Một số giải pháp xây dựng thư viện thân thiện ở trường TH xuân lộc

A.MỞ ĐẦU
I-

Lý do chọn đề tài.

Ai cũng biết sách là kho tàng tri thức của nhân loại, nhưng trong những năm
gần đây văn hóa đọc trong giới trẻ dường như bị lãng quên, nhường chỗ cho văn
hóa nghe nhìn phát triển mạnh. Đây là một vấn đề cấp bách cần xây dựng thói
quen đọc sách trong mỗi học sinh để hình thành nhân cách, tích lũy tri thức và
khôi phục, xây dựng văn hóa đọc trong cộng đồng người Việt Nam. Chính vì
vậy, Thư viện đóng vai trò rất quan trọng trong việc tạo dựng thói quen đọc
sách, phát triển văn hóa đọc cho thế hệ trẻ.
Thư viện trường phổ thông là một bộ phận của cơ sở vật chất chủ yếu, trung
tâm sinh hoạt văn hóa và khoa học của nhà trường. Thư viện góp phần nâng cao
chất lượng giảng dạy của giáo viên và bồi dưỡng kiến thức cơ bản về khoa học
cho học sinh, tạo cơ sở từng bước thay đổi phương pháp dạy và học, đồng thời
tham gia tích cực vào việc bồi dưỡng tư tưởng chính trị và xây dựng nếp sống
văn hoá mới cho các thành viên trong nhà trường.
Thư viện trường học không đơn thuần thực hiện chức năng là kho lưu trữ
sách mà nhiệm vụ hàng đầu của nó là tìm ra các giải pháp hiệu quả xây dựng
môi trường Thư viện, có nghĩa là xây dựng Thư viện thân thiện, xây dựng văn
hóa đọc, phục vụ tốt nhu cầu bạn đọc, thu hút bạn đọc yêu mến sách và thường
xuyên tìm đến Thư viện như một địa chỉ lý tưởng, nơi tổ chức nhiều hoạt động
phong phú và đa dạng như tra cứu và đọc sách, giới thiệu sách, tự học, biên soạn
tài liệu giảng dạy và học tập, vui chơi giải trí...
Việc thực hiện những nhiệm vụ trên sẽ phát huy tối đa vai trò và chức năng
của Thư viện trong việc giáo dục toàn diện học sinh, xây dựng một Thư viện Mở
có khả năng thu hút đông đảo bạn đọc đến thư viện đọc sách và yêu mến sách.
Thực hiện Chỉ thị số 40/2008/CT-BGDĐT ngày 22/7/2008 của Bộ Giáo dục
và Đào tạo về việc triển khai phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực”, để các hoạt động giáo dục trong nhà trường đảm bảo

an toàn, thân thiện và hiệu quả thì vai trò của thư viện trong nhà trường là hết

1


sức quan trọng. Thư viện phải làm thế nào để thu hút được nhiều bạn đọc, tạo
thuận lợi cho giáo viên và học sinh khi tham gia đọc sách, phát triển văn hóa đọc
trong nhà trường và nâng cao chất lượng dạy và học. Song song với hoạt động
giáo dục của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực” thì tại trường Tiểu học Xuân Lộc, mô hình xây dựng thư viện thân thiện
được quan tâm nhằm đáp ứng các yêu cầu đó.
Việc xây dựng môi trường đọc sách gần gũi thân thiện trở nên cấp thiết hiện
nay. Làm sao để các thư viện trường lâu nay vẫn bị xem là “kho sách” có thể
phát huy vai trò hỗ trợ giáo dục đào tạo, trở thành những nơi thú vị, không chỉ
kích thích đọc sách mà còn là môi trường khơi gợi sự sáng tạo. Góp phần hoàn
thiện nhân cách cho các em học sinh tiểu học đã và đang là những trăn trở của
các nhà quản lý giáo dục và những người làm nhiệm vụ Thư viện- Thiết bị
trường học.
Xây dựng thư viện trường học thân thiện phải được xây dựng dựa trên
hướng tiếp cận của mô hình trường học thân thiện lấy quyền trẻ em là nền tảng
cho mọi hoạt động. Phải tạo được một không gian học tập mở, để cho học sinh
có cơ hội tiếp cận thông tin, xây dựng thói quen đọc sách; Mặt khác, thư viện
tạo điều kiện và để học sinh tích cực tham gia các hoạt động của thư viện một
cách linh hoạt, hiệu quả, từ đó hỗ trợ cho việc dạy học tích cực, dạy và học mọi
lúc, mọi nơi, nhằm góp phần phát triển mối quan hệ thân ái, cởi mở tích cực
giữa các đối tượng trong nhà trường.
Tuy nhiên một thực trạng hiện nay là trẻ em đang bị chi phối bởi rất nhiều
các phương tiện và văn hóa nghe nhìn khiến các em trở nên không còn hứng thú
với việc đọc sách. Điều chúng ta nên làm hơn bao giờ hết, để thúc đẩy nhu cầu
và hứng thú đọc sách cho các em lứa tuổi tiểu học là tạo ra môi trường đọc sách

phù hợp, thân thiện, biến những cuốn sách trong thư viện trở thành thú vị, dần
dần xây dựng xã hội đọc sách và cao hơn là xã hội học tập.
Để khắc phục những tồn tại phổ biến hiện nay trong các thư viện trường
học, đồng thời mong muốn xây dựng mô hình thư viện thân thiện thật sự hiệu

2


quả tại trường Tiểu học Xuân Lộc, tôi đã lựa chọn đề tài nghiên cứu “Một số
giải pháp xây dựng thư viện thân thiện ở trường tiểu học Xuân Lộc”.
II. Mục đích nghiên cứu
Xây dựng môi trường Thư viện đạt hiệu quả chính là việc xây dựng văn
hóa đọc, tạo niềm thú vui đọc sách tri thức truyền thống của cha ông ta từ ngàn
đời xưa để lại; thu hút lượng đông đảo bạn đọc đến thư viện để tra cứu và đọc
sách, tham gia vào các hoạt động giới thiệu sách bổ ích và hấp dẫn, biến Thư
viện thành địa chỉ sinh hoạt văn hóa và nghỉ ngơi, giải trí thích thú, lành mạnh
sau những giờ giảng dạy và học tập căng thẳng trên lớp, trở thành “Điểm hẹn”
quý báu của giáo viên và học sinh.
III. Đối tượng nghiên cứu
- Đặc điểm tình hình của giáo viên và học sinh trong nhà trường
- Tổ chức mô hình thư viện trường học thân thiện tại trường Tiểu học Xuân
Lộc huyện Hậu Lộc tỉnh Thanh Hóa.
IV- Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu tôi đã sử dụng phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế việc đọc sách của học sinh.
- Thu thập thông tin, thống kê và xử lý thông tin.
- Tham quan thực tế vận dụng linh hoạt để tổ chức hoạt động phù hợp.
- Khảo sát, so sánh có biện pháp điều chỉnh và động viên phong trào.

3

B- NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. Cơ sở lý luận.
Thư viện trường học là một bộ phận không thể thiếu trong nhà trường, nó
được xem như cầu nối giữa thế giới tri thức của nhân loại với đội ngũ cán bộ
giáo viên và học sinh trong trường. Để Thư viện trường học phát huy tốt vai trò,
ý nghĩa của nó - là điểm đến cần thiết của giáo viên, học sinh, đồng thời tạo cơ
hội thuận lợi nhất cho học sinh phát huy tiềm năng của thư viện một cách toàn
diện - là nơi các em học sinh thỏa sức sáng tạo và hứng thú tham gia các hoạt
động Thư viện thì vấn đề về vốn sách, địa điểm, cách bài trí Thư viện, cách sắp
xếp sách một cách khoa học để bạn đọc dễ dàng lựa chọn, tổ chức không gian
Thư viện đẹp mắt, thoáng đãng, thái độ phục vụ của cán bộ Thư viện, trình độ
chuyên môn, tâm huyết với nghề và sự năng động biết tập hợp, đề ra những kế
hoạch hoạt động của thư viện nhằm thu hút sự tham gia tích cực của học sinh sẽ
là nhân tố quyết định chất lượng và thành công của một Thư viện thân thiện.
Thư viện đạt hiệu quả chính là tiền đề nhằm xích gần học sinh đến với văn hóa
đọc nhiều hơn, góp phần phát triển mối quan hệ thân ái, cởi mở, tích cực giữa
thầy và trò, giữa trò và trò. Không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục trong
mỗi nhà trường.
Việc khai thác, bổ sung đầu sách, phân loại sách, mô tả sách, biên soạn
thư mục hàng tháng của Thư viện cũng là một trong những yếu tố thu hút bạn
đọc tìm đến thư viện đọc sách. Đầu sách cần được cập nhật thường xuyên,
phong phú về chủng loại, đáp ứng được nhu cầu giảng dạy và học tập của giáo
viên và học sinh một cách thiết thực nhất.
Công tác phục vụ cũng như thái độ làm việc của cán bộ Thư viện cũng rất
quan trọng, có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của Thư viện. Thông qua cán bộ Thư
viện, vốn tài liệu quý giá mới được cập nhật, khai thác và sử dụng. Giá sách
được bố trí một cách khoa học, bặt mắt, có nhiều hình thức hoạt động mới của
Thư viện. Thực tiễn hoạt động của các Thư viện cho thấy việc xây dựng môi

trường Thư viện “thân thiện” có hiệu quả, phục vụ tốt nhu cầu bạn đọc đến thư

4


viện, xây dựng văn hóa đọc trong học sinh là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu trong
giai đoạn hiện nay.
Trong khi đó hiện nay sự phát triển của công nghệ thông tin, nào là
games, chat..., với nhiều trò chơi ngày càng da dạng, phong phú, hấp dẫn đã lôi
cuốn giới trẻ vào tham gia rất nhiều. Vì vậy việc ham mê đọc sách, báo của các
em ngày càng mai một dần.
Mặt khác, ở độ tuổi học sinh Tiểu học tri giác thường gắn với hành động trực
quan, trẻ thích quan sát các sự vật, hiện tượng nhiều màu sắc, hấp dẫn và gần
gũi, thích đọc các thể loại sách báo với những đặc trưng nổi bật, tham gia các
hình thức đọc sách sinh động, khi đó sẽ kích thích nhu cầu tìm đọc của học sinh.
Tư duy hình tượng đã chi phối quá trình đọc sách và lựa chọn sách của các
em. Sự chú ý có chủ định của trẻ còn yếu, khả năng kiểm soát, điều khiển chú ý
còn hạn chế. Ở giai đoạn này chú ý không chủ định chiếm ưu thế hơn chú ý chủ
định. Trẻ thường chỉ quan tâm tìm đọc truyện tranh với các hình ảnh trực quan
sinh động, màu sắc tươi sáng và các tình tiết diễn biến nhanh. Vốn từ ngữ của
các em chưa nhiều, tranh ảnh hình vẽ hỗ trợ cho các em hiểu và cảm thụ tác
phẩm sâu sắc hơn. Sự tập trung chú ý của trẻ còn thiếu tính bền vững, lâu dài và
dễ bị phân tán trong quá trình đọc sách. Bởi vậy là người cán bộ thư viện cần
trang trí những góc đọc sách sinh động có hình ảnh trực quan phong phú để thu
hút các em tham gia đọc sách một cách hứng thú, say mê, yêu sách.
Xuất phát từ những vấn đề đó, tôi quyết định nghiên cứu xây dựng thư
viện “ thân thiện” tại trường Tiểu học Xuân Lộc, thu hút sự tham gia tích cực,
chủ động của học sinh, giáo viên, ban giám hiệu, cha mẹ học sinh và các thành
viên trong cộng đồng. Học sinh có trách nhiệm hơn khi các em được tham gia
vào các hoạt động và quản lý thư viện tốt hơn. Sự tham gia của các đối tượng có

liên quan nhằm huy động nguồn lực tổng hợp để xây dựng thành công và đảm
bảo sự phát triển bền vững của thư viện trường học. Đồng thời góp phần thúc
đẩy sự phát triển tất cả các kỹ năng cho học sinh. Các kỹ năng nhận thức có thể
phát triển thông qua việc đọc sách và các trò chơi mang tính giáo dục. Kỹ năng

5


vận động, kỹ năng thực hành, sự khéo léo có thể được trau dồi thông qua các
hoạt động thêu thùa, nặn đất...theo hướng tổ chức của thư viện trường.
II. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Trước đây thư viện trường ít hoạt động và chưa có hiệu quả cao, chủ yếu là
đầu năm cho học sinh, giáo viên mượn sách báo. Không gian phong đọc hạn chế
không đảm bảo cho nhu cầu đọc của học sinh.
Ngay từ những ngày đầu thư viện tuy còn rất nhiều những khó khăn về cơ
sở vật chất, phòng đọc chung với kho chứa sách, mà hầu hết sách trong kho lại
là sách lạc hậu, rách nát không phong phú về chủng loại, số lượng bản còn hạn
chế. Cùng với sự trưởng thành không ngừng và những thành tích lớn lao của nhà
trường, thư viện từng ngày càng được củng cố và ngày càng được phát huy góp
phần tích cực trong việc giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh trong
trường. Qua nhiều năm phấn đấu liên tục, được sự quan tâm giúp đỡ của các cấp
lãnh đạo, thư viện trở thành thư viện đạt chuẩn theo Quyết định 01. Năm học
2006 – 2007 được Sở giáo dục và đào tạo về thẩm định xét công nhận thư viện
đạt chuẩn và thư viện Tiên Tiến.
Trường Tiểu học Xuân Lộc toàn trường có 21 cán bộ, giáo viên, nhân viên.
Có 10 lớp học với tổng số 257 em học sinh. Giờ đây thư viện trường đã được đặt
trong một toà nhà đẹp đẽ khang trang. Với một phòng kho rộng rãi có diện tích
48m2, hai phòng đọc riêng biệt mỗi phòng có diện tích 48m 2. Tổng số sách trong
thư viện có 3582 bản sách với trên 450 tên sách các loại, có10 loại báo và tạp
chí.

Nhìn chung, thư viện trường tiểu học Xuân Lộc có kho sách chưa thể nói là
đồ sộ về số lượng nhưng cũng đã đáp ứng đủ cho giáo viên và học sinh tham
khảo khi có nhu cầu một cách thân thiện.
Hàng năm tổng số vốn tài liệu được bổ sung bằng nhiều nguồn quỹ khác
nhau, làm cho kho sách ngày càng phát triển phong phú về chủng loại và chất
lượng. Hơn nữa trong những năm qua việc triển khai đổi mới chương trình giáo
dục phổ thông, cải tiến phương pháp dạy học, phát huy tính tích cực, chủ động

6


sáng tạo của học sinh thì vai trò của thư viện trường lại càng trở lên quan trọng
trong hoạt động dạy và học. Vốn sách được bổ sung đầy đủ, kịp thời hàng năm
đáp ứng nhu cầu bạn đọc, phục vụ tốt cho công tác đổi mới chương trình giáo
dục phổ thông. Thư viện có 1 quy chế hoạt động phù hợp với chương trình dạy
học và các hoạt động khác của nhà trường. Song tình trạng học sinh đến thư viện
đọc sách, báo với niềm say mê còn hạn chế, chủ yếu mới chỉ thu hút số ít học
sinh hoàn thành tốt. Một số em thích đọc các loại truyện mang tính giải trí, một
số học sinh chỉ đến thư viện sau những buổi giới thiệu sách. Hầu hết các em
chưa có phương pháp đọc, thường đọc theo sở thích qua loa, chưa có niềm đam
mê tìm tòi, khám phá, chưa thấy hết giá trị, tầm quan trọng của từng cuốn sách
và sự cần thiết của việc đọc sách báo đối với học tập và rèn luyện của mình.
- Ngay từ đầu năm học tôi đã thống kê số học sinh khối 4,5 vào thư viện đọc
sách

STT

Lớp

Sĩ số

1
2
3
4

5A
5B
4A
4B

25
26
26
26

Số học sinh vào
thư viện
19
20
21
20

Tổng số %
76%
77%
80%
77%

Qua thống kê tôi nhận thấy do những nguyên nhân sau:

- Do đầu sách báo còn hạn chế, các hình thức tổ chức đọc còn đơn điệu, chưa
hấp dẫn, chưa phù hợp với việc học của học sinh. Do học sinh chưa nhận thức
đúng đắn tác dụng của thư viện trong việc học tập, chưa biết cách đọc, chưa có
thói quen tự học, tự tìm hiểu trong sách, chưa hiểu hết mối liên hệ, tầm quan
trọng giữa việc học trên lớp với việc tham khảo sách nên chưa thấy hết giá trị
của từng cuốn sách.

7


- Do quỹ thời gian học tập ở lớp (2 buỗi trên ngày) nên học sinh ít có thời gian
đọc sách báo ở thư viện (chỉ đọc vào giờ ra chơi)
- Cán bộ thư viện chưa nắm hết được tâm lí của học sinh, cách giới thiệu sách
chua hấp dẫn, tạo hứng thú đọc cho các em, hoạt động của thư viện chưa có
nhiều điểm mới để thu hút bạn đọc,...
Chính vì những điều như trên, để nâng cao chất lượng hoạt động thư viện.
Tôi xin được mạnh dạn đưa ra những cách làm của bản thân để góp phần cho
nhà trường thực hiện tốt nhiệm vụ của năm học. Xây dựng “Thư viện thân
thiện” của trường.
III. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
Trong quá trình làm công tác thư viện tại trường Tiểu học Xuân Lộc, qua
quá trình nghiên cứu, dựa trên cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn; từ những cách
làm cũ đã thực hiện tại trường trong những năm trước, tôi đã phân tích những ưu
điểm, nhược điểm của từng cách làm và áp dụng một số giải pháp mới để nâng
cao chất lượng hoạt động thư viện trong nhà trường, xây dựng thư viện “ thân
thiện” trong trường. Sau đây tôi xin trình bày những giải pháp đã làm áp dụng
tại trường Tiểu học Xuân lộc trong năm học 2016-2017.
1. Giải pháp 1: Xây dựng nội quy thư viện
Ngay từ đầu năm học, để đảm bảo chất lượng hoạt động, tôi đã xây dựng
nội quy thư viện. Thư viện là tài sản vô giá của nhà trường. Tất cả thành viên

trong trường đều là bạn đọc của thư viện, có trách nhiệm bảo vệ và xây dựng thư
viện. Bạn đọc cần thực hiện đúng các quy định sau:
1. Vào thư viện phải giữ gìn trật tự và giữ vệ sinh chung, tôn trọng người
xung quanh.
2. Mỗi lần mượn không quá 4 quyển sách. Thời hạn mượn sách là 1 tuần.
Nếu đọc chưa xong bạn đọc phải đến thư viện xin gia hạn.
3. Báo chí, từ điển, sách quý hiếm chỉ được sử dụng tại chỗ.

8


4. Bạn đọc cần giữ gìn sách báo cẩn thận, không được làm rách, làm bẩn,
không vẽ viết vào sách báo, cần tham gia bọc và tu sửa sách thường xuyên.
5. Bạn đọc làm mất sách phải đền sách mới hoặc đền tiền tương đương
với giá trị thực tế. Nếu làm hư hỏng, tùy mức độ phải bồi thường thỏa đáng.
6. Mỗi học kì nhà trường xét duyệt khen thưởng các bạn đọc sử dụng
thường xuyên và có nhiều đóng góp cho thư viện.
7. Khi chọn sách phải để sách ngay ngắn gọn gàng, không để sách trên
mặt giá, giữ gìn sách cẩn thận.
Tôi đã tổ chức cho học sinh phát thanh viên măng non nhằm tuyên truyền
đến từng học sinh qua tiết sinh hoạt tập thể đầu tuần hay giờ ra chơi. Bên cạnh
đó, tôi treo bảng nội quy ngay ở vị trí dễ thấy trong thư viện, mỗi khi học sinh
vào thư viện tôi thường hướng dẫn học sinh đọc, nghiên cứu lại yêu cầu, từ đó
học sinh toàn trường đều nắm được nội quy thư viện và có ý thức thực hiện đảm
bảo.
2. Giải pháp 2. Xây dựng kho tài liệu:
Kho tài liệu là cơ sở vật chất quan trọng của Thư viện. Nó đáp ứng yêu cầu,
đòi hỏi của bạn đọc về việc tra cứu, tìm tư liệu trong quá trình giảng dạy và học
tập. Vì vậy, xây dựng kho sách Thư viện là một việc làm cần thiết và thường
xuyên. Cán bộ Thư viện phải tâm huyết và có trách nhiệm với nghề, để luôn tìm

cách nâng cao vốn tài liệu của Thư viện bằng nhiều hình thức khác nhau. Tổ
chức xây dựng kho tài liệu một cách có khoa học và hệ thống, tạo lập một trật tự
sắp xếp hợp lý, dễ tìm, bảo quản tốt, tổ chức phục vụ được thuận tiện, đồng thời
- Phát huy có hiệu quả nguồn lực trong nhà trường, đây là nguồn nhân lực
chủ chốt và quan trọng quyết định hiệu quả hoạt động của Thư viện trường học.
Ngay từ đầu năm học, tôi đã tham khảo ý kiến của các đồng chí tổ trưởng
chuyên môn các khối để tìm hiểu nhu cầu về tài liệu và sách đọc của giáo viên
nhằm phục vụ tốt cho công tác giảng dạy. Sau đó, tôi lập danh sách tên các đầu
sách Giáo khoa, sách tham khảo và sách nghiệp vụ còn thiếu, trình lên Ban

9


Giám Hiệu nhà trường mua và cán bộ Thư viện có trách nhiệm xử lý nghiệp vụ .
Kịp thời tổ chức giới thiệu sách để mọi người đến Thư viện đọc và mượn sách.
Hiện nay, kho sách đã có: 3582 cuốntrong đó: Sách giáo khoa: 1229 cuốn,
sách nghiệp vụ: 713 cuốn, sách tham khảo: 1047 cuốn, truyện: 593 cuốn. Ngoài
ra, còn phát động giáo viên tặng sách, tài liệu cho Thư viện như những sáng kiến
kinh nghiệm và sách do chính giáo viên trong trường viết, trực tiếp phục vụ các
giáo viên và học sinh của trường.
Ngày đầu năm học đã phối hợp với tổ chức Đoàn, Đội phát động phong trào
quyên góp sách, xây dựng tủ sách dùng chung của Thư viện, như phong trào
“Góp một cuốn sách nhỏ, đọc ngàn cuốn sách hay”, hay trong Ngày Hội đọc
sách cũng có nội dung “Trao đổi sách cũ”. Đây thực sự là những phong trào thiết
thực đối với việc bổ sung vốn sách cho Thư viện, xây dựng kho tài liệu phong
phú về số lượng cũng như thể loại sách.
Một trong những yếu tố khích lệ giáo viên và học sinh tích cực tặng nhiều
sách cho Thư viện là những lời cảm ơn nồng nhiệt của Thư viện dành cho những
bạn đọc tặng sách đăng trên bảng Tin trước cửa Thư viện, Thư viện có những
phần thưởng khen ngợi, tuyên dương trước toàn trường các cá nhân hay tập thể

có sách tặng cho Thư viện với số lượng lớn.
- Đối với nguồn nhân lực ngoài trường, tôi đã tham mưu với Ban giám hiệu
tổ chức trao đổi, hợp tác với trung tâm học tập cộng đồng địa phương, với Ban
đại diện cha mẹ học sinh, Hội Khuyến học xã để tăng cường nguồn sách cho thư
viện. Với những việc làm đó Thư viện của trường đã tăng được: 245 Cuốn .
BẢNG THỐNG KÊ CÁC TỔ CHỨC ỦNG HỘ SÁCH
STT
1
2
3
4

Các tổ chức ủng hộ
Hội phụ huynh học sinh
Trung tâm học tập cộng đồng
Hội khuyến học xã
Tập thể giáo viên

Số lượng
60 cuốn
30 cuốn
30 cuốn
125 cuốn

Gi chú

10


Việc tổ chức xây dựng kho tài liệu cần phân loại và sắp xếp tài liệu theo nội

dung: sách Giáo khoa, sách Tham khảo, sách nghiệp vụ, truyện đặt chúng ở một
vị trí trong kho sách, kí hiệu cho mỗi kệ để phục vụ bạn đọc một cách nhanh
chóng và thuận tiện nhất. Để thống nhất những ấn phẩm của nhiều tác giả viết về
một môn học hay một đề tài nhất định vào một giá sách. Ngoài ra, Thư viện bố
trí thêm nhiều tủ sách, như: Tủ sách về Bác Hồ, Tủ sách Kỹ năng sống, Tủ sách
Pháp luật, Sáng kiến - kinh nghiệm, Tủ sách truyện Thiếu nhi, Tủ Báo chí….
3. Giải pháp 3: Tăng cường nghiệp vụ thư viện
Sau khi Thư viện đã có nguồn sách, tài liệu, thì làm tốt công tác kỹ thuật
thư viện, bao gồm các nội dung sau:
+ Sách, báo, tài liệu mua về tiến hành đăng ký;
+ Phân loại, mô tả;
+ Xây dựng hệ thống mục lục;
+ Đóng dấu, dán nhãn vào sách, ghi ký hiệu;
+ Xếp sách, kiểm kê bảo quản kho sách;
+ Biên soạn thư mục.
- Tổ chức phục vụ người đọc trong thư viện:
+ Đọc sách tại chỗ: Trong phòng đọc chuẩn bị hệ thống mục lục, thư
mục. Bạn đọc tìm mục lục, chọn sách mượn và đọc tại thư viện.
Ngoài ra tôi còn tổ chức các buổi giới thiệu sách, kể chuyện theo sách
theo chủ đề hàng tháng để kích thích đọc sách, ham tìm hiểu và từ đó tài liệu
nhanh chóng đến tay với bạn đọc.

4. Giải pháp 4: Trang bị cơ sở vật chất và tổ chức hoạt động tại phòng đọc
của học sinh.

11


Tại phòng đọc của học sinh nhà trường đã chia ra các góc hoạt động như
góc đọc sách, góc viết, góc nghệ thuật, ... Mỗi góc đều có biển tên và các tài

liệu, đồ dùng phù hợp.
Góc đọc: được xếp các loại sách tham khảo, truyện cổ tích, truyện danh nhân,
... Học sinh có cơ hội đọc sách để nâng cao kiến thức, phục vu nhu cầu học tập
hoặc tham gia các chương trình của thư viện.
Riêng góc đọc thư viện có thể trang trí theo các chủ đề khác nhau theo thời
điểm trong năm học.
Ví dụ: Như chủ điểm nhân ngày Tết Trung thu, ngày Quốc tế phụ nữ,
ngày 20/11… điều này tạo cho các em học sinh hưng phấn mỗi khi bước vào thư
viện là bước vào khu vườn đầy màu sắc.

Góc đọc
Góc nghệ thuật- giải trí: được sắp xếp các đồ dùng như giấy, bút chì, tẩy,
phấn, màu nước, đất nặn, sáp màu, các dụng cụ thêu, cờ vua, cờ tướng... Có
không gian để các em tự luyện đánh cờ, trưng bày các sản phẩm do các em tạo
ra như: vẽ hình ảnh bìa các cuốn truyện để làm thư mục tranh treo, cắt các bông
hoa nghệ thuật để viết các câu khẩu hiệu về sách có thể gắn vào góc đọc để
tuyên truyền hướng dẫn các em khi đọc sách.
Góc nghệ thuật – giải trí
Góc viết: Các đồ dùng chủ yếu ở đây là giấy, vở viết, bút mức, bút chì, thước
kẻ.... Tại góc viết, các em có khả năng thể hiện sự sáng tạo như viết truyện, thơ,
thư, nhật ký, những cảm nghĩ về sách. Hặc viết lại các bài thơ bài văn hay trong
báo khi các em đọc được về chủ đề các ngày như ngày 8/3 , ngày 20/11… đóng
thành tập để các bạn khác có thể tham khảo khi cần. Ngoài ra các em cũng có
thể luyện viết hoặc hoàn thành các bài tập viết.

12


Góc viết
Góc xem: Tại góc xem nhà trường đã chuẩn bị máy tính có nối mạng

Internet. Tại đây, học sinh có thể tra cứu, lấy thông tin trên mạng hoặc xem các
nội dung cần thiết phục vụ cho hoạt động học tập.
Góc xem
Các hoạt động của học sinh trong phòng đọc có sự hướng dẫn, giúp đỡ
của giáo viên thư viện. Các em tự tìm cho mình vị trí thích hợp và tự lựa chọn
tài liệu mà mình cần một cách thuận tiện, không làm ảnh hưởng đến hoạt động
của các bạn khác tại phòng đọc.
5. Giải pháp 5: Trang bị “ tủ sách thân thiện” và tổ chức hoạt động thư
viện tại các lớp học
Tại các lớp học, nhà trường trang bị cho mỗi lớp 1 tủ đựng sách được gọi
là tủ sách “thân thiện”. Sách, báo trong tủ sách “thân thiện” là những sách, báo
học sinh ủng hộ, quyên góp được, các em tự mang đến, tự sắp xếp, tự bảo quản
và truyền nhau đọc trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm sẽ giúp đỡ học sinh sử dụng
sách có hiệu quả và bảo quản tốt tủ sách “thân thiện” của lớp. Hằng tuần triển
khai cho tổ cộng tác viên chuyển sách từ lớp nọ sang lớp kia. Như vậy các em
luôn luôn có sách mới để đọc, gây hứng thú cho học sinh. Mô hình này đáp ứng
phương châm học sinh có thể đọc sách bất kỳ lúc nào có thời gian rỗi, không cần
xuống thư viện vẫn có thể đọc sách, học sinh có thể đọc sách trong giờ giải lao
(các em học sinh có thể mang sách của mình đến lớp, trao đổi cho nhau để đọc).
Tuy nhiêm, mô hình này cũng đòi hỏi có một lượng vốn tài liệu tương đối vì tối
thiểu phải đáp ứng được 1 cuốn sách/ học sinh. Ngoài ra việc luân chuyển sách
giữa tủ sách các lớp cũng rất cần thiết.
Tủ sách ở các lớp được thầy cô giáo và HS trang trí đẹp, với hình dạng ngộ
nghĩnh, có thể tận dụng góc hành lang hay góc lớp để đặt. Có những em từ chỗ

13


không ham mê đọc sách, nhưng được các bạn đã đọc kể cho nghe hoặc được cô
giáo giới thiệu sách vào giờ sinh hoạt lớp, dần dần các em tự tìm đến sách.

Tủ sách thân thiện
Tổ chức các góc hoạt động mở, đa dạng về hình thức, với không gian thư
viện thân thiện là nơi tạo điều kiện thuận tiện nhất cho học sinh cũng như giáo
viên chủ động khám phá và tìm tòi kiến thức. Học sinh có thể tự do lựa chọn các
hoạt động, các cuốn sách yêu thích và tìm kiếm những thông tin bổ trợ cho các
bài học trên lớp hoặc các em tham gia vào các hoạt động khác như đọc, viết,
nghe nhạc, làm thơ... Các hoạt động đó làm nền tảng cho sự sáng tạo của học
sinh, đồng thời làm cơ sở cho giáo viên áp dụng các phương pháp dạy học mới.
Mặt khác, đã giúp cho giáo viên, học sinh trong nhà trường có thể đọc
sách ở bất cứ thời gian nào, kể cả thời gian ngoài giờ hành chính. Các em có thể
đọc sách trong thời gian chờ bố mẹ đón về cuối mỗi buổi học hoặc có thể viết,
vẽ... những ý tưởng sáng tạo ngoài ghế đá dưới bóng cây râm mát.

IV. Hiệu quả của sáng kiến năm học 2016-2017
Quá trình thực hiện các giải pháp “ Thư viện thân thiện” nêu trên, chúng
tôi đã thu được kết quả trong hoạt động thư viện và góp phần rất lớn trong việc
nâng cao chất lượng trong nhà trường. cụ thể:
* Huy động nguồn sách: Từ công tác tuyên truyền, nhà trường đã huy
động được nguồn sách đáng kể vào thư viện nhà trường, phục vụ cho hoạt động
của thư viện thân thiện:
Tổng số sách Chia ra các đối tượng ủng hộ( cuốn)
Học sinh
CBGV
Ủng hộ
đã ủng hộ
khác

14

STT
1
2
3
4

Chủng loại sách
Sách giáo khoa
Sách tham khảo
- Báo, tạp chí
- Truyện
Cộng

(cuốn)
90
60
130
100
380

60
10
35
30
155

30
20
55
20

125

0
30
40
50
120

* Hoạt động thư viện:
Từ mô hình hoạt động thư viện mở rộng và thân thiện, thư viện nhà
trường đã thu hút được 100% cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh trong
trường tham gia đọc sách báo hằng ngày. Hoạt động thư viện thực sự sôi nổi, vui
tươi, phấn khởi của cả phụ huynh cũng như CB, GV, NV và học sinh.
Số lượt giới thiệu sách của cán bộ thư viện cũng nhiều lên vì số sách mới
được tăng lên hằng tuần để giáo viên, hoc sinh tiếp cận sách.
Các hoạt động vui chơi, thư giãn được học sinh hưởng ứng nhiệt tình, vì
thế đã có nhiều cuộc thi các em tham gia đạt hiệu quả tốt như: Thi viết về thầy
cô và mái trường, thi vẽ tranh về Vệ sinh, an toàn thực phẩm do liên ngành
huyện tổ chức, nhà trường có một học sinh đạt giải Nhất và một em đạt giải
Khuyến khích cấp huyện; thi vẽ tranh về ATGT tại trường đạt hiệu quả cao, thi
“Ý tưởng trẻ thơ”; thi làm thơ, báo tường, Tiếng hát sơn ca được đông đảo học
sinh tham gia.
Xây dựng thư viện “thân thiện” ở trường tiểu học và sử dụng có hiệu quả,
góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường, trước tiên cần hiểu rõ
ý nghĩa và tầm quan trọng của thư viện trong trường học, ý nghĩa của việc sử
dụng thư viện “thân thiện” trong nhà trường.
Làm tốt công tác tuyên truyền, vận động tới từng cán bộ, giáo viên, nhân
viên, học sinh, các bậc cha mẹ học sinh, lãnh đạo địa phương và nhân dân trong
toàn địa bàn về việc xây dựng thư viện “thân thiện”.
Tổ chức hoạt động trong thư viện “thân thiện” đảm bảo khoa học và hiệu

quả, đã tạo ra không khí phấn khởi trong học sinh khi sử dụng thư viện nhà

15


trường, vừa tạo ra nếp sống văn hóa, việc tự quản và tinh thần trách nhiệm khi
sử dụng của công một cách hoàn toàn tự giác.
Tổ chức được từ việc tham gia hoạt động trong thư viện nhà trường vào
học tập và các hoạt động ngoài giờ lên lớp như tổ chức các cuộc thi viết, vẽ, kể
chuyện, hát, trò chơi dân gian, trò chơi giải trí…
Sau khi áp dụng đề tài trên tại trường, tôi nhận thấy rằng đề tài mà tôi
nghiên cứu có một phần trong việc đổi mới hoạt động thư viện trường học và
phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, góp
phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng dạy và học của trường Tiểu học
Xuân Lộc ngày một nâng cao hiệu quả giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo
dục phổ thông theo tinh thần Nghị quyết TW 2.

C. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.
1. Kết luận:
Xây dựng hiệu quả môi trường Thư viện, văn hóa đọc, phục vụ tốt nhu
cầu bạn đọc của Thư viện trong trường học là việc làm cần thiết nhằm phát triển
hoạt động của Thư viện và đạt hiệu quả cao phù hợp với xu thế và tình hình xã
hội hiện nay. Đáp ứng yêu cầu giáo dục mới.
Để việc giảng dạy và học tập được tốt công tác phục vụ bạn đọc trong
thư viện trường học phải được thường xưyên, liên tục, phải luôn luôn thay đổi
cách phục vụ để thu hút bạn đọc đến với thư viện ngày càng nhiều. Việc nâng
cao công tác bạn đọc trong thư viện trường học luôn là nhiệm vụ trọng tâm của
người cán bộ thư viện.

16

Bằng những phương tiện sách báo, bằng những kinh nghiệm cụ thể, luôn
không ngừng học hỏi để nâng cao nghiệp vụ thư viện. Việc tích lũy kinh
nghiệm, vốn sống, phát động phong trào thi đua đọc sách hàng ngày, hàng tuần
trong giáo viên, học sinh, giúp nhận thức của mọi người ngày càng phong phú
hơn, sáng tạo hơn theo quan điểm con người mới xã hội chủ nghĩa.
Có kế hoạch xây dựng tổ chức hoạt động thư viện từng tháng – tuần phù
hợp.
Tóm lại, việc hình thành và phát triển thư viện gắn liền các hình thức tổ chức
“thư viên thân thiện” là một nhu cầu. Chúng ta luôn phải chú ý sách là vốn tri
thức quý báu không thể thiếu được trong cuộc sống của con người. Rất mong tri
thức của mọi người ngày càng phong phú qua việc sử dụng sách báo trong thư viện.
2. Kiến nghị
1. Đối với cán bộ thư viện
Thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, học hỏi các hình thức
tổ chức thư viện từ các trường có hoạt động thư viện tốt trên địa bàn huyện và
các nơi khác. Có tư tưởng tiến bộ hết lòng vì học sinh thân yêu, nhiệt tình yêu
nghề, có trình độ chuyên môn vững vàng.
2. Đối với nhà trường.
Tăng cường kinh phí để bổ sung thêm cơ sở vật chất và thêm nhiều tài liệu,
nhiều tủ sách nhỏ lưu động để có thể tổ chức thành công mô hình “thư viện thân
thiện” được tốt hơn và tiến tới xây dựng thư viện xanh trong nhà trường.
Trong quá trình tìm tòi nghiên cứu và qua thực tế làm công tác thư viện tôi
rút ra “Một số biện pháp xây dựng thư viện thân thiện ở trường Tiểu học
Xuân lộc” và đã áp dụng tại trường trong năm học 2016 -2017. Đã thu được
kết quả cụ thể nhưng không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự
quan tâm, đóng góp ý kiến từ các cấp cũng như các đồng nghiệp để sáng kiến
kinh nghiệm có hiệu quả cao nhất trong nhà trương.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

17


Hậu Lộc, ngày 15 tháng 5 năm 2017
Xác nhận của thủ trưởng đơn vị
TRƯỞNG PHÒNG

Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết, không sao chép nội
dung của người khác.
Người viết

Nguyễn Văn Sỹ
Lại Thị Gấm

18