoạt.
+ Đánh giá nội dung đã chuẩn bị: Khi đánh giá phải có số
liệu cụ thể.
+ Khuyến khích học sinh tham gia phát biểu ý kiến.
- Nhận xét tiết sinh hoạt:
Các em tự đánh giá những cái làm đợc, những cái cha làm
đợc và tìm hiểu nguyên nhân của nó, khuyến khích những
ngời làm tốt, phê bình những ngời cha hoàn thành nhiệm vụ.
2/ Đối với giờ chào cờ đầu tuần:
Tiết sinh hoạt chào cờ đầu tuần là một tiết bắt buộc có
trong thời khoá biểu hàng tuần của học sinh tiểu học. Trong
tiết chào cờ, học sinh toàn trờng đợc tập trung để thực hiện
những công việc nh: Chào cờ, hát Quốc ca, nhận xét (hoặc
tổng kết) đánh giá các đợt thi đua, phổ biến nhiệm vụ công
tác của tuần, tháng kế tiếp. Ngoài ra, ta có thể sử dụng tiết
chào cờ để thực hiện những nội dung hoạt động chủ điểm
nh: Phát động thi đua thực hiện các hoạt động theo chủ
điểm; mời các đại biểu nói chuyện thời sự theo chủ
đề,...Chào cờ là dịp để nhắc nhở giáo viên chủ nhiệm lớp về
công việc của mình trong tuần, nó khởi động hàng loạt công
việc của học sinh, phát triển ý thức và năng lực tự quản của học
sinh. Do đó, để nâng cao hiệu quả tiết chào cờ đầu tuần

cần phải làm tốt một số việc sau:
- xác định đúng mục tiêu giáo dục, chuẩn bị chu đáo nội
dung và đa ra những hình thức giáo dục phù hợp với nội dung.
Nội dung tiết chào cờ phải thiết thực, nội dung không quá dài,
tránh trùng lặp ý.
14


- Có đầy đủ cơ sở vật chất tối thiểu nh khán đài, cột cờ,
cờ tổ quốc, ảnh Bác, hoa, khẩu hiệu, khăn trải bàn, bục làm
việc,...Ngoài ra, lớp trực tuần, đội cờ đỏ cần phải sắp xếp bàn
ghế ngay ngắn, đẹp mắt; sân trờng phải vệ sinh sạch sẽ, học
sinh ăn mặc gọn gàng, đeo khăn quảng đỏ,...
- Thực hiện tiết chào cờ đầu tuần theo quy trình sau:
* Bớc chuẩn bị:
- Khác với tiết hoạt động tập thể, tiết chào cờ có nhiều
ngời tham dự nh Ban Giám hiệu, Tổng phụ trách Đội, sao nhi
đồng,...vì vậy, cần phải phối hợp để tránh chồng chéo, trùng
lặp về nội dung.
- Từng lớp phải nắm đợc kế hoạch chào cờ để phân công
chuẩn bị khán đài, vệ sinh, cờ,...
- Phối hợp với hội cha mẹ học sinh để hội cha mẹ học sinh
giúp đỡ, đặc biệt là những buổi chào cờ có liên quan đến lễ
hội nh: 20-11, 8-3,...
* Bớc tiến hành chào cờ:
- Với thời gian quy định là 30 phút do đó cần phải có sự
phối hợp nhịp nhàng, ăn khớp của các lực lợng tham gia.
- Nghi lễ chào cờ phải đảm bảo tính nghiêm túc, có ý
nghĩa giáo dục.
- Giáo viên chủ nhiệm phải có mặt đầy đủ, lớp trực tuần

và Đội danh dự phải hoạt động nhịp nhàng.
- Ngời điều khiển phải nhanh nhẹ, linh hoạt, sáng tạo,
tránh trùng lặp nội dung hay lãng phí thời gian.
* Bớc đánh giá tiết chào cờ:
Cuối buổi chào cờ bao giờ cũng có khâu nhận xét các
công việc diễn ra, có khen chê, đánh giá cái làm đợc để phát
huy, cái cha làm đợc để rút kinh nghiệm; ngời nhận xét phải
đảm bảo tính khách quan, cụ thể và có dẫn chứng để chứng
minh.
Ví dụ: Mô hình chào cờ: Phát động thi đua giao ớc
thi đua- Biểu diễn văn nghệ:
- Chuẩn bị: Ban Giám hiệu cùng Tổng phụ trách Đội dựa
vào yêu cầu giáo dục của chủ điểm mà xây dựng nội dung thi
đua cụ thể. Phổ biến nội dung thi đua cho các lớp để các lớp
tự xây dựng bản đăng ký. Xây dựng chơng trình của tiết
chào cờ. Chuẩn bị các tiết mục văn nghệ.
- Tiến hành chào cờ:
+ ổn định đội ngũ học sinh toàn trờng.
+ Chào cờ, Quốc ca, Đội ca, lời hứa.
+ Hiệu trởng lên phát động thi đua.

15


+ Đại diện các khối lớp lên đọc bản đăng ký thi đua, đọc
xong nộp bản đăng ký thi đua cho Hiệu trởng.
+ Hiệu trởng tập hợp đăng ký thi đua và nhắc nhở các lớp
thực hiện.
+ Biểu diễn văn nghệ.
+ Tuyên bố kết thúc lễ phát động thi đua.

- Đánh giá: Ban tổ chức đánh giá kết quả tiết chào cờ (từ
khâu chuẩn bị, tiến hành đến ý thức tổ chức, kỷ luật).
Tóm lại: Ngời cán bộ quản lý cần chỉ đạo cán bộ giáo viên
duy trì, tổ chức, thực hiện tốt hoạt động ngoài giờ lên lớp qua
hình thức giờ sinh hoạt chào cờ đầu tuần và hoạt động tập
thể nhằm nâng cao chất lợng giáo dục trong nhà trờng.
Biện pháp 6: Chỉ đạo tốt việc dạy lồng ghép một số nội
dung của hoạt động ngoài giờ lên lớp vào các giờ học
chính khoá (Phòng chống ma tuý, an toàn giao thông,
P/S, lồng ghép bảo vệ môi trờng, Quyền và bổn phận trẻ
em, Rèn kỹ năng sống,...); thực hiện tốt các cuộc vận
động và các phong trào thi đua.
Thực hiện công văn hớng dẫn của ngành chúng tôi đã
nghiêm túc lên kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch dạy lồng
ghép chơng trình Phòng chống ma tuý, An toàn giao
thông, P/S, Bảo vệ môi trờng, Quyền và bổn phận trẻ
em, Rèn kỹ năng sống,...vào các tiết hoạt động tập thể cho
100% số lớp. Vì đây, chính là một nội dung hoạt động ngoài
giờ lên lớp mang tính thực tiễn cao mà toàn xã hội đang quan
tâm và có sự kiểm tra, giám sát việc thực hiện của giáo viên
thông qua việc kiểm tra trên lớp và kế hoạch dạy học.
Ví dụ:
Chơng Bà
Nội dung dạy lồng ghép
trình i
Tuân thủ tín hiệu điều
1 5 3
HĐTT ATGT
1
khiển giao thông.

Chủ đề : Trách nhiệm của
4,5
4
HĐTT PCMT
em đối với việc sử dụng ma
tuý và chât gây nghiện.
35
8
HĐTT PCMT
Chủ đề : Tác hại của bia rợu.
Không chơi gần đờng ray xe
1 5 11
HĐTT ATGT
5
lửa.
Ngoài việc lồng ghép Phòng chống ma tuý, An toàn
giao thông, P/S, Bảo vệ môi trờng, Quyền và bổn phận
trẻ em, Rèn kỹ năng sống,...vào các tiết hoạt động tập thể,
Lớp

Tuầ
n

Tiết

16


cần chỉ đạo giáo viên lồng ghép vào các tiết hoạt động ngoại
khoá để hình thành hành vi, ý thức cho các em.

Ví dụ:
+ Thông qua Hội thi Tìm hiểu về phòng chống ma
tuý không những giáo dục cho các em về ý thức phòng chống
Matuý mà còn rèn cho các em kĩ năng kiên định (Không dùng
thử matuý, không nghe theo lời rủ rê của kẻ xấu,...), kĩ năng nói
trớc đám đông, kĩ năng hợp tác,...
+ Thông qua Hội thi Chúng em với việc bảo vệ môi trờng giáo dục cho các em ý thức bảo vệ môi trờng; rèn kĩ năng
nói trớc đám đông, kĩ năng ứng xử trớc các tình huống, kĩ
năng hợp tác,... có hành vi bảo vệ môi trờng thông qua các việc
làm cụ thể nh: Không vứt rác ra sân trờng, lớp học; không vẽ
bậy lên tờng; tiểu tiện đúng nơi quy định,...
- Tổ chức cho học sinh thực hiện tốt các cuộc vận động
và các phong trào thi đua nh: cuộc vận động Hai không,
cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gơng đạo đức Hồ
Chí Minh, cuộc vận động Mỗi thầy cô giáo là một tấm gơng
đạo đức, tự học và sáng tạo, phong trào Trờng học thân
thiện, học sinh tích cực,...
Ví dụ: Thi kể chuyện về tấm gơng đạo đức Hồ Chí
Minh.
- Một việc nữa không kém phần quan trọng, đó là tổ
chức cho các em tham gia bảo hiểm y tế học đờng, công tác
chữ thập đỏ và thực hiện tốt Y tế học đờng.
Ví dụ: Tổ chức cho các em uống thuốc giun; khám răng
miệng, khám mắt, tham gia chơng trình trồng cây thuốc
nam,...
Tóm lại: Thông qua việc lồng ghép Phòng chống ma
tuý, An toàn giao thông, P/S, Bảo vệ môi trờng, Quyền
và bổn phận trẻ em, Rèn kỹ năng sống,...các cuộc vận động
và các phong trào thi đua giúp cho các em có ý thức phòng
chống ma tuý, thực hiện tốt an toàn giao thông, Bảo vệ môi trờng,...đồng thời rèn cho các em một số kĩ năng sống và biến ý

thức thành hành vi với những việc làm cụ thể.
Biên pháp 7: Bồi dỡng cho giáo viên về nội dung, hình
thức của hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Thông qua các buổi sinh họat tổ chuyên môn để cung
cấp các tài liệu cần thiết có liên quan đến hoạt động ngoài giờ
lên lớp. Thờng xuyên nêu gơng những giáo viên có kinh nghiệm
tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp. Tổ chức cho giáo viên thảo
luận về nội dung và hình thức tổ chức hoạt động ngoài giờ lên

17


lớp. Sau khi thảo luận chúng tôi thống nhất có thể phân chia
nội dung và hình thức hoạt động ngoài giờ lên lớp nh sau:
1. Theo thời gian :
- Hàng ngày:
+ ở trờng:- Xếp hàng ra, vào lớp.
- 15 phút đầu giờ: truy bài, đọc báo, văn nghệ,
kiểm tra đồ dùng học tập.
- 20 phút ra chơi, thể dục giữa giờ, múa hát tập
thể, vui chơi giải trí.
+ ở nhà: - Tự học, học nhóm, học tổ.
- Giúp đỡ công việc gia đình.
- Hàng tuần:
+ Chào cờ đầu tuần.
+ Hoạt động văn hoá, văn nghệ, câu lạc bộ, thể dục thể
thao.
+ Sinh hoạt sao nhi đồng, đội Thiếu niên Tiền phong Hồ
Chí Minh.
+ Trực tuần.

+ Sinh hoạt nhóm cán sự học tập.
+ Giúp đỡ học sinh kém.
- Hàng tháng:
+ Hoạt động theo chủ điểm.
+ Kỷ niệm ngày lịch sử.
+ Hoạt động thi đua.
+ Tổ chức ngày truyền thống.
+ Giúp đỡ gia đình thơng binh, liệt sĩ; bạn nghèo, hoàn
cảnh khó khăn.
+ Hoạt động của các tổ nhóm theo hứng thú, năng
khiếu
- Học kì, cuối năm: Sơ kết thi đua - khen thởng.
- Hoạt động hè:
+ Hoạt động hè ở địa phơng.
+ Hoạt động câu lạc bộ, các nhóm theo sở thích.
+ Nghỉ hè.
+ Ôn tập chuẩn bị cho năm học mới.
2. Hoạt động theo chủ điểm các ngày kỉ niệm lớn
trong năm học
+ Tháng 9:
Truyền thống nhà trờng.
+ Tháng 10:
Chăm ngoan học giỏi.
+ Tháng 11:
Tôn s trọng đạo.
+ Tháng 12:
Uống nớc nhớ nguồn.
+ Tháng 1 & 2: Mừng Đảng, mừng xuân.
+ Tháng 3:
Tiến bớc lên Đoàn.

18


+ Tháng 4:
Hoà bình và hữu nghị.
+ Tháng 5:
Bác Hồ kính yêu.
3. Hoạt động đáp ứng yêu cầu xã hội.
+ Hoạt động chính trị, xã hội, đạo đức, pháp luật.
+ Hoạt động tìm hiểu, ứng dụng khoa học kĩ thuật, phục
vụ học tập.
+ Hoạt động lao động công ích, xã hội.
+ Hoạt động văn hoá - nghệ thuật.
+ Hoạt động thể thao, tham quan du lịch.
- Nội dung phải gắn liền với các nhiệm vụ, yêu cầu của
giáo dục đã đề ra; phù hợp với các đặc điểm của học sinh (lứa
tuổi, trình độ nhận thức, giới tính,...); phù hợp với điều kiện
thực tế (thời gian, cơ sở vật chất của nhà trờng, địa bàn dân
c, kinh phí, tác động bên ngoài từ các ban ngành, hội phụ
huynh,...); phản ánh đợc cuộc sống học tập, sinh hoạt và rèn
luyện của học sinh tiểu học ở nhà trờng, gia đình và xã hội.
Thông tin cập nhật trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống
xã hội phù hợp với nhận thức của học sinh tiểu học. Tạo cơ hội
để các em phát triển khả năng của mình trong các hoạt động
ngoài giờ lên lớp...
Ngoài ra, hoạt động ngoài giờ lên lớp còn có những hoạt
động khác đa dạng, phong phú phù hợp với lứa tuổi, trình độ
của học sinh tiểu học mà chúng ta có thể lựa chọn tuỳ theo
trình độ, điều kiện cơ sở vật chất, con ngời cụ thể, thời gian,
không gian để lập kế hoạch hoạt động cho phù hợp.

Ví dụ: Nhân ngày 15-10, tổ chức cho học sinh lớp 5 thi
cầu lông, nhảy xa,... không nên tổ chức cho học sinh thi bóng
bàn vì trò chơi này không phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu
học.
- Hình thức phải thu hút, hấp dẫn học sinh; phù hợp với nội
dung; nên thay đổi, sáng tạo các hình thức mới, tránh lặp lại
nhiều lần một hình thức.
Tóm lại: Nội dung và hình thức của hoạt động ngoài giờ
lên lớp rất quan trọng trong việc tổ chức hoạt động ngoài giờ
lên lớp. Dó đó, nhà quản lý phải quan tâm đến việc bồi dỡng
về nội dung và hình thức tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp
cho đội ngũ làm công tác này.
Biện pháp 8: Tăng cờng bồi dỡng các kĩ năng tiến hành
hoạt động ngoài giờ lên lớp cho đội ngũ làm công tác hoạt
động ngoài giờ lên lớp.
- Ngay từ đầu năm học, cần lên kế hoạch tổ chức tập
huấn một số kĩ năng và nghiệp vụ cho đội ngũ làm công tác
hoạt động ngoài giờ lên lớp. Chẳng hạn:
19


Nội dung bồ dỡng

Giáo viên đợc Ngời bồi
bồi dỡng
dỡng

Thời
gian

Kết
quả

...
+ Kĩ năng dẫn chơng trình: Để rèn luyện cho giáo viên trở
thành ngời dẫn chơng trình giỏi, ngời cán bộ quản lý phải tạo
cơ hội để giáo viên đợc rèn một số kĩ năng nh: hiểu nhanh,
chính xác, khả năng phán đoán, trí nhớ tốt, trí tởng tợng phong
phú; trau dồi kiến thức (thông qua việc đọc sách báo, tham
khảo nghiên cứu các tài liệu chuyên môn thuộc nhiều lĩnh vực,
ghi chú lại để làm t liệu,...); rèn luyện cảm năng và làm chủ
cảm xúc; rèn luyện khả năng nói trớc đám đông,...
Ví dụ: Phân công giáo viên luân phiên nhau trong việc
dẫn chơng trình các ngày lễ lớn trong năm.
+ Kĩ năng lập kế hoạch: lập kế hoạch phải chi tiết, cụ thể,
phù hợp kế hoạch của nhà trờng, Đoàn - Đội, với tình hình của lớp
mình phụ trách,...
+ Kĩ năng tổ chức: Đó là tổ chức trò chơi, tổ chức trại,
múa hát tập thể, giao tiếp, nói trớc đám đông.
Ví dụ: Khi tổ chức trò chơi giáo viên phải có kĩ năng sử lý
kịp thời các sự cố sảy ra.
+ Kĩ năng tiếp cận, huy động, phối hợp các lực lợng xã hội
tham gia tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp: Muốn tiếp cận,
huy động và phối hợp hoạt động với các lực lợng xã hội trong việc
tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp, ngời giáo viên phải rèn
luyện kĩ năng giao tiếp mềm dẻo và linh hoạt, phải có khả năng
nắm bắt nhanh nhạy các thông tin, và hiểu đợc những đặc
điểm, nhu cầu, nguyện vọng, khả năng của các lực lợng xã hội.
Bên cạnh đó còn phải là ngời có uy tín đối với học sinh, phụ
huynh, có lòng nhiệt tình, có tính công bằng và biết cách

thuyết phục quần chúng.
Ví dụ: Tổ chức cho học sinh tham giải toán trên mạng
nếu giáo viên không nhiệt tình với học sinh thì số lợng học sinh
của lớp tham gia sẽ ít.
+ Kĩ năng điều khiển chơng trình hoạt động: Khi điều
khiển chơng trình hoạt động ngoài giờ lên lớp, giáo viên phải
nắm rõ trình tự nội dung công việc, ngời thực hiện, thời gian
thực hiện để có thể triển khai tổ chức tốt hoạt động.
+ Khi tiến hành hoạt động ngoài giờ lên lớp, mặc dù đã có
kế hoạch cụ thể nhng vẫn có những tình huống sảy ra ngoài
dự kiến, vì thế giáo viên phải nhạy bén, linh hoạt, chủ động
điều chỉnh và giải quyết kịp thời.
Ví dụ: Khi tổ chức cho học sinh đi thăm quan làng nghề
nhng giáo viên lại quên không mang máy ảnh để chụp ảnh kỉ
20


niệm cho học sinh, giáo viên có thể lấy điện thoại để chụp
ảnh sau đó về trờng copy vào USB rồi mang ra hiệu để in ảnh
cho học sinh.
+ Tham gia hoạt động ngoại khoá là dịp để học sinh rèn
luyện khả năng tự điều chỉnh, tinh thần tự quản,... vì thế
giáo viên phải có khả năng quan sát, hớng dẫn để theo dõi và
giúp đỡ các em khi cần thiết.
Ví dụ: Khi tổ chức cho học sinh tham gia lao động dọn
vệ sinh sân trờng. Mặc dù, giáo viên đã giao công việc cụ thể
cho từng nhóm nhng vẫn phải theo dõi ý thức, tinh thần tham
gia công việc chung của các em, để đôn đốc, nhắc nhở học
sinh, nhóm học sinh cha tích cực, tự giác tham gia công việc
chung,...

- Kĩ năng kiểm tra, đánh giá: Sau khi tiến hành hoạt động
ngoài giờ lên lớp, khâu kiểm tra, đánh giá giúp giáo viên nhận
biết đợc kết quả hoạt động có phù hợp với mục tiêu đã đề ra
hay không, những việc đã thực hiện tốt và những việc cha đạt
yêu cầu, những công việc cha thực hiện đợc. Khi nêu hiệu quả
công việc cần nêu rõ ai là ngời thực hiện công việc đó để kịp
thời khen, chê và rút kinh nghiệm tiếp theo. Khi trình bày
những thành tích đạt đợc cần có dẫn chứng minh hoạ rõ ràng,
cụ thể, chính xác và đầy đủ.
Ví dụ: Sau khi tổ chức cho học sinh chăm sóc nghĩa
trang liệt sĩ giáo viên kiểm tra, đánh giá không sát thì lần sau
sẽ có nhiều học sinh không tham gia.
- Bồi dỡng các điển hình về hoạt động ngoài giờ lên lớp
sau đó nhân ra toàn trờng.
- Phát huy tính tích cực chủ động của các lớp phát huy vai
trò tiên phong gơng mẫu của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh và đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh trong việc
tham gia hoạt động ngoài giờ lên lớp.
- Tổ chức cho giáo viên đi tham quan một số trờng làm tốt
hoạt động ngoài giờ lên lớp.
- Ngoài ra, cần chỉ đạo cho đồng chí tổng phụ trách
cùng ban chấp hành Liên đội lên kế hoạch tập huấn nghiệp vụ
cho lực lợng học sinh tham gia vào hoạt động ngoài giờ lên lớp
nh: Đội cờ đỏ, Đội măng non xung kích, Phụ trách Sao,...
- Bồi dỡng các thành viên quản lí hoạt động ngoài giờ lên
lớp về năng lực tổ chức, quản lý các hoạt động ngoài giờ lên lớp
có nề nếp, có chất lợng, thờng xuyên và liên tục.
Biện pháp 9: Tổ chức tốt việc phối hợp với các lực lợng
khác để nâng cao hiệu quả của hoạt động ngoài giờ lên
lớp.

21


Các lực lợng xã hội có những đóng góp đáng kể cho sự
thành công của một hoạt động ngoài giờ lên lớp. Lực lợng này rất
đông đảo bao gồm: hội phụ huynh học sinh, các đoàn thể xã
hội, các cơ quan quản lí chính trị xã hội, các cơ quan văn hoá
giáo dục, các cơ quan sản xuất kinh tế,...Mỗi thành phần đều
có vai trò, vị trí khác nhau trong công tác giáo dục học sinh, vì
thế cần phải biết khám phá những tiềm năng của các lực lợng
này, đồng thời biết cách tiếp cận, huy động và phối hợp các
lực lợng này để tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp. Tiếp cận
và huy động các lực lợng không có nghĩa là dựa hẳn vào họ
mà là sự phối hợp một cách khoa học. Để làm tốt công việc này
giáo viên phải làm tốt một số việc sau:
1. Trong nhà trờng: - Ngay từ đầu năm học, xây dựng
quy chế phối hợp công tác giữa Nhà trờng và đoàn Thanh niên.
Trong đó có nội dung phối hợp tổ chức thực hiện phong trào thi
đua và hoạt động ngoài giờ lên lớp .
- Ban chấp hành chi Đoàn phối hợp với BGH nhà trờng có
trách nhiệm giao ban tuần, báo cáo tháng, sơ kết, tổng kết các
phong trào Đoàn, Đội và phong trào hoạt động ngoài giờ lên lớp
theo kế hoạch đề ra.
- Tập thể giáo viên, cán bộ công nhân viên trong trờng:
+ Tổ chức cho cán bộ giáo viên đăng ký thi đua trong đó
có tham gia các hoạt động xã hội, hoạt động ngoài giờ lên lớp.
+ Đội ngũ cán bộ giáo viên trong nhà trờng là lực lợng chính
giúp cho việc tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp thành công.
Song hiện nay vẫn còn hiện tợng sau giờ học là giáo viên chủ
nhiệm về văn phòng uống nớc còn các hoạt động trong giờ ra

chơi của học sinh là phó mặc cho tổng phụ trách Đội. Nếu cứ
để tình trạng này rất vất vả cho Tổng phụ trách Đội mà hiệu
quả hoạt động ngoài giờ lên lớp lại không cao. Do đó, khi học
sinh tập thể dục đồng diễn, hát múa tập thể, hay tham gia các
hoạt động ngoài giờ lên lớp phải yêu cầu giáo viên chủ nhiệm
trực tiếp theo dõi đôn đốc lớp mình. Khi học sinh tham gia
hoạt động vui chơi, thể thao giáo viên chủ nhiệm có thể cùng
tham gia với học sinh các em sẽ rất thích thú và chắc chắn
chất lợng sẽ tăng lên rõ rệt. Trong tất cả các hoạt động thì giáo
viên chủ nhiệm phải là ngời luôn đi sâu, đi sát, theo dõi quản
lí giúp đỡ các em một cách thờng xuyên, liên tục. Ngoài ra các
đoàn thể trong nhà trờng nh Đội thiếu niên Đoàn thanh niên,...
cũng góp phần rất quan trọng trong hoạt động này. Đại hội chi
Đoàn cần có kế hoạch, phân công ban chấp hành phụ trách các
mảng hoạt động ngoài giờ lên lớp cùng phối hợp đánh giá theo
dõi thi đua. Tất nhiên, với Tiểu học mỗi Đoàn viên cũng là một
22


giáo viên chủ nhiệm nhng ngoài trách nhiệm với lớp mình còn
có trách nhiệm chung với hoạt động của nhà trờng.
Ví dụ: Một số thành viên của đoàn thanh niên cùng với đội
cờ đỏ kiểm tra việc thực hiện nề nếp của các lớp.
b. Ngoài nhà trờng:
- Tiếp cận và tập hợp càng đông đảo các lực lợng xã hội
càng thuận lợi cho việc tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Muốn vậy, phải nắm chắc đợc thành phần nghề nghiệp của
cha mẹ học ngay từ những ngày đầu năm học. Khéo léo tiếp
cận để khai thác sâu hơn về tiềm năng của họ bằng những
cuộc trao đổi trò chuyện, tiếp xúc tại trờng học, ở nơi sinh

sống hoặc nơi làm việc của họ,...
Ví dụ: Trờng tôi có ông Nguyễn Văn Bình phụ huynh em
Lê Văn Hng lớp 3A, là một phụ huynh rất có tâm huyết với giáo
dục. Nắm đợc lợi thế đó, cùng với giáo viên chủ nhiệm chúng tôi
đã khéo léo động viên ông tham gia Ban chấp hành phụ huynh
của lớp, của trờng. Sau khi đợc bầu làm Hội trởng hội cha mẹ
học sinh toàn trờng, ông đã giúp chúng tôi trong việc hoàn
thiện cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động ngoài giờ lên lớp,
xây dựng chuẩn mức độ II rất hiệu quả nh: Kêu gọi, động viên
khuyến khích phụ huynh đóng góp tiền để quét vôi ve trờng
lớp, lát sân thể dục, sân chơi, hệ thống chiếu sáng,.. cùng với
Ban Giám hiệu theo dõi tiến độ và chất lợng công trình,...
- Giáo viên sẽ trình bày những dự định của mình về
việc tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp và khéo léo thu
hút, lôi cuốn họ vào việc bàn bạc, đề xuất góp ý bổ sung và
tham gia hỗ trợ về nhân lực, tài lực, tạo điều kiện nhằm thực
hiện các hoạt động ngoài giờ lên lớp tốt hơn.
Ví dụ: Để thuận lợi cho việc giao lu câu lạc bộ Toán và giải
Toán trên mạng, chúng tôi trình bày với phụ huynh về những
khó khăn của học sinh khi tham gia các hoạt động này và đã
động viên đợc nhiều phụ huynh mua máy tính cho học sinh nh:
phụ huynh em Lê Thị Hơng lớp 1C, phụ huynh em Nguyễn
Thành Trung lớp 1B, Phụ huynh em Đào Bảo Ngân lớp 5A,...
- Động viên, khích lệ và ghi nhận công lao của các lực lợng
xã hội khi họ tham gia vào hoạt động ngoài giờ lên lớp bằng cách
thông báo cho Ban giám hiệu, Hội phụ huynh học sinh biết đợc
những đóng góp của họ nhằm tạo không khí thân thiết, cởi
mở giữa nhà trờng và các lực lợng xã hội, giữa giáo viên và học
sinh.
Ví dụ: Trong năm học 2010-2011, trờng chúng tôi xây

dựng trờng chuẩn Quốc gia mức độ II, nhng việc kích cầu của
UBND huyện về cơ sở vật chất cha đủ. Đợc sự ủng hộ của cấp
23


trên, sự đồng thuận của cha mẹ học sinh, chúng tôi đã viết th
kêu gọi phụ huynh và các tầng lớp nhân dân tham gia ủng hộ
tiền để hoàn thiện cơ sở vật chất nh: lát sân chơi, sân thể
dục, trang trí lớp học,...Chúng tôi đã đăng lên bảng tin tất cả
phụ huynh và học sinh đóng góp tiền cho nhà trờng hoàn
thiện cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động ngoài giờ lên lớp và
xây dựng chuẩn Quốc gia mức độ II.
- Hội khuyến học xã, các dòng họ khuyến học: Tham mu,
phối hợp với hội khuyến học xã và các dòng họ trao quà cho học
sinh nghèo vợt khó
Ví dụ: Năm học này, chúng tôi đã đề xuất với Hội khuyến
học, dòng họ Khuyến học có quà cho 15 học sinh nghèo vợt khó,
có thành tích cao trong học tập vào dịp đầu năm và cuối năm
học.
- Tham mu, phối hợp với Đoàn Thanh niên Hồ Chí Minh xã,
phờng trong việc tổ chức các hoạt động ngoại khoá: Học sinh
Tiểu học là những Đội viên thiếu niên, nhi đồng ngoài hoạt
động ở trờng các em còn đợc tham gia các hoạt động ở địa
phơng. Đoàn thanh niên các xóm quản lý chỉ đạo các em vì
vậy cần có mối liên hệ chặt chẽ giữa nhà trờng với các chi đoàn
ở địa phơng. Nhà trờng cần có danh sách học sinh của từng
xóm theo từng lớp đa về các chi đoàn các xóm theo dõi hoạt
động của học sinh. Phối kết hợp với Ban chấp hành Đoàn xã, tổ
chức ngoại khoá vui chơi cắm trại hội diễn văn nghệ hoặc lao
động công ích quét dọn đờng làng ngõ xóm, chăm sóc nghĩa

trang liệt sĩ,...
Ví dụ: Nhân ngày 26 - 3 - 2011 nhà trờng cùng với ĐoànĐội tổ chức hai tiết mục văn nghệ giao lu với Đoàn Thanh niên
Hồ Chí Minh xã Đông Hng.
- Cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phơng: Tham mu với cấp
uỷ, chính quyền địa phơng để tạo điều kiện thuận lợi cho
hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Ví dụ: Trong năm học 2010 - 2011, nhà trờng đã tham mu
với cấp uỷ lát sân chơi cho học sinh, xây dựng 11 phòng chức
năng cho nhà trờng.
- Đài phát thanh, truyền hình để tuyên truyền cổ động.
Ví dụ: Nhân ngày phòng chống Matuý, nhà trờng đã mời
đài phát thanh của xã về quay và đa tin buổi mít tinh phòng
chống Matuý.
- Công an xã, thôn, xóm: Tuyên truyền pháp luật - bảo vệ
trật tự - trị an.
Ví dụ: Ngày 17 - 9 - 2010, nhà trờng đã mời công an xã
về tuyên truyền luật giao thông đờng bộ và đờng sắt.
24


- Phối hợp với hội cựu chiến binh xã, mời cựu chiến binh về
kể chuyện anh bộ đội cụ Hồ, những tấm gơng thiếu nhi dũng
cảm, những tấm gơng anh hùng của các chiến sĩ cách mạng.
Ví dụ: Nhân ngày 22-12-2010, nhà trờng đã mời bác Lê
Xuân Báu - Cựu chiến binh của xã Đông Hng kể chuyện về anh
bộ đội cụ Hồ và những tấm gơng thiếu nhi dũng cảm.
- Phối hợp với hội phụ nữ và các đoàn thể khác tổ chức các
hoạt động ngoại khoá vui chơi, thể dục thể thao cho học sinh .
Tóm lại: Muốn làm tốt hoạt động ngoài giờ lên lớp, phải
biết kết hợp chặt chẽ với các lực lợng giáo dục trong và ngoài nhà

trờng.
Biện pháp 10: Quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho
đội ngũ cán bộ làm công tác hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Đội ngũ làm công tác hoạt động ngoài giờ lên lớp có vai trò
rất quan trong trọng trong việc tổ chức hoạt động ngoài giờ lên
lớp. Do đó, ngời cán bộ quản lý phải quan tâm, tạo điều kiện
cho đội ngũ làm công tác hoạt động ngoài giờ lên lớp, cụ thể:
- Chọn, cử đội ngũ giáo viên làm công tác hoạt động ngoài
giờ lên lớp đợc đi tập huấn trong năm học, trong các tháng hè ở
các lớp bỗi dỡng về hoạt động ngoài giờ lên lớp.
- Bố trí cho giáo viên làm công tác hoạt động ngoài giờ lên
lớp có quỹ thời gian phù hợp để có thể làm tốt hoạt động này
nh: giảm tiết, bồi dỡng tiền làm thêm giờ,...
Ví dụ: Cô giáo Trần Vân Hờng làm công tác hoạt động
ngoài giờ lên lớp nên khi phân công giảng dạy chúng tôi đã giảm
cho cô 6 tiết/tuần.
- Hỗ trợ kinh phí trong ngân sách; huy động phụ huynh,
các doanh nghiệp tài trợ để hoạt động ngoài giờ lên lớp có đủ
kinh phí để hoạt động.
- Ban giám hiệu cần tham mu với uỷ ban nhân dân xã tu
sửa trờng lớp nh: quét vôi ve, sửa sang lại phòng học h hỏng,
xây dựng nhà đa năng, xây dựng khu nhà vệ sinh của giáo
viên và học sinh đúng quy cách, xa khu vực lớp học để không
bị ô nhiễm, trồng thêm cây xanh để có nơi cho các em vui
chơi; trang trí lớp học theo quy định của Bộ, mua sắm đầy
đủ tăng âm, loa đài, băng đĩa, mích có dây, không dây,
phông màn, biểu tợng,... để phục vụ cho việc tập thể dục, múa
hát tập thể giữa giờ, chào cờ đầu tuần, sinh hoạt tập thể, các
buổi sinh hoạt truyền thống, hội diễn văn nghệ,...Riêng đối với
sân tập thể dục chúng tôi đã bố trí sân đánh cầu lông, sân

bóng rổ, đào hố nhảy xa,. Ngoài ra còn phải mua cờ vua, cờ tớng,...cho giáo viên và học sinh tập luyện, thể dục thể thao.

25